Viatorium, hoc est, de montibus planetarum septem, seu metallorum; Tractatus tam utilis, quam perspicuus, quo, ut Indice Mercuriali in triviis, vel Ariadneo filo in Labyrintho, seu Cynosura in Oceano Chymicorum errorum immenso, quilibet rationalis, v

211쪽

181 Tractatus de Septem Ut antiquitus cum de Delphis quaestio

agitaretur, an esset in medio terrae, nec

ne , Iupiter dimissis utrinque duabus

212쪽

Montibus Pianetarum asy

aquilis, quae cum circumcirca totam ter Iam, una ad occidentem, altera ad orientem, pervolarent , & in Delphis . Convenirent, litem diremit: Ita Magetilanus ille , cum terrenum globum circumnavigabilem , quotquot Vixerant homines ante dubitassent, ab occata OrtUm versus nave penetravit, atque sic circulum terrae integrum cursu quod a nemine ante id tempus perpetratum absolvit: Verum cum ille in itinere occubuisset, socii ejus domum reversi, u-

num e septimana diem quod mirandum est amiserant, ita ut feriam primam j, seu diem Solis, pro feria ultima seu Saturni , & diem Lunae pro Solis acciperent, cum interim Hispani eandem diem pro sequenti haberent. Nec vero hi

aut illi in computatione dierum abe rare poterant, sed utrique Veritatem, ut erat, complectebantur. Quae res pro miraculo diu reputata , cum ad sapientiores ad discutiendum transmissa esset, responsum est ab illis, Magellanicos sua peregrinatione absolvisse eum cursum circa terrae superficiem , quem Sol peragrare solet spatio a 4. horarum , in suo coelo manens, atque integrum diem,

213쪽

Trasutia de Septem .

cum nocte ita constituere. Hispanos umro domi mansisse , nec interim aliquem cursum circum terram peregisse : Hinc necessario Magellanicis unum diem in ' tegrum, qui constet a . horis , deesse, quod licet primo valde dubium, tamen postea cuique ingenio Tonsideranti ve . rissimum inventum fuit. Ad hunc fere modum , ut in hac arte Lunae & Solis reductio fiat in suam primam materiam, i

hoc est , ut illi lapides gratis dati

inveniantur , non opus erit totum terrarum orbem pervolare cum aquilis ilialis , aut circumnavigare cum Mageli

nicis , alias Lunae habebimus pro Solis,& Solis pro Saturni diebus , quod non convenit : si vero ita habituri simus, non multum aberrabimus, sed cum sociis illis, uti & Philosophis , nostram

mentem ceu verissimam interpretari poterimus , cima eadem sit vera utrobique ' . . 'tatio. Illi, qui domi manent, nobis Q que libro reliquerunt, in materiam sui primam haec lumina converti jubent, nos , qui in Oceano operationum chymicarum versamur , diuque versati sumus . , respondemus, quod ea conversio

sit facta a nobis, duim binos illos lapides,

214쪽

Montibus Flanetarum a 8 sveluti aquilas orientalem & occidentalem , conjunximus in Delphis sive furnis Philosophicis : Verum sapientiores hanc litem judicent, ex quibus duo pro

tempore sufficient: Avicenna diei. I . cap. 2. Aristoteles , inquit, de lapidibus : Duo lu- pides jacent in stercore , Mus foetens oe alimbene odorans, parum appreciati in oculis tentium : si scirent eorum valetudines , tenerent eos honor cer sed quia nesciunt eorum val tudinem , desticiunt dimittunt eos siver cora in locis faetentibus in qui conjunget eos ibi erit magisterium: Author consilii co- junctionis massae Solis & Lunae haec verseba exponit, ubi dicit: I md hi jws artis duo sunt lapides principales, albus m rubem mirabilis naturae r Albus in occa se Solis incipit apparere siver facies aqvarβm , abscondens se usique ad mediam noctem, G postea, mergit in profundum e Rubeus zero ex opposito operatur , quia incipit ascendere super aquas in ortu Solis usique ad meridiem, m

postea desiendit in profundum : Atque sic proposito satisfecimus. De III. Lunae u.

Plurimi ex Luna medicinas extraXe-

215쪽

runt , cum tincturas nequiverint, non omnino contemnendas dum tamen absque jactatione , ne dicam , mendacio, non obtrudant magnatibus corrosiva &venenosa pro alexipharmacis , capita mortua nescio quarum nugarum prΘmagnis mysteriis. Quicquid fere excogitari potest , sive ens, seu non ens, illi

experimentatores ex Luna educunt,

nempe sulfur , Mercurium, oleum , sal, butyrum utinam & panem cum Vinoi lac virginis, Lunam potabilem, & quid non aliud ' Magni viri suis natis dant . magna nomina pro libitu , nullo reclamante , sic illi : At ut non sequitur , si quis Hercules, Alexander, aut Iulius Caesar vocetur,quod sint illi ipsi, quos nomine repraesentent, ita nec judicandum horum magnifica nomina suis inventis potius amissis indita quicquam commune habere cum rebus , quas referunt. Vbi notandum, Lunae, hoc est, argento, in quacunque praeparatione singulares effectus ascribi, quo ad morbos cerebri,nempe ad Epilepsiam vertiginem , a poplexiam & ejusmodi symptomata: quod si ita est in rei natura, nil contradicendum. Verum aliquid condonandum imagina-

216쪽

Montiis Flanetarum. 28r

tioni hominum , qui de argento & auro magnam spem in medicando conceperunt , etiam ibi, ubi nulla est ratio cognita, Argentum vulgariter Vocatur L na, saltem ut sit pallium, quo a Vulgo, occultetur , quicquid de eo scribitur, hoc alii interpretantur , quasi omnes Lunae coelestis proprietates huic met Josint inditae. O caecitas humana i Luna 'coelestis alba est, ita & argentum, ita cerebrum. Ergo haec tria conveniunt, &morbi cerebri a Luna coelesti sunt , &scurantur Luna terrestri seu argentor Ejusmodi ratiocinationes non multum habent veritatis, licet multum ad sp

ciem probabilitatis. Alii ad curandos jam diistos morbos, aut his similes, utum tur limatura vel foliis : quidam oleis; aquis, lacte & butyro Lunae , aliisque i ejusmodi, iisque nihil contra dico, dummodo caveant sibi a faecibus aquae fortis, quae inhaerent Lunae nec inde sep rantur , nisi in fluxu metallico Nam

λuna ia Sese separata per aquaS acres affusa qua communi,sescendans in la- , i minam aeream , magnam partem ejus- dem aquae spirit m acrium & corro

dentiumapud se retinet, unde illa aqua

217쪽

i 4 Tractatus de Septem

' quod sane fieri posset , si non esset aliure

quiss tinctura argentificii , quina argentum Vivum coagulatum ac aequatum: sed

cum illi sua intentione & spe frustrati sint , hinc quoque patet eorum falsum fundamentum, & tincturam argenti ficam habere in se plus caliditatis & siccitatis , fixitatis, tenuitatis & spiritualita- . tis , quam argentum ipsum ab ipsa incorporatum. Vt enim homo non est ipsa ani- marationalis, nec corpus solum est homo, sed hic constet ex anima rationali &corpore, sic argentum suo modo ex forma & materia, & per consequens argentum ipsum non est forma argentifica,nec 'argentum Vivum, utpote materia est ar a serim gentum,multo minus forma ej us. Mi j vi-Moηe μι- dentes, quod cum tota crassa substautia argent1 nihil tingere pollent, magis tenuiorem ejus portionem a reliquis faecibus , quasi similam a furfure separare aggressi sunt viis iisdem & mediis , de quibus sepe diximus , nempe salibus & aquis separativis. At quo effectusHoc ipsi viderint ,sat scio, quod non Philosophico aut . sperato: Quia haec corrodunt totum &non segregant ejus partes, quas si segre sarent , id tamen per violentiam destru-

218쪽

Montibus Flanetarum. Ips stivam , exiccativam & naturae contra riam facerent, & sic semen ipsum extraetum corrumperent, ut nihil inde propa- gari posset, ne hoc quidem, quod ante fuerat, tantum abest, quod Vim propagativam immittat aliis & multiplicatio.. ynem similium instituat. His discultati 3 sepabus obviam euntes quidam ingeniosito- πὸ. ures , totum hoc negotium committunt um per

Mercurio vel Mercurialibus , quibus ante dicitam propositum perficiant , sperantes

Nercurio vulgi Mercurium & sulfur arta genti elicere , ut aves captantur avibus sui generis. At quia, totum argentumes: Mercurius tam forma , quam mate-xia , quis erit arbiter aut sequestratorὸ

Amalgamationes fieri possunt argenti cum Mercuriis, item & solutiones seu liquefactiones, vehit butyrum in radiis Solis liquescit , sed non separationes substantiarum ejus. Quomodo dignos-. 'cetur vis activa a patiente , haec retina quatur, illa colligatur, cum utraque sit alteri similis , atque ita conjuncta , ut nihil intercedere possit , nec simile , nec dissimile: si enim simile , conjungetur,& fiet unum: si disismile , non assumetur ab utroque , vehit judex aequalis.

219쪽

ν 1 6 Tra autus de Septem

Verum respondere quis posset, naturam hic potissimu operari per calorem, non medium separativum , nec artificem. Ut enim calor in lacte moto excitatus dil- cernit heterogenea a butyro , nempe caseum & serum, & congregat ejus h mogenea , ita & hic fieri praesumitur. Et Iunt, qui aquam a vinci secernant ii deraceis valis , aut aliis modis s Hoc Sc. argenti sulfur a Mercurio separari posse opinantur. His insero, quod corporai naturalia ex elementis composita per putrefactionem vel calorem facile separentur in diversas substantias , in quibus non sit mixtio fortis, ut in Vegeta

bilibus & animalibus , sed illa, in quibus fortior mixtio existat, dissidit i me,ut sunt

plaeraque mineralia & metalla. Cum ita- ique in argento & auro sit duplex mixtio& aequatio qualitatum , eaque fortissi- , .ma , inde non calore exiguo , ut lac,

sed nec igne fortissimo, superantur, &hinc horum & illorum apparet maxiesa dissimilitudo in modo separationis suba .siona stantiarum. Verum demus, quod possint

μι-ris aliquam partem maturiorem de argen-zia,'' to separare, virtute ejus illaesa, quam si iterint projiciant in plumbum vel stam

i , num,

220쪽

Montibus Fianetarum

num , vel Mercurium , vel aes , tum ex singulis optimum argentum renasci. Quid hoc ad tincturam/Sane essee cum damno orbis Christiani conjunctum , castra a Turcis , expensis laboribus & sanguine multorum millium

occupata & possessa , iisdem restituere

absque lucro aut restauratione atrarum

commod3tatum. Ita sentiendum , si lati fur ex perfectis , multis sumptibus &sudoribus petitum , post absque ullo lucro, iisdem corporibus unde detractum , vel similibus reddendum sit. L dus sane hic esset Sisyphius aut Tant, . , leus, non Philosophicus , magis ad os

aentationem , ne dicam , deceptionem, multotum , quam utilitatem spectans.

At respondent illi, hoc sulfur detractum

cum suo proprio corpore aud alio Mercurio, in infinitum augendum esse , ac severa se habere instar bona seminit, cluod successu temporis ex parvulo cumulo in immensum multiplicari possit, vel instar fermenti fermentandi cum sua propria massa. Sanὸ si hoc fieri posset,& illud sulfur haberi, opera illa esset optimὰ eollocata. At vereor , ne hi bonae voluntatis & magnae spei homines