장음표시 사용
51쪽
atres , ut erodendi vim habeant. achores possunt egiacere , id quod hoc modo contingit namque primum propter huiusmodi humorem mordacem inomines incitantur ad scalpendum, progressione temporis ad
scalpturam tum tumor augetur,tum fora mana ea capriste erumpuntisj. . sipna, tum communia , tum discrentiarum sunt tiratis. triana fellissima, itaque veniamus ad curationem . A nie omnia itaque est animaduertendum utrum affeetio magna an parua fuerit,recens an antiqua, benigna an maligna : quod si parita,recens & benigna fuerit, neque corporis purgatione, neque vehementioli
hus medicamentis opus est sed pramo quoque tempore ad localia, & quidem leuiora med ea menta deueniendum est: altera aurem ex parte, si assectio fuerit magi II, antiqua, mali moris,ut neccssario fatendum sit , a communi humorum vitio hoc malum foueti , tunc primum ad purgationem uniuersi corporis , quandoque ad sedilonum venae , deinde ad validissi ma localia medicamenta deueniendum est . Pureatio initituatur pro redundantia unius,vel alterius humoris .
Nedicamenta ad curandos a chores accommodata γιῶμα debent habere conditiones r Primam ad tollens 4ris a. dos tumores, di quacunque excrementa cuti adhaerent, digeiendi, & di cutiendi vim habeant. S cundam propter crassi licin excrementi, valeant quoiaque incidere & attenuate . Tertiam , quia cutis reddi iur debilior , ut facile pomi icilius corporis exa men ta rccipere, repellei di quoque facultate prediata sui r quas quidem facultates smul comunctas inter caelera acetum continet . Natura , sicuti deci ratum est in I. des in p. med. s. l. aeetum maiori ex
parte sigidum est, vade repellendi vim possidet: ne
ue caret nonnull)s partibus calidioribus, ex quibus gerendi vim acquirit : & demum propter tenuit te ii partium insgni incidendi facultate praeduum est: quare tanquam pia clarum medicamentum ab omnibus recipitur . praecipuus vero aceti usus ille est apud Gal. ut medicamenta metallica appellata , m do unum , modo alterum illo imbuatur, lauetur. praeparetur, & ita medicamenta ad curandos actiores . accommodata conficiamur, quod ce cateris medie
T. AE G- mentis est statuendum. Sed illud primum generalis D qu naa ter sciendum est , huiusmoda remedia topica dissi I- guend1 esse, prout storbus est magnus vel exiguus, iecens ves coufirmatu uperficialis vel profundus,
nignus vel mal gnus, nec non prout aeger ratione aetam, serus,habitus corporis , vel aliter, aut molliorem, aut duriorem naturam Ohranete atramen ita, ut semper
. a leuioribus incipiamus. Etenim scue in principio aut diis iter, aut nullo modo licet ceriam remedio rum mensuram intella gere , quae proportione possumor respondere: ita poli administrationem leuioris medieamenti longe facilius est illius vim augere aut minuere, si ita ferat occasio, S ita ad exactam rem diorum mensuram peruenire. Itaque inter leuiora medicamenta numerantur species quaedam terrae. Cretica, Lemnia, saraia, Cimolia, qua quidem etsi antiquis notissimae fuerant, di in usu medico freque tissimae vi autores sunt Diose lib. s. Gal. s. de simpl. med. saeui. iamen hoc tempore sunt fere nobis inco gnitae,adeo ut vel nullae, vel paucr ex illis ad nos asse
xantur. Deinde sunt nonnulla medicamenta, metallica aut mineralia appellata vi Pompholyx,qua vulgo Tuth ad c tur,spodium, I ithargyrium, Cadmia,quae itidem aceto praeparata, di iDOruacitatem deponunt, deviitissim i redduntur.
Vtrii mante usum horum medicamentorum optumum suerit caput lauari lixivo ex cinere lignorum ficus ex malua arati ,haia , t apinis,& reliquis huius. modi. Qiod si his medicam tis malum non qui
scar, Gal. imet it a omnia praesura anquam pra
stant si in uni probat medicamentum ex charta, euiua C ma
anti duorum lo. ige diuersam fictisse: namque illa expapylo, quod in Aegyp o tantommodo quibusdam
locis piope N:lum nascitur, con sicu baiu , idque duplici ratione, ves cum aqua Nili ,ries ex g uiano, ut docet D m .hb.i 3. cap. i I. I I x. v tum quoniam huius modi charta, & medicamentum ex ea consectum admodum aere est, propterea ad inmuἰendam altius
acredinem Gal. iubet cum illo argetti l spumam permisceri, aut pari copia, aut maiori , auh minori, prout
propositum est medicamentum vel efiic crus, vel minus e Fcax reddere. Tantum vero Gal. tuae charis ad curandos actiores tribuit, vi fateatur, se aliquando dum ruri degeret . a que illi inedicamentuin ex char in deficeret, vita churia mutili, tu aceto diluta, agro tum quendam abachoribus una vel altera cite liberasese. Cum autem deficiente hoc tempore charta antia quotum, vix liceat celebre illud medicamentum praeparare, quaeritur utrum aliud reperiatur medicam e
tum , quod iisdem polleat facultatibus, & pto illo
possit usurpari: Scio , nonnullos pro papyro anti quorum, quandoque vulgare papyu seu iuncos malo res sumpsisse,ex quibus conficiuntur uore se scio ecia, nonnullos nostis vulgaris charis usum non improb
re: etenim cum ea conficiatur ex veteribus contritis
linteis & glutino, constetque& linteum & sluiiuum
sciare, hanc colligunt, nostratem chartam, sicut apud multos antiquiarn nomen retinet,&' papyrum Domi natur, ita iasdem pollere facultatibus, quibus antiqua commendabatur,& ita ad achores & alios similes morbos cura itisos poste accoinmodari. Eis vero nega dum non est , quin utrumque, R papyrum non minvulgare, & nostra charta sccandi vim habeat c pro pterea in morbis qui scritatem desiderant , non sine
utilitate possit administrarie tamen altera ex pane fatendum quoque est,haec longe esse imbecilliora, nequaeam excellentem vim obtinere,quam Gal. de si a an tu qua tantopere extollit.
Caeloum s actoribus coniungantur vel dolor vel
inflammatio ab us abstinendum, ac dolori, & inflammationi prospiciendum est, quod communis mede
di methodus iubet. Unde insammatici, & dolor leuis fuerit, leui quoque praesidio . vel hi gratia, Pe susione olei rosacea, seri caprini, aut simili, poterit leniri. sin autem inflammatio , & dolor fuerint m
loris momenti, tune Gai. ea maxime probat me
dicamenta, quae humida sim, molliani, & sne acrimonia concoquant, quale inter caetera praes amisissmum est quod describitur ab eodem 7. de medic mentis secundum genera. a. &Parymona veteribus appellabatur. Demum sublata inflammatione , &dolore, ad loealia veniendum , de quibus diximus. Quoniam vcio Galenus in curatione, chorum, pro suo instituto postremo loco examiuat dacta, & r media antiquorum , de iis quadam dicam . Primum itaque examinat dicta Archigenis, qui ab illo reprehenditur quod doctrinam confusam tradiderit, qua uis doquidem plurima pioponit medicamenta, & leuiora
52쪽
ne varias, & dis ilentis inter se neultates obtinent, neque fatis docet in quibus actoribus e di quando illis vii oporteat. Exempli gratia,ille saepius me nistionem facit vini , neque declarat quale vinum i telligat , eum tamen vinas min multiplici differen
ria . acerba, austera, dulcia , acria, recentia, vetera a
crassa, tenuia, sulua, alba , nigra: aliqua etiam plures qualitates simul complectantur, de quibus vini k differentiis tractat Galenus non solum hoc loco, sedo etiam struonemed .secundum locos a. a. metho. 4. 3. πην 3 de latione victus circa principiti m. quinto de tuendam' 's. t. suam eandem reprehensionem de eonfusis,&indefinitis medicamentis Galenus repetit aduersus Apollonium, Ralios medicos, 3. de med. secundum toros t. io qua quidem confusione doctri nae , ac manifesto errore vel santur practici nolitorum temporum prope omnes, qui ingentem sylvam remed otum
noli s perpetuo inculcant, neque eorum ac mmmdatum viam, sicut conuenit,distincte docent . Secun-Ε- ν ma do Galenus examinat dicta Apollon 3, quem parater maris . reprehendit, quod multa medicamenta sine ullo des et u proserat, quod nonnullis curios , & superuac ne is med camentis utatur , qualis es sanguis testudinis e quae superstitiosa medicamenta non solum hoe Ioeo improbantur a Gal. sed etiam 3.de med. secundum
Iocos x. hoc enim, inquit, maximam argueret rei meis
dicamentariae egeitatem e quod postremo describat nonnulla med emedia turpia,& quae homo ingenuus via mi est pei ferre,qualis est urina tauri,& Camesi ca-iti affusa: qua item turpia medicamenta ab illo impr an tui Io. de sim p. med. saeui.de urina humana Tettio Galenus examinat die a Gitonis,qui de actioribus T. sermones composuit, di diligentius quam cateri u detur huius morbi curationem tradidi D. Demum
examinat dicta Cleopatri , di Soram dic. vi via dere est .
De dolore in genere. AN renuam incipio de dolore rapitis, mihi libet
de dolore generaliter hreubus tractare: ac pruinu.o cum dolor sit res prister naturam , hse autem
apud Medicos triplicia snt, morbus, causa morbi, symptoma: id quaeritur, sub quo genere dolor conia
tineatur e &cum fateantur omnes dolorem non esse causam morbi . dubium videtur , utrum morbus,
an symptoma dici debeat , praesertim cum meduci , & praecipue Galen. modo inter morbos . m do inter lympWmaia videantur illum reponere. Sed
.. . dieatis dolorem bifariam aecipi apud n eme. 8eptis e. Galenum: uno modo pro a Cesu qui esscit doliarem, Ni R in quo sgnificatu sumitur ad Hippo 1. aphor ε nee non ε. epid. I. 1. veteres in Cranone dolores sigidi, Bec atque hae quidem ratione dolor e 1 perpetuo morbus, quoniam significat affectum inserentem do
larem: ad quem modum Galen x. metho. h. numerat
Cephalalgam inter momos, qui a parte laesa, & sy-
plomate nomen recipiunt: altero autem modo accipitur pro molesto ac tristi sensu , qui apud Galenum a. de symp. causis s. in separatione ac diuisone uniti corporis consuit: in qua sign1ficatione a Galeno, &. Omnibus medicis vlurpatur frequent maec , &tune perpetuo est imploma actionis tria, quod morbum sequitiar.
- ε, secundo quaeritur quidnam si dolor inqua do
e loris essentia non conuenit inter medicos, Apud Galenum x. de locis affectis ea p. r. dolores sensus quidam molestiis i veluti voluptas est sensus suavisi neque refert sitie tristantem, siue cluetantem , sue t horiosum , sue dolorificum sensum appelles , cum hae omnia ex Galeno in de sympl. causis 6. v num
atque idem fgnificent a 4 quam quidem doloris
definitionem ille manifestius declarat x. de ratione
victus acutorum I. ubi docet dolorem fieri insensi hi Ithus corporibus , cum ea ipsa corpora , an id quod praeter naturam est, subito simulque transm tentur: itaque Galenus statuit dolorem sisti genere sensus. Artitote l. Io. ethi eorum quoque docet do lorem non esse senium actu, sed a fictum duendam sequentem trisum illam sentationem: quam opinio nem , vi puto, sequuti sunt Argenterius , di alii, qui nimis acute docent, dolorem nou esse tristem sensum, sed institiam quae sensum comitatur. Ego v
ro de hae logica subtilitate nihil laboro , scut neque Galenus , qui satis habuit doeuisse , dolorem tunc
fieri , eum aliquid sentitur affatim ac repente coria rumpens naturam: unde superuacaneum putauit inuestigare an tristitia sensus digerat ab ipso sensu tristi, &s d. fferant, in quonam doloris natura, & essentia reponi debeat : squidem talis scrupulosa decisio nihil pertinet ad curandos dolores e quem solum finem curationis mediei debent perpetuo sibi ante oculos
Nel o autem quid sibi voluerit Aristoteles , dum
dieit sectione . . Prob. II. dolorem me oras refrige rationem esse: nisi sorte censuit, io dolore spiritus prope cor contineri, & quiescere , adeoque partes illas reddi frigidiores. Sie Alexand. Aphrodisaeus Is h quae naturalium Escribit,dolorem non esse trais stem sensum, sed contractionem animae,scut volupta tem eiusdem ammae dissolutionem. Sed ille mani festi fallitur, Etenim eis fortasse verum est , in dolore animam eontrahi ad partes internas , tamen huiusmodi contractio non est dolor , sed dolorem se
Itaque tenendum est eum Galeno, dolorem esse tristem sensum actu, non potentia, & tunc fieri, cum aliquid naturam, vel vi Plato loquitur, Ha moniam, seu symmetriam nostram subito ac semel potet eorrumpere. De qua re si quis pluta cupiat, is videat Platonem in Tim xo, & Philae ,ex quibus imcis t.de sympt.eiusfε. G uenus fateatur se hane totam disciplinam collestisse. Tertioqusmur , utrum dolor in solo sensu tactus, vel in csteiis quoque sens s reperiatur e Cui qu* νι-m iasio respondent nobiliorea mediet, & Philosophi suo sanis
cum Aristotele, & Galeno, dolorem non in lalcita Fι datiν. etu led etiam in quolibet sensu reperari: ac primum in Aristotel. qui loco citato io. ethicorum aperit, &tanquam omnibus manisellum recipit, voluptatem invisone, auditione, & unoquoque sensu contingo. rer quod si voluptas omnibus sensibus contingit, ut dedolore, illius contrario, idem fateamur necesseest. Prς ierea ille generaliter docet 1. de anima i 13. semsbilia intensa corrumpere Omnia omnium sensuum
instrumenta, rationem reddens, propterea quia tunc
assoluitur ratio siue intentio sensorii, nempe ipsemet sensus, sicuti dissoluitur consonantia, & tonus ehordatum m ille vehementius percutiuntur. Speciatim vero demonii rat Philosophus in tex. i 3. in singulis quatuor sensibus uditu, gustu,visu, o tatv,id contingeret siquidem ab intensis,& exuperanti hus obiectis sonis aporibus, coloribus, oribus , illi manifeste alterantur,& dolem: quam eandem senteniariam repetit Philolophus 3. de anima I. Deinde est Gal.qui tam plane aperit omnes sensus dolore affici inihil planius esse possit. Dicit enim t. de sympl. causso. Delectatione, di dolore omnes sensus assiciuntur,notamen sque euidenter, sed in sensu quidem visus minimum, in laetu vero & In gustu maxime b iis deinceps in olfactu,& post hos in auditu. Quo Ioeo d si ast monstrat,qusnam,& quomodo sngulos sensus contristent& dolore assiciat. Ei iterum hse habet de sympi diis a. Elt igitur in oeulis ob lucis splendorem dolor fimam pathema, & in auribus ex masno, di asperoso no, in olla tu quoque, &gus ualia qu dam mole. sta existunt pathemata. At nequis putet, stolus dolore
53쪽
lore assci quatenus sunt praediti sensu tactus , qui est
omnibus sensoriis com niunis. Galenus hoe iplo loco docet,illos utraque ratione, di propria, & communi, laborare, &dis tentiam ponit inter dolorem tactus, di reliquorum sensuum,quod nimirum dolores sensui taetus maximi eueniant , neque solum ab externis , sed multo magis ab internis corporis assectibus eo
tineant , idque interdum adeo vehementer , ut nomnulli nimio dolore su perati , sibi ipss mortem eon si tu rint: csterorum autem sensuum omnino dolores ess2 leuiores , & ab exiernis tantummodo causis atque ex proprajs sensibilibus fieri. Ae reuera nemo
est, qui non quotidie percipiat in singulis sensibus dolorem,& voluptatem, pro ut res molestat, vel grais illis obiciun ur. sierum non desunt, qui acutius hane rem consderantes, dolorem aiunt lolius lentus iaetiis sympto ma esse, reliquos autem sensus dolere dupliciter : uno modo quatenus sensoria praedita sunt tactu ad quem modum s p opter phlegmonem , vel alium asse elum aures,ves oculi doleant,vi dicit Galenus libro de
symp.d ager. ai. dolores non auditus ,aut visis,sed pro-
pr i laetus sunt: alieto autem modo doleat ab iis quat in lis propriis sens bus obiiciuntur,nimirum sonis.coloishus,odoribus, sami bus, qυς tamen obieeta noaliter dolorem asserunt, nisi quatenus tactum huiut. modi partium male asscaunia id quod hac euidenti r
scunque ob ecta sunt quatuor sensibus,3e illis
dolor cm asserunt,id non aliter faciunt,quam inserendo passiones,quae tactus popriae lunt Nhmque,ut via dehimus, solutio coni inui, vel sola, vel principalis est causa doloris, qudi sine dubioad tactum pertinet . Quod autem ita hsc se res habeat, facile unusquisque inteliget.& salebitur, quicunque rationem volum rit coi siderare, qua singula obiecta si gulis sensibus molesta sunt, & dolorem afferunt, quandoquidem album , &splendidum non aliter quam disperge do , nigrum constipandos sonus aeutus incidendo, rauis con tundendo,oeulis , & auribus molesta sunt.
ed de saporibus, quibus odoris proportione respondent , Galen. agit dissule de fimp. med. facul. quo loco de sententia Platonis omnes sensus saporum tactus alterationibus tribuit, adeo , ut Mida inci da nt, salsa ab tergant, amara corrodant, acerba co stingant. Cum igitur qualitates inserentes dolorem sngulis quatuor sensibus , quaecunque illat suerint, propria tactus ratione videantur id facere; hine coli gunt , omnes dolores solus sensus tactus proprios esse, reliquis autem sensibus per accidens cona Ing res nempe ratione racius, quo omnes sensus praediati sunt. Ex quo fortasse factum est. vi necessarium suerit, sensum tactus per instrumenta reliquorum
sensuum dispersum esse, ut illi molestiam, & pericula
rerum,quae iii is Mileiuntur, possent d isternere, quae aloqui nulla ratione persequi potuissent. Ac sane huic opinioni vehementer fauet Galenus. Nam lib. de lympi. dis 3 . docet,sensum tactus in sua actione, pister reliquos sensus, proprium atque egrestium symptoma dolorem obtinere et quod si dolor tactus proprium symptoma es , quomodo reliquis sensibus p teu esse communia sed hae de re satis. vltimo quaeritur de causs doloris . Galenus saepenumero plures causas, quandoque unicam videtur fatuisse. Lib. de inaequali intemperie manifeste docet , duas esse tausas doloris: alterationem, S sol tionem continui: quemadmodum mirus dicit Hipp. ex quibus alteratur, & corrumpitur natura, dolores fiunt; alteratur autem , & corrumpitur cuiusque naiatur um calefit .vel frigefit,vel seratur, vel hummu tur, vel unitas eius dissoluitur. Et s ouis uestrum
eupit habere alia testimonia,videat a.de locis aff. a. de locis a g. g. in arte medita. so. x. de ratione via eius. .& II. r. method. r. altera ex parte de inaequali
inteα perte 4 3.defracturas 3 4. de symptanea facia. a. qui locus maxime est dignus eonsideratione. O lenus ex propositio statuit solutionem continui esse
unitam tausam doloris: unde Aule. I.tanone sen. x.doctri. 4. cap. I s. missi mauit, Galenum docuisse hanc unam tantummodo esse musam doloris, solutionem continui: quam opinionem ipse reprobat. Ego autem Gnseo unam duntaxat proximam, di immedi
tam esse rausam dosoris, solutionem continui: hane vero solutionem posse fieri dupliciter: uno modo
a propriis causis, qus continuum possunt soluere, quat et si a G1leno vadiis locis varie commemorantur, tamen eo modo possunt referri ad sontes musarum,
quod ille ponit in arte med. go. qui quidem fontes ' late patent,&ad quamlibet solutionem continui possunt accommodaris & sunt quatuor. e tro,eroso,con ς' tu fio, tenso, altero autem modo soluitur continuum 3- Μ ex magna, & violenta altera Done, ac potissinium c Iida & frigida , quae sane nulla ratione sine solutione continui posse ni dolorem inferre, scut ipsemet G len. d se,&cum demonstiatione probat, .de smp. med. iacia. ad quem locum tanquam praecipuuin peris .petuo lectorem solet remittere, ubicunque de causis doloris sermonem habet. Cum Galeno videtur conis semite Aristoteles qui ε. Top 3 loco , .a subiecio docet viam efiicientem doloris non aliam csse, mi amnaturalium part urn separationem. Quae forte Arist. sententia ex eo quoque potest confirmari, quoniam ille docet seri sollia intensa critrum pete instrumenta sensuum, siquidem corruptio sine solutione continui - . .
vix videtur fieri posse. Quod si quis demum qu s-rat, cur Gai. in assignandis usis dolor stam incon. stans vidiarur id mea sententia propterea factum Vflesi, quod ille in hac inquIsitione diuersas p rsonas νυ
sustinuenta quando enim accurate, & exquisierem contemplatus est, adeoque induit personam ph l sophi, oui Omnia subtiliter perperdunt, tui .citatuit unam solutionem continui doloris Musa missu, ea que immedia tam , sne qua dolor non potest excitari: quando vero noluit hanc rem subtiliter tractare, sed medicam personam induit, libenter euidentia seet tus, neque sere sensuum cognitionem transcendens, ae unam curationem considerans, alterationem etiam proponitu squidem sensus eonfirmatinon mantis a lutione contanui . quam ab intemperie dolorem fieri rpreterquam quod consideratio huius duplicis causae maxime ad curationem fuit, cum plane alia curatio conueniat solutioni continui, quae a simplici alteratione prouenit, nimirum per contrariam alterationem,&alia et,quae a re se trierodente,& gigal via. de qua
Apud Galen. R Graecos tria sunt praecipua n mi - . . . na,quae significant dolore capitis, ephal ea Ce pnauigia, Hemicrania. Cephalalgia dupliciter ae I
cipi tui, uno modo tanquam genus, quod omnes dolores rapitis comprehenditivi placet Galen. v. m. εην tho.a. de di s symp. s . 6. epid. I.α. Altero modo rania
quam species, & est dolor capitis reuussus, & leuior,
in quo neque accessiones sunt admodum frequentes, Spericulosae, neque caput admodum debile reddutur. Q ioloeci arguendus es Altimarus,qui cap. I. .
de dolote capitis dieit, Cephalauiam esse dolorem
rapuis recentem, atque hac potissimum atione illam .disserte a Cephalaeas quod aduersatur Galen. x. de med. secund. locos estra principium, qui tractat de inueterato rapitis dolore. quem Cephalalaiam appellat , eum posteriori sequenti vi p. de Cephalia
sermonem habrat. Namque haec duo nomina inter se non aliter disserunt, quam ratione aecessionum,
de debilitatis rapvis. De Cephalaea, de quomodo a Ceplia
54쪽
Ceptra igia differat, praeclare tractai Galeo. 3. de locis
Latii ais' i. de med. secimii locosi.qui scribit ad nunc na C. eam. Cephalaea est capitis dolor diuturnus, & diti 1 ficulter solubilis, quia leui occasione accessiones M- a. bet, ut neque strepitum , neque vehe nent rem vini cem . neque splendidam lucem , neque motu in Meroohaia a possit tolerare, sed ii anquillitatem. propterque doli c. ris vehementiam ob curum cubiculum tequiri t: non- nulli vero veluti malleo arbitrantur se percuti: aut ea quae in cap sunt, contundi sentiunt, neque paucis ad radices oculorum dolor extenditur: quini molitivas modi accessiones, veluti iis qui morbo comitiali laborant, intermittunt aliquando. Constant igitur quod in hoc morbo veluti in Cephalalgia caput sacile patitur , verum per Cephalaeam partes debiliores multo redduntur. Haec Gai. Ex quibus facile eli intelligere, quantum Suor Ar hallucinet ut Arculanus de qui opinantiat Cephalaeam Mani. Se Cephalal iam esse synonyma. semicra- Tertium eii nomen Hemicrania, quae apud G)len. qu ι i. de com . med. secun l. locos 3. eua illactrod D. lorosa, circa dimidiam capitis partem, vel ex ram vel finistram , quae iuxta situram secundum. ΠΩΠudinem capitis, quae lagitialis dicitur, icimin tu atque ut plurimum per circuitum exacerbatur , innu-xu humorum , aut vaporum , siue millimum , si ue calidorum , t et frigidorum , caulam sui aerente malorum. Praeter hic tria non 'na apud noui ulloseia vox Oizonopagi aquae signis idolorem in qua ta capitis parte, uod ego neque obseruau , eque audi
ui, neque puto ficti posse uoniam caput in qnatum
partes diuisum non eii: ita ut om ino videatur a num a ratione, dolorem in quarta capitis parte deter-VM M' i minat- poste teperiri. Avicenna, Mensu es. re non lli i 'i'. Arabei dolorem capitis solam appellan apud Ba b - ' ros lutit aliae plurimae voces, Ouum . . :lca,Clauus, rus miles; quas ego puto apud idos varias :pecies do oris significare. Dinpavid Ex iis quae hactenus diximus satis constat, uii: d iit dolor capitis. Is ita ite si proprie accipiatur, concitcaula morbi, nec morbus, ted tym proma, actio deprauata iacultatis animalis tenuentis, unde haec par, tristi,& molesto sensu laborat.
D ser L Dii serentiae doloris capitis sunt quam. 'nitimae, sed inter ceteras quae sumum iis a causis , principem locum obtineat , de quibus propterea accusat aaendum eli. Primum ergo causae doloris cap si iura duplices, aliae externae, aliae internae. Ex rnae quaedam sunt necessariae , quae vitari non pollum: quadam fortuitae , quae hominibus non necessatio eueniunt. Necessariae sunt cibus, se potus, aer nos ambiens , somnus de viailia , 5 res caeterae non D turales: ad quem modum qui nim o cibo obruuntur, qui diutius sub sole morantur, qui longi ct i indulgent 1 no, dolore capitis corripiuntur. Cauis fortuitae sunt incidentia,contundentia, morsus fetae venenais, di sinites: de quibus virisque ciuiis tractat Galen. in alie med cap. 8s. Caulae autem alucrias parmi et lunt dupi ces : quaedam sine materia , uusdam cum materia. caussanterias sine materia sunt ii, temperies , vel simplices , vel ex iis composis : cause intern ς cum materia quoscunque humores cori pletium ut, siquidem unusquisque humor, sataguis,
inua bilis,pi tuaia, in lancholia et sua mal i qualitate, vel nuisa copia, facile poteti soluere continuum, dieaphis dolorem hiscere. Nonnulli iis addunt, di ve mes , qui teperiuntur vel in t ilo , narium, vel mis iii, parie, a quibus dolores capitis asserunt ιπι fieri posse: ali contia id negant, de quibus Avicennas dicit hunc in modum. i. s. trati. a. cap. 3. Qui dam mcdici in si dixerunt , quod quandoque sunt in causa dς, vermes gentii in capitis partibus, motu suo ledemes,tensione,& corrosione sua: & quidam remouerunt hoc,sed non eis necessari uin vi tonoueatur sati ηἰ N. nam vermis multoties nascuntur in anteriori capite.
N an M. Quoniam vero dirimus , dolorem capitis ra
qualibet intempelle fieri, qus itur vitiam Dmno qualitates dolorem eisciant ρ cui dubitationi Ga len. ansam dedit, qui videtur modo in nac, modo in illa sententia suisse : natoque non lumes docet man
feste,omnes qualita ex dolorem facere, ut tibi. M in- ea uali intemper te &po. artis med. i de natura humana. s. r. de ratione vacius i. Altera autem ex parie, cum Galen. disputat ei ex pic posito de usi dolo. iis, quatenus pertinet ad alterationes,calor , c. Ii 1 ris tantummodo meminit a a. mellis. r. Cuius quidem . decreti rationem videtur reddidisse i . de tym p. catiliso qui ex H p. sci ibit hunc in modum.Iis quil iis natura
alteratur,2: corrumpitur,dolores fiunt. Hac eu: in voce corrumpitur,& celeritatem,& vehementiam alterationisi odio . . I orro magne in tactu a natura eueniunt πutatio nes , a calidi & iiij di violento occultu, pisterea ab iis que contundere, secare,otendere,atque erodoenom t. Nam hi nudi in siccum sine calore, tast ore , occursum vi dentia carentem obtinent. Itaque ratio prcpter quam ex una parte calor, di l
ous dolorem is se O . ea altera humidum , α iceum dolorem non in seiunt , illa cii apud G H
num , quoniam calor , di stigiis latiui violenter occurrunt siccum , di humidum omni violento occumsu carent. N que vero hac solum ratione Gai. videtur sibi ipsi repuenare. dum scribit, omnes qualitatis alterare ac d linein inicere, postea vero illud aperit de iis loca Ne de frigore, rque iit gat deluam id irate, dc D cita essed tertia ii quoque repugnantiam inducat iam censa calido,& irigido veheinentissit nos dolore, fieria is vic moderatos, ab humiditate nullum do. O rem procreari. Veiba illius h e sunt i de med. iecim dum lcico . r. ci capillic p:um: Vehementissimi capitis dolo, o fiani iuxta cui ditatem,& frigidi talem,moderatii Laeta fecitatem, ad numiditatem vero nullus dolot 'Noui ulli ad hanc di Ecultatem respondent, qVa L i intemperiem posse dolorem eiscete , seu plane diuersarauone : Namque ea caliditate , ct ira- iditate manifestos , & in sqnes , ex siccitate ol icuros.& leues ex humiditate obscuris imos, ta I il-simos dolores fera: ex quo uaconamur Galenutii bibiit eoi irare. Ei enim quando ille scribri , otia res iniem peties dolorem facere, dolorem obiculum, celeuem anterpretantur,uuando autem docet ex sola caliditate vel frist ditate dolores ficii,dolores manuellosci vehementi illi vos in te ligunt. Vetum hec responsio Galeni semen ron vade urconuenire: namque ille manifestissime asielit, ex hu-n, ore nullum dolorem seri, cum dicat neque humi dum neque siccum posse aliquem violentum occursum liabit sine quo violento, di cos sei tam fae in C cursu cerium eli apud Vindem Galenuis niti uni dolorem posse excitati. Quod si siccitas , di hu-m Quas nullum dolorem ti sciant, vi neque obicurum neque leuem dolorem tiliciani , laica ut ne
Ego xtro puto ita esse respondendum, calo em, G Mui ..tifrigus conrensu omiarum dolorem eis se , quod a , huiu modi qualitates s ni longe iis cacis res , tu ad
agendum niaxime idon es , quas propterea activas utican , itaque consertim vrolentetque alterant,ac na
tutam corrumpunt , unde per se di sine ulla materia possiani dolorem facete: ex quo factum est, ut Galen ii. metrio. N alibi , harum duarum dumarai qua litatum ment onem fructi: r arieta autem ea p testa Mem,& humiditatem per se c nisi calori, & nn- soli comungantur , vel alicui materie copulentur, numquam colorem procreare , quod hiatu: modidue qualita:es sut minus csscaces, di minus ad aget dum idones , quas propterea vulgo pam Das appellant: id quod ea prcsse notauu Galenus a. de sue in causis s per her verba: Quippe liumidum.& hcoim,si
absim calefacili, di testicitatio, sine violentia coi ma
55쪽
attineunt. Quamobrem simplex caliditas, Se simplex frigidrias per se, seci tas vero, & humiditas per acciadens, nimirum si caliditati,& sigiditati coniungantur,
Huiusmodi responsio omnem dissiculiarem tollit, di omnes Galeni locos conciliat. Namque ubi Galen. scribit caliditatem, di fragiditatem tantum dolore missicere, tune eis cacissimas, di nudas qualitates inre sinit, quae per se, & sine illa materia dolorem veneran :: ubi vero inquit Dinnes quatuor qualitates alterare aut corrum ere, intelligit id facere siccitatem di humiditatem . si activis qualitatibus frigidae, aut calida, aut alieno hutnori coniungantur: ubi praete rea docet tres quilitates dolorem sacere, tunc nudas, Ssm e squalitates intelligit, siue per se, ut caliditas, Se iri id ita , siue per accidens. sicut sectras, dolorem essetant. Vbi demum scribit Galea. ex hii mi Lii late nullum plane dolorem excitari, nudam,&simplicem qualitatem intelligit. quae nullo patio G curium violentum potest obtinere: namque si humi ditate humorum fluxio coniungatur, tunc non per se,& ratione qualitatis, sed per accidens, & ratione copiae, nempe implendo, diliendendo, di iusta
mando dotarem notest excitare. Caeterum Paulus ait lib. s. 4. Granis mi capitis cruciatus ex activis qualitatibus proficiscuntur, maxime vero ex calida: at qui siccitatem sequuntur, non tanta violentia laeuiunt,
humida vero qualitas sui iosus respectu plane omni dolore caret, mn calori aut Ligari, aut humoris plenitudini coniuncta sit:& sic quod nos diximus, ipse con
Secundo sumuntur di Stentiae doloris iuxta at
e tirun partium naturam: quae dii rentis plane in uuiis lices esse possunt etenim Galen .auctore i. de med. secundum locos circa principium, quandoque extra, quandoque intra caluariam attictio eli : aliquando
omnes internae , aliquando omnes externa parteae interdum non omnes , sed nonnullae tantum , arteriae videlicet, aut venae, aut nemi, aut membranae,
aut cutis, aut ipsum denique cerebium laborat, ad civi plaue dii scillimum si a lactum locum , es an sint plures vel unus, cognoscere. Quoniam diximus eum Galeno cerebrum sicut reliquas partes capitis dolere, hoc loco mouetur quasi ira, virum cerebium sentiat, nec ne λ de qua cum multa possiit ad vitan que partem disputara, illud unum muti satis in praesentia est, de sententia Milio esto, di Galeni cete brum aut nullo, aut admodum exig io sensii praesitum em. Aristotelis verba hic sunt,3. de Hili. an malium i9. Quin etiam cerebrum, & medulla ta cium non sentiunt: sua eadem verba repetit secundo de partibus animalium r. sic Galenus docet pruino de sympl. causis 8. cerebram fuisse a natura militu turn, non ut foret inlitumentum sentiens, sed viteliquis sensibus sentiendi facultatem tribueret. Quem
locum,nequeo me continere, quin vos moneam, tu
piter suisse declaratum ab Archangelo Pic colo in neo, pisiectionibus anatomicis, lectione s. de rebus ad ce rebrum spectantibus, qui hanc rem tractans, pro pati te a istinatiua, quam ille sullinet, hunc locum G leni producit, per lige verba. Ipsum namque cerobrum sentiens organum a natura conditum non eli,
sed quod ea qus sentiunt, sentire pcssi. Haec postrema verba referens,minime ad reliquos sensus, sed ad ipsum cerebrum i quod quidem tam alienum est a veritate, & a mente Gil. quam quod alienissimum.
Etenim Galenus Limcro interprete ita loquitura Ipsum namque cerebrum sentiens organum a natura conditum non est, sed ut ea qus sentiunt, sentire pos- seni: Vel aliter longe a potius ea puch sit interpretatione: lpium namque cerebrum non ut sit sentiendi in
strumentum, seu vi iis quae sentiunt, vim sentiendi prsitet, a natura institutum. Ous utraque interpretatio non solum reipondei prseς tum , sed etiam rei natuis, ac veritata maxime conuevit. Hanc doctria
nam Galen. confirmat r. de placi Hipp. & Pla.d Euse r A taloesi, , & Galeni sententiam confirmat experientia, siquidem s specuenit in xulneribus capitis , ut sine dolore infignis portio cerebri extrahatur, quod nisi esset sensus expers, nulla ratione seri potiset. Itaque per Aristotelem, Galenum, L expetientia in cerebrum non sentit . Quod autem e contra G lenus hoc ipso loco. i. med. secundum locos, inquit,terebrum dolere nec non in libr. de plenitudine η.cer
brum S spinam reponit inter ea quς sensum obtinent: ego quidem puto Galenum iis locis cereb una intelli gere non separatim, sed simul eunt membratiis illud commentibus, qus proculdubio sentiunt: di hae de te satis.
Tertio loco sunt di Stentit dolo is capitis a quali- III. D state doloris: namque alius cit acutus, alius frauis, iri alius tia quo sentitur ex te isto, alius in quo sentiuntur pulsatron es: , via go dolo iera pungitiuum, exten suum, grauatiuurn, N pulsatorium xoeant. Dolor acutus proprie videt ut ad membranas pertinere, sed xisterea qualitatem materis demonstra i , quς ut pluramum tenuis,& penetrans exiit t. Dolor grauis s re ex multa materia prouenit, scut in pleni :uliue contingit. Dolor ex rei suus sine grauitate, a flatibus Droprie geneiatur. Dolor pulla tu us pertinet ad 4 flammationes, ac fit in para bus lentibus pi datis. ut membrana sunt a te iis, &t. de quibus varus dis . de modis doloris d ira se traciai Gal. . de to is assecl. i. Se queatibus
Quatio sunt dii tentis ab intento, diremisso: quip
pe dolor capitis alius eii venenis as sus debilis, lius ii deratus; imo dolor quandoque est tam vehemens , ut exempli gratia quod est Avicenns prima s. itati. i. t .v: si occurrat syncipiti inisciniis habentis ossa tenuia, separet ipsa, di rumpat commissuram. Dolor debilis continetit sicut in lethargo, sic dolores modorati in febribus & aliis morbis occurrunt uequen
Quinto sunt diis uenti a tempore: dolor alius re- V. DIJιν. cens,alius antiquus: qiis disr tent .s speciatim peiurent ad cognoscendam naturam do rura uidem dolat antiquus frigiditatem, recens vero calid talem vi plurimum solet indicare: se dolores alia sunt corii inui alii sunt interpolatu de quibus agit Galeu. in 1. de diis
sexto a coniunctis sunt dis rensa: etenim dolor ri. D .ri
capitis rebus naturalibus, nsh naturalibus, deprater naturam couiungi pote te itaque sunt antina due tenda aetas , rus,corporis habitus, aer ambiens, vi-
eius ratio, des maria. S do niniuria maxime e lanimaduertendum, virum dolor capitis si solus, ves stam ut cum alio affectu prs et naturam, quod non porum facit ad curationem. I templi gratia: si fuerit capitis dolor smul cum uel Lilone, tunc non l: cet uti medicamentis repellentibus, quoniam periculum in maneret, ne humores satio impetu ad paries subiectas Drscipitarent,& hominem ius carent, vel aliud malum a Drrent. VII. DCsterum prςter omnes huiusmodi d Crentias alia I. . qu dam dii tentia minime est pistermittenda, quet fere omnibus morbis eu communis. Namque caput quandoque ex proprio assectu, quandoque ex consensu aliarum partium laborat, cuius quidem da- sereni iς viilitatem Galen.inquii nianis iam ella ι. se locis ais s. squidem ad curationem omnium primum expedit cognoscere, cuinam Darii remedia snt apponendae quippe isso ceteruo solum per consensum, si id quod primum laborat, curatum fuerit priusquam, in cerebro proprius aliquis af eius excitetur, nullum in ipso relinquatur symptoma,quod si vero ea consensu aliquis in aeso permanens ait eius fuerit, tunc n onsolum ei patii quae primum laborat, sed etiam ipsi M by rebro prouidendum est. Diua, O Quid si morbus proprius, & quid morbus per I coni sim, communi quadam come iura, ne pe. duro
56쪽
durationis,& permanentiae deelarat Galenus a. de imeis ais cap. I. postreos verbis ..Etenim si malum s ahile in aliqua parte, aut permanens fuerit , runceam partem proprio affectu laborare ceti sendum est, sin autem pars aliqua fimul cum alia assiciatur , ut Tm rata quidem una , altera vehementius affigatur, remissa vero irritatione quiescat, tunc eam partemper eonsensum assci putandum est. Sed magis a currate Galenus hane rem explicat s. de locis agorio ubi seribit ad hune modum . Dathemata , quae pro priis symptomatibus exacte gnoscuntiar, Speip . Vt aua sunt,neque altis praecedentibus laeta, propria ex iis sunt: quae vero neque prepriis symptomatibus ex cie cognoscuntur , neque perpetuo permanent, Ee aliis succedunt . per eonsensum accidunt. Quot m notandum est , morbos minime ea ratione di.
stinguendos esse , ut alii sint proprii , id es prim rii , alii per eonsensum , id est secundarii , sicuti
nonnulli veteres Medici , Ee multi hoe tempore Laiscium t quem errorem arguit Galem primo de imeis.ass. . oui ita statuit , proprie loquendo pria. Abinario a Raui secundarium , aut possctiorem , ei vero qui per consensum sit , proprium affectum ponendum esse . Proprius assectus ., & qui ve re aliquam partem occupat , P αθεια, qui ve tu est per consensum adeo, ut pars stinui cum alia,vel potius ab alia laboret , σιν πάθεια dieitur. 1 Sed notandum ex Galen. i. ue locis aff. 3 .&6. 3. de locis a s. i. partes tribus modis sympathia in , id eis . τνιώ. -- morbum per ennsensum in uete . Primo quando di/ / iniercipitur materia qua ad perficiendas aetiones iu er c su- utis partis est necestiria, vel bi gratia , quod est Ga se imis vi vox emittatur, vehementem spiritust Hallo v m . . nem ad guttur efferri necesse est, hisaurem fit in m Matem n spiratione, eum musculi intercosiales thoracem com
primuniae constringunt: ita ue s huiusmodi muscuisti perforentur,vehemens illa spiritus emisso defietet, ea quo neque guttur valebit vocem sei mare unde Mepars a propria actione cessabit, non quod guttur proprio motho laboret,sed quia necessaria materia priuatitur, ut propterea morbus sit per consensum , & proprius mothus occupet musculos intercos ales , quo proprio morbo sublato a guttur suoque propriam
actionem, nempe vocem,recupeIahit.
ν-bis., secundo fit morbus 1 consensum, eum facultas
in iis i. sane materia intercipitur, neque ad partem transmitiar titur i scut euenit illi iuuena, cuius historram narrat Galen. I. de locis ais qui cecidit ex alto a , vi dorsi initium ad terram affligereti et . unde tertia die extiguam admodum vocem reddidit , quarta autem die prorsus obmutuit , fles mul crura sunt resolutar ex quo factum est , cum Medici tincte fatigarentur Urca crura , utpote resoluta, & circa guttur propter desectum vocas, ut Galenus prohibuerit, ne id amoplius facerent , ipse vero altera ex parte loco lis rami, spinae nam trum curata ne adhibita , eaque a Phlegmone liberata, effecit .vt a septima die vox ruum tu fuerit res itura, &erura motus saeuitatem recuperurauerant. Huic iuuena ciura sensu, di motu priuata
uerunt , non quod ipsa aliquo morbo laborarim , sed quoniam apinae dorsi inflammatio a tem , &inde erat impedimentum, quo minus facultas anima, iis ad ea per neruos fine materia deferri potueri l. ie .j . Tertius est modus , quando transmittitur aliqua τν - lesia noxia ad aliquam pax em, cuius aulonestae fa m M Fia eum ea ventriculo uapores, di humores v riosi ad oculos , & cerebrum altandum . ex quibus
debilitas videndi , deliria, & alia capitis mala pro-
. ueniunt, eis neque oculi neque cerebrum quac quam
- - . Ex trahus hisce mortis per e sensum Galen. i. de si laeti ais eum magis vere, & propa te talem inquit, . appellati, quando vel materia vel facultas sine mat
1α inteIcapitur, magis immo e vero, quando male
ria vitiosa ad aliquam partem e fluit Nam eis huiusmodi pars proprio morbo non laboret: tamen vix fieri potest,quin, exempli gratia ,humor tranimissus itati parti aliquod incommodum asserat , id quod de Impedita materia, vel facultate sne materia uica non potest. Verum quaerat aliquis, quomodo huiusmodi eonia senius in corporibus contingat λ Hule respondet G
len. de sententia latini interpretas lih Hipp. 3. epid. I. illud fieri tribus modis: aut propter vicinitatem ut propier communicantiam, vel generis , vel operis aper consensum ratione vicinitatis, pulmo,&succinia gens membrana, di omnes prope modum vicinae paristes ιnficiuntur : ratione familiaritatis generas neruoso neruosum, ven se venosum, arterio sum arterioso gerineti consentit: sic propter famaliaritatem operis, mammat,3e thorax partibus genitalibus consentium. Apud
Auic. I. I. rati. 2 p. s. duplex tantummodo est conia lensus,quos ille communitates vocat, alteram absoluistam, alteram non absolutam. Communitis absoluta est , quando ea membro communicante ad partem cerebra nulla materia , sed tantummodo mala qualitas pertingi t: communitas autem non absoluta est, quasi do ex ipso membro eonsentietate aliquis humor, 3 ut vapor ad celeta substantiam peruenit a huia ius utriusque consensus multa postea exempla ponit. Itaque tediens ad rem, put vel proprie esseelu laborat, intemperie vel smplici vel composta, vel cum materia , vel siae materiaivel Iahotat ex consensur aseque hieton lenius potest est e duplex: unus totius corporis, sicut ui febri cortingit: alter determanais paristis, exempli gratia iecoris , ventriculi , Sc Aeliret nulla si pars noura eorporas. quae non cum cerebro couenientiam habeat, propter rationem neruorum: tamesciendum est, duas paries prae caeteras hac in re princiapem locum obtinere, illae vero sunt ventriculus ti ut ruse qua quidem dus paraea sicut validissime ad cereishrum alligantur, ita io ent frequentissime illud inconsensum uahere: unde qui habent venitieulum debiliorem , & quibus vel menstrua vel loria detinentur, indolole capitis incidunt sequentissime. Hacienus dedisserentiis . . 1
Signa indieantia dolorem rapitis, ponnulla immumentem & laturum nonnulla pri sentem dolorem produnt, de quibus omnes tractant:ae primum de primis mos agemus: namque s prauideas immanentem dolorem capitis, ille praecauendus est, remouendo lausas
ex qucius Originem habiturus est. Huiusmodi signa exm bus captumum ex propria praeparatione, cum agens mon agat in agens nis bene dispostum. a .ra quibusdapiae lentihus causs.s .ex iis quae precesserunt. Corpora cum mimis praeparata ad dolerem rapitis illa sunt, ex Gal. 3 de locis ass. p. ti Avicen. 1. I. IIae . E. . quae ha- aura caput im e lilia,&eIquisti sensus quales sunt, vi nidisn ea lidum odorem possunt miserre , NabQmnibus propemodum causs, tam internis quam ex gemis facile offenduntur: praeterea . quae haberi inniariores partes debiles & male assectas,exempli gratia , mn quibus vaporolus calidus spiritus generatur , aut quibus biliosa excrementa in Ore ventriculi eoacerua auritate enim facile capiti communicantur ,& dolore per contensum inferunx. Secundo licet melasi te deam mi nente capitis dolore i adsint ea vis nusda mor- Eoss, vethi gratia ,s corpus pleni iudine, vel cacochymia laboret. si comuera alaqua vacuatio teten ta fuerit: sim ubae, di frequent crueitates in ventriculo gene Mur. Tertio qας pricesserunt dolorem capitis possunt indicare, veluti magnς vigilis, diuturni somni,
profundae cogitationes Ee studia,&alia id genus, qu stire prslucta, quadam loris capitis dici possimi. 'Dono in signis praesentem dol re in senificantibus I. quo muta virum huiusmodi signorum inquistio si scientifici, an eookeharalis Nam Galen. x. de med. secvna locos I. ad finem , aperte fatetur , eam siva. Martim s-
57쪽
mediem x partem, quae in assictuum cognitione versatur,esse maxime coniecturalem, alteram quae ad cur
tionem pertinetis cientificam,&certam esse, idem d eet g. de med. secundu in locos t. i. de ratione victu vero. 3.de tuenda Ual. t I. sed apertassise in lib. de pleianitudine ad fine. Contra vero idem G ilen. 1 metho. . docet, cognitionem qii rundam astetuum , quales sunt pleurites, & dysenteria, minime coniecturalem ised certam, di se lenis fietam ess retenim gratia exempli, quotiescunque haec signa . febris aeuia, disseultas anhelitus .dolor lateris pungitiuus,tussis. pulsus serratus. sinae eonueniunt, tunc certam plauritidis eogniti nem praebent. Ad hane dissicultatem quae tantummodo in morbis internis locum habet. re pondet Galan. in li de plenit, stremis verbis, sena indicantia morbos esse triplicia, quaedam scientifica, quaedam hs sigua Bia feriora & quaedam ad hue minus ceria. signa latenti fi F, . ea illa sunt; qus accipiuntur a symptomatibus , quae
sunt m plicia,aetiones laesae,excreta, & retenta immoaderata,qualitates corporis immutatae. Exempli gratia: sit dolor rapitis ex plenitudine uniuersi corporis , primum erunt actiones laesae,extenso,eravi ias, pigri tia ad mcitum: secundo exeuntia immurata, lotia r bra,crassor copiosa capitis excrementa. Tertio qua litates mutatς, color circa oculos ,& saciem mutatus,
turgentia vetiam m, & alia id genus, qus si fimul eon.
iungantur, et tam capitis, & totius eo oris plenit dinem possunt demonstrate. Signa seeundi ordinis numerantur a Galeno. sicut vita citrosa, eopiosora ali mentan poticiora, ea creti nu suppresso, balnea polla limenta administrata ,:& similiae qu tamen , ut ille
inquit,a seientificis non longe distant, si uniuersa conia uenian . Tertium post haec ordinem habent eonsuetu. do,ui homo plethoricis morbis familiariter corripiatur, regiones, tempora anni, temperamenta. habitus
corporis , di similia r ex quibus facile est intelligere,quanam corpora magis, vel minus ad mlligendam plenitudinem tint accommodata. sed redeuntes ad si gna indicantia praesentem dolorem capitis , non est quod amplius verba faciamus cum plane snt manifesta , de aegro referente intelligantur . Ergo ad signa
- . . . a. differentiarum veniendum eli Quoniam vero nonnul
la quoque ex iis different is .isuri quaesumuntur a qualitate doloris , ab intensione . diremissione , a
tempore. a coniunctis ea narrationes rori fiunt m a.
nisestissimae, si omnibus praetermisti, de signis duarum priorum differentiarum, qua sumuntur a natura partis laboraniis,& a causis, quae non ita paten tagenis dum est: vim videlicet dolor capitis, vel intra , vel extra caluariam consistat, hoe est, virum membranae eerebrum ambientes, an magis perieranium doleat.
Illud a Galeno discrimen ponitur tertio de locis assu Ono,quod dolat ad Mulorum radices, vel peruemat, vel non perueniat: etenim consentaneum est, ut o uiti
intra caluariam affectus est,iis dolor v i ad fundamenta oculorum pertingat,de quod a cerebro,& ab utram membrana , crassa inquam , & tenui . atque a vasis qua sunt in ipsis . ad ipsa fundamenta cicut rum processus quadam pro muti . Nam qui viderunt
anatomen,in memoriam reuocent,neruos oplicos v catos , nec non tunicat rus retiformis dicitur . a cerebro ι vueam tun cam a tenui membrana a eo
nem tunicam a dura membrana , originem habe re , adeo , ut nihil aurum stiri si circa oeulorum radices , ad quas iam dicti prcium sunt pro Ius , sentiuntur dolores a via intra caluariam fueritas sectus : extra caluariam autem esse affectum s ad radices oculorum dolor non peruendat , omnibus constare potest . Namque s affectus in cerebro co sileret,necessario propter caulas modo explicatas Mis' lor ad radices oculorum penetraret. Sed Drsterea cum Gai doceat, non lotum distingue udum esse, virum d tot partem internam,vel ex temam occupet,sed etiam qualesua partes,an arteris,an venet, au membrans, an
curis,&imu eerebrum doleat de huiusmodi distinctii, ne dubium est. eum plane videatur dissicite, aut nullo modo fiet i poss-,ut hare certa, di uetermina a singula
rum partium notitia exacte habeatur. Ego vero cesto,
hane Galeni iniquisionem, & doctrinian superuaca.
neam non esse, sed dolores huiusmodi partium certo D ν-F
ae distincte posse intiligi . Namque si dolor fuerit in ιν - ν
membranis, tunc est aeuius,ad quem modum dolor in pleuritide est o angitiuus ι siserat ut neruix , dolor Daιαν mas
est acui immus cu neriti inter omnes partes nostri cor- - - .poris sensu aeutissi no praediti sint a s dolor fuerit in mia,
arteriis in dolor pulsatomis, ut docet Galem Hui. .de virinis. locis ais r. quod item de cstens Partihus statu in
Sed venio ad signa digerentiarum , quae sumuntura causis internis, escientibus desine in rapuis, quς
prs caeteris omnibus sunt maximi momenti. ac misi. me pertinent adcurationem: sum autem in emperam
partim simplices , parum composits . partim cum
materia, partim sine materia. verum quoniam Rha
ses de iis fere omnibus tractat , nos hae in parte illius Set ordinem imitabimur,qui initium facit de d ore rapi - νει a. tis ex sanguine . sanguinis autem plenitudo potese capitis dolorem emere duas ob causas , & pr
pter nimiam copiam, & propter nimiam caliditatemrvnde copia venas, di alterias d. stemi do , caliditas succos fundendo solet continuum solvete. Quo locostiendum est,ea Galan . . de med. seri loca. I. plenit nisdinem esse quoi telaunque in corpore humores quabiliter augenturiatque hanc duplicem esse, ali amouam plenitudinem ad vasa appesant, quando
videlicet tacita est humorum exupera a , ut ipsa v ' O distendanturialteram quando humores ita crescunt. ut vasa quidem non tendan r , at vires grauemlur,quam propioeZ plenitudinem ad vires appellanar
quod si alius humor, ut flauabilis, abundet. haec non pie tiaci sed eaeochymia. & nu morum vitium dicatur . Ex triplici ordine lignorum, de quibus diximus eum Galeno in lib. de Hen. ad finem, R Misses ea tanta tarmodo videtur ponere , qus ad primum ordinem 1 tiant ,& sunt quanque. I. rubello inficie, & oculis. M tenta , vel venarum, vel alteri rum , vel eperarum partium dolentium, 3. graui ras,& pigritia ad motum, vi aegri rapite libenter qui scam. .ralidi manifesti ad laetum, qiis non solum ab ipso aegro sed etiam a Medico parcipiatur. .est pulsus magnusviuod quidem puto intelligendum esse nosolum de pulsu arteriarum eapitis,li a etiam de arte tiis voluets eorporis: si quidem vix videtur fieri posse, ut utiatur dolor capitis ea plenitudine, sne plenituis diue uniuers colporis. Quorum omnium fgnorum faeile est certam rationem reddere ,&miumquodque in suam causam, nempe sanguinta pleni trudinem, reis ferre . Alia etiam fgna adsunt . quamuis inceristiora, attamen & aliquam fidem fuere possitnt: se confidetanda est victus ratio an a stet pluribus alimen tu, di potionibus plurimum nutrientibus sit usus a anui rerit otiose, in fine opportunis exercita uombussan multo somno usus suerat s an consueta aliqua vacuatio omissa fuerit: hae enim hae mari me s smulcm iungantur, saltem notabiliter possunt copiam sanguianis ind)eare. sic demum ,& tertii ordinis signa animaduenenda, eonsuetudo, histius corporis, aetas ,
temperamentum , aer ambiens, regio . 8 smilia. Namque certissimum cit, hominem qui frequenter morbis plenitudinis solet corripi, qui densum corpo ris habitum obtinet, temperimento, regione Scis ad
calidum,& humidum deelmantibus, longe facilius pleni tuainem posse concipere, quam alium qui con
traria fgna habeat: hora etiam accessionis edi a arma duertenda. nam si ex sanguine pendet dolor, mane a Aeem nes habet, meridie fi ea bile, vesperi ex mela cholia.noctu ea pituita. videatur Hipis. epid. r. I s.
ea quo loco licet lubrae s um doloris capitis gab
58쪽
lies, duod experientia confirmat verissimu esse: siqui Din iis demi, ciste et praecipue vesperieracet hari,forie quod
L is, ἐών humor maiori ex parte si melancolicus . . f., . . Iam aduertenda nonnulla de euratione doloris ge , hist neraliter, & primo cum secundum G d. ii. metho. i. eis dines symptoma , ut 0.n Pt ma nullam indicet curatio
. o. riuo nem , staturumque sit dolorem proprie loquendo ea, .. sympio ma esse , Quaeritur, quomodo liceat curatio nem initituere doloris capitis verum us respondet Galen. qui hoc ipso loco doeet, nullum quidem sym pio ma vere, & per secutandi indicationem a scire , quam constat ex morbis praeeipue de sumi, sed tamen
ex accidenti ipsis quoque sympto matbius curatio nem conuenire, & id fieri tripliciter r uno modo sisympto mira obtineant ritionem causae; secundo si mortu augeam λ tertio s vires laedant,&pioIlernant. sympte una igitur do ores, S: capitis , di reliquarum partiu, s. iter ea numerentur , quae maxime vires prosterne Hs te solent , non sne ratione cogimur illvium curam
γν IMMO Deinde ser bit Galenus dolores rapitis, scut relu smν quos ostines dolores nostri corporis , posse itipliciter
duarai, ausetti, ut colligitur ex Galeno H. inellio. s. s.de syn-pt. med. cul. 9 vno modo per ea pissidia, quae reipuciant ad cautim Miraris , quae causa non alia est quam morbus. secundo per illa medicamenta qisae reuera,& proprie lunt anodyna,&sunt ea,Galeno au- et ore, quae h. bent moderatam quandam cal:ditatem, adeo, ut priatium calcfaciendi ordinem non excedani: praterea qi s sunt partium tenuium , R Omni rarent adstrici in re, propiet eaque vacuant , d, runt, rarefaciunt,extenua Miconcoquunt, Raequat reddunt, quicqv d in partibus dolore vexatis, aut liuia morum acrium , aut lentorum , aut crassorum , aut mulin rum tenuibus spiramentis lusartorum. aut vi vaporos. aut crassi, aut admodum sigidi sputius, exi. tu in commodum non inuenientis , ad 5 esit, &inelu sum eli ; qualia sunt Oleum aneth unum Cham linum , amygdalarum , &c. Τertio auferuutur dolores per mea: camenta stupefacientia . quae sua in
seni figiditate quendams upotem sensisas inserunt, adeo ut particula deinceps quasi ligato tensu dolorem
non percipiat. Ex iit trabus igitur curandi rationibus vera illa est, qtiς respicit morbum , ex quo lii Oriuntur, nec non causam morbi, si adsit , cum altera ex parie messic menta an .lyna leniant tantum ,&faciant ad mit)g tionem doloris , stupes cientia vero nis maxima vogenie necessitate a non sint opportuna , tantumque absti, ut morbum iuuent, ut illum s spenumero Ieddant deteriorem.
Ergo si quis qusrat, quanam ratione, & via curandi
dolorem capitis ex sanguine incedere oporteat; qu tenua pertinet ad medicamenta stupefacientia,tespondet Galenus qui aduersus Appoliouium , tentem huiusmodi medicamentis , hoc medicis consilium
praebet, ut illa nedum lapius, sed neque iemel, gratia experiundi, debeant exhibeti s atque hoc generale
tradit prsceptum, raro medicos diserti vii med c mentis ex opso, eum nimirum pos doloris vehementia homo de vita pericii tetur : at vero, inquit porro , propicr capitis vehementem dolorem nemo unquam animi deliquio complehensus mortuus est, neque se ipsum in tofecit , quod nonnulli coli dol opis te laboraules fece unt. Ex quo loco licet ar ere,non ιεν ιερ ηο sol una Avicennam , Mesuem , S alios Arabes , sed uo etiam Paulum, Aetiunt ab liba sum, hallucinari, qui in Eoεν Am capitis ex humore bilioso fluerius hoc Gai
ν-- pefaciendi vim hahent ρ quos edo puto su .sse deisceptos propterea , quod apud G denum paulo post ineligerit,i,illinendam s ortem pictilici ci eo ut rigono ar milato aut aliquo at o iis simili r quae sane traha alli accepciunt ianquam ipsus sat Galaia ,
cum tamen reuera haec sententia si Areli e nis ,
quam Galen. iam noluit tare, quoniam se perio. ri loco aduersus Appollonium tuam sententiam e hiete satis dixerat. Quod pertinet ad medicamenta anodyna , orum quoque esus praecipuus non est om Mucio admodum ditium est , id tantummodo prastent. vi Eclorem
leniant, non tollam , ac placetiam in delica' os cot poribus , qualia iunt virorum principum . i: aque sola remanet vera ratio sus ad causam Go oris pertinet, de qua nunc agendum ei te in qua curatione primo uadi rationes elicia. 2. videtis an iis possit sati, fieri. 3 desingulis accom nodatis praesta j, ,& opportuna cotu ad ministratione cogitabo.
Quod ad primam ait in t , nimia copia sanguidis in Ina caris. eapue detinetur, qui partim distendendo, rami in calentiendo continuum soluit,& dolorem se it: eigo sanatio huiusmodi a Teius primam indicarionem M.,h. si
habet vacuationem , squidem motbus eii in mo- ώ- ividerata partis repletior necessat tu in autem est, vshu- isumis iusino:ii humorum copia, aut retrocedat , aut peripsam patientem particulam vacuetur: rei oceduis vel fluae .νια
impulsa, vel attractam, vel trans inissa, vel uno aliquo in
ex ris modis , vel omnibus . Per locum patientcna
vacuabitui partim quidem mam seste, S seu sibi hier , partim velo insensibiliter: verum neutram huic si di vacuationem licet aggredi , mspi imum praecedat
uniueisi cor notis vacuatio . Namque s scam fi aD nibus, vel sectionibus pei laborantem lcicum velimus vacuare, tunc ratione doloris plus alti emus: sin autem pissi sis cali facients biis velimus talem copiam intenso. liter dispergere,plus erit quod vi caloris attrahetur quam quod dispergetur: quod si iandem in e
velimus laborare .vi quoa iam fluxit terrocedat, id c rpus plenum non patitur. Itaque omnium pii maindicatio sese ostri, vacuatio uniuersi corporis ; lacunda
reuellendi id quod pam laboranti infrixit i ιertia repellendi quod cum iu sura est:& quarta dissoluendis quid in eaps te reliquum furiit. Haec doctrina e .l G al.
in cap. 93. artis med:cat, quς non solum ad prsiemem dolorem, sed ad caeteros omnes affectus, quicunque ex flutione originem habent, potuli ac dcbet accomismodati .
Porro videndum, an hisce indicationibus liceat sa- o A;tisfacere Bisi sunt nou nulli dolo ies capitis antiquio ' 'g' res,qui propemodum a materia frigida,& classa oriun 'tur, proprie reaque, aut disi ut cr, aut nulla i atione curantur: tamen dolor que traciamus in piς sentia, Eois
his omiam salutem promittit. Itaque ad rem aggrediamur, di quatenus m tinet ad primam indicationem, Voriis sanempe ad communem corporis vacuationem, Ouitit x-ctio.
probant festionem vens quom a inquiunt sanguis abudat:ego vero id consimo si morbus fuerit magnus, si vires fuerim robusis, si aetas concedat. verum hic quaerat aliquis, s propter aetatem, vclesiam causam non liceat venam secare,quidnam agen-- 'dum si s Huic respondet Galenus a. ae tineis. secuti. am I
dum locos a. aluum Uysi tu acri discindam esse, paItim, ut supei sua excrimenta eris aliamur, parti .
vi humores qui inde ad lacum salum solem fem , uia De --
bi uici autem nos rorum temporum statim confugiunt ad suas scarifieatas cucu bitulas: de quo usu, vel potius ab usu, dicimis in no ira disputatione. Illud unum dico cum Galeno i , meth. I9. Nil -ht. de stati scaraone , coeuibrtulas, purgatis prius corpor: bus,rutiles quidem esse, sed in ple .inicis omnino, prs termittendas: de s quas si quis p uici, Gi
lenum cucurbitulas ianuunm Od D s: Onicordii cata, in
telliget e, is eundem audiat, aperte docentem euciari, tutas,& scarificaras,& non icar fi aias nunquam principio morbi, neque sne piscedente totius cori Maris euacuatione admin: strandas csse. lilius xetoam sunt
59쪽
curbitulam in occipitio positam,vel sola. vel cum stati
statione iuuat; verum irarum corpus antea uacuatum
esse oportet. Itaque s contingat, vi pro 'ter ahquod imped mentum non liceat venam secare, ego puto cum Gal. aut clysteribus acrioribus agetidum , aut see ioni venae scarificationem maleolorum sub tituen. clam esse. Sed quaenam vena secanda elis Aule. probat se lim' nem vens saphen ς in crure aut vent sationem in cru ribus , qui tunc sne dubio uniusteuulsionis videturra: onem habuisse: Galen. autem perpetuo secat venas stipe flores,ac maxime cephalicam,seruata reuitii duae partis cap tis dolentis,propterea quia fger non solum reuultio 1s,sed etiam , acuatonis Dad get: quam deternas nationem omnes laudant.
De quantitate la quinis nil certi statui potest , si
quidem ille, vel copiosus, vel parcius nν Mendu 1, pr ratione plenitudinis,habitus corroras,temperamenti, regionis , temporis anni, & similium. Verum s pleiani itido fuerit insignis, & communis toti coi puri . De ti tea is copiose sanguinem mittere ad Q. io , &plures uncias,exemplo Galent,quem 'egimus in lib. desa .miis. a . unica die qua uor sangui im l bias ditra xisse. Pisterea semelno,is partite sarguis si detrahendus, ad hae Ga c. p praecedelue. 6. generale tradit praeceptum , neinpet in omnabus mothis vii Iecsse, ut post moderatam laomitiis detractionem iterum san suis au ratur,at quandoquidem eo sena die, ii quando pristridie .ms quando nob s propositum fucrit,usque ad animi deliquium sanguineus mittere: namque ita partita vacuati ne natura minus patitur. Et quoto nus petimet ad reuulsioneir dem GHenus docet cap. 11.& 4. se tuenda val. 8. hinc reuulsollem eo fieri eta Mac ratem , quo maiorem in numerum detractiones auctae fuerim: hqur de natura toties irritata, ea que ad partes laborantes confluunt, maiori cum impetu assuescit in contrariam pariem di pellere. Sed mistis quaerat aliquis , virum praeter venas in Ghrto, siceat alias quoqMe venas secare . Cui respondeo G I. ex Arch eene 1.de med .lactinu. locos a s d lor capitis Dei seueret, venas quoque nasi, S fontis incidendas esse, quarum quidem venarum section/omnes praeclari Medici tum in dolore capitis ex sa evine,tismal a morbis cerebri, ut phrenitide,& familiari ier,di feliciter utuntur: quibu p aeterea addi possunt, de vel at aurium,ea quibus, vel cum hirudinibus, vel aliter, ii.ulti l e tempore lolent, & non sine ma gna volitate sanguineri, itere . Verum id memoria tenendum, non licere ad huiusmodi partici, lates venas de lienire, ii ii primum vena cubiti, & totum coriapus vacuatum fuerit
vltiinci quaeritui, utrum ante m s Jonem sanguinis fit necesse allium lenite, ut sole fieri γ Ad hoc rei pondeatis: si aluus non fuerit adstricta illud uota fore ne cesse;at s Muus adstricta tuerit,vel conjiciamus in ve-triculo, & m irim excrementa conti neri, tunc non nisi optimum fore, te misgonem sanguinis eam,vel clysteie,vel leniente etiam medicamento lenire: Cius exemplum s r.
violatus soluti ui,thamarin di,pruna,myrobalani quo- tum Rhases in prasentia mentionem facii. Et si quis Oh1aciat, nullum reperiri medicamentum,quod sanguinem pu get: re I pondeatis. haec medicamenta purgare acria rupiam excrementa, permisit sangui min deo, ut hac ratione sanguinis copia minuatur,& ille hoc m do purior reddatur. Secunda fuerat indicatio, reuellendi humores , &Ib In M. vapores fluentes ad caput. Et quanquam inter omnia pistidia reuellentia letitio vens principem locum obistiuo: tamen neque alia desunt . Humores igitur possum ad aliquam partem seni , vel ab alias partihus ad illam compulsi, vel ab 4psa attracti. Alis partes mi
pria vi ex lunt,quscunque ut quantita e aut viroque modo illis n xia sunt; aliae partes ex propria earum imbecillitate recipiunt . Attractio fit, vel ratione similitudinis a tota substantia , sicut sa-ciunt purgantia medicamenta : vel ratione vacui , quod in qualibet partis vacuatione contingite vel ra. t1one caloris, S doloris. Onod enim ad partem c te factam vieini succi vel trahantur , ut placet Galeano, vel confluant, ut Arch genescensuit, illud euidenter cernitur. At vero quae dolent, etsi ea qumque conspiciuntur ex dolore phlegmonem pati, non tamen ita facile est huius rei causam inuenire. Sententia alitem Galeni est hii usinodi, eam naturae facultatem , qus excretoria dicitur , tune fungi suo. munere , cum triste aliquid persentit, unde eum do or inter caetera potissimum naturam contristet . hinc fit, ut particulς proximae versus d lentem paraticulam sese compti nant , humoresque ad illam transmitiant , ex quibus deinde phlegmon exci
Haec diffuse declarantur a Galeho in lib. de natura
lihus faculi 1. dedis f br. vltim .i3. me si .med .i. Nobis autem haec sint latis, iam ad particularia praeli
Pismissa igitur secti ae venae, primum occurrunt medicamenta, de quibus iam divinita : secundo sunt acria chrysteria,qus coiieli,nuam decoci sursurum, centauro minore .colocynthide,hiera,& similibus.
Ῥιθα ι.A. Diharis 3 j. Sadi parem a 3 si Mems q. Iu Mise. Tertio sunt cucurbitilli,& stari statae,& non scaria sca ς. Pol terno sunt balnea,de lotiones extremarum artium, cum aqua calidi rea ea quibus variis in dis reuellendi quandoque uno, quandoque plui thus, quandoque omnibus Medici uti consueueruntqus quidem omnia partim ratione vacui , partim ratione cacoris reuellendi facultatem habent. Hoc ipso tem te tertia sese offert indicatio , repellendi in fluentes humores a capite, id quod faciunt medica
menta frigida actu , & potentia , & qus simu οὐ
stringendi vim habeant , ut docet Galen. s. de simpl. med iacult. a .hscaulem plurima sunt,sed pi incipessest oxythodanum , qtiod cx eleo rolaceo , fit aceto conficitur , adeo ut Medici in amet abns eapitis oesia quas omnibus, repellentibus praetermissis , solo sete mythodano contenti sint i de quo quidem tam insigni, ac frequenti remedio necesseeli ronnulla vosi melligere, qudi ad illius exactam compositionem, de
solent conficere ex aqua rosacra, Oleo rolaceo, & ac io: Nam vulgo accipiunt. In qua mixtione nonnulli minus probant aquam saceam, propterea quod non careat adstrictione , & valeat medicamenti penetralionem impedire. Galen. autem & Graeci Oxyrho dinum conficiunt ex oleqIOsaio,Maceto, hoc modo, ut quatuor panibus olei
60쪽
una pars Meti permiseramr . Qui docet liber Gile
no adscriptus, de med. facile parabilibus: quae tamen rex Nonis ratio,mea sententia,perpetuo seruanda non est, squidem pro diversitate statis , sexu , temper menti , habitus corporis, nec non inoa horum , di
morum peccantium, expedit acetum nunc imminuere, nunc augere . Uerum neqne illud oportet ignorare ex Galeno x. de medicamentis secundum locosi oleum rosaceua , pro conficiendo orythodino , non ex communi oleo,sed Omphacino, id est, non miseetematuro,ac recenti , vel ipso eo anno consecto, praeparandum esse,ross quam plurimis ad illius infusionem praeparaus : quas quidem rosas nonnulli arcii nataria hoc tempore non persecte maturas solent accipere , ut hoc oleum omni ex parte maiorem repellendi vim ha heat e sicut contra Oleum rosaceum, quod vulgo com plerum appellant, ex oleo maturo , nec non rosis quae ad integram maturitatem peruenerunt, solent prapa rare. Sic acetum quod propter eam ta itum modo cauissam adhibetur, ut oleo rosaeis faciliorem transtum,& penetrationem prς at, admodum aere essu non debet,siquidem insignis acrimonia sine alicuius cali sita tis participatione non potest eo a sidere. l si rin dem veritis adhuc magis resciviare . licet cum G ten. oleo , & aceto permiscere suecum Sem p ruaui, portui aer , lactucae , Oe similaum , quod ego frequenter s.cio.
tare, donec Omnia unum fiant, ut Rhase, notauit , in
. . qua tamen inix. One via garet medici deficiunt.
Sed itii bium est, inam parci debeat apponi . diu au tu, id apponit ponti, S temporibus, quem nonnulli
hoc tempore ι .nitantur. Galenus autem docet , regionem rapitis iuxta sinciput,propter laxitatem coa ticulationis , iuxta fututam cci onalem , nec nos propter ossium tenuitatem, & raritatem,tum calidit rem, tum frigiditatem meditameniorum saeue intro recipere. Imra vvio 23. mei h. 11. inquit, non solum qualitates, sed etiam lubstantiam medieamenti,s t
nuis suerit,intra cranium facile trant iti, quod in s ipso testatur experium Lisse r quare illorum medic tum in1 itutum probat, qui sue caliditatem refrigera re, sue se giditatem calefacere oporteat, ad hane Draxime capitis partem, accepta quas per manus a pii mi
inuenioribus ratione , medicamenta solent accommodare .atili. - Quo loco non possum dissitnulare turpem . &di
--. gnum risu errorem Altimari, qui cap. I. . de dolore capitis exeat ore dicit , Oxytho, num pei fundetidum iis is M' Esla iuxta fio Hem, via pi. ola paradunci . N iuxta' utrumque eius latR , ubi pili ad aures neci utitur: quae quidem verba ille accepit , ac more suo i, adve hum transcrip t er. Galem sed sensu plane deprau to,& a Galetit meain aheno. Namque Galenus cuius diligentiam ubiqtie licet admiraris . olens excellentem, quendam modum perfuscinas rosacei nos docere, nempe si illud ea altiori locota caput delabatur,
quan gui iam vel os.cidium recipiat , vult ut Ma-. MD, quaedam vesuti corona , ex laneo fasciculo in ta iam .. circum post O , quae ad caput accommodetur, illudque circiande ter Darte a iteriore,ubi des nupari eapulata,er lateribus supra aures,in parte autem porteriore
verius occiput: quo quidem arissicio primum oleum ne fusum longiori tempore loco adhaeret, deinde re liquae patres , quae non indige ut huiusmodi perfusione, citendemur . ne ab occursu medicamenti frigiadi laidantiari praeiet quam quod paries quoque inferiores acies Molli,& reliqua, ita ab omni inquinamento immus .esseruabuntur. Q at Gas. sementia est adeo plana ,& aperta, ut planior esse nequeat: honus au
cipite, quibus lana debeat eircumponi. interpretatur qua si ex ea orythodino debeant periundi , quod ne- M.,οῦ .s que G denu . neque alius qua iam somni uti. m. f. Ma hamuin de Oxythodino id qnaeritur, virunt artu stigv ad in t adum,vel aliter ac bear administraro ρ Ac sane Galerius ad et apertist me illud non solum actu frigidum, sed etiam aqua frigidissima, niue, & omnibus modis refiigeratum,adininistrandum esse: cui Rhases, ALicen M. Ralii quam plurtini consentiunt. Altera autem ex parte neque desunt, qui alitet sentiam .ex quibus eli Aetius, qui libro texiα x. in phrenitide crythodinum tepidum apponit , ad diaque rationem,
quod neque frigiditas, neque calidios periculoc reati s quidem frigidum densat meatus, de supcissa tates in capite non permittit discutir quod vero est valde calidum, feruorem duplicate quare ita statuit,
rosactum cum modico aceto aestate quidem exacte tepidum, hyeme vero moderate ealidum adhibendum esse. Ego autem magis probo determinationem Gnient , qui sumpta iud ratione ab humoribus noxiis, t. ad G 'iac. is. docet, in copia frigidiorum, de crudiorum h imorum, veluti in lettargo, tepidi . in c. lidioribus,&biliosioribus, velliti in ph. emtides gidis capitis perfusionibus utendum cs . Atque haec
de orythodino . Poli hse omnia , si capitis dolor
procedat potirema res ai indicatio, nempe discutiem 'di reliquia, humorum , & corroborandi ipsum cerebrum: ad quam indicationem sunt accomm da a m dicamenta externa leum cham malinum, lauimiam, liliorum alborum, lotiones ex decocto be: Osucs chaismomisae, stςchado e in ulna autem Aromaticum iota iaceum, drambi a, mithridatium, & smilia. Sed liatim quis obiiciat , ut hac esse calidiora, &propiet ea in dolore capitis calido non satis conuenire r cui re spondeatis cum Galeno a 3. metho. II. lige medicamenta non ius producto dolore conuvii ve : quo tempore iam crassolutis partibus tenuioribus remanent partes crassiores, de trigidiores, pro quarum dissolutione calida medicamenta requiruntur. Ad quem inodum Galenus in phrenitide,N castoreo, Ae altis id aenus calidis medicamentis viatur. Victus v mco verbo si tistigerans,qui parum nutriar,& paucum sanguinem gene tia. rei. itaque aegra abstineat a carnabas, vino,oιm: viatur
ptisana,heruis,lactucis, si uot.bus,de similibus; quiescat corpore,& ammo, somnus maxime confert ad tollendo, dolores: itaque si urgeant vigilis,lomnus concibetur a quotidie habeat alui excre iueqQ. caueat ah a
ci deutinus aaimi. Et lige de dolose capitis ea sau-
Rhases in eutatione huiusmodi doloris primum secat venam cephalicam , laruata lectitudine partis dialentis . deinde instituit orythodium ellia qua I sacra, Olco resaeeo, & aceto, q's tu id se uter permiscete, ac demum illud niue letii geratum capitiam ait : in qitibus non deviat a docti in a Galeni. pis iraquain in aqua rosacea. Pol ea Rhales militu levi iam , ex tisq ιsaartinus. Pis erea addit lentis, Naia um , que Don ita videntur conuenire. Nam- εννον Mhaque apud Galenum a. de alim sicutiat. oec tion L fa in v Epid. s. 33. lentes quidem parum nutritia i , seii ct non sunt alimeorum si dum , praeterea tarde coquuntur, crassultique, di melancholicum succunige nerant a nabe utque facultares contrarias , alio ammouendi, alietam cohibendi aluum: fie cloeus insi- gni suo odot e, vi scribit Galenus i. de m . te uti. Quin loco, cap. de iis qui ex lio et, cap. in dolent.
solet mulus caput Ieplere,& ollende. e: iraque non conuenit. Demum tali tu P mcd.camentum ex thamarinis