De morbis veneris libri sex

191쪽

I. I B e R I I I. C A P U r I. Isrergo in iis, qui ex impudo concubitu gonori liceana contrahunt, semen caeteraque seminalia fluida inquinari ab admistis infusii que partibus acribus , phlogisticis , & corrosii vis , quae e virulenro alterutrius coeuntium 1emine exhalantes, & cum sano altero communicatae venereum illud contagium c8nstituunt tantopere funosum , quo sensit in propagato luem venei Iam disseminari supra diximus Lib. 2. c'. I. SC quod unicam causamenicientem Sonorrhoeae & caeterorum affectimin venereorum esse cre-

Potest autetia virus illud semini ac seminalibus fluidis commisceri via

gemma : Ahera breviore & faciliore , qua in viro quidem 1 corruptae foeminae vagina ad genitalia per urethram ascendit in substantia vel fallem tent us aurae forma ; in muliere vero ab ejecto δί intra va inam admisso corrupti maris semine ad vicina seminis foeminei conceptacula illa-oitur vel exhalat : Longiore altera , qua corrupti seminis guttulae fanis genitalibus per coitum applicitae , ac per multiplices poros sensiim introgressae, tangiunem circumfluum primum , ac inde massam stanguinis totam ita inficiunt, ut femini, dum in sanguine latet, propter analogiam confusae, una simul ad memorata concepracula deferantur, ubi sibi per-m Illae vires suas exerunt eo , quo jam dictum est, modo. Neutram qui-clem ex his communicationis viis reiectam Volumus , cum neutra aliqua veri specie destituatur , quamquam tamen videatur prior , quae brevior Acertior est , cum structura partium , de quibus quaestio est , & cum modo , quo gonorrhaea contrahitur in utroque sexu , magiS congruere. I. Potest autem contagium venereum , quod genitalibus illabitur in actu Venereo , vel aura morbifica , quae ab eodem tunc exhalat , diversa se-mInis conceptacula assicere , nunc plura , nunc pauciora , I'. Pro uberiore aut harciore copla , majore aut minore energia , ratione quarum vel Omnia simul vel pauciora tantum adoriri potest : a P. Pro diversa ampli-tMdine osculorum seu emissi riorum , quIbus conceptacula singula cum urethra In viris, aut cum Vulva in mulieribus communicant, unde virus venereum auramve morbificam facilius uberitisque admittunt, vel contra : 3'. Pro diverso compressionis gradu , quo a rigescentibus corpori bus cavernosis laudata emisitaria varie, hoc est aut haec aut illa, ma is minusve constringuntur & coatastantur , in acta venereo, dum naiasmata venerea praesto adsunt in obvia quaevis imperum factura : P. Tandem pro diverso concepcaculorum tonu , quae quidem , si densia sisne dc fana , as lato

Veneno Inagis repuginavit, idem vero, si mollia sint & fungosii, altius faciliusque imbibunt. Hinc ergo futurum est , ut in viris aliquando gonor rhoea in prostatis, in vesiculis seminariis, in glandulis Co perianis, imo in cellulis ure-thiae singularem sedem habeat ; aliquando vero pluribus locis simul in sideat 1, quae de foeminis quoque pari modo debent intelligi mutatis mu

II. Virus conceptum in actu venereo variis conceptaculis seminis, in quae admittitur , labem variam varie illaturum est Pro diversa copia, aut diverso energiae gradu , quocum agit in singula : et '. Pro diverso tono

partium in quas agit, nempe ut molliores vel firmiores sunt sensu poLV LQuibus viis. virus illud

venereum

ad concep

tacula se- lminis illa-

Qtiomodo

sa seminis

dem, sed di. versimode.

192쪽

Nunc demum cadees eodem

modo, sed

gradu intensionis di

I. Principio

mento.

talium. . Inflam

matio cono

DE MORBIS VENERE IS.

lent acutiore Vel obtusiore t, majore vel minore, citatiore vel tardiore oscillatione exercentur : Pro diversasanguinis indole dc quantitate , aut diverso motus gradu quo truditur , scilicet ur acrior est aut insulsior ;copia magis minusve abundat 3 celerius vel tardius movetur ; aestuat impensius parciusve &c. Hinc eroo futurum est ut in utroque sexu gonori licea qualemcumque sedem habuerit, modo phlogo daea tantum , aut silmpliciter inflammat

ria , modo instammatoria cum adjuncta sanguinis extravatatione ; modo tandem ulcerosa vel suppuratoria si ' . P . . in III. Inflammatio , qua gonor rhoea producitur , diversis speciei tutura est, Protono partis inflammatae , ut natura mollior erit aut densior ;Pro natura & indole sanguinis , ut acrior erit salsiorque , impensius VC rarescet, aut e contra : 3'. Pro copia sanguinis, quae vasis inest, uberiri ore vel parciore : '. Pro motus gradu qUO agetur, dc pIO molatento quo appellet, nempe ut mapetu nisuqae majore vel minore in affectas partes arietabit, .i Hinc ergo futura est inflammatio Conceptaculorum lem1nis, a qUa gΟ-norrhoea pendet , phlegmonoda a , erysipelato daea , indemato laea, vel skirrhodaea.

g. III. SYMPTOMATA.

Gonor rhoeae , sicut caeterorum morborum , quatuor stini periodi , principium , stati s dc declinatio ' unde vacia est synaptomatum

ratio, graduS, Vehemenxia' . I. Initio Gonor rhoeae 1'. Ac res & corrosi Vae contagii partes recens ad missae conceptacula semInis , In quae insinuatae sunt, ad majores & c1tatiores contractiones sollicitant punctiunculis Unde uberior secretio , atque inde ljllicidiuua sui dorium dilutiorum . SIC & par 1 prorsus ratione fumus lacrymas ab oculis , piper salivam ab ore eitc1r. 10. Stillatilite illae humoris seminalis guttulae, quae rarioribus guttis tacite depluunt, extremas urethrae oras , ubi haerent suspensae , primum

a Ilutinant, ac deinde vi phlogistIca inflant in rubefaciunt , unde t/oniae urethrae calor σ rVbor ... 30. In morbi augmento , invalescentibus in dies morsibris a latente se min1o allat18, 1nternae conceptaclulor lina itin Icae In majores majoresque crisia pationes gradatim adiguntur , quibuS necessiim est CXtrCIDOS arr IIas una fines comprim1, complicari, constringI, atque 1 deo sangit Inem In arte I 11scapillaribus haerere, stagnare , congeri ; Unde phlogossis conceptaculorum,1n quae seminium Venereum introgressum est, atque adeo una cum phlogosi calor , pruri eo , titillatio genitalium. Q. Quin imb diuturna causarum earumdem praesentia cons uriens est ut singula in dies intendantur conceptacula fodicentur altius, stamina, fibrae ODembranae in crispationes adigantur magis enormes ; sanguis a solitis viis penitus praecludatur , praeclususque , qua data porta in lateralia vasa limphatica tandem irrumpat. Hinc ergo inflammatio proprie dicta conceptaculorum seminis , cum acuto caloris 2 acrimoniae sensu. Contingit plerumque ut urethra simul dc eodem modo ipsa quoque

193쪽

BER III. C

inflammetur. Saltem ubi primum inflammata sint seminis conceptacula, debet & ipsa, quae In utroque siexu illis contigua est, cito inflammari. At

vero inflammata urethra debent fibrae nerveae , quae ure Phrae in rei rex taeunt, magis tendi , atque ideo a pr.eterfluente hirina vividius stic criti. Hinc ergo inter metendum acer, mordax , urens doloris & caloris sensus in ure- inra, liVe uria.

ita urethra inter metendum in voluntariami 'hincteris vesicae constrictionem advocat ex nodo sympathiarum mecha-mlmO. Hinc ergo supprimitur in voluntarie urinae fluxus, sed qui suo pressuS momeme temporis denuo permittitur voluntatis imperio , similibus e cau1is iterum iterumque deinceps & supprimendus δc permittendus alternat1One eadem. Hinc ergo fit, ut urina non aequali tenore & fluxu continuo emittatur in gOnorrhoea, sed laboriose, interruptis vicibus, sub ul-

rim, guttatim, & quassi per stillicidium, hoc est ut stranguria cum dνsuria 7 Calentia & inflammata seminis conceptacula ipsa quidem acutius

lentituat; vividius vero percelli tur a semine aut seminal1 fluido , ouo turgent, acriore & calidiore. Hinc ergo liquet multiplicari & intenditier ue causa Venereas genitalium titillationes, acceleratores oroinde &erectores musculos ex sympathiarum legibus in contractiones majo)es &ti Cquentiores agendos esse , penemque sponte identidem inflandum &tencienti uiri esse, unde frequens & involuntaria erectio.

8'. Simili mechanica sponte & sine praeviis veneris illecebris excitaturi gQHOrrhina laborant , frequens & in voluntaria conia

tractio fibrarum carnearum Vaginae, tum longitudinalium, tum circularium , unde frequens & involuntaria vagina rigesentia dc clitoridis tentigoeriam dum libidinose non cogitant. 'Sed dum penis erigitur , necesse est urethram distrahi, & prostatas,

Veliculas siem1narias , Sc glandulas Co perianas, quae peni appositae fiunt comprimi. Illae vero partes, cum ex dictis inflammatae sint, neque distrahi, neque comprimi possim tisine acuto dolore. Ergo necessiim est e by Nem penis, quae in gon Orrhoea frequenter supervenit, dolorificam tunc ego. IOR. Pari quoque modo in foeminis , dum riget & tenditur vagina tentigine, Interior illius membrana complicatur , premunturque prostatae δίg andulae COWperianae, quae vagindae adjicent. Sed nec membrana illa con plicari, nec prostatae glandulaeqtie COWperianae premi. post in t citra dolo rem saevum, quippe quae inflammatione tentantur. Igitur & in foeminis quoque o idae vulvae dc vaginae tentigo dolorifica futura est in gonori licea. 1 . Quandiri inflammatio verendorum actu viget, nec in viro penis erigi, aut erecthis intrudi , nec in foemina vagina dilatari, aut dilatata sucia

cuti potest sine dolore, cujus intensio inflammationis intensioni respondeat. Non po sunt ergo, nec Vir, nec foemina , quandiu gonorrhoea in flammato tua laborant, veneri indulgere sine dolore. . manet inflammatio conceptaculorum seminis , tandiu fluida seminalia debent uberius secerni gemina de causa, tum qubd maioribus & vehementioribus arteriarum oscillationiblis fortitis exprimantur per colatoria, tum quod ab haerente & stagnante cruore colatoriis su '

erectio in viris. 8. Vagmae dc clitoridistentaxo in sceminis. s. Erectio dolorifica. I o. Vagi

nae tentigo

rei venereae in utroqud sexu.

194쪽

xus suminis vel seminalis humoris dilutioris& acrioris, 1 ed qui co

II. In morbo graviore 3c dissiciliore. I. In viris perinaeum , in ne minis

DEM ORBIS VENERE IS.

rantur uberius. Hinc ergo copiosi,s dc perennis cluxus feminis aut fuissi semianalis , dilutioris , calidioris, acrioris, cujus jugi distillatione omnia ingra

vescunt & exacerbantur, L c '1 Semen autem, fluidave seminalia , qua in hac gonorrhoeae specie a penitalibus distillant, quamquam diluta , accla , calentia sint, nat1vum tamen colorem ferὰ retinent, nimirum albicantem vel aci summum ex ialhocinereum, quoniam sincera sunt nec ullam alieni humoris mixturam experiuntur , quo possit nativa facies corrumpi vel inquinari. Sic 1n per1pneumonia incipiente vel levi , ubi nulla adest extravasatio aut suppuratio, sputa licet caleant acria stat, attamen mere pItuItosa sunt , atque adeo e einereo- albicantia, quandi ὶ suur impζxmiue δ' , ' i es

Ea solet essὰ morbi periodus in leviore gonorrhoea quae iit a phlogo ir

vel a simplici conceptaculorum seminis inflammatione une extrinalationci& exulceratione , & quae maxime in aegrotantibus optime constitut1s, dein quibus tum a sanguine vitium , tum ab assectis partibus abest antece dens labes, intra mensem unum plerumque sanatur , modo Inflammatio, quae affectis partibus in diicta est , provido remediortam usu & diaetae restimine sine graviore noxa resolVat Gr' . . II. Contrὰ verb si1 nimia fuerit admissi contagri agrimonia Vel copia yssi inflammationi nullis vel inefficacibus remediis occurratur , si1 error admittatur in diaeta gravis, multiplex ; si sanguis In aegrotante peccet acrimonia , aut si loca affecta labe aliqua male prius habuerint, Omma solent inde intendi, in pejus gradatim ruere, ad eum gradam tandem deduci,

qui summus est morbi staῖH Q. . . in

Nempe . Perinaeum quidem in viros , in Maninis vero vulva ct Uagina impense orient , tument , dolent , quod in viris substrata perinaeo , in is mi nis adsita sint vulvae ac vaginae conceptacula seminis, quae gravi tentantun

aQ. Interna conceptaculorum series semini1 morsibus objecta violentis crispationibus distanditur, vel iteratis punctiunculis tandem eroditur. Tunc ergo rorant ex hiulcis vasis guttilis sanguinis, quibus dilutis , confusis, intime commixtis nativus seminis , aut seminalis nu1cli color 1nficitur. Hinc crocea , flava , si Uava flant fluida illa feminalia, quae ingonor rhoea grav1 distillant haud dispari ratione ac In periyneumo masputa flava, seu potius rubiginosa tussi ejiciuntur , quoties infuso languine

pauco vitiata sunt- . r. in

di'. Ingravescentibus sensiim primis allis scitaris, tilcuscula in conceptaculis generantur , lata Vel exigua , alta Vel si perficiaria , pauciora vel numerosiora , pro contagii Vi , sanguinis acrimonia , aut partis ipsius mollitie 1, unde pus sanies e jugiter manant, quibus fluida seminalia iam flava viridi vel ex flavo viridi colore tinguntur. Hinc pr uvium hum ris spissioris , acrioris , corrosilui , purulenti, viridis aut Ox favo- viride se iis . ovi ex semine vel seminali fluido, paucissimis sanguin1s stillis & ali quot puris guttis componitur. Sic in peripneumonia sputa solent ex stavo virescere , quoties latet in pectore suppurati O Vel CXUlceratio. . Q. Juoi defluxu humoris istiusmodi, uberioris, acrioriS , Vere puru

lemi necessium est urethram magis ac magis inflammari in dies ; imb verb

195쪽

Lin E R I I I. C A P U T I. ulculculis non paucis Interdum assici, potissimum in extremis emissariis

rbosus humor urethrae instillatur '

qqibus adhaerescit diutius. Hinc ergo futurum est ut vividius a praeter 'Π0ςnxe lotio percellatur inter meicinatim . i V V piaeter-dζt dysuria dc stranguriὰ. 000 QVe augmentum acce Sr virer inflammata aut ulcusculis saucia non nor ivero disti ri, i , quantumcumque tendi . Quamobrem necessium est penem erigi cum dolore summo n

maXIme riget deorsum inflecti & incurvari qua sit elibidἱ si zi iiii

xunc gorior ora chordata dieitus. γ unde

acea , ut likamentum membraneum, quo dorsium penis commissurae oscium pubis alligatur , quin imb alterutrum e corporibus cavrmosic

penem constituunt, inflammatione assiciantur ; qt si eveniant nee s ' est & penem cum dolore distendi, & Humium vel βχβum D GH l ὰδ Hi m latus obliquὸ Lelm, b. V kj0 I pecti, vel ad alta inflammatione vel exulceratione laborat, haud ra-

a genitalibus manant, commisceri, quae a discissa urethra disia Iupiatve ulcerum labris proveniunt. 8 Quod si inflammatio ab urethrae superficie aluus oenori str ' a l

ab expansione dolorem experiantur. Unde dolor iste sentiuωιὰ c

' . Denent haec eadem de mulieribus intelli ri cini ,

tum doloris 2 adstrictionis sensum sol ni e vj iri . sis is

partes 1lta Involuntaria tentigine riges cant, quandiu instammatae sitiit Io . Proinde neque vir neque foemina veneris usu frui ρofuut in m a

diligenti therapeia Opus est, quae inflammationi & erethisino genitalium occurrat, quae symptomatiun Vehementiam leniat, quae concepracula ta bo divitierit1a detergat, quae latentes seminii reliquias profliget & eliminet, demum, quae ulcera cicatrici repugnantia consolidet , sed haec singula, cum sint factsi dissicilia, multi temporis indi rent III. Si ea ex votis succedanr, I'. Remittente inflammatione remistent pari passii calor , dolor, erethi us genitalium. ἡ humor, qui profluit, in dies futurus est secerior iis sitor candidior mluus acer ct mordax, semini aut seminali fluido in Tanalogus, cum semine tandem perfecta concolor & congener.

vatio vel distorsio peniS. 7. muxus sanguinis post erectionem. s sensus constrictio

nis in erectione.

s. Dolor similis

vagis a. IO. Tune ergo Veueris ustis in utroque se-Xu valde

dolorificR III. la

nor. VII UIUI congener.

properat, ferὸ perpetuum est emitti lim-

2. Humors, inalis, candidior. 3. occi

196쪽

llmphaticl

nis,

DE MORBIS VENERE IS.

natant, & qui limpha nutritia constant, quae dum ulcera resarcit, in ipsis conceptaculorum canaliculis in floccos inspissata conformatur. 4'. Denique resoluta inflammatione dc ulceribus cicatrice obductis,

sponte celsat seminis , seminalis studi purisve profluvium , dc omnia naturalis oeconomiae munia instaurantur.

f. IV. DIAGNOSIS ET PROGNOSIS.

I. Di nosis gonorrhoeae virulentae facilis est: in viris : In illis enim quidquid ex urethra defluit, vel a conceptaculis seminariis manat ; ut se men , seminalia fluida, pus &c. in gonor rhoeis 3 vel a Iesica, uret heribus , renibusque ut pus, sanies, mucus, & mucosa pituita in variis renum & vesicae affectibus. Utcunque vero materiae, quae ex utroque loco ejiciuntur, conveniant aliquando specie , forma , indole, quod tamen perpetuum non est , certe differunt semper modo quo ejiciuntiti. Hae siquidem numquam nisi cum urina defluunt, atque adeo numquam nisi dilatato vesicae sphinctere , quod nempe a loco proveniant ultra sphincterem posito 1, illae vero seorsim ab urina prodeunt solae , etiam cum sphincter maxime constrictus est , quod a conceptaculis manent citra sphincterem sitis. Hinc ergo obvium est discrimen , quo gonorrhoeae quaevis a variis

puris aut muci stillicidiis ex vesica dignoscantur. Sed neque operosius est quod superesst conficere, nempe gonor rhoras diversas distinguere ; sim .plices, quiae inassuetae potationi cerevisitae ; equitationi nimiae ; immoderato usui veneris, etiam purae ; aut clysteri calidius admista succedunt :Et virulentas , quae usu impurae Veneris contrahuntur contagione. Priores

enim sine erethismo invadunt, sine dolore fluunt, cito & sponte cessant , nec ulla stipantur malignitate. Posteriores vero gravem dysuriam advocant in principio, diuturnae sunt dissicilesque, ac manifesta acrimoniae dc virulentiae indicia praebent tota aegrotatione. At vero non ita certa est in foeminis gonor rhoeae virulentae diagnosiis. Quaecumque ad vulvam in iis confluunt, vel a vesica per urethram , ut in vesicae , renumque affectibus modo declaratis ; vel ab utero per vaginain. ut in fluore muliebri ; vel demum a prostatis , glandulis Co perianis, glandulisque botryformibus vaginae defluunt, ut in gonorrhoeis cujus cumque speciei. Quae modo quidem diximus circa viros , valent haec eadem in foeminis quoque , tum ad discernenda puris aut nauci stillicidia, quae a vesica prodeunt, a gonor rhoeis quibuscumque , quae a conceptaculis seminariis manant , tum ad distinguendas diversas gonorrhoeae species , nempe simplicis aut virulentae. Verum solet in sceminis gonorrhoea cum fluore albo, qui ab utero per vaginam manat, saepissime confundi , ad quem sane , ut primum inflammationis vehementia remisit, videtur ipsa proxime accedere , 3c cui errori favent mulieres, quae morbi causas, vel ignorant aliquando bona fide, vel data opera plerumque mala fide dissimulant. Itaque si rei veritas, notitiaque primaevae indolis morbi ex aegrotae con

fessioue elici non possit, vel proptςr ignorantiam, vel propter dissimula'

197쪽

tionem pessimam, tunc una superest veri indarandi ratio, nimirum si vulva Intros iciatur. Monuimus enim supra tres in mulieribus sedes esseCOWperianas, & glandulas vaginales Quamobrem si purulenta materies ex prostatis per lacunas in stupenorei vurvae partem, aut ex glanduli s CoWperianis in inferiorem expinatur

glandulae CoWperianae ad lent, dum caetera vulvae loca ab omni labe iminuma sunt. 'At ii gonori hora vaginalibus glandulis forsan insit leat , ut irissidet faeop

V. pQβς , qRippe qui & ipse viam eamdem cons urcei Unde unc futurum est ut res in ambiguo sit, donec aperta confessio gmtae.1

Ugnerea in caea m

Instituendam , ut ipsi putant, certissimam utriusque morbi dia: nolim Vo

conspicuus fluentibus etiam catamentis : Contra verb fluor em muliebrem seu album esse , quoties evanescit, seu potius videtur evanescere prodeu tibus menstruis, non rediturus msi postquam menses cest verint . bes haec , qinantavis proferantur confidentia , ad gonorrhoeam virulen-

Α-dς st Xu g Π rrhoic , qui a prostatarum aut glan i-larmin CoWperianarum labe dependeat; at vero certistinab falsiae sunt de gonorrhoico omni fluxu , qui a vaginalibus glandulis scaturiat. gonorrhoico fluxu, qui a prostatis foemineis ,

g mitatisve Co perianis manat: Licet enim virulentae materiei scaturi oa Vagina, quae catamentorum via est, nonnihil tunc dissita sit, cum iis denitamen quanatu profluunt, maxime si profluant ubertim, debet ea materies 1 Commisceri In vulva, atque adeo atro seu purpureo colore ita infici,

possit amplius dignosci in mulieribus ,

quanditu menstruantur.

a'. C rtissime falsa sunt de gonorrhoico fluxu , qtricumqtie a botryfor-mlous vaginae glandulis scaturit ; clim etenim materia virulen ra, quae indescenulr, Cum menstruo sanguine ab utero vel a vagini depluente & diu &per intima stabacta confundatur in ipsa etiam vagina haud dispari modo quana limpha Ipsamet, quae in fluore albo distillat ex iis dem locis, inde necesssum est ut gonorrhoicus fluxus iisdem planὰ vicissitudinibus obnoxiussit, quibus fluxus ipse muliebris, atque adeo de utroque perinde veruntit, quodcumque de alterutro. Quapropter liquet nulla inde erui posse signa, quae morbum a morbo dijudicent & distinguant , in quo conseivien

198쪽

DE MORBIS VENERE IS.

II. De sede gonorrhoeae nullis constat indiciis certis ; neque magnopere opus est ad curationem , cum ubivis gonorrhoea sedem habuerit, eadem fere remedia ex usu futura stat. Haud inanibus tamen conjecturis potest colligi, gonor rhoeam insidere. 1'. Pr ct volatilis seminariis , quae ejusdem mali consortes esse solent

propter viciniam , nempe quoties materies uber est i, tumor dolorque pe-Linaeum longe latinue occupant , & altius sepulti videntur 1, testes sine causa vel saltem levi de causa in morbi societatem veniunt ; denique symptomata omnia , dolor , calor, erethismus genitalium intense urgent. Conjicitur autem vesicula alterutra tantum assici , si alteruter tantum testis caleat, doleat, tumeat, utraque, si uterque. 2'. Glandulis Comperianis, quae mole parvae sunt 3c situ culaneae , quoties tumor dc dolor minus extensi, magis superficiarii, & ad anum propius adpositi sunt; pauca defluit materies 1, symptomata remissa sunt. Conjicitur pari modo utramque glandulam CoWperianam simul aegrotare, si tumor , calor dc dolor ani confinia occupent ad utrumque latus raphes ; alterutram vero, si ad alterutrum tantum. Cellulis urethrae, quoties paucissimus humor distillat, nullusque in toto perinaeo tumor , dolor aut calor percipitur. Vix tamen credo ab a sectis solis urethrae cellulis gonor rhoeam ullam unquam induci posse , prae ter gonorrhoeam illam, quae sicca dicitur, Sc de qua infra. ''. Demum omnibus simul partibus memoratis, quoties Omnia memorata indicia una 'concurrunt, atque adeo gonor rhoea intensissimo genitaliuni calore, ardore, erethisino stipatur. III. Causa triplex , qua gonor rhoeam produci dictum est, non tam ex diversa symptomatum natura dignoscitur, quae plerumque aequivoca Vi

deri posset, quam colore diverso humoris distillantis, de quo certum esse

potest judicium.

Sic 1'. Humor pellucidus, albicans , vel ex albo cinereus, uno Verbo coloris retinens, qui semini aut seminali fluido naturalis est, phlogo sim aut simplicem tantum in flammationem. 20. Humor idem croceus, flavus aut obscure flavescens , atque adeo confusis, dilutis & intime commixtis sanguinis guttulis tinctus infam=nationem , quae cum extrava satione conjuncta sit. 3'. Denique humor ex flavo virescens, viridis aut atro- viridis, adeoque puris admixti praesentia contaminatus ulcerosam aut suppuratoriam in flamma-

I V. Haud dispari ratione de specie inflammationis conjiciendum es . Nempe 10. Oedematodaeam esse , si copiosa manet materia, sed serosa, diluta, parum mordax ; si dysuria, calor, erethismus genitalium mediocres sint, cum molli perinaei tumore. - 2'. Phlegmonodaeam , si materies non quidem minus uber distillet , sed spissior ac mordacior ue si dysuria, calor dolorque genialium acerbiores sint ;cum manifesto firmo perimet tumore. 3'. E sipentodaeam , , csor , dolor & erethismus genitalium intensissime urgeant; si fluat materies pauca , sed acerrima, mordacissima& summe flava ; neque tamen perinaei tumor symptomatum vehementiae irespondeat.

199쪽

4 . Ult1nio S irrhod eam , si tumor manifestus 3c renitens perinaeum occupet ; si pauca profluat Sc spissa materies ; si dolor , calor , erethismus ge-n1talium moderati sint; si remittente dysuria supersit stranguria propter compressionem a s kirrhosis prostatis aut vesiculis seminariis appositae ure

thrae 1llatam.

Prognosiis. L Cum gonor rhoea morbus sit inflammatorius, debet & ipsa pro more caeterarum inflammationum, quatuor modis Judicari, resolutione , puratione , s rrho , gangransi. . Optimum quidem est resolvi inflammationem , quae gonorrhoeam parit: Inde enim cita ac perfecta curatio sine ulla labe, quae in affectis part1bus supersit. Sed resolutio raro siccedit, nec fere unquam nisi in levioribus gonorrhoeis, & in quibus aegri tum iteratis sanguinis missionibus ultro acqviescunt, tum a regula praescriptione diaetae ne latum qui- lem unguem discedunt, quod in aegrotantibus perrarum , praesertim cum a) propter adolescentiam minus vident , magis impens. cupiunt , consi lunt

parum.

Gravius est vero inflammationem in ulcus vel suppuratum abire , ut in onani g'norrhoea, si a principio negligatur, fere perpetuum, in gravi haud infrequens est quantacumque cura adhibeatur. Tunc enim I Q. Curatio tardior est diuturniorque, quia ulcus vel apostema inde enitum pedetentim & gradario progressit detergendum , carnibus opplendum, cicatr1ce obducendum est. χ'. Minus perfecta , quta , etsii caetera incommoda abessent, at cerre cicatrix superfutura est , quae si nimis dura , aut aequo fungosior fuerit, urethram perinde angustatura est, ivide strano uria gQDOrrhoeae pedissequa. Q o , Idem impendet periculum , si inflammatio in s irrh- convertatur ;Ram pars skirrhodaea urethram , cui adjacet, ita mole comprimet, ut illa exiturienti urinae aegre pervia sit, unde stranguria habitualis in ischuriam facile degeneranS. V. Demum de aegri salute fere conclamatum est, si inflammatio in gam fraenam desinat , ut cui Cum in occulto lateat, efficaciter mederi dissicilli-1niim sit. Absit tamen de gonorrhoea vix unquam tam male ominari, nisi fato pessimo inflammatio urens , deleteria, intensissima sit ; nisi omnia omnino auxilia omittantur ; quin imb nisi pars inflammata diuturna equitatione , aut coitione immodica , compressa, contusa, male habita fuerit. I L Caeteris paribuis gonorrhoea levior est, si quod tamen rarum est , sandulas Comperianas tantum a fiat cum parvae sint & cuti proximius bie, , inde morbus minor est, & topicis remediis non inaccessus ; seminis purulenti essi uxus parcior ; & abscessiis, si forte accidat, curatu facilior cute inci Sa. Contra veris gravior gonorrhora , quae sedem habet in prostatis aut vesiculis seminariis , tum quia cum majores sint, inde quoque major est & latius extensa inflammatio, uberiusque seminis putridi emuvium 1, tum quia si loca affecta abscedant, fanatio dissicilius & lentius successura est. De prognosi g orrhinae, quae selis urethrae cellulis insideat, vix quidquam dicendum occurrit, cum hujus tractatio ad secundum sequentis capitis articulum pertineat, ubi gynorrhoeaAccά.

nere.

sal Terent Adelph.

200쪽

tum.

1ςG DE MORBIS VENERE IS.

III. Gonorrhoete fata, discrimina, therapeiae differunt quoque inter se pro diversa inflammationis specie, a qua morbus dependet. Nimirum 1'. Si ab oedemat odaea , nec acerba aegrotatio , cum . Omnia lenia vel saltem moderata sint, nec cxiratio dissicilis futura est , cum plerumque nulla , vel ad summum levis tantum fiat exulceratio. flamobrem parcior sit sanguinis missio, rarior diluentium & Lumectantium exhibitio ;contra Vero purgatio frequens, iterata, sicut & usus piis anae sudoriferae ex . lignis Guaiaci & Sasi afras, radicibusque Chinae Salsae-pa inllae ; alioquin

enim metuendum foret, ne per relaxata sero conceptacula, aut conceptaculorum emissaria aquosius semen distillaturum sit etiam post curatam

. 2'. Si a phlegmonodo , majus imminet periculuin si iturae stippurati'-nis, ideoque praemissis venae sectionibus pluribus largiter exhibenda diluentia , demulcentia , anodyna , a quorum usu non prius deIistendum quam genitalium calor & erethisinaus manifeste remiserint. 3'. Si ab- jure metuendum est, ne gravis succedat par tium affectarum exulceratio, ideoque praemissis venae sectionibus, non diluentibus modo, demulcentibus δί anodynis insistendum est, ut in casui praecedenti, sed etiam narcoticis, quae acutiorem partium dolentium sensum obtundant m inuantque. Q. Tandem si a s irrho laes , non omittenda quidem remedia, quae hac, tenus indicata sunt, sed diligentissime curandum , ut interno usu prae parationum mercurialium, ac potissimum externis perinaei inunctionibuncum unguento mercuriali materia in affectis conceptaculis haerens Sc impacta discutiatur & resolVatur. . . I V. Caeterum gonorrhoea qualiscumque , modo medicina adhibeatuc Opportuna, periculo vacat, ac feliciter sanatur, tardius citi si sis e pro symp- tomatum vehementia, contagii veneret acrimonia, varia sanguinis di thessi &c. . . aQ. Veriimtamen si gravior fuerit, ac diutius repugnaverit remediis , curatae solet plerumque superesse involuntarium & habituale semin1s stillicidium , ob erosa , dilatata, vel relaxata prostatarum aut vesicularum seminariarum emissaria 30. Gonor rhoea luem venere am numquam inducit, modo semen aut seminale fluidum contagio venereo contaminatum ubertim & libere profluat , quia admissium virus exhauritur , potissimum quidem, si simul ea usiarpentur Temedia, quae eidem scopo accommodata sunt. Q. At vero si virulenti seminis aut seminalis fluidi eouxus supprima matur aut imminuatur, tunc refluxu morbosi semin11 sangu1nem conta minari necessum est, atque adeo luem veneream contrahi. Supprimitur autem vel imminuitur emuxus ille pluribus de causis, Superventu febris , unde aucta partium affectarum inflammatione seminis emissaria ob struuntur : Σ'. Callo vel fungo in exulceratis conceptaculis seminariis oborto, quo eadem emissaria comprimuntur vel offerciuntur : 3'. Praeposiatero astringentium usu , quibus emissaria eadem c stipantur, ψ . Inflammatorio vel skirrhodaeo testium tumore, quo semen congestum retinetur

Gonor rhoea cujuscumque speciei fuerit , solet in foeminis toleresci