De morbis veneris libri sex

발행: 1736년

분량: 640페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

161쪽

Lina RII. CApuet VII. Ia annum pulverem illum ad interiorem usum adducere avisus sit, sed quem prius ideo jubebat probε lavari aquis stillatitiis plantaginis 5c ace-

tota , & aliquandiu iugnis tortura exsiccari, quoniam , ut aiebat, ex pul' vere isto plurima possent contingere noxa assumentibus ipsum, nisi prius debita facta esset praeparatio. Hunc autem pulverem ita praeparatum in catapoti praesciibebat ad grana v. illius usu asserebat fore ut dolores Gallici breva

eliderentur , pituita ut aiebat, ct atra bile vomitu nec non alvi dejectione evanescente. Proponebat etiam usum ejusdem medicamenti tanquam esticacissimi , ad pestem , quartanam contumacem, melancholicum morbum, doloresque colicos & iliacos. Sed in his sectatores nullos inter Medicos Matthiolus olim habuit, censores vero multos , ut Hieronymum Fracastorium, anno Is s. Lib. sede Issorbis contagionis cap. Io. Gabrielem Fallopium , anno 166O.tatus de Morbo Gallico cap. 79. Alexandrum Traianum Petronium , anno 1 S 6 3. Lib. 6. de Morbo Gallico , cap. 23. Michaelem Ioannem Paschalium , anno in opusculo de Morbo Gallico. Iulium Palmarium, anno 1378. Lib. de ' a 'ro, cap. 6. σύ. II. Praecipitato rubro successit Mercurius nativa forma , seu, ut aiunt ,

crudus, qui olim adhibitus fuit in famosis pil ulis mercurialibus Barbarosiae ideo, ut opinor , dictis , quod iis usus esset Chai redinus ille Barbarossa , Rex Algerii & rei maritimae apud Turcas Praefectus, Francisco LGallorum Regi suppar. Et sane constat testimonio Petri Bayri, Medici Caroli II. Ducis Sabaudiae, in Enchiridio de medendis corporis a se libus , capite de doloribus musculorum ex Morbo Gallico genitis , circa annum IS 37. edito , receptam illarum pilularum fuisse ex Turchisi apportatam. Haec autem erat ratio pitulas hasce conficiendi juxta Bayrum. Argenti vivi 5 xxv. Rhabarb. ele . 5 X.

Farinae frumenti , Cum succo limonum f. massa pitularum, ex qua formentur pilulae magnitudine ciceris , ct detur una pro vice omni die per horam ante

caenam.

Refert Bayrus hasce pitulas contra Morbum Gallicum in aliquibus sex u&ceribus nodositatibus multum exterminatis) mirabilem fecisse operationem sneque tamen dissimulat primum , qui inter Christianos his usus est pilulis , cecidisse repente mortuum super pontem Avenionis , cum ipse ibi pro ligus esset propter pratia , anno I337. Grave quidem infortunium t sed quod pitularum illarum usui attribui jure nequaquam potuit, cum unicuique vix inessent quatuor grana Mercurii ; quod tamen pitulis illis ex praejudicio attributum fuisse non miror, cum Rondeletius, qui & ipse pitulas easdem, sub alia tamen , sed parum diversa formula proponit in Tractatu de Morbo Italico, advertat quod , si post decem annos aliquo morbo corriperentur qui hoc remedio usi essent , huic impingeretur ac imputaretur. III. At jam quidem quaecumque ad internum Mercurii aut Mercuria lium usum pertinent, in melius relata sunt, quandoquidem Pharmacia imEt nativa forma in pistulis Barbarossae. Nune vero

multipleta i

162쪽

pletara sit.

11s DE MORBIS VENERE IS.

ventis Chemiae locupletata multa & essicacia Mercurii praeparata nunc sum petunt , quibus uti tuto licet, si ita e re esse Medico videatur. Mercurius sublimatus dulcis , sive Aquila alba, cujus dosis a granis

xij. ad xx. vel xxiv. si ustis aliquoties repetatur , sanguinem mundificat, virus oppugnat, alvum sit bducit, ac demum piralisianum movet. 2'. Panacaea Mercurialis, cujus dolis a granis X v. ad xxx. quae alvum

quidem non subducit, si rite praeparata sit, sed repetita ptyalismum

excitat.

. 3'. 2Ethiops mineralis vulgaris cum siilfure communi tritu, seu quod praestat, igne paratus. Dosis est a granis xv. ad XXX. non purgat, imbneque salivationem ullam plerumque ciet , praesertim si solo tritu con fectus fuerit, quoniam mercuriales atomi tunc male colligatae ventriculi calore in guttas facile coeunt, quae tum mole tum gravitate ab ingressia

in venas lacteas excluduntur. 4'. AEthiopes alii minerales numero multi, qm parantur e Mercurio iterato tritu cum pinguibus, resinosis aut gummosis quibuscunque corporibus subacto δc extincto. Solent illi AEthiopes pro diversa additi rem dii facultate diversis notari nominibus non sine ostentationis suspicione , verbi gratia Mercurii at alifati, si cum pulveratis ostrearum testis ; Ade

curii anti-phthisici , si cum balsamo Peruviano sicco t, Mercurii anti cor butici , si cum gummate Guatacino ; Mercurii vivi dulcis , si cum manna c Mercurii diuretici , si cum gummate juniperino vel ammoniaco; Mercurii cathartici , si cum scammonio aut resina jalappii Mercurius subiagatur &c. Sed horumce singulorum essicacitas opinione plerumque minor , quod mercuriales atomi laxe coercitae sponte reviviscant in ventriculo an majores guttas , quarum paucae, imb forsan nullae sanguinem subeunt. 3'. Mercurius violaceus seu Mercurius arte sublimatus ex AEthiopeminerali igne praeparato & cum aequali salis ammoniaci parte commixto-Hujus dolis a gr. xx. ad xxx. Blandior est, at vero simul penetrantior AEthiope minerali. . 6'. Mercurius praecipitatus albus ex Mercurio aqua forti vel spiritanitri soluto & astusa muria praecipitato paratus, tepidaque Optime elotiis.

Remedii quidem genus & esticax & satis tutum, quod si cum quadruplo

sacchari commisceatur & ad dolim vj. ix. vel xij. granorum praescriba rur , alvum stabducit, δc plerumque vomitum blande movet. IV. Ptisana stidorifica vulgaris ex decoctis Guaiaco , Salsa-par illa, China &c. praeparata , & soluto Mercurio sublimato dulci vel panacaea Mercuriali satia rata ad optatam dosim. Experientia enim compertum est pra

parata Mercurialia istiusmodi, in ptisana caeterisque liquidis . aqueis ebul litione ex toto dissolvi contra vulgarem opinionem, si quod prima vice Indissolutum siperest , quodque duas tertias partes totius in summa aequat, aterum iterumque supra porphyriten laevigetur , ac ebullienti liquori ite-ssim iterumque infundatur. 8', Solutio Mercurii per deliquium parara mediante tantum sale ammoniaco, & aquae instar pellucida , cujus processiis explicabitur infra Lib. 4, cap. ultimo. Potest tuto quidem ea solutio ore exhiberi, ut cui nihil omnino insit , quod facultate , nedum corrosiva, sed ne acriore

163쪽

LIBER II. CAstyr VI L Nisi qu1dem peccet: At vero solet nullo vel minimo successit plerumque exhibeti quod pei paucam Mercurii soluti copiam in se contineat, quae

nec ipsa forte tota potest in sanguinem penetrare. I V. Haud satis novi an inter remedia quae ad morbos ve1 aereos faciunt , connumerari debeant Arcana multigena, quae ab Agyrtis & Circumforaneis magnifice vendi tantur , ut stolidum vulgus deludant, quippe pleraque vel inessicacia sunt, atque ideo probati remedii ne nomen quidem merentur , vel quod pessimium est, acriora sunt & deleteria , atque adeo habent vim veneni. Porro autem ut varia est & multiplex Aoyrta Tum gens , maxime Lutetiae , quo velut agmine undique confluunζ, sic etiam varium est 5c multiplex arcanorum genus , quibus . stiperbi unt. Si

qua utilia sint & virtute aliqua polleant, quod tamen rarissimum , dudum nota sunt, Sc in Meaicorum libris passim obvia , sed quae de industria su care ipsi amant, ne possint agnosci. Caetera merae quisse iliae sunt, vel

quod deterrimum , nec tutae, nec innocuae. Positini autem fere cuncta ,

quae ab illo hominum genere proposita novi, ad sequentia revocari. Panaceas mercuriales multiplices, quae licet procesbu operosiore praeparentur vel praeparari dicantur , vulgari nihilo emcaciores sunt. In ter caeteras commendantur I'. Panacea solaris & lunaris Michaelis dela Vigne , Medici Regii Parisiensis a Friderico HoTmanno laudata, Phamma copo Medic. Chimicae Lib. 3. cap . IJ. g. 22. 2'. Panacea N. de laBrsine a Gervassio Ucay D. M. Tolosano descripta, Traite de la Maladie Venerienne, ad libri calcem, a Joanne Devaux Chirurgo Parisiensi, Tome 3. de PAbbr e se la Miaecine pratique de J. Allen. Cujus utriusiaque Panaceae processus infra proponentur Lib. q. cap. ultimo. et . Solutionem Cinnabaris vel praecipitati Mercurii rubri in menstruo quodam corrosivo seti aqua forti correcta, qualis est spiritus ille , qui Lutetiae Les Gouites dis Ge=eterat ia Alfolle dicitur , unde paratur T1nctura rutilans, purpurea, carbunculo concolor , cujus guttae aliquot aqueo vehi culo, 1nfliso verbi gratia foliorum Theae instillantur ad . usum quotidi num per mensem unum aut alterum, nullo quidem quod sciam periculo

sed nullo quoque successii. r '3 . Praeparata Mercurialia ex acriorum genere , nempe Mercurium praecipitatum rubrum luteum sive Turpethum minerale ; praecipitatum v1riciem sive venereUm; arcanum corallinum Ecc. quae ad debellandam luem veneream numquana sussicIunt , per1culi vero semper plena sunt quod corrosiva, caestica , deleteria sint, atque adeo, nisi caute & in robustis adhibeantur , viscerum anxietates , inflammationes , Crosiones ,

hypercatharses , hyperemetos, cardialgiam, spasmum, syncopen leth

medii genus, licet paulo blandius agat praecipitato

tamen ipsummet satis tutum est. ueri Aquas mercuriales, quas illi parant gemina methodo. I'. Gut

Ouantum vis etiam nullo loco habeantur

arcana

multigena , quae ab Α-

gyrtis satis

temere vestis ditauturo

164쪽

Εffectus Mercurii in

humano corpOIe.

DE MORBIS VENERE IS.

vel avenae infundendo & aegris ore erhibendo per aliquot dlas , a qua

pessimo facinore non abstinent Agyrtae Londinenses nonnulli, si fides adhibenda sit Richardo Niseman , Treatis of lues venere a , chap. 3. pet. IO. dc Danieli Turner , Dissertation on the venereri Disesse, pag. '9. 2'. Semunciam , imb unciam unam aut alteram solutionis Mercurii 1n spiritu nitri affundendo libris duabus piis ante sudorificae , quas mane jejuno ventriculo aegrotantibus propinandas exhibent, quod scelus cum praece dente ferme compar refert de Chirurgo quodam Parisiensi Ioannes De-vaux, ipse quoque Parisiensis Chirurgus, in praeceptis generalibus , quae subjunxit ad calcem Dno eos universa I edicina I. Allien , quam e Latinae Gallicam fecit anno IT 28.

CAPUT V I I L

ialis si Mercurii es Mercurialium vis se incaria, o qua illius caciae causa '

EXPERIENTI A compertum est, quod sane ratio numquam suggessisisset, nempe Mercurio , seu ' intro sumatur chimice praeparatus in pulveres tuto potabiles , seu extinctus & aXungia exceptus corpori fons illinatur, varios & multiplices affectus produci. Sanguinem, singulasque sanguinis partes alteri, comminui, atque inde morboso lentori tum rubrae tum limphesicae cruoris partis em cacem medicinam fieri- . 1 ' P . Vasa quaecumque corporis, sanguifera, limpharica, lecretor1a ocexcretoria , etiam minima & indefinite parva pervadi t, si qua infarta int. liberari gravaminet, si qua obstructa, reserarit, atque adeo omnia libere y ,0. Cordis arteriarum pulsum majorem, validiorem, pleniorem reddi ; at verb simul etiam molliorem, aequabiliorem, magis eurithmum , ita ut diastoles , systolesque, singulae singulis magnitudine, duratione, celeritate, intervallo &c. perfecte consonent' . . csecretionum, Quae a sanguine fiunt, ubertatem promoveri, maxime

humorum qui serosii sunt aut limphatici, ut urinae, indoris, limphae stomachalis & intestinatis, saliVae &c. .c' In ore praecipuam scenam esse , cujus Interiora calent, rubent , dolem , in papulas areas ve erysipelatodaeas tument, rimaS Ulcerosas agunt,

phlyctaenis phagaedeni dis dehiscunt, & ulcusculis serpentibus , quae in medio candicant, depascuntur, unde salivae spista, visco is, linapidae do albumini ovorum silmilis uber effluxuS seu PIAE istin i- . . . 6'. Invalescente ptyalismo secretiones caeteras quascumque Imminui Fsupprimi, exceptis ad summum diuresi & diapho resi ; imb vero ne ill1squidem exceptis, quandoquidem constat lc eas multo uberiores futuras esse, si salivatio vel nulla vel parcior foret.

- Noverat quidem Fernelius salivationem hydrargyro foris illito moveri, sed nes lain 'bat intro sumpto pertude excitati. Luis viverςβ c frat. -- 7.

165쪽

L 1 B E R I I. C A p v T V I I L . 3 '. Aliquando tamen , sed raro nullam, vel perexiguam salivationena

cieri, & oris interiora nullomodo Vel parum assici, quamvis caeteroqui Mercur1us & debita dosi de modo debito adhibeatur Sed tunc pleruna que paulo laigiore; esse Vel caeteras Omnes secretiones vel saltem unam alteramve , quae adcirco si int Vel ut Vlcariae defic1entis salivatio ius.

8'. Inde si1ve salivatio succedat sive deficiat, dummodo legitima fιie

lum properare ac demum quod in votis est, sanguinem ab onini seminii venerei labe purum immunem praestari. Effectius 1li1 stant oppido inuabiles, & in medicina non ante visi, nec qui ab insulso & inodoro corpore , qualis est hydrargyrus, VI lerentur expectandi. Eos tanaen e notis Mercurii qualitatibus facili mechanismo de-ὰuci posse confidimus ; modo diligetater attendatur ad sequentes Mercurii proprietates , quae usu obviae & experientia confirmat ae sunt. Postularum I. Mercurium substantiam esse metallicam suidam; mobilem , ponderosam , a Vi premente, conterente, comminuente in Euttas in-

cies nise parvas divisibile

Postulatum Z I. Discretas garitas singulas globosam figuram natura affec- rare, eo quidem perfectius sphaericam vel ad sphaericam propius acceden- Sem , quo mole minores sunt. Postia tum IIL Guttulas illas liquoribus fere omnibus , sangliini vero maxime immiscibiles esse, unde fit ut Mercurius dici non

Postulatum I At vero invicem facillime jungi, & in majores guttas coire, ji vel unico puncto sese mutuo intime contingant ; sed in novas

minutias nova vi denub facile resolitabiles esse. P citatum V . Guttulas Omnes, ii tui indefinite parvae stypponantur, promativo Mercurii pondere aqua, atque adeo sanguine circiter quater & d cies graviores esse in specie Inde vellit ex postulatis totidem eruenda sunt, quaecumque ad expli .candalaa Mercurii essicaciam pertinent. Nimirum I Q. Quibus viis & quaim copia Mercurius admittatur in sanguinem. 2'. Qita virtute semel ad misi is vasorum in fartui de sanguinis vitio medeatur una circulando. Qua facultate sangui em alterando summa petat quasi ex electiore , & ex citatis in ore foedis ulcusculis largam dc jugem salivationem mOVeat. Primo. Ut Mercurius gemina methodo adhiberi solet , extri insecus ciuil videlicet illitus unguenti specie , dc intrinsectis ore scilicet haustiis pluveris ahit catapotii forma, sic varias geminasque Vias esse necesse est, quae ins es Iuro praesto sint. - et quidem, si 1llinatur, haud defuturi sunt aditus, per quos antii subeat.Vidimus enim supra huyus Libri cap. cutem totam poriSinnumeris densissime per viam esse , quibus tanquam emissariis exeant quidem aestiuuia , quae coqiore Mi Mente jugiter exhalant, sed quibus etiam tanquamaammissariis Possint motu contrario , si vi superiore hirgeanetur , introiret Bith plicari

possunt ex notis Mer-

civili qualia

talibuS. Mercu iis foris intro

166쪽

Ratio aestiniandae qua titatis Mer

cut ii quae

hac via introducitur.

DE MORBIS VENERE IS.

quaecumque corporis habitui admoventur. Guttulis ergo illiti unguenti facilis quoque per eosdem poros aditus primus intra cutem , unde possinta pone sequentibus ultra promotae vel in vasa sanguifera capillaria quae per cutem numerose ludunt, redi a pergere , vel quod corporis oeconomiaegis consentaneum videtur, vasis limphaticis exceptae, quae ab ipsis emissariis culaneis Ortum habent, una cum limpha in majores venas convehi. Cum ea mercurialis lini menti introductio effectus sit correlativus, qui simul dependeat a dispositionibus tum curis, quae Mercurium admissura, tum Mercurii, qui cute admittendus est , de conditionibus tum cutis, tum Mercurii ex utraque parte judicium ferendum est , ut inde certa ratio iniri possit dc celer1tatis, dc copiae, qua Mercurius admittendus esse vi

deatur. . .

Ex parte quidem cutis attendendum est , IV. Ad amplitudinem. partis, quae unguento mercuriali oblinitur 1, quo enim latius extensa est , eo plures poros offert ingressuro Mercuri . 2'. Ad tenuitatem cutis, quae quo tenuior, eb pluribus amplioribus

3'. Ad ejusdem munditiem : quo enim cutis magis detersa est, eo liberius patent illius pori . . .

se. Demum ad calorem partis ; pori enim partis eb amplius hiant, quo ipsa calore impensius raret cit. Sic ero b conditiones omnes, quae se habent ex parte cutis, futurae sunt in ratior e composia IV. Amplitudinis partis, quae inungitur ; Tenuitatis ε, 30. Munditi ei '. Et caloris cutis inunctae. Ex parte veris Mercurii pari ratione attendendum est, Ad quantita rem tum Mercurii, qui unguento inest ; tum unguenti, quo cutis illinitur. Qi ab alterutra enim major est , eb plures caeteris paribus mercuriales guttulas intromissium iri consequens est.

10. Ad mobilitatem Mercurii latentis in linimento , qui quo purior est,qub pauciore plumbagine inquinatus, qud ad penetrandum expeditior , ebuberius intromitti debet. 3'. Ad gradum motus quo intrb pellitur: Qub enim fortius diutius

cuti affricatur , eb debet copiosius cute imbibi. 0. Demum ad moram quam trahit in parte inuncta : Eb enim majore copia admittendus est caeteris paribus, qub majore cura cavetur ne cutis semel illita extergatur- . . CSic eroo conditiones alterae, quae se tenent ex parte Mercui II, futurae sunt similiter 1n ratione composita I'. QuantitatIS ; 2. . Mobilitat1s, 3 . Motus Mercurii , ac '. Morae quam trahit in parte inuncta. Proinde admissae Mercurii quantitates , cum ab utroque conditionum ordine nerinde dependeant, aestimari debent in diversis individuis ex ratione compOura tum rationis compositae prioris ex conditionibus, quae ad cutem tum rationis compositae posterioris ex conditionibus, quae ad Mercurium spectant. Haud mirum ergo si toruplici conditionum combinatione toruplicia emergant discrimina, atque adeo si contingat aliquando magna illiti uno cienti quantitate nullum effectum praestari in uno t, in altero verbPauca magnam S inexpectatam salivationem moveri ; quae notare vel ideo

167쪽

L 18hR II. C ΑΡΠΥ VIII. ra 3 visum est, ut inde tant , certius liqueat, quam caute vel expertissimis pro cedendum sit in administrando eo remedio, cujus estectus tot ac tam Variis de causis variare possimi. II. Melchirio 'eio , si ore sumatur pulveris vel pitularuni forma, multae patent in intestinis vial quas ingrediatur, nemini non notae. Vasa enim chylifera, quibus de catior itulciorque coctorum alimentorum liquor, si ve, praesto sunt, quae mercuriales atomos una cum chylo absorptas communi alveo in sanguinem convehant. o Quantitas Merctur 11 hac altera ratione introducta pendet, sicut 1n praecedente casu, a geminis dispositionibus, tum vasorum quae admittunt, tum mercurialium partium quae admittuntur. Hinc ergo uberior vel parcior futura esst ex altera quidem parte, Pro numero ; Et amplitudine os culorum, quibus vasa illa chylifera hiant in intestinorum cavum , Aut gradit systoles alternae vasorum eo. Ddem , quae fortius δί celerius oscillando apposita liquida avidius exsugiant. Ex altera vero, Pro quantitate , et Q. Tenuitate, Mobilitate partium mercurialium , quae per tiriesiatina fluunt , aut V. Pro gradu pulsionis, quam a contractis intestinorum tunicis experiuntur, δί qua in hiulca vasa chylifera urgentur.

Itaque sicut in Merita casu, sic & in isto , introducti Mercurii quan

titas aestimanda est: in 11 Res Dis diversis in ratione composita ex rationibus duabus alus compositis ; altera quidem conditionum , qtiae a parte Vasorum chyliferorum ; altera vero conditionum , quae a parte mercurialium atomorum se habent.

Paradoxum forsiti videbitur , si dixero Mercurium ore haustum parcius dissicil1d qiue in sanguinem transfundi , quam si cuti illinatur unmienti specie ; attamen nihil certius est aut experientia magis confirmatum. Neque ratio , si res introspiciatur, in contrarium pugnat: Multa ea im ossiciunt ingressui mercurialium partium ab intestinorum cavo in vasa chyli fera, quae obstant minime ne Mercurius cuti illitus in obvios cutis poros libere

subeat.

Mercurialium partium cum chylo immiscibilitas gravitasque, qua

eidem praeponderant : Cum enim praecipites ruant ad imam intestinorum partem, nec in vasa chylifera facile penetrare Possimi, quae sunt in superiore aut laterali facie , ut a quibus descensa abscedant, nec in ea quae sunt1n inferiore , ut quae pondere Mercurii nimio opprimantur Sc aggraventur. Inde est quod Mercurius crudus , etiam ad aliquot libras in tib sumptos sa livatibnem nullam unquam moveat ; paucam Vero & raro asis hiops mineralis , etiam magna dosi datas, potissimum si solo tritu confectus fuerit. 2P. Vis cathar tica, qua plerumque praeparata Mercurialia pollent: Cum enim intestinorum tunicas in motus peristallicos citatiores agant stimulando , deorsum deturbari necesse est motu nimis praecipiti, quam ut possint vasis chyliferis ast uim inlinitari. Inde est quod Mercurius stublimatus dulcis cieat ut plurimum paucam salivationem.

Panacea una est praeparatorum mercurialium , quae cum chylo omnium

maxime miscibilis, levissima, nulla purgandi facultate praedita sit, atque adeo quae ore sumpta omnium copiosissime cum chylo sanguini transfun-

R iij

Quibus viis

Mercurius intro sumptus ad sanguinem tra ducatur Ratio aestimandae quantitatis Mercurii , quae hac altera via introducitur. Mercurium intro sumptum parcius& difficilius

in sangui

nem tradu

ci , quam foris illiin

tum.

168쪽

primarii Mercurii.

di, 3c salivationem essicacissime excitare valeat ; unde sit ut omnium imaxime usu recepta sit. Nihilominus tamen nec ipsius panaceae essicacia essicaciam unguenti mercurialis aequat ullomodis : Constat enim semuncia una Mercurii unguenti forma cuti ex arte illita largiorem salivationem moveri & cum minore erethismo, quam semuncia pari MCrcurii in panaceam arte Chemica conversi, & iteratis dossibus exhibiti , qtaar fine discriminis ratio inter usum interiorem dc exteriorem ejusdem remedii mira est, nec

unquam alias, quod sciam, obser V x ' . . . Secundo. Atomi mei curiales semel admissae, quacumque introierint aut Undecumque Veniant, nota regione viarum , venis scilicet vasis e limphaticis ad cor cito convehuntur , unde repetito circulationis motu acta partes suas paulatim obeunt sequenti ordine. Lemma I. Alterno cordis de arteriarum motu jactatae cum san ine promiscue ita confunduntur , ut an singulas columnas critoris , qui per magnam

arteriam fluit, in singulos arteriarum surculos, in quos arteria lia duper titur , dc 1ia si ingulas partes , ad quas minutissimi arteriarum surculi pertinent , aequali ratione distribuantur. Lemma II. Eliquatis fervore sanguinis terebinthinae Sc adiungiae partibus , si quae tamen Mercurii partes in ipso sanguine etiamtauna coerceant , Dativa Mercurii forma sponte reviviscit, in guttulas sphaericas, laevistimas, et oris instar tenuissimas. Sic videmus sub oculis Mercurium 1egenerari ex

Mn uento mercuriali, quoties lev1 1ganis calore colliquescit. Lemma III. Paci modo pulverulentae atomi praeparatoriam MCI curia

Ilum, excussis spiculis saltinis quibus infixae horrent, larvam ipsae quoque

deponunt & in nativam Mercurii formam redintegiantur , dissic1lius ta men , tardius, minusque perfecte , quam guttae tanguenti II inrcunalis, ut ira

qua; spicula stilina intimIus pene renti . . . Lemma IV. Mercuriales guttulae sanguini, qui a corde contracto 1naortam excluditur , interspersae, pari cum eo Velocitate feruntur, dum exeunt. Habent ergo singulae eam moltis quantitatem, quae sit ad quantietatem motus guttarum sanguinis ejus em molis in ratione directa ponde-Tum respectivorum, atque adeo quater Sc decies .majorem quaantitaten ana Ottis , quam guttae illae sataguinis molis ejusdem, cum ex Psalato 3. Mercurius sit quater decies specilice gravior sanguine.

Lemma V. Is operametrae tum Mercurii, tum sanguinis guttiata ira ter ci

culandum de motu primum indito deperdunt stinguis singulis instantibus

Pro modo stiperficiei, atque adeo ex aequo , Olim sUPerficieS aequalis In utrisque supponatur. Itaque, si ea decrementa aequalia CX quantitatibus a notus inaequalibus utrimque detrahantur , ratio quantitati m. motus superstitis in merchirialibus guttis, ad quantitates respecti VaS motris, qui su-Perest in guttis sanguinis, ma)or futura est successive singulisque insitu Tibus. Sic ergo velocitas guttarum Mercurii, quae primum eadem fuit , major fiet singulis institibus velocitate guttarum sanguinis aequalium Ec

Len a VI. Ea di criminis ratio inter velocitatem guttarum MetrCurii, Sumtar tamque sanguinis una interspersarum naec unquam major elle potest. Suam dum an iura est morus luditas sanguinis , Mec ullibi, quaa a

169쪽

in tenuissimis extrena ortam vasorum capillamentis , ubi constat sanguinem lentistimo gradu procedere. Lemma VIL Sic igitur momentum guttarum Mercurii, quod primo Instanti, quandiu velocitas una fuit, superabat momentum guttarum aequalitim sanguinis ratione solius gravitatis, qua mercuriales guttulae guttulis sanguinis in specie praeponderabant, iam eodem intensius fit iturum est ratione tum ponderis majoris , tum citatioris velocitatis 1, atque adeo licet absolute decreverit a primo gradu eadem ratione , qua decrevit primigenia ejusdem velocitas, nihilominus tamen respective majus futurum est singulis instantibus successivis. Sic ergo cum primo instanti quater de-

cleS majus tantum sit in aortae trunco, momento partium sanguinis ejus dem molis, plus. quam centies majus futurum est momento partium earumdem in extremis arteriarum capillarium ramis.

Lemma VIIL Mercuriales guttulae agunt in obvia inter circulandum instar solidi corporis, & ideo majori momento , quo majori mole. Qua Propter quo plures in grandiores guttas una coierint, eb fortius in obvia

arietatura .

Ex his colligi possunt Corollaria sequentia :

I- Mercuriales guttulas inter circulandum pervia corporis vasa cujus cunque generis , etiam tenuissima permeaturas euh, cum prae divisibilitate postini vasorum quorumcumque angustiae facile accommodari ex Postu

lato I.

II. Impete facto penetraturas etiam in obstructa vasa, quae sanguini invia sunt, modo opposita resistentia minor sit momento, quo Mercurius sanguini praevalet, per . Lemmata η. ct 7. III. Si quod vas obstructum resistentiam majorem opponat, collectis . ad ostiolum prae haerentia & mora pluribus Mercurii guttis , quae in unam coiturae sunt, ex Postulato . velut agmine facto, atque adeo validiore ariete per Lemma 8. objecthun obicem pulsatum iri, dum fiat via vi. IV. Sic ergo itu redituque reseratis sensim, disjectis, perruptis obicibus vasa omnia corporis, etiam angustissima, libere permeabilia futura esse.

V. Liquida omnia corporis, sanguinem, limpham, humores recrementitios & excrementitios, si qua crassiora viscidioraque fuerint, momento majore , quo Mercurii guttae ubique pollent per Lemmata A. 2 7.& celeritate majori, qua moventur in extremis vasis per Lemma 6. atterenda Sc comminuenda esse, atque adeo eliquanda, ad nativam fluiditatem paulatim omnia revocanda. VI. Sic ergo tutam , certam, celerem vitioso sanguinis, limphae, humorum recrementitiorum Sc excrementitiorum lentori medicinam affore. VII. Porro mercuriales guttulae tunicas quoque vasorum pro momento & celeritate majori fortius impetituras esse, atque adeo ad osciulationis motum efficacius sollicitaturas, unde illor pulsus major dccitatior futurus est.

VIII. Sic ergo liquida quaevis , sanguinea, limphatica , recrementitia dc excrementitia jam fluidiora, dc ab oscillantibus vasis fortius propulsa Progressura & circulatura esse velocius, facilius, liberius, atque adeo in

170쪽

Virtutem Mercurii certis limitibus coerceIi.

Quo modo

Mercurius salivationem cieat.

DE MORBIS VENERE I s.

farctus quosvis , quibus Vasa omnigena gravantur , expediendos esse. I X. Sanguinem attritum dc comminutum , disjectis in latius spatium moleculis, rarefaciendum esse, magis quidem minusve pro majori minorive mercurialium guttarum ericacitate , aut majori minorive partium sanguinis spissirii line- . in m ' X. Sic ego pulsum a P. Majorem & pleniorem futurum eme , quoniam sanguine impensilis rarescente arteriarum tunicae dc plenius replentur δίmagis dilatantur : Σ'. Frequentiorem , aequabiliorem dc magis Eurithmum , quoniam Vasa omnia libere pervia. solitoque tono oscillantia facilem , constantem, aequalem vitam fluxuro cruori permitatini. XI. Singulas, quae in toto corpore fiunt, secretiones inde larg1Ores fore multiplici de causa , 1'. Pro aucta humorum fluxilitate, ex Corollario 8.a'. Pro majore vasorum omnium secretor1orum & excretoriorum permear

bilitate, ex Corost 4. 3'. Ρro citatiore & frequentiore sanguinis appulsu ex Coroz Io. 3c 4'. Pro validiore momento quo appellit Corossi eo deur. XII. Sic ergo virus, contagium , seminiumVe venereum , qualectim que sit , quantumcumque in corpore supponatur, ubicumque lateat Insanguine , vasis, glandulis &c. iterato guttularum mercurialium incuria disjectum, attritum, comminutum, exturbandum, profligandum & secretoriis quibusvis emissariis eliminandum esse. XIII. Proinde reddita fluidis quibus climque Brixilitate ; reseratis vasis , ductibus, poris, emissariis 1, promoto oscillatorio partium motu ; ac celerata humorum circulatione ; attrito, comminuto, eliminato contagio venereo; id est sublata causa morbi antecedente, conjuncta, continente , discussum iri morbosos humorum decubitus , atque adeo dolores

res tum mollium, tum ossearum partium, atque adeo ganglia, nodos , phygethla , gummata , melicerides , atheromata, steatomata, fKirrhos, exostoses & hyperostoses , Ulcerosas partium erosiones, atque adeo ser pigines, herpetes, pustulas, ulcera , caries Uno Verbo omnia luis venereae symptomata cessatura esse , aut ad perfectam fanationem properatura .

Caeteriim , quae de Mercurii effectibus diximus, nolim ita accipi quasi

vero nullis coercerentur limitibus. Certe cum momentum , quod maximum mercuriales guttulae in sanguinem, Vasia , objectosque obices poDssint exercere , finitum sit , finitam quoque fore ejusdem momenti essica clam consequens est. Sic ergo Mercurius reserandis obstructionibus, discutiendis infarctibus, resolvendis tumoribus fatis quidem est , quoties impacta haerensque materies mollis adhuc & cerea Mercurii momento cedere apta est : Minime vero, si durior firmiorque pertinacius eidem reluctetur 1, & inde est quod ganglia , nodi, sisirrhi, exostoses 3c hype- rostoses , si inveteratione nimis induruerint inunctionibus mercurialibus, etiam ex arte administratis aliquando supersint , seminio tamen venereo plane profligato. Tertio. Iam restat ut rationem reddamus salivationis , purgationis sci licet genere novae, antiquis plane intentatae, nec in Medicina unquam visae ante usum Mercurii, cui soli quidem propria est , sed non semper Licet enim a Mercurio solo producatur, producatur saepissime, ab

SEARCH

MENU NAVIGATION