Collectio Pisaurensis omnium poematum, carminum, fragmentorum latinorum : sive ad Christianos, sive ad ethnicos, sive ad certos, sive ad incertos poetas, a prima latinæ linguæ ætate ad sextum usque Christianum seculum & Longobardorum in Italiam adven

발행: 1766년

분량: 566페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

521쪽

CL. CLAUDIANI

Hine priscae redeunt artes felicibus inde Ingeniis petitis iter, despectaque Mulae Colla levant opibusque fluens,, paeaper eodem

Nititur ad fructum studio, cum cernae uterque, Quod ne inops jaceat probitas, nec inertia iurgat Divitiis nec te ucunda fronte sesellit Luxuries praedulce malum, quae dedita semper Corporis arbitriis hebetat caligine sensuS, Membraque Circaeis effeminat acrius herbila. Blanda quidem vultus; sed qua non tetrius ulla Ultrices fucata genas , amicta dolo iis Illecebris rorvos auro circumlinit hydros. Illa voluptatum multos innexuit hamis: Te numquam conata capit non prava libido Stuptis ad vigilat non rempora somnus agendi

Frustratur nullo citharae convivia cantu, Non pueris laiciva sonant . quis cernere curis Te vacuum potuit quis tota mente remissum,

Aut indulgentem dapibus , ni causa juberet Laetitiae λ non indecores aeraria lassant Expensi parvo non improba littera libro

Absentum condena nat opes a milite parcus

Diligeris; neque enim neglem pace cohortes Tunc ditas, cum bella fremunt scis nulla placere Munera, quae metuens illis, quos spreverit, ollertSerus Mincassum servati prodigus auri.

An revenis tempus non expectantibus ultro

Munificus, mens eque adhibes, is omine quemque Cona pellas clari , quod sub te gesserit olim , Admonitor facti figendaque senstibus addis Verba , quibus magni geminatur gratia doni. Nec si quid tribuas, iactatum saepius idem

Exprobrare soles nec quos promoveris , alto

Turgidus alloqtieris saltu me prospera flatus Attollunt nimios quin ipsa superbia longe Discessu, vitium rebus solenne secundis, Virtutum qu ingrat comes contingere passim , Anasique licet non inter pocula sermo Captatur, pura sed libertate loquendi Seria quitque iocis nulla ornud me miscet.

Quem videt Augulti socerum regni lue parentem,

C i veni lenis aget te doctu prilc loquentem , Te mali ra senex audit, te fortia miles:

Adspersis salibu , Itibus Miud Amplaiona qui quam

Praeser at Atinios laeditantem carmine muro ,

Nec velit Orpheo migrantes pectine iiivas. Hinc amor, hinc veris, non fallacibus nanes Pro te solliciti votis . hinc nomen ubique

Plaustibus, auraris celebrant hinc Ora figuris Quae non incudes streperenta que flaira in vacaret Fabrili ' quantis fluerent fornacibus aera

Effigies ductura tua. quis devius esset

Angulus, aut regio, me nora pro numine vultus Dilee os colarent, talem ni temper honorem

Respueres decus se rapiat, quem falla timentum Munera decipiunt, iii se diffidit in Art. Hoc solus sprevisse potes , a iure meretur. Undique legati properant, generique sub ore

In tua e renas optant praeconia Oces.

Grates Gallus agit, quod limite tutus inermi , Et metuens hostile nihil nova culmina totis 'dificet ripis,in saevum gentibus amnem, Tibridis in morem, domibus praevalle amoenis Hinc Poeni cumulans laudes, quod rura tyranno J.ibera possideant, hi ne obsidione sol ut

DE LAUDIB ITILI C. LIB. II. s

Pannonius , Iratorque Saul, quod laeus tot annis Oppida laxatis aulus ain pande e portis, Rursum cote nova nigras rubigine falces ,

Exesosque situ cogit splendere ligones. Agnoscitque casas collibus oscula notis Figit, Wimpresso glebis non cedit ara tro. Ex lectis, inculta dabant quas aecula, silvis. Rellituit terras in opacum viti bus Istrum Conserit,is patrium vectigal sol vere gaudet, Immunis qui clade fuit te sospite fas est Vexatum laceri corpus iuvenescere regni. Sub tot pri ncipibus quaecumque amisimus olim

Tu reddis solo poterit Q tilicone aedente Crescere Romaenum vulnus tectura cicatrix, Inque suos tandem fines redeunte colono, ,

Illyricis iterum ditabitur aula tributis. Ne tamen humano cedit caeleste favori Iudicium cingunt Super concordibus nurni Praesidiis, hostesque tuo aut litore produnt, Aut totum oppositi claudunt fugientibus aequor Aut in se vertunt furiis, aut naisitis e tale B icchati laniant Pentheo corpora ritu.

Insiidias retegunt, Win ipsa cubilia raudum

Ducunt, ceu tenera venantem nare molossii.

Ominibus ventura notant , aut alite monstrant Aut monitos certa dignantur imagine sotnnos Pro quibus innumerae trabearum insignia terrae

Certatim petiere tibi . pulcentibus ipse Restiteras, mens aliorum prona adori, Judex dura fui, facibus succensa pudoris, Tarda verecundis excusat praemia cauri. Ergo avide, tantosque novi spe Onlulis antrus Elusae, dominae pergunt ad limina Romae Si minus annueris precibus, ve cogere certael

Cunctantem, votoque moras auferre paratae

Conveniunt ad tecta Dear, quae candida lucent Monte Palatino. Iaucis tum prima Minervae Nexa comam foliis, fulvaque intexta micantern Velle Tagum tales proser Hispania vocεῖ Cuncta mihi semper Stilico , quaecumque poposci, Concessit, tantumque suos invidit honores Augusti potuit soceri contemnere fasce . Jam negitis genero si non ut ductor, ab orbe ,

Queia i regit, accipiat saltet cognatus ab aula c. lguucta ne puter, quod si amplexus Iberarus' rogeniem nostros immoto iure mepotes Sustinet , ut patrium compnende purptir Belin λ

Quod pulcro Mariae foecundet gemni ne regnum Quod dominis speratur avus Tum flava repexo

Gallia crine ferox, evinctaque torque decoro, finaque gaesa tenens, animoso pectore a Iur 'Qui mihi Germanos dolus Francosque subegit,

Cur nondum legitur fasti. cur pagina tantum Nessei adhuc nomen, quod iam numerare decebat Uique adeone levi pacati gloria Rheni inde Caledonio velata Britannia monstro Ferro plena genas , cujus vestigia vertit Caerulus, Oceanique aestum mentitur amictus Iule quoque vicinis pereuntem gentibus, inquit , Me iuvit, Stilico, totam cum Seotus Iernen

Movit m infesto spumavit remige Tethys

illius enectum euris, ne tela tinae rem Scori ea, ne Pictum rei rerem, ne litore tuto Prospicerem dubiis venturum Saxona ventis.

Tum picis dente eomas illustri eburno, Et calido rubi eun is die, sic Africa fatur

522쪽

Sperabam nullas trabeis Gildone perempto

Nasci posse moras etiam nunc ille repugnat, Et tanto dubitat lasces praebere triumpho

Qui mihi Maurorum penitus lacrimabile nomen Ignorare dedit , post has Unotria lentis Vitibus intorquens hederas, palmite largo Vina fluens, Si vos adeo Stilicone curules Augeri flagratis, ait, quas sola iuvare Fama potest quanto me dignius incitet ardor,

Ut praesente fruar, conscendentemque tribunal Prosequar, atque anni pandentem claustra salutem 'Talibus alternant studiis, Romamque precantes Pro cunctis hortantur eat . nec segnius illa

Ι'aruit officio , sed raptis protinus armis Ocyor excuta per nubila sidere tendit. Transvehitur Tuscos, Appenninusque volatu Stringitur: Eridanus clypei jam sulgurat umbra.

Constitit ante ducem , tetrica nec Pallade vultum Deterior, nec Marte minor tremit orbe corusco Jam domus, & summa tergunt laquearia cristae. Tum prior attonitum gratis assata querelis :Servatas , Stilico, per te, venerande, curules, Ornatas necdum, lateor quid prosuit anni

Servilem pepulisse notates defendis honorem Quem fugis; spernis, tanta quem mole tueris; Reipuis oblatum , pro quo labente resisti syQuaenam causa mora: λ quo me cunctabere rursus Ingenio nullus Boreae metus, omnisin Austriora silet cecidit Maurus, Germania cessit, Et anum pax alta ligat. te Consule necdum Digna seror titulumve levem, parvique nitoris

Credimus, Augusti quem se decorare satentur λSub juga quo gentes captivis Regibus egi λNuna, si prodigiis casus natura futuros Signat, pollui inur macula quod reris, Eois

omen erat quamquam nullis nihi cognita rebus Fabula vix tanto risit de crimine runior.

Opprobriis stat nulla fides, nec litera venit Vulgatura nefas L in quo vel maxima virtus Est tua, quod nostros qui consulis omnia Patres, De monstris taceas pellendi denique nulla

Dedecoris sanctum violant oracula coetum. Nec mea sumstum versavit Curia nomen.

Pars sceleris dubitasse suit qua cunaque profana Pagina de primo venisset limite lyhoebi Ante fretum deleta mihi , ne turpia castis

Auribus taliae fatorum exempla nocerent.

Publicus ille furor quantum tua cur. peregit Secretum meruit. laetetur quisquis Eous Scribere desierit, fastos portenta Gabinos Ista latent propriam labena tersisse laborent. Cur ego, que in numquam didici sensive creatuin, Gratule exenuum deli dii poenitet illos:

Nos nec credidimus tuerit tamen omnibus unum Crimen , ad nostras manaverit usque secures:

Plus ideo sumenda tibi fastigia ut is,

Ne pereat. lam priscus honos, qui portus honorum Sena per erat mullo arciri Contule da innum Excepto Stilicone, potest bene praeicia tempus Mens tua distuleiat titulo tunc crescere polles, Nunc per te titulus. Consul luccurre gravit is Conlulibus quicumque fuit, quicumque futurus , Annum redde tuum, que in manc ecura sequatur Posteritas, nec jam doleat defensa vetustas. Sit trabeis ultor Stilico. Brutus siue repertor.

Libertas populi primo tunc Contule Bruto

DE LAUDIB. TILI C. LIB. II.

Reddita per fasces hic fascibu expulit ipsis

Servitium instituit sublimem Brutus honorem IAsseruit Stili eo plus est servasse repertum, Quam quaesisse novum quid tardius ore rubenti Annuis, solitus frontem circumfluit ignis λTandem vince tuum, qui vincis cuncta, pudorem. Hos etiam, quamvis corrumpi munere nullo Te certii est, mirare libens, ac suscipe cinctus,

Quos tibi divino mecum Tritonia duxit Pedii ne tincta simul repetito murice fila

Contulimus pensis, Meodem nevimus auro, Aurea quo Lachesis sub te mihi secula texit. Hic ego promissam sobolera, sperataque mundo Pignora praelusii. veram mox ipse probabis Me vatem, nostraeque fidem venientia telae Fata dabunt. Dixit, gremioque rigentia profert Dona, graves auro trabeas insigne Minerva in Spirat opus . rutilis hic pingitur aula columnis, Et uacri Mariae partus. Lucina labores Solatur residet fulgente puerpera lecto. Sollicitae juxta pallescunt gaudia matri S. Susceptum puerum redimitae tempora Nymphae

Auri sente lavant teneros in stantine risus, Vagitusque audite putes iam creverat infans Ore serens patre in . sed avus maturior aevi Martia recturo tradit praecepta nepoti.

Parte alia spumis fucantem Serica fraena Sanguineis, primae ignatus flore iuventae, Eucherius fleetebat equum jaculisque vel arcu

Aurea purpureos tollentes cornua cervos

Aureus ipse serit Venus hic invecta columbis

Tertia regali jungit connubia nexu, Pennatique nurum circum stipantur Amores Progei litam Augustis, Augustorumque sororem. Eucherius trepido jam flammea sublevat ire Virginis arridet laeto Thermantia fratri. Nam domus haec utroque petit diademata sexu, Reginasque parit, Reginarumque marito S. Talibus invitat donis, dextraeque gerendum Diva simul porrexit ebur solennibus urnam Commovet auspiciis, avibusque incepta secundat. Tunc habiles arniis humeros De vestibus auibit Romuleis Latii sederunt pectore cultus, Loricaeque locum decuit toga talis ab Istro, Vel Scythico victor rediens Gradivus ab axe, Deposito mitis clypeo, candentibus urbem Ingreditur trabeatus equis: spatiosa Quirinus

Fraena regit, currumque patris Bellona cruentum Ditibus exuviis, tendens ad sidera quercum,

Praecedit lietorque Metu cuna fratre Pavore Barbara ferratis innectunt colia catenis Velati galeas lauro: propitiique iugales Forni id ingentem vi orat succincta securim. Vidit ut optato se Consule Roma potitam, N hanc, ait, Elysii lucos irrumpere cainpi, Nunc libet : ut tanti Curiis miracula voti Fabricii l qtie erant , laniae qui vulnere nuper Calcatam flevere togam . iam prata choreis Pullent, nec rigido pudeat lusi ila Catones. Audiat hoc senior Brutus, Poeni love reii endi Scipiadae , eininis tande in quod libera damnis Unius auxilio fuces Libyamque recepi Quod superest, unum precibus, sortii sim Consul, Adde meis, tibique tuum largire parui i per

Quein rogat, adventum ' quan tu belloque fameque

Depulsam terris iter uin regnare dedisti. splen

523쪽

CL. CLAUDIANI

splendida suscipiant alium te Rostra Camillum

Ultorem videant servatoremque Quirites. Et populus, quem ductor ames quibus Africa per te, Nec prius auditas Rhodanus jam donat aristas:

Ut mihi vel Massyla Ceres, vel Gallica prosit

Fertilitas messesque vehant nunc humidus Auster, Nun Aquilo cunetis ditescant horrea ventis Quae tunc Flaminiam stipabunt missi a vulgi Fallax o quoties pulvis deludet amorem suspensum, veniens omni dum crederis horai Speis abunt cupidae matres, spargentur omnes Flare viae, superes cum Pythia culmina Consul Arduus antiqui species Romana Senatus. Pompeiana dabunt quantos proscenta plausus Ad caelum quoties vallis tibi Martia ducet Nomen, Aventino Pallant eoque recessu lNunc te conspiciam castris, per initte, relictis, Moxis cum genero trabeis visura secundis. Haec dum Roma refert, jam fama loquacibus ales Pervolat Oceanum linguis, mille citatos Festinare jubet proceres: nullique sene ictus, Non iter. hibernis obstant nec flatibus Alpes. Vincit amor. meriti pride in clarique vetus is Fascibus ad socii properantis vindicis annum.

Sic ubi secunda reparavit morte juveniam , Et patrios idem cineres , Ollediaque portat Unguibus ossa piis Nilique ad litora tendens, Unicus extremo Phoenix procedit ab Euro; Conveniunt aquilae cundiaeque ex orbe volucres Ut Solis mirentur avem procul ignea lucet Ales, odorati redolent cui cinnama busti. Nec minor in caelo chorus est exsultat uterque

Theudosius. Divique tui. Sol ipse quadrigis

Vere coronatis dignum tibi praeparat aniaum. Est ignota procul, nostraeque impervia menti Vix adeunda eis, annorum squalida mater, Immensi spelunca aevi, quae tempora Vasio Suppedita revocatque sinu , complectitur antrum, Omnia qui placido consumit numine, serpens. Perpetuumque viret squamis, caudamque reducto Ore vocat, tacito relegens exordia lapsu. Vestibuli custos vultu longaeva decoro Ante fores Natura sedet, cunctiique volantes

Dependent menὶhris animae mansura verendus

Scribit jura senex, numeros qui dividit astris, Et cursus stabilesque moras, quibus omnia vivunt Ac pereunt fixi cum legibus . ille recenset Incertum quid Martis iter, certumque Tonantis Proficiat mundo a quid velox sena ira Lunae, Pigraque Saturni quantum Cytherea sereno Curriculo Phoebique comes Cyllenius erret. Illius ut Phoebus ad limen conlittit antri, Occurrit Natura potens, seniorque sit perbis Canitiem inclinat radiis tunc sponte reclusos

Laxavit postes adamas penetrale profundum Panditur, in sede arvique arcana patescunt .

Hic habitant vario faciem distincta metallo

Secula certa locis illic glomerantur aena. Hic errata rigent, illic argentea candent. Eximia regione domus, contingere terris Difficiles, labant rutili grex aureus anni Quorum praecipuum pretioso corpore Titan Signandum Stilicone legit tunc imperat Omnes

Pone sequi, di istisque simul compellat euntes . En, cui distulimus melioris secta metalli

Consul adest ite optati mortalibus anni,

DE LAUDIB. TILI C. LIB. III. N

Ducite virtutes, hominum florescite rursus Ingeniis, hilares Baccho frugumque feraces. Non inter geminos Anguis glaciale Triones Sibilet, immodico nec rigore saeviat Ursa Non torvo fremat igne eo, nec brachia Caneri

Urat atrox aestas , madide nec prodigus urnae semina praerupto dissolvat Aquarius imbre. Phrixeus roseo producat sertile cornu Uer Aries pingues nee grandine tundat olivas Scorpios autumni maturet germina Virgo Lenior gravidis allatret Sirius uvis. Sic fatus , croceis rorantes ignibus hortos Ingreditur, vallemque suam, quam flammeus ambit

Rivus, cirriguis argum jubar ingerit herbis Quas Solis pascuntur equi is agrantibus inde Caesariem sertis, lutea lora jubasque Subligat alipedum gelidas hinc Lucifer ornat,

Hinc Aurora comas . iuxtaque arridet habenis Aureus, in nomen praetendit Consulis , annus:

Inque novos iterum revoluto cardine cursus,

Scribunt aethereis Stiliconem 41dera fastis

LIBER TERTIUS.

PRAEFATIO.ΜAjor Scipiades, Italis qui solus ab oris

in proprium vertit uilica bella caput, Non sine Pieriis exercuit artibus arn a

Semper erat vatus maxima cura duci.

Gaudet enim virtus testes sibi jungere Musas. Carmen amat, quisquis carmine digna gerit. Ergo seu patriis primaevus manibus ultor bubderet Hispanum legibus Oceanum, Seu Tyrias certa fracturus cuspide vires Inserret Libyco signa tremenda mari Haerebat doctus lateri , castrisque solebat Omnibus in medias Ennius ire tubas. Illi post lituos pedites favere canenti,

Laudavitque nova caede cruentu eques.

Cumque triumpharet gemina Carthagine vi Ela, Manc vindex patris vicerat, hanc patriae.

Cum longi Libyam tandem post funera belli

Ante suas moestam cogeret ire lotaSi Advexit reduces secum victoria Musas, Et tertum vati Martia laurus erat.

Noster Scipiades Stilico quo concidit alter Hannibal, antiquo saevior Hannibale. Te mihi post quinos annorum , Roma, recursus

Reddidit, votis ussit adesse suis. inem populi plausu, procerum quem Oee petebas

Adspice Roma, virum . iam tempora desine longae

Dinumerare viae, Visoque assurgere semper Pulvere' non dubiis ultra torquebere votis. Totus det oculis, aderat qui mentibus olim, Spe major, fama melior venerare curulem,

Quae tibi restituit fasces comple istere dextram, Sub iuga quae Poenos iterum Romana redegit. Excipe magnanimum pedius, quo fraena reguntur Imperii, cuius libratur sensibus orbis. Os sacrum, quod in aere colis, miraris in auro, Cerne libens . hic est felix bellator ubique

De sensor Libyae, Rheni pacator in Q stri.

524쪽

Ostentare suos pristo si more labores,

Et entes cuperet vulgo monstrare iubacto: Cert'arent utroque pares a cardine taurus.

Haec Alamanorum poliis, Austra litius illa Ditior exuviis illinc flavente Sicambri Caesarie, nigris hine Mauri crinibus irent.

Ipse albis veheretur equis, currumque ecutus Laurigerum festo fremuisset carmine miles. Hi famulos traherent Reges si facta metallo Oppida, vel montes captivaque flumina ferrent. Hinc Libyci stactis lugerent cornibus amnes: Inde catenato gemeret Germania Rheno. Sed non immodicus proprii ae fator honor HConsul Roma, tuus non illum praemia tantum, Quam labor ipse juvat mi epitus astidi inanes, Inque an in iis hominum ponapa meliore triumphat. Non alium certe Ronianae clarius arces Suscepere ducem, nec cum cedente redire

Fabricius Pyrrho, ne cum Capitolia ut FuPellae domitor Paullus conscenderet auLe. Nec similis Latias patefecit gloria portλs Post Numidas Mario, post classica Martis Eoi Pompejo nulli pars aemula defuit umquaem Quae gravis Obstreperet laudi, stimuliique malignis Facta sequebat , quamvis ingentia, IVO . Solus hic invidiae fines virtute reliquit ,

Humanumque modum . quis enim livescere pollit,

Quod numquam pereant stellae quod Jupiter auum Possideat caelum quod noverit omnia Phoebus Est aliquod meriti spatium, quod nulla furentis Invidiae mensura capit . uel oribus illis Praeterea divisus erat favor aequior ille Patribus, invisus plebici popularibus illi Munito studiis languebat gratia Patrum Omnis in hoc uno variis discordia cessit ordinibus laetatur ques, plauditque Senator,

Votaque patricio certant plebeia favori. O felix servata vocat quem Roma parentem O mundi communis amor, cui militat onnis

Gallia, quem Regum thalamis Hispania nectit,

Cujnsin adventum crebri periere Quirites Vocibus, Wgenero meruit praestante en tu si Non si virginibus flares, non frugibus imbres, Prospera non lassis optarirur flamma inutis, Ut tuus adspeelus populo que numine tanto Litora fatidicas attollunt Delia lauros,

Venturi quoties atqui per Ap γllinis arcu 'Quae sic auri sero Pactoli fonte tu me it Lydia, cum domitis apparuit Evius lirdis Nonne vides ti plebe vias, tecta i tere Matribus ut Stilico, cunetis inopin reluxit

Te victore saluῆl septem circumspice montuta, Qui uotis radios auri fulgore lacessunt, Indutosque arcu spoliis, aequataque templa

Nubibus ti quidquid tanti struxere triumphi.Qantum profueris , quantam serva Veris urbem, Attonitis metire oculis. .ec fabula certe Clinei serent, si Poenu adhuc incum beret Austro.

Mos erM in veterum castris , ut tempora que IctrVelaret , validis qui sus viribus hoste

Casutum morti potnit subducere i. em. At ii in qu e poterit pro tantis civica ed si Moenibus aut plantae pensibunt facta coronae pNec solati popilli vitam dei ere .itetur

Armis Roma tuis . . , ii juciindior GrLucis honoratae fiuctus, vera billa lan in

Ponduς, Mamilla vires regna recepi r. Jam non praetumidi lupplex Orientis ademtain Legatis poscit Libyam , famulosve precatur, Uictu turpe, suos sed robore freta Gabino Te duce komana tandem se vindicat ira Ipsa jubet signis , bellaturoque togatus

imperat, expectant aquila decreta Senatus. Ipsi tibi trabeas ultro dedit: ipsa eurulem obtulit. h. c ultro filios ornare coegit. Nil perdit decoris pri lci, nec libera quaerit Secuta, cum donat fasces, cum praelia mandet Seque etiam creviis videt quis Gallica rura,

Quis in enunit Latio Senonnm servisse Iigones Aut quibus exemplis cecunda Tibris ab Arcto Uexit Lingonico ludatas vomere messes Illa leges non auxilium modo praebuit Urbi, Sed ii, indicio, quantua tibi, Roma, liceret. Admonuit Dominae gentes, instatqtie tropaei Rettulit ignotum gelidis vectigal ab oris. Hoc quoque maiestas augelcit plena Quirini, Rectores Libyae populo quod iudice pallente

Et post emeritas ira oderator quisque secures Dile timen letale lubit quod Poenus arator Intulerit, madidus quantii in transmiserit Auster. Ardua qui late terris responsa dedere, Hinc trepidant humiles tremuit quos instica nuper Cernum Rostra reos cani virtutibus aevi

Materiem pandit Stilico, populumque vetusti Culminis immemorem dominandi rursus in usura

Excitat, ut magnos calcet metuendus honores, Penda justitia crimen, pietate remittat Errorem purosque probet, damnetque nocentes.

Et patrias iterum clemens exerceat artes.

Fallitur, egregio quisquis sub principe credit

Servitium . mamquam libertas gratior extat

Qua a lub Rege pio quos praeficit ipse regendi

Rebuς, ad arbitrium plebis patrumque reducit: Conceditque libetis , meritis seu praemia poscant Seu Iunii velint . posito iam purpura fasta De te iudicium no indigu tur .iberi. Sic docuit regnare se cer: sic cauta juventa Er. en dedit teneros hi ono ibas indait annos Uerior Augi isti genitor, fiduci. helli, Pacis tam silium; per que I squalore remoto Pristina Romuleis instar uir a cibus aias: Per quem laeti diu traii lχtaque pene potestas, Non oblita lui, servilibus exulat arvis:

in proprium e ducta Larem, victricia reddit Fata solo, ruiturque iterum, quibus Heserat olim, Auspiciis, capitique errantia membra reponit. Proxime is Conlul, ii tant. prospicis Urbi,

Qua nihil in terris complet litur altius aether: Cuiu nec spatium visus, nec corda decorem,

Nec laudem vox ulla capit: que luce metallissimul vicinis fastigia conterit asticis. Quae septem scopuli zonas imitatur qumpi. Armorum regumque parens quae fundi in omnes Imperium, primique dedit cunabula juris

Hir est, exigui quae finibus ori terendit In geminos axes, parvaque a lede proseis M, Dilpei sit cuni oleis .inu ς. haec obvia seris,

Innumeras uno gereret cum tempore Orim,

Hilpanas caperet, Sic ut .r obsideret uri es, Et Gallum terris prosterneret, aequore innum,

Num tuam succubuit damnis,' tertita nullo Vulnere, post Cannas maior Trebiamque fremebar: Et

525쪽

Et eum jam prenaerent flamiviae, murumque seriret Hostis, in extremos aciem mittebat Iberos. Ne stetat Oceano remisque ingressa profundum Vincendos alio quaesivit in Orbe iit annos. Haec est, in gremium victos quae sola recepit, Humanumque genus communi nomine sevit, Matris, non dominae ritu civesque vocavit, Quos domuit , nexuque pio longinqua revinxit. Hujus paci ci debemus moribus omnes, Quod veluti patriis regionibus utitur hospes: Quod sedem mutare licet quod cernere Thulen Lusus, horrendos quondam penetrare recessus Quod bibimus passim Rhodanum, potamus Oro tem, Quod cuncti gens una sumus, nec terminus umquam

Romanae ditionis erit: nam celera regna

Luxuries vitiis , odiisque superbia, vertit. Si male sublimes fregit Spartaniis Athenas 'Atque idem Thebis cecidit 4 Medus ademit Assyrio Medoque tulit moderamina Perses. Subjecit Macedo Persen , cessurus, ipse Romanis haec auguriis firmata Sibyllae, Haec sacris animata Numae est huic fulmina vibrat Iupiter, hanc tota Tritonia Gorgone velat. Arcanas huc est iaces, huc O gia Bacchus Transtulit, Phrygios genitrix turrita leones. Huc de sensurus morbos Epidaurius hospes

Reptavit placido tractu, vectumque per undas Insula Paeonium texit Tiberina draconem Hanc tu cum Superis, Stilic praeclare, tueris. Protesis hanc ypeo nὶatrem regumque ducumque, Praecipueque tuam . dedit haec exordia lucis Eucherio puerumque serens hic regia mater Augusto monstravit avo Haetatus at ille Sustulit in Tyria reptantem veste nepotem. Romaque venturi gaudebat praescia fati, Quod te jam tanto meruisset pignore civem. Nec tamen ingratum, ne qui bene facta referre e sciat, hunc credas populum . si volvere priscos

Annales libeat, quoties hic praelia sumpta Pro sociis, quoties dono concessit amicis Regibus Ausonio quaesiitas sanguine terras λPublica sed numquam tanto se gratia sudit

Assensu . quis enim princeps M omnibus egit Obsequiis , sese dominum, patremque vocari, Quod tibi continuis resonant convexa diebus λMaine novis Consul titulis, Mavortia plebes Te dominum, Bruto non indignante, fatetur. Et quod adhuc nullo potuit terrore subacta Libertas Romana pati , Stiliconis arnori Detulit: exsultant avidi quocumque decorus Conspiciare loco, nomenque ad sidera tollunt, Nec vaga dilecto satiantur luimina vultu, Seu circum trabeis fulgentibus aureus intres:

Seu celebres ludos solio seu sultus eburno Cingas iure forum: densi seu turbine vulgi

Circumfusa tua conscendant Rostra secures. Quae vero procerum voces, quam certa sueta Gaudia, cum totis exurgens ardua pennis

Ipsa duci sacras Victoria panderet pedesto palma viridi gaudens is amicta tropaeis, Cusios imperii virgo quae la mederis

Vulneribus, nullumque doces sentire laborem 'Seu tibi Dictaeae placuerunt astra Coronae: Seu magis aestivo sedes vicina Leoni

Seu sceptrum sublime Iovis, seu Pallados ambis

iugida seu sessi mulces suspiria Martis: DE LAUDIB. STILI C. LIB. III. n

Αdsis perpetuum Latio, votisque Senatus Annue, Diva, tui: Stilico tua saepius ornet Lini ina, teque simul rediens in castra reducat. Hunc bellis comitare favens iunc redde togatum Consiliis semper placidis te moribus egit, Servavitque iam victis, nec polluit umquam Laurum saevitia, civem nec fronte superba Despicit, aut trepidam vexat legionibus Urbem. Sed verus patriae Consul es tibus armis Contentus lictore venit , nec inutile quaerit Ferri praesidium , solo munitus amore

Magnarum nec parcus opum geminare profundas

Distulit impensas, sed post miracula castris

Edita vel enoro, Romae majora reservaet. Auratos Rhodiis imbres, nascente Minerva, Indulsisse Iovem perhibent, Bacchoque paternum Iam pulsante semur , mutatus palluit Hermus In pretium, votique famem passurus Vari Ditabat rutilo, quidquid Mida tangeret, auro . Fabula, seu Verum, canitur tua copia vincit Fontem Hermi tactumque Midae pluviamque Tonantis. Obscurat e teres, obscurabitque futuras Par donis armisque manus si solveret ignis,

Quas dedit immanes vili sub pondere Iaetas: Argenti potuere lacus, flumina landi. Nec ibi, quae pariter silvis dominaris astris,

Exiguam Stilico movit, Latonia, curam. Tu quoque nobilibus spectacula nostra laboras Illustrare seris, summoque in vertice rupis Alpinae socias arcu cessante pudicaS, Et pharetratarum comitum inviolabile cogest Concilium veniunt humeros, brachia nudae, Armataeque manus jaculis is terga sagittis

Incomtae, pulcraeque tamen sudoribus ora Pulverulenta rubent sexum iis cruda fatetur

Virginitas sine lege comae duo cingula vestem

Crure tenus pendere vetant praecedit amicas

Flava Leontodame sequitur nutrita Lyc.EO Nebrophone, telisque domat quae Menala Thero. Ignea re a properat Britomartis ab Ida, Et cursu Zephyris unaquam cestura Lycaste. Iungunt se geminae metuenda seris Hecaerge:

Et soror, optatum n e venantibus , Opis, Progenies Scythiae. Divas nemorumque potentes

Fecit Hyperboreis Delos praelata pruinis.

Hae septem e re duces exercitus alter

Nympharum incedunt, acies sermosa Dianar. Centum Taygeti, centum de vertice Cynthi, Et totidem casto genuit quas flumine Ladon. Has ubi collectas vidit . sic Delia coepit: socie, incum thalami quae jura perosae

Virgineo gelidos percurritis agmine montes Cernitis ut Latio Superi communibus ornent Hunc annum studiis quantos Neptunus equorum Donet ab orbe gregesse laudi quam nulla canendae Fratris plectra vacent nostram quoqii sentiat idem Quam meritis debemus, Opem non spicula poscit Iste labor; maneant ausis nune sicca pharetris: Omni a solitis noster venatibus arcus Temperet, in solam cruor hic servetur arenam. Retibus,, clathris dilata morte tenenda: Ducendaeque serae cupidas arcete sagittas. Consulis in plausum casuris parcite monstris. Acceleret divisa manus. mihi cursus anhelas

Tenditur ad Syrtes mecum mi istaea Lycaste Et comes Opu Gat steriles juvat ire per aestus. Nam

526쪽

I. amque seras aliis tellus Maurusia donuin praebuit: huic soli debet, ceu victa, tributu II. Dum nos horribiles Libyae scrutamur alumnos, Europae vos interea perquirite laltus, Et scopulos posita ludat formidine pastor, Securisque canu Stiliconem illula silvis Pacet muneribus montes, qui legibus urbes. Dixit, & extemplo frondosa sertur ab Alpe Trans pelagus. cervi currum subiere jugales, Quos decus esse eae primi sub limine eli Roscida foecundis concepit una carerni . Par nitor intactis nivibus frons dii color aura Germinat, in spatio sum uias aequantia fagos

Cornu ramoso surgunt procer nae tallo Opis fraena tenet seri retia rara Lycaste,

Auratasque plagas: immortalesque Mololii

Latrantes mediis circum lug nubibus Ibant

Quinque aliae 1tibus Thoebe sic jusserato armis

Diversa regione ruunt ducuntque cohortem

Quaeque suam . variae formis gente sequuntur Ingenioque canes illae gravioribus aptae Morsibus hae pedibus celeres hae nare sagaces; Hirsutaeque fremunt relise, tenuesque Lacaenae , Magnaque taurorum fracturae colla Britannae. Dalmatiae lucos abruptaque brachia Pindi Sparsa comam Brito martis agit tu Gallica cingis Lustra, Leontodame, Germanorumque paludes Eruis , si quis defensus arundine Rheni Vastus aper nimio dentes curvaverit aevo. Nubiferas Alpes, Apenninique recessus Garganique nives Hecaerge promta fatigat. Speluncas canibus Ther rimatur Iberas, Informesque cavis ursos detrudit ab antris , Quorum saepe Tagus manantes sanguine tactus

Non satiavit aquis, quos jam frigore legnes Pyrenaea tegit latebrosis frondibus ilex Cyrneis Siculisque jugis venata virago

Nebrophone, cervos aliasque in vincula cogit Non saevas pecudes, sed luxuriantis arenae Delicias, pompam nemorum .' quodcumque tremendum Dentibus, aut insigne ubis, aut nobile cornu, Aut rigidum setis capitur decus omne timorque Silvarum non cauta latent : non mole resistunt Fortia non volucri fugiunt pernicia cursu.

Haeae laqueis innexa gemunt haec ausa seruntur Ilignis domibus fabri nec tigna polire

DE LAUDIB. STILI C. LIB. III.

Sufficiunt rudibus sagis texuntur Mornis

Froia dentes caveae ratibus pars ibat onustis Per freta, per fluvios exanguis dextera torpet Rein igis , propriam metuebat navita mercem. Per terram pars ducta rotis , longoque morantur

Ordine plaustra clas, montani plena triumphi. Et sera sollicitis vehit u captiva iuvencis, Explebat quibus antes famem quotiesque revexi Conspexere boves , pavidi te mine recedunt. Jamque pererratis ibi ita grantibus oris. Legerat eximios Phoebi germana leones, Hel peridas qui saepe fugant, ventoque citatis Terrincant Atlanta Jubis, armentaque longe Uastant Ethiopum , quorumque impune fragosa

Murmura pastoruin numquam venere per aures. Non illos taedae ardentes, non strata luperne

Lapsuro virgulta solo, non vocibus oedi Pe dentis tintulata salia es, non ossa fefellit.

Ultro te voluere capi gaudentque videri Tantae praeda Deae respirant pascua tandem. Agricota' relerant a tuta mapalia Mauri.

Tum virides pardos cetera colligit Austri Prodigia , immanesque simul Latonia dentes .

Qui lecti ferro in tabulas, auroque micantes, Inscripti rutilum caelato Consule noment' et proceres, vulgus eant, stupor omnibus Indis. Plurimus ereptis elephas inglorius errat Dentibus insedit nigra cervice gementum Et fixum ea quassat ebur, penitusque cruentis Stirpibus avulsis patulos exarmat hiatus. Ipsos quin etiam nobis miracula vellet Dircer sed pigra cunctari mole veretur. Tyrrhenas scelus Libycos amplexa per undas Classica turba sonat, caudamque a puppe retorquem in proram acit utque te . vix sublevat unum Tarda ratis fremitus stagnis auditur in imis, Cunctaque prosiliunt cete , terrenaque Nereus Confert monstra suis is non aequare fatetur. st quora sic victor quoties per rubra Lyaeus Navigat, intorquet clavum Silenus, Macres Assudant tonsit Satyri, taurinaque pulsu Baccharum Bromios invitant tymphna remos. Transtra ligant ederae. 1lum circumflux vestit Pampinus antennis illabitur ebria serpens, Perque mero madidos currunt saliuntque rudentes Lynces, Minsolitae mirantur carbasa tigres.

DU BELLO GETICO LIBER

Post resides annos longo velut excita somno

Romanis fruitur nostra Thalia choris. Optatos renovant eadem mihi culmina coetus, Pet sonat noto Pythia vate domus. Consulis hic salces cecini Libyamque receptam. Hi mihi prostratis bella canenda Getis. Sed prior effigiem tribuit successus ahenam, Oraque patricius nostra dicavit honos. Annuit hunc princeps titulum Olcente Senatu,

Rel pice, iudicium quam grave Musa, subis

Ingenio minuit merces properata favorem. Carminibus veniam praemia tanta negant: Et magis intento studium censore laborat Quod legimur medio conspicimurque sero. Materies tamen ipsa iuvat, solitumque timoris Dicturo magna sedula parte levat. Nam mihi conciliat gratas ini pensius aures

Vel meritui belli , vel Stiliconis amor.

527쪽

N tacti cum claustra freti coeuntibus aequor Armatum scopulix audax irrumperet

Argos

Reta Colchosque petens; propiore pericio Omnibus attonitis solus post Numina

Tiphys

Incolumem tenui damno servasse carinam Fertur, cincipitem montis vitasse ruinam, Deceptoque vagae concursu rupis in altum Victricem duxis e ratem stupuere superba

Arte viri domitae Syni plegades , nova passae Iura soli, cunctis faciles jam puppibus haerent, Ut vinci didicere semel quod ii ardua diphyn

Navis ob innocuae meritum sic gloria vexit; Quae tibi pro tanti pulso discrimine regni Susticiant laudes, Stilico licet omnia vates In majus celebrata ferant, ipsamque secandis Argois trabibus jactent sudasse Minervam ;Nec nemoris tantum iunxisse carentia sensu Robora, sed caeso mari Jovis augure luco , Arbore praesaga tabulas animasse loquaces. Plurima sed quamvis variis miracula monstris

Ingeminent teneras vinetur carmine mentes ,

Harpyiasque truces, insopitisque refusum Tractibus aurati custodem velleris anguem , Et juga taurorum rapidis ambu ita a illis, Et virides galeis sulcos cetasque novales Martis, Win segetem reicentis semina belli. Nil veris aequale dabunt prohibere rapaces Scilicet Harpyias, unaque excludere mensa Nobilior titulus, quam tot potuiss e paratas In Latii praedam Geticas avertere fauces Anne ego terrigenas potius mirabor in ipsis Procubuisse satis , vitae quibus attulit ident Principium finemque dies, quam caesa Getarum Aginina, quos tantis aluit Bellona tropaeis, Totaque sub galeis Mavortia canuit aetas

Per te namque unum mediis exuta tenebris

Imperio sua serma redit, austrisque solutae

Tristibus exangues audent procedere leges. Jamque potestates priscus discriminat ordo Iustitiae, quas ante pares enecerat una Nube timor tua nos urgenti dextera leto

Eripuit, tectisque suis redduntur, agris

Damnati fato populi, irtute renati. Jam non in pecorum morem formidine clausi Prospicimns, vos campis ardentibus ignes: Alta nec incertis metimur flumina votis Excidio latura moram: non poscimus amnes Undosam servare fidem . nubesque fugaces, Aut conjuratum querimur splendere serenunt. Ipsa quoque internis furiis exercita plebis Securas jam Roma levat tranquillior arces. burge, precor, Veneranda parens, certa secundis Fide eis, humilemque metum depone senectae, Urbs aequaeva polo tum demum ferrea sumet Jus in te Lacheus, cum sic mutaverit axem Foederibus natura novis, ut flumine Uerso

Irriget gyptum Tanais, Maeotida Nilus, Eurus ab occasu, Zephyrus se prodat ab indis, Caucasiisque jugis calido nigrantibus Austro

Getulas Aquilo glacie constringat arenaS. Fatales huc usque manus, crebrisque notatae Prodigiis abiere minae nec sidera pacem

Seir; per habent, ipsumqne Iovem turbante Typhino,

DE BELLO GETICO.

sis est, tremuisse serunt, cum brachia centum

Montibus arniaret totidem, spiram qne retorquens Lamberet attonitas erectis anguibus Arctos.

Quid mirum , si regna labor mortalia vexat Cum gemini fratres, genuit quos asper Aloeus, Martem lubdiderint vinclis, Win astra negatas Tentarint munire vias , steteritque revulsis Pene tribus scopulis caelesti machina bello. Sed caret eventu nimius furor improba numquam Spes laetata diu nec pervenere iuventae

Robur Aloidae dum vellere Pelion Otus Nititur, occubuit Phoebo, moriensque Ephialtes In latus obliquam projecit languidus Ossam. Adspice Roma, tuum iam vertice celsior hostem P

Adlpice qua in rarum reserens inglorius agmen 1 talia detrvius eat, quantumque priori

Uiisimilis, qui cuncta sibi cessura ruenti Pollicitus, patrii numen juraverat Istrii lon nisi calcatis loricam ponere Rostris. re ruin fatique vices qui foeda parabat Romanas ad stupra nurus sua pignora vidit Coniugibus permista trahi qui mente profunda Haulerat Urbis opes, ultro victoribus ipse Preda fuit nostri quondam qui militis auro Aggressus tentare fidem, desertus ab omni Gente tua, manibusque redit truncatus Warmis Hoc quoque quod venia in leti valuere mereri,M politis pendas odiis , ignoscere pulcrum

Iam milero, poenaeque genus vidiss e precantem.

suae vindicta prior, quam cum formido superbos Hectit, offuetum poliis affligit egestas λSed magis ex aliis fluxit clementia causis,

Contulitur dum Roma, tibi tua cura coegit Inclusis aperire fugam, ne pejor in arcto

diae viret rabies venturae conscia mortis.

Nec tanti nomen stirpemque abolere Getarum, Ut propius peterere, fuit . procul arceat altus' Jupiter, ut delubra Numae , sedemque Quirini B.ubaries oculis saltem temerare proianis Possit Warcanum tanti deprendere re ni . Quamquam si veterum certatmina rite recordor, Tunc etiam , pulcra cum libertate vigerent, Et proprio late florerent milite Patres,

Semper ab his famae petiere insignia bellis,

Quae diversa procul tuto trans aequora vices

Exercere dabant currus regumque catervae

inter abundantis fati ludibria ductae. At vero Italiam quoties circumstetit atrox Γem peltas, ipsumque caput laesura pependit; Non illis vani ratio ventosa favoris, Sed graviter speclxta salus ductorque placebat, Non qui praecipiti traheret simul omnia casu,

Sed qui maturo vel laeta vel aspera rei timConsilio momenta regens, nec tristibus ini par Nec pro successu nimius , spatiumque morandi, Vincendique modum mutatis nosset habenis Cautius ingentes morbos, proxima cordi Ulcera Paeoniae tractat solertia curae Parcendoque secat, erro ne largius acto irrevocandus eat sectis vitalibus error. Sublimi certe Curium canit Ore vetustas

Haciden Italo pepulit qui litore Pyrihum. Nec magis insignis Pauli Mariique triumphus, Qui captos niveis reges egere quadrigis. Plus fuga laudatur Pyrrhi qua in vincla Iugurthae. Et quamvis gemina ess, jam clade iugarit,

528쪽

CL. CLAUDIANI

Post Decii lituos, es nulli pervia culpae

Peel, ra Fabricii donis invicta vel armis, Plena datur Curio pulsi vicisti a Pyrrhi.

Quanto mi ias O , olo Solicone peracturi Cerninus ina vallescia gente in , quam dura nivosis

Educit Uria plagis, non Chiatias tque Mol Ollas, Quos Epirus alit, nee Dodonaea iubegit Agmina saetidicam frustra lactanti quercum Pri ius filiai ne uiri lento huc 1 uine I enutu Compressit Fabius cain eo post ausus aperto Marcelliis vi:aci docuit te te ilia virtus Scipia1 Laetiis tλnde in deterrait Ii . Unus in hoc Stilica diversis artibus hostea res potuit super re duces, fregitque urentena

Cunctindo, uicitque manu, victu iraque relegat At qae lis tanta brevi miscent ea iissicendi a PyrrKum. Sustinuit toto inren G notria uitio Et prope ter lenas Itali per graurinis herbas Missulus Poeno lonipes vasta late cucurrit, Hannibalemque 1 ei vix ad tua reppulit arva Vindex era patiana sol bellum ita avemus Hic celer ei Iecit, brum. ne longior Ira. Esset hiems rerum primis tot messibus aestas Temperiei in caelo pariter uel imite referret. Sed quid ego Hinniba se in contra, Pyrrhumque tot annus Certarum mer rein cum vilia Spartacus Oaana

Peritus Italiae erro bacchatus Wigni, Consulib isque patam toties congressus, Inertes Exuerit castris doliato os, inrage pudenda Fuderit imbelles aquilas servilibus arinis N O terrorum expers, lii xu mollior aetas De filii nus queruli , si bos bductus aeratro, Si lib. xta se se . non hanc ergastula vibis

Immisere malium, nec coniurantis Menae

Turba fuit qualem Stilico dejecerit Oilem, Thraces monii poterunt Moesique tateri Frigida terdecies nudarum frondibus fimum Tendit hiems vestire gelu totidemque solutis

Ver nivibus viridem monti reparaul arnictu ira Exi a j x in patrios gens haec Oblita Triones,

Atque situm transvecta semel estigia fixu

Threicia funesta solo, te fata vocabant, Seu gravis ira De uin seriem meditata ruini p. Ex illo, a uiuq ite vagos impegit Erinnys, Cranditiis aut na orbi ritu per devia rerum Praecipites , per elausa ruunt nec coiuigit ullis Amnibus, aut scopalis proprias defendere terras Nil hodope , nil vastiis Athis, nil profuit Emus Odryliis facili coiit emtum Sarvniona saltu, Et tu stra rapidum da innant Aliacmona Belsi. Nubibus intactuin Macedo miratur Olympum More pererruam unpi. gemit irrita Tempe Thessalu domitis irritam cautibus Oeten. Sperchiulque, . virginibus dilec iis Enipeus Bub Aricas lavere comas non obiice Pindi Servati Dryopes: nec ubi se Actia texit Litora Leucates ipsae, qua durius olim Rei iterant Medis , primo conamine rupi

Thermopvl. e. vallata mari coronia rupeΝ, Et duo continua connectens aequora muto isthinos,in iligi isti patuerunt claustra Lachniis

Ne tibi Inrthium licuit munire colonos Frondolis, Erymanthe, iugis, equitataque summi Culmina ravneti trepid e vidi liis Ainycliae.

T. dein supplicium cunctis pro montibus Alpes Exegere Getas tot iandem umina viarur

DE BELLO GETICO.

Vindicat Eridanus . docuit nunc ortus, alte Fatoriam secreta tegi . quil tuamne reclusis Alpibu ulterius Latii ore credidit uia ibram Nonne velut capta ram milerabilis urbe Irans freta, tialis Gallos, Pyrenaeumque eucurrita Famaque graives iuccincta pavoribus alas de cum cunei. trahens a Gadibu usque Britannum Ferruit Oce .i uici, Ac nolis procul axe remotam inlotito belli re defecit murmure Thalen Mandem ulne Noti flabris, laolcairmae timores I)ertu uinus, Litu duleant ne titili ait aures An potius meia antis iuvat, i .per liae vicit Iliri Gaudia prae nudi cui lant inopina dolores Ut lue tu occida Gadi uis Pleiade ira inis

Coua .Helidata plicidia .ri mari, inclementia portum; Si inihi tunc malor Stilico, cum laeta pariclis Mesior, aque illi redea, It in cord Ianuitus. Nonne viduciantur, quan vi adamAnte rigentes ,

surribus in v.itidis fragiles, procumbere inuri, Ferrat .Lque Getta ultro te videre portae Ne vallum densaeque sudes aercere volantes Cornipeduin saltas tam 1 conscendere puppes,

Sardosique auitare sinus, ac in holpita Cyrni

Saxa parant, vita inque freto spumante tueri.

ipsa etia iii istis brevi Triti acria ponto,

Si rerum natura sinat, dii cedure longe Optat, monium refugo laxare Peloro. Fultaque despiciens auro laquearia dives, Tutior mollis mallet vixisse cavernis. Jamque oneri creduntur opes, tandemque libido

Haetit avaritiae gravioribus obruta curis.

Utque et ingenioque loquax plurima fingi

Pecinittens credique iuro vini omnia vulgo Narraria tam Ion lira Deu in mioni tuique sinistri Quid meditentiu aves, quid cum mortalibus aethel Fulini ne velit igne loqui, Quid carmine poscat Fatidico ullos Romani carbatus aevi. Territat alliduas Luna labor, atraque Phoebe Noctibus aerisonas crebris ululata per urbes. Nec credunt verit fraudatam Sole sorore avTelluris lubeunte globo , iii castra lecatas Barbara Thessalidas patriis lunare venenis

incellare iubar. Ium Uni signa prioris Et si quod fortassὰ quies neglexerit omen,

Addit cui iroviso lapidosos grandinis ictus

. Molitatque examen ps , passimque crematas Per bacchata Ornos uili liNundia causa ,

aut primum uoleo 'natui prolatus ab ortu, Qua micat si rigera lenior cuni coniuge Cepheus, inde Lycao:aia Ullatim expultus ab Aristo Criare vago et sc udavit idera Plaustri

Donec in oeciguuin in oriens vanesceret ignem. Sed gravius ni tes cloium ultenta luporumhlorriticant duo quippe lupi tu principis ora,

L um ainpis exercet e laus, viole .iter adorti Agnaen, sic excepti elis, inniane relatu Piodigium miramque nota in duxere ut i . Ni in ii. Inu nui rania gemina de corpore palmas Utraque pericilli, ei alii ire lita costis Hio Eva tre iuuiri, hoc dextera, velatre latebant intentis urbe digitis, lai gura e vivo.

Scrutari ii vera velis, bra uiuia xlartis Ora ut Augulli casurum prodidit hoste in . Ux in Dub utero virides aluere retem , ROinula post rapto sic virtus enticat Alpes.

529쪽

CL. CLAUDIANI

sed malus interpres rerum inelus omne trahebat Augurium pejor via, truncataque membrae, Nutricemque lupam, Romae regnoque minari. Tunc reputant annos, interceptoque volatu

Vulturis, incidunt properatis secula metis. Solus erat Stilico, qui desperantibus augur Sponderet meliora ianu dubiaeque salutis Dux idem aresque fuit. Durate parumper, Inquit, excustis muliebribus ore querelis

Fatorum toleremus onus nil nautica prosunt Turbatae lamenta rati nec segnibus undae Planctibus, aut vanis mitescunt flamina votis. I tunc instare manu, toto nunc robore niti Conair uni pro luce decet succurrere velis, Exhaurire fretum, varios aptare rudentes,

Omnibus & docti iussis parere magi liri. Non si perfidia nacti penetrabile tempus

Irrupere Getae, nostras dum Rhaeti vires Occupat, atque alio desudant xl arte cohortes, Idcirco spes omnis abit mirabile posset Esse mihi, si fraude nova, vel Rile reperto Barbarus ignotas invaderet inscius Alpes. Nunc vero geminis clades repetita tyrannis Famos iam vulgavit it et nec nota fefellit Semita praestructum bellis civilibus hostem. Per solitas venere vias inditusque sequendos Barbarico Oinan dedit discordia bello. Sed nec praeteritis hae res incognita eclis Saepe lacessitam, sed non impune fatemur Ausbniam haec Senonum restinxit sanguine flammas. Haecin Teutonico quondam patefacta iurori Colla catenai vidit squallentia Cimbri. Vile decus, quod non erexit praevius horror Ingentes geminant discrimina magna triumphos. Quid turpes jam mente fugas, quid Gallica rura

Respieitis Latioque libet post terga teli

Longinquum profugis Aratim praecingere calliis Scilicet Arctois concessa gentibus Urbe Considet regnum Rhodano, capitique superstes Truncus erit vestros intulant si pignora sensus.

Me quoqtae non impar natura cura remordet. I lec ferro sic corda rigent, ut mos se reculem,

Quam sanctuin soceri nomen, quam dulce mariti, Quantus prolis amor sed uinquam Oblita decoris obscoenam latebram pietas ignava requiret. Nec vobis Hrtis monitor, mihi cautior uni. Hic coniux, hic progenies, hic carior omni Luce gener pars ulla mei tu uecta procellae. Accipe tu nostrae, tellus Unotria mentis

Vincula conamunes tecum subeuntia casus. Exiguamque moram muris impende tuendis, Duin aede lectum reieten. in classica robur.

His distis pavidi firmavit inertia vulgi

Pectora, migrantisque fugam compescuit aulae. Ausaque tum primum tenebri emergere pulsis

Hesperia, ut secum unxisse pericula vidit Augustum, tantoque sui stetit j obsides fati. Proti nus, una brosa vestit qua litus oliva

Larius . in dulci mentitur me rex fluctu,

Parva puppe lacum praetervolat Ocyus Inde

Scandit inaccessos rumali sidere montes, Nil hiemis te live niemor sic ille relinquens

Munos antro catulos immanior exit

Hiberna sub nodie leo, tacitusque per altas Incedit Turiale nive . stant colla pruinis

Aspera flaventes adstringit stiria letas,

Nec meminit leti, nimbosve aut frigora curat. Dum naetis alimenta parat sublimis in Arctoni 'rominet Hercynia confinis Rhaetia silvar: Quae se Danubii jactat Rhenique parentem,

Utraque Romule praetendens flumina regno. Primo sontest breves, alto mox gurgite regnant, Et fluvios cogunt unda coeunte minores

in nomen transire suum te Cimbrica Tethys Divisum bifido consumit, Rhene, meZtu . Thracia quinque vadis Istrum vorat Amphitrite. Ambo habiles remis, ambo glacialia secti Terga rotis ambo Boreae , Martique bdales. Sed latus, Hesperiae qua Rhaeti iungitur orae, Praeruptis ferit astra jugis , panditque tremendam Vix illa te viam . multi ceu Gorgone visa obriguere gelu, multos hausere prosunde Vasta mole nives, cumque ipsis saepe iuvene is Naufraga candenti merguntur plaustra barathro. Interdum glacie subitam labente ruinam

Mons dedit,in tepidis fundamina subruit Austris, Pendenti malefida solo per talia tendit Frigoribus mediis Stilico loca nuda Lyaei

Pocula, rara Ceres raptos contentus in armis

Delibasse cibos , madidoque oneratus amictu Algentem pultabat equum nee monia sesso Strata dedere torum . tenebris si caeca repressit Nox iter, aut spelaea Ebit metuenda ferarum,

Aut pastorali acuit sub culini ne fultus Cervicem clypeo stat pallidus hospite magno

Pastor, Mignoto praeclarum nomine vultum

Rustica sordenti genitrix ostendit alumno. Illa sub horrendis praedura cubilia silvis, Ilii sub nivibus somni, curaeque laborque Pervigil . hanc requiem torris, haec Otia rebus Insperata dabant illae ilia, Roma, salutem

Alpinae leperere ' casae iam faedrea tentes Exuerant. Latiique audita clade feroces Vindelicos saltus, Norica rura tenebant. Ac veluti famuli, mendax quos morti herilis Nuntius in luxum falso rumore resolvit Dum marcent epulis, atque inter vina chorosque Persultat vacuis 'effraena licentia tectis ;Si reducem dominum sors impro Uisa revexit. Haerent artoniti, libertatemque perosus Conscia servilis praecordia concutit horror.

Sic ducis adspectu cuncti stupuere rebelles Inque uno princeps Latiumque' tota refulsit

Roma viro frons laeta parum, non tristior aequo,

Non dejecta malis, ista sed nobilis ira: Qualis in Herculeo, quoties infanda iubebat

Eurystheus, fuit ore dolor . vel qualis in atram Sollicitus nubem moesto Iove cogitur aether.

Tatit Ene vos, inquit, Getici fiducia belli Erigitu hinc animo frustra tumuistis inani

Non ita Romanum fati violentia nomen opprimit, ut vestros nequeat punire tumultus Parte sui neu vos longe sermone petito De morer, exemplum veteris cognoscite Dini. Cum serus Ausonias perfringeret Hannibal arces Et Trebiam saevo geminassen stinere Cannae

Nequidquam Emathium pepulit spes vana Philippi,

Ut velut afflicto ferro tentaret inerti. Romanos commoυit atrox injuria latres, Urgerent majora licet graviterque tulere

Urbibus inter se claris de culmine rerum Congressis, aliquid gentes audere minores.

530쪽

CL CLAUDIANI

Nec cen Am disserre placet; sed bella gerenti

P uitie Levita Regis quoque r.elia mandant.

Paruit cini perii Consul clususque Philippus Vilia dum gravibus populis interserit arma,

Praetereunte naanu , didicit non esse potentum Tentandas, aediis quamvis in luctibus, iras . Hoc monitu pariter nascentia bella repressit, Et bello quaesivit opes , legitque precantes Auxilio, mensus numerum, qui congruus esset, Nec gravis Italiae, sermidandusve regenti.

Nec minus accepto nostrae rumore cohortes

Sic ducis urget inor properantibus undique signis

Conveniunt visoque animi Stilicone recepti Singultus varios lacrimosaque I audia miscent. Sic armenta boum, quae vastis turbida silvis Spargit hiems, cantus ae sibila nota magistri Certatim repetunt, vitae pascua vallis; Inque vicem se voce regunt, gau/entque fideles Reddere mugjtus is, qua sonus attigit aurem

Rara per obscurra apparent cornua frondes. Accurrit vicina manus, quam Rhaeti nuper

Vindelicis auctam spoliis defensa probavit. Venit, extremis legio praetenta Britannis,

Quae coto dat fraena truci , erroq)ie notatas Perlegit exangues Picto moriente figuras. Agmina quin etiam flavis ob)ecta Sicambris, Qu.eque domant Cattos, immansuetosque Cheruscos,

Huc omnes vertere minas , tutumque remotis

Excubiis Rhenum solo terrore relinquunt. Ullane polleritas credat mermania quondam Illa sero x populis, quae vix instantibus olim

Principibus tota poterat cum mole teneri

Tam sese placidam praestat Stiliconis habenis,

Ut nee praesidiis nudato limite tentet

Expositum calcare solum, nec traseat amnem, Incustoditani metuens attingere ripam.

Celsior o cunctis, unique aequod Camillo Vestris namque armis Alarici fracta quievit Aes Brenni rabies . consulis rebus uteroue Divinam tribuistis opem . sed tardior ille Jam captae vindex patriae tu sospitis ultor.

quantum mutata tu fortuna regressul

Ut sese pariter illudit ita omnia regni Membra vigor, vivusque redit color urbibus aegris lCreditur Herculeis lucem renovasse lacertis Femina dilecti fatis impensa mariti. Et juvenem spretae laniatum fraude novercae Non sine Circaeis Latonia reddidit herbis

Cretaque , si verax narratur fabula, vidit Minoum rupto puerum prodire sepulcro: Quem senior vates avium clangore repertum Gramine restituit mirae iam munere sortis Dulcia mella necem , vitam dedit horridus anguis. At tuus adventus non unum corpus ab umbris, Sed tot communi populos sub naorte iacentes, Totaque tartareis e faucibus Oppida traxit.

Ipso Roma die, nec adhuc ostenditur auctor, Perlonuit venisse ducem, laetisque Quirites Vocibus auspicium certi plausere triumphi, Muniti Stilicone suo quis gaudia vero Principis, amplexus alacris quis disserat aula fPulveris ambiguam nubem speculamur ab altis Turribus, incerti, socios apportet an hostes Ille globus . mentem suspensa silentia librant. Donec pulvere sub turbine sideri instar

Emicuit Stiliconis apex, cognita fulsit

DE BELLO GETICO.

Canities . xvisa repens per moenia cla nar Tollitur, ipse venit. portas secura per innes

Tut ba salutatis est unditur obvia signis Non iam delectus miseri, nec alce per agrost Deposita iaculum vibrans ignobile messar: Nec tentat clypeum proiectis sumere rastris Bellona ridente Ceres, humilisque novoru in Seditio clamosa duc uin sed vera iuventus, Verus ductor adest, bivida .irtis imago. Prospera sed quantum nostrae spes addita menti, Tantuna exempta Getae qui vertice proximus astris Post Alpes iam cuncta sibi promisit apertas, Nil superesse ratus postquam tot flumina pulsus, Cinctique fluminibus crebris tot moenia cernit; Tot subito pedites, equitum tot conlpicit alas Seque velut clausum laqueiq. sub pectore surtim Estuat, nimium prono servore petitae Jam piget Italiae . sperataque Roma teneri Uisa procul magni subeunt tarn taedia coepti.

Occultat tamen ore metum, primosque suoru in Consultare jubet bellis annisque verendo . Crinigeri sedere patres, pellita Getarum Curia. quos plagis decorat numero la cicatrix, Et tremulos regit hasta gradus, nititur altis Pro baculo contis non exarmata sene Elus.

Hic aliquis gravior natu , cui plurima teli Consiliique fides, defixus lumina terrae,

Concutiensque comam, capuloque acclinis eburno, Si numero non fallor, ait, tricesima currit Bruma sere, rapidum postquam tranavimus Istrum,

Romanamque manun tantis elusimus annis.

Sed numquam Mavors adeo constrinxit in aris una Res. Alarice, tuas per tot certamina ducto Crede seni, qui te tenero vice patris ab aevo Gellatum parva solitus donare pharetra Atque aptare breves humeris puerilibus arcus. Saepe quidem frustra monui, servator ut icti Foederis Emathia tutus tellure maneres. Sed quoniam calid .e rapuit te flamma iuventae, Nunc saltem, si cura tibi manet ulla tuorum, His claustris evade, precor dumque agmina longe , Dum licet, Hesperiis praeceps elabere terris , Ne nova praedari cupiens, parta reponas,

Pastorique lupus scelerum delicta priorum Intra septa luas quid palmitis uber Etrusci, Quid mihi nescio qua in proprio cum Tibride Romam

Semper in ore geris reserunt si vera parentes, Hanc urbem insano nullus qui Marte petivit Laetatus violasse redit . nec Numina edem Destituunt jactata procul dicuntur ii hostem Fulmina, divinique volant pro moenibus ignes: Seu caelum, seu Roma, tonat si temnis Olympum, A magno Stilicone cave, qui semper iniquos

Fortu ira famulante re init . uci ci pie perosis Arcadiae quam denta rogis cumulaverit Ossa: Sanguine quam largo Graios calefecerit amnes.

Exstine usque sores ni te sub nomine legum Proditio regnique favor texisset Eoi . Talia grandaevum flammata fronte loquentelii

Obliquisque tuens oculis non pertulit ultra Sed rupit rabidas accensa superbia voces Si non inentis inops fraudataque sensibus aetas Praeberet veniam , uniquam hic opprobria linguae Turpia Danubius me sospite ferret inultus. Anne, tot Augusto Hebro qui telle iugavi, Te patiar suadente unam, cuin cellerit omnis

SEARCH

MENU NAVIGATION