장음표시 사용
21쪽
dicis. Et uolunt aliqui dicere, quod quando in Codice allegatur, non sit necesse addere. l. dice do sic. C. de iud. l properandum. sed simpliciter debeat dici, de iudi c. properandum. sine hoc addito, legem Isi esset lex I. 1. 3. vel Penultima, uel antepenultim/. Tunc enim oporteat addi, l. i. r. vel penui.&c. Sed siue hoc in toto seruatur siue . . Iaon, non est magna uis atem interdum in Codice allegatur Authetica,quae est antiquo iuri superaddita & incoxporata: ut, C.de episc& cle. Authen. generaliter. id est, in i Codice sub titulo de episcopis & civicis, in Authe. ibi incorporata, quae incipit, Generaliter. i eteoru . Tertius principalis liber uocaturum Autheticum in nitIib. mero singulari:& Authentica Authenticorum in numero plurali. Et sunt Authentica quaedam excerpta, quasi summula librorum supra dictorum. Et diuiditur iste liber in s.collationes, quarum quaelibet sub diuiditur in titulos. Tituli autem subdiuiduntur non in leges, sed in para graphos.& quando ex Authentico allegatur pligi textus, praemittitur primo nomen libri cum praepositione, in , deinde ponitur titulus, postea subiungitur para--.graphus cum ipsius inceptione:& in fin. pon itur quota . collationis. Qnamuis enim collatio naturaliter precedit para graphum qui in ea continetur, tam ea conatio cunae sua quota consueuit ultimo allegari: licet etiam interdum omittatur. Exemplum sumatur sic allegado. in Authen. de lenonibus. s. sancimus. coli. s. id est, in libro seu volumine Authenticorum , sub titulo de lenonibus, ins qui incipit, Sancimus. sub colla. s. Aliud exemptu. in .' AIrthen. de trie n. t semis S consideremus .coll. 3.id est, in Authentico de triente & semisse. in S. consideremus.&c. Item in Aiath. ut diui iussi subscript .ha. bio quae. s. r. colla. 8. id est, in hoc libro, sub titulo , ut diuinae iustiones subscriptionem habeant gloriosissimi quaestoris &c. Et nota disterentiam inter Authenticum & Authentica . Nam Auchenticum qi libet principalis uoluminis, deb tuo iam mentio facta est; sed Authetica est lex una vel Paragraphus incorporatus in lib. C.& allegatur hoc moao sicut etiam pracd:ctum est in libro C. in Auth. mului rite
22쪽
Liber Feudorum, qui alio nomine dicitur Colla. Io. '' dividitur in duos libros partiales, quorum quilibet subiti diuiditur in titulos : & isii in capitula & Paragraphos. Vnde ut exeplariter dicatur, in allegatione huius libri, agit Primo ponitur nomen libri, postea titulus,deinde capitulum & s ut sic allegando in labro, alias &comunius, an SN ud. de prohib sevd.alien . per Federic c. i. s. hac ,ra edictali. Et hoc breuiatum sic intelligitur:id est, in Vsi-ihi bus seu dorasm(quilibet etiam Collatio decipeta dicitur .sub rubrica de prohibita fi udi alienatione per Federi-
pq Cum, in c. r.& paragrapho allegat o. Et est necesse appo me nere per Federicum,ad clifferentiam alterius tituli in eoui dem libro de prohib. seud. alien . per Lotharium. Potesti, etiam nomen libri ultimo subiungi: ut in hoc exemplo
in Guib.mod. seu d. amitt. c. unico. s. rursu in usibus seu d. id Ni in est, in rubri quibus modis seudum amittatur. c. unico initi f. rursus,in usibus seu dorum. Et iam in*erdum allegatur lio .collatione io. sic breuiando .coll. io. quia iste liber postra- collationes autheticorum aeditos est. Alia possunt ac-ota Cipi exempla multa. Deseud.mat.duc.& com. id est, de dii seudo marchiat,ducatus.& comitatus. De inuec in mari. ani fac. id est,dein uestitura in mancum secta. de milit. vasel. tr- 'tii contum. est.id est, de milite vasallo, qui contumax in est. Quali vas tui .deb.dom. sid. id est, qualiter uasallus iaca, rare debeat domino fidelita em. Et ita de omnibus alis sit extendendo,& abbreviando rubricas, cum subiunetio-ia ne tamen ca.& s. in quo continetur authoritas uel tex-st, tus allegatus. Et tantum libro Feudorum.
is. Quartus liber principalis dicitur Instituta, uel Insti- t. tutiones in numero plurali. Et diuiditur in quatuor li- 'm's- bros partiales,qui sunt introductoris in alios libros le- μ'
c. rates:imo deseruiunt et Chilonib. in quantum declarati. signiscationes terminorum in iure usitatorum, qui mulse, tum ueli 3 sunt incipientibus , iani quam ostium in do- . J in una, in ius praebentes introitum. Quare consultuna esto omnibus quasi modo genitis pueris istic adultis lac iuris - soncupiscentib. per Institutionsi dogmat sva primaria2 S B et sumere
23쪽
sumere putriment3, ut doctrina praeambula insormati, Iustiniani mereantur sinctionis securius inhaerere.Qui, Christianissimo Iuttiniano Imperatore regulariter derivata omnium Imperatorum authoritate iubet,uetat vindicat, punit, atquc permittit. Nullus ergo tam praesumptuosus existat , quod sine Institutionum doctrinis Wd Iurium,&maxime ciuilium sublimitates conscende-xe attentet: qm ex alto irremediabiliter corruuioqui vo-Jare satagunt ante, quam pennas assumant. Fuit autem hic liber de mandato Iustiniam Imperatoris (qui etiam Digestum composuit aeditus,post Digestum,&post pri Uam compofitionem Codicis ante tamen secundi Codicis, quem nunc habemus compilationem , per magnificum magistrum Tribonianum Quaestorem sacri palatii sis,cum Theophilo & Dorotharo uiris illustribus,ut in principio Institutionum dicitur. Et huiusmodi libri parciales subdiuiduntur ulterius in tituIos,& hi in paragraphos,non in leges nec in capitula, & paragraphi in te tum quando iungi sunt in uersiculos. In allegationi, autem huius libri talis modus obseruatur P primo ibber nominatur,postea rubrica,deinde paragraphus cum Mersiculo. Exempli gratia, Instit. de iusti.& iur.f. i.id in libro Institutionum,sub rubrica de iustitia & iv. in s. I. illius rubrice. Aliud, Instit. detur. nat. gent. &ciui. scd quoties.id est, Institutionibus de iure naturali gentium & civit. paragrapho allegato Item,Instit.de haereti insti. s. haereditas,id est, haeredibus instituendis. paragrasilio qui incipit,haereditas a & sic de aliis exemplis acciapiendum est. Et haec de nominibus,diuisionibus,& ex piis ipsorum librorum legalium pro nunc sum ciant.Vt tamen plenius nos cretur hi libri,notam Digestum v tus sic incipit,iuri operam daturum prius nosse oportet, unde nomen iuris descendat.Et primus titulus est, de Iustitia & iure In fortiatum vero sic incipit, Dotis causii semper & ubique est praecipua.Et primus titulus est Sosuro matrimonio quemadmodum dos petatur.Sed Dige tum Nouum incipit, Hoc edicto permittitur,ut siue iari: siue iniuria fieret opus per nuntiatione inhibe tur .
24쪽
nati, Et est primus titulus de noui operis nutiatione. Codecstus incipit, Imperator cunctos populos. Et prima rubrica
riter est,De sum. tri.& fid.cath. Praemittitur etiam prooemiu.um: Haec quae necessario.Autheticum incipit,occupatis nopi' bis circa totius rei p. curas. Et est prima rubrica, si haerestrias soluere legatum noluerit.Decima collatio, quae etiam lia e- ber de Vsibus seudorum dicitur,uc incipit, Quia deserii vo, do tractaturi sumus,uideamus primo vistudii dare pomateri sunt. Et prima rub. est. De his, qui seudu dare possunt, Setiam sualiter acquiratur & retineatur. Institutiones vero fic 'ipii incipiunt, Imperatoriam maiestatem non solum armis Dei decoratam,sed etiam legibus oportet esse armatam. ni - Notandum etiam est,q, quidam liber paruum volu- 1latii men appellatus est,continens in se aliquos praedictora ut in librorum totalium,& aliquos partialium, uidelicet Aaipat thentica,Vsus laudorum , & tres ultimos libros Codi- agri cis, scilicet Io. II.& I x.qui raro legi consueuerunt,& t atcla tulos habent plerosque rarissimos. iiii, Raemissis itaque nominibus & diuisonibus libro-ol, 1 irum uti iusque iuris cum modis allegandi in ipsis, ceu munc pro breuiaturis glossarum legendis, subiungam est, quoddam alphabetum,in quo communiores saltem ab .ia, breuiaturae textuum &glossarum iuiis continebuntur,
ti et sola in textib. iuris maxime Decret. signat nomen pro-
agri prium uiri vel mulieris,ut Arnoldus, Bernardus, & sic icc, de aliis, ut de tests.ex parte A .idcst, Adae,& sic de aliji. x, Ab.id est, Abbas,scit icet Lapus uel de Castelliano. t. Vt Atuet Accur.id est, Aecursius glossator in legibus. .is, Hic duos habuit filios, unus uocabatur Franc. Accursit,net, Maleps doctor, qui glossi s patris sui multas fecit additio
e Ii nes. Alius nomine Ceruotus,qui fecit etiam additiones, ausi quae dicuntur Ceruolinae,modicum tamen valetes quatio rum una ponitur C.deaeden.in l. i. Et sic filius potest, lige in iure patrem reprehendere, ut aede condit. ob causi ine id imoribus secus, licet possit dari tritor patri furioso .cri Al. uel Alb.idest, Albertus doctor, uel Albericus. r
25쪽
Ala id est, Alanus. Ap. se.le. id est, apostolicae sedis legatus.
Ap.re. id est, appellatione remota. . lib. is
Ap.re. id est,appellationis obstaculo remoto. Ant. de But. id est, Antonius de But.Ar.vel arg.id est, argumentum. Arch.id ei , Archidiaconus, magister Io n. Andreae,qui glossauit et Sextu,& scripsit Rosariu super Decretae . Ad no. pree. id est,ad nostram praesentiam. Aur. uel Authen.id est, Authenticu liber,uel Authenti-
AE. id est, AEo, qui secit Summam unam in legib.ex qua
sumunt examinandi continuationes rubricariam. Bern. Ber. B.id est, Bernardus glossatoi Decretallum. Barth. Brix. id est, Bartholomeus Brixiensis. qui fecit additiones gi. super Decreto, quas si Decretum habet, sic incipit gi .eius: Quoniam nouis superuenientibus causis, nouis est remediis succurrendum. Bar. id est, Bariolus deSaxo ferrato, legum interpres. . Bal .uel Bald. id est, Baldus in utroque Iure scribens. rBaiad. id est, Bandinus doctori ' . . Bo. me. id est,bonae memoriae. Bul g. id est, Bulgarus doctor. But . id est, Butrius, scilicet Antonius de Butri'.
apponunt haec verba praedecessor noster alias in glorsis, summis, vel lecturis, C magnum significat codice, communiter in ablativo casu. Sed c. parum,id est, ca-
pitulo:uel centesima, in distinctionibus. Cr id est, Cynus doctor legum. Ci id est, ciuis. Cle. vel Clem. id est,Clementinae uel Clementinis. Card. id est,Cardinalis doctori
Constit. id est, conititutio. Compost. id est, Compo stellanus doctori Cen.eccl. id ei ,censura ecclesia ilica.COn.t.e. r. id est, consultationi tue taliter respondemus
26쪽
De poen id est, de poenitentiis. De consid est Me consecratione. Dil. fit. id est,dile ctus filius. - Dama. id est,Damasus Papa. i i
Dicue id est,discretioni uestrae. . . Do. de Ro. id est,domini de Rota. 'Durand. id est,Durandus doctor.
dem: maxime qn sequitur titulo,distinctioe,uel lege. Eccl Rom.id est,ecclesia Romana. Extra. id est,extrauagans. Et hie est sciendum P quando in summa de casibus, in Sunam a Pisana uel alicubi in libris Iuris ponitur authoritas ex Decretatibus, tunc a legatur extra,& significat extrauagatem,s toxturu uel capitulum extra corpus Decretorum positum. Deci Ctalis enim paulo ante compilationem,correctionem , & concordationem ipsarum erant extrauasates: quia uagabatur extra illud uolume.
Hodie autem per inodernos Canon istas capitula in de retalibus in Sexto similiter & in Clement. non consueuerunt allegari extrae quia talia capitula modo non vagantur extra corpus Iuris Canonici. sed legistae praedin estorum librorum textus allegant extra: eo quila sunt extra corpus sui Iuris. VCiuili; . Terum est. canon istae . adhuc hodie aliquos textus etia canonici Iuris,allegant extra: videt scet hos, qui sunt extrauagantes nondum meorporati Iut i Canonico.Fa. id est,sacit. Fe. re. prae. n. id est, felicis recordationis pdecesoris nxi.
27쪽
F. t. t.r.id est,fraternitati tuae taliter respondemni
o sis spe Guillelmus in Sperum 'i'
G.de mon. Laud.id est, Guillelmus de monte Lauduno Guil. id est, Guillielmus doctor. 'Gen .ide sit, Gens hesinus doctor.Gra.id est, Gratianus compillator Decreti.Go. uel Go fidest, Goffredus: qui composuit Summa . in qua recitant examinandi in iure Canonico conti nuationes rubricarum,dsi alia plura. Gar. id est, Garsias doctor. Hia. uet v. id est, Hugo uel vgutio. Ho. vel Hosti. id est, Hostiensis doctor. Heia. Bo .id est, Hem icus Boich.Hon. id est, Honorius Papa.Her.id est, Hennanus doctori I, sola,vel cum titulo sic s . denotat infra. Pro quo sciendum, quando textus allegatur, qui etiam, pollea habetur, siue in eodem libro, siue in alto,eius . dem tamen iuris,lunc dicitur infra: & scribitur per n. longum.cui supraponi po test titulus: ut sic infra titu
lo proxl. e. r. r. bl est, infra titulo proximo ca. I.&
infra eo. tit.id eit,infra eodem tit. a.breuis signat unum uel primo. Io. Mo. id est, Ioanes Monachi glossator Sexti in Fracia Io. And. id eli, Ioannes Andreae,etiam glossator Sexti &. Clementinarum, qui & nouellas conscripstivalentici simus doctor.io. imo. id est,toannes Imola, modernus doctor super Decretalibus notabiliter scribens. Jo. uel Ioan. id est, Ioannes glossator Decreti Theutonicus: quem aliqui nominant Ioannem antiquum. Io. de Lig.id est, Ioannes de Ligniano. Io.de Fan. id est, Ioannes de Fantusijs. Inno. uel Innoc. id est Innocentius Paphamo. id est, Insola, subaudiendo Io. Iac. de Liχ.id est, Iacobus de LiZano. Iac. de Are. id est Iacobus de Arena. Iac. But. id est, Iacobus But rigarii. Iae.
28쪽
Tac. p . id est, Iacobus Balduini. Iac. de Bel .id st, Iaeobus de Beluilio. 1 , sola, id est, lege,uel quinquaginta in nitidistinctionu.
Lap.ab. id est, Lapus abbas doctori Lamb.de ram pud est, Lambertus de ram ponibus . Lud. de Ro id est, Ludovicus de Roma doctor.La. uel laiuid est, Laurentinus in glossis Decretalium. Lib. id est, liber uel libro, scdm exigentia costructionis. M. vel Mar.id est, Martinus doctor. M. vel manu.id est, mandamus signanter quando literaq, sequitur: ut M. r. id est,mandamus quatenus . Mo.ca. prae. id est, monitione canonica praemissa. Nic. Sic. do. id est, Nicolaus Siculos doctor, qui aliter de Panormitanus,vel Panormita. iam ternissimus. No.& ver. tes .id est, noui& ueteris testamenti.
Nota. id est, notatur. Nouel. id est, ii ouella. . -
sti .vel Ost. id est, Ostiensis coiter in per N.dicitur, Pe. id est,p intentia,uel Petrus,uel peuultimo.irenui uel penult. id est,pemillimo. Paragi aphus quia in ordine alphabeti non inuenitur abbreviaturum,cum non sit una litera se solet scribi, s. ut quando capitulum uel aliquae lex est longa, tune ad citius inueniendum textum allegatum ponitur in capit lo uel lege para aptius unus uel plures. Nota thesphragraphi sui duplices, videlicet magia' & paruus:& paruus debet esse niger de encausto in tali sorima, S. & talis debet legi cum sua determinatione sequenti, hic autem eo iter ponitur in glossis uel i summis recollectis. Alius autem magnus sic s. miatur,&debet esse de alio colore, scilicet rubeo uel Maveo seu flauo. Et talis legi no det: ticet in legendo dum inuenitur vel dum venit ad eu, pausari debeat,st in corrigendo libros debet nominari,
29쪽
apponatur si non sit ibi Nam certi textus & Summae distinctae sunt per tales ita vallegatur primus, secundus&c.Si ergo non essent i bi,co tingeret primu accipi prosccto,& stam pro primo,quod errorem induceret,& v-nus scilicet S paruus, significatallu,uidelicet magnum:& sic apud logicos est terminus secundae intentionis. Praeal. id est, praeallegatus. Prin id est, principio.
Per to. id est, per totum. Pri.id est, primo.
Praetex. id est, praetextu,hoc est occasione.
Pau.de LeaE.id est,Paulus de Leararis, qui scripsit bens super Clementinis. Pet.de Bel.id est, Petrus de Bella pertim , doctor legulis
Pet.de S .id est, Petrus de Samprana. P.uel Pla. id est, Placentius doctor Prae.di. id est,prefulgeat dignitateriit de tes .in c. licet tr. Prae.id est, praeterea. Pa. id est,Papa. FPomp.id est,pomponius Imperatori md est, quaestione,quando ponitur in causis Deci et uel quatentis,quando ponitur in textu Decretallu:maaxime post mandamus: ut sic,urandalnug. q.
Ray.ideli, Raymundus capellanus & poenitentiams- Gregorii I X.de quo in principio Decretalium.
Re.vel Respon id est,tesponso uel responsio. Re.id est, require, uel remissionibus. E. Sah. id est, Salicetus doctori Sicei ab id ei ;Siculus abbas. Se.ap id est, sedes apostolica. t So.id est,iotritici Sa.ap. eon.id est,sacro approbante concilio. Se. uel seq. id est, sequenti. Sequen id est,sequestibus. iii
30쪽
s uel supra id est, sup ra. Vnde si ua udo aliquid allegatur
n aliquo, quod prius ante illum locum habitum est. in alio uel eodem libro ,hiusde in i uris , midelicet aut Ciuilis aut Canonici, hoc allegatur supra per supra.breuem: sed scilicet longa sol a. id est,scilicet.
spe id est,Speculum, libet magnus . . . -
Spec.id est, speculator author speculi, scilicet Guilliel-
s b.app. obit.id est, sublato appellationis obstaculo: ue
detest. cum olim. Sac.aut con . id est, sacra authoritate Concilij: ut de iure' iuran. nimis. Tan. id est, Tancredus. . V
Etiam t. id est, taliter. ii i Tho. id est, Thomas. - Vin. id est, Vincentius doctor.
Vincen. id est, Vincentius, etiam doctor. v. b.de Bo. id est, Vbertus de Bobso. Vlt. id est,ultimo. v. sola. id est, quinque uel quinta: ut v q. v. vui. uel. Uuit. id est Uuilhermus, quod Italici stributie Guilhelmus Franei genae Guilhermus viri. Duran. id est, Vult hermus Durandi. . Veni dest,uersu, ite ersiculo. Ve. id est,uetus. ut 8LVetus. X.id est, decima.
centum, subtrahit et x. sicut etiam iii xl fce Zab id est, Zabarella, videlicet dominus Franciscus.cdn.uel concid est,consecratione. s. id est, paragrapho uel paragetaphis, de quosupra latius dictum est. rSunt & aliae abb euiatii aede rubricis an legum, Icanonum maxime decreta liu de qui b. patet infra. Haec autem de abbreviaturis textuum,& glossarum, Summarum, R Lecturaru ulmisq; Iuris praeter titulos nuc sus