장음표시 사용
11쪽
Qui doesti fuerint, fulgebunt quasi splendor firmamentii A qui ad iustitiam erudiunt multos, quasi stellae in perpe
Collaudabunt multi sapientiam eius, &vsque in saeculum non delebitur.Non
recedet memoria eius,& nomen eius requiretur a generatione in generationem.Sapientiam eius enarrabunt
gentes, laudem eius enunciabit Ecclesia.
12쪽
in ea quae Regni Pol iae caput
recte di ci pyterm quo iusti ambo in te Deum,ii indiciates iqnihibus in &iustificationibus Dothini si te querela,timebati
que Dominum valde, nec erat qui loqueretur de illis 'erimm malum . Erat autem Vtriciis laudatissiti invi omnium saeculorum memoria
striam; diligentiamque sua usi in Ebculidis & admihi strandis publicis ossicijs in kneribus: O Ciuitate Vilnens, 'quae Madias Ducatus Li-
13쪽
maniae caput est, quorimi illi Procuratiqnena' commiserat, ita Hobai: it, ut amorem sibi tum Regis, tu na reliquorum omnium compararet in eo ossicio,in quo odium vitare valde dissicile
videbatur. Regias enim rationes omnes tam
abstinenter administrabat, quam alienas; tam Odiligenter, quam suas, tam religiose, quam pli' blicas; quo faetum est ut rcua quoque suam familiarem ita auxerit quasi pietatem colere nesciret, di ita vicissim pietatis ossicia persecutus sit, sicut de patre quoq; suo scriptum reliquit, Magnus ille Theologus, ut rerum domesticarucuram in omne tempus abieciste videretur, ita ut nouus quida Abraham, & secundus Ioseph reputari mereretur, cum in augenda re sua non auaritiae praedam, sed instrumentum bonitati quaesiuisse videretur. AEdificauit enim in eadu Ciuitate Udnen Xenodori nul rcopic dis foue- disque pauperibus accommodatum, quos On nibus Christianae pietatis ossicij,, vitique prae sidijs tanta charitate subleuabat, ut pater pau rerum,pes claudorum, caecorum oculus, puripillorum adiutor, viduarum consolatio, re dc veritate probaretur. Aliud quoq; extruxit Monasterium in quo fratres tuo Regula S. Pa risi Dominici Christo, seruientes collocauit, quos praecipuo quodam cultu & studio prosequeb tur, eorumque domestica consuetudine ami
liarissimc utebatur semper.Ecclesiam ipsam, omne orationis tempus sollicitissima cura, i
14쪽
pietate tanta frequentabat, trullam, ut publicis muneribus curam, nullam domesticis rationibus operam impendere videretur.Vicissim autem afficiorum iniurias, oppressorum calamitates, viduarum lachrymas, orphanorum angustias, & omnium miserias tanta pietate, beni gnitate, celeritate subleuabat, ut nec orationi bus, nec publicis muneribus distractum occupatum q. crederes, in eoque studio cum caeteris omnibus antecelleret, adeo ut publicus qui dam virtutis & morum, de vitae etiam paulo
politioris in illa ciuit e auctor & magister haberetur; a solo tamen filio, quod sequens indicabit oratio, primas ferre partes prohibebatur, quem etiam post multos demum annos de hoc ipso patre suo ad optimum illum de intelligentem virum Augustinum Rotundum Aduocatum Vilnen lac scripsisse legimus ; Patre uim eum scio te vidisse nunquani, sed fama illius
obscura tamen apud vos non est. Nam quanta operam nauauerit in ornanda, & quibuscunque modis potuit, augenda & diu anda Ciuitate Vi incnti, eu castio Regio; tum in Mona, sterio ex Hospitali exaedificando, quas impen- . ias fecerit, non ignoras. Quod opus. ab illo cae-ptrina fuit, id per filium eius fratrem meu Ioanarem est absolutum mec etiam queri possum de Sigismundi. I. Regis liberalitate, qua fuit meu patrem prosecutus, quam nec filius eius Sigismundus Augustus in te requiri passus est , etc. A a C AP vet
15쪽
C A P v T II. NNA quoque mater, quam laudem mulieri forti in scripturis attributam cognoti crat, eam in omnibus pietatis ossiciis explero cumulate cotendebat. Manum enim sua apemuit inopi, & palmas suas extendit ad paupere. Cosiderauit semitas domus sue, & pane ocio- se non comedit,imo vero tantum ipsa quoque Deo placere conabatur, tantum ad salute prς- sidium,in iuuandis pauperibus, ac in sacerdo- tu ac religiosorum hominum orationibus collocabat, ut nil magis expeteret, quina filium suum Stanislaum in sacrum sacerdotum ordinem cooptatum aspicere, a quo possit in altari
sicut vetus patris nostrς verbia habet Sub calicem poni; hoc est,eius potissimum precibus ει sacrificijs diuinae misericordiae commendari. Quamobrem etiam & calicem & cruces, &reliqua sacerdqtis ornamenta gemmis auroq; distincta ad usum triennalis adhuc filij praeparauit, quibus etiam cum eu Sacerdos,& Epit copus & Cardinalis faetus esset, in sacrificio Missae vium vidimus, ac tantam istam pie matronqsidem, rerumque futurarum quandain quasi praesensionem admirati sumus. Atque haec breuiter de parentibus Hosij commemorare Vistim est, propterea quod, ut dicit Ecclesiasticus:
Gloria hominis ex bonore pauis ipsius, atquet
16쪽
Cardinatisresta: ut etiam lector intestigat, quod probati viri, genus utitutis prosapia est, & sicut hominu inisenus homines, sic virtutu genus virtutes sunt. Haec autem Hosiorum familia ex Marchionatu Badeost videtur initium accepisse.
HI s ergo parentibus procreatus Hostus, cum in domestica virtutis, & pietatis
exempla incidis et,ab ineunte statim etate optimus esse coepit,no aliter quam si pietatis studium ex maternis uberibus accepisset Et quoniam ad docendum,& ad viam veritatis de unitatis cathedram errantibus ostendendam, natus erat, statim eius quoque rei igniculi a natuxa dati, eluxerunt. Nam cum adhuc per statem
gradiendo non valeret, serpendo ad magistruliberalium artium properabat, ut quantu posiset pueriles disciplinas primo quoque tempo re capesseret, atque se se ad futuram frugem praepararet. In reliquis etiam infantiae studijs maxima futurae maturitaris ligna, de acerrimi ingenij argumenta apparebant. Nam & arbusculae quaedani ex nobili atque fructifera stir
se venientes, citius fructum facere, quam creicere consueuerunt, & quanto minor aetas tauro est earu ubertas gratior.Tres simul linguas, quibus olim in Ecclesia verbum veritatis qoqueretur, eae parentum dc praeceptorum com
17쪽
D. Stanisai. Hosi siletudine, & disciplina, eodem tempore eadem que opera perdidicit, Latinam Germanicam,& Polonam. Omnes infantum ineptias aeque respuebat,parctes reuerebatur,praeceptores honorabat, maioribus assurgebat, nil contentiose, nil per iracundiam exorabat. Tenui victu, minitate preciosayeste, &sin illi cu aequalibus cultu utebatur, diuitias parentum in conspectu,non in usu habebat,haeredem se esse audiebat, non sentiebat; in ludis puerilibus vincere non nocere cupiebat, victor laetabatur nogestiebat;xietus patiebatur,no irascebatur,d litias de blanditias nunquam appetebat: admonitiones in animum non in aurem tantum recrupiebat. Vt primum autem per aeta is boneficiuad studium Grammatices accessit, discedi proficiendiq; cupiditate, non aequales tantu suos, veru etia parentu praeceptorumq; expectationc antecedebat. Neq;enim Ecclesie Dei rationibus expedire videbatur, ut sermonii elemctis tam qualacte diutius pasceretur, sed, ut elementa,sicut ait Apostolus, exordij sermonu Dei caperet, quibus olim esset omniti gentiu ac nationu animos nutriturus.Postqua aute legendi artificium sine prsceptore exercere poterat,ante omnia ad euoluendas sanctorum patrum vitas,& res ab illis pro fide Christi gestas, cognoscendas studium suum conuertit huius enim generis libros Germanica lingua conscriptos ad fallendum familiae suae otium, non aleas no
18쪽
Cardinalis. vita . 'fritillum, non talos, non tesseram, Hosij nostri pater domi suae tenebat expositos idque non cursim & remisse, aut fallendi temporis gratia,
res solet habere in iuuenibus maximam repraehensionem, verum animo proficiendi cupidistimo, & ad imitandas san Aorum virtutes valde inflammata voluntate. Memoriter etiam singulorum historias ita complectebatur, ut praeclarissima quaeque dicta & facta, infercndis aequanimiter acerbitatibus, admirabilem constantiam , mortisque genera parentibus, & praeceptoribus suis , ac etiam uniuerse familiae recenseret, ac remissos etiam& negligentes ad studium audiendi inflammaret. Ante omnia vero, obseruare solitus est, ex qua quisque virtute saluatori suo Christo placuisset, idque potissimum & publicis votis ac suspirijs, di priuatis orationibus sibi
quoque a Domino contingere contendebat:
quo factum est, ut dum meliores quotidie imitatur, ipse quoque singularibus exemplis ad imitandum abundare mereretur.Historia quoque Titi Liuij,Germanica lingua scriptam, cutantis, & rerum & sententiarum ponderibus abundare perspiceret, & authorem Latino se mone scripsisse per aetatis immaturitatem ignoraret, in Latinam linguam transferre,caeteritq; populis & nationibus tam praeclarum thesaurum impertiendum esse, proponebat. Erat intemplo assiduus, orationum pensum & liben-
19쪽
s D.Stani ac Nos sister & studiose quotidie persoluebat. Et cuna
caeteris in rebus ac in tota familia postremus haberi, ininimusque reputari cuperet, in eleemosynis pauperibus erogandis inter omnes fratres,& domesticos & vernas principatu obtinere contendebat.Et quidquid a parentibus assignatum extitisset, id manibus ipse suis in egemos partiri,& vota benedictionesque singulo-xum colligere cupiebat, in quibus summum vitae actionumq; suarum praesidium , statuebat;
ita ut urgentium prementiumque turba,& ii portunitate, pene quandoque obrueretur, ac
ad parentum pedes iterum & tertio proiectus, tanquam ipse indigeret causam indigentis loqueretur, nec finem fecit exigendi, quam singuljs plene satisfactu in cognouisset.Siue leotionisue orationi vacabat, dimissis occupationibus ad ferendas pauperi vociferanti suppetias accurebat. Ieiuniorum dies magno studio ac diligentia cauit, ne vel cibo,lege vel consuetudine prohibito, vel intempestiuo tempore sumpto violaret, ut impetus adolescentiae abstinentiae beneficio frangeret, & asellum carnis suae, cibum potius quam lasciuiam cogitare compelleret:praecipue vero die, qua seriam sexta vocamus, in qua Dominice pallionis memoria per agitur,in summa cibi potusq;abstinentia transigendu putabat: & nihilominus in adragesimqtempore abstinentiae rigorem augebat, acie
ria secunda & quarta de sexta ita parce cibo ac totu
20쪽
yotu utebatur, ut extremam tantum partem deficientis spiritus conseruare voluisse videre . ' tur, nec ullis vel parentum vel nutricum precibus cocedere consueuerat, ut aliquid de seueritate ieiunij relaxaret, adeo, ut pater coaetus aliquado fuerit, ab hoc tam accurato ieiunans distudio, interposita consessoris a uetoritate filium auertere, ac poenitentiae etiam loco praecipere, ut paulo liberalius alimenti necessarijs Vteretur, ne quod vitium stomachus in posterum traheret, cui medendo di rem & tempus,& omnes Medicorum artes & operas impendere, perdereque cogeretur, quod tamen aegr quandoque impetrabat.
C A P v T IIII. SE D & hoc magnum illum puerulum spiritus Sancti gratia, quae sibi in eo domicilist&Ecclesiae Dei prssidium praeparabat, docue
rat, quod corrumpunt bonos mores colloquia praua ; quodque sicut libidines adulterorii in sodalitia, sicut saeuitiam homicidarum contu bernia , sicut avaritiam sordidorum consuetudo, ita vicissim piorum hominum: conuersatio, pietatem & caeterarum virtutum amorem ac desiderium in animis recte institutis excitaret,& quod etiam Ecclesiasticus praecipit, Cti viro. saneto assiduus esto, quenacunque cognoueris obseruantem timorem Domini . Quamobrein