Viatorium, hoc est, de montibus planetarum septem, seu metallorum; Tractatus tam utilis, quam perspicuus, quo, ut Indice Mercuriali in triviis, vel Ariadneo filo in Labyrintho, seu Cynosura in Oceano Chymicorum errorum immenso, quilibet rationalis, v

231쪽

Montibus Flanetarum. at s

armoniaco, oleo salis communis aut urianae, quae non ad eo noxia existimo intra corpus humanum, dummodo cum camtione usurpentur , quam antedictae aquae forteSa

C A P. VII.

De Monte Solis. Solis naturam postquam peculiari

tractatu, tum quia medicinae in rebus humanis optimae subjectum sit nobilissimum , tum quia scopus , ad quem multorum actiones non solum in chymia, sed omni pene vita, referantur, &quasi parvus quidam mundus sit, innumera in se complectens arcana , declarandam antehac susceperimus , nunCejus proprietates,quae passim hic & alibi Occurrunt, silentio transibimus, & sal tem de use ejus triplici, ut hactenus reliquorum , pertractabimum De I. Usu Solis.

Nullus quidem praesumere potuit coa

232쪽

Montibus Flanetarum. Is Inus . huic adesse illum spiritum vivifiacum , & per consequens virtutem sese propagandi Θ His & similibus , si rite ina . telligantur, per se veris , si secus, non tum falsis, sed quoque multorum errora causis , hic in tempore obviam ibimus, respondendo, quod Missimi inter Me dicos & Philosophos agnoscant, qui nos

mixtorum ex elementis gradus. Primo simpliciter mixtorum & rudi Miner Va compositorum , eaque sunt propria meteora dicta, non ex omnium elementorum complexione , sed quorundam, saltem orta. Secundo perfecte mixtorum, ut sent lapides, mineralia & metalla , ex quibus alia perfectius , quam alia, & nonnulla perfectissime sunt composita, nempe argentum & aurum. Te tio vegetabilium , quae praeter mixtionem , vegetabilem animam obtinent, cujus beneficio nutriuntur, augmentanis

tur in justam & speciei convenientem . magnitudinem , & sese propagant. Quarto animantium , qui praeter jam dicta, habent sensum , appetitum & motum. Quinto ipsius hominis, qui instar parvi mundi praeter vegetabilium de

animantium potentias , animam quo-

233쪽

iqi Tmactatus de Sepressi

jam dicta, habent sensum, appetitum &motum.Quinto ipsius hominis,qui instar parvi mundi praeter vegetabilium & antimantium potentiaS aΠimam quoque rationalem, constantem intellectu & vo

luntate possidet. In his omnibus spiriatus quidam est , ea permeans & Vegetans , at diverso respectu. In homine hie spiritus est coelestis originis & immorialis substantia. In caeteris animanti- . buri alterius conditionis, qui forte ab astris iisdem suppeditatur. In plantis adhuc ignobilior 1piritus habitat , fortὰ ejuslem ortus. Metalla vero, mineralia& lapides animam proprie dictam non

habent, unde sentiant audve tent, mr triantur, augeantur.& generentur, sed

spiritum nihilominus & virtutem infusam ab astris manifeste ostendunt, ut patet in magnete , gemmis , mineralibus 8e metallis, aliis secundum magis& illinus Est quoque spiritus & potentia in rore, pluvia, Frandine, & ejusmodi, sed longe inferiori ab his censu si quis jam vim vegetativam metallis ascria 'bat, ut plantis, ille fallitur suo judicio, &confundit rerum proprietates. Tres ita. - que ultima gradus per semina suam spe ciem

234쪽

Montibus Flanetarum. I9 3ciem propagant, homo & bruta in di

creto sexu, duorumque conjunctione, plantae una saltem numero, sed Hervi phroditica virtute. Nullo autem modo 1ic metalla multiplicantur, cum generativa, augmentativa & nutritiva iacuit tibus deitituantur, quaru Vice motu gravis Sc levis utuntur, hoc est, VaporeS ex elemetis diversa proportione missi excitantur calore,ut ascendat,& frigore congelantur, ut descendant ;Vnde fit mixtio Corum omnium, in primis sulfuris & ar-

Senti vivi,ex quibus imperfecta,& ex his

perfecta oriuntur. Ex vaporibus itaque metalla omnia constant, tam ferrum durissimum & auru ignibus durabile, quam

Mercurius, aut alia leviter cogelata cor

pora,quo ad materiam,& saltem differ ut molo mixtionis ac coctionis:In auro, de quo nunc loquimur sunt saltem vapores Mercuriales, non sulfuris illius comunis; atque ii sunt duplices, alii materiales di-ini,quia materia suppeditant auro & sunt humidi & frigidi in magna copia q, alii formales, qui formam leu tinctura adfe-xut, & sunt calidi & sicci in longe minori quantitate Hi inter se mixti,ut in qualitatibus sese mutuo non excedat,coitituunt

235쪽

4 Tractam de septen

auru naturale, Verum quidem est, quod magna ex parte forma & gremio male vita educatur , hoc est , quod vapores illi formales fiant ex materialibus in operisbus naturae , quae utitur longissimo tem pore & calore temperato, quo Vaporem

humidum & frigidum convertat in caliadum & sicciini, at in his ars naturamimiatari nequit. Hinc cum animadversum sideosdem vapores sormales ex propria suantinera aliquando exhalare, qui si inveniant nullum argentum vivu, nihil quo que inde exoritur , si vero apprehederino Vaporem argenti vivi humidum & trigia.dum, hunc congelant in argentum & aurum. Nulla ergo ratio pater, cur aurum jam congelatum intra vel extra terri vis cera, dicatur vegetare, augeri aut seip- sunt propagare,cum semen aliud non haia

beat, niti duos illos vapores , ex quibus ipsum ejus individuum compositum est Sperma illud ipsum, ex quo animal vel planta concrevit, non facit propagatio nem speciei, sed distributum est per omnes partes ad augmetationem individui, ' quo ad acumen perducto ipsum generannovii sperma in certis locis & partibus,

ad propagationem species inseruiens

236쪽

Montibus manetarum. 19j

Fale sperma cum non gene etur in auro, nec sele propagare potest. Unde illi, qui quaeriit aurum purum, ignibus intactum, ex mineris suis vel fluviis collectum, id i que per vim ejus propagativam, aliis mineralibus infundendam multiplicare stu- .dent, ratione quidam innituntur probabili, at quam experientia & rei ipsius na- tura refellat: Cui si quis fidem adhibeat, non opus erit sumptibus & periculis haud levibus ut contigit cuida, mihi satis noto ) tale aurii congerere, instar formicae Indicae, & pro ovo Philosophico excubandu in furnis ponere:Quod ii itaque haec vis generativa ad sui simile propagatam idonea non sit in auro illo spia rituali, ex quo ignis nihil destruxerit: multo minus est quςrenda in alio com ni per ignes ceties macerato & exhausto.

De II. ροι Auri ad Tincturam

At alii non contenti his demonstrationibus, cum legunt minores de auro Io-quentes, quod in eo sit sulfur eorum at

que inde eliciendum, imo quod ipsum

aurum vocetur sulfur non e contra, '

non ulteriori inquisitione facta ad a

237쪽

- rum commvno fed ut Arnoldus inquit veluti asini rostrum ad foenum, nescie tes ad quid & cur manus porrigunt, quubus Poetae aureoli versus optime arri

dent, ut ait: i.

Hordea cui cordi, demum ferit hordea, in auro', Semina bunt auri. Sed illis iidem authores satisfaciant,cum inquiunt, Aurum Philosophicum non esse aurum vulgi: nec sulfur eorum es se sulfur commune aut ex communi su jecto peti debere, propter causaS , quas annectunt ν quia hoc nimis durum M aequatum sit , aut ut poeta addit, quiae semina illa ex auro petenda) nimium retro submissa recedant : Hi , inquam, animadvertentes aurum in sua substan-,tia grossa & dura quasi ligatum nihil age re aut virtutem suam augmentativam seu propagativam exerere non posse,. hoc est, sulfur, tincturam, formam, Mercurium fixum, vel animam suam non relinquere, ad solutionem,macerationem, attenuationem & elixationem ejus se contulerunt, non diffidentes hoc modo tractatum id quaesito fini responsurum:' Verum quando omnium horum recor

dor, quae hujus intentionis gratia a mul-

238쪽

Montibus anetarum. 19

tis phantasticis concepta , tentata & acta vidi, audivi & cognovi,inhorrescere potius cogor & obstupescere, quam de 1ingulis narrationem instituere, aut rationem reddere : Quicquid de coelo , ter ra , mari, aere, re igne perquirere po- . tuerunt , huic proposito accommoda-xunt : Anaeon quidam mendacissimus

mihi jactavit, sese posse radios Solares

in vitro captare & eorum effecti iam UX- , .

trahere 3 quo invento maXime gloriatur ad auri essentiam extrahendam adhibendo Θ Sunt qui rorem Malalam distillant pro materia omnium rerum pri- ma ad dissoluendum aurum , qui coelum & omnia ex aquis creata asserant eκ sacris. Alii terr m rubram aridam ce Cpite grammineo detecto per noctem sub dio relinquunt & mane distillant inde aquain ad auri solutionem accommodam. Alii ex quercu veterrima arida ligna putrida accepta distillant ad eandem effectum. Quidam utuntur aquis Regiis cum armoniaco sale , ex fortibus, factis, item oleo sari, spiritu urinae, aceto acerrimo , aqua ex melle, ex chelidonio, ex Mercurio sublimato, ex Mercurio cum stanno, oleo sulfuris per as-

239쪽

9s ' Trumtus de Septem

censum sumi facto , & innumeris ali is

quae singula aurum solvunt, corrodunt, . & in aqueam tenuitatem reducunt.

Concedamus jam his. aut similibus au-tionem. xum in liquorem soluui posse , aut - . . lutum ab illis fuisse. Quid inde ξ Alii y V8 hane solutionem sibi scilicere putant, quia laurum spirituale , penςtrabile & υἱήis. tingibile active fecerint. Alii hinc am- .plius elementa segregare student disti lando &redistillando, donec in tinctu

3- ορ- ρ ram promoveant: Quidam sulfur a Mercusso auri discernere tentant,iisdem m diis. Nonnnulli addunt huic solutioni

metalla, Mercurios aut pulveres , ut in- Corporentur auro soluto , & uniantur. At cum omnes enumerare sit impossibi-ie , caeteris omissis , his respondebimus, non dubitates, nos pauca calopodia plu- imorum pedibus adapturop. Qui aurum hoc modo tacitum spirituale fa--η . ctum adfirmant, quibus fidem adhibebimuS adeo, ut concedamus, quod etiam per alembicum totum evexerint , licet

adnon sit cujusvis operarii chymici, nihil tamen ad tincturae Philosophicae eL sentiam spectans inde conficient , sit autum volatile di spiritualizatum , ut VC-

240쪽

Montigvi Flanetarum. 9 'lit , nondum tamen ex materia facta est forma, aut ex patiente agens. Nam quos ante retuli de geminis vaporibus, auri. integralibus partibus sive etiam principiis , quorum alii sunt humidi & frigidi, materiam, alii calidi & sicci , formam

auro conferentes , hic in primis spectandum , num ex hac solutione dictorum Vaporum, humidi & frigidi convertan-xur in calidos & siccos, remanente sum ciente humiditate , qua ingressus fiat in metalla alia sQuod ii fieri possit, haec tinctura est verissima : sed quomodo hoc fieret Quo instinctu naturae haec aqua solutiva potest vapores illos alterare in 'Lontrarias qualitates summorum graduum , & interim relinquere satis exprimis qualitatibus non alteratum. V nius rei simplicis vel naturalis, vel arte factae, est saltem una simplex operatio excedens in qualitatibus , ut paxet in igne, qui calefacit & exiccat sumnae,cui .cunque admoveatur , nec quid humidi

aut frigidi relinquit, sed totum a bsumit; quod si proteresin sive imaginativam

Vim aut rationem cum voluntate habe-

ret, tum posset unam partem subjecti,

in quod agit, intactam relinquere : At