Regni Hungarici historia, per Nicolaum Isthuanffium Pannonium, ejusdem regni propalatinum, libris 34 exacte descripta

발행: 1685년

분량: 651페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

391쪽

Historiarum Liber XXVII.

PANNONII; HISTORIARUM

DE REBUS HUNGARICIS

LIBER XXVII.

s nantis ι sum mgtiropam transferendum

suadit. 'Aeh cum Persis facta , eaque obsidibus piaecipuis stibilita,

Murates exercitum tot anno tum laboribus S arumnisses. uni quiete & otio ieci eare, . t imis iisquo ass suas stationes in i tibiis,vacationem dare constituit. Nee de-eiant praecipui ex Purpuratis, quo riura numetum auxerat, qui id imprimis necessatium esse arbitrarentur, ac ut exequeretur, tectissimi, consiliis sita iere contendebant. verum Sin

nus . qui sublato nup th medio& uiangulato Felliate aemulo ad clacum de gubernacula imperii sedebat , ae lentum & pacatum Muratis ingenium fallacibus & iub olis conlisiorum itiorum rationibus, quo volebat impellere po

terat, bellum in Europam transi ciendum, ac Polonos aut Venetos , aut eerte Pannonios a

mis lacessendos ci compenendos bisse iebat. inibus tametsi pacem concellam este non iret in ieias , illa tamen ab iis erudelissimi, in 1υ cicam ditionem factis oeuisionibus identidem violaretur, ut nuper Bendi ita Se Collo ut bes a saeis improviso impetu captae atque dise-ptae ab Ungaris autem multa Turcarum millia ad Ocer lacum &Sixonem, captis praecipui nominis pialectis, & in his Mahitito Alipas. sae filio regii sanguinis adolescente. cujus castim mater infelix quotidie deplorabat, ad in ternecionem caesa testarentur ; & Caiat admittendum munus honoratium iam a biennio intei milliam, quamquam saepius solicitatus duci nondum potuisset. Venetotum autem a rogantiam minimἡ serendam , qui certum quendam . non quidem magni momenti censum , sed tamen qui iam a multis annis pro Corcyraeis solven clus isdit . in hunc usque diem singulari contumacia denegare non dii bitassent. Erant qui huic sententiae multis rationibus oblique contrairent, nec exercitum multis laboribus &Aiutis no bello fatigatum , maioribus periculis temete obiiciendum existim rent quod Polonos atque Ungatos,si societate inita communibus .iribus bellu in propulsatuti forent. non linea pereo dice imine sustineri posse dicerent ; quandostiis em illi traiecto in Vatichiae finibus lilio. per apertos &planos Bulgariae campos in Thraciam , & aA usque Impetii sedem Constantinopolim ii rumpere, ac serio & igne terrorem circumferre possent. . Venetoitim velis vo es levibus de causis minime irritandas , qui quuin divitiis &classibus

maxime valeant , tum veris si potentiam cum Hispano A cateris piincipibus coniungant ut bello Cyprio secissent, verendum estet, ne nimis ancipiti terum e Ventu cum iis dimicandum iotet. vallanti bii, in hunc modum sei temti, viliam Murati suit , ut pilus quam de M Mastinima consilitationis deliberaret . Muphii historia summo lupeis itionis Mahometanae antistiti in b,ilaeonsilium adhibito, ea ordine iesurientur, quo gerando. saluis auspiciis & religione mature omnia te minari possent. Qui quum in Divanum, quo nomine publicum a Turcis concilium vocatur, accessisset. aliorumque sententias reserentibus scribis didicisset, in hunc modum loquutus esse sertur. Si Pi incipibus & imperatoribus nostris, quoium opes in e celso sunt,in usu fuisset ad x verius hos aut illos Reges aut populos pro qaibitratu& libis ine, non maturo 4onsilio ac latione bellum suscipere. ac sori unae temeri. stati, quae ut plurimum viti ea fragilisque est.

letum summam committere, supervacanee

nune de iis rebus disceptatio iustituta esse vi- ς deretur. veitim postquam considerandum' seinper de prudenter diiudicandum censite runt, quare tum opportunitate, quibusnam hostibus , quo ordine , quibusnam de cautis bella inserenda ellent , in deliberandoquidem maturis consiliis , in aggrediendis vel ὁσα expediendisque rebus celeritate ac constan tia , indomitisque viribus arma tractisint. Quibus etiam summae prudentiae,& expeditiς. iobolis artibus & adminiculis ab Oriente ad . Occidentem admirabili virtute &gloria in Mnumerabilia trophaea ex dive issimi, orbi, terrarum nationibus & ingentes victorias ps pererunt, Impeliuntque longe lateque pro- dii iram , postremo in hae vibium Regina Constantinopoli felicii lime condiderunt. Eorum sequutus molem potentissimus Im. αperator noster, qui nunc ieiuna potitur scit xius ut unicus dies concedentibus Superi, in millentis extendatur,precor) Pelias Deo hominibus invisos, nostraeque religionis pios desertores, almis perdomitos pacem pe-s tere coegit ; eamque ipsis, uti plane victi, sub iugum missis ita concessit , ut conditim

392쪽

i Nicolat isthuansii pannoni

is o. , .nes vel non satis aquas accipere, easque δε- ,,sidibus e legio languine progenitis iis mare niunt coacti. Nunc utrum victori exercitui

,,quies & otium detur, vel bello in Europam adversus Chiistianos translato , his aut illis ,,rationibus, Regibus aut populis pioVinciis que arma inserantur. in quaestionem &disce- Myrtatur ptationem vocari animadueno. Mihi qui- MIM- dem sive externas, sive domesticas res cons dero, pace nihil aequius nihil tutius esse vide

tur : scio enim imperatori nostro magnas Mopes,virorum, armorum dc auii satis esse nee ea aut talia eum ad praedam minias aeque ab aliis contra fas & ius petendam stimulare , necesse Opus ut audendo Se fallendo , bella que ex bellis serendo magnus aut clarus eu ridat , eaque consilii importunitate ararium, Mopes, copias viresque exta auriat. Si vicist m, ,extelorum Regum de Principum conditio , .nem procul ambitione ac avaritia , procul priuatis studiis contemplemur, neque ea re,

, qui bellum gelendum isodent, homines sce- ,,lesiisti mi satis causae hahent , cur tam atrox eiu sese facinus designent. Nam quum ib, si fere omnes, qui nos iis finibus , quae inque spectemus, attigui sunt, amicitiam nostram ,, colere, & imperata facete non abnuant, ini- ,,quum sane, de piater recti verique fidem vi- , Metur,quaestis ultro belli causis, per scelus Sc

invidiam eos exagitare. 3c invictos exercitus, temerat iis&ancipitibus periculis obiectare, , , auorum exitus incerti indeterminatri; stini.

,,Callotum de Anglorum principes amicos, .habemus , eorumque legatos quotidie lite secernimus. veneti pacem nobiscum habent, eamque colunt.& ex eorum quaestu & negmolatione commerciisque non parum commo, da aeratio quotannis insertur. Caesar Romanus habet silium in hac porta. ut vocamus, legaritum, isque munus honorarium utriusque an-

ni breυi huc allatum iti promittit ; ita ut pro

ea redigladiandum , aut armis contenden- dum nequaquam existimaverim. Polo morum Rex paucos ante dies munera plane ie- gia hue misit, Se se amicitiam pacemque no- , bis cum inviolatam servatum m , &Coiaco - tum contumelias nobis iniussu suo illatas na- ,,cta occasone ulturum pollicetur. Qua ergo tanta tamque effienata quorundam libidine, incitati amicis de confoederatis, qui nullam, violandi iuris de afui occasonem praebue- , , t , arma&iniquum bellum intelamus φ Quid ii nos violato iure gentium . ruptis in- ,,diiciis bellum primi susceperimus.DEO Opti,,Max. 5c Mahometis nosti i numine irato, pii mi etiam a sortuna deserti, anatis, exerciti ,.bus quod omen procul abiito meritas poenas, luemus t Numina enim iuptores foederum, & maxime impios aversantur .&flagitioso mira tam in hac vita,quam post obitum acer Lirimi vindices stituti sunt. Itaque iam mihi senecta aetate non aliud quam felicitatem. ae,.sausium de diutumum impelium Principi no- imo potentis limo tanti . & nostra incon ,,cusae religionis placitis consilia expromenti, ea est mens & sententia, iit pax omnibus iis, quibus semel concessa est,inviolata conserte. tui. quamdiu illi nihil, quod contra e se poss sit .admittant, sicuti hactenus minimhadmi-

, constat 3 neque dolo naala excogitatis in speciem causis, qua nulliam pondus habeant. iiniquum bellum is iam inseratur. QDod ad me attinet, ego mea& sacrorum nostrae legis. quibus praetiam, auctoritate usus , omnibus il si is, quicunque diversium suaserint, aut sece Mittit, sive ii Purpurati, sive praesecti ac copia-

rum ductores. live togati, aut cuiusvis mort lium generi, iuerant, communione &commercio hominum . & aqua de igne interdio

cam animas veto ditis caeodaemonibus apud'

inferos aeternis ignibus excluctandas tradam &devovebo. Hac Muphtis oratione magno silentio audita, Purpurati,de quotquot aderant Turcarum primores, sed ipse ante alios sinanus, qui ai ctor belli & concitator erat, magnope e commovera vili sunt, vel eo piae is ue nomine quod eius tam gravi & concitato ieritione disterenti, vel ba ab ipso Murate e conclavi, cuius senestella pratolium. in quo consultatio erat,re spiciebat, audita esse non dubitarent. Soluto

conellio Sinanus Muphtim honoris & venera- as, ah tionis causa in convivium vocavit , quod illi iri .. stipiemum fiait. Et cum eum in se uti rebatur, infensiis loquutum , graviter indigneque vir ambitiostis de cludelis tulisset , ieci profunda ac exea dissimulatione in praesens devorasset,

venenum inter epulas ei clam praebendum curavit, quo tabefactus, antequam suasores &

res belli excommunicare posset , e medio tolleretur. Et tanta eius sve de industii, , si ecasii in eum modum temperati vis ae enecandi facultas fuit . ut quanquam post intervallum aliquod vites & eilectum exeiete debebat, ta- men ciun post convivium si avato torminibus

stomacho equum poposcillet, quo domum ve- . heretur, a gradibus atrii uique ad res aedium,

qua in plateam aperiebantur, progredi nequi- verit, quin equo decideret, & protinus exspiraret. An autem Mutati gnatum suetit illum veneno petiisse , aut forsan a Sinano pertu ius, nimio imbecillis senectae vitio repente eXanimatum satile ci ediderit, mihi quidem hactenus incompe tum.

interea Sinanes , uti erat ingenio turbido, Sinam crudeli&fimoso . ae Pannonici belli cupidi- naso emne , quod prae aliis administrandum decreve- s μιι rat, astuanti , ade ue in rabiem quandana se adverso . per literas Hacanem Boiiax praesectum bellum

secreto admonuit, ut ea in palle bello Caesaria- nobti imnis illato. causas novatum ierunt quaerere non ferenda intermitteret e se ut postea se ab iis eontra in- extim ductas armis petitiim, scriptis Byzantium lito D ri, astuta diis inulationis ostentatione conquereretur. Non erit,ut puto alienum, postquam

in mentionem Hasanis huius incidimus , qui secundum Sinanem auctor uiolati scideris, deditit uini belli fuit, & primus perfidiae ac temeritatis suae poenas foeda morte per sdivit, ii eius vitae conditiones pauciolibus , quam potero,

vel bis hic recenseam.

Igitur ei genus ex Thracia, ae cum Hasane illo, quem Filectensem Rebeci& Magoehit ea se

lamitate notum ii ipsa memoravi, neeessitudo '5c propinquitas fuit; eumque ille innumerum adolescentum Sel)mi commendaverat; a quo brevi aucupibus ibis,&cuiae aquilas una ac hi

rogaleonum , aliarumque rapacium avium, quarum in venatu usus est, praesectus suit. Nee

multo post, quod Principi chalus esse dies

393쪽

Historiarum Liber XXVII. 38s

i bi. mi, O amnis purpurati. bello adversu, Pelias

festo clari uxorem viduam in coniugem accepit , quae secum haud contemnendas opes&dotales divitias adseret at. Ea erat nobilissimae

stirpis Seni halenti, Persae filia , qui ditionem

ad Derbentum mari, Caspii urbem obtinebat, sed qui a genero Di nane primum ad I ureas a Persis seductus . postremo veneno nefarihelat iublatus. Didia ea meiensem praesecturam, quae e regione Coloeiae ad Danubium sita

est. liberalitate Piincipis obtinuit. Sed quia illa inops & tenuis suo novae ite nuptae luxui minime respondebat; quum Murates relaxandi animi eausa in Duxeeum ad neminarum& exoletolum greges procassisset . annitente

ea , culus iucunda consuetudine prae caeteris

maxime oblectabatur, 3e quam persica Hasanis uesor sibi eone iliatam habebat, accedentix bus Sinanis quoque suffragiis & commenda- tione ad Bostiae praesectiliam conccendit, quam

eo tempore Fethates laudam traii, latus sorte vacuam reliquetat . Ze Satibares eam berna. bat, donee alius mitteretur: pro quo favore & dignitatis accestione sinanis imperio adeo erat addictus , ut vel solis eius nutibus maximε

obtemperaret.

Hune Sinane, propositi tenis per se belli

avidum ae temerarium facile ad irritandos a mis de ementis ineuitionibus Caesarianos impulit ; primumque omnium collectis tota pro . vincia copiis, cum quinque armatorum milli. . . bus, ac totidem tormentis currulibus minoris

formae , quae binis equorum iugis trahebantur, acerrimam in eam regionem , quae inter sum&Ivanielum est, ii iuptionem secat, ac ' circumlato passam terrore , Clinamelum pa- sum iuccendit, castello, quod illine eminus

pe eretur.intacto relicto. Boliacum autem Ta-hii castellum, in quo haberi quidem tormenta , sed pulvetis sulphurei ne pugillum quidem

atransfuga quodam edoctus erat, acri peditalsis impetu cepit de diripuit, & capto ibidem Laurentio Radmovo .coniugeque&liberis eius intervitutem abductis, iniecto igne concremavit. Possiemis capto satis magno circuitu eae I Oeonoco,Verboccio, Se sanctae Helenae vico,pagicque eis Tagrabiam sitis, ingentem praedam e git ima Orem acturus , nisi ingentes pluvita autumnales itinera cano de crebiis lacunis imp

di villent, inflatique ge exundantes amnes Gol- Mucius Oc Lonius ulterioribus eius conatibus testitissent. His disseultatibus cireumventum ,&cum captivis ac praeda redire conantem stephanus Crasbanius e Caproiicia, Gregorius Labolia- iiii, de Michael Siculus e Crisio , exlvanicio autem Albanus Grasbanius nam Halecus de Clobicet ius paulis ante e vivise, cessetant) ac caeteri arciuna sinitimarum praefecti cum Ge inani. & Illyricis militibus iniequi decreve

nint . ac contento gradu vestigiis abeuntium institenuit. Hasanes cum noli os adventare intellexisset, relictis tormentis, quae protundo in coeno pei trahi nequaquam poterant, pluviis intermittentibus ceptum iter ita prosequutus est, ut valido a tergo equitum de peditum praesidio relicto ipse cum caetero exercitu praecederet. Nostri Turcatum agmen novis limum acerrimo illato impetu aggressi sunt,quuin illud ad Giadacium lentis putibus progrestum attigicient. Nec Tureis desilit arianam resistendi, qui tirit.

obversa in adversos nostros fionte acie cetrame inceperiint,cohoriante eos Alibe & O manesiicianis, qui tuendis postremis agminibus invigilate iussi erant. Dum pugnatur, Olmanes expeditissimos equites ad Haianem, ut praecedebat. mittit, nuntiatque hostes ade e , certamen aete contractusta, & nisi ilippetias mittat, Mallem ancipitem esse. Sed ille chin cogitabundus paululum substitisset, temissis equitiabus respondit. se assiduis imbribus impediri. ut

recuriendo laborantibus succurrat . at si impa-iem se hosti vitibus videat, ad exercitum se iscipiat. In hune modum quum nostri diutiu atque Turca ita acrius certamen protraxissent , nee Hacanes plurimauxilio supervenisset,Turcae multis ex numero casis ter suorum amissis terga dedere. Cecidit eo prata gadant. lio Oimanes , dc complures Turearum capti sunt: signa militaria XXIa . capta, tua maiori ex parte pedestria erant, cum LXXII. Turcis. interque eos Mustapha equestris turmae verucianae ductor,ac equas C.de caesorum CXX. c pitibus. Sed gratum militibus nostris specta alum ante alia attulere captivi Christiani ad CCCC. promiscui textas hominum numerum,

vineulis eorum opera soluti . de in libertatem vindieati, quum hostes visis nostris sese ad pugnam parantes illos statim dimisissent. Coni pellum est a captivis tormenta non procul a lico pugnae tela cla eile , quod fatigatis & pro

cumbentibus iumentis ulterius protrahi nequivis ent . itaque ea etiam in nostrorum potestatem devenere Ex nostris nemo praeter Franiaciscum laicianum veteranum equitem deside

ratus eliriua sine galea pugnans discissa imma- ini vultiet enotate Occubuit, de post hostium suagam in loco pugnae tumulatus est Sauciati in partibus nostiurum pauci, atque ii brevi post Omnes convaluerunt Hasuae, tim accepto detrimen: o nihil permotus cum . inum pervomitet, duos e captivis Gracium ad Feldinandi Principis impubem, qui patri Caiolo sue cella

rat cuiaetores cum literis malit, quibus tormenta cui tulia, quae avehete ob , ia incommodita

tem non potui let, liba redui postulabat, a quibus tamen responsumi iustia expectavit. Interea in Ungaria ab altero Haiane , e ignomento Parvo , qui Sigeianam provinciam

obtinebat, non leve detrimentum aeeepium 4g est. 1, enim quum Seguidium venisset, α no stros in arce comaria segnius vigilias obire, ae summa negligentia arcem custodire ae eepisset. - h

nocte intempesti adducti, peditum pioinpiis

simi, tauri moenibus apponi ausit, ac si maeeleritate miroque silentio ptilis arce potitus est, quam nostii adesse hostes sentirent. Era ut enim somno vinoque importune gravari, quod die Divae virgini in coelum assumptae festo ad

secundam eliciter vigiliam usque ad temulei tiam compotassent. Itaque ea nocte Franciscus

Capra id praesecto nomen erat ad primum e

tum clamorem experrectius,arma capit,&suos,

quantum in re improvisa & inexpectata potest. cohortatur,ut praesenti animo resisterent hostiabus, & pro saluteae vita, proque arce servanda

initet aestenue dimicarent. Sed tarda iam omnis contentio erat, cum hostes, qui moenia superarant, sociis portam aperuillent,& ii in gno numero acetiimoque in eis uirumpet Dia

394쪽

issi. Ita aras

scit. iam

in .bsidit

Nicolat Isthuanssii Pannoni

tes, eos, qui arma cepissent, facili negotio trucidarent . & reliqui partim in lectuli, 5e stiatis, e quibus, quod nimiam crapulam nondum xhalassent, ne erigere vix poterant, partim in latebris, ad quas prae metu se abdiderant, abii dem hostibus crudeliter mactarentur. Cecidit praefectus initio pugnae , & caeteri omnes

patitet caesi pi xter impuberes pueros.& Gmiliarum turbam. Quum hostes ad claram uisque diei luce supra multos captivos ac equos, ae militarem supellectilem,toimenta etiam, dc sulphurei pulveiis magnam copiam ac ingentem p dam ex capta arce expoliassent . iuccensa ea & concremata Segusillum,unde ven

tant,sese ieceperunt.

Nec Trinius . & qui in Canisensi praesidio

agitabant, prius vicinae arcis excidium sensere, quam collucentes piocul incendii flammas conspexissent, ac a paucis, qui nudi & inermes ob sturae noctis beneficio adiuti profiigerant, totius sunestae cladis exitium cognovissent. At Trinius, quod te iam peracta sera essent temedia , non aliud in praesens faciendum ediistim vit, quam quod convocatis summa celeritate circum vicitiae nobilitatis copiis .ae militibus piasdiariis, qui Canice. lautini Papae. de locis propinquioribus stipendia merebant, arcem ematella &cespite denuo restauraret , ac tor mentis rebus ne cessariis , ae militum tam Cermanorum quam Ungarorum praesidio impolito mi iret. Quo opere peracto , &aice Melchioris Ratiquit cuiae demandata , ipse cani iam reversus est, caeteros velo ad suas stationes dimisit. Patie alia in Illyrico Hasanes habito cum suis consilio, quorum praecipui erant Rustines eius legatus .ae velelatames de Eri glis , viri undecunque promptissimi , ac regionum Seviatum peritiismi , Calles luna non procul a Colapi iluvio erigendum , praesidioque muniendum decrevit , ex quo Ras ovicia ae Co. ia, quae adhuc a nostris tenebantur, in potest tem redactis, planiciem eam , qua a Colapi ad Savum usque fumen &Tagrabiam amoena &spatiosa , ac populi, reserta protenditur, sibi armis iubile ei e pollet Et eum de loco , ubi commodius extiueretur , non satis conveni ient alii enim e regione Brestit .inter Dieneinam de Rastoriciam idoneum locum putabant, aliis Bercta sevina opportunior censebatur ipse eam regionem omnem perlustrare voluit. igitur cum nostri, qui Gorae & Rasto vi ciae in praesidio erant. repentino metu perculsarces dedi sent, castello extruendo eum locum delegit , in quo Petrinitas amnis e montibus, qui ab iis arcibus utque ad Dalmatiae fines lon sa & dioersa serie diffundunt ut , decurrens Colapi miscetur. Eo loco ab Omnibus collaudato quum materia & res necessatiae in promptu non essent,neque opera haberentur, sed ea omnia e nosnens provincia compatare necesse esset, destinata animo in annum sequentem di,

stulit , praesectisque fabism seriis edixit , ut

quicquid solet necellarium , interea pararent, pollicitus extera sibi curae fore. sciscia , quae ad unius milliarii spatium di stabat, nondum ei visa erat: igitur suorum usus cotistio illuc divellit, arbitrantium posse ev nire ut ii qui intus erant, adventu simae ostentatis tantum copiis pelleii ita ad deditioni, conditiones , ae tradendam areem compelleientiat. Ea arx lateritia x triangularis , ad aipsum Saul& Colapis confluentem a sodalibus . . , a Collegii Tagrabiam , ad quos priscorum Un

gariae Regum munei e pet tinei et, olim ada fi cata, vetus adhuc nomen retinet. antiquamque ibi Romano itim coloniam fitille,per quamees Italia firmium &Panno i i secunda adiretur . cum pleraque marmota vetustis inscii ptionibus, Latinisque litetis insculpta . quae ibi visiantur; tum etiam Dionis, sitit, Herodiani,&aliorum vetetiam monumenta testimonio

esse possunt. Praerat arci nomine reliquoium sodalium ipsie ex iis unus Nicolaus Macacius, patria si sciensis , vir supra toget& ordinis siti opinionem foliis & impavidus, sed ingenio suspicaci,cum Stephano Fabi itio collega. Is a ventanti Halani & aicem subinde petenti tormentorii ictibus & reboatu respondit &quiana Maleu, valvoda peditum centurio, sive vertisve falso apua eum delatus esset ut qui secreta cum hostibus & clandestina consilia miscet et, & Hasanem spe potiundae ascis eo clam vocas- set, illum mens assibilum pei Baltha talem

Craneciti m. tormentotum magistrum, minoris seloperae glande per ilia consocii, ac noctis tenebris Savo immergi iussit. Has es per

triduum in ulteriori Colapi, ripa ad mitim desertam h regione arcis cum copiis haes t , ac minoribus colubrinis , quatum pila ovi ante-tini magnitudinem aequabant , arcem petere non intermisi ; sed nullo fere illato incommodo et quumque ab Micacio arcis deditio

nem nec minis, nec terrore tormentoriam ex-

primete pollet . interminatus se post bievetempori 1 intervallum ma oribus viribus , ae maloii eius expugnandae apparatu reditui iam, cutemque ei crudeliter detracturum . eo quo venerat itinere retrocessit. clim prius aicis situm, ac condendi castelli locum diligentissime tuisset contemplatus. Tot & tantis hostium contumeliis provo- rido acatus Et dodius lilyiici prate ius. nequaquam Hasaxis eas amplius si stinere certus . Hasanem omne ini usas abiumpentem , & bellum subinde reno. in raris, vantem, almis ultum ite properavit 3 exciatisque ad fgna&castra Nobilitatis copiis . &adiuncto sibi e variis praesidiis milite . cum aliquot colubrinis Monosionem obsidere consti tuit. Id oppidum Plinio&veteribus Montem , Claudium appellatum suisse , quibus iam videtur ; abest autem ab luanicio trium aut quatuor millium passuum inteivallo, & eo tempore a peditibus I uteicis plus minus sexaginta

custodiebatur. Cuni autem exercitus praei

te Stephano Tahio siub arcem pei venisset, aggeres primum feri cepti. ae deinde tormenta minoia currulia in iis more constituta sunt; quibus cum muti per se ob vetustatem debiles concuterentur , & non parvam ita inam iscissent,uiduo postquam oppugnari cepta esset, dedentibus pio pugnatolibus recepta est ea λ .eonditione. ut ii qui intus erant . incolumex dimitterentur. Captam arcem Erdodius. quanquam ei haereditaria avitaque esset, quod non sine magnis fiamptibus contervari posset, nec satis opportuno ad defend4ndum loco foret, inimi ius t ; tametsi multi eam imposio praesidioletinendam esse censerent.

Hasanes cogi ara te, atque hinc idonea ca

395쪽

Historiarum Liber XXVII.

I p. ad i. eum

i uitur, atram renue a rerum novandarum occasione, Rustanem

legatum situm Constantinopolim misit , iique vera falsis mi icendo , inducias ab Era ioviolatas. arcem cum insani apparatu bellico. ac tormentis inustata magni redinis obsitam ex .

pugnatamque conquestus est , brevique Velicam lici oppugnatum iii tetulit, plout id ab exploratoribus celth didicisset : igitur petebat ut copiae suae ultia ordinarium numerum augerentur, sibique potestassaretur sua tuendi , de iniuriaὴ Et dii primo quoque tempore

armis uleiscendi. Et quum perorasset, quo dictis fides esset, pilam ingentem serream sexaginta pondo alibi acceptam. in vestibulo cutiae proiecit, eaque de smilibus aicem concustam, de ad deditionem coactam salso retulit. Non. deerat sinanus , qui novi belli cupidine rem

kri vhibi, Exaggeraret, ae Hasanid nobili immisse μη nostiae provincialibus ante omnia opem feren . clam consuleret , iam non elle obscuram Caesarianorum voluntatem . qui aduersus indueiatum de amicitiae iura dc foedera prolatis tor- metatis 3c castrens apparatu primi fidem sesel silient. δί 1 uicas induciis fretos de quiescen tes improvise inexpectatoque impetu invasis.

sent, & antea munus honorarium a duobus tetroactis annis mittere neglexissent. Quibus rebus ellectiim est, ut Mutates sinanis sequutus

consi lia Rustanem grato cum responso dimitteret , amplistiniamque Hasam auctolitatem tribueret, ut cui aret , nequid ea in parte Res publiea detrimenti caperet admonerique iuberet Elidericum Crecovicium Caesaris 3yzantii legatum , ne qua in mittendis muneribus mora feret, quam ipse pro signo commutatae voluntatis. ruptaeque amicitiae interpretaturus esset.

At Caesar interea nihil minus quam quie-

quam adversus foedera de pacta admissum euapiens , munus , quod a biennio variis de catis,intei missum erat. sine ulla mora curari,ac Comatonium secundo Danubio mitti iussit , ae Adamum Poppetitim, clatum in Aohemia visium . a quo illud BPantium deferietur, legatum erini lituit, mandavitque palmo, ut Hasanem Purpuratum Budensem de iis celtiorem redderet, eumque hortaretur, ut s dona hono

raria mitti vellei, Bosilentis Hasani ineuisiones in Caelai is ditionem varix de cruentae. de obsidiones,& hostilia quaque adversus pacta foed

tum temerarie temna serio interdicerentur.

ita anti Ourdum ab illo peraguntur , ac nuntii Budatis,unm Byrantium eunt .atque illinc redeunt. Hasanes uiam possiensis a Sinano ut credi par est. stimulatus, ιι dii. iussis iterum comparatis copiis . adulta in se

quentis anni xstate Bihigium gravi obsidione amisya cinxit. Est oppidum in parte Illyrici, quale-centiori nomine Cloatia appellatur, clari iam minis . quod Huna fluvius in mosum instilae cireumfluit, a Bela qua ito Ungaria Rege olim, dum a Tartatis pulsus in Dalmatia editilatet, opportuno loco conditum . de libertate dona tum, qua muro cinctae urbes sitiuntur. Illud eo cespite de materia aes diuturniorem defensi nem obstrui potu illet; veitim imbellis, de ante δtempus degeneri metu pei cultus Lambersus, nulla ulteriore mota expectata cum Hacane de rostri R. editione pacisci decrevit. Itaque miliis inter- oppidum

nuntii, de petita publica fide facile transactum h, si a est, ut obsedit tradito oppido incolumes dimit - d. vi

terentur. Occupato a i uteis oppi so Lambergus de ali I eum coniugibus de libetis sat cinisque versus Stunium, quod a nostris tenebatur, iter aggrediuntur , eisque Velelitanes , qui securiori comitatu deducat, cum equestri turma adiungitui : acciditque intret eundum .ut quum ruriaca quidam fremita am egregiae formae conspextilet,eamque a marito 1 homa Batalitio,iae s-bi pecuniam pio illa numerant bnueret, petiisset, idque illi pernegasset,quia inter se de illiina sacramentum matrimonii intercederet, Tutea vim parante , immisque sese tuentibus 'res ad lixam de arma devenit.Thoma Turcam sciopeto traiiciente, eoque mox ab cii cum quitati tibus Turcis interfecto, ac compluribus ex utraque parte cass. vulneratus quoque

fuit eo in tumultu siub poplite Ibraimus classis

Gradit canae praefectus . quo ex vulnere postea semper claudicavit. Itaque Lambergus re alii quum adhuc non procul castras deducti estent, leti acti coram Haiane sistuntur, conclamantibus Turcis eos in servitutem redigendos , aut

trucidandos , qui licti de dediti contra fidem publicam seimina in victore, illinxissent , de

non paucos I urcas interfecissent. Verum Ha- sanes recognita, cuius utpote initium ab ins lentia Turcarum prosectum fuisset, omnes ite- tum abite permist. Per hunc modum urbecula illa opportuno dc amoeno locosta , moenibus . tu ilibus. ac sacerdotum Sc Franciscan itini Sodalium templis de coenobiis, veteran tumque militum de ducum sepulchris clara,ac niuito sudore dc sanguine veterum indigena tum a tot seculis sortiter conservata Tui calum

imperio de potestati cessit.

Hasanes ea re patiata non amplius quam

unita menss spatium , quo domi quiesceient. Τ'

stiis dandum latus, nulla iam ratione inducia rum, nulla iuris ac aequitatis cuia . ad aedifiean.

dum infestandis nostiis eastellum innumerabi- li plaustrorum ac iumentorum simul. de agi e 'stium multitudine secum adducta, ad eum Ioacum venit, in quo Petrinitis amnis, ut diximus, Colapim inquit. Nec mora, celsis ibidem roboribus , quorum ingentem vim saltus propinqui subministrant,munitionem,quam instituerat, tanta celeritate perfecit, ut non soliim castellum semissima iobolum elavis seiteis bipedalibus connexorum compage, ac piopugnaculorum ad lineam aequis inter se spatiis diiuntium serie erigeretur ue sed etiam Colapi, ipse haud spei nendae latitudinis. ponte sublicio tam lato, ut seni equites uno eodemque ordine facile commearent , intra XX. diem Ommodis sine constratus esse conspiceretur. tempore a Celmano praesecto Christophoro Jam Has ines ac Tirier vallum nova munitio Lambergo custodiebatur cum quadringentis nisaigilla molliore obducere, ae spatium intelutriusque nationis militibus , quibus stipen- robota ce pitibus linplet e ceperant, postasque ἁium e Camiae provinciae vectigalibus Sc con- Ze valvas erigere , cum Eldodius coactis co- Ddo tributione solvebatui.Jam ab octo siebus nare- pii; cis,3c quae a nobilitate contrahi poterant. Olbania tormentis Uusue quassata hiatum dede- castra ad Brestum metariis est . ac exteros ist- ιον tant; sed quia propugira tibus ivitii uillent, huc convocavit , perscripsitque Stephano ρ.αι. Craiba

396쪽

98s Nicolat Isthuanssii Pannoni

Crasbaiiao Captonciam , qui moi tuo Haleco tune praesidiis locoium finitimorum curandis

piae rat, ut cum maiori quam pollet manu a8 castra primo quoque tempore se conseriet. Peteos dies advengie cataphracti Germani equites numero sexcenti, e Carnis & stiria eonscripti, eo proposito , ut clara ex omnibus partibus in unum convenissent. cum hoste confligerent .ac parta secundum Deum immortalem victoria castellum cet vicibus miserorum accolarum

impositum demollientur. Complures iam dies Irdialia emiaxerant, cum castra castris proxime coli castra cata essent , ut Glapi tantum interquente di- sua hosti timerentui, & ut inque non sollim currulibus opponis. tormentis minoribus , sed etiam selopetis resseri posset , saepeque milites data acceptaque fide, variis sermonibus collatis mutuo inter se congrederentur 3 intelim tamen hostes in per- sciundo instituto opere nullam intermisso-Nem aut motam facere viderentur. Sed Gras.

banius summa negligentia copias cogebat, causatus se pecuniam militibus in stipendium dividendam expectare, & adventum suum de die in diem procrastinando & diiseiendo pr trahebat, si emente Eldodio. qui eiusmodi pigritia dc moia oblatas rerum gerendatum occasiones magna cum Reipublii iactui a & de . ti limento negligi vehementer dolebat. Interea Volnus Thrax viaium ductoi& coim filiolum omnium Fidodii conicius,sive sponte sua, sive a Tuicis. apud quos antea militaverat,elam silicitatus .aelicto Ei odio ad hostium

castra summa pei fidiae nota transfugit. Is Ha-

sanem cun miatem, ac eximendo operi intentum,multis vel bis ad invadenda nostrorum cauta, ae ineundam pugnam incitavit; nunc esse tempus & occasionem dictitans hostes aggrediundi , quum adhuc & pauci sint, & magna

peditum pars esuventute, ab agrorum cultura nunc piimum ad militiam exercendam abstracta constet ; sed si omnes in unum confluant,plout id Eid ius magna contentione postularet, brevique futurum sperato, tum ob Ce manorum equitum, qui oblongis siclopetis rem seliuii elsent,tum peditum itidem ictoritatio- tum haud contemnendum numerum, qui coim iunctis viribus pugna tuli forent,rem in ancipiati suturam; pioinde tolleret moras , &quod

instaret peliculum , ferro avertere maturaret. niduum in consultando extraxeie, donec copiae convocato maiori e proximis praesidiis ni

litum numero augerentur, qui interea tempestive in castra pervenete. I iiduo st, sui fuit Xs .mensis Quintilis, Solis seivole alitiosissimus, I urcae pontem transite ceperunt ; ita ut peditatus cum tormentis pracederet, &equites turmatim subsequerentur. Et dodius via

hostium transtu suis statim tuba ac tympano signum pugnae dari iubet, iique celeriter conscensis equis in ordines rediguntur. sed morasn Cermanis aliquamdiu fuit , quod meridianum forte tempus erat , quo plerique graves cibo vinoque sopiti iacebant, & multi eorum

pabulatum casti is egressi, aut aliis rebus occupati, conscendere equos, ac disponere aciem,praoccupati hostium repentino impetu, non potuissent.

Baliso At Hasanea cum equitatu nostros sine ordinetis es tumultuantes aggreditur, & Erdodiani eos ii mei. Ivit Penico sortiter excipiunt, hastasque invic perstingunt: sed quia impares viribus ac nume to erant , hoste'; commoditate pontis. novi & .

1ecentes subinde concutierent I tormentoque.

quod noctii unicum habebant, res geri nequi μ ret, quod a sestinante de trepidante eius masti pHμ ε stro Tanteco pellica sagina, in imo sertata, qua '. pulvis ivlphureus cum pila ingeri solet, quam

magistri tormentotum iudiculam vocant, in tu i elicia explosaque esset, terga haud dubie verterunt. sd uicae non ulterius cadendo capiendoque ansequi voluerunt, quam ad ve- telem Dique piscinam, ac altum , qui versus Litovaniciam munitionem protenditur. Ea

hostium remissio Erilodio cum equitibus simul in iugam ruenti. 6c Gei manis quoque, qui vita

tentato certamine turmatim se iligae dederant,

commodo calutique filii : diana hostes ad socios , qui magnum cum peditibus certamen contraxerant, leverti contendi issent. Reveisia persequendo hostes . peditatum adhuc sese defendentem citcumcingentes, in orbem pugnare compellunt, ac cum illas pugna & vulneribus teiga date coegillent. maloiem pariem trucidarunt, paucis, qui bavo transnatato ev sitient , aut silvaium latebris sese abdidissent, salvi, remanentibus Haianes victoria potitus castra dirupit , ac caesionam capita ad DC. de- tracta ossibus siumma cute pro I uicatum in re ByZantium misit, cum multis signis milita

ribus , quorum numeIum ut augeret, multa

atri coloiis vexilla , quae variorum ducum si

pulcliris in Bihigianis templis asi a pende

bant, detrahenda curavetat. Rus anes eius legatus ea cum satis magno captivorum numero

Murati obtulit I Sinanem vero peculiaribus donis magni pietii cohonestavit. Quo extolletite iam Haianes magnus clarusque in aula apud ignaros ituronim haberi , eius nomen undecunque celebiail, in ejus viri testitudine ea tempestate rein Turcicam stam praedicate. Post hane victoriana ce Et odio ac paucis

Germanis repor araniau obsidenda ni Sisciam.

quam anno Luperiote propugnante Micacio

ie quam antea vi , non siae temeratio immo- renderati animi impetu circumvallavit. His in hunc modum procedentibus Murates quum ab Hasane Purpurato Budensi certius cognoviisset, honorarii biennii donum una cum legatis Comaromielle, ac propediem Byrantii a Qieci Bosnensis a maleficio abstineret, manda ta ad illum levetiora dedit : addito, qui ad eum perferret,peculiati e Chausiis nuntio.ut ab ii silentiis atque armis abstineret, neque Caesari munetis diutius retinendi. aut belliis bello propulsandi occasionem dat ei. Veriun Halanes Mus , cum in castris ad Sisciam postis mandata acce, frampisset. insigni usius iraude,Chausium largitione

corruptiam remisit, adiuncto ei Rustane legato suo, per quos Muratem dolo se circumvenit, ut Caesarem quidem in speciem retinendae pacis munei a Conraronium misisse non negat et, re tamen vera ingens bellum parare mentiretur; adeo ut XL .millia Cermanorum peditum iam Zagrabiam pervenissent, Scequitatum ac tormenta currulia cum incredibili ieiuni omnium necessiriarum apparatu brevi affutura expectarentnr. Qua rerum ambiguitate Murates dubius animique pendens haerebat. neficius

uuinam e duobus Haianis, Ludentinem MD

ii insi

397쪽

Historiarum Liber XXVII. 38

is i. nensi maior sides danda esset; tametsi Bosiaen sis asinano , qui lentiolibus Muratis consiliis pio libidine dominabatur, cum insigni rerum

gesta itim laude & approbatione sustenta ietur. Pixerant hoc anno Sisciae piaesidio duo ecollegio Zagrabiano sacerdotes, BlasiusJur cub. 8e Matilita Fintilius viam Alieacius ex. pleto praefecturae tem 1e , quod annuum Ele

let donatim se recepetat qui non minoie constantiae de sortitudinis laude locum tuebantur, . . se ut quum per c ito dies moenia maioribus to mentis vehementer quassata essent,nihil tamen proficeretur, te nostri praesenti animo sese tue- ii. & hostibiis haud parva detrimenta tot menti, iaculando, de nonnunquam a saggetes eα- currendo inferre non dubitarent. Qtium Haia nes tandem oppugnandae arci fustia incubui in

set ne tempus S laborem inani consumpto co natu terere videretur, retractis tormentis redu-

. ctoque exercitu se Petrinianoecepit , ac pati, coitim dierum quiete militi concesia Colapima vita ponte novo transite . ac l ut polianum cana

corus, pum , planaque inter Savum atque Colapim , loca loca populando dc utendo vastate constituit;

si sua castilique ad Lomniciam locatis quaquaveris 1 p.- equites pariter & pedites populatum ire , ae alaris. praedam agere iussi. Des ei uetant ad seia ae colae periculo propinquiores , ita ut qui paulo longius abessent, lati te viaium distantia tutos sole, domi agitaient: itaque si pervenientibus . . inopinato hostibus cum iam ilia de pecolibuspi et mete , dc anicentissimus atque sertilisti mus ager inter savum de Colapim omni belli elade usque ad Corellinctum Ze Cquietum im

pune vastaretur , ipseque hostium dux ad I amniciam aucupio 8c venatu sese tecreando per aliquot die, tib lectaret. litte, ea Palilius se Nadaidius ac Ioannes Cu-tas litisJauriens, Episeopus , qui nune Cancel- lalii munere fungebatur. Pragam prosecti apud Casaiem multis vel bis de Minensium Tute , tum male fi iis conquesti,opemque iis avellendis imploiantes . ab eo ad suos defendendos egi egie propense brevi obtinuere , uis hoste, ab inserendis contumeliis abstinere nollent, ae

inducias omnin6 respuerent , se daturum operam polliceretur, ne qui singulari patientia hactenus omnia adversa tolerasset, pacemque munime abrumpendam existimaiset,ad extremum

ab hostibus circumventiis ludibrio haberi L. casar έο- set. Itaque Nadas iis statim in mandatis dedit, fra ut praeter eas copias, quas Caiolo Austrio Mat Hrsu ho- chioni Burgavio,ac tithardo patri, de Annis cm- bali filio Rate navit, apud Titolini& Salisburtum conscribi iusserat, primo quoque tempore in patria .maiori qua posset celeritate. mille equites Ungvios , ac totidem pedites conici, bendos cui et,de cum iis Tagi abiam profici catur ; avertendisque conatibus hcstium invigi- let, se dedisse in mandatis,ut omnes tam qui in piaesidiis finium stipendia mei eleutiquam quos

Caridus Bulgavius, caeterique duces adducturi essent,cum eo ad defendendam Rem p. arma& vites conisectarent. Quae Coelatis praeclara

voluntas tam tibi laudabilis, summaeque plena glotiae, quam ipsis magno solatio fuit ue Nadas

diusque intra paucos dies copias consscripsit,ita ut ante solstitium autumnale Varas dinum. ac

ante diem Calenti Octobiis Tagrabiam perve niret. Dedere ei lumina nancis us Dei sus, alibi. f. Hi scristephanus Enningius cognomine Tuscus,aliique clari nominis militate, ciri ; se mittitque est post aliquot die, sigismundus Porga eius icthonias Nadas diu, Francisci pati uelis,qui singulis bis centenos equites ductabant, iniet quos veterani complutes, & egi egia militum

manus erat.

Cum ad Soriise i iam arcem in itinere essent. quae in colle Savo imminenti polita η uri pol iam ξc omnem ultra flumen legionem longε lateque piospicit .cognitum est hostes non pi cui Corestinoo esse de ubique hostiliter populati. Nadaiduis eo silio cum suis habito aggredi illos constituit, navigiisque de pontoniburi

quibus exercitus traiiceretur , celeriter comparatis . Fabianum I olnensem cum peditatu praemisit, ipse cum equitibus sequi constituit.

Sed quum ab l litima Et dodio seperveniente Turca maiori esse numelo didicisset , quam

ut eis in cete posset , revocato Fabiano & peditibus captum Tasiabiam iter prosequutus est. de copias tam in luperiori civitate , quem Muntem Ciacuna vocant, quam in ea, quae a collegio sacerdotum nomen habet. per domos

dolioli, ilia disti ibuit , de illine Ale,andium Seniueium legatum suum Caroli adium misit,

qui adventum situm Andrea Auispergo , --ium finiuim prae esto nuntiaret . erati a ne ad coniungenda consilia de arma cohorruetur.

Qui dum ab illo restret, Aut sperg: promptitudinem telaturus, in Turcas agrum populantea

ite ineidit, ac eo uiam cum illis pugna, intersecto uno ex illis aut altero,aegre se explica vit , ae ad Nadas dum rebelliis eli Qui multo tempore Burgavium cum copiis Tagrabiae era pestivit, ac populantes l uicas victis ac caesis quamplurimis coercere contendit , ac Petriniam ad pontis usque extremas palles in utre

re suos iussit, Tuici sique laeessendi, atque eliciendis operam impendit; sed illi, congressum

vitantibus,nec nisi clandestinas piadas agentibus, quod ita ab Hasane Hatitasticam repetente iustum esset , tempus inutili otio atque mora consumptum est. Dum Burgavius expectitur,ae lentius quam p. D m, res postulabat, progreditur, immodica vi, plu- Marthis viarum multa iiive permisti ruina. ut inclinante c pio in hiemem autumno plerumque fieri solet, tur. fati Ila bato coelo decidit, ut inexplicabiles eceno i-ga m. on-moque vias efficeret , dc amnes incredibili a- tangit. quatum mole ubique intremescerent. venit tamen ille tandem ad vis. Idus Novembris. ae Tagrabia magno omnium applausu atque laetitia exceptus est Adsucebat legiones Ceim notum duas, a Rotennaviis,ut dixi .consciiptas. ac equites DC. inter quos erat tum istequestris

Italica duce Sebastiano Montis Cuculi Comi

te,ac egregia voltuat aliorum e stilia de Cainis manus, quibus omnibus post Burgavium pr. erat Hieronymus Comes Lodromus legatus,

rerum usu de militari piudentia insigni, senex.

Cassiolum vero metandolum cura Chiastopho-io Haimo , qui olim nihili Oidines duxerat, conci edita ibit; isque copias intei savum fiu-men de Tagi ab iam urbem aequali sere intervallo tensete de considete itismi, loco aquationi det nationi admodum opportuno. Sed tanta mox imbrium vis seperi enit, de Savum inundavit, ut castra& tentoria , impedimentaque exercitus omnia aquis innatarent S atque

398쪽

ii, in immensum crescentibus , pereundum liori disciplina excubantibus conservatum de pleiisque suisset, nisi propere ab equitibus Un- sensumque est

garis occvisum solet ; qui iubente Nadas dici N' pedites Germanos & eo tum mulierculas, quas pudenda consuetudine secum circumserie sinient, equorum clunibus sublatos singulari beneficio stagnantibus aquis eripueiunt. Eadem moles summa vi exciesceniis fluminis si umentarias molas, quae ad utramque eius ripam ex- inrctae erant, iuptis i et maculis ad pontem, qui paulo supra castia ad commodiolem commea-tsis subvectionem. ac copiarum transirem paratus erat , repentino impetu abiis uit Z deiecit , ita ut nequaquam cessantibus pluviis exercitus te licto campo per colles eminentiores, qui alubui bio usque ad arcem Sonile iam longo ordine piotenduntur . partim sib tcnt iiis, partim per domos & hospitia collocaretur. interea Burgavii s quamquam navanciae o-p-rx cupidus necetialia belli haud segniter cuia labat, gliscentibus tamen temporis dissiculta tibus , qua nec tormenta ace rum apparatum provetii, nee peditatum, nisi a pello clam discriminis metu procedere patiebantur. ac continuis inibi ibus qui scio et tum uir in emnem impol tune ablatuit videbantur, coacto pias ctorum & ducum concilio , qt idnam faciun dum esset, an non gerendi belli rationes intermittendas existimarent . exqui ire decrevit. Omnium ea fini sententia multis confirmata rationibus, etiam eorum, qui set vidis ingeniis

ad pugnam pioni ferebantur, hac aduersa pluviosi coeli tempestate non ese eo progrediendum, unde vel dissicilis receptus foret, vel clades & ignominia timerentur : consultius Q. tui iam . ii commodior occasio pro militatis disciplinae ratione eligeretur, qua destinata persei facilius pollent. Obventutam, Diis bene

iuvantibus, ptimo appetente vere commoditatem exequenda rei , quae nunc intolerabili ingruente coeli aerisque militia,&obsesti, luto limoque itineribus ut nec componi .nec ullo stabili , estigio niti acies queat,prorsus sublata esse videatur : haberi in promptu militiam in Cloatirae illyrici finibus, in speetem iusti exercit sis . duratam in armis , & studio pugnae

Nec tamen deinceps post discessum nostio rum ob via, piosundis nivibus oppletas, hostis notabile aliquod incommodum aut detrimet tum intulit utque ad insequentis veris initium, quo appetente Haiane, e Bania luca Petrinum adveniens, pontem, qui inundatione Colapis ite interruptus erat, simioribu, si blicis&trabibus repalavit ; atque assed ii iis omnibus edixit , ut se te paratos ad accipienda imperia f. tenerent. Misi etiam ad Pulpuratum Buden- . sem nuntios, petitum ut ex singulis Ungaricis praesidiis cellum militum numerum subduce ie,ac silentio ad te mittet e primo quoque tum' ri .

te vellet esse enim sibi a sinano serio iustum, ene interim quiesceret . donec quibuscunque pollet artibus Siseia potitetur : nec modo de-

re oceasonem imperata exequendi, suum eos, qui in praesidio agitaient de paucos elle intelligat & imbelle, , quibus nimirum homines togati, & sacris obeundis dicati, quam in ita- ire, viri prasiat, quod ab vieinis Petrinianis assidue illuc mum pete alluetis cetio compei tum atque exploiatum habetet. Eadem ad Al- bae Sisigonii. Quinqueeclesiarum, Sigeibi. Fi- leci, aliorumque locorum prasectos maiadna

dedit . quos etiam singulos sinanus instinui belli avidia, peculiatibus literi, eiusdem rei admonuerat. Q sibus rebus incitati. quos modo nominavi pixtecti, ovouam equos e giam inibus seu pascui, solito celerius in stabula iece pillent . singulas equitum timnas tri cunarias misere , & Sigethanus mas stros etiam to

mentorum petitos aci unxit.

venit etiam e Segedic o quod ad Mumsi de Tibi uel eonquentem proc ut Bosex terminis ce- .lebeii imum Pannoniae oppidum est. Ibi almus re dc nomine claudus, XL. equitibus ccinitatus . ae complures e Belgia i ,3 3 emesuatio, caeterisque Ungaliae prasidiis, clim ab Hasane invitati, tum velo fama ingentis Mincium ap. parat sis,& tueri spe, voluntati et militiet nomina dantes: quos Hasanes ad vatia provinciae loca disti ibutos, donec ex omnibus locis convenitent. summo silentio habuit: postremo ad Cal.

vindictaeque flagiantem,cuis quid auxiliolum Junia, Bania luca in eastra convocavit, quibus aliunde accedat, hostile hoc castellunt non adeo firmum & munitum esse , quin ab illa per

temporis opportunitatem intercipi atque ri scitidi queat. Quae quum ab omnibus uno ore erit in- consensuque dicta essent,&a surgavio appi seia ια- bata, eopiae dimisiae sunt, coiuestumque Onia i- git ii, bus,tit quique ad hibeluas suas stationes leve reb* in ' teientur. Vettim per eos ipsos dies altissimae sedis tu niue, iustidis e nubibus delapsae terram c-0 ora peruere , ita ut omnis sere exeicitus non nisam Mun' cui tibii,. & omnibus impedimentis ae sarcinia cum gravi detrimento relictis, quoium magna pars postea petierit,iedire cogeretur, & Nadain

in castris quum aliquot dies quieti & otio ii dullisset , ea tandem promovit , di lentis passibus it ei feeit , propterea quia tormenta cura ulla maiora & eorum apparatus inter qua illud quod cladeEllequiana cla ademptu, insculpto Ferdinandi Caiatis nomine insigne erato praegrandibus quai uot navigiis quae e robore constabant. imposita, adverso Savo per

classiarios Gia disca nos. qui xxix. Salcas,quas vocant, habebant, remulco trahebantur. Ad rant praeter copias ex Ungat a convocatas praefecti, qui eius impello patebant, cum malois

quo potueIe equitum &peditu numero; ita ut dum iter illud quod veniendo vi. vel Vll.die' qui minimum xxv. millia Tuleatum in castiis δ bus confecerant. via integit mensis spat Diu - suisse qui veto maximum numerum proderent, veltencio sui ei a te potuer int. Per hunc modum xt millia excessile assiimarent Fuit sanἡ iussu, nostiis, Petrinia apud holies relicta, dilabenta- exercitus .& tam copiatum multitudine &ro-

bore, quam tormentorum apparatu . navibus, classe .commeatu,aimis .virisque postremo tK

stis inestoque exitu, qui immoderatum sus ibi animi fastum ae temeritatem consequi sistit, satis memorabilis. Planitierat DC. equites cum is illibus peditum , de magna operatum dcc bus , nulla quies, nullum otium Tuiopolianis ab infesto eludeliquetioile filii , qui covinam Nicolai Alapiani castellum amoeno loco positum, noctuma irruptione captum de dire pium delevere ; Selinum tamen saepe eoium ualidus petitum , ab ododianis militibua me

399쪽

Historiarum Liber XXVII.

Miam&calonum turba.qui itinera confiagosa,alce no palustribiisque lacunis impedita,uratis pontibus complanarent, ne quae mora progrediendi exercitui & impedimentis obiicet etiar. ventum veth est Sisciam, itinere penes Saul

siseiani diruto propugnaculo , si res ad sitimini

certaminis & oppugnationis aleam deducatur. actum de se & loco elle identidem nuntiarent. Interim autem dum ii si licitantur, Equen- pergus Savum ponte e navibus facto stet nen

dum cuiat.quo exercitus celerius transiret. Ne-nii,de castia per colles de valles sibiectas potita, que in illis mota ulla fuit; squidem ante diem

marinuo ob- ripam ulte, iotem facto ad XV. diem mensis uquibus pio, imi saltus de lignuionem commodam. & viricles arborum frondes, amoena, si bquibus tendetent, aestumque vitarent, umbra- cula praebebant. Ea, qtiae sequuta est, nocte, aggeres in ulteriori Colapis ripa, ad turrim de sertam templi, quod olim in oppido erat . connivi iussi,& corbes vim mei tetra Oppleti, intemque eas tormenta collocata. Peditatum autem di navales socios. qui stipendia merebant, per pontem transire sumen iussit Memibego duce,

quem superlate anno, quum stligonii praefectu, esset, nostros piofligalle retulimus; eique dedit

. in mandatis, ut quam proxime arcem aggeres constitueret, inque eis pedites collocaret . qui , selopeti, rem gererent, tormentumque unum aheneum qui em breviore tubo attribuit, quo in polias defenestellas arcis obruendas . de in i eos quos per moenia conspexissent, propugna , tores seriendos ac deliciendos uterentur. Caeteri peclitum & Thraces potissmum , quoruminis vi erat multitudo in castris mansere Tue o r. i; bantur arcem iidem, quos anno superiore octi , is h. duanam obsidionem tolerasse memoravi Jura , P, cua & Fintilius , atque ii haud ignari consili - tum de conatuum Hasanis . supra ordinarium militum praesidium centuriam peditum Germanorum a Ruperto Equenpergo, qui XVII.

annos in Belgio civilibus bellis aetatem agitaverat , ac nunc Tagrabiae rebus administrandi, praefectus erat relictus, paulo ante impetrave. rant , dc novos quoque milites conscriptosin arcem induxerant; in stiper agrestium iuvent tem tiactandis armis idoneam ex pagis colle- am habebant. seque serti animo ad toleranda quaevis obsidionis incommisi a comparaverant. Non cellabat interea Hasanes quin propust maculum, quod ex parte Colapis rotunda sor-ma , ad aliorum triangulum constructum est. continith verberaret. Accidit autem fortuith ut cum repagula ferrea, quibus arcis valvae claudebantur. ictu minoris pila ex castris Memibes gi contollae, loco mota violenter iesillissent, in occipitium Rutilii altei ius ex piaesectis vehe- menti impetu inciderent, euinque protinus exanimarent; eodemque ictu alii quoque XII. cii fiagminibus percussa interirem. Caeter i. qui intus erant, millis nequenter nuntiis a sodali - bus zagrabimis, de Bano Eidodio, Celmani vero ab Equeiapei opem & auxilia implora

bant : quibus ipse piolixa pollieitatione fictem

dedi se dicebatur. e rebus omnibus i os ostis, cum iis,quas pro ieiuna de temporum angustiis habere posset copiis, laborantibus auxilio affu- . tutum At Er dius5e Equenpergus socios mi- nilne deserendos rati .ne Eei per is auxiliis di Etam consilendum putat ent, sine mora co-

γ pia, eo te cepetunt; de ille quide nobilitatem

omnem statim sumptis armis in eastia grabia conuenite iussit' ille vero perceleres nuntios I-8 Aut spei m&Graibanio. caeterisq; praesectis in maiidati, dedit, ut dies de noctes eodem vena- - id. seque in unum coniungere matutarent: esse haud leve periculum mora constitutum,quum

XIX.Junii omnesGagrabiam venete , &ibi Savum transEie; Au persus autem cum sitis tolstadianis. de Cainorum de Histronim auxiliis,&Georgio Paladiso ChristophoroObm-ciano. acobo Plancherio equitia ductoribus, in Turopoliano campo non procul a ponte te illis con unxit copiaeque in universum ad fiammam Vlll. millium militum excrevere.Oppo tune autem admodum ad totius victoriae momentum accidit,quod Melchior Rederus e Si

lesia, rebus bello Stephani poloniae Regis adversus Moschos eorumque principemJoannem Basilium gestis clarus, cui suis stipendiis inter

voluntarios militavit.ante paucos dies cum D. equitibus scioperariis ad Equei pergum advenisset. Advenit etiam cum uno Celman nunpeditum vexillo Ferdinanssus M aidine rius , .

Pauli Mediet e Iudaeo Christiani facti filius.

Progress illinc ulterius ad Selinum castra po- iudie, de Ceorgium Trinianum Comitem ist hie eo die Duilia expectarire; is enim, incertum quibus de causi venire non potuit. Dum ille expectatur , duees in concilium convocati ab Eque tapergo sententias rogantur: Redero Ae hostium numero .de locorum situ ab aliis percunctanti , quia ipse eorum ignatus tum piimum illuc venisset, videbatur adversus hostes progrediendum , δ cum eis certamen

ineundum, sub quo militum pars selectior inare em immitteretur ab hostili oppugnatione eam defensura; quod si propitior fortuna uis

propitiis aspirasset , ut hostes terga verterent, tum capiendum consitum ex te de tempore es se. Haee etiam Auripergo dc Equenpergo probabantur. qui fidei sua non immemor, obteissante omnia opem sarendam ceniebat. Sed non cleerant complures,dc Stephanus imprimis Ta-hius, qui vites hostium supra modum extollendo, copias nostras numero longe inferiore nee temete periculo obiiciendas putarent; consultiusque fore dicerent , si inito leviore praelio hostis distineretur . iii, quo obsesi relicta incensaque arce erumpentes vitae de saluti consulerent,omnesque postea una ad Novigradum Ei odianae ditionis castelli in , vallosos saque munitum sese reciperent. Sed Equenpergus priore approbante sententia, hane ut te degenerem . dc amittenda si seiae dedecus in iecomplectentem reiecit, ae compositis ordinibus pergendum recta adversus hostes decreVit; sic ut Eldodius pro ossicii praerogativa cum suis placesserat,eumque Auri pergus sequeretur. ab ipso autem & Rodero cum peditatu 3c reliqua

copiarum parte agmina clauderentur.

exercitus progi ederetur, Memibegus Suomici propin- praesectus , qui ponte cum peditibus transio quae hostiacis flumen excubare iussus erat, Hasani inca stris prandenti nuntiavit , se de excubitoreat 3 in panorum sonitum procul audire;ita ut senia sim magis ac magis appropinquare sentiatur. Tum ille Voinum transsuram , qui proximus ei discubuerat . quid hoc reicite putaret,

400쪽

interrogat i isque quo nosti os minime con venturos credidisset , se non aliud quam alteruo Eid iis stati ibus . inquietandis levi aliquoceitamine castris adventantem putare respondit. Interea alii nuntii post alios ad cutientes iam prater appropinquantem tympanorum sonitum etiam ligna procul splendentia, & exercitum haud contemnendum gradum promoventem conspici nuntiarunt.' emi ibatus ea re Hasanes remotis stibito mensis ad alma eo

clamare, tuba ac D mpanis pugnae signum da re,suos ad conscendendos equos hortari, vexilla expandi, & versus pontem procedere iussi; simulque Chaustis ad pontem dispositis mandavit,ne quem Thracem transire, sed iel dictissi naum quemque Turcam patiantur. Nec mora, mille equites ex omnibus quam lectissmos pontem transire, & cum iis qui nosti orti agmina praecedebant, manus conserere iubet, quorum vestigiis ipse cum praesectis de primoribus insistit. Interim etiam nostri piopius pedem ii ferunt. cJoanneni Dialcovitium,Benedictum Tutocium .&Fianciscum Orehocium singulas equitum centurias iecta in hostem ducete iubent. Sed quum illi Turcatum praecedens agmen longe validius esse cernerent , Lumna

nis, aut verbis, neque vel betibus retentare po- titerunt,quin se tutis ordinibus,egiis a fuga pars ad pontem quis transierat cursu penetrare con tendelet, pals in Colapina insiliret, &quocunque pollet modo saluti consulere festinatet. lnea letum pei tui batione ipse suoque cum caeteris praefectis fugam capellere coactus .adpon- tem ferri cepit, in cuius medio cum pracones . Chausi clava seri ea iter eis parare, ac tumul tuantem fuga & metu militum tu ibam dim

vere conarentur, nec quicquam praeoccupante omnia formidine proficerent , ac Turca conserti simia fronte, a tergo, a latere seipses urge- - ,rent,atque urgerenturi Hasanes,& qui cum eo

Bosae si aeiant. sve sponte, siue impulli ab aliis hponte in sumen una cum equis praecipitantur, ae aquis subito abloibentur. Eandem sol tunam subiere innum eii Turcae , dum fugiente . .& tumultuantes in ponte invicem colluctan- r iur.& uigente lato, nostrisque instantibus quilibet alium praecurrere festinat; ita ut tot hominum & equorum coiiserum natantium corpo

ia iecundo fiumine deveherentur, ut flumen prae eorum densitate haud facile conspici cet. Parte alia peditatus noster Ianiceios & a' -D, Maios Turcatum pedites,quos ad arcem in asse- - Druseocium clarum adolescentem ad Aulipei- ribus dispositos suisse diximus . & qui ad Od V m. iii cum DC. clopetariis equitibus pone iam flumen castra posuerant, adortus. paltim A ' . . eri r f om mo- pugnando,de siclopetis rem gerendo plostravit, patrimin numen praecipites inmite eo sit; ira ut ad unum usque cccidione deleremur. Oi itiit Odera ex rivis & fontibus api id felinum magna copia scaturientibus ic paludibus. quae ibidem perpetuo stagnaiu , ae a saxo ad lapim in insula modum transversm octo

cuisu evolvitur,tam profundo alveo,ut intc vado transiri queat Mehemetes plaseitias Herce- 1 . covinae, Turcici Principis sorore geniti ε,quum in criue ponte delapsus dimis equo, sublicis utraque adis iis manu comprehensis,Destra atque hominum pem imploraret, ac potissmum Et dodium Ba' iiii, num alta voce identiona clamaret, a peditibus

sequebatur, remitti t. ac ut gradum promo, veat , hortantur. Is airepto breviore selopeio

suos,ut gradum intendantra absque ullo metu in hostes serantur, admouet;limulque serio edicit , ne selopeios longiores uno eodemque impetu,sed per vices explodantitat primis secundi .ae iis tertii succedant: qua res mirum quantum ad summam victoliam profuisse uisa est. Ferunt, antequam ad conserendas mutuo manus veniretur.Hasanem a Talis iano sacer dote pone equitante quasvisse,quamnam praelii seiunam fatales libri portendetent e tum illum celta vel ium superstitione, & hordei grano indito, librum e sima depromptum consuluisse. ac Deum Optimum Maximum Turcis innumera glandium procella petitus atque in relictis ad Christianos esse proiectium dixisse ea tersectiis luit. Caeteri. qui ultra lapis in e

re perculsum illum omnia tam prospera quam advelsa, ii, Deo visum seret, hominibus tole-- . randa respondisse. In tes mconcursum est terri

6 bis uisti ue sublato elamore, & nostri prima

non te reiecti retio se recipiebant , quum ab Atii spergo subsidio adcurrente adiuti pugnam ρ ρ testiui aiunt. tubisque & panis hostendum g ς-μη phis pombus diu anceps fuit certamen , α' equites suoperarii ducenti Turcas a laterentis erant, visa sociorum clade, quos ipsi vis

res ad opimae caenae epulas expectabant, collectis extemplo vasis de impedimentis summa coleritate profugeiunt,qui tamen maiori ex parte. Thiacibus, & lixis ae calonibus constabant, Quibus fugientibus f nostri a tergo institissent, nemo,qui evaderet ut certe paucissimi repertiiolent. Sed Tahius Hasanem & omnes p eiecto, periise ignarus, interrupto non satis exposlandibus petere ceperunt, eadentibus ex em dita ratione usque ad secundas si ablica, ponte, tum numero quam plurimis : moxque alii tm neminem transire permisit quae res fugientibustidem eodem mosso glandium procella perit E& opportune in eos spatia multos partim sauciatunt, partim equis virisque cadentibus interiecerunt; ita ut Hasanes pro subsidiaria acie, , cuius pars nondum pontem traiecerat , pars tune traiicere inceperat . mittere compelleretur, & iam Turcatu acies nutando & vacillan- . do fugam circumspectaret. Pervente in hune modum pugna, ac Erilodio cum suis equitibus λ, . acei rimam impressonem in hostes iaciente, aega μμ Atii spei aliis teitii quoque ordinis equitibus suac ιβ' ι lopeto, eum maxima hostium strage & per-s Wi, nicie explodentibus , Turca inclinare ceperunt , tandemque capta suga terga venere; quam nec Hasanes, nequeat istasecti aut nu-essu se hostibus saluti& commodo fuit. Perille hostili multa millia, partim caesa. partim aquis hausta e quorum numerus handi acile iniri aut dici potest; adeo res quantis ira vis recentis memoriae in dubio est; odecim tamen millia,aut 'amplius interiisse pro comperto assit mari posse s - .ci ediderim. Praeter Hasanem siquiAem ducem, '

& Mehenietem regii cinguinis iuvene, a dii decim praefectos,quos ipn Begos vocant .eodem fato amillos. quadraginta Altithegas, qui sunt Spalliarum ductores, Taimos ducentos. hoc est, magnates, item CCCC. Spalitas clariori, ii minis , &intupermaximam multitudine Iani cerotum & Asaporia uno eo praelio aut trucid totiaut sui gitibus sitis atos elli latii constat

SEARCH

MENU NAVIGATION