장음표시 사용
61쪽
rent cum magno Carpathiorum damno.
Duodecimus est ingeniosi is lapiti
Hyperbole, sive ementiens supellectio, rum, ut cum quis de habente faciem rubris maculis distinctam dixit I lar faciem se calattium Animadvertit tamen, Hyperbolem spirare quid juvenile, neque admodum decere viros cordatos, araves. i Tertius, 'uartus decimus sentes argutiarum sunt ingeniosa dicta ridicula, quibus interdum uti debent etiam oratores; bene siquidem Gorgias dixit, expedire aliquando, ut serias rationes Adve sarii ridiaculis diluamus . atque in ipsum vertamus si vero Adversarius adhibuerit ridicula ex
pedire, ut seriis illa rationibus reprehendamus . Porro prima ridiculorum species, quae constituit Tertium decimum acuminum sontem . est , cum propriae voluptatis gratia ironita quis iocatur Secunda, cum quis iocatur scurriliter ad alios oblectandos Neutrius exemplum affert Aristoteles Primae specie peti potest a Cicerone qui rari se ostendit . ρο- Hortensius nodum quendam non βλere , tum p vem υ- mi haberet maximi enim pretii aeneam Sphyngem dono ille a Verre acceperat S cundae speciei exempla innumera Riggerit ident ullius, dum Verri nomen ludibrio traducit. Et erit, qui has orationis delicias, de quibus tam nitelea te disserit Aristoteles, nuper inventas dicat Prosed to corruptelam Rhetoricae Faeulini, illis crimini verterim. qui eam inconsulia aggrediuntur,is profitentur, cujus leges edidicere nunquam S eas ne delibarunt quidem, quas tradidit Statyrites, cui Magistro eximio Sapientum omnium oppido pauci pro merito addi- sunt, ac pro sonte rivulos consectantur. et Neque Graecis tantsim hos Atticos eloqui florus natura indulsit, sed haec cum gratia quadam o venere dicta usque adeo veluti propria Urbs olim Roma vindicavit sibi, ut hinc Urbanitate appellatas crediaderit Fabius sermonen hune praeseseremem in
.erbis, S sino, es usu, quodam rusum ursis Mis oui minimo utebatur antiquis
sniorum rude artificium intorum, iidem a Cicerone carpuntur. Nemo . inquit, exulis erat, qui breviter , arguteque incluso, d/m luxa-y si mrim , si a feteritate paulisper ad hilaritatem, risumque ινaduee . At deinde argutiarum lepores a relaterim adeo , ut sine iis ne direre se quidem rivisse Romani putarent. Idcirco - i Etiam ingenios dicta ridicula oratorem deveni. riptorum tonomastic nuneupabant Dicta hos lusus ingenii. Os . ait ullius, ea mi es in breviter, S acute Ioeati, ea 'oprio nomine appetiari Dicta voluerunt . Et ipse quidem qui alios perstringit eo , quod argutiis pasecerent, iis liberaliter non insperierit orationem p Inspersit adeo , ut non eas tantum amaverit, quae ab ipso vocantur Human
raris, eo quod sint ornamenta ingenii is misi , ac Civilis sed nec illas reiecerit, quae multo sale , ut Lucilii sermula utar. perfricarent hominum mores. Hinc in Epistola ad Poetum Erigere melim, inquit,
nonnumrum acute, aut facere dictorum offensisnem, fama ingenii mihi es abiicienda Tot prosecto fuere Tullii sales , coiit da mulsa dicta. Cavillationes, Joci vastae.& ludicrae Conclusiones tam saepe , vel in ipsb Consulatu provocavit Senatum adi sum, Rempublicam interea serio defendens, ut rigidus aliquando exclamaverit Cato et vij b- , quam ridiculum Confusemis hemusi i Quoniam vero Dictorum urban rum alia seria . alia jocos , alia media traduntur,' mire in singulis venustus Cicerrosuit seria. media interim praetermiset , quorum specimen illustre Famianum Strada dedit, ad reficiendos praestantis. simorum animos auditorum is a satietate revocandos, absque eo quod ex recepto a plurimis more subabsurdae Historiolae copiose narrentur uvat innuer fontes , e quibus ridicula duxit. Risum summo artificio Cicero concitavit aliena
reprehendens . aut refutans , aut elevans aut repercutiens , aut crimen transferens,
aut simillata assensione ludens e ut cum Fabiae Dolabellae dicentici Triginta se anno habere Verum inquit, num hoc
viliniijam auinis audis: aut similitudinibus iocatus , ut cum Junium hominem nigrum, macrum is pandum , Fbutirm ferream dixit lib.6 Epili ad Atticum: aut vh ah surdasiispicione hianditus, ut de illo resertiqui querenti, quod Uxor sua e ficu se suspendisset et de Orat. in Acad. quaestionibus inducit respondentem: ROM. Dr-MImmo, , ex illa audire, ut inseram aut de cipiens expectationem, Maliter accipiens dicta, ut cum sextus Annalis Testis clientem suum Iaesisset, instaret identidem A cusator Die . inquiens . Marte Tum num quid ores de Sexto Annali P erius
dicere cipit de Libro Ennii Annali sexto: is pote in viis aufus eis rebellira ut ex Historia Urbanitatem ducens, ut fad tum ab illo naria Plutarchus in ejus Ntas
62쪽
t , eum enim ei testem in judicio Verris tiae nervos . Sunt, qui, ut cuilibet rei acuro erat, dixisse mortensius: in intelligo eum jejune ac militer adiiciant, Marho aenigmata. Atqri ei, inqu , in . pingant purum in liquidunior Mionis stu-
Sphingem Domi abeas , ut supra notavi me infuscant insistunt semper atque inmus et aut ingeniose nomen interpretatus frustula concidunt distaturas , ac leves in
sonia dimis, ψ me idem omnia in pila, quanam ostentatio de industria com-
avris eum dein erraili, queo εxpilaverat, post syderaiio quedam est argumentorum:
nralesliorem uero Esmanthio fuisseis cum eadem attentionem Aruit auditorum, fastique Sacerdoti Praetori Verres successisset, dium parit affectus enervat. - coroν--πμμ Sacerdotem ducet- - να- quam alienissima est. Tum pensi nihil ha- in nequam reli tui et . hent quid loco quid tempori congruat: i Carterum quam prudenter ille stigi ut Caius Titius Eques Romanus, quem juda reiecit acumina . ut nominiuri fictiones refugillat Cicero , eo quod re nitantes amale Et is , det iactis, mutatis literis , in quo gutias in Truce diastatis ille quidem arguatant ni senere nonnulli triumphanti Ut illi transtulerit sed parum tragice, quem L quasi incogitam tet se Acumina ingerunt, quα 's, Afranius perperam studuit inritari: u cuna emintimo artificio depromae . videtur que insani oratorcs , qui ut idem Tullii proserre riuito tritiantum illi gratiae se notat, veIΡatroni in miserabili vel Accu- veritas affert, cum consilium dissimulat ca latores in atmei causa jocantur duo intepeandi risus Ue non verbis tantium, sed nere Dis Divini Verbi Priecones rerat, ius&gestu aut motumiolibet corporis risum vel in concitandis assectibus semper addunt. tapessestivissime lacessi it ut cum Fabii fa- lubiiciunt exclamationibus acumina, pi-gama subselliis notasset, ea dissimulata Re Etamque superbe, ac phalerat an, Orationemi rite, inquit, Pudices , hominum fortu enervem.& spiritu destitutam farcire iisdemnar respicite varior . dubio ad easι , res ambiunt Quis in caeteris Orditoribus Ase eis Fabia rarat rem et cum hoc respicite Eutias non aversetur illas, qua priuin' 'Nomandae orationis causa saepe dixisset, res dem fronte vibrantes videntur. tepid α.pexit ipse ae tunc animadversum cum risia sed in recessa serium nihil exhibent, quo - ah omnibus suit Fabium a Sub iis densis rum crimina licet audientem transvolent, aliis capite discessisse otio P tamen Lia tare facillime intellig. Dies plane me deficiat, si species omnes turi quae sitiem qiuis per vim, &ia ludi, persequi velim eorum, quae lepide in salse cram . atque inane ii ingesti pompam αTullius dixit. Proiecto hilare quid in Gai ipsis quasi eausae viseeribus non eruuntur Zlur. eontumeliosum quidi dum Bassis, M. Hine ui contexunt aliqui Heroum laudes , rerum quid in Cassio Severo, lene quid in i non ex praeclaris eorrum facinoribus su
Domitio Afro, quidquid denique teporis munt ansam ea lumina pro rendi , qua in aliis fuit , salicissimo naturae beneficio Virtutes eorum dein a in plincent, quod pri contigit huic. i: t Catullus loquitur, Diser stitere Plinius, acatus , aliique Panegyrissimo oporaram, ficetiarampatri. At vi rica artis Magistri sed tralaticias , MO delicet insigni prudentia, vetat Salem in vias inserunt Similitudines, digrediuntue
Mans, ut debulae Fabius praecepit lib. 6. in a es, aut inscriptiones inanes, in cap. L in Oratione Sales adhibuit qui ex poeticas inragines rerum, quas calamistria
citant, a taedio desendunt Orationem eam inurere,is quaesito colore pingere pronum.
dem . Sane tamen, ut sal in cibis paulo li' est illis qui Hetruscos Poetas thiberalius aspersus si tamen non sit immodi storicos perpetuo terunt: praesertim cum incus , assert aliquid propriae voluptatis , ita lix phirimum acquiescant nugis . quae mi-m quoque in dicendo sales habent aliquid, nu allustribus ea tibus hauriuntur nec qu id nobisfaciat audiendi sitim o sui sunt Acumina , quae docent quaeque ergo constet Ciceroni sipra caete idcirco sapientihus etiam viris, deveris, inmortales lepidissimum ingenium a natu res disciplinas prosellis Eminentissimus Auinni indultum fuisse, quis infictahitur Urato thor rtia Pali vicinus indulget. In*pt runc iniunx argutissimum hinim censen, tae Oratoris, dos pretiam Poem, anius dum nee ulli plures lepores inesse , delia tio, quae undique venatur argutandi mat
quaestio sit , et qui decent, qui cauiae leni insignis in illo paupertatis arsume presurit, qui nimi imnsinuunt dicenti -- mi est eum enim ea ex omni irinis Minitatem. quique non succiduoeloquam attributionibus seu Circumstantiis , uitro suggeratur, ab hs ut Mai Hiunde mi aeri i, Tum Prudentia is selectione Ac tur,
63쪽
tur, quorum ingenii vena miserum in m dum aret. Illi tamen si demum ingeniosum aliquid per impriani laborem extundunt, . dicendo superbi, uasti intumescunt, videntur auditoribus insultare, digni, qui
bius, odium a Meraris reponatur. Tum omha statim eliquant, taene pueriliter len einantur hilaritate vultus dissolute festiva rnune tinnuli Milesiones, impudentissiinique oblemtionis captatores, extemplo iterum tumidi assurgunt , cumque sibi plaudere propemodum videantur, admirationem sui excitare dicendo conantur, quam tame a sapientibus viris non extorquebunt, sed ab inconsuliis tantium adolescentibus , a ut iis certa ex honorariis auditoribus praeiudicio quodam amori addictis illi, qui etero- oui sibila invitat, dum ipsis digitorum prae uigiis. explicato identidem In saltum empore in mimum,& histrionem degeneravit. Ut Cicerone in reliquis dotibus toto Milo distant, ita in Actione principe cateorum riua ille miristes praestitit ,jussitque, ut moderatio vocis is gestus prudenter ac eleganter argumento ipsius orationis, earminis ancillatur. Sed eis, ut inquit ille, inare venis minus valet, Mesem os extollare, es dilatare conatur ut stat νά breves in digitos erudimur, oritarim miniuris mi Si eadem, quα pronunti tionem exornaete debet, scribentem quoque modestia commendet, atque prudentia,pensi plurimum hari sit orator , quis, in qua causa, apud quem Min quem, quid dieat i is vitiolam cuminum redundantiam a castigata eorumdem moderatione secernet. Haec porro moderatio inseri . donari ab arte vi potest acui tantum corrigi aJudicio valet, accendi, aer moveri Cictronis imitatione, cui licet tutiarum modum defuisse plurimorum opinio fuerit, ut Quintilianus narrat I vere tamen hac ipse laude caeteros ita Oratores praetergressus est, uia praescriptos ab arte smnes nunquam excesserit.
et Asserto in argute dictis Ciceroni Oratoctae firmitatis imperio, superest,quod erat in partitione postremum , emicatis ab Ipso Styli colore aci. ti lumen ingenii Hujus etiam venustatis palma ipsi omnino tribuenda uallebitur, postquam illoriim labes excusisero qui ad eamdem anhelant, vel amputata . cymmeria, vel exaggerata, i taei MFthistoricorum serma. 3 moid cis Halvenda in onmibus decori ratio. a Expensio cuti Sol , tu quo uana Symobrem et inj.
sunt, qui Aureae cuiusdam hi liua sorde ei eorum , qui ejus vestigiis insiliunt in fabulis historie narrandis, Cicerosis auro prae serunt & margaritis. Cum illa riidere, quanteum Tullio loqui, malunt. Hansfere quidquam praeter Encolpios, Trimalciones, Lucios, Meroes, crepant . Hos veluti segetem gloriolae suae, hos tanquam comt,endii iii pararium exosculantur has purpuras suas
esse dicunt, induces adolescentinus sunt ut pictos in Cyprio littores, in Autlioribus videlicet Mores pariter, ac Stylum inquinantibus, calenta legant, cum adamantum , Tulliani videlicet candidissimi Styli
pretium ignorent. Secta litaedam inertilis maRecentiorum Rhetorum insurrexit ad veterum, qui aureo Latinae Linguae seculo si
rueru ut norinam non exigens Orationem,que
verae , hoc est Ciceronianae , legantiae principatu dejecta . palmam oblectandistidiosum aevum sibi unice vindicat. Hanc uero plumbm Judicii stupore se adeptam arbitratur crepantibus verbis , immensis translationibus , quibus nunquam simili-ttulinc in prosequuti verecunde utantur ali
nis sermone demum plurima insolentiae, Sobscuritatis faece inquinato. Hinc audaces perscrutata Scriptorcs chartis perpetui, i linit, quae ab illis suffuratur is interim. famam Eruditionis affectit, eo quod haec quae prudentes contemnunt, stila novisse
i Sed enim hujuscemodi sermo plur mis nunc arridet, ideoque non contemne dux est Rhetori, qui publicae debet esse aselisex voliaptat atque hoc nomine a Platone regalium epularum artificibus comparatur At quibushamari idet Non parum multis videlicet adolescelitibus eo in feliciis est, quod amatorium vener um in Authoribus hisce pessimorum exemis in secum dissimis bibunt, aegendocognoscunt illa,
ad quae inquinatae ductu naturae seruntur. Ab omni virtute derelicti, Iur, ut inquit ille, imaginem , is narrat bobus e voluptate cognoscunt , is alienis exemplis ianismi addi praegestani. Hoc autem ipso nomine religioni sibi ducam qui adoles centes instituunt, si hos unquam Domin verint ignis tantarii dignos hice Scriptor . Quo se erimine pastor obstringet, ii veneuo
Inquis es idibus Le Flor extrahet, vero Dium percurret oculis, quaeri dentia mirummestinc Quicumque luee ita apud Juvmnes disserit, ver insanit . Ecquem Milo latet quantum ea metuemia snt, quae γω
64쪽
- , ut stet nare oculos , animumque Juve nes queant, ne inquinatus etiam narrat lones
avidissime pros uantur i Ut oppido pauci asperam illam severat ineant duri inter,
quae olim Herculi indicatae seruntur, vias; ideoque inter legendum pessime Palpi non Qipiant intabescentem animum, dum et Mutia' linguae aviari,se fabulantu Enimvero cum limus , quo constamus, facillim aegotio inquinet is fetamula mut
euhm . his alis, peri,inuo procul a terrena contagione nitamur, quod in Brtunium venemur , manifesto liquet. Hinc nullus , in Piuor, sapiens tuebitur hujusmodi misi re perditae quam pariunis, patrocinio voluptatis , cum potius hac ipsoru n nominis primi, venenum sit et Prieterea utcumque has , inseresistisiuristionis inconsulti adolescentes ametri , ii sedemque identidem illi blandiantur .nos qui eloquentit regmini vix unquarneli ne salutarunt, tum tamen desiderantur pluris
Ur, qui, praeter morum corruptela in pereas. vera eleMnt sormam everti clamant,
ira Ciceronis tinitatione receditur e Sa- a praesertim omnes familia Uiri . a quibus Magastris inso amni, quibus praescr=ptum
a sanctissimi, Maiorum legibus est, ut Strdui quamquam probati i etiam Histo ita.
i lis profligatis, ut vehementer prae Mytnistorieis Tullium contemnunt,eumque ramis destituun minorum gentium Liter toribus,cursim perstringamus illos qui veteres. quidem Authores aliquo studio prosequuntur sed in iis abdita persemitantur
verba vi unqiram usurpatas dicendi sermas, atque omnino fixum animo habent, ne ulla sit comprehensio verbo n. quae insolita quadam loquutione minime notetur. Semper inter scribendum exspositos oculis il-Jos habem, qui exotica verba in unusti congerunt . inadam depravatione nitime o
scuritatem amant, ingeniosos habendos se arbitrati . si percipi tantum possint ab insigni iaciorum acumine . maiore ni sibi venerationem a longinquo accessuram sporantes si . ut Tyranni, suis tenebris includantur. Sed . ut Quintilianus docet
clari a sum quae a docti o quoque μcuntur: Sapietatum hia istio Aristotela
Perspicuitas summopere commendatur , utque rigidi desinsulsi spernuntur illi, qui
peregrim in sine inclinis eloquutibilem rem
i γ Ast alii aucupantur argut laudem Suli exaggeratae, a poeticae criminibus Oratimnis , quo aud rem animo, linis
heat, sed irrumpat in audaces aemulari Dithyrambos propemodum videatur Deme tiam hanc, quae poeticum oratorio Stylum permiscet acutae mentis alacritatem putant. Ipsum idcirco praetergredi amhiunt Graeco. rum Poetarum Principem, cujus adeo vividum , experrectum ingenium sui , ut
apud illum res omhes vivere perhibeantur squi enim hane illi laudem astruit Academiae Pater, ii spe rem vocum a tua in alienam si-enistrationem audacter translatammab H
mero eas tantiim . ut indicavimus, affert
quibus lapidem S pbi pudore vaeanem dixit: priuia figi hostile is corpus , Spunam Drori hasam quae recentibus ses
qui poetis languida viderentur et Eoseerte non Ingenio praeitare, sed Iudicio peni tu destitui, credideris Maiam Sexti in Rhesetoricae Partem esse phaimi affirmant;alii sapientius docent eamdem judicandi vim non solitariam esse partem is ab aliis disju Etam, sed velut sanguinem per universum orationis. carminis corpus aeque dissu sam Idcirco adolescentes, quin prudentia, consiliisque laborare nonraio contingit ad ampullotum,' poeti m in oratione Stylum quadam naturae inductione feruntur, ut sapientissimus ejusdem naturi interpres Aristi,teles Meeti hodiutem idem minimuni
ingenio valeant liquet ex improbo labore quo grex iste suas nugas lantissimo studio solet inflare; cum in celeribus ali in motiis bus ad excogitandum acutis, volucris intelligentiae alacritate splendeat Ingenium, quod identidem declamare,& pangere casemen possit extempore, quamvis ut plurim sim commendetur sapiens moro, Smit ra inter res plures elesto
3 QRod praeterea peracuto, volucri non elateitat ingenio poeticum hoc agmen Oratorum . conmit, quia vix illi quicquam ex abditis humanae, Divinaeque Sapientiae sentibus potavere quibus in diseiplinis tascendis praecipue uiget lumen ingenii. Qui
tincti solum severiorihus literis suerint, non in huti penitus, ac expleti nec in ipsa P si satis commode versari poterunt, cujus vir tu omnibus ex artihus, studiisque redundat, ac praesertim illius procreatrix, quasi
parens Philosophia est . Quamvis autem plurimii distet Oratorum eliquutio, di-
65쪽
quentia segregari poetica prorsus nequit;nisi tum tard concidere moererent enim ratiocinanda ει tilicium egr Edidice Quid, plure illae translationes inter serint vate, ab oraω . mortua, vel exae euis erimc --tam Imperii ex institii erit Inventio Poeticae Anima: nisi re gubernacula Reipublieae tractare tu Mores pingendi, motus animi concitandi murimo curis,ac λιβι pose arbitraretur artificium ab Oratoribus ediati sin uicum Hubebam νη micum, son Cavum Marium,
quam tamen Poeta dicentur, quia nunquam tris, duo importuna redigi , quos in apth Naturam imitabuntur, in qua ejusdem murirudo , quor i rabios Tribum congruente Imitatione ac praeterea Deco Publi Urim addixerat . . . Cum merdisti. Morum . Affectuum, sita Poesis est nec hos Reipublicae xavem remis Semis uim unqtiam Bellorum . Foederum prudentes bernaculi fluitastem in alto e sot,hae afferent Causas: nunquam in Concionibus seditionum, ac discordiarum armatae tonesus
in ent pro dignit is morimi, quos is vaderentur. quentes inducunt inter Imagines, aut Similitudinis i clam vero eum constet veram argui quantum illa fulgent l. TMerarim unam ris ornandi artem ab iis,qui a Ciceronis Ani Re -- - ο metu, S inal αὐ- iij statione se abstrahim t. mythistoricum , , tanquam intenta arcu in me unam re aut poeti eum Oratorio Stylo permistent qui δε-vero in universam Rempublieam .... ignorari demonstrandum supereri in quonam infigiariumporis puero, at si imberii praecipue lepor argutia uniani Styli feri aut debit dederis. Me impei vi merui, Glloeata sit. In iis videlicet sta est omni ni noceat; n ad nudumweIfortissimi misi combus , a quibus acumen tuli constitui 'i' ces eris,s up acie in .sferri misi ima indieavinius, in verbis nimiminium pulserare et ita in homo is ne iis, ampriis aut translatis , in figuris . in numero, que exauuibus, Cosulatur iam mei totoque colore dicendi, qui orationem illu dius. Vis datus, qui per se'vere neminem minat . Hae autem ornamenta plerumque unquam struisentia risumma Imperii nomine modesta luee imitantur viae lacteae sydera armati Rempublicam απι- - t. ita non raro fulgentiora is illa identidem a Quae splendet Energia,sive repraesen- primae magnitudinis repraesentant, multi talio lectionis, vitae, in eo, quod Tu semper expendendo id,quod causa requi- ius astrami ad Verieuiris, jam uitanti 1;t Argutiarum certesion tes quos aperuit si , atquei sui Patriae, deaueramporrex Aristoteles Metaphora. Similitudo iner- int Brundis i. . . Virtus in tempesare fetiatia inargia ingeniosa in vivida Psyper quietu es , a tacetis uniaris spusio Deo ole . aliique sue omnes, acutissimam con miret iamin, at e barrit Areia ,-stituunt loquutionem Tullii Praestat in detque per sese ere, quieriti nil sin απια extrema Prolusionis parte quaedam ex Ora Iortha 'hyo citatione pro sextio . quae fortu in oculos inci 3hri: ura in iis quae sequuntur est dit exempla afferre i et in ea qliam put Enargia, sive Evidentia rem oeulis sibiμctris translatis Pisonem, Gabinium Con ciens Statim me percusso ad meum sangu silea Marcum Antonium Tribunum plebis, tum hauriendum, ε 1 rami etiam Aep,-- alios de perstringita Greeir M. inquit, αὐ- ea ad ejus I sis demia fruda urimum a M. Hiai, que imprecationibus duo mul Hanc tetram, immanemque henuam,vissam urit paludati . . . Id etiam fatum Civitatis uspiciis . alligatam more majorum .isons, Ibis , ut tua ex emerali extracta nitedula Ham Legumfacratarum eatenis ,s vitiabis3 Miso Meuis eministin arradere. . . Cumque legum eur Gn I. . . Fuit μου ει quaedis, Asiribum Graeeum Ohura vim multitudini illa Reipublica fortusa fatalis in De ea est. ἐουeitui erasu prohibui t . . n meoperi otque omen Tribunus Plebis nancisceretur. lis gurges, ae virago Patrimonii helluo in aham, GUule a me eis is et ast Aber. ..ctam Reipublieae Naufragiam ex lem nomis Mersere hujus Imperii Ared ponere. . . . SolDeo tuo aerit alieni in freto ad torer destra Nirritatis hoses honorum meorumnam adhaerescerer . . . . Cum it oli es nium, qui ad deusdam Senatum , a ueri
66쪽
uria hinidas e severus on ud Id domi erevem Oratorum ommam ω--at qua tam superbia earvum illud , brevissimum es in m. - ram Pimi Ora s,preeo. Nesari morum civium lachomas repudiatis Me mmd Breu,tas orationis ab hujus, quod Num Moonem it helluo Patriae, nam qui agitamus , ingenio Seculi ametur. m Tamirioni Geam, quod illa, cum quasi venementer admiror. Praesules Illum issimi P esumsi reret , amiss ' meterique Auditores Sapientia, Religio Hyperbolem cum Enargia conspirare ne praeelari cum reliqiiis idem in rebus vidistis in iis, quae recensuimus, nec spe prolixi temporis moram studiosissime conse Habiis. minus in illis, quae subiicinitis: . metur: i vegrandibus, quae pleraque abnuis L a Merido, H Capuά, δες qua uis tum aliis excerpendo in lucem eduntur . Vesu.
in Ciuis formandae sus Duumviratum g minibus Lectores interimat in conficiendrebar, Seps sa MDtura videretur. Nam dis negotiis necessariam arbitretur esse cuniam 'r' dae δε inviis diciet m. quod tum M 'iationem lucrosum. lentam musarum miniba non supercilium I. pignus Reipuo Discussionem opportunam putet in Con-Muae Hebatur 2 una rear avitur in sc viviis, in cantu nod turnis in confabula-
D, tantastantis o--ο, suiuus reino tumibus, atque ludis, in senino ad meru tanquam in re tactum nisi diem stre productor in omnibus dem Heu
videretur . Vivida quoque superjectio est curis . seu nugis, artem haec aetas invene- in illis Rufabilis pestifero, eperdito cives mamplius contrahendi supervacua, it Iampridem Reipublisae auuine utinam rumque noxia mora brevissimam . vitam . . rur . . . . In qua furiae concitas tanquam ad la Nunc ergo, si unquam alias indul- Dos Reipublis remolant . . . Me nefarius genda pariter Oratoribus videntur , quae ex omnium scelerum eonuvione natur ... tu, olim Causidici, Sophistae, Rhetores , lon- propter in tum sedam animi fuminem My gissima dicendi spatia .suo quasijure usurpa eordii Cisium , aeseditione poscantur . aut iant. Nunc septem lepsydras cum inepto βρ ιν re implieationem resfamiliaris eom. illo, quem Martialis irridet Iocutulfo ad hiemes ιο η--. - . deflagrare. conuendas arentes fauces, sed labia, Neque minus exultat Cicer naiana Hyper cis senationem intereludentia in ipsis or hole in laudibus, quam in obiurgationibus citonis cursu deposcant. 3 is a lepidissimo congerendis . Natulus, quem nequester Vate invitentur ad ipsam sorbendam aquamoinremm . neque honoris asini, μι--- dimetientem dicendi moras. Una neo quam desuo eum . auriste, aut metu dim tum , aut altera dunioris Plinii verbis utor, vere . . . Video Milonem inicem es, m aut paucioribus certe Clepsydris praecipite
rinis . eumdem salutis inae , μι - m eausa, quam olim diebus ea inlicari s
re vim Reipublici , extinsorem domone icto 3 Quod sua aetate induci in morem ci
fatrocinii . repressorem aedis quotidianae pisse conqueritur idem ingeniosus Author Defessorem Temporum , atque rectorem cum ante tibi ipsi quatuor supra viginti m Mium Curiae Iordidatum , aereum concessas dicati plurimas permissas e a In infinitum abibit Prolusio, si caelec cis oratoribus Apuleius narret, atque Uirorum exempla referre velim Amminum, truvius, qui ab Alexandrino Ctesibio ex quibus ulmis Eloquuti mem ex at in gitatum primo dicit nemorem, ut saepius auditores exhilarat, vel ridiculis serias ad cin verse vasculo exiliter fistulato, ac per hoc versarii rationes diluens , vel eiusdem ridi guttatim defluente in suis aqua dicendi procul seriis ipse rationibus reprehendens, de lina spatia definirent. Hinc licet in Theaecori semper retinentissimus. Practereaeteras telo dixerit malo fuisse ovi ad pusillam igitur tres supremas Argutiarum species, 'quam docere possent, quae scire oporteret, nimirum Argumentum ipsum rerum tractam qui scilicet intenti in causam , neque ansam darem rati tum se emigravium Senten captantes torrentis orationis impetu offuntiarum lumina ' aliarum ingeniosarum dendiJudicibus caliginem . sermonis haho
Animadversionum quartam quoque sitanis nax contraherent plerique tamen . iique
in ipse Styli, perpetuoque colore dicendi. praestantissimi Oratores, Demosthenes, Hy- aperte, opinor, statuimus in Cicerone e G
aliis omnibus seriptoribus efflorescere i) Nostra AEtar optaris,in rebar sudiosa
67쪽
herides , AseMnes, expans eopiosi velis ci Neque vero parado rivn asserimus non
ariserebant . . Cratinus vero immenso ver profuturum . cum, tuetiam, sit, quae, Dorum flumine obruens auditores ut suidas a sit brevitas a quae omitti nequeant inconis memin e sissum in faucibus ha re perhi fulta brevitatis studio ex quibus fontibus intur iis conestatam a sile intermis brevitas ipsa nasiaturi utque illam per Cissione in morem Iabentis Solo nivis super Gronis vestigia consequi possimus apta I venientem orationem vera praestantibus eis ventionς,9 Collocatione rerum .in Eloc quentia viris commendatus a Seneca tione ipsa qua summa possit Eloquentia. meriis tribuebat. 3 Halicii, nanis quoq; cuius praerogativa in Tullio e in onera Fori in Curia Restibus Pollione Caesa controversiae aleam est , sutium cum B in te, Caelio Plinius laudatri eque enim tale conciliari. sophistae taniam eopiosissimi erant, umbriis et Antequam Arevitatis laudem G siles illae secundiae larvae . rabularum genus toni asseram . eademquη deinde cineris osse Philone teste praestigiosum . πολύν viii. . ut nibus illum anteferam . decernendum in laquitur Maximus Tyrius , aut, μελογον, eo quinam brevitatis judices habendi sint aut themistius . quo, abysti quacitatis non ii scilicet quorum institia jugulum merses dicit Synesius in Dione relatus a causae statim petendum cum Regulo apud Sanctissimo in eloquentissimo viro Hiero. Secundum dicit, cum licri possit ut pes es Zmo quosque D. Gregorius Nyssenus in set aut manus , quem illi jugulum putantamnium carpit . in rotatoriim in neque alii, quorum delicias desidiamqu
morem perpetuo perstrepentes. Ipsius ora si consulas, praestat Omnino non dicere, quam torum Principis Marci Tullii, ut ad Corne breviter dicere. Equum, ut opinor, arbilium T ritum catellius siribit iratio sese trum seligam Aristotelem . qui nanc Artem
in optima es, arae maxima. Hoc autem ita excoluit ut alterius documenta nullus ipse nomine . quod non amputatum unquam sapiens fuerit ausus optare. Orati pressum dicendi genus sequutus fuerit Ci nis ille longitudinem ac brevitatem, noneero . in deliciis eci ptos is deberet liuio rerum . quae dicuntur copia, Inopia me- seculo quod in meteris , quas Mensulis tituri sed earum , quae ad Oh tinendum prae mus rebus moram, copiamque venatur scriptum oratori finem supervacua dicun- Manestio quo vel ipsius . vel nostro verius, tur aut necessaria . et Hinc mos inulat Ins tunio contigerit ut studiose quaesitam qui brevis usum Exorati generatim prasitatio in caeteris bonis , in divina ipsius Eloquen hunt neque enim certa quaedam Prooemi tia longitudinem plerique nune despuant . . rum me' sura decreta olim communi Sapieω a tum ergo ex propria hiductione natu tum sussragio suit quemadmodum in prae rae ae ex gravissimis domestieae disciplina sentia extat in Capitolio marmorea mensum legibus, quae Ciceronem perpetuo expliea piscium, quorum capita Romano Senatuiri praecipiunt. 4 ipso trium hauriri. donanda sunt. Illis pariter insuliat Aristote aliis Authorihus identidem solummuli dei lea, qui productam Narrationem nusso dinlibatis lacessere jubear adolescentes , quos crimine damnant Maec scilicet. velut etiam erudiendos suscepi, ad flagrantitanum Tul caeter orationis partes, Cauta accomm iii amorem i eumque interim huiuste Me dandae sunt i ideoque si uberrimum dimilisti odium contra me eoncitare operae pretium controversa Exordium petat, quo blanda nil nime putem; non ego dirigens brachia se Orator insinuet in animos Auditorum, Contra torrentem , ut Juvenalis ait, copiose uberrimum adhibendum i quod ii orati declamandum esse pronuntio. Sed pernego ne de Lege Agraria prudentissime praestitit nimiam Fuisse Ciceronis copia mi quin ipsum Cicer, si moderatum causa requirat, non potius oratorum omnium in dicendo hie exultandum verbis: vero praeparatus quae- .issimum mici assismo . perinde ae in Pro stionisi Moratori laveat animus coneto Iusone, quam summissimis auribus exin tiis nullo est Exordio distinendus. 4 Ἀ- Iistis evoluto proxim anno in Repetitione demque de Narratione disputat, quam pamtudiorum . non impmbavi eumina huic cam verborum semper optantes explodie lateratorum aetati gratissimi sed . eum ex Philosephus militudine inepti Pistori quila Tullio desiderari pie sque autument to percontari solebat durum ne , an mollemto iribs errare caelo argumentis evici eum panem compingi vellent emptores:quem lu- idem sit omnium Argutissimus oratorum . dibrio traducens aliquis an non, inquit,
68쪽
ne flati potes . qi in molyis sit, aut ἀμ- dum in quo maior iniuria sitast, citius, xus p ta paucis pei strictam Narrationem plificationis nies septem aperit, Sc quadra amantes carpi iis inquirens, fieri ne, pos ginta Sapientum Magister eximius Z se, ut apta Narratio sit, mihi mulam min ci) Quod si desenese id tin optimus ot
sendio verborim inclusa Illa igitur brevi nium Patronus quo nomine Catullus Ci- eas Narrationis sipientissimo Viro probatur ceronem commendat quot necessario enu- per quam res ita exponitur, ut vero simi, eanda depellendi criminis eaus ad cas lima videatur cum caeteroqui juMateam uersarii firmamenta labefactanda I Ut vel dem protrahi si causae conducat accedendum ad singula . quo universa stan-- a, Quamobrem ita, quaepe iseri .ve gantur Vel praetereunda, vel obscuranda inmota sint ad finem Oram is assequem suspicionum argumenta vel toneudum, vetdum, longitudinis nota ex magni Stagyrit eompensandum factum, dum ves pernici doctrina nequit inuti. Si hujus di sunt ii sum fuisse Reipublicae . vel illi cum quo est
Ia, quae in medium asser eontroversia, vel turpe vel injustum , vel
mme possis vel errore, insertunio, vel necessitate con
ut acute Martialis notat,leprdissime addens, tisisse demonstrat vel causas interpretatur, i Sed tu, Cines ni di is suasuri, metim ruitniit eventum rei e ves Aeeum eo quod in ipsis Disthicis quibiis nihil bre torem eiusdem quod in alios confert, crisvius videtur esse ineptus Cosconius multa minis insimulat: vel eundem dicit consuevisse diceret supervacanea Geteroqui, Prae vari innoxios criminari vel ad vituperandas ge- , o, ut inquit immortalis ad Traianum eratim aliumnias orationem emi co Panegyrici Author rean edicenda Prae qnerendo commune periculum si criminosi .ariearia etiam . em .is breviter ιιιu homines possint pro arbitrio vocare in dis Aere , quae ι is koia, Drigoda repe crimen in nies Ad haec praelianda in Guvia. dibilem argumentorum thesaurum suggerit a Quia vero Finis summopere arduus magister ingeniosissi,musr nec ah similes et Oratori praucribitur, ut nimirum palmam inuentia: Minas aperit iis, qui accusare a resua ex animis auditorum , temperare gressiciun hoste conss. t. Quoniam vero, si pissime verbis nequii, licet prudentissime inuemadmodum affecti sunt animi virtuti-
orationi ninderetur. At velis remisqueau huc, aut vitiis , aut quemadmodum com- ditorum satietatem evitet . Ut apposito moti cupiditate, metu, caeterisque pertur- exemplo utar, cum in Iudiciis ullio accu- bationibus ita deliberare consueverunt,q rsatori onus incumbat ciste endi . injustδ' animorum pictura subiicienda est ab orato-
aliquid a reo perpetratum fuisse, eidem redudicum oculis, quae inorum similitudo patrono mestendi, quod Hiens sim tribui consermanda sive adolesaentes sirit, sivetur, v justitiae crimen, quot illi Legibus virili robore praediti, sive in senium vergant,
recensenda sunt, tum communibus.&con sive humili , sive illustri genere orti, sive re-
sensu quodam receptis ab omnibus genti rum potentes ii de quibus disceptatur, ut bus . eo quod inivin animis inserimae sint ex hoe vario statu, S constitutione anim a natura tum propriis is civilibus , qui rum coniecturam facti Iudices ducant. Et bus suulae Urbes in ossicio peculiari quo quia ex diversa qualitate mentis , condis damiure continentur, ut ex iis laesis constet, tione assectionum contrariam' i statis, an illata suerit iniurii Quot expendendae iam ipsi judices ferunt, quam imae niter causae, quam variae, ob quas injuria moro ponendi ab Oratore sunt animorum motus talas plerumque afficiuntur,ex quibus qua iidem summo sunt artificio gignendi, con- tuo ni a viginti oratoribus indicat peri citandi, sedandi, sanandi Ad quod bellum pateticorum Princeps Ut exploranda est subeundum prodigiosa illi arma suggerit Α- eorum indoles. qui proni sunt ad injurias ristoteles , expensa mirifice in Rhetoricis inserendas quorum species traduntur omo libris Assectuum naturii, ex quo Bnteit nino tredecim p Tum eorum , qui laedi rima suas in areolas cum D Thonia he quibus in rehus, plerumque solent logi derivarunt, professi non suam tantum. pateat, utrum congruens vero sit crimen , sed Rhetorum, quibus illam mutua uvius reus aliquis diestur,aut inlinunis: tum tur . esse arcanam animorum dominam. ad incendendos Iudicum animos statuen Demum quia maiorem adhibent Iudices mdem oratori cordato, probo, quot Brevitatis e longitudinis mens j cessario ab illo inserenda runt, ut serὰ dissi- tenda ex Fine maiori praefixo mulatis coloribus, an umbramd tenera
69쪽
i , furi, risere exsibeat ut Iudicum tribueretiir is in ipse ad pinein suas sievit
animos subeat ut tollat, imminuat, di tis obtinendum orationem omnium scelicissiluat, si qua in se brtasse fuerit ab adversis , accommodasset. Et nihil quidem psiriis calumnia offensiove collat i adimi penitus posse ι ita persuasum animo i Hae omnia praestare qui possit otii 'abeo . ut ultro in me recipiam invi ustor, si pauca tantum dicat, ae semper ca ostendendi nullum in ipsis argumentumptato compendio rei fastigia & capita cudi expers eximii roboris esse a quod etiam destri attingat pronsum diremus villium sngulis vereis eunt laetitionem eue si nihil in Judiciis eorum omisit quae con dam praemestram. Quod autem quae ab gruentia essent, vel necessaria Causae. quae aliis dicuntur ut minimum non adeo conque subtrahi proinde non poterant sine ma ducant Fini quam quae a Tullio, vocari in Ma ipsius causae pernicies Constaret M controveritam nequit, nisi scips priueb eadem necessitate non includendi controver pati facundia litem Ciceroni caeteri A fiam parcior dicendi limiteri si Exorna thores intendant nativum aemissaenitivum genus expen- i Patere iure ineritiana sartius deretur ro plurinia certe sunt illa quae ad ipsum potest, si Senecam intueamur, qui utrumqtie pro dignitate tractandum Aristo omnium maxime complexus revi pluri, teles iis ipse Tullius in Oratoriis Partitio ma fuisse vulgo censetur; ipse enim lictenibus amplificari jubet. Sed quoniam in pressis abrupto penem sermonis utin
Demonstrativo nonnunquam Cicero . in furci ac spreto verborum ambitu minia Deliberativo non saepe, in Judiciali quam um curae impendat uncturae illi , quae issim versatur . satius fuit ex hujus ni membroruit , incissimam a periodorum tura ostendere quam uberi emittare, non varietate irationem distinguit . ideoque tamen inani Meer is neundia comput ipsum non inepte alaem me arena dixerit sus fuerit, ut toties vinceret, quoties pet C us Caesar tamen eadem plerumque. orauit ut iis quidem oratio e t communi quibus primo institit, urm uestigia Bruditorum sententia pulelerrima non dice diversis unam . eamdemque verbis senten- retiar Hur, psae mamma, si ejusdem magni tiam effert ut conqueri Ledeo non iniuria ludo inani veniorum pompa eonstaret neo possit. que assensum illi, sed o/ium auditorum con Versamur utilem, aque infumui in M. ciliasset eum . teste Sophocle, res num Nee nova disesso procuditur alia voluptas an a rem molesiam Deest quam oratis levibus non raro fidit argumentis, vel, si in vo i ueri. -- ctri red ira bustis innititur haec adhuc importunare Ara μι ἔδετα Mυ. - petitione frangit: in idem incidit, quod Aouinis uno in isto, e M ύe. Montano tribuit Anneus Senior crimen. a Porro tum iriodo supervacua non sententia videlicet sua repetendo eorrum luxuriatuni copia . sed omniuui oratorum is, nee semel heu dixisse reaiseretur incit. studiosissimum hre Witatis suisse Tullium, ita ut nunquam dixerit bene hic oratorum ovi ineluctabili ratiocinatione confidimus. Ut ius; cum is etiam ingeniosissimus Uates romi'osbi 'o piaret . omnium remissimus iis aere quod=-l-ecessit, in inis Orator ille censendus est, qui Fini obtinen aequiescat . ut Hecuba conquesta polixe-do ita orationem attemperat ut nihil peni nam ante Achillis sepulcrum immolandam .
tu ex ipsa subirahi sne Causae detrimento dixit rqueat. Sed huiusmodi unus ieero fuit, δε- m I p. eum alii plurima dixerint vel subabsurda. Idonariωρ riui vel inania vel ea certει quae non adeo nisi etiam adiiciat remitaeesset ad triumphum ex victi tuai rimat quoquesensimo hostem,
tofuit animis reportandum . Praecipua isti aetereio addatitur brevitatis laus adiudicanda Tullio est . Eaci frenniafui. Quod ex Areia Magistro primo loco propo- 2 Sed ut vereamur egregias antiquo-.nitur. lina dari ab adularseriis opinor; est rum Rhetorum umbras, qui labes quasdant enim insa Definitio maximae revitatis . maximis virtutibus redemeriant gradus fiat Quod deinde assumimus . Ita sicile vincet ad recentiores Tullii correctores, Memenda- umeritur posse . ormireris neuitatis imne tores; issem enim ipsos nominibus impe rium in omnivin ebushssione a uitioiniimn lo, quihus olim Cicero Triumvirum Ant nium honoris gratia salutavit. Quis Caelum
negetar. a Tullii eum Seneca compararis
70쪽
terris acii misceat. mare Caelo . si vera ae lalia illa non sint,in quibus oraculum ipsi Periuad di a forma misere destrantesiadeo mullum exararunt,non ab Authoris consilio.
is vanani puprumque. N quae Sapienti iis ventorii acturio sed ein quaesivissedi minimum habeat, loquentiam effusi, Clam aceris iis quo si laticiter invenerunt. ronem ut verbosum in jus vocent ad authori i Dispositionem a Rhetoricae partilata alis tribunal sum Coidonii videlice illi re ipsa resurimi e rangunt, m. tanten illaine quiJons stulte saeiviae, ius ιεωμορ- otilia suis non immeritos ecunda 'γ-
Pervacanea sunt, utcumque pauca, quae in. sita sit , eo quod sine illa Prior nihil omnino sani effutiun de Oratorum Principi, si si valeat et ac sciti ordinis admirabilitas . quo Peris placet, sententiam si rami .. ardua ex omnibus, 'uasi regalis aedificii Quot streiniεa plurimis peccatitur in moles Cicerona consurgit, naximae uolupta dies , qua profusissimos esse arguont illos si illicium sit auditoribus. praestantis inqui Tulliana fucundiae osores iaconicae pro Auchini ingenii,qui res animo penitus conustent usi studeresilii inium innularii si in preMnas momento quodam egregie dispem
Panegyriis Hemunis cudante sole unimi a set , Iuculentissimus testis. Hanc illi laudeli tili exercitationes persuadeant aliquid , coen tractis arrogantiae vexiliis desperent,quic quandoquidem everso vetera ludiciorum Stagna sunt , non Fontes qui videlicet su*more trinita sintJurisprudentium calamo ipsi parere hi ii nequeunt oti,irim mari . Rhetorum praemia: sive in Academiis pro garitis. 8c auro sepientis dives secundiae fluinliniant sive arido expolitos quaesitae per im me s sed ab aliorum sumi brationibus suffu-Wobum laborem a Poetis. Minnistari mitur ea, quae pessime collocata descriptum claHegantiae pumice Libros in lucem edant in Libro de Arte Poetica ab Horatio mon Leves quidam verborum δε inconsulti ar strum essingunt. Fontes ii solitii modo sunt. tifices in rostra perreptant, qui perpetuo es qui, ut dixit Eminentissimus Author, plu- έubdunturin theses pueriluerluxuriantes rimit cum Tullio in hunianis . . .e Divini, Escriptiones inserunt praeter quas in in Scientiis progressi eas pertractare cum posigestas identidem similitudines. quae pede sent, in Arte dicendi sponte consstunt, ac ut plurimum utroque claudicant, cum in Musis a Pallade commodantur. Hinc alios, contrariam argumento suo causam assem qui severioris do me institutione iuvenili perinde possint vix quicquam proserunt: minimum attigere, videas ita scribentes, ut a. nraesertim nunquam ex infinitione rem monstro corporis pes idem, S caput esseauipicantur, neqne per rationum vestigia perinde possit neque minus o unodep ad statutam oratori metam cum Tullio eni diu quod interim dexteram fingit, omnia
tuntur ignari, veram eloquentiam , quae demum ex aequo valeant sus deque Invertirrue doceat auditores, eam esse , quae Cau nunc afferre veterum Proloquium,nunc'
im ab ipsi rerum finitione ingressa, perpe tieam imaginem rei, nunc assuere, veluti tua ratiocinationum serie ab Academiispa panno purpii ram,tepidam Historiolam,quam sis effloruit copiose loquens Sapientia nisi copiosissima narratione amplifices, insul inanium Meupes ornamentoraim. omis sesquinussam .i aeris molusisse i nune utia persuadendi cura ac spreto Judicii prae res omnes, Malias praeterea quasdam velu .c io unic ambiunt laudem ingenii, quod i r seri iocosus Hispani Libelli titulus ἐauditoribus servilem in modum lenocinetur dicere possint, Musaeum aut Viridarium de F aeutamen etiam ipsis palma detrahenda est seribere ornatum inctis ta lis , A mam
nisi Principem oratorum sequuti suavita reis simulachris eorum, qui fabulis inclarueatem ament austeram, ac solidam quae persua re, quibus multiplex Epigramma, vel Lyriissioni velifice . nec robur argumentorum cum carmen appingant. Hoc porro artineri evertat; et caeteroqui enim quaesitavitatis erinde in medium afferre poterimi, quae aliquid nihil certe nervorum, habet oratio lim de Hercule . de Hila . vel de Hyacintho utcumque in juvenum aures blande influat, cecinere perinde enim horum ae aliorum
stomaestum sapientibus viris pios Miso statuas Mucio. aut viridui suo possune uesut . Dulce plurimis desipere est adeo assingere
decorum omne prorsus eliminant ac praeser a At enim hae Inquies,utcumque nuntimordinem, aptae brevitatis, ut Cicero Ionexu conjuneta, quorumdam plausibus docet, principium,' sentem negligunt Miluuntur/Eomm videlicet,quibuxet, adeo ut dissoluta divulsa sertuito con ' lia i