장음표시 사용
561쪽
Epito me Histor. Lib. XXXV. & XXXVI.
ST pii 3 us illi harius tempore primae
legationis, a pluribus amicis suis, quos
argitione ad tuas partes traduxeiat .cer.
Os nee leυes smultates inter Caesarem de ptine peni Matthiam in occulto in erces ire intellexit : Nam Caesar ad bina Comitia Romani imperii non ipsum Matthiam suam- quain stati germanum , sed Ferdinandi impati uelem Circii in stiria imperantem loco
sui delegaverat: eratque rumor in vulgus edi tus, eum habere in arcano statutum .ut eundem patruelem propediem Romanorum Regem
constituat, neglecto fratre: quandoquidem illum iam liberos mares . coniuge Maria Bava ia suscepisse eonstaret : quum Matthias ne dum ducta uxore , tam se te quinquagenarius vergente aetate . dubium solet an haeredes teli ctulus esset. Eandem quoque esse Caelaris mentem de regno Ungariae , ut patruelis in eo administrando de regendo sibi post obitum sue- cedat. Quae quia in ei pro certo per uasa essent. non ignatus irae de iudignationis Caetatis in ieconcepta.de de gratia desperans statuit ea consilia Caesaris primo quoque tempore praevellere. Itaque adito principe, se regnum Ung iii ad ipsum ante alios translaturum pollicitus est. In quem usum a Principe Paulum Sixtum Traiatilinium, Carolum Liel tenuantum, de seistidum pia inerium viros graves. & multo rerum usu excellentes postula.it, ut cum iis de modo ge ordine totius rei ad effectum deducendae consilia iniret. Cum iis per aliquot dies, semotis aliis arbitris,secretos sermones habuit, qui etiam omnem operam in attollendo principe & promovendis eius partibus obtulere. Namque ea tempestite Canistis innixus con si liis, abdicata Reip cuia, intia privatos pariete, delitescebat. neq; toto belli aureiei'uamquam ancipitis, tempore in publicum prodire volebat. Nec mora, praese libente Illieshario. Prineeps milites conuerisit ae Calen/i Januarii, asperrima hieme petonium pioficiscitur.&ab Ungaris, quos eo convocaverat, ostensis Austriaeorum diplomatis quibus contra quem
vi, hostem se ei fideles de dicto audientes futi ros iureiurando aiserebant, ut ipsi quoque haud disti militer agere vellent, magnopere flagitavit. Multi ex Ungaris,quin id facerent tergi-vercabantur , quod in eo scripto ab Austriatis
concepto ne Caesar quidem exciperetur: postremo tamen annitente modis omnibus Ceo gicia uretone , cui res & consilia omnia erant patefacta, omnes consen,gre, praeter Francia suum Forgaeium . paulo ante Episcopum titentem qui ut Caesarem repudiaret,aut dive fas ab eo parte, seque ietur , nullo nec mina rum . nec acerbae mortis periculo terreri potuit
dicen, se ei nolle ingratum esse qui ex Episcopo Nitilensi se Arehiepiseopum primae sedasSitigonientis creasset & insuper commenda. tione eius erio interveniente, s Romanae Ee-elesiae Cardinalis esset declaraturus Deindδpileum a Cubiculatio summi pontiscis soliti, o emoniis in templo Di.i Martini accepit;
absente Pi incipe , nec eum solemnem actum aspicere volente.
HAE ς x machinationes ad Caehrem
Pragam detulit Adolphus Althanius
ex comitatu principis, mutatis ad celeritatem iumentis clam se subducens. atque haec contra eum a fratre peragi, ut in ordinem redigatur, nisi se mature defendat, nuntia.it. Ex illo Caesar commodum tempus
habuit, si quid voluisiet. eontra peragendi, detiibuni militates, ut A litanius Sc Tillius, at que alii plerique operam aliam atque promptitudinem pollicebant uti Sed ipse lentis consiliis haesit in ambiguo. Itum deindἡ in Mor viam est adznaimam,haud procul Dia flumine
sitam civitatem , in qua diebus aliquot mora facta. Et quum provinciales sese obsequio principis permisissent. de mandata eius exequi polliciti essent, inde prosectio in Bohemiam iustituta est. Ubi in Bi a Boi emica , deinde Chaslove,postea Colinii morauis . legati, ultro
citroque commeantibus . quoium princeps Grat Frisciscus Dieaericlistinius Episcopus Olomueeniis, de Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalis. atque iis operam suam egregie navantibus , tantiem iuxta Principis voluntatem de pomitata restinanis composita est Neque multo post Caesar vigesima eptima die Junii , qui
est celebris memocia Divi Ladistii Regis Ungariae, Coronam Ungaricam Seeptrumque, aevomum aurea Criace insignitum , Palliumque
eum Ense Divi Stephani Regis Ungaria , per Cardinalem Dieterichitinium & reliquos logatos restituit ue simul 1d Qecesmonem in regno
hemiae.& provinciarum eo pertinentium de manu tradidit: iplo illie, hario tune insuperiore Ungaria Callaviae partes principis agente.
praeterea Magnates & Pioceres Ungaros, cuiuscunque dignitatis snt, a pristina obeesientia&obligatione, qua Calati devincti erant. latissumi ea re literis absolvit, de liberatos ab iuramento suo. in fidem Principis Matthiae, veluti fi iuri Regis Ungariae, obstrinxit, se ut praeter spem e expectationem suam quas invitus Areluctans id praestitit, quod sua sponte laedi edebuerat.
562쪽
6 Nicolat Isthuanssi Epic Hist. Lib. XXVII.& XXVIII.
EPITO ME LP 3 xv per hune modum Princeps
irona& sceptio Ungariae,& Stephano illi hario in superiore Ungalia, cuncta exanimi sententia prosciente, iamquere rici. comitia in autumnum eiusdem anni Posonium indixit, ut inauguratio Coronationis in iis perliceretur. Quo adveniente prin. ceps in oppido Austriaco Hamburgo per nonnullos dies substitit donec copia militares,quae solenni Coronationis pompae interesse debebant . adventarent. His advenientibus. quae erant ad numerum fere duorum millium egregiἡ & militarit et instructae r mittitur Nicolausistituanisus. & Mephanus Palilius qui Principem posonium acceriam. Q o quum venisset post diversas disputationes, in sesto Divae Eli-iabetha viduae Reginae Ungariae Cotona ejus
capiti pernox una Cardinalem Prancisclim Folia gathium selitis ceremoniis imponitur: ipseque extra portam S Michaelis, loco ait id praparato,praelegente ipso Cardinale. iuramentum s lenne ad se ivanda iura δc libertates regni praestitit. Mee desuEie tormentorum strepitus &clangor tubarum.& alia his te si lemnibus ritibus admisceri selita. Altero post die Palatinum , quod est ossicium seu Magisiratus post
regium culmen& diguitatem secundum, Stephano ulteshaz Ruod is pi ae cateris omnibus toto in hoc negotio plurimum operae posuerat, Rex contulit, se ipse quoque iactamentum simile ad servanda iura & libellate, Regni deposuit. Quae quidem dignitas ab obitu I homae Nadami iusque ad hoc tempus . quadraginta
utate exequitur,& Turcis inducia tum patibus votis prafixatum legesime. pietatur, qui non satis earum conditio, es
intelligebant .aut intelligere dissimulabant &
t tu, in eo incumbit, in eos in rectum eam msensum adducat, stomachi vitio laborare cepit,
quod illi imbecillum adeo de debile redditum eiat, ut nihil alimenti posset concoquere. Quo morbo amictus cum V iennam ad medicos suis. set prosectus, nihil iis eum iuvare valentibus anno atatis climacterico mortuus est: nullaque funeris pompa, ubd Luthera nae ieligionis tuisse elatiis, in oppido poetinio, in Sacello quod ipse aedificaverat, tumulatus est Comitii, P sonii iterum convocatis,post multiplice, & va
ria, ea de re ortas disputati es, tandem Ceor
gius Turao vir praestantillimus,nisi Lutheianae religioni faveret , in eius locum a Nobilitata electus est . atque a Rege confirmatus. Gleium Rex in poliemia anno insequenti coronatus est Nili. die Maii , & de ii imma pecuniae, quam Rudolpho Caesari quotannis dare ex pacto debebat, concordiam inivit, atque interea Rudolpho Caeare vita iuncto, qui plaga hydrope mortuus esse sertur quem sequutus est paul5 post Sigisini diis Bathotius stubita a plexia tactu,) in Imperio Romano successiti
&Francosutti ad Manum rite fuit coronatiis et
ita ut rata selicitate in una ea semque familia inclytae donisis Austriaca nusquam intermissa serie ipse Octavus limperator delignatetur. Et quum adhue libet alitatis& Uementia nomine laudatissimus piinceps in vivi, st. DLus Cptimus Maximus eum vita longiote sospitet. selicemque de sol natum eontra veros hostes .Lsciat.
563쪽
natus Anno salutis Iool mortuus Io38 PETRUS Rex is. Vngarorum, c ronatus anno Io38 privatus cor na io I coronatus secundo loq mortuus ios ABA Rex II l. vngarorum,coronatus an. Io I obiit io ANDREAS Rex IV. Vngam cor natus an . Ioq7 obiit lo 9. BELA Rex V. Ungar: coronatus amno Io 9 mortuus io63sALOMON Rex VI Ungari cor
natus anno Io63 privatus corona
ronatus an. ID I privatus corona
II 3. eat . recepit & obiit e . an BELA III. Rex XVI. Ungari cor natus an. Ii73 obiit it 6
STEPHANUS V. Rex XXI. Vita: coronatus 127s obiit i a LADISI AVS IV. Rex XXII. Icoronatur 1278 obiit truo
Vngar coronatur sq9o obiit is is
Ungar. coronatur Iso obiit Isr6ioANNES de Zapolya Rex x m. Ungari coronatur Is 26 privatur I 117 restituitur Is3o obiit I 13pERDINANDVS I. Rex xxxvIII. Vngi coronatur is 27 obiit is
coronaturan. I cII. vivit oc regnat.
564쪽
REGNI HUNGARI E DVO Strigoniensis, Regni Primas, ha- Colorensis seu Bachiensis habet bus fuganeos Episcopol: si aganeis Episcopos: .
Amensein. Zagrabiensem. Quinqueecclesiensem. Traiistylvaniensem. Vesprimi enseio, qui Reginae Cancel- Varadienset M. larius est. Chanadiensem. Iauriensem. Suidniciensent. Vaciensem, de Bossenensem , alias Diacojensein, de Nit triensem. Sirmiensem.
In Goatia s Dalmatia Anchi pis opus ud tensis halu Epis omis aganeos:
Ancarensem, 'gliensem, de Arbensem.
Archiepiscopus S relatensis habeo nuganeos Oiscopos
Traguriensem. Segniensem. Almisiensem. Scardinensem. Tininiensem. Novensem. Sibi nicensem. Temnensem. Modrusiensem. Macariensem,
archiepiscopus Ragusinus habet sust aganeos Episcopos:
Stagnensem. Tribuni censem. Bacensem, de Rosonensem. Cathariensem. Biduanensem.
i. COM VATVS Regni Hungaria enumerat Verberiisequentes:
Bachiensiis, Bodrog, Tholna, Iauriensis, Thomensis, Comaroniesis, VHar,
Bilior, Borfodiensis, Krasma, Cometiensis, Berensis, pili siensi Pesthiensis, Posoniensis, Vng, Nit triensis, Beres, Barsiensis, Rocha, Alba Regalis, Honthensis Maramaros, Vesprimiensis, Neugradiensis, SZathmar, Somogy, Zoliensiis, Maboica, Mala, LipthOviensis, Molnoc ira Castri serrei, Arva, diocris, Soproniensis, Thuro ,
Themesiensis, Orodiensis, Strigoniensis, Koviniensis, Zeureniensis, Ztebernili. Zemplen:ensis,
Dolnoc interior, Rixello, Thorda, Albensis, Varas diensis. Hunyad.
565쪽
ANNO 1683. PIE 11. SEPTEMBRIS.
566쪽
Nilou. M illam decem se me hilliinti Turcatum cladem ira prope s.Gothaidi oppidum a Chiistiano Leopolai Caesari, exercitu sub cura&aamini
M. stiatione Ra1mundi Monte coli, Kalendis Augusti ad annum Chi illi MDCLXIV. Mechmeti Tuteatum archisba tego inflictam, viginti annotum pax . aim rumque induciae exceperunt: gavisa tum qui dem aliquo usque tranquillitate Pannonia. nisitire ii, baibari moti & aegenere, quidam silii . sta-traio men , & non tyranni potius nominativi Q queant , eam ipsam patriam suam Regis et Maum iam sibi sanguine descedate.& prorsus evertere Buri Π- auem itent; sed supplantati inciderunt in so-ιum. veam quam secerant : nam capti, convicti.&Cxsareae Regiaeque Maiestatis & perduellionis rei Franciscus Comes Nadaidius , Hungariae regni iudex : Franciscus Malchio Frangepanus, &Petrias Comes zi inius Croatiae Bastu stater Nicolai ab apro, ut aiunt, disce ipti, omne, inelytae& illustiis funiliae, atque etiam in-sgnes aut militiae . aut literatum alumni, ille viennae , hi in Civitate Nova pridie Calendas Maii 1η i. publice ultimo capitis assecti ii p. plicio , bona eoium lege Iulia fisco sunt ad dicta. Piodiit tamen patico post tempore in apricum altera . nili coith eadem abhine mentata perduellionis hydra , auspiciis Em metiei Comiti, a dehelii , magno Hungaricae Nobilitatis accessu consimata , de variis
uerelis pratensionibusque ioborata, quod in emortui locum Palatini novus tanto abhine tem te praeter patriae morem, dignitatem cidamnum non subrogatus; Hungati Reipublicae dignitatibu, & ossiciis iure competentibus exclusi imites Germanus & alienigenus nedumh, ctenus Pannonia eiectus. sed dedecore& detrimento indigenarem auctus, quorum tamen tutelae & detensonis limitaneae merito ui s& arces ellent committentiae ; quod religionis denique non solum illis adempta libellas ; sed templa etiam, patium societatis consilio& opera, eversa ; ideoque regno ens expellendos, Hinc u dcc. Quas ieiuni novandatum sipecies& quere-
μ Osi Caesai licet patema literarum dehoitatios μ' - ne, virorum primariolum legatione,ac Thoaspire nia viae conventione, si quo modo posset, abrogatei μὴ pi omitteret 3 indicti, etiam Sopionium comitiis praesens ipse ante solemnem ibidem Reginae coronationem teligionis libet ratem , &templorum restitutionem . aliaque multa indulgeret . ita ut motuum tune componendi rum spe, assiligere videretui; pauth tamen post omnes suete tractatus inanes ,&conventiones si ustranea, quia Galloium, ut dicebatur, soli- citatione ac xie. militarique a uictium subsidio & tutela freti iana omnia reiicerent cons
lia , & scedissimum inde bellum exa sit toti Chiistianae Reipublicae,& imprimi, Hunsalia perniciosissimum. Iam enim crebris laniscabatur literis , ingentem undique & iam pridem in Tuicia dc
Bel grasi armotum fieri apparatum , minus tamen certum Pannonia patribus inniendum, quod viginti annorum induciae sequenti noli nisi anno expii Itient; C lat nihilominii, - pratam Comitem Pelgradum indeque ByPantium ablegavit , ut quo hic servens&ingens armotum tendet et appalatiis, a Pui putati,&supiemo virilio intelligeret. Munapha Viri lius autem ancipiti dato responso legatum G pud te detinuit.& Bel gradum postea coandi ite , .
ex hoe nune & aliis Caesar sibi belli i ieieudi minime dutiius,aima palare, a Christiana Rei - - publicae Plincipibus subsilia petete, Viennam μμ occidentis impelli sedem haud obscure petendam communi ie, exercitum matule cogere, ut
non sustinete bellum, sed possit intelle. Igitur sim o adulto jam vere pridie Nonas Maii solemne 'm G. copia nim omnium asini lustrium haud procul satia: Possinio in anicenissimis icitieensibus pratis eis rum, Danubii ripam instituit , cui ipse cum Augusta bisor & Electore nauato , multisque aliis impetit lis Mihi Pi incipibus lotiimus lustiator intea fuit. viii, in MXxlv.millium circiter exercitu Caresus Dux ρ situm Lollisi innixa sinitate Caesari , euius se rorem Geno duxerat, iunctus . regali prandio sub papilioni tu. bus Osalem cum Augusta, Maximiliano Ele ctoie Bavaio, Ludovico vilhelmo Malchione Eadensi , Iulio Fianclico saxent wenbui sinexcepit ; militi autem iam in hostem piceincto
mensis unius stipendititia anticipato eueios rem. I una Casai Viennam. Carolus LuxJautinum versus movet exerciti m. cuius ipse su-piemus Campi mareschallus cuiam omnem a b Caiate cenam endatam habebat: inde stris nium & cii cum iacentia loca iussi exploias, sed quos nullus oecuites et hostis . nec E re esse, imo si ustra leum ui bem in hostico longe diss-
tam clam non exiguo exercit&,hostium circumquaque iniuriis expositi.damno & de eis mento expugnare, per cui solem Caesaii signifiearet : hic approbata Caioli sententia opediti, litetis alio, aut si ipsius 8e ductim eoni lio
videi etur, vivarii arma mandavit interii, ut C resis quum tempestive adeo exercitua campo suc- Vidia hae set . aliquid fieret eoium, quo iborum fa- οἷ . t. ma armorum capiat incrementum; neve miles pugnae avidus otio tot pescat & ignavia. Re ad consilium de invadendo vi Vatino delata collaudant omnes propositum, di imprimi, Rut-geius Eliaestus Sthaten istus. generalis ieitormentaliae praesectus cuius immortali gloriae viennentis dein ut bis debebitur conservatio sedulam suam euiam & iliusnem spondebat operam: qui dum ui bis situm explorat avidius, parum a betat,ut fatali Turcatum glande, cuius ingens tum evolabat multitudo, petet tiar ; eo tamen opus urget impelleriitus pro-glectu ut mox suburbium a nosti intercis et tur,in cuius quoddam aedificii ina. quod antehac
templo servierat . milites quinquaginta iubet immitii se autem perperam intellectaJoannes Georgius Contes ab Helbeis te in , selieriscu- bergianae legionis insti iactor, cum CL. legio ita iiii accuuit numei ollationem adeo ad inplena
567쪽
ira, te, ut nec vertendi, nedum arma tractandi lo cus aut spatium compactis superesset I spatium itaque laxandi causa scamna de sedes per templum locata tumultuarie cum ingenti fragore de vociferantium consitione conii ingunt, uim de pliat s iupei venientes, & ab Helbeiste in iola ilibsaium acciti,hoc tenore ac tumultu percussi, hostes in loeo e se subdubitantes, in suo Linet explodunt commilitones, quo inter cateros errore cecidit capataneus Silbelberg. neque hostis huic deerat occasoni. cuius tormeN-tis & tubis plures etiam nostrorum laesi occubuerent; maxime vero prae cate iis deplorabatur Sthatenbergiae legionis capitaneus Kraus. iii no tuo impii mis chariis . cuius ille tune
ceu Adiutantis, ut vocant, pera utebatur re
sus quoque hisce diebus Lamoranus Comes Taxius, de laesus Iaeopoldus me Ko ius, legioni, Mescianae sub tibunus, qui ilas tum deportatus,cum non magni brachio exceptum vulnus aestimatet,dc minus diligente cui do operam adhiberet, ingrave se te sub cura m lo vitam finivit. dignus longiori 1 s ius magni de prudentis olim tormentorum praefecti
WoHgangi Fridetici Comiti, Robbii. qui in
Daniam paucis ab hine annis a Casare pro RG se millus. senio laboribus ae morbis fractus si costas ibidem occubuit. Dum sie eminus vivarinum concludit o sdione Carolus Plinceps, certis undique asse tur nuntiis , Mustapham primum Viritium cum incondita hominum multituatne,& iusto imprimis exercitu magnis Bucia passibus accelerare, de mox adfore in propinquo; convo-m.ὰ cato igitur motinus concilio pariter conciuam , tum,contestim exercitum hinc in talem tians diri hia seremium locum . ubi de omnem te in casum ., defendere, de hostium obniti conatibus.& hae ' lectitarias Caesaris ditiones ac regna valeat conservate; idque eis facilius esset posse. quod s-nuosae vinea. seu oblidionales nondum viae pa- testant, nec aggeres suggestitiae sint formari
commo- Nee mora, Comorionium versus princeps eraronium et citum ducit ; cuius praesidium. quod minus Uu vi- videretur,suam ut omni par et casui de tantori - hostium periculo, illud sub Gubernatore locinitur. Carolo Ludovico Comite Holiniichio . armamentatu alias praesecto. &consilii aulico belli ci seniore, sedestri generalis vigiliatum magitiii Batonis Diepenthalii legione adauxit, subductu tamen eiusdem legati Joan is Andreae Comitis Idigeri , ipso Baione in Silesiam ad
curanda alia destitiato. Quum interim limsbum ad .entus magis indies appropinquat et, pei Schultam insulam itinete sex M passivum, te licto ad lavam Danubio Jaulinum movet; ubi per sublicium suiuini insitatum pontem
traducens exercitum , altero ab urbe lapide. duo inter cognata nominibus flumina Arabo nem maiorem & minorem vicinus consedit,
perficiendetque loci per Sthaimbergium Attia liba his hς-tioni indefellus incumbit, donec pauculi,
post diebus de Turcarum ingens multitudo, O bH qu Vitorii omnis genetis plus quam dueen , , , milha aequare dicebatur , e regione no- stio meastra metari est vica ; ea nempe via. qua Alba. Regali Jaurinum est iter. Aiabone
semper intermedio : ad cuius mox spondam coeptum est cominus crebris agi velitationibus; eminus veto tot mentis in vetias uti in-
que paries reboantibus; tentataque hine inde vada At si qua datentur. activi notiio, iij idi& i δῖ' hostes committi pollet pugna. Nostris vero se
continentibus. quod totis omnin4 ealbiscum innumerabilibus hostium copiis ad certam Christianae Reipub. ruinam praelium committere seret temerarium , magnus Tartarorum euneus pio inquieto , & praedae avido eorum
ingenio i quoium XXX millia sitib ipidinet
piaesente eorum Hano seu principe . castiis Tutearum interesse reserebant captiv0 explorato altius qua ad scaturiginem vergit Arab ne , quum monstrantibus Hungaris commo diorem nullibi transtum quam prope Nemen. Tartar tum, & D. Gothardum inuentilent, ubi ante ra pa- novendecim annos ingens illa & famosa nobis μυ- de eodem reportata est tyranno victoria, ibidemque pontes adhue integros de non dis: Oos neglisentia,uti fama est Comitis Bathiatilo repertilent, derepense transeunt: tranat sue deind. , quod pronius erat, minori Arab ne ' ad dexteram Sarabiam &Gimidiitim, ad ' Rab levam autem Somoarium relinquentes , velo. nita. ces necopinati instat rapacissimi temoto obiee suminis in Peisonem lactini, circumsitosque invia vicos, pagos, arces Scoppida muris uidua ta omnia serto flammaque longe lateque πι- stantes, multis etiam Christianorum millibus in miserandam abductis eaptivitatem ad Lei-etham usque amnem. iiii Hungariam dis liminat ab Austria, indomite effunduntur: nee immanis eorum iuior&praedandi libido, nis ad follis moenibusque cinctam urbem de cognominem arcem Bri galatrachionim genti ob- noxiam sisti potuit, cateris trans Leitham pa- si, de oppidis Hatrachianam ad arcem spoctantibus ignei edissime consumptis. inalg seit adhue calamus scribere , quantus ea nee praevisa,nec opinata depopulationis calamitate incolis timor, quantus accolis pavor sit οὐ
citus Iaec sentibus capi poterat,quomodo inte-gio adhuc nostro exercitu emissalii huiusmodi praedones tam enorme auderem facinus ; nee deerant qui de metuerent de dicerent exerci tum nostium intriclusium intei necionis subesse peliculo. Et eriti: Carolus princeps inaudiens, praeis
tiro te. iose iam in Alisti iam usque penetrasse, hi minetisque periculum pei pendens. quos 4 i, tia ultra Attilonem si ij, viginti tisium qui 'tuor millium exercitus ab innumetabili 1 tiro in multitudine cingi ficile Se intercitidi poscitet, te cum cateris deliberata inde sessatitit re ciperet ne autem peditatus simul cum tormentis sua equitatum mota retardaret , hunc ab exercitu separatum una cum re tormentalia in insulam Schuttam transportat, unde tutioribus
dein trans danubiani, itineribus Pollimum delaba, g iupeiatoque isti e Mora amne per cognomines amni ' campos secure viennam 'vatio misent tiaduci, ut paulo post feliciter traducta fiant. autem Jauritium aliaque vicina loca obsidionis periculo obnoxia recedente exerci tu vi eretur destituere, iis mature . quantum pio rei necessitate licuit idoneis praesidii, aliis que acides sonem necessariis susscienter pim ividit: nam Leopoldopolim non longis abhine
alamis ad Vagum extructam leui eum laticlo
tum praeerat Henricus Codesii liis Baio Kiel. s. mansessius quatuor maloiia uota quas m
568쪽
dias exta: mas vocant) amandavit tormenta tina cum annonae militatis copia non vulgati: i dein Genetalis schul ius ex agris Nitite sibus.ubi hactenus rem contra Tochelios cur verat , isthac transiens, cohortes aliquot pedi- . tum,uiramque dimachorum quam e Montanis contraxerat civitatibus. adiecit; ita ut& huic f. to loco commode ii erit piovilum per omnia. Re- a Naa. stibat 'utinum , cuius , se ut & confiniorum Cubernator est Herin annus princeps Bagens s. consilii aulic bellici praeses, cum non haberet nisi cohortes sitas ordinarias quinas, sub suis singulas capitaneis, viros circiter sexcentos quibus omnibus Daniel Malleius tribunus titularis, vir senio iam gravis, at vegetus. militaribus alias a primis iuventae annis innutritus praeerat ; sed duobus post annis irrita cum Turcis ut aiebant,colhasone, seipsum selopeio consedit. Huic, inquam, Iurino immisi se quentes e legionem Marchionis de Crana sub vice eius tribuno Gerulo Henrico sani ratshy, viros mille octingentos, Marchia ipse
pro Hispaniatum Rege Carolo Belgii tum C isas. bernator, paulo post ealculo extinctus est. I Muiei item Hilhelmi Malchionis Badenss lGgionem sub Comitis I llii legati sui cura vitos
1 . legionem Straibidianam , vix Mumeras iem MC. & senique Wallisium Baronem tribunum cum septem suae legionis cohortibus, visos MCCC. ita ut univei iura ejus propugna
Hi, ita lite dispositis, traductoque per pontem Aia ni minori insitatum ,&Jaurit ensibus excubiis custoditum, equitatu, continuatis
- itine bus t burgi ' consedit:&cum alia, o, . quamdiu propter arctas ibidem uiarii semita,
. m. ni oraretur . CaIolus expilanda connivet militi urbectium .i Dod boum aliari inq; humanaevi: a rerum utilium 1: si erat. hosti cedet et in praedam ; xgerrime hane 'uidem incolis expilationem teientibus donec in iecuto mox hoste
mitius tolerarent, qui flammis omnia pessimhdevasticit : sicstie superatis viarum angustiis relectum est iter in Kitieensia piata . ubi duobus . . . feth mensibus ante luetat armilus Ut institutavi olemnitas. Magnus, quem voeant vlairius,rio cr/t lituit,plici palla dictus . hune exercitus nostri an receptum meticulosam interpretatus fugam, convocato protinus Bassatum consilio delibe fθμ in , tium persequendus Christiano tum exercitus . an obsidendum Jautinum I una omnium sententia pei sequendum voluit exescitum ,
quia cedendo signa metiu& Qgae daret, in iis proinde castris idem legit praeeuntium iter.
Eo audito cum nec in Miseensibus pratis contia tantam hostium molem tutum videret ex
ercitum Carolus. Viennam iustis itineribus movet , piamisso AEnea Comite Captata equitum Genetali, qui exercitiis nostri statum,& hosti, eontilia, & alia Casaii maxime necessaliare- seriet : quod celei mis ille ei iam culti Philip po Leopoldo Comite Montecticulo cognato
tuo,& cataphractorum tribuno expedivit. C
tolus interim praeteritis Wolis, tilio Haimbuo goque . sextaJulii eastris consedit Allen 1
Teutonicolum ; indeque iub solis ortum cum promoveret exercitum .im pedimentis maioris
iecuritatis ergo longo tyrmate praecedere ius s, occidit,ut turma Tartarorum mixta I incis,
Mis H saliique ducto, ibus tei mille cilici ei qui
Leitham amnem tranarant, a leva tum bona.do ululatu prosilientes h silvula Pelion etiam interci Elend pagos. irruerent in legiones ali- O . quotali sinistiae. tiae post impedimetita podii .ces equitabant na exercitiis si ante. Hae inexpe. Oata illa irruption inconditaque barba iolum vinat. vociferatione confusae clara ob densis limo, pulveres v x se suosque ab hostibus dignoscerent.
eoque haud starent sit firmo pede ; sed dissipa
ii, oidinibus sequentes etiam legiones coniunderent, factum est ut praedones tumultuaria pro more iis celeritate in iocinarios vectoresai as uatque calones conveis . se eis hos sui, vicit mas immolarint , sociis interim cumis atque impedimenta impune diripientibus: inter cetera si pellex argentea Ducis saxenlawenbut-
prata .Generalium virorum, istie amisia est ingentes ille calus concitavit in exercitu nostro motus ac turbas. suod hostis, quem post se nostri destituetant, velociori nune per alias ad laevam vias cursu instituto, nostrorum itineri bus antevertens, audaci plane facto in imbella lixarum vulgus irrueret,quod sit tutum credebat Carolus eorum piae io , quos praeduces sarcinis protegendis dicaverat, at ubi nune de genuino rei ita tu illi plenius constabat, maius subesse periculum ratus, cui implexa modo e eicitus pars totum ira in plenam aciem posti latura esset exercitum, alias iubet Ocyus pikibbus succedere legiones, qua pradones ieiundant. Hae dum cui stim accelerant duliu, Ludi vicus sabaudiae piincipi, dimachorum tribu. odoricuntis, suos, ut diximus, hostium impetu laxato, Sabatidia ordines quanta potest vii te recolligens, ceu princeps
qui macillam tuorum magnanimiter euperet moritur. eluere, magno connitens impetu tutius in limilem filios educit; cui licet viribus impar, rem tamen eo viriliteragit. nec dimicationis astu abreptus, & a suis plurimum destitutus. quum adhue masculE pauci, tantum suoium stipatus
pugnaret, cum equo lucci bus non sine vulnere corruit, cuius ut cervicem Tatiatus si an ea
Hiseeuisset, resupinatum animalis cadaverincumbit infidenti, ephipii nodo pectus eius a seo conterente . ut a ii pervenientibus subsidio nostiis levatus suppuratum adhuc sanguinem expueret; sed eo malo omnem deinde medico
tum altem superante, ins gnis Pi inceps Viennae paulos sitellioldiu Iulii, annorum circitet ΣΣlv.extinctus est, longiori si fata voluis ent, vita dignissimus. Eodem etiam fato Dux Aies et ouanus in floremiissimo aritis vere , dum
animosilis hostem lacessit, scio; eti pilo, pluit busque vulneribus si amea consessus occubuit, de in avitum in Belgio sepulchnim longis iti- netibus delatus , omnium dolore sepultus est. intei haee Ludovicus Wilhelmus Badens s Ca sis stoli ligatus diissipatas iam legisnum aliquot in ram ria devia abeuntium turmas silere, iiiiique postli- iis . minio ordinibus restituere, de integra, demum 'lationes hosti coepit opponere,quatum vim nequaquam ille sustinens praedam h uid contemnendam hac tumultuaria,& vix horaria irruptione obtentam celeti fiaga piaecipites secum abducunt, relictis suorum centenis aliquot nostris plus minus ducentis ivelut alti volunt, quinquaginta desideratis r eos vero ultrape
sequi provide interdictum , quod itiite Caiolus metuebat, ne integer itastis, aut potioi hosti-
569쪽
lis par, etierciisis ex intervallo subsecuta nostros irrueret, velitationibusque se innodatos
tenetet, quoaesusque plena, ut supra notavimus, xie . sed inaequalitum Marte foret dimicandim, Caesare nondum incolumi & salvato: und latius habuit ea sedata tempestate, compos que tumultu . continuato adhuc paululum itinere die septimaJulii Vise hamundet subsistere.
Hi si cκsar acceptis hisce per Capraram nuntiis, δε as u lixi et anceps,quid expediat, conuocatis e. que Ocyus Ministris eorum sensa deposeidi quo italia tum suffragia cum unanimiter suaderent diicessum .haelitatum in eo est,qua via abeundum foret. Erant qui arbitrabantui .cis Danubii amnem per montana Campilistum esse properandum ; quod iis superatis illae mi viatum plana. deinceps citius Caesar Lin trium pollet deserti. Contra disserebant alii.tutius procelliarum Caesarem si trans Danubiano itinere pergat: chira enim s urcatum agmen abs hae Danubii parte . qua V ienna est, nobis immineat, persequa- tuique exercitum nostium . uti reseit Caprara, videamusque nostrorum patiem cum sarcinis& impedimentis sub moenibit, Uibis iam tum
consistere, haud dubium esse quin integrae eorum vires ab ea Danubii parte incedant: neque enim auditum hactenus esse , nec etiamnum audiit de hoste ullo. qui transisset Danubium; proinde dictamine rationis humanae doceri tutiorem fore receptum Augusti.quem superatis lite Danubii pontibus sit amplexurus: vix enim Urbe excessurum . clam mox per exploratores nequam quo ii haud pauci in urbe delitestant) de abitu edoctus Turca, plura velocium equitu mi lia post Caesarem sit immissurus , qui una die tantum deproperaturi sint itineris . quale Caesar cum Aula vix quatuor dierum intervallo coniecerit ; seque indubihin manus hostium quod benigni itimum DEI
Numen avertato deventurum. Passin placuit haec ita opinantium sententia, in quam manubiis mox pedibusque, quod aiunt. unanimitetitum est, consistimque indicuntur & parantur omnia quantum in consusa isti celeritate fieti poterato quae itineri maturando serviebam.
M. is o Haec sama divulgata re quod videtentur impe
, P de re, mentaentes, ut fit, res nostias peiori loco esse quam erant, tanto mox Vibem, Urbisque eii eumfra replevit pavore, ut abitum Caiare nemo iam videretur velle remanere viennae :quidquid equorum, quidquid culmum & lixarum ullo modo erat reperire. in fugam conducitur;compinguntur in carros de vile, vecturas
honestissimae cum filiis & filiabus matres. ades eum pietiosa supellectili, vino. inumento . omianisque genetis annona deseruntur, convasan tutduntaxat pietiosa quaeque, quae in arctum
saetin compingi possunt ; ubique fletus. ubique
audiuntur lamenta, eiulatusque plorantium, haud secus .aeli iam tum praesens dominaretur v ienna Turcasatque ita totum pometidianum lenaeus exactum est. vespere holam inter o
L. .. MVam die septim Multi Vienna per Aulaepo tam evectae discedunt Casat ex Maiestates cum Augusta sobole, gynec xis & Aula. stiperati scque queis in alteium Danubii litus est iter. n- tibi a , Comeoburgi. oppido duobus aut scie
ilibus milliaribus distante, pernoctant: quibus
idonee praemissit, e praesidio ut bico Capitaneus Tha satis de Hasse natione Hybeinus , homo prudens, & manu fortis, cum legionariis dum centis , ut pro Augustis istic pernoctaturis e cubent, postera die Caesare ulteritis iter suum
promovente levetii ui .ut factum est. , Tanta autem fuit sequacium curruum , vecturarum, navigantium, equitantium & pedes fugientium conisa & incondita multitudo, ut Viennam omnem hominibus exinanitam iurastes; adeo volebat nemo videri fugiendo micie postiemus t si inique qui asseverent, ultra sexaginta hominum millia discessite ea nocte; S tamen initus deindε obsdioni, tempore emium numerus, qui remansere, adhue alia sexaginta hominum millia armis tractandis apta. praeter militiam & debiliorem sexum censuit. Continuata est autem ea fugientium prurigo adhuc in sequetites aliquot dies. ut non immerito metus iit, possetiorum in fuga multos incendiariis Taltaris cesiste in praedam .prout de tvarii, fama increbuit. Multi etiam currus sit adeo onerarant , ut vix ultra pontes prosectis rotae crepuerint,extra consilium positis, & quo se vellerent,nesciis Ant tamen quam Casat Uibe discederet, varios in Europam expedivit cui soles & legatos, qui Christianae Reip. Ptin cipes fatalis omnino iuina redderent certi te, Coratum ablegavit in Franconiam. ut
circularium copiarum maturaret adventum et
Comitem Kunitrium ad Bavatum destina, it, ut praeientibus periculis tanta quanta posset stibiidia postularet : ac ne desolatam omnino vi adestitueret Viennam sol unich dilectant , dὰ Hi duplici ei clementis;mE prouidit gubemio D. --
politico uno, alteio militari s & de militari qui dem postea disterem u. amplisiime. Politicum consiliit in vitis quinque,ut puta commisa
rex Maiestatis Cameratio, Consiliario Statos, η -- rei tormentariae Praesecto, de Commissario C nerali plenipotentiario, nec non Consilii Amlieo belliet x ice pias M. Fianciseo Maximiliano Comite a Molari, Casareae Maiestatu Cameratam Otistiano vi liis, Atinitae Maieschalio, atque Colonello Provinciali. Rutgem Emesto Comite a Stharen berg, aleae Maiestatis Cametatio, Consiliatio Auli
co bellico . Generata tormentariae rei Praefecto. atque Urbis Viennensis Archiman vita.
Joanne Oiwaldo Halim an , Excelsi Regiamini, Austitiae Cancellario. Quibus demum adsciti Casar voluit unum de Camera Consiliatium , & singulatim qui, dem Carolum I heophilum ab Aiel psilis a quod autem is etiam iam tum cum familia suae,cessisset , adsciri huic Collegio visum est Capplirio Carolum a Belchamp. Hisce ceu Caput de Dilectoiem praeposuit Caesar primum quem scrips. Oppii lium. Quae dum Vienna. ac in Caesari, profectio- Magnia ne sunt , visci, unda ubi Carolum cum ei vi exercitu pernoctalle diximus, s o conflagrat s iamrincendio , scut&pauth post concubia nocte LOSchwechatum, flammis undique vienna con- Sihνν spicuis, tantoque ites una pavore cive, incolac inii in que replentibus, ut qui cum Caesare nondum . diu excellerant, jam de vita saluteque penitiis siua lino.
570쪽
Carolis Princeps IMharin. Ivi Vien.
desperare prosterentur: sea imminuit pavorem fama,quae tulit,non hostile id facinus esse. sed lixarum nostrotum improbum opus , qui incuria ne dicam,an petulanti nequitia ignem de lumina inclisbtilite circumserentes oppido rum partem silccenderint: & ipse protinus innumeris Optatus voti, Caroli adventus non xiguum metum,tei roremque absteist.qui postera die .aii a stilii)siimmo maiah clangentibus tubis ac tympanis, integerrimo ordine cum equitatu Caesa leo Viennae maenia in civium conspectit pratorvectus.traiecto pei sublicium pontem Danubii iamo, qui medio septa vien-Dana milliari, a pleno amni, Alveo Nui orati divitiis.& Viennam, qua meridiem ea spectit, prateilliens, sia ite se alveo medio insia Urbem in illiati ieddens, Insidam facit, ambitu suo militaria facile duci complectentem, DivoLEOPOL Do cognominem. templis ternis , &-Monastenis binis,lum civitate integra vix minore Vienna,quae palicis ab hine annis,abactis Iudais, a Christianis incolitur. horto Casaris amplo de magnifico, aliisque Magnatum deliaciolis si rapti sit iniique palatii, luxuitanter
decoram: in qua Carolus Princeps cum omni equitatu , di non contemnendo varios lina pecorum numero a civibus vili pretio in anno .mm coempto consedit ut Danubianum opo tunius pontem, quem interclusis aliis undi Deitinetibus pedites, ut bis propugnatores erant transituri,pollet conservate. vix isthic consederat, cum mox die altera visa sunt innumera
passim incendia. e longinquo per circumvaci Da Hungariae sumigare queis Pagi,vici.Arces, Castella, Oppida, Uibes. ipsique demum in campis fiuges absumptae sunt, continuatique hi ignes diebus,ac noctibus: Austriam quoquain circuitu, quidquid eius est.Neostadium iis que sitiat depasti: Callium seriem n ' excipe, Sopronium, &Cuntrium: quae qDod aut nomen invocassent Archi rebelli, Teochedlii, aut eius te dedi titio es e profiteremur .flammis intacta steteiunt. in Austrii Mostadium huc-uique ieivatur, octo milliaribu, Viena distans, legia in styriam via, Uibs amoena & nitida,
Leitha amne, muris, manibus. 3c vallis cir-αumdata. Aiceque, Caesarum xstivo a cutis se-eestu saeptiis nobilitata, illustris. Haec adventan- tibii, initio incendiariis nebulonibus, i met civiuinaima obveitens, facile ab inei mi illa. ec meticulosa scurrarum colluvie se exemit; donec iministus ii ue i libunus Comes C liel lus cum sua Dimachoium legione Vibena hucusque servat incolumem. Sunt haec truculenta l alta totum facinora, qui plerumque Tuscarum piodicini, popula
liter al as in ei mes,nisi i iam eis instructi ex te is piacui ieie,dcubi nulla resiliantia , omniaret 1O.1lammis,& terrore solent involveietat cita bentibus circum clica psa pavore Region an, colis,aut i lucidatis,aut in captivitate comat natis,& Baibaroru servituti citu editis, lecticiiii mox t ureae a nemine habeatit timere pei iculii. Et qtiam vis a militiae reconcinia alienum via deatur in cinei es ad scia leti:gere .ec devaitate mu)tis in circuitu miliatibus i innia, ubi vicinam Libem oblidete volueri,ue taliae pro hismi ilibus anticita, pro equis pabulum descit queis abundare alias potui tes: Flammiuomi tamentes piacutiores laitati quo Vienna viciniores
facti.eo nulli deinceps pago. nulli in agis aut . n. vicis holto o quanii delicia uni stipiti, i '
quanta palatiat pepercerunt, redioentis in cineres , quidquid cis Leitham au Darabium amnem .qua Hamburgum stetit, ' a Caesisque montibus Clatissim Neobulgum usque, ii bus Vienna miliatibus locorum interia et, quidquid ad sit petiolem Danubii lipam situra,
omnia ad internecionem excisa . ut ne in rimis
quidem & casis quicquam residui permans
Parce I re non , s te ad Ceogiaphicam Austii aedesciis tionem visi heii , aut altariu cuiusvis rimis io , ut locotum ibidem incise cultu Omnium nomina legas ; quotquot istic expressa inveneris . crede, omnia,nullo dempto eludeli bai barori ni igne elle absumpta hcm, inibiis,re idia i reni inime sippellectile & sedibus suis,aut in Vibem, aut in saltuum abdita se licitet diffugientibus aut immaniter fiam eis Chtistianc-M si1garum dissectis. aut in misi rimam , & peloiem morte captivitatem abdu τὰ elis. Neque hie stetit insidiantium Christiano , singi ini helluina ferocitas ; sed montana pe- netrantes. ad plana Austria trans satam viennensem 'dilapsi, insiylvestres etiam pagQS,
oppida, sium patiosaque diverserum cadanum a- mi ei ςΠ- solique ea in plan m. die viei,&A 'cibus ad stupolem cibis seliisatam Regionem giasiati,se O, sammaque adibis iam 'uique amnem desaeviet tint, uti captivi istic facti, ac
postliminio ad nos in Libem transsagae nos doctieiunt. Neque in saltuum abditis, aut in densitiunis tela uni cubilibus aut valla iam a se iis tuta itiit fugientibus Christiani, mansior silva enam desilvarum invia venaticis si is canibus, quoium atrox aes hoc usus est Baibalis, callida indagata sunt .Quanta iam in tanto te rarum ti actu sat facta strages, qua calamitatesCboitae, quis hominum pavor. quis metus, de nutetia tuet int, perpendat qui voluerit: Nos, qui adhuc Vibi ilia luti sumus dum hae scribi-itius,nuni iesuperceitillatuere pollumus, nisi quod liti uicem a devastitionibus, inspicie tabuso nutatius antibus nobis , in pens sint dies iepte,n .Hoit m poli nouum piadonum liqvtit ciliataiclia Heister, vir manu fortis & aiiamo piomptus hinc inde carpsit,equos dimit btigena spolia editor sit; ed vento veluti velocio-ie, mox otii altierunt.
Dum interim vis fiunt quotidie idonei inco e plomon tu ad Notocontion ' Sancti 2 iciliatiotinus cubias agere, undet in Per Vin sum ce livia obseri ait Vienna Poterat,ubi si viter destrenue laborabaturabomni hominum conditione,& sexu Sacri proianis nuxti tenes cum iunios ibus, mulieres &famula,cmnes. omnes operant navabam eis
dienda terrae,cui iudes,de pali per extimas fos-iarum sputilias ' manibus adversas ansereren- me nutus,uc scit hos ceu tepagula securiores starent eas iapiopugilatotes nostri, fiatulum hostis impetum Ioria ι propulsaturi: magno celte urbis obsessae bono; C tuam quippe itides illos , di palos nullo unquam asia da nemiliastu, uti nos ibi e credebam liue, hostis si per liasium vit 3 sed nec elle habuit continuato noctu diu- institu aque labore itis de te. humoque in altum supra Conrr palos egelia sus ei ne sibi viam multa si totum culpam. caede consternere , qua demum qua ita plauso dioius hebdomade penetiavit in spon-