Contra Physicam divinam A. Rudigeri phil. et med. doct. objectiones. Auctore R.G.F.S. cum notis et observationibus auctoris Physicæ divinæ

발행: 1717년

분량: 153페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

nio tum quodcunque ens itum est sive existi; illud esalictibi quicqvides alicubi, i duetis Iora est vel in patio: spatium autem S locm extens unieri. Haec ratiocinatio . de rebus corporeis sat basta est perspicii hcumquevocesiliis

res,ias tantum corporeis sint, etiamnum de illisuessariisseque fere usirpem re hominibus, miriam certe nequa*ram est, si ad res non corporaras translatae aliquid secum serimi corpo . rei conceptus. Sed juvat hoc curatius expendere, certum est rem a me distinctam quamcunque, ut mei respectareristat, debere a mesentiri, vel quomodocunque percipi; ut vero finibo sit, debere eandem alicubi&aliquando non sentiri,aut ri

posse non sentiri , hoc est debere tantum sentiri cum corpus meum in certo constitutum loco est, sive in certa vel unius vel plurimorum corporum vicinia atque hoc intuitu recte dico, quodvis ens finitum existens esse alicubi, ibi videlicet ubi a me sentitur, non ibi ubiliaud sentitur at ex eo ilIud nequa. quam sequitur, en quodvis finitum alicubi existens esse loco vel spatio certae ac determinatae extensiionis coextensum licet enim pisto sophorum uti vocabulis. Itaque ut ad tuum di. stinctius respondeam ratiocinium, prius me adsumtum fac

lar ri posse intelligo, alterum nonitem Nam ese inloco et Bario, si recte attoidimus. co aut idem valet 'avid se aio.

c. Apparet itaque qualis tua sit attentio. Ego enim dico, quos si recte . attendamus appareat, quod esse in loco vel spatio neutrii si mulcet, neque esse alicubi, neque esse exinisum. Nam, esse alicubi olim ratior conceptus est, quam esse in loco, aut spatio sic Deus est aliu bi, non vero vel in loco est, vel in quitis. Quantum ad altenim, quo dicis, idem ergo valere ae esse extensum, male confundis, rem vel mediocri judicio faciti discernendam, nempe illud quod sequi urioin eo, quod idem est: nam ex idea pesse in loco, sequitur esse exiniensem, sicut ex idea o rationalis sequitur esse consilii capacem -

- mitem, nisi m consis o minorum laboro. dicet, quod ciuissimi u

12쪽

eubi, aut quod esse extensum. Si prius, nihil facit ad conclusionem, sit posterius, conclusionem non essicit, sed constituit. Scilicet corpora, quae sensi tacitis ac visus percipiuntur , vel quali hoc naodo perciperentur, imaginatione finguntur , non

possunt non extensa percipi hoc est, cum existunt non possunt nisi in loco vel spatio determinat extens existere, quando iidem, praeter colores variosque dinitiei gradus, figurae reum&micissiones constantia iiij rum semis in Rironia objeri sint. Quae vero res, quae nonprinnersi litatem , sed e ydi versuri plane naturaim, vissim tactiunque plane praetereunt, extensae esse nullo modo possunt. Quapropter qui f nihil concipere possidicit,nisi extensium certum locum ium

is eripis, hoc dicit, si nillil nisi visis tactus sensibus obvia in cogit tione adsequi tque imaginari posse. Atque

aut nihil resentis ad argumennim meum, aut in eo posita est vis conclusionis tuae, quod quoniam diveria plane est natura corporis de spiritus, ideo spiritiis non sit extensus Ubi vel loqueris de natura genericia, vel de specifica si de hac concedo tibi propositionem istam, quod corpus desipuitus diversam liabeant plane naturam specia scam, sed hinc non potes concludere, quod ideo conceptum geneti cum, qualem es; extentanees, κ' contendo, nim possint habere eommunem: namin ca in hom habent etiam naturam specificam

plane diversam, nihilominus vitam, circulationem singuinis, nutriticiis nem Malia permillia generalia habent communia. Quodsi deis . tura generica tibi sermo est Irincipium petis. Nam de eo instatim

ter nos disquisitio, in Wrenno si conceptus generatis ii intui atque corpori communis; ego vim alio suis rastensionem defluitu messe quam asserui, quam quod ii conceptus nus genericus. Nihil it

que hoc respectu aliud videris ad argumentum meum respondere, quam quod spiritus non sit extensas, quoniam ejus natura plane sit aliaquam extensa quo ipse denuo negas conclusionem, stantiibus praemissis.

s. Ego tibi de Gulitate tua gratulor, si possis spiritum absque extensi ne concipere, nobis non licetine tamacutis. a mimiecti sum'

13쪽

Atque nunc primum tuum de princeps argumentum, quo 'iritus extensionem probas, relinquere, cum eoque 'a- rem illud possum, quod ibidem habes, de hoc modo proponis: miluin esse nihil potes, ny iniatur alicubie nisi amcubi nequit, nisi alibi inceperit, ergo omne fultum habet initium et nemu quicquid habet initium θ' nem , illud

Babet partes extra partes 2fc Nam g)qii pacto res finitiva finiri alicubi pollic, ut propterea partes extra partes habeat nul las, ex paullo ante dietis non difficulterintelligitur. Itaque de eo sequitur, ut videamus, an quaevis res alisjuncta in illam-Pytiy - - agens, eandem necesaris angat atque e ae partes Bais heat N extensa sit nam mentem seu spiritum cum corpore esse nostro copulatum, atque in hoc agere, certissimnm est. Et de re quidem corporea ves in vulgus constat, ein cimi ει mili alia non posse conjungi, neque ineram in alteriun agere, ni sese invicem, aut interveniente tertia, aut absque ea, mi Want. hyatiri in eandem esse rationem pemem.

rem adhibere ad evitandum istum, quem admittis, paralogismum, ' ciuisses. Nam mois I rirare , quod qui si nihil concipere posse, dicit, nisi certum locum spatiumve replens, hoc dicat, se nihil nisi visus tactusve sensibus obvium cogitatione assequi atque imaginari posse.

Potam enim nihilominus eo meum, Malia interna, quae nec vid re datur nec tangere possum indolem atque eruditionem tuam,quam nec video nec tango, cogitatione assequi atque imaginari.

s. Videamiis quo palio iura praestiteris crystatiun controvisue nones assecutus secundum . axillud quod sequitur eonfidisti, cum eo quod idem est secundum c. 3xconclusionem, ini,stantibus. praemissis, secundum e. Α Egregio paralogismo totam tuam domons rationem conclusisti, secundum f. Quodsi hoc eodem p cto tractatim hoc meum secundum argumentum vis, haud difficulterimest et lector, quini nihil re micetis ad primum

14쪽

. te igitiir vir ingeniosissime, id cri) luculenter demonstrandum, - non sumendum erat. Quomodo vero intelligi inquies, o poris cum piritu commercium conjunctioque sine contactiuromio hic in praesentia Cartesiani pro me respondeant licet,

chylegemque ostendant divinam,qua voluerit Deus atque eL , fit, ut, certis materiae alicujus vel corporis motibus iami, certae in spiritu, de cujus conjunctione quaeritur, perceptiones ac cogitationes fiant, vicitH- - Mitis cogitationibus in spiritu ac volitionibus ortis, em corporis inare me motus insem, a quam um petis. Si enim illam meam probationem nonlimitas, hilae tuis verbis, ut friuo --em η---em, pernego conclusionem, . . o. in istam meam majorem olimitas,ut viciis, invaserequi rim corpore, non vero de spiritu, manifeste iterum principium petis, cum de eo ab quod in limitatione sumis, nobis instet disputatio. Quota sorte non satis comprehendas, quam inaniter in limitatione adhibeatur id de quo disputatur, ecce exemplum. Finyamus me negare mulierem esse hominem, te vero rectissime sic istuet approba te: Quodcunque est animairationale tibia est mo, atqui uter divi possem verbis nais, miratis qiudem mutandis, primo negare conchisesionem His amma quidem masculisis vel in a ius ση , quod si homo, a mulieris Maedem esse rationem, pernego vel sic tia tare majorem Auodcunque est animo rationale illud es homo scit fles masculuW. Itaque cum toties pecces adversus principia ratiocia

nandi indubia, Duras arroga hus istis tuis e pressionibus, civim ris staminiatibus, quibus interi madversis me ueris, sepersedet dein te discedere, propriam riram inscientiam potius ejicer quam ilia

is temere drustra objicere. i. Nisi hoc sit demonitiare , quando ex veris cinconcussis praemissis conclusionem legitime fero, aut ego nescio quid sit demonstrare,

- bi nescis,in rum alumn sit verum, lictor ex antecedentibus i dicabit. 4 Accipe. hi quot proferas inania primo de conjunctione hic imiqueris tali, qua conjuncta ne in minimo quidem puncto ves immediam

15쪽

quantur. Nonne vero fi spiritus Constantinopoli existens cum corpore quod hic loci est, copulatus est poterit diminime. . Si enim Constantinopoli est, ibi cum corpore aliquo dicta lege nexus sit oportet neque enim alia ratione i Cartesianorum judicio, ibi existere potest Sin cum praesenti quodam

corpore oriunctus ponitur , hic eum eo uendiui est. quando hic tantum percipitur, non Constantinopoli Iam tu plane comprehendi negas posse, quoinois mustes

sita. Dirisui muluctionem potueris μου -- liquid Areu ea tensi , cui illam impreserit. Ego vero comprehensu potius dii issimum puto,im quomodo Deus resextensat, id est, ad

in:ellige beritiae mihi clectori, conjunctoriam opposita, nempe se parata, si videbimus, an tu vel e Aste possis delinires ra sititio competat isti tuae eo in ni corporis ripiriciis, piscit npoteris, videbis tuum conceprum laborare contradictione in is ecto. Dein Deum Κ μηχαtra accersis, ut possis diceres, quomodo tuae substantiae, nulla plane se ratione attingentes, Dossint altera alterius

motibus assici. Nam lector nullam ex tua re sensione aliam colli- here ratio impoterit, quam quod per Ommpotorem Dei sat ut hiritu aue inediate neque immediate corpus attingens,ejus munpercipiat motus,in corpus ad cogitationem spiritus moveatur , cum tamen me cogitatio, nec substanti sipiritus illatenus attingat cor pus. Iaaec omnia, quae tu ciun tuis Cartesianis de hac spititiis eum corpore conjunctione dicis, tam sunt inania, ut eorum ideas, nec tae,

nec Cartesiani , nec lector, nec ego unquam simus assi: tini. Lacute philosephimini tu, Cartesiani scilicet spiritiis Consi uitae poli existens, cum corpore Constantinopolitano est conpuustus, de corpus illud tamen aequo mimis attingit, aes et aliquodluci

ei existens. Plura lue congeris variis modis vitiosa. Nam i dum quaeris

--οιώ -ν θὶ antequam vel praedicatum audiatur,moneo, quod inati quaeras. Ex metaphysicis enim id debes addistise, quod quam do de Deoin rebus clivinis Agina, omnis Mino de modo debeat εαμ

16쪽

intelligendunt ineptissimae, intellectionem it tua phrasi utar Imprimere potirerit. Atque in hoc ipso prior mea contra thesin tiram ratio filia data est Nam si vel omnes corporis μή materiaque ouquirantur potentiai agnoscis propria verba, non apparet, quo possit modo inteuigere ae quamυis o=nnu licentia vendiliguras quascumque, quoslibet motus, quocia libet acrium, quam indulgentisinu comedatur , tarne ue

uvabro quidem resistentiae ex his omniam potes confici. Itaque eum, qui intelligentiam nisi opes is legis vel Cartem anae, vel Cartes vi sinalis, rei extensi junssim statuit , dissicii-iaimum diser existimes; ipsi vero intelligentiae, crestationi, rnenti, qui naturam decernat extensuri, is plane ob mihi impugnantia loqui 'detur Nimirum intelligentia p)inqui vel crestatio noti constituit spiritus substantiam: spiritus t Hen pertina pr sus substantia est neque hanc porro nisi e B 3 tensam

velle scire, quomodo tari fias applicuerit eausa iniciens : a vires

Dei sint itinnitae, quas nemo nosti un rapit unde nisi scriptura Leum doceat modum, inanis est omnis mutilio, quae de modo aliquo Divino instituitur. Dein χypriscipium petis, cium sumis, rem X- leniam esse ad intelligendum ineptissimam, si is sit verborum tuorum sensus, quod sit ad recipiendam a Deo intellectionem inepta: nam si

eo sensu, quoin ego id ipse dixi, quod nempe per se strii, in adhuelliinndum,ac is, ninil adversus me obtines. Unde a mistra adorta me adducis propria mea verba, ostendisque denuo, quod' -

liramo impersa non sis assem tu Nam ego in verbi allegatis dico, mod materia per se non possit intelligere, dein dico, quod Deus nil te.

tuae, per se ad intelligendum ineptae, intellectionem dederit an haec ergo pugnare invicem putast

m. Et ego contra nihil dissicinusac incomptestesibilius diei sie, quam sitim legem Cartesianam existimo. o. Concedo tibi hoc videri. Maelmus auturi iluxu iam, mira

17쪽

tensam concurer possimus igitor spiritiu tribuendam neces.sario extensionem esse, constat. Hic permitte, ut, quid dicas substantiam, qu6modo quod existat aliqua sabstantia, pr bes, ex te requiram. Substantia est, inquis, quae admittis accidentia. Ego vero sic nondum ejus ideam habeo. Nam q)id ipsum quod accidentia admittit, quid est tandem Et quomodo admittit Fateris de hoc nescire, nec is hcomprehendi substantiam, sed, quod i , ex accidentibus concludi, cum plerisque existimas, at quo pacto id concludis nempe accidentia nisi in aliqua substantia esse non possunt, quid hoc

est an ea quae consipiuntur nisi in re syincomprehensibili

q. Duo sunt quae quaeris ejus quod admittit accidentia definitionem, modum. Respondeo ad primum est extensum respondeo ad secundum vel substantiam intelligis metaphysicam vel disciplinalem auesi

recepta magis arrident vocabula, ves transcendentalim edici mentalem de hujus modo dico, quod si sectu ac pene is unusae illius modo si quaeris, vel finitam intellijs,ves infinitam, hujus m

dum me nescire fateor, sed idem hoc te quoque nescire , certe Icio. Quodsi substantiae metaphysicae, hoc est primorim principiorum, definitae quidem, intelligis modum, dico eum in eo consitares dum ea substantia est extensa, habet partes extra paries, dum has habet, potest tangi, dum tangi potest, recipere aliquid ab altero potest, que Maccidentia. Forte hac mea demorabatione notulum et comtentus, sed porro instas , quomodo Deli materiae.primae similis esistas dederit iterum, ut mitissime diciam, male juari ci nam primo rum principiorii causae substantiales internae modique non debent quaeri. r. Non allegas locum, ubi ego lioc dixerim. Interim no recte me vi

deris inteste cisse: ego enim sibstantiam accidentibus oppositam se-bus non comprestendi, inunedia . dixi, uti-- meae res,

quorum modo cognostitur existentia, essentia minime res mysteri sae sunt, ad quas scio me nunquam retulissenotionem substantiae. sNimia tua stibialitas nae intelligendo facit, ut nihil intelligat. Ubi ego enim substantiam dixi rem incompreliensibilem. Si Lookius si alti,ddixerunt, eorum effata ad me ulu pertinenti si tu vera dixisse Diuitia πιν Corale

18쪽

esse nequeunt qua id nosti experientia qua rationet t)cen. te nulla nam isai in experientia ad res ramum pertinet,

quae concipi possunt. Ergo silinantia, si rebus intellinuit tentibiis u) opponitur, inane vocabulum est si certum aliquem rerum Cnolim accidenuuin dicer exsaepius unctimincomplexum, vel ex lus ipsis eam pratcipue, vhsibamri es mpellamus odissicio, qua salva, alia abesse ex complexu illo po

Gaium,cum aliis contendas, probandum id nisi quidem est , - quam ex eo anquam protatis, ni refutam regrediaris, quo ipse Oreuo--- ρε- ceterim Locri pra iudicium in consilione

definitionis nominalis atque realis est positum. t. Ne nimis festina nosti quod nimis festinando caeci pariantur catuli. Dicam tibi utrumque, quamvis, ut verum fateor, me pudeat deis

bus vini levibus disputare acutulis tamen tuis satisfaciendum quaestibonibus est scio ergo non sesum quid sit sibis uitia, sed dequodsi, ---ia gustiis, offaetiis, auditus, visis, ramis eorum enim irae his modis percipiuntur, debet esse aliouod subjectum unde vides,

id ratione norim. Sed videris tibi etiam a priori demonstrare assertum, dum urges, rationem dc experientiam ad res tantum pertianere, quae concipi possunti Tua vero in prioritas item iter ,

que, modo ratiocinandi tibi valde similiari, tui principio disso Uin pernego, stibilantiam non pos concipi.

u. Opero elarvas oppugnas. v. m omnis disputatio de principiis, qualis haec nostra est, unice uniceque ex genuinis fundamentis logicat metaphysicae institui debeat, hine Gessendus si lem cum etesio da siqvisitionem significanter admodum metiit hysicaminscripsit lar erat, ut quid valeant humeri, quid sine recusent, antequam hanc disputationem aggredereris, e plorares. Hic enim, quod pace tua dixerun,'gularem in oris es offici ignorantiam prodis. Complexus enim ille rerum se usiunctarum, accidentia sunt praedic imentalia, substantiis opposita, d a nemine intelligente unquam,nisi a te,substantia vocabulo appellata illa vero res,qua salva, aliae abesse ex complexu illo post unt,destructa,eaete--dubrui obsiminis, in aliquod odictis accidentibu praericamena

19쪽

possunt, destructa, ceterae destrui observantur universia: patet necessum non esse , ut omnes substantiae extenta sint,

quod tu tamen existimas igitur ut spiritu Seesse substantia,& ab omni tamen materie omnique re corporea penitus dist p. 8s m repotest. Atqui hoc posterius tu ipse vehementer probas, sed quod pace tua dixerint,non tam re, quam verbis. Nam mihi nunc, communissimas ne illas uensibus ubique obvia

corporum proprietates, quas solas adspexerunt antiqui vem rum architecti, cum vocabulum illud comminiscerentur; ea ne igitur ab una elasticitate penitus dependere, que essesine: autintelligi ullo niodo posse judicast o non puto Maenimis

tione, in assi anda omniti corporum elasticitate ad minus vulgari aniliae rignis experimenta sine dubio alid provocasses,

M sed aditumulto promtiora. Jam pone aliquid ex particulis

talibus, subsumia opposis, quod cone tum, seu idem essentialem,

saepe Messentiam, nunquam, nisi ex ignorantia fiat, stibstantiam diis cunt Aristoteles enim Voce mας itidem utrumque comprehendit, substantiam 3cessentiam unde factum,ut Latini substantiam saepe

etiam vocent essentiam essentiam vero, nemo intellisens, 'cur re, vocavit unquam stinantiam. x. si ego album nigrum voco, patet, quod haec chariast nigra,&atia, mentum album.' Iterum lora onu as ubi ego enim negavi, quod spiritus non dis et a re corporea cum corpus milii sit substantia elastica, intus v xo substantia intelligens. et Ego vero puto,in per totiun meam physicarii, dum omnia corporimi momena ex anicitate deduxi, approbavi. Tuum autem non puto adhuc caret probatione, quae tamen tibi fuisset facillima, si aliamiam corporis proprietatem, unasses, quae cclinicitate non po- ut explicari. aa. Quaenam sunt illa multo promtior, Nulla videntur a te intelligi

va, quam illis rixit nominata si bus ubiqui obsae coetum

20쪽

mis accidentibus prorsus conveniat, elasticitate variet: hoc tua sententia, in bb spiritibus erit sine controversia nulneranis dum Putas ne vero sic fassurum quemquam te a spiritibus non verbo, sed,re corpora sufficienter distriminares at omni

corpora elastica sum sim certe prius ni ulto,

proprietates. Sed an ad omnes omnium jubes provocare , an με. - mnes quorumlam, antia quasdam quo data Si. prius jubes,id quod vim sollam non est promitus, sed vi a-- penit a: μμ quilandam sesum pri metaribus loquam, solo, memes uincor, in qualitates ex elasticitate per totam meant physicam demonstrast se Quodsi illam omis, Dia sere aliter fieri, quit e mittitissimille ro ad eam tibi aliisq; exinde deducendam. . . bb. Ad haee duo habe. i iis concludis concluso enim haec non se o rur, etsi praeiruta omnia onmmtur. Is enim 'squam non pono corpio 3c seritum, quod vos unanimi consensiliamitu cistis, am

sed -- - πιπη---um elementa enim mea nec corpora sint nec spiritus ergo non necessario spiritus erit, sed de ei mentum esse poterit rJ Etsi hoc vitium non admisisses, tamen haud sequeretur quod contendis. Id enim quod fingis , quod nempe ali-- ouod corpus ex aliis particulis, quam miradiantes tabullulaeta M. um mea sententia prius non poterit seri . - - , Q,-- , ei etiam ad has demiam Calendas tae corpus in spiris numerandum. Ecce quam inaniter obstrepas veritati lc Vide quid dictas Eclogicis enim scire debes, quod id, quod primi

vocabularum architellii , vulgus nempe, in imponendis vocabulis co sitarunt, constituat vomisales, minime reales, hoc est

turam o Heluiam rei exprinientes in re alitem philosophim ' par est, illas vulgo relinquere. Quidamna puta ne M a ideo nis Dirudine selum disci concipiendum, via prius itis,' ' ni in ret, quod major longe sit, hominu se iu

SEARCH

MENU NAVIGATION