장음표시 사용
211쪽
versa est: in sanis tamen, & adultis Vulgo aD
surgit ad uncias . viginti, quibus convenit men- as ,
sura b Hippocrate assignata, duae scilicet Hemianae . Nec minor est in qualitate diversuas et ali quando enim ad lympham propius , quam ad sanguinem accedit humor inenstruus : in sanis vero repetitur rubicundus valde , & floridus qualis, uti indicat idem n. e vena secta victimae
recenter mactatae cruor effluit. Qui tamen nonnunquam ita vitiatur, ut pene inter veri enare
ferendus sit : sed hoc non proprio ipsitus vitio debet ut, sed admixtis sordibus , dc aliunde du- contagio. Qui aliter censet, Auctoris de hac
a 777. Eadem est periodorum preis ustia : est enim ubi die 27. aut 3 o. est ubi bis in incou- mense, uti in salacibus Observat Diotus , etiam aliquando absque sanitatis noxa . Est de inum ubi ne semel in mense redit periodus : quae tamen frequentisset me fingulis mensibus recurrit . Pari modo se habet fluxus duratio . in aliis enim trium, in aliis quatuor, in nonnullis non nisi sex dierum spatio terminatur: plerum Nae tamen triduo absolvitur. Art. 2778. instante fluxu in puellis saliem λι nudis nondum purgatis , haec praecipue observantur symptomata. Dolor, dc aestus partium vicinarum ad lumbos praesertim coxas, aliquando etiam inflammatio , cephalalgia , appetitus remissi O , crurun las itudo; durante profluvio, invadit ta-pe nausea, languor. Ara. 2779. In Biliosis temperamentis paulo naa- Vptis turius fluunt menses, citiusque periodos suas con-
ficiunt; in puellis mollioribus, Sc minus sanguineis segnius erumpunt . Ita si regio paulo calidior
fit, anno uno, aut altero septenarium secundum
antevertunt, si frigidior excedunt . In praegnMὶ-
212쪽
tibus etiam I 3c fere semper in lactantibus deficiunt: saltem tertio mense elapso non Ieperiuntur in gravidis. Ex diuturno morbo convalescentes argie & non nisi tarde admodum revisunt Foearinis diliciis, & genio liberius indulgentibus flusus saepe ad sextum diem , & ultra extenditur: in o si or bus, &iis, quae aut tenui v et u , aut exercitio multo utuntur , citiustet Minatur. Qua salitas sanguinis evacuati ad a ratis usque florem augescit, florente aetate aequali Spermanet; aetate i ui sus declinante paulatim minui is r . In junioribus tenuior , in senibus crassior reperitur sanguis. Pisth/- 278o. Quaecunque sit quotidiani alimenta ia f-- mensura , si singulis diebus ac cuia utetur intus
pars trigesima, quae perexigua quantitas μω με videbitur , si cum ea conferatur , quam unius spatio , levi de causa , impediri posse ostendit Sanctorius ) intra triginta dies accumulabitur quantitas victui quotidiano aequalis: adeo que si alimenti mensura sit lib. 2. quae tamen usitata semper fere minor est erit pars ipsius trigesima in sanguine singulis diebus redundans
circiter , & intra mensem seu dies tFiginta sanguinis aucti copia erit SISo. seu lib. 2. circiter, quae sanguinis fluxu menstruo effusam c piam propemodum adaequat. Et hoc quidem modo facillime concipitur dierum triginta spatio iocrescere posse plet horam eo usque , ut auctis viribus vasa uterina perrumpere idonea Uvacat . Art. 278 I. Quantitas sanguinis mense quolibet Θι do eVacuati cum sit uno. ao. tot tu i nassae sanguinae quae ex Vulgo aestimatur lib. I9. vel et O. cst pars circitermemst decima; hac igitur sanguini accessione fac a , sub Piέ -ρ cujusque currentis periodi, momentum san- st,is . . decima parte fortius& hoc quidem suovo . ex sola quantita Ic aucta , ue de velocitate ali-
213쪽
CAP. XIV. Menstraatio. 8as quid dicam , quae , si sanguis recte se habeat ,
augetur etiam inplet hora. Singuli porro in corpore canales decima parte premantur magis, distendentur: ita canales pressioncm die uno aut altero ante fluxum undecima parte adauctain sustinete possunt, duodccima vero accedente locum cedunt. Menstruis igitur fluentibus vasa omni eo
sanguine, qui plet horam constituit, deplentur .
Art. Postquam mulieri, quae non rit , occultati fuerint menses morbus fit . Hoc
autem contingit, fi uterorum os clausum aut distortum , aut aliqua pudendi pars contracta: Si enim horum quid fuerit, Uenses exitum invenire non possunt, priusquam uteri ad sanam
Art. 2783. In tertiis porro mensibus optimeam cietur mulier aut Virgo , si quae prius insunt progressu fuerint educta sin minus mulier
sequentia patietur . Suffocatio alias, aIque alias stilo, in ipsam irruet, & febris alias, atque alias cor- me Pyripiet, ac horror & lumborum dolor. In quartis vero si non egressi menses prioribus exitum fecerint; etiam iunc mulier tertii mensis afflictio nibus omnibus magis affligetur, maxime pore mensium, deinde minus. Saepe etiam adolore libera sibi esse videbitur . Erunt autem in quartis etiam haec signa . Urinam crassam ejiciet alias, atque alias , & venter ipsius durus erit, dc major, quam prius, & dentibus fremet,& cibum aversabitur, di vigilabit. Si vero curetur etiam in quartis mensibus sana evadit. Astin quintis si non multi menses descenderint; dolor adhuc sortior accidit. In sextis demum jam in curabilis est, praeter signa priora etiam maris dolebit, & haec quoque signa aderunt. An-Allo. Pari GL Za Aia
214쪽
Aia erit, de alias, atque alias se ipsam jactabit, di animo deficiet , & pituitam vomet , & sitis
fortis ipsam corripiet et nimirum dum exuri turventer ab uteris sanguine plenis , & ad contactum dolebit, maxime pectinem; & venter eonsueto modo non secedet . Neque vesica urinam excolabit , maxi e quum uteri ad stomachum , qui nervosus est , mulieri allapsi fuerint , ad ventrem irruerint, dolet spinam & totum dorsum, de lingua refrenatur, & hanc claram non habet, & animi deliquium adest. Postquam aurem transmutati fuerint , & vesica tenuem sanguinem ab uteris trahet , tunc urina mingitur rubra, de dolet quidem reliquum corpus, maxime vero collum, & spinam, & lumbos, dc in .guina . Et ipsi ad hoe psogressae venter attollitur, & crura supra modum inlumescunt, tibiae, ac pedes , denique mors succedit . Sic finiunt menstruae purgationes ad lex menses occultatae . Mens Ra Art. 278 . Quibusdaiar mulieribus menses biod pul- mestres in ceteris existentes multi ad pulmones m ' procedunt, &ubi recepti fuerint, omnia patiuntur, quae in Tabe dicta sunt, de non est possibile ipsam superesse. Merastrua 2783. Quibusdam suppurati fiunt menses,
Iup per aut tres menses moram traxerint.
autem maxime sit, si a febre fuerint combusti . Quale dolores incidunt in pectinem, pulsationes fortes, dc contactum non sustinet, si autem melius habitura est, menses ipsi erumpunt in pudendum, dc procedit pus, ae sanguis grave olens ad septem, aut octo, aut vovem dies . Postquam autem depurgata fuerit, optimum quidem est, si non fiant ulcera. Si vero relinquantur ulcera ,' ampliore curatione opus habebit , quo ulcera non putrescant, dc grave olentia fiant.
Ubi imagna ulccra fuerint , quae in uteris facta
215쪽
RXIV. Menstraa - . 8a 7 sunt, etiam si mesius habebit, sterilis tamen mulier evadet. Ara. a 786. Si vero menses omnino non pro- Curatio-
cedunt: quae morbo aut crassi, aut viscosi & glutinosi fiunt . Primum igitur Ventrem purgare Oportet sursu ira ac deorsum: deinde subdititio medicamento sanguis purgetur, dc potandum detur pharmacum, a quo sanguis prodeat. Bibat enim Crethiman in vino taedaceo . Curatio vero , 8c totius corporis est , & vieros ac osculum ipsorum sanare: de si hoc conclusum fuerit , aperi, re: si vero illi distorti fuerint dirigere oportet ;si autem humidi fuerint, re siccare, de alia quoque facere contraria . Ferme autem omnibus multa curatio eadem est , excepta mensium detractione ; nam quibus nihil prodit , his detrahere oportet. Immo quicquid in mensibus mali inest, haec auferre oportet, quum videlicet pituitosi sunt, Sc pelliculosi, Sc saniosi , dc tenues, aut albi, Sc grumosi; de quum nigri surri, carbunculosi, dc caliginosi, aut acies, salsi, turbati, purulenti. Hae omnes causae tollendae , prohibet enim in ventre conceptum.
Ara. 2 87. Quibus menses nunqu/m M., ciuire tamen sanae sunt medicamentia non sunt fonsessi
tentandae ; menstruatio enim est opus naturae . poni, In suppressione mensium inter purgantia colociu- cura .
this ideoque pii. ex duobus & helleborus nigeν menses stimulare dc uterum solicitare solent , praesertim si mercur. disicis adjungatur . Radices angelicae , DL marrhub. alb. dcc. in vino inius. cum arourvat. qui Udam ct amaris in frequentii Zet a usa
216쪽
218 Mensium suppressio. CAP. XIV.
usu sunt . Sabina est fortissimum remedium, &ejus oleum est potentiae stupendae ad menses cien, dos & foetum pellendum , ut eti in boraxia; arisolochia est fere specificum
didiea- Indicationes curativa: sunt, quae se ἡρορ' ε. quuntur, I Vςntriculi chylosis imprimis est te- η δ Aificanda a. Sanguinis cruditas volatilibus, sa- ' linis, aromatibus, est corrigenda. Humorum visciditas vasa uterina obstruentium iisdem inciis denda . q. His peractis , remediis appropriatis fermentatio menstrua stimulanda est. Menses sti- inulandi sunt stato fluxionis tempore, si cogno. sci possit , si non i interrogandae sunt , an non singularem interdum in corpore percipiant lamguinis motionem , & agitationem , dc insolitos dolores lumborum, pulsationes in locis vicinis , aut febriles efferVescentias &c. tunc enirn
temporis propinanda sunt simulantia : Si vero nulla horum adsunt, monent practici, quod convenientissime dentur specifica tempore novilunii crescente luna. Empiricum est sinquit Fo. ,, re ius ) n enses in e X lenuata provocare . Romannus aliquid singulare habet in morbis mulierum a mensibus obstructis Ortis. Urina ni- sta in mensibus suppressis est bonum signum Atiadii sententia. Art. Menstruorum fluxum plerumque tin es impedit sanguinis lentor, quo sit, ut is canaliculos ad hunc effluxum natura comparatos , di sphinisteribus suis instructos, vi sua aperire non possit. Neque enim ut vulgaris fert opinio, arterias uteri singulis mensibus dirumpit sanguis , sed per ductus sibi proprios, naturae legibus tur ilescens, foras exit. Ab ista humoris vitalis crassitudine evenit, ut vultus color vividus in viri
217쪽
Ara. 279o. Huic malo illa remedia conve- Gu8atio.
niunt , quae sanguinis circuitum promovendi , viscososque humores incidendi , x attenuandi , vi pollent: qualia sunt amara onania, aromaticis conjuncta; ut etiana multa eorum , quae serrum suppeditat . Haec autem antecedere debet sanguinis detra stio; S cathartica, adjuncto mercurio sexies sublimato. praestantissima est etiam tinctura sacra ιEx omnibus autem , quae in Remed Amovent maxime , singularem virtutem habere
deprehendi helleborum nigrum; ita ut illum vix unquam spem fefellisse meminerim. Idcircocturae melana podii cochleare mini inum ex aquae tepefactae haustulo bis bie assumi jubeo . Et illud quidem notabile observavi , quod quotiescumque, aut propter malam partium conformationem , aut alia quacunque de causa , sine effectu datum esset hoc medicamentum , sanguis per alias vias propulsus fuerit : unde clarissime Constat , quanta vi sanguinem propellendi poLieat ista medicina tracentini sententia . AN. 2792. In suppressione mensium pro variis causis, a quibus suppressi sint , vel primum a superioribus deinde ab inferioribus venisguinein mittunt, vel ab inferioribus tantum Ludovicus Adercatus , Rodericus a Castro , ct Lanarus Riverius. Iacobus es, Minnard in sup - υθuia . pressione mensium a quacunque causa primum
sanguinem mittit a venis superioribus , deinde ex inferioribus . Art. 2793. Hoc loco praetereunda non in Mmsi myrippocratis sententia, qui in suppressione meri lium ex mala disposui one uteri , cum videlicet ZZ 3 valM
218쪽
omia vasis uteri adstri istis, contortis, crispatisve, ejus ς ηδ clausu iri est, quod vitium Virginibus, &his.,idhis si pcpererunt , familiare est , sanguinemra haut mittendum censuit, ut notat Prosper Mari faxita j tranus, sed emollientibus , laxantibus , tum in- oritur. ternis , tum externis usus est , qualia sunt pessaria, suffimenta, fotus 5 c. Ex quibus docemur sanguinem quoque ex venis inferioribus non esse mittendum , ubi menses suppleni sint a contraria asscistione uteri . cum videlicet laxitate, & atonia laborat. Nam cum ejus vasa laxitate , & atonia laborant, se-ὐis venis in sarioribus , sanguis in eadem vasa uberius influens ea distendit: quae distenta, cum se contrahere ob laxitatem , & atoniam nequeant , menstruum sanguinem exprimere non possunt . Utendum potius Videtur remediis cor
roborantibus, cujusmodi sunt decocta lignorum, aquae thermales, chalybeatae, fomenta, lassitus , pessaria, aliaque robur afferentia. AN. 279q. Si ex visciditate , & lentore san- menses suppressi sint, sanguinem attenuantia , & solventia usurpanda sunt. Inter quae
alia ex sectio venarum superiorum, non inferiorum consangui, venire videtur; ne crassamenta sanguinis in va nil - , ineri sectione venarum inferiorum promota,
magis obstruant, & menses magis cohibea nt; σ aut saltem prius incidendae sunt venae superiores, dein inferiores ; ut, solutis, per sectas superiores venas crassamentis sanguinis , viae eo
συυ ο -793- in muliere plet hora Iabo . P. u rante, cui menstrua deficiunt , superiores venarrihi hο- incidendae sint, an inferiores, inter veteres non solum , sed etiam inter recentiores Medicos , magna controversia est . Alii enim incidi tan-iu in volunt venas inferiores, alii primum superio
219쪽
riores , deinde inferiores , nisi eadem mensuua excitentur, dc fluant. Nec silentio praeterire possumus sententiam doctis sit ni Viri Ioannis Freind, qui Galenum sequutus contendit , ubi cum plenitudine conjunctus est lentor sanguinis, debere quidem mitti sanguinem primum ex venis superioribus , deinde ex inferioribus: ubi vero plet hora solitaria est, mittendum tantum esse ex inferioribus. Verum , n rem paulo diligentius perpendere velimus, apparebit, in muliere plet hora laborante, cui menses suppressi sunt, sive ejus plethora solitaria sit, sive cum lentore sanguinis conjuncta , mittendum primum esse a venis superioribus, deinde ex inferioribus.
melius cum vi ejusdem generis & majori , flu- Mercurii xum menstruum provocat, quam mars. Idem a Dfirmare licet de auro, dc atteratur & atteritest in in partes adeo parvas, ut earum supcrsi m. bi, ei es, habita ratione molis tantae sint; quae red- domo dant partes illas aquae levitate pares. Morbi ut lepra, fluor albus, lues venere a , scortatus , &c. auro quam mencurio tutius atque citius sanabun
Art. 2797. Radix hellebori nigri veteribus Radix
es in frequenti usu humoribus attenuandis , D privatim mensibus movendis annis mo- ., derna praxi redintegratur , dc non infimum ,, locum inter emmenagoga obtinet , praecipue , ,, ubi ob calorem hecticum chalybeata porrigere se nefas esset. In mensium suppressionibus quanis doque etiam locum habent externa reo edia ,
,, qualia sunt f tus, balnea, fomenta 3 c. pro
220쪽
,, certo his pituimum usus est Hippocrates . --dicm Praeter dicta emmenagoga cantharides cum cam- me' dos ana a gr. ij. ad vj. )ia lenses movent: martiata omnia , era veneris , extrariZum ecphra incum, tincisura martis, enema 0stericum, enema terebinthinatum , electuarium martis , infusum chalybeatum , amarum , mistura ecphractica , vinum chalybeatum. δce. - Art. a 98. Menses stimulandi sunt stato flu-
ia . hi ionis tempore , ii cognosci pollit, II non, interocitanda gandae sunt , an non singularem interdum in mestrua corpore percipiant sanguinis motionem , dc agitationem , & insolitos lumborum dolores , depulsationes in locis vicinis , aut febriles effervescentias &c. tunc enim temporis propinanda sunt stimulantia. Non Art. 2799. In Mensium suppressione quo diu- semper menses subsistunt, eo magis symptomata au-ἡI ..., ge Diur . Non semper est in suppressis mensibus ' Medicinae locus , cum Omnis suppresvio non sit morbosa . In gravidis laetantibus citra sanitatis noxam deficiunt; aliquando etiam in oboesis do Athleticis , in istis enim pcr poros egreditur in illis in pinguedinem migrat humidi redundantia.
Ei sileri sententia. Mὸnssum Art. 2SCo. in quibusdam mulieribus praecipue difficu, sedentariis s& quae nunquam pepererunt) men- ses cum vehementi dolore & perturbatione fluunt ;dolores patiuntur tanquam colici , & parturientium similes, aut hysterico affectu laborantium , 5 c. & si non mature succurratur, metus est ne omnino supprimantur mense. .