Alexandri Massariae Vicentini, ... Practica medica. In qua methodus accuratissima traditur, & cognoscendi, & rectissime curandi omnes humani corporis morbos, ... Cui recenter suis inserti locis ex ipsius auctoris autographo desumpti conspiciuntur bin

발행: 1607년

분량: 603페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

41쪽

vere,deinde de loco, ordine, tempore, quantitate, ut ait Io p 6.uidem. Ie . . tex. 3 aT tuu Iatio, nisi eorum admimarator commodus habeatur; Hinc uitia dii mmedicamenta Icc.loca, saper se nihil se, nisi opportunam mmuirum nacta fuerint, imonus obesse, quam prodisse. Quoniam zem huiusmodi gencratis methodus vix potest excellentem scire medicusessatai in vestram utilitatem post haec omnia exen,plum vobis aliqvou propo ere,ad quod ea, quae generaliIertra

dita saerint,posint disti icth referri; isae particularis ex citatio vix dici 'Meu Pantum confir t ad ed '

morborum curationem. Hmc Gal. 2 de Ac. 9. 9.metb.6. firmat ad consequendum hunc esse necessaria, nempὲ aliquam intelligentiam dogmatum vviuersialium , O assiduam exercitationem in partim Miari s .a eo ut si aliqua desiit, vix fieripost, ut quis Medici finem assequatur. Hippocr.

bere 2 lib. de morbis vulgaribus, in quibus continentur curationes inciliorum agrotantium enarrantes, O prruco

pis, progresones, atque sines, in tandem illa omnia,quae diligentis si mrire sibi cruabat. Hinc uidit

doctissimus rogatus a nonnullis, utpraxim conscriberer,dixit se non posse meborem occasionem habere scribon di de sinetia s morbis, docendi, ipsorum rarionem,quam si illos Hipp.libros anterpretaretur. Ceterum Dp tium Tualom s quatitum valeat, o adpradicendum, ad curandiim, docet Gai a. dea imen.anatom. c. I. ri de lic. af.r luitur ut summatim dicam,qss iu morbis particularibus exple candis obseruabimus, primo de an tome partis, secundo, de natura morbi, tertro, de different , mox br, quarto, de signis,Pinto,de sexto, proponimus casum. Quam vero utilis, o necessariasiu me hodus quam si cepimus ad Uequendam inteoram rborum cognitionem,o curationem, hinc facile intelligi poto, quod Gal. hanc itinitium uniuersale sui methodi medendi: quod quidem argument m prosequar o libentius, rara hanc disciplinam confundere. Tractaturi itaque de morbo, moxb: ca, a, θ somate, r. iud primum sciri π m,ueteres Medicos opportunὶ hanc totam Medicinam digessisse in ties ordinis, quasi mscopos, in quos It dios respicerent,ad quos referrent quacunqώe ex vari s auctoribus ccli Irssent, et cx q ιbμ1 tanquianibus locis omnia petere t. Primos eii earum rei V qus nourum coi pus constituunt, uae prepterea iπreres rurales dicuntur, quia ad naturam, O sentiam hominis conituendam concurrunt; nobis P sunt a prinri ortus generatione. sunt autem elementa quattuor,igus, aer, aqua, o terra. I imperamenta s. numera'

unum omnis excessus in mune, quod absolutὶ temperamentum dicitur, quattuor simplicia, Hum, siccum, quattuor composita icatiuum, o h ntidum:calidum, siccum Myn, C . . I gdum, siccum Tertio sunt humores quattuor, anguis,pit irati bilis, melancholia. parto corporis,caro,os, a lis id genus. Facultates, amones, sphitus, qua omnes μnt uitales, na: Molas, animalis. secvti sordo eas res, quibus humani m corpus lutrimὶ coniti tutum necessario alteratur,ut sanum permaneat, vulgo dictet nora naturales, non fan qMod natur s holminis ea toto aduersimur, sed quὀd illarhm xpui m Mi ρ' minem ita aberare, ut eius sanitatem deseruat, o propterea rure optimo a Galil inecessaria nostrum co pus alterauto, sunt autem,aer nos ambiens icibus, potus Gonnus o MigiM- , ,

sua lingua alpellat ofectus, udi ponens praeter naturam. haec autem sunt morbus, causa morbi ,σ0 stoma. Nunc ver) pr ei mihis duobus prioribus capitibus,cum sint ulterius inuituti, de tertio MamWi n fi tes ab ipso morbo, cuius sanationem in primis quaerimus. Si quidem causae, r plomata, non per se confidatur sed propter unum morbum, quem uis causae faciunt, sequuntur haec f)mplomata. I. ubicunque intenda defini, e aliquidis' demonti rure, consueuit obseruare communes quasdam, naturales hominum opimones, acsic iis naturam rei, quam quartis,consentientem inuentat, illam recipit, sim minus repudiat. Quae quidem docendi ratis maximὶ co Tu tum illis, quae ab eo sunt ira ira inpreamio phy. ubi Batuit res omnes, qvs unive natura. sunt obscurae ὰ notioribus nobis fure inueniendas, Er explicandas . fu Arail. im itationem Gal. hac meth. νtitu niκ inuenienda, explicand ι rerum natura. yic colligit destnitionem virtutis in deplac. 'ru.lsi tu iris, scundo de tuenda sinit. sed id maxim eu obseruandum, quod scribit Gul. scilicet,duo esse prima genera desinitionis,alierum nomen, auerum essentiam rei definiens. scribit a. utrumq; propriam habere Dem illam quidem, quae nomen declarat,ut in omnibus eadem lingua utent ib.sit manifesta, ct alitram essenti ab definitionem non attingat; alteram autem.quae rei essentiam declarat, ut conuemat quid net cum priori, cd tam mnon sit eadem cum ipso.Scribit tertio semper apriora incipiendum. rure,quouiam conficitu r ea proprietati tinet notissimis,qus multum conferunt ad intelligendum quid res sit, ut Ariu. I. deant. O. Tunc .m quando per se nota definitio ea nomiuir mio: in m Gal. I .meth. 3 .dixit sine huius notione epentiaet intelligi non.

posse, p lsus ex lo declarat. Itaq; si quis velit intemsere quid sit morbus, is primu, ut cocm hominu opimo n7 de hac re i itelligat nec e est. ει νῆι. cum morb.sit mώltiplex sanitas aut Iit hv plix quodda, quo a drationZ finiti leueat, facilius nobis licebit intelligere, quid sit morb.β simul intelligamus quid sit Duiuas, cu constet illa esse cotraria et per coirarias definitiones esse desimpia. dualis ergo eu cou notio horum re sinitate.q hs de morborum, ictud evidentissimu siet ex us, quae morbum, sanitatem consequuntur sunt aurem operatio' , ideo Gai .iure primo me: b. 7.tanqua principitim omnium consensu coprobatum, illud accipII, quod homines orunc se putant eMfanos, cum c mnes operationes ad viis propris usum necessarias,sine aliquo vitio possisnt obir. suod si sic se habet, con: at hoc ipsum de mo bo statuendum esse, tunc homines morbo laborare, quando nequeut suas operationes pro multuto naturae persicere; Sed quoniam huiu modi communis notio declarat quid nomeumorbi, σfanitatis ignificet,natura autem nequaquam, iccirco ad essentialem de nitronemprogre iamur,quGale.colligit hae ratiocinatione. si homines tune se famos esse putant, cum api possunt Iuas operationes persicc- re, ut sanitas in operationibus ipsis, vel in conmtutione corporis, νnde actiones prodeum, sit posita,nec si m

42쪽

re , ut sanitas in operationibus ipsis, vel in conuitutione torporis , unde actiones prodeunt, sit posita, necessum est. Itaque eum Gal. eolligat essentialem definitionem sanitas is hune in modum, idem de morbo statuendum est, ut

si homines tunc putant se esse nrotos, cum pars aliqua corporis non potest suum muunt obire, satis constat morbum, vel actionis, vel confiitutionis esse vitium, neque aliter concludi potest. Quoniam vero oe dormientes, σnihil agente , ac propemodum nubentientes, tamen fani sumus, omnis ratio colligit morbum non in actione sed in confiiratione corporis esse reponendum, cum enim huiusmodi potentia agendi, non aliunde stendeat, quam ex naturali confiitutione partium, iam nobis licebit eum Gal. essentialem sanitatis de uisionem formare hoc modo, sanitas en constitutio naturalis omnium partium nostri corporis, cuius adminiculo actiones persiciuntur, oe contra morbi, Me modo. Morbus eIt connuulio praeter naturam, impediens operationes. Quae quidem utraque essientiatis definitio videtur manifectior , quam ut exeat expositione, si non illud addatur quod pertinet ad Ieηus a Gal. muctura dictum, I .dispositio affectus, vel afectio. Sed hoc loco notandum, butu modi morbi definitionem e qua

inprimis egimus nou esse integram, σ absolutam, ut qua plura eontiueat, quam deceat, nam ut videbimus, causa quoque est affectus praeter naturam Iadens operationes; ac sane non discite fuerit: bave quoque conditionem invenire, cum enim causa non primo, σρον sie,std tantum ipsius morbi interuentu ladat operationes,morbus au tem primo sine alicuius rei interuentu si addamus bane conditionem, iam habebimus essentialem definis lane morbi integram, quam connituit Galen. lib. de θ t.disc. I. Morbus en conctitutio praeter naturam,primo triens operationes. Cr se diligento consideremus butiasmodi de nitionem, utique iuueniemus illam habere omnes condiationes , qua requiruntur ab Aristotele in omni bona definitione . Postquam de natura ipsius morbis egimus, de

eiusdem d eremi s agamus. reribit Gal. r. mrab. 3. O s. rerum disserentias colligi potismum ex disserentibus, quare si velimus inuenire differentias morborum, necese ect illis traditam definitione examinare. Morbus es dismmio, re c. si itaque intelligamur quot modis impediatur operationes,eu corpora a Rata naturali recedunt, faciis eris illius disserentiam inuenire. Corpus nostrum non esse nex coJat, coponitur igitur ex pluribus partibus, cuius copinuioms summaria ratio illa est, ut tota corpus fiat ex partibus inurumentalibus, ba ex simularibus, similarer ex quatuor elementis. Cum ergo varia sint partes eo us notirii constituentes, accipiamus priv. si partes si tires: issa gignsitur ex mixtione quatuor elementorum, qua quidem, sicut in rerum omium generatione ita inter se miscentur, re ex lege contrariora inter se pugnaι, ae se teperant, usquequo tandε remissis summis qualitatibus resutiet moderata Pyda quatitas, εας ι erameta dicitur, que moderata qualitas xo potest esse unius generis,sed quotiescunque ex illa mixtione refustat illa qualitas, qus est accomodata ad pei sicilia operatione illius p rtice.g. vis, tune ea pars dieitur temperata, o propter hans qualitat Esuas escit operationes: unde quoties artes GHri corporis similares recedili ab bae teperie, ita ut is latur illius actiones, ta bic recesius diciIur morbus in intemperis,primus morbus partisi simul riu. Ex quo licet cuique intelbeere, tot esse mei bo u genera par tiasimilaria, quot sunt prima elementa, intemperies ealida, o frigida, humida ,σ sicca, σ cu buiusmodi quali- tales, notaιῶ simplices sed eria coposita recedat a natur s norma; ta alia quatuor cois sit inιemperies copesta

modi qualitates, no Diali liciter recedat a fiatu naturati, sed etia ea fluxione materiae: bine alis coctu ut mονεονῶ disserentia octo in intemperie, quales sunt ι humores mater natura. I s. ergo sunt disserentis morboiῖ ρaraiasmι larιum apud Ga Partes organicas dixi componi expartibus similar ιbus; unde si intelligamus quot cocurrat ad probam illarum partium compositionem:Deιὰ inueniemus o disserentias eorum moνborum,qus ad illas pertinent. Ceterum ita se res habet. Ut res omnes composita no solvim natura sed etiam arte, si debent ilium Uam praenare propter quem facta sunt,necesse inquam est, νt habeant congruam conformationem,decentem numersi, congruam magnitudinem, σsitam. Ex quibus colligimus quatuor e si e prima genera morbolum partium instrum λι- taliam. nimirum in mala compositione, in numero, in magnitudine, in situ, quςsingulae dι ferentia adbuc possunt diuidi. En morbus in numero, quoties vel reduudat, vel de cit, ita in magnitudine, cum illa pars redditur aut maior, aut minor quam sit naturς ι ιtutum. Morbus in compositione, quam Gal. vota: διάπα ι , continet tria, cauitatem,supersiciem,figuram; quasi probe se habeant, iam compositio bene se habet. Situs aluiditur in posituram, O in coba 1ent ιam paratum, adeo νι primi morbi partis, instrumentalium sint quatuor ; o si diuidamus malam compositionem in superficiem, figuram, oe qualitatem, oesitum inpositionem, σ cohaerentiamum vnia

uersum septem sunt morbi partium inuramentalium,qηos Graeci organicos vocant. Auer. 3. Colliget. c. I 3.σciatis.Aut . atri ,LI .c. 3. in compositione. si quis qusrat, an praeter duo genera morborum qua diximus, ter-

o instrumentales, cum secundum naturam se habent, participam communi aliqua natura, qua actionem , vel

um animali pratuat, utique si ea corrumpatur, necesseeHsa tui aliud morbi genus, non magis illis, quam istis

partibus propriam, utroque .commune,Dd reperitur huiusmodi natura commanis, unionimιrum, σ contivui Las,quam habent omnes partes, tam similares, quam instramentales 3 e Miti Batuendum tertium morbi genus Hrique parti commvine. Lomnιum primus inuenis bac duo noniana, ut gloriatur in lib. de constit. artis c. O. nec non de morborum causis e. I I. quamuis . n. Hη Medici nomina posuerint nonnullis speciebus huiusmodi morbis nomisatis; νerbi vatia solutionem continui in carne vicas nosse fracturam, tamen nullus est inuentus, qui nomen obueris ipsi generi prster Gai. qua quidem duo nomina G il. posuit maximὶ accomodata ad doctrinam Arist. qui docet unum, σ continuum idem esse. ρineriores appellare solent morbum m naιura communi. Arabes modo impar ιs, modo iunctura dissolutiomp. I/ctit aut dixistis de duobus algs generibus morboru; ita de hoc est diceneu, quod babet νarias disserptias , qώς quia oes sum utur a dactus capitibus, νι fintibus, vim tu a parte corpori sis quasoluitur connuῆ, a variis causis diuideatibas, ad quῖ modia si soluatur continuu aliqua re ιncidente, ut

. et se, talis continui solutio dicis vulnus,si sim a re gravi,dicituν c o io, o sic de alus, de q-b. fere oes loqvb- rarora inur esteros habetis Hanaria lib. 7. epist. a. Succedit secura res praeter natura , ca morbilica, in cuius

43쪽

causam a. . . alicutus rei, quia quoquo modo ad illius consi itutione aliquid ι ofert, iccirco eausam misi ea licet appellare, 'od quouis modo cofert aliquid ad morbi generationem.sic Gal. de bym.di1f. I. comuniter causam Hreat id, quod suapte natura ei, quod sit,sua generationis parte aliqua inducit, o primo de loci . c. a. id asperis cas Iam esse, quo agese officimur; quo remoto, cesyat affectio. Gat. Oes causas morboris e*cιGes ιn duo tanta genera

iurab Mitur. ue morb.cau. 2 φrimo metb. e. 8 de tuZla sau. q. com. 2 in lib. Hi . de nat. bum. I .er a. Altera gensis causa νῶ cotinet illos afestus, qui in corpore colit uni, quos Grsci τρ UAνας, Latini causas pracestes, nonnalia antecedentes, internas, oecorporales vocant. Celsus suis comode appellas causas abditas, qua suapte nasti sint occulta, ne si ab ales, qua a Medicis cognostatur. Alter u genus continet externa, quia extrinsecus aduenientia putant corpus nostra alterare, er morbosum redderi , Graec: ηπιοκαταρψικἀς Latinι primet'etes,s' mimilitias

cestis ut superiores abditas, ita has appellat euidentes, que ab o ub Ar vulgaribus pusint intelisti. Ga in lib.decau. pro eatarcticis scribit infirmata ratu corpora ab hs Ddi, eu torpora robustiora bene illara iniuriis p sint resistere.Praeter hae duo genera causarum, vo nulli colituunt tertium genus, quas cotenti uas νocat, EP cotinentes,

sed de hoc alias. Ia sequitur tertia res prater natura, umpto ma. scribit Gat. de 3 m. Us r.er 2.hoc nomen Symplomatis dMpliciter c. I. generaliter pro omni eo, quod homini occidit prster natu a, vi morb. Er causa morbι,t se an Stomata dici possint; Altero aut modo aeeipitur pro omni eo, quod accidit prati r natura,dkmodo no fidineq; morbus, neq; causa morbi, 'eciatim acceptu nihil e t aliud, qua affectus prater naturE. νι morbum sequi rur,sicut umbra corpus'. unde n5nultigret ci,no symptoma, sed succeas,eo quod perpetuo succedat, appeliare consueuer ut, qua qua Ga de dij. fym. I inter bas uuas voces illud ponit discrime, quod 10 toma significat omne i quia aecisit in uniuersum animati prster natura. Vox autE buccedes tatum modo qua necessurio morbum ipsum

sequitur, interpretes casum, accιdes, eo uertunt. 5vvlli, bene mea sentelia. Graeca voce retinet. Nos prate

misso generati significato, de abero agimus. tomata ergo Proprie dictali. e diffsymptomatum, e. a. unt tripliciis, actiones Iris,afectus cornris,er atia, qua ad νtraque sequuntur pre immoderatas rareretiones, oe' retemtiones, de quibus axe iam est sigillatim. Scientum itaq; per inionem actio vis Gai inteligere, quoties aliqua actio vel ex toto aufertur, vel debitis redditur, vel destrauatur; g cunque mo ex bis trib. actio ladatur, Gat. Meat Leμηe actio uis. Porrδ, cu actiones nostri corporis fieti triolices, animales, naturales, er vita les, in his Oib. flatu enida sunt θ'φtomata. Animalium actιonum alia stertiueat ad sesium, atia ac motum, alia ad pristipes facultates, itaque sensus omnis, nempe auditus, visus, odoratias, Iussus, s tactus, ebiles,aboliti, σ deprauati,su ut symptomata sensificarum actin m. bit ubi huiusmodi uti nes bensus exteriores appellant, sie ad actiones motrierarveferendi sunt voluntarii motur, qui mustulorum ope per eici tur, quoties isti fuerint d inuti, aboliti, σ depram uati Princiρει actιonet sunt triplices, ro, memoria, imaginatio, ia quίbus itidem eadem oriuntur θ tomata. sequuntur acttones naturales,qus sunt quatuor, attractio, νetentio, coctio, ct expulsio, et qua his famulatur, de qui bus Ga in tib .proprio. 7 aturalium igitur actι ouum θ utomata appellabimus, quoties ills in aliqua parte corpo ris, Mi nullatenus, νeι imminut , vel deprauat possunt perficere suas operationes. sis symptomata νι taliu acti num erunt,si cordit, et arteriarum pulsatio imminuatur, deprauetur, aboleatur. sequItur secuηdum geημ3 fympi

maris, quod coli rit in affectibus comoris, euius quidem.lib. de diis 3 m. quatuor sunt disserent inrma sum πιβbιlia, quae es tinent colores, ides ρrater natura, siue illi occupent uniuersum corpus, ut aecidis in ιcteracis, νelim parte aliqua corporis, aliquando. n. νel in sola lingua, vel in alia parte, licet ridere colorem praeter natu νa. A tia sunt Odorabilia, qu ροι isinu tu resspiratioete, et transspiratione deprehenduntur. Re pirationis nomine intelligaris attractionem, et e nisonem aeris per fauces, traspirationem Hro introitum, σ exitum aeris per ν inersum eorpus,ergo 'Dres,qui quomodoconque exeuut a corpore nostro, et ex variis eiusdem ρartibus lum inremis, tum externis,pertinent ad hoc genus. Tertia differDia continet gustabilia. Et aduertatis quod ictus θ toma pertiora ad agror, vo ad Medicos, tum . n. foret es defeendere, ut vellet quis gureare excrementa, sed atri ini, vel casu, veι inius tria sit lene gustare, vi sudores eorporis, salis E,σ alia, ad quem modum H .6. Epid. crabit sordes aurium gustadas esse, asserens dulces esse trahales, amaνas misime. Postremum genus diserentιarum ect eo)uclua pertinent ad exeuntia mutata, quς sunt triplicia, lib. θm.dits e. u. ρος da toto genereprater natura, πι fisaeis sanguinis ex qualibet cor oris parte, alia sola qualitate, quς evrehendιt colores, et odores tantummodo. Tertis sunt exeuntia immutata solum qualitate ρ ter natura, et ita pia excrementa alioqua naturalia alui, Utcs, er Uterarum partium sunt symptomata, et exeuntia prater natura sola quatitate,si natura modum excedat. Ad e munem νtititatem ita ι exemtum aliquod proponere, quod pertineat ad ea qua diximus prater natura. Socrates igitur sibi fingat qua sunt absurda, et a ratione aliena, verbi gratia, se esse auem,et careat febre, bae socra tis cogitatio no e tu res naturalis, itaq necesse est, vi sit vel morbus, vel eausa morbi, vel synploma. ne est momburino causa, ergo θ toma; bmplomata sunt triplicia, in actione laesa alia, alia in affectibus emporis, alia in exeunte mutato. hoe θ toma no pertinet ad affectus eo*oris, uo ad exeuntia immutata, itaque est actio lasa. Actiones noliνa 'ut tri ices vitates,naturales, animatisrhoesymptoma napbi pertinere ad uitates, no ad naturales,ergo ad animales ina autem sunt triplices. iudicium, memoria, imaginatio, n3 ad memoriam ergo ad imaginationem. Daq; rocr. ab arda imaginatio G θ toma, actio usu facultatis principis, no motiva, non senstiua,non iudieis, no 'memoria,fed imaginationis ceteru, cis omnes actiones is datur tripliciter, vel ab late, vel imminute, vetdeprauate in Socr. imaginatio ηδ est ablata, no est immisista ergo depν avara, σ Sser. cogitatio erit se istum eddelirium, vel est eu febre, vel sine. Pι ρνι miri est phrenitis. i secudi , mania,ueι metae Nilia,qui affectus αι finguatur a causa,quando. n.tu ab humore melancholico dicit in melancholio, quando as exulto,inania. Ecce qua Derle

44쪽

ALEXANDRI

VICENT

ICAE MEDI C AE,

Partiumque ei adnatarum s.

CAPUT PRIMUM.

De Glopecia , seu imminutione pilorum .

ex Galen. 1. de eo D med. secundu in iocos, non aliter quam se

ma , 8e figura disse runt: siquidem in es

pecta remanent quae dam cutis paries nu

datae,qus longe vel la te sed recta procedur. Ita omnibus appellatur, ducta smilitudine a vulpe, Rus άλώπηξ Grsce dicitur, quam affirmanisspe hoe morbo laborare . In Ophiasi ills paries non recta, ut in Alopecia, sed oblique instar serpentis procedunt, unde hsea fictio nomen ducit, δεις enim Grsee seMaer pens dicitur. Avicenna, & alij Opitiasn Tyriam du- . cunt, qui nomine Tyri serpentes, & viperas potissimum intelligunt. Hinc colligitis descriptionem At mcis,& Opniasis ab Aleiadio in principio I. lib. p stam, nempe quod fiat nudum eaput,mancam e se, siquidem caluitio, & sorte magis quam in Ouhias ta dant. Colligitur secundo, Avicennam male tentire. 7. tract. in . qui ponens dissere ut iam inter Alopeciam,di Tytiam, statuit in Tyria non solum cadere capit los, sed etiam , cutem excoriari , ut euenit serpentibus. Forma igitur , di figula tantum isti as iusdisserunt a fritur, cum hi duci affectus sint res prster nar ram,&he triplices sar, Morbu ,eausa morbi,& symtoma, sub quo gene1e snt collocandi i Ego censeo,uiusmodi assectus, s diuersa ratione con siderentur, ad omnia astinus pi ster naturam posse reserta. Ca si autem prseipue istius dubitationis videtur ex Gaia

leno oriri: namque in M. mei h 4 8. hos duos assecius reponit inter morbos numeri,quas deficiat in corpore. quod deesse non debuerat. At vero in lib. de a fi symp. 4. videtur referre hos assedilis inter sympto maia. Et sane si consideremur , ut decidunt capilli, po- .est esse morbus in numero: si quatenus humores υ-tios sunt in ea usa,vt pili cadat, tunc cauta moibi esse possunt, si co sideretur, tanq1,a ea pars si denudata capillis symplomata ad qualitatem mutatam es cuntur. Diste entiquaris sum, desumuntur enim a magia tudine: sic alia est magna, at a leuior. A tempore ea harecensalia longius progressa, alia iam cons mala, &reducta ad habitum. sunt etiam abs atria sexu,& alie id genii , sed in rereperas ills ex ea uiis primum locum obtinent, de qui hus praeclare Galen. se ratiocinabatur i. de coinr. med. secundum locos x. . merii. ia. S cuti non cul splanis proptet defeeium, divit um humoris siccat u4tur,& seca in eorrumpuntur, pariter & capilli, aut propter onopiam alimenti quorum untur , aut pi pter eorundem vitium comit git, ut corrumpamur rpropter defectum prouenit caluities, propter vitium Alopecia in Ophiasis. Quia velo Galen. dccet huiusmodi vitiatos humores esse triplices,pii in amyr,elancholiam & flauam hilem: itaque apud Gal. itcs t.. ntum sum disseremne, horum duorum affectuum, pr tribus humoribus, ex quihus Otiuntur. Sed Avicenna . . . . addit quartam causam a sanauine. cii, iis ineq; Galen. neque alii Graci quidquam memincium qum Ruicen. sententia mihi est duhia. Etenim cum c a teri vitiosi humcires non aliter hos is eius generem, ii: si cum tam acres redduntur, vi pissint rauces capillo nisu erodere , nulla ratione fieri potes, i i languis, si

45쪽

siti

LIBER PRIMUS.

m,ari sub sorma tan uinis remaneat, ill 1 3 ipsum pocfit ε sseere: siquidem ilicit Gal. 1. de dis seb. r. 1. de triasibus Q. si quinem si supta modum asse ur, pro leuiori parte in stiliam bilem, prci et amore, in melancho lsam degenerate. Itaque apud Gal. . tamum sunt hu mores ex unibus emicran ur. Sed anima doertendum. huiusnodi lium Ore p sib corrumpi, vel laborante ce. Ieb o. R etite cap tis. propter aliquam intemperiem, indeque vitiato alime ito, quod attrahunt vel laborati tibiis aliqua intemptit e partibus in ferioribus,tecore, veniriculci Ae liene a vi l etiam propter malam v ettis rationem a quibus partibus humores isti dcctem c pitis propelluntur. s g ia pa h snomonii a huius astatus sum mani sest: vi na.Sjgna differentiatum a tem ror a maera tudine, sexu. & allis, vel narotis referen bi s. vel aliter Lcile in te b*υmur. D: serent rei caulas. pis. 1 puelυ- muniui ex colore cutis, de quibus agit Gal. loco citato. Etenim si cutis albidior fuerit. co ram nituit s. si liuid or. vel io Pior,copiam mei anchol ς, t flaui υι, copiam tulis demonstrat: u Libus adun Gai. ρος dentem victus rationem, i qua facile unus laxique, l-le prae Nun,qui Muri ex quibus alimentis humoressi a ili generentur, in teli get,unde minui duxerint illia is eius. Ninandus est etior Alex Tralliani, qui agens de huius Dodi sanis dicit, ainimaduertendum elle colorem noli erui sed capillorum: qQ ad a Gal. &rai: ne est abenum. Colot enim rei abiciatis notari nullo

o'hias, salua 1 igted amur iam ad cur a solum, Qui cum ratione curate vult, is di betante omnia curandi indicationes elicin s cundo coiisderare, aut cear D satisfacere: tertio det berale de te med hue, de luine, quantitate,&al a'. Hoc a raditur a Galeno m. lib. de constit. artis med. 13 & i4 Q atenus ad primum caputondicationes nimirum cusandi, hs si se mare Itam considcientur,ea tribus sumunt ui a ex morbo, corporis temperamen o ,&ambientis na, aeris,namque adlisc tria est i a fici e reseruntur; ad morbum videlicet, causam mυ bi, & d s ientiae ad corporis tempera metitum, natura, stas, cor suetudor adae rem , status csti, tempus anni, restic & smilia, q is do trana est Gal. 9 meth. In Alopcoa istitor fi cmni capit: i , issi sunt restitieuda ted hoc eil opus .atu's . itaque ad Deil cum pertinet naturam iuuare .&Omnia mpeduuenia a s .e., qtis generationem p ἰ ruri possi, ni impediti. P oxima aurem hulos ino hirauia statuta est vitiosia, h. notum, quo fir cuti, sunt in causa, ut capros nequcat promin, ere.& iuxta naturς institutum in suis locis permanete r iraque huiusmosi humores Omnium primo evacua di sunt. Nun quoniam omma medica nenia, qt s ducuti cudi vim habent, calida sunt, & consequenter trah nda facultatem obtinent, s totum eapui vitiosis esset plenum excrementis, periculum esset, ne longe ma Oreorum fieret auraetio, quam d ssolutior itaque primum i plum caput purgandum est. sed quoniam hac ipsa ratione uon licet vel capitis vel alterius partis purgationem agredi, nisi primo habeatur prouidentia uniuers corporis: propterea duabus primis indicatio

nibus tertia succedit,qus ad communem vacuationem. totius corporis pertinet.

Galenus aduersus la ipsum, & propositas indicatim nes curandi Alomelam, & Ophlasim, dubitationem mouet, quasi ita legitima medendi mei hodus peruerutatur, quae in omnibus fluxione humotum assectioni bus, iubet humores refrigerantibus repellendos , nitianime ea luis trahendos esse: cui dubriationi respondet, id certassimum esse, probatque incipientibus iis asseetibus usum med. te pellentium, ne a ffectus augeantur: sed illud addit, principium harum affici sonum

minime alopeciam, & ophia sim posse appellati, scuti neque scabies, neque lepra scabies, di lepra diei deis diu ,priusquam vinusque asscctus formam retineant. Ex qua quidem Galeni responsone noua lis apud medicos orta est, cum plane absurdum videatur,principium alopeciae ,&ophiasis, alopeciam,& ophia sim non posse appellari: siquidem in iis, quae sunt homo

genea . principium , progressus,& ssatus eandem rationem,& nomen debent habere a & omnes satentur, Omnes morbos ex quatuor partibus constare, principi augmento statu, 3e declinatione, quae omnes par tres unci& eodem nomine debent curari. Ego vero puto Ga enum id voluisse minime,nrincipium Alopeci S Ophiasis, sed potius aberam assetis nem,quae principium Ophias1,& Alopicae praecedi ,nim ium quando incipiunt cadere camili, .ilopeciam, & ophiasmnon m)s- appellari id quod exemplum te escabiei demonstrat. Ndim scuti neque lepra, neque scabies, quae ex impetigine originem habent, stabies, & lepra diei possunt, antea quam propriam Armam leprae obtineant, ita neque alopecia alopecia dici debet, antequam incipiant cadere capilli, sed solum quando propia am earum asiationum formam sunt consequii 3. 4 Elicitis indicationibus, secundo loco videndum est. an iis satisfieri possi γ ilaune dicit Galenus a nonnuulos veteribus medicis varia metit camen abiis e tradita , per quae integram Alosv ciat, A: O pluata sanatimnem po iacebantur a nonnullos quoque suisse, qui proni meient, scuti Alopeciam, N Oph asim nauuoque calvitium se e sse prohibituros: et sal te rahoc impossibile esse voluerint. Qitam ambiguitatem

dis luit Galanus sexto aptim trage hin. qua l. assuum rans, catulinam passiorem esse quς nulla rat one possit sanari, propterea quia senimur ariditatem cutis adeo, ut pror ius ea materia dcficiat, ex qua capilli generantur, ut euenit in terra ar das unde Guenus expoliensaphor. triges. quart. sext. parat cuis , in quo scruptum est, caluis uuibus varie s superuenerant, capillos Genuo rc nasci hanc sentem iam tanquam mendacium mani seu tim repudiat,atque Hippocrat. lnte pretatur, quas Giuitium nimiis proprie acceperit, di vere capitiorum desisiritim volucrit intelligite, in quo capillo rum dis uui , wtioss ilecumbet, ibus huti otibus auctura, di vir os cis et en bus . capilli rursus Oriti possunt. id iur scut caluit es ni ita ii curationem recipi letna lis issectione, possum sanari. se i m nenni estis. vi intelligatis , an huiusmodia r eius facile, vel a m culter , ctici an iat de sanat primit: id quod Galenus quodam experimenio docet,qui dicit primuin quidem capillo piorsus auferendos esse 1 deinde assectam cu'em per istiteolum,neque asperum, neque molle fccandam, R du genter animaduertendum , ad quam iam ruborem huiusmodi pars si irata p-iuemai ὸ Nani s perexiguas frictiones calefiat, &ιutu fiat, modi lata cisi et o eensnda est : si vero non nisi per multas si iesiones, & tarde rubescat. sciendum ei ,. Leium esse grauiorem, prs tertim cumquςdam cuticuis , etsi valenter , R diu meentur, nunquam tamen rubefiant. Cuius' quidem experimentilatile st rationem reddere: etenim v bicunque adhibita filictione color curis, aut d ficulteraut nullo modo mutatur, argumento est re bellem, multamque materiam in cute retineri,ae valde impactam esse adeo, ut non sine magno labore ac tempore clim lui posssit: viacunque autem color si te,& cito mutatur, conira a gumento est, materiam contineri,& pauciorem, di benigniorem, neque alitus impactam esse, ae propterea facile poss dissolui, di totam cutem ad natum natur

tem deduci . sed quod tertio loco restat, ad particularia prςsdia veniamus, quae ad singulas indicationes sint accommodata: & licet, quod spectat ad primam, quς in

vacuatione uniuers corporis versatur, exercitationes

ficietiones, Sc alia id genus conserant ; tamen inter Ἀ-tera omnia duo sunt remedia, sectio vens & purgans medicamentum, qus hiate indicationi pis claris; me satisfaciun t. Cum autem fateantur odiverita. ιd cain

cti alia.

46쪽

purganu omenis insurandis his Minibus d Dialia ii. Num ea lactione Unae in qua neque Gumus,n

ves communi siaut basilictis. io;am corpus euacuati i

& emporis prς paratione , valid sa nis viitur me lic mentis.& paucis admodum dicti triplicem saeu vehementissimam purgationem. Etsi autem huiusmodi obiectione videntur satis apparentes: tamen non desunt rationes, quibμ1 Culcnus possit ditendi . Et pr mutn quatenus Meri: Mus . tu vatiam compostonem pilui sum, si 'ondeau ut di s non teneri singulorum medican imo in vo unasque eandem perpetuo comps sironem seruare, s-

quidem pro varietate morboruin,pro va Iet ' a 'in

quoddam cor me se meaiorum,quae accommoda, recultu druntur , ita qui a singula simplica thedicat is uritui dolest tu primu exhibui duas nil menta propriam se iam non retinoat, legendo erat iου 'quaricia is magnu udinem, de- . conti amp utnsacta, Ubiicein aditone 5 reactione, es imissola dicta excolocis thide adian orem purga-l aliqua. vcluti tuum s rit Fato .e, tes . aquaedam uit in quisque uretius in prima quidem pureatione torma resultat , 4 a singuli, med: camentis uiuilicia drachmis uil in secunda 3 v. ea hibitis. Hunis hiem. eii Mempli gratia .ra theriaca ingr diu mur m lia aurdiaeolocynthidos Gu meturin 1 mclac ni up d indura, pratim cati iasm , partim frigidissili, vi more lib. a. me. di, b inqui , si iei iubas M lati de si ante tramentationem themista e n. acui , rene hierae, intelligi hane hieram diacolocym hi se et si antequa ex mutua a tione de pasone propria quae- mediet illo rores , im medicina ἰn, di- dam ieriat et tela peries, quor pasci experii lito, c

III. fio Paulus, Aetius, Mesue, RI. varse, o sino P his, delatabunt, sed inter c, eras, praecia ii ii ii composivid scribonium, Lareum , qt m alii desci abii.ς

' hiera Pachii appellatur.3 In curatione illius adolescentis Gaba nonnullis r prehenditur,de suis pitulis ex aloe, quod ut eas destri. φε G ειε . hetidis non satis sibi consto: qui hoe lac & ad fi-I L nem lib. I. & . meth. 38. illas praeparat ex aloe,c Iocynthide. & sca nuncinio. s. autem meth. I 4. ii is addit agaricum,bdellium,'um tralatabimim. Secundo reprehenditur, quod ea compositio fi viliti, quia si muI permiscentur medicamenta quorum nonnullaeim, nonnulla tarde soluunt; cito scutata inmunium di colocynthis , tarde , scuis aloe . quae tardissime Lam incit operationem : qua compositionis ratio vassim reprehenditur a G u. pracipue in lita quos tiquomodo purg. oport. nee non . deratione victus Tertio reprehenditur, quoniam nil tu is quod v Ientia medicamenta . lcammonium , & colocynti- . da. eorrigat, quae alioqui sunt quodammodo vus ' nara ,α prancipibus partibus, mam me ori ventricu-ti,inimica; quae quidem ipsemet docet esse e mTigenda a. de ratione victys H. Et siquis velit malit am huius. modi medicamentorum corrsi propter mixtionem absinthii, At Alce is fallitur. Naque apud Melae αcapide absinthio uecua ablua inii propter sidoro, u queri da sapote is dit ventriculurti apud G/l. 8. de med se 'cundum locos.eap. de hiria,neq; ak,ecaret sua vi m dicamentoria, Meo, v i ista quoque coi rectione in d Mai: unde certe nitru videtur,quam oui e Gal. detra-xtiit Mellium,& mastichen. quae Quo me sicamenta . Quintus illius praeceptot addebat,qusq; pis lare po- IV. sol a

statu dum est Rus doctrinat . Gal. theriaca ad Pison inio. Quat e decretum Gai A medicorum,ue noui Ren is medicame a iis,q iat vario tempore operan M. vir, tutelligendum est de us, ouaer tempore paran.

i senime de res quiscquapouys. Tertia obieeta ratio quod nimirumpitula careant in nodaco re etione,iane mihi vid*uiralis illuria, & ego Aside rili senter 1arronem intelliscum , propter quam Gai proe Quinti institutum, de illis dotaxerit Me lium S uias Atienmus ad hanc rem vestiera iraec in mo-ὰ ta: aeq; aliud pto Galeno mihi sucetistit, nisi quod dica Mus,aloem es lascum absit .h i.cis illi quoque vitta tamentaria sunt prsdita, de correctione indide:

tamen huc incommodum leti e e atque hscliti ora illa uehementi ira posse coras re : forte utein Gu. praeterimisit bdellium de mastichio, ut medicam euiue scacius evaderet,&n,ai em purgandi vim retine- rei. Quarenus ad pcii remam reprehensonem, di pilism qiaia in principio morbi purgantib medicamentis uius fuerit, nemo est qui fidem faciat, eum adole scentem non ante sumpssse medicam eula, aut saliena opportuna mutua se viet uva:: Cnem,unde huyro: esia torum corpus ad pulsationem paratum iuxti .id quela amodum scribu Z lex num orem vivosum , ἀcopior fuerit, purgati dum csse, bona prius seruatavi iusta None. .

. Iro temo quod G d. minus sequenter purgantibus nixaicamentis vlus iacritae sponden tam xii,nullas .eriare leges , qu et susu olo purgationes pi i-beant , ac prudentes med cos ex qualitate, di qua mi tate humorum, ex habitu corpo. as, ea viribua fgro ii, Es alus id genus, opporum s purgat: es, ni odo freque ites, modo tardas ii stituiter in is x elocat hcie

terant horu medicamento: u malitia cui gere. Demsi laoco atque illius mittatione liceipuo 1 do uni nassenum repigneduni detoia hic purgatrone,s quid' tum coaigniri noxios humo: es, si inulti tueri ut, i.

47쪽

ae validis med iramitis purrandos fore, M quod Gal.

M Miria aliis Ioess, tum mari me I .ad Glauc de cura. h. quartanae. Quoniam velo,& pitulae,& hiera dia aia . - colocynthidos Gal. sere hoe tempore sunt emu fitata, F. Aiamia in eorum locum alia nune successere medicamenta: .... quibus Medici nostrorum tem p rum familiarit e vivFI IM .. tur. Exempli glatia, ad purgandam pituitam. pila hesia. mehiae, electuarium diaphaenic. hiera mesuras pur Aia -- gandam nauam hilem . pitula aureae eleetti, in m rosti Ρι. salum Mesuae , electualium de soceri rosatum: ad puria pandam melancholiam pillata de fumo terrae, consta

Purgato corpore uniuerso secunda sectedii indiea illo, quae pertinet ad vacuationem capitis ad quam phitima praefidia sunt accommodata quae omnia,vt testitur Cal. 1 de med. seeundum loe. 1. apophi maii lini appellantur, quas pituitam detrahemiareis inhoas. s. de simp mi saeui. et Lita alla dri tomini t dies irai menta qua naribus , quas Glisi i inue dicun , filiai euntur capitis purgandi gratia , Etthina , quae auteniore sumuntur,aut dentibus manduntur, una commi ni appellatione apoi,h egmatismi appellentur . Ex quo colligit cis aduet ius vulgares medicos, huiusnodi medicamenta illis praecipue morbis conuenire, qui suapte natura sunt trigidiotes di a pituita extita muta qualos ut epilepsa,appoplexia,lethargus, x similes rnamq; in caeteris ni this, qui ex tenuioribus, & ealidioribus humoribus oriuntur,qualis et phtentris, niti me huidsmodi medicamentis opus est, quod tune noxii humores solis topicis medicamentis commode repella,& discuti possint. oportat autem isthaec Omma habere vim calefaciendi, attenuandi,&detergen di, i pituitam debent e capite educere. Mis , ullae per nares: Mununtur,rk Errhina appellanior, ....i .. Varia unx, ac varia substantia eonstant. Nam quaedam P sunt liquida ut siceus betae, hederae, cucumeris agr assis decoctum maiora nae hyssopi, pulegii calam mih f. di similium, quae attracto per nares spiratu, simul quoque attrahuntur. Quaedani sunt tenuia ut pulueres , ea pipere,pyrethro, scapi, x similibus, quae in nities insufflantur,& plerunq; solent sternumenta racitare. Qusdam solida constam substantia , veluti eortites aram ni dia betae radix hellebori,colocynthas: ea quihus omnibus addito melle, vel oleo aliquo, Iesi fiunt medicamenta, quae in nares ponuntur. 3Fm vi. Quae ore detinentur sere sunt duorum generum ,

quaedam liquida, quibus os i & fauces proluuntur, &garsalismata dieantur, vi sunt decoctum origani, in lagat, eatamen hir quaedam sunt solida,qus dentibuν

manduntur . di longiora tempore ore detinentur , α

proprie apophlegmatismi, vulgo masticatoria appesis tantur.inter quae fatiliaae vulgaria sunt, mastie radix pyrethri,staphys agria, piper, & alia id gemis, qus.

eam vehementiora, qusdam leuiora,quibus .velm 'dicum cerς, vel quid fimile permiscetur, ut medicamenium molle magis reddatur , quod longius ore delenium, & masticatum, priclare de rapite pituia III. ἱ dia tam detrahit. Purgato capite,& corpore,si ita meaia . . . so ferat,postrema succedit indicatio, qus peltinet ad discutiendam materiam, quς in cute capitis detin tur , uens depilationem . si quis autem voluerit medicamenta i nuenire ad trane indicationem aeucommodata. nec non probam eorum adminis1 aii nem, is adeat Galen. qui h se omnia nos docet prPelatissime. Itaque nos ea Galeni methodo videbimus,primum qualia nam esse debeant hse medie

Irenia. a. quis nam debeat esse commodus eorum

usus. D quantum , & postremo quando sit discuatiendum

maia Porro qualia conueniant med iramenta. ex duobus . . licet intelligere; altero ex specie mothii aDer ,ex naia Bras varia tura partis laborantis: quod Galen. docet primo, &ἐη ιώ-si secundci de eomp. med. secundum locos utrobiqueaeis . primo:& i .de medicamentis secundum genera x. ex

possin rem pere. R incrememum facerer hamis a

debet acre aere eonestio , ut hee medieamema te renuium pri Arris,mpenetrare alte possint, neque malum externam. sed etiam thremm materiam dis viare. Rursum autem quia non lotim vitiosa materia

est discutienda, sed esiam Boos Et a trahenda, qtis bona sit, At ad tenendos estimes idomea,propterea

quarta requiritur conditio, nempe. ut Me medio milia sint is alto euorantia ,-valeant ex molam dis partibus ad ea ternam cutem pro malim ut deducere. Postremo quoniam pars male asseeu , elis rapitis habet sensum valde: ne tem , Δ ob iussi Hoc litivi medico lictat vii, non solum leuibus ι etiam vehementibus medicamentis . V ItaqueOmnia colligamus in unum . medieamenta ad curandum Alomelam. & Uphia . i. calefacient. a. non ve hementer fictent. 3. sine tenuiom mitium. sint ista lyncritica, ultimo, non seram fiat leuia ed etiam

s Vidimus indicationes,iam 'utnam lithm med iamenta sunt videndum etiam insta nus ea tripliciter diuidebat, iubens nimirum ad madincres Aloperiis mediocribus prodiis uti, ad fortiores fottioribus, vestiti etiam adeas, quae imi mssunt fortissimare. media adhibere' quem remediorum Catalogum apud illam habem non solum ex propria,sed etiam ex ali Erum sentemia diffuser & quod de si, cibi ditaue

medicamentis, idem de compositis eii 11atuendum iasia exemplum meditamenti vestilissimi.

Qirod si bona Thapsia,& bonum elaphorbium destiuscuti reuera a d nostros aromatarios desunt, licet pro illis substituere,quod Gal. monet,nasturtium, se mina erueς,& similia. Pariter fi rareamus hono oleol tino, licet substi uere pirem liquidam, quq α multo itiseriorestitit. sit exemplum medicamenti leuioris r i

A pia vUm, ser ni. - 3 i. Ce epa m M m , Verum s malum diutius progrediatur, neque tedar pro postis remediis , quandoque ad medicamenis rubis eantia,&vicerantia .adranuneulum .ad carith rides, & tandem ad cui is starificationem seueri ei dum est . Avicenna sanguisugas quo at, ut

48쪽

hae ratione materia noxis sicilius educi, & bona ad tim trahi possit. Dώι; - hoc demum loco est dubitatio edi G leno: ete

G, -' ratione Alopeciae ,de Ophi in illa scite, nus non sn tadmodum calida, siquidem ea sere cutem exutant,quae deinde progressu temporis nimiam helitatem contra tanqualis in cunis apparet, in qua rapilli nullo modo possvna erumpere: ueruntamen omnes probant thapissia mphorbis in. Eeuha Id genus,quae certum est in-sgniter calefacerem siccare. Respondeatis viraco verisbo alida h e medicamenta minime sola late admini stranda ed eum Missermixta. Exempli gratia, oleo,

ua smili f. que nimiam eorum caliditatem. &sic ira terra possunt remittere. Sic Avicennamquit. Si

medrei dia fueris calida , r iis, scim thapsui qua non

est excudaiso Dangatur caliditas eius eum oleis temperatis super ea me di eum a quia conuenientibus in ea. Aeque hamnus de qualitate,& mim. meduam de eorum

uiu videndum o . . . . ia

m sis. Primum igitur docet Galenus. eapillos noua lat ' tollendos: Mande cui im male assiciam Iin reo neque

' molli, neque aspero sticandam, tum medicamentum ministrandum esse, quod quidem ille iubet apponere in aere es doac maxime si fieri possit,in loco soli exposito: noli primam vero medicamenti administratio. nem dis genter oportet obseruare,quomodo res succo dat,& qualisnam alteratio in parte male afflata faeta fuerar, ta ut possimus medicamenti facultatem δε vimam augere aut minuere. sed illud Me loeo notandum est,quod etiam supra diximus,sub cute rapitis peracramum contineri, quod quidem durae membranae cere istim vestienti maxime cesentit ut docet Gal. a.de via partium . . Quare sedulo cauendum est, ne valida sima meditamenta ad se iuras ae pracipue coronalem apponantur, siquidem periculum imminet, ne ducto e rebro in consensum, maiora forte superueniant poticula . Quamdiu med ira metis. uti oporteat, id potissimum meos e cutis latet intelligerer etenim quotiescunque illa proprium, & naturilem eolorem videbitur esse conserer I, in omni medicamentorum via abstinem dum est: quod quidem breuiori aut longiori tempora euenit prout asse iaci euratu vel faciliot vel dissicilior existit.

Gωada ad Postremo quando debea tmedicus iis vii medie mi 'an mentis iam diximus, nimirum post totius capitis , &dam dilua corporis euacuationem e sed illud addo ex Gal. i. dem M. com p. me secundum locos s.lauio. Si parua fueritas. finio, neque eo us multis statem excrementis, tunc

sola locata, & particularia medicamenta. sne totius corporis, di capitis vacuatione, fore laus, atque illa primo quoque tempore posse administrari. Eiu enim In curanda Alopecta, , Oρhias institutus iam tres

praeeipue indicationes, prouidentia totius corporis, purgatio rapitis,dissolutio materiae,quae in cute conti neturi tamen sciendum est ex Gah quandoque unam. quandoque duas satia esse, neque omnes perpetuo et

is necessarias. t.

summa curationis esta sicut caluitium nullam recipit curationem,ita Alciperia,& Ophiasis possunt curari. a Ttes sum indicationes, sed quandoque una,quan doque dux ad eurationem sussciunt. 3 uniuersum corpus vacuatur raro per lectionem

venae,semper per medicamenta purgantia,quae ad n . xium humorem sim accommodata. ac sapius reis petamur.

4 Caput spmatim tiaribus,& Ore purgetur,perseris

nutatoria gargarismata, apophlegmatismos. 3 Materia contenta an cute duloluatur per medic menta discutientia, quae snt moderate talida, non His' hementet serantia, tenuium partium, metasyncritica, quandoque levalentiora.

4 Hac admini liranua raso capite , seimia cute actu

ealida,in Ioeo ealido, donec cutis suum naturalem in

Iorem recipiat.

De Desuuio Opiliorum

C Apilli dupliciter eaduni e etenim vel relinquunt

areas a di nonnullas capitis partes denudatas, viciacium supra est: vel tantummodo fiunt rariores, aenullam parrem capitis denudatam relinquunt, quod

de rapillorum defluuio dicitur. Causa huius affectus duplex satuitur a Caleno: alia tera eutis raritas:altera defeetus substantiae pilos tenerantis. Et si quis quarat,quamobrem cutis rarior fiat, nec non quamobrem alimentum deficiat, huic respondet Gal. Huiusmodi affectionem frequenter ias contingere,qui grauiter aegrotarunt, & conualescunt,ut co Uudendum si,utrumque euenire propter imhee illita istem caloris naturalis, unde idoneum pilorum nutriamentum non potest generari, di cutis redditur imbe cilles, & rarior, quam ut valeat debitam materram continere.

. Sed hie est dissetilias quoniam Alex. iis duabus tau

sis non contentus,tertiam addit,nimarum cutis dens- A a.d ἐ

axem, propter quam pili non possint retinerici mo ad. νυν δμ.dit, & quartam, pravos humores,qui erodentes radiisces pilorum, sunt in caula vi illi defluant. velum falliiatur Alea. di quatenus pertinet ad primam suam ea lam, non est rationi consentaneum neque videtur fieri posse, ut propter nimiam cutis densitatem capilli decidant, imo vero contra tunc potius firmata ipia teneonti rictis potis verisimile est illos magis contineri, neque fluere posse. Pariter altera causa absurdain fausa est, namque si adsint vitios humores et Odentes radices pilorum, tunc non est defluuium capillorum, sed Alopecia,& op ass generatur. signa sum manifestissima, itaque venio ad curati li.,

nem. Iadestucio capillorum 3nquit Gal. non eundem via. scopum habemus, quem in Alopecia Summa autem In ν. aptivia tentio,&praecipuus scopus ira Alopeciae rivi vitiati ranatim. humores consumantur; in defluuio autem, vi capiti, habitum roboremus,& bona succi delationem ad cutem procuremus, cutemque ad densitatem, di raritatem moderatam deducamus. Sed hoc loco quaeritur, antequam Medicus ad hac particularia, & localia medimesta deueniat, utrum ni cesse sti totum corpus euacuare, quod utillies Gai. docer faetendum esse. Ue rum tamen re hoe ipso casu nulla, neque apud Gai ne

que apud caeteros medicos communis vacuata is

mentio fit; ae sane s duae proximς causae huius malieonsderemur,defeetus alimenti, di cutis raritas, nulla neque communis neque particularis i rcatio v. euandi sese offert: imo vero omnis adhibita euacuaaio tome adhuc magis posset alimentum pilis sub tr. here, di cuintim rariorem reddere: quoniam ab omni prorsus vacuatione abstinendum est. Si quis ouaerat, qualianam medicamenta conum ω I niant in defluuio capillor unehuic respondet Gal. h meelantia conuenire,quibus aliquid modera e 1lt in ,. gens Oportet per miscere,quale es,exempli gra tia,t canum , Haec tamen sententia nonnullis suspecta est, qui asseruiit med iramenta humesiantia potius curaminare,quem roborare, neque talia medicare et a quidquam ad propositas indicationes faceret v nue lucram corrigendam esse dicunt, ut pro verbo humestantia. legendum sit calefacientia; cuius correet iani, eam 1 Iionem asserunt, quod Gal. laudans usum Lavini,st tim haec habet verba. Ladanum vitaque in se modo te complectitur, quae ad hoc sumptoma conueniunt, calidualem mediocrem, & adstringendi vim luxta eandem proportionemradeo vi Ga l. minime humiditatis, sed caliditatis mentionem faciat. Hac obieetio multas

molastiam attulit, sed tamen s integer Cal. sensus

Intelli

49쪽

intesigam' nempe humem nata meditamenta nudnire, quae s mul aliqua adstri et ione sint praedita, equi. dem puto vulgarem lectionem posse retineri, neque ullam absurditatem habere. Conueniunt ergo mediis camenta ealida. 3e adstringentia, quae possint,& pr bum alimentum allicere, flecuti firmitatem afferre. Sed Galmonet,huiusmodi medicamenta sole opportuna, si moderate calefaciant, de moderate adstringat is namque s utraque vis excederer, neu tum foret ne trahe ma medicamenta praeter attractionem, fimul quoque eapillorum somentum digererem,& dissiparent: pari aer medicamenta adstrinstentia meatus cogerent, Nutas occluderent vaporibus, S alimenta, quod ad g nerandos pilos necessarium est. Caetctum inter haec aptio Gal. Dioscor.& omnes Medicos, Ladanum pri cipem totum obtinet, quod quoniam inon ess admodum molle, sed similem cera substantiam obtinet,prcipierea debet conuenienti xliquo liquore permisceri, ut commode ad caput p ssit accommodari; quod si huiusmodi liquor sicuti Ladanum ipsum, contrariis iii cultatibus nempe trahendi, & couendi preduus is sit, certum est tale medicamentum tarteris )onge ante Ietendum esse Iiaque neque oleum sabinum, neque oliva veius, neque aliud simile ad hanc rem eli accommodarum , sed quod quidpiam liabeat adstrictionis, ruare potissmum est oleum ea lentisco. quod quia

em cum Ladano permiamm, tam e scar medica mentum euadat , ut Gal. fateatur , ad capillorum defluuium se nullum prasiantius neque esse rape tum, neque concipere animo potu ule. filatile capilli de quant, vadeticeat coniicere ira uitam cutis eapitis raritatem faciam suisse, tunc opportu num fuerit, pro iam leti ti1cino, oleum murthinun cum Ladano permiscere. Verum neque aliud pta termittendum est, huiusα odi medicamenta pro ra a ne statis ac temporis anni permurai da este , v

in state senili, & hyeme liceat vii , verbi gratia, oleo naidinor in erate iuuenili sqale, oleo rialaceo, n sichino. & similibus Dioscor. cap. de Myrrha smuleum Ladano myrrham mr miscet, qus sutiliter moderate calefacit, te adstringit. Abi laudant capillu veneri,.

mentum, huic h cehit addere.

Falnavis c auis νὼ -Λινὼ 3 i. M. O fias imi etia verum quod pertinet ad totum administrati nem,manifestum est, capillos primo vel radendos,vel tondendos esse,deinde cutim fricandam dum medic menta apponenda, ut facilius possint penetrare. Ad hoc desuuium rapillorum nonnulli referunt eam deis pilationem, qus propter morbum gallicum frequen aer solet eo minstere sed mea sententia isti male sentilla quo naam hse salii ea depilatio minime pertinet ad unam cutim capitis, sed ad orenes partes qus pilis imguntur, pr sterquati, quod iis gallicis non cadunt cais pilli propiet desectum. alimenti, aut raritate cutis,sed yy vritu hutroifi , quod manifeste varia curatio oste-Qui ea quo forte hse depilatio magis eommode ad

Alopeciam, & ophiasm, quam ad defluuium capiti linum potes rescrii

LIBER PRIM PA

D Ost serendum eaput Galenus p.rrae Et de rinisi cluris capillinum. 4 ile medicamentis pilos cirrct pentibus. s. de irs,quς pilus attenuans: qui capitatae prs sentia prs termittimus, ad ima de fiami ibus pro

uid sint furfures ex communi hominum n tine constat Quibusdam an quit Gal. e scalpenti hus,fursura hus similia decidunt,& propterea medki Me symptoma furfurationem appellante Celsus,tu Latini meri in nem vocant. Gal. consentiunt 1 anius. Aetius,Ale . fit omnes: sed nonnulli addunt huiusmodi lutiares cad reMon solum excute capitis,sed etiam ea teliqua in poris superficier pri erea vero, do istud hrai quandoque non sine cutis exulceratione: quod de rationiae experientiae plane conuem .

Causa huius yminomatis unita ponitur a Gai nempe varios humores , seu ichores, qui erodentes eurem

te intem, quasdam veluti squa inulas, & furfures, tum in aliis partihus, tum maxime in ea rite latenti excitare. De ictoribus autem in prssentia dico, ich rem nihil aliud esse, quam serosam partem langu Ris,non simpliciter tenuem queam,neque morsu e rentem, sed mordacem atque erodentem dictoresque tot esse quo, sunt finguli humores,ex quibus tota sari. guinis ruassa constu Litur et quat doctrina est GH.ε. epicta 3r so Arist. deictotibus alater sentire. I. de hillo. anim. s. Natae partibani m. sed e disputat O neo; ad hunc locum, neq; ad nostrum pertinet uxstitutuni.DM: furfures ea vitio fis humorib.genera rtur. Paulus,&.Atia. dicunt hoc vitium Miles avis humoratiraput petentibusac specialim doeent huiusmodi humores esse salsam pituitam ia*am bilem , Bemelancholia.Isti si videantur diuersum quida GaLstatuere,facillime tan .e ei da conciliantur,si di amus, surfures quide ea prauis humorih. generariata im m do ex tenuiore,, serosiore eoru parte quae proprie ad ichores perire et . Ratio autem propter quam nulla fit mentio ichoris sanguinis ita est quoniam eum necessarium si ichotem seruate naturam humoris cuius estichorsertum est ichorem sanguinis dulcem esse, neqι . tam ac rem reddi posse, ut erodendi vim acquirat, ut propterea ex ichore sanguinis fui fures nullo modo. possinit generari. GaIloco citato epidem, dieit,huiusmodi exerementa serosa inter se digerae . secundum naturam eorum humorum quoru sunt Ichotest itaqa: statuit serum an bilis acerbis . esse, minus acerbum flaus,adhuc minus acerbum piruuς, cholem umo,&lerum languinis omnium initissimum esse. Porro Diud hoc loeci est animaduertendum, tales vi tiatos i horis furfures essicien tes, duplicem originem habere posthi alterando propriam cutis rapitis assam em, que delatum alimentum non concoquit,lea corrumpit: est eram propterea, quia vel propter m iam victus rationem,uel propter aliam causam iis in panthus tenerantur,ac deinceps ad caput transmittitur: quod notauit Aula. per linc verba. Et quandoque est propter malitiam complexionis in capite, quare coi rumpi tui,&c. Quam lementiam accepit ex Galeis nos. epid. 3. I 3. qui sci ibi thoe symptoma, Luiu res creare,ad propriam euiis capitis intemperiem prati nere eis humores naturaliter se habent. Itaque furiaratio es symptoma, in quo furiaribus. similia nonnullis se scalpentibus decidunt, praesertur ac maxime in capite, partim ex reliqua corporis super ficte, quandoque s ne vicere, quandoque cum victire: prouenit ex vitios s ichori s vel urtivique hil,s , vel pituitae,qui vel male affecta cute, vel eonsentientia Summa ofhus aliis partibus, aliquando ea toto empore generan sem a mutur. Signa sunt oculis manifesta. . m.

50쪽

Mavirum vero stares generemur tantum vitio e iis, an magis aliis panibus consentientibus, pariter qualis ichor redundet, potest intelligi, si consideretur quomodo reliquae principes partes se habeam: nam que si corpus fuerit cacochymurn verisimile est capiti consentite: si autem boni habitus,tunc licebit assimare , malum propter v nam cutis capitis in rem petiem calidam, & secam generari. De se ais redundantis ictoris, vel pituitae, vel melancholii, vel flauae hilis,

pendentibus ex redundantia ipsorum humorum,alias diximus.' si quis, inquit Galenus voluerit sui fures sanare, is debet vitiosos ichores consumere, ex quibus turfures

. tenerantur: itaque maui fessumethdilcusoria, &a stet sotia medicamenta sore adhibenda, praeparataci tamen prius toto corpore, s illud vitiosis humoribus resertum fuerit. Admiscuerunt nonnulli praedietis medicamentis quaedam adstringentia , ut per ea asse elum membrum roboretur, ne facile in seipsum recupiat noetia excrementa. Ergo materia, qua cuti ad-baerei,d: scutienda,&abstergenda est. Sed quoniam calidis medicamentis non licet uti, quae discutiendi, fle abstergendi vim habeant, si totum corpus uitiosis scateat excrementis,illud primum generaliter deinde, di raput speciatini puigandum est,tum altata pars roboranda, ne in posterum noxia excrementa recipiat.

Huiusmodi indicationibus licet satisfacere, cum sine dubio m ibus sit sanabilis. Quod itaque attinet ad primam indicationem, quae per tan et ad pureationem uniuersi corporis, s id ferat occisio, pro redunctantia

variorum humorum, varia quoque medicamenta sunt

instituenda pro pitui ta salsa, confectio hamech, pii Ircochiae pro bale flava eleetuarium de succo rotaru , Illure aute it pio melancholia,cortices radicum hel ebori nigri sunt praestantissini. Purgat corpore, e put speciatim purgia dum per gargarit maia , eri

Medica AE purgato corpore, t rapite,vel si nulla suerii neces dis stas purgatronis ad iocalui veniendum,qus discutiat, ν , θε &abstergant, neque aliqua careant aduri citone, ut Heu mia sum scenugia cum succu, betat,malua sylvestris,solia, - auri S radices ora lapathi mygdalae amarae: qua fatis Ie-ura, sed tamen optima sunt. His vehementiora sunt attramentum sui Num,quod est noltrum vitricium, ni

tram,ves naturale, quod fortasse ad nos hoe tempore non asscrtur, vel id quoque artificiosum, quo ad tormeniorum belli tum pulueres utuntur, uinurum nempe, lal ammoniacum,sulphur.

Ol mgdaiarum amat a qIU. Misa, τι fiama. Apud Archigenem med ea mentum est ex spumanitri,&atramento sutorio, aequis partibus, cum vino mixtum, quod quidem testaret eue iam eis eis, ut squis ter, aut quater in mense illo utatur,no permittat hoc malum iterum reuerti. Usuus si boni succi facilis soctionis,& Atque hactenus de furiaratrone.

De pedicatis. 8 Ediculi lani morbi in numero sicut lumbrici, qui

praeter naturae institutum redundant. Generanturandum Gai ex multis humoribus,calidas quidem, sed non ad tantam caliditatem piogressis,ad quantam acres ichores perueniunt. Quare manifestum e itiassectionem morbi pediculum in profundo culis fi

ri , ubi hac animalcula generati possibile est, non insupersia cutis, in qua furfures generavita. Hoc locutnotandum,et si apud Gal. Paulum, Doteros, tantum modo fit mentio pediculorum, qui generantur in capite, amas illos reliquo etiam in eorpore quandoque generari, vi suit sententia Arist. s. histo. imal. iPediculotu sunt duo peneta, ut eidein si cet Arist. fινεμ, Namque alii sum domestici , di vulgare, alteri sylve 1 res.& ieri appellantur, S sum qui dissiculter ex cute

evelluntur. Italis P attoledrcuntur. Pediculi domesti

ci ex humidiori materia, seri ex secioli. & rei resim

magis generamur. De ovibus quidem p :culis ex e dem loco Arist. multa habetis notatione digea. Raro quidem opus est, in abigendrs pediculis ad curati nem totius eorporis deuenire. Interim tamen s m tum fierit adeo graue,ut illi ex toto corpore erumpat, neque purgatio est pis mittenda: adqi iam indicatione

sunt accommoda, qua rcfligerant,ai uir uani.& viti

sos humores possum educere, ut Rhabarbarum prinia ei paliter. Q. a tenus ad localia, illa inquit Gal neces satiri exiccantia sint,& qua ex alto trahere, & vacuate possunt , magis sane quam ea, quae sursurrbus conue niunt,& quo uiam, ut dicit Gal. iis marime fidendum est, quibus experientia icili trioni uin prsbet, paucis contenti erimus,pari im simplicibus,partim compositis, quaecsieris sunt sequentiora: talia sunt intiba pedicularis,quae staphys agria daeitur, nitrum , hia et o- rus radix oxylap rhialoes,& similia. Sed inter caetera omnia confirmat experientia argentum viuuin principem locum obtinere, adco, ut tanquam si .gulatet antidotum ill ius mali si tensendum.

formae parari possunt; de quibus saris. A genium viuum multis modis praeparatur, sed vulgo cum pomo

cocio optime permiscetur, & sic praeparatum, p. imuest medicamentum. Cuius tamen usum nonnulli neq; in pueris, neque in mollioribus na: uris probant, vel Malus utendum esse suadent.

De Acboribus. OVi Achores Graece dicuntur, Latinis mananti

capitis ulcera,Italis lategna appellantur. Sunt autem ex Gal. tumores p rater naturam an cute capiatis excitati, valde teuuibus foraminibus eant eruic

rantes , qui tenuem in se humorem,& viscidum complectuntur. Itaque est morbus intemperieties cum

materia.

Disserentiae sunt plurimae, & primum a sorma, secundum quam variatam, varia quoque nomina tori V tiuntur: namque, vel cerei, vel laui, vel fiscus, vel iu 's' mores smiles pupillis mammarum. de quibus loqui tur Aetius lib.6.ea. o vel aliter appellantur. p. oui huiusmodi ulcera,vel faui mellis, vel fieus,vel alterius rei

similitudinem repraesentant. Deinde aliae sunt a maiagnitudine, empore rate, sexu, bono, vel malo more, sic. a coniunctis siquidem huiusmodi tumores sunt magni,vel parui,tecum es vel antiqui, in viro, vel mu liere puero ut adulto,benigni,vei καιοκτώ c. cum dolore, vel sine dolore, cum ii, flamna tione, vel sine eadem. verum praecipue diis tentiae sumunitit ex causisti generatione, quae apud Gal. t x mi aio btimore cimia stat , qui di par icm tenuem, setosamque, di mordacem , Npar eua crassam, siccamque tu se continear.

Iiaque singuli quatuor humor is iam reddantur

acies

SEARCH

MENU NAVIGATION