장음표시 사용
361쪽
CAP. XVI. Oeget. 9 3 inum vegetabilium genus , quorum & si aliqui
simpliciter venenati sunt, Sc in cibum non veniunt , alii tamen a nimis delicatulis edulessunt: omnes facile nocere possunt, ut non sine causa sungos voluptuarium venenum nominaverit, de Plinius cibum ancipitem illos di xerit. Athanasius Lir eras in lib. de peste haee habet : Funus , qualiscumae sit , semper malignus est , semper exitialium qualitatem apparatas
instrabat: ct si non satim sentiatur , frequentestramen comesus , nescio quid successu temporis occulta machinationis interiore vilcerum admini-sratione motitur. Apage te ergo perniciosa is haec gulae blandimenta . Quae tanta voluptas ancipitis cibi λ An usque adeo vitae taedet , ut eam tam vili Offa permutemus , mortemque semper in procinistu stantem ultro solicitemus : ita vitam nostram, quam non accepimus, facimus . evem,
nec inopes ejus, sed prodigi sumus. t. 3IOT. F-gis praecipue species venenatae cornesi sensum suffocationis, & strangulationis in faucibus inducunt, ventriculum inflant, singultum exeitant, choleram morbum producunt, interdum epilepsiam, syncopen, sudorem frigidum, somnum profundum, &c. immo mortem ipsam, sicut ex plurimis historiis, in authoribus fide dignis vidcre licet . Ego ipse ex improviso imprudenti esu fungorum aliquando in diarrhaeam mali moris incidicum gravissimo TeNesmo , pei petuo mejendi desiderio, quod Tenesmus vesicae minariae appellari potest. Diarrhoeam naturae prius relinquemdam esse, causam ejusdem tunc temporis ignorans, judicavi nulla enim aderat nausea, vel ventriculi gravamen j quam die go. malo persistente,& cres zente de esu fungorum animo revolventi cogitabam . Quocirca dosin rhabarbari mastica
362쪽
s in Venena vegetabilia. C A P. XVI.
vi , ex/ qua tanIen nullum juvamen aecepi . Die q. ingravescente morbo cum insigni virium jactura , nec non aliquali affectu vertiginoso , ani excoriatione dolorifica, vesperi emetieum ex infuso radicis θec--. propinavi , ex qu ter vel quater evomui , & deinde hora decubitus dosin Constitionis Fracastorii deglutivi, unde feliciter omnino liberatus sum . Curam. Art. Quo ad curationem , fungi si fieri possit statim vomitu rejiciendi sun e , & reliqua de veneno in genere curando jam dicta probe observanda. Salia lixivialia aegros mirabiliter juvant , speciatim lixivium ex cineribus
sarmentorum vitis. Contra nocumenta fungorum nil praestantius invenitur, qua ira Theriaca Andromachicam o metite Ampi vel scillitic. gallinarum fimum dumtaxat candidum decontum mulso denena fungorum boletorumque astringit ea Plinio, Liser de Hu oribus p. ῖ92.
rinina Art. 3IO9. Postquam de venenis a plantis .aninera- festionibus praecedentibus actum est, proximo loco iην per eminentiora quaedam venena in classe mineralium tum naturalium , tum arte factorum percu rendum est; ac primo de arsenico.
AUὸηA Art. 3I ID. Arsenicum primi subsellii esse ve- ω m. ne num lippis, & tonsoribus notum est ; duplex est, nativum vel factitium ; nativum iterum est duplex nempe , auripigmentum , seu arsenicumaareum, citrinum, & sandaracha, seu arsenicum rubrum : factitium itidem duplex; ex his per sublimationem conficitur, alterum ex auripigmento, appellatur arsenicum albam eostallinum , alterum ex sandaracha , & vocatur simplicitet arsenicum, Intra corput assumpta alterutra alse
363쪽
CAP. XVI. Venena Mineralia. nici species eadem fere gravissima symptomata
infert; sandaracha, tamen mitior est auripigmentum arsenico albo crystallino, quod omnium est perniciosissimum. Asienteum intra corpus admissum Est offusvirulentiam quam primum exerit pungendo, vel, ' με .licari dis , irritando, urendo i unde ventriculidor δc dolor atrocissimus , intestinorum cruciatus vehementissimus , vomitus, sitis inextingui-biἐis, linguae, saucium, S: gulae ariditas & a Cpcritas, singulius; sequuntur anxietates gravissimae, cordis palpitatio, lipothymiae, Oxtremorum frigus; superveniunt interdum vomitus , dc dejectiones nigrae, foetidae, cadaverosae, veniric ii, & intestinorum gangraena aut sphacesus, postremo mors violenta.
Art. 3ria. Qiioad curationem, praemissis. unuversalibus λω evacuantibus, quemadmo dum in curatione venenorum in genere jam dictum 3o8r.) hic valde conferunt diluentia oleota, mucilaginosa, &c. Insuper ex observatione oetiferi constat he oardicum minerati cum butyro permixtum acrimoniam hujus veneni infringere.
Art. ῖ I 13. In unctio ejus externa est etiam val- Inunis de periculosa do perniciosa: extant etenim histo riae: in scriptoribus medicis nonnullorum , qui unguento, cui arsenicum commistum est, seselli leverunt , extinctorum , aliorum insanientium .
aliorum perpetuo claudicantium, dcc. t. 3Ιi . Argentum vivum in venenorum αnumerum vix referendum est; notum est enim , vi IV m
quod in quibusdam casibus innoxie hauriatur aduncias aliquot: pejoris vero perniciei multoties existit ejus usus externus, ut videre est in iis , qui in Lue Venerea vel scabie unguentis mercurialibηs utuntur; quamplurimis exitio inopinato
364쪽
fuit, tremorem, stuporem , paralysin , claudicationem perpetuam , 5 c. intulit 3 aliis prava ii corporis diathesim vix unquam sanabilem produxit. Novi quendam , cui scabie laborans curandi gratia cingulum mercuriatim circa lumbos adhibuit; partes omnes infra cingulum stupebant , paralytica evasere; pro illo restituendo variae methodi incassum tentatae fuerunt ; tandem ad Thermas Bathonienses mi sius est , sed reducem parum in melius mutatum , irritis omnibus aliis , salivatione mercurro excitata Sc decocto e lignis
a morbo penitus liberavi. Art. 31 Is . Tam cisi argentum vivum virulen tum non siri nonnulla tamen ex illo piaeparata cui arti sunt maxime Venenosa, in Mercurius praecipitatus
varius ; ast omnium gravissima sympto mala &mβ με. damna infert mercurius sublimatas corrosidius in
tus sumptus; nisi quod minima dos , ct rite pa
ratus eximium in lue venerea' remedium exhibet vid. art. 2OI . veri dosi suo contactu inassar ignis adurentis omnia corrumpit ; hinc si sumptus sit , statim lingua dc fauces vehementer exasperantur, oriuntur dolores ventriculi tormeni tosi cum abdominis distentione , vomitus Vche- Iarentissimi cum maximo nixu , ejicitur materian ucos a , spumea , interdum cruenta , istiusmodi quoque sunt dejectiones alvinae, quae frequentes sunt cum doloribus acerbissimis, adest sitis arden iis ima, insatiabilis, accidit gravissima inflamma tio , ac intumescentia linguae ac faucium, superveniunt deliquia, sudores frigidi, tremores, convulsones; brevi ventriculo dc intestinis gangraenam patientibus aeger dicto cilius obitu miserabili cadit. Curario. 3II 6. Proh dolori tam ingenti malo haud datur par remedium. Basis curae in summa sisti natione maxime fundatur ; quod opus est Omni
365쪽
omni procrastinatione sublata suscipiendum ;quandum praestare possumus, adnitendo a est, ut Ventriculus a veneno vomitione provocata liberetur. Non est vir fortis, cui animus non crescit in ipsa rerum dissicultate. Armamanta, quae praernanibus praesto sunt usurpanda. Quid vulgarius oleo, butyro, de aqua tepida , quibus raro pauperum casae carent; attamen 6c haec praestantissi-1ua tant ad muniendas partes internas contra veneni aculeos; haec, si quae alia , hostis exturbationem citissimam promovent, haec demulcent, haec denique magnis Antidotis viam sternunt , illarum usum tutiorem efficiunt, ut venenosa labes impressa emendetur. Extra corpus nostrum vidimus in praecipitatione magisteriorum per oleum rartari a corporibus solutis omnem vim corrosivam tolli , unde sperare licet oleum tartari per
deliquium, vel sal tartari, vel abfynthii, ct s milia salia faea alcalia ct lixioialia ad virulentiam hujus veneni domandam aliquid praestare posse, & revera opem praestant ultra omnia alia avtidota , quae hactenus novimus , quod enim
scribunt de viribus chrystalii , ct smilibus , ego
illis vix fidem habeo. Art. 3II7. Sublimatum corrosivum vel aliud quodvis venenum intra ventriculum admissum statim emetico aliquo propinato ejiciendum est inquit ideoqiuearuginem aeris ad gr. velit. exhiberi suadet; quoniam promptissime ac sine mora operabitur: hoc vero esset venenum ingerere, ad aliud expellendum; quod tamen quihusdam fortari minus incongruum videatur; ciae Vus enim clavo pellitur, ignis igne expellitur; sed ego malim latioribus remediis malum aggre- deis .aedi. De .ssiiugine aetis proximo articulo. auramo-Art. 3II 8. .ssis viride intra corpus suinptum
perniciosissimum est venenum, &etiam nonnulla
366쪽
ex antimonio male praeparato sunt seque virulenta. Haec sunt ejusdem fere naturae cum arsenico,
licet gradu paulo inseriori , similiaque sympi
inata excitare solent; eandemque itaque curationis methodum requirunt; ideoque non opus est,
ut de his singulatim disseram. 7 Du, Spiritus acidi, ut aqua fortis, θί- spiritus ct oleum vitrioli ct Amilia
fo=tiae vulgo venena audiunt ; verum quicquid praestant, o c. potius corrosione, quam venenositate facere videntur. Per imprudentiam vel errorem quandocunque in ventriculum demittantur , statim instar ignis faucium & linguae, ventriculi ac inte-ninorum tunicas cum diris cruciatibus erodunt ,& suffocationem instantaneam minantur, &hominem in extremum vitae periculum conjiciant Cura ij. Art. 3Izο. Cito ac mature idonea auxilia adhiberi debent, lenientia &viscida opem ferunt, item pinguia, oleosa, de mucilaginosa plurimum valent, piivatim mucilino seminum cydoniorum , gum. tragacanth. &c. magnam utilitatem praestant. Sumptis venenis erodentibus inquit Montanus 7 non est praestantius remedium bovino, si bibatur in magna quantitate ad exigentiam si iis , quia semper sequitur sitis ingens tali sumpto veneno ; hic quoque salia fixa corrosionem minuunt, ut & pulteres testacei dcc
Litha - 3I 2I. Sunt etiam recrementa quadam me-Drum , tallica ea plumbo , ct alia ex illo factitia, quae
cer D inter venena numerantur, viz. Lithar Istrum utrim.
, cerussa ct minium: haec vitres Arsenici quodammodo aemulantur . sed non adeo exitiosas possident. . Qui haec venena sumpserunt , eodem modo curandi sunt, ac ii, qui Arsenichm hauserunt. ) 3III.)
367쪽
3iar. Restarit jam Venena, quae Veneno- Venenasa animalia homini communicant , tractanda ratque haec ex morsu , vel efa cor- 'potibus nostris nocumenti sunt. Art. 3Ι23. E venenosorum animalium numero serpentes imprimis sunt . In omnibus cujuscunque generis serpentum sive anguium, sive Vi' a Qu/s. perarum morsibus virus morsus tempore in vulnus infunditur, unde funesta omnia symptomata insequentia excitantur. Authores venenum viperae inter ea, quae statim enecant, &ea quae tardius interimunt medium esse constituunt. Ideoque pro
exemplo reliquorum istius generis sit vipera. Art. 3ia . Vipera est animal vibiparum, re- Vθὸμa . liqui serpentes sunt ouipari . Demorsi nonnunquam septem horarum spatio, interdum non ante tertium diem intereunt. Viperae plurimum iratae, Jc tempore aestivo sunt magis lethales, item in regionibus calidioribus sunt magis nocivae , quam in frigidioribus, quod omnino verum est omnibus ferpentam ct anguium generibus. Culter anatomicus detexit liquorem quendam sub- flavum a viperarum sanguine secerni glandulis duabus conglomeratis , parte anteriore sincipitis Iocatis , ex diversus aliis minoribus conflatis , quae communi membetana teguntur, quorum singulae vas excretorium exhibent , quae vasa se uniendo duetum formant ad radices dentium incisorum perforatorum decurrentem; ibique invesiculam liquidum hoc deponunt , vix guttulam quantitate superans , eonstat ex mkroscopica observatione Clar. D. A ad particulis salinis egregie minutis, quasi spiculorum instat , hoe liquidum scaturire.
368쪽
98o Venena Animalia . CAP. XVI.
Art. 3123. Symplomata morsum consequentia sunt: dolor acutus & punctorius in loco Vulnerato ; rumorque primo ruber &postea liveis scens, sensim in partes vicinas latius serpens , cutis aestuat erumpentibus vesiculis: progressu temporis supervenit insignis languor , pulsus celer , debilis, dc quandoque intermittens , cordis palinpitatio, seta suum stupetaehio , praecordiorum anxietas , ventriculi aegritudo lamna a cum vomitabilioso , oculorum hebetudo , interdum dolores circa umbilicum , vel circa hepatis regionem , respiratio dissicilis, singultus, tremores, convulsiones, sudores gelidi, extremorum firigus, mors ipsa tragoediam claudens, nisi malo remediis succurratur, vel peculiaris vulnerati vigor, & innatum robur venenum vincant. Si dem Orsus superstes sit , tumor cum inflammatione aliquamdiu manet; interdum sanies e vulnusculo manat, repustulae quaedana circa idem herpetis exedentis ad instar erumpunt ; cutis universa flavescit , tanquam in itiericla.
st. 3I26. Venenorum extra in eorpus admissorum curandi ratio a tribus potissimum indicationibus pendet ; primo ut venenum statim extrahatur; secundo ut inhibeatur, ne ad interiora serpat; de tertio ut si quid veneni Jam in arte rias de venas penetraverit, alexipharmacis expa.gnetur , eodem plane modo ac in venenis ore sumptis. Id quod habet de serpentum mos
Q, quicquid fuit in praxi antiquorum, comple
ctitur , imprimis inquit ille membrum supra
vulnus deligandum est, non tamen nimium vehementer, ne torpeat ; Gin ve uenum extrahendum est cucurbithia applicatu, facta prius scarificatione prolanda, vel alterius hominis in ore ubcus non habentis exsuctione , venena enim ser pentum non gustu, sed in vulnere nocent ab
369쪽
CAP. XVI. Venena Animalia. 9 grab hoc experimento sanos cavere fuadeo ) neque aIienum eiicirca vulnus scalpello incidere. Plata ,, ga postea spiritu vini iv qao Theriaea oel Mi- ,, thridatum dissolutum sit, abluenda est. Vivum etiam gallinaceum pullum per medium divisum vulneri imponere proficit; huc etiam facit, haedi
agnire caro calida loco vulnerato applicata. Necessarium est quoque demorsum exsorbere potio-l nem meri vini cum pipere, vel quidlibet aliud,s quod calori movendo sor est, nec humorem in-l tus coire patitur; nam maxima pars venenoruml frigore interimit. Omnia etiam urinam moverii tia, quia materiam extenuant, utilia sunt. Quoi ad praxin recentiorum animadvertendum est , i quod testatur Boiaus, scilicet, quod si statim a morsu , paulo eminus a parte ferrum bene igni
tum teneatur, venenum adeo enervat, ut demor
sum sospitem dc incolumem conservet, ne quidi mali nisi dolorem in parte cito evanescentem palii lux: longe vero melius & tutius, videtur quod
alii docent, locum profunde exurere cauterio actuali . Sed prae omnibus quotcunque axungiam viperinam vi Iezi affrictam modo extemplo fiat)i esse praesentaneum remedium sine ulla interno-i rum ope quam plurimis experimentis constat; sta
sit , & virus celeriter transiens massam sanguineam contaminare potest, topicis aliis approprias iis, quae prae manibus sunt non negle stis, reme- dia interna quam ocissime exhibenda sunt, inter
qu* inst x omnium eminersat viperarum, quod
aegro in lecto decumbenti sufficienti quantitate datum , dc aliquoties repetitum ad levem sudo rem suscitandum sine alio auxilio curam absolvit . Quae veneno in genere adversantur , hic conserunt: ut Cardiaca, beaboartica, Theriacalia,
370쪽
s 2 a Venena Animesia. CAP. XVI
chm nullum Onmino hactenus cognoscitur, quia& repugnat tale esse. Aspis, Art. 3i 27. Aspis omnium serpentum est lon- Uge vehementissimus; tam exiguum infligit vulnus , Ut omnem fere oculorum acie ira, effugiat , Vix puncturam acus aequat, per illud tamen tantae perniciei venenum infundit, quod intra paucas horas totum corpus pervadit , hominemque citissime e medio tollit , nec tamen dolorem Raultum infert , sed supervenit capitis gravitas , oculorum caligo, sensuum hebetudo, stupor, segnities, somnolentia, faciei pallor, corporis refrigeratio , crebrae oscitationes , spasmi , tandem, nisii cito succurratur, trium horarum spatio ipsa mors. Ab aspide demorsi eodem modo curantur, ac a vipera, vel aliis serpentibus laesi.
Ar ei. Art. t Ia 8. Araneorum licet plures species reperiantur alii aliis venenosiores , omnes Iamen uno eodemque modo nocent, vi Z. per Vulnusculum venenum in corpus infundunt, vel inescMlenta via potulenta illapsi& ingesti hominem laedunt, vel postremo combusti fumo suo nocent. Accidit in parte demorsa stupor cum frigoris sensu δ horrore , ventris intumescentia , flatus in intestinis, faciei pallor, lacrymae invoIuntariae ,
paruum e X tremarum tremor, & affectiones spasianodicae, sudor frigidus , perpetua 3c vana mingendi cupiditas , membri virilis tensio. Cu=atio. Art. 31τ9. Ad ictum araneorum eadem observanda est methodus ac in morsibus aliorum animalium venenatorum; privatim autem plane admirandae sunt vires foliorum sicus ad hoc venenum domandum, si icti statim lac ex foliis manans bis aut ter in vulnus instillent, venenum omnino extinguit, & dolores tollit, & reliquorum symptomatum ingruentium occasionem prae.