장음표시 사용
21쪽
5. Titus Quintius Dictator adversus Gallos, qui
in Italiam venerant, missus est. Hi ab urbe quarto milliario trans Anienem fluvium consederant. Ο-bilissimus de Senatoribus ritus,anlius proVocantem Gallum ad singulare certamen congressus occl-dit; et sublato torque aureo colloque suo imposito, in perpetuum Torquati sibi et posteris cognomen accepit Galli sugati sunt mox per Caium Sulpicium Dictatorem etiam victi. mon multo post Cato arcio Thusci victi simi septem millia captivorum ex his in triumphum ducti. 6. Census iterum habitus est. Et cum Latini, quia Romanis subacti erant, milites praestare nollent, ex Romanis tantum tirones lecti sunt, actaeque i giones decem, qui modus sexaginta, vel amplius, a maiorum milli essiciebat parvis adhuc Romanis rebus, tanta tamen in re militari virtus erat. Quae eum prosectae essent adversus Gallos, duce Lucio Furio Camillo, quidam ex Gallis, unum e Romanis, qui esset optimus, provocavit. Tum semarcus V lerius Tribunus ilitum obtulit et, cum processi set armatus, corvus ei supra dextrum brachium s dit mox commissa adversus Gallum pugna, idem corvus alis et unguibus Galli oculos verberavit, ne rectum posset aspicere ita ut a Tribuno Valerio interfectus, non solum victoriam ei, sed etiam nomen dederit. Nam postea idem Corvinus est dictus, ae propter hoc meritum, annorum trium et viginti Consul est factus. . Latini, qui noluerant milites dare, hoc quoque
Romanis exigere coeperunt, ut unus Consul, ex eorum, alter ex Romanorum Populo crearetur.
22쪽
Quod cum esset negatum, bellum contra eos susceptum est, et ingenti pugna superati sunt ac de his perdomitis triumphatum est. Statuae Consulibus ob meritum victoriae in Rostris positae sunt. 8. Jam Romani potentes esse coeperant bellum enim in centesimo et tricesimo sero milliario ab urbe apud Samnites gerebatur, qui medii sunt inter Picenum, Campaniam, et Apuliam Lucius Papirius Cursor cum honore Dictatoris ad id bellum prosectus est, qui, clim Romam rediisset, Q. Fabio Maximo Magistro quitum, quem apud exereitum reliquit, praecepit, ne se absente pugnaret. Ille, Oci, casione reperta, elicissime dimicavit, et Samnites delevit ob quam rem a Dictatore capitis damn tus, quod se vetante pugnasset, ingenti more A. militum et populi liberatus est tanta Papirio seditione commotu, ut penh ipse interficeretur. 9. Postea Samnites Romanos, it Veturio, et Spurio Posthumio, Consulibus, ingenti dedecore vicerunt, et sub jugum miserunt. Pax tamen u on tu et populo soluta est, quae cum ipsis propter necessitatem acta suerat. Postea Samnites victi sunt
L. Papirio Consule septem millia eorum sub jugum missa. Papirius de Samnitibus triumphavit. Eo tempore Appius Claudius Censor aquam Claudiam induxit, et viam Appiam stravit Samnites, reparato bello, Quintum Fabium aximum vicerunt, tribus millibus occisis postea cum pater ejus Fabius Maximus legatus datus suisset, et Samnites vicit, et plurima eorum oppida cepit. Deinde istius Cornelius Rufinus, anius Curius Dentatus, ambo Con-Fules, contra Samnites missi, ingentibus praeliis eos
23쪽
TUΤROPII consecere. Tum bellum cum Samnitibus per annos novem et quadraginta actum sustulerunt; neque ullus hostis sui intra Italiam, qui Romanam virtutem magis satigaverit. 1ο. Interiectis aliquot annis, iterum se Gallorum copiae, contra Romanos, Thuscis Samnitiusisque junxerunt sed cum Romam tenderent, a Cn. Cornelio Dolabella Consule deletae sunt.1 I. Eodem tempore Tarentinis, qui jam in ultima Italia sunt, bellum indictum est; quia legatis Romanorum injuriam fecissent. Hi Pyrrhum, Epiri r
gem, contra Romanos in auxilium poposcerunt, qui ex genere Achillis originem trahebat is mox ad It liam venit, simque primum Romani cum transmarino hoste dimicaverunt. Μissus est contra eum Consul P. Valerius Laevinus qui Etam exploratores. Pyrrhi cepisset, jussit eos per castra duci, ostendique omnem exercitum, tumque dimitti, ut reminciarent Pyrrho quaecunque a Romanis agerentur. Commissa mox Pugna, cum jam Pyrrhus fugeret, elephantorum auxilio vicit, quos incognitos Romani expaverunt: sed nox praelio finem dedit Laevinus tamen per noctem fugit Pyrrhus Romanos mille octingentos c
Pit, eosque summo honore tractarit occiso sep
tivit. Quos sim adverso vulnere, et truci vultu, etiam mortuos jacere vidisset, tulisse ad coelum, nus dicitur cum hac voce: Se totius orbis dominum esse potuisse, si tales sibi milites contigissent. I 2. Postea Pyrrhus, junctis sibi Samnitibus L canis, Brutiisque Romam perrexit, omnia ferro ignique vastavit, Campaniam depopulatus est, atque
24쪽
LIBER II. II ad Praeneste venit, milliario ab urbe octavo decinio. Μox terrore exercitus, qui eum eum Consule sequebatur, in Campaniam se recepit. Legati ad Pyrrhum de redimendis captivis missi, ab eo honorifice suscepti sunt captivos sine pretio Romam misit. Unum ex legatis Romanorum Fabricium sic admiratus est,
ut, cum eum pauperem esse cognovisset, quarta pam
te regni promissa sollicitare voluerit, ut ad se transiret contemptusque a Fabricio est. Quare, cum Pyrrhus ingenti Romanorum admiratione teneretur,
legatum misit, qui pacem aequis conditionibus peteret, praecipuum virum ineam nomine ita ut 'Nisus partem Italiae, quamdam armis occupaverat, o
IS. Pax displicuit remandatumque Pyrrho a Senatu est, eum cum Romanis, nisi ex Italia recessisset, pacem habere non posse. um Romani jusserunt
captivos omnes, quos Pyrrhus reddiderat, infames haberi, qui se armis defendere potuissent nec ante eos ad veterem statii reverti, quam sibi notoriunhostium occisorum spolia retulissent. Ita legatus Pyrrhi eversus est: h quo cum quaereret Pyrrhus, Qualem Romam comperisset,' Cineas dixit, Regum se patriam vidisse scilicet tales illic esse omnes, qualis unus Pyrrhus apud Epirum et reliquam Graeciam putaretur.' mssi sunt contra Pyrrhum duces P. Sulpicius et Deciusius Consules. Ce tamine commisso, Pyrrhus vulneratus est, elephanti intersecti, viginti millia caesa hostium; et ex Romanis tantum quinque millia Pyrrhus arentum
25쪽
missus, qui prius inter legatos sollicitari non potu rat, quarta parte regni promissa. Tum, cum vicina castra ipse et rex haberent, medicus Pyrrhi ad euin nocte venit, promittens veneno Pyrrhum occisurum, si sibi aliquid polliceretur; quem Fabricius vinctum reduci jussit ad dominum, cirrhoque dici, quae contra caput ejus medicus spopondisset. Tum rex, ns mirans eum, dixisse sertur Isse est Fabricius, qui dissicilius ab honestate, quum Sol a cursu suo averti potest.' Tum rex in Siciliam prosectus est. F bricius, victis Samnitibus et Lucanis, triumphavit. Consules deinde, anius Curius Dentatus, et omnelius Lentulus advorsum Pyrrhum missi sunt, et Curius contra eum pugnavit exercitum ejus cecidit; ipsum Tarcotum fugavit, castra cepit. Ea die caesa sunt hostium viginti tria millia Curius Dentatus in Consulatu triumphavit primus Romam Elephantos quatuor duxit Pyrrhus etiam ii Tarento OX recessit, et apud Argos, Graeciae civitatem, oco
15. Caio Fabricio Luscino, C. Claudio Cinna, Consulibus, anno urbis conditae quadringentesimo sexagesina primo, legati Alexandrini a Ptolemaeo missi Romam venero, et u Romanis amicitiam, quam petierant, obtinuerunt.16. Quintio Gulone, C. Fabio Pictore, Consulibus, Ρicentes bellum commovere; et ab insequentibus Consulibus Ρubi Sempronio Appio Claudio, victi sunt; et de his triumphatum est. Conditae u RO-manis civitates, Ariminum in Gallia, et Beneventum in Samnio. 17. Marco Attilio Regulo, Lucio Iunio Libone
26쪽
Consulibus, Salentinis in Apulia bellum indictum ore;
captique sunt cum civitate simul Brundusini, et de his triumphatum est. 18 Anno quadringentesimo septuagesimo septimo,
eum jam clarum urbis Romae nomen esset, arma tamen extra Italiam mota non fuerant. Ut igitur cognosceretur, quae copiae Romanorum essent, census est habitus et tum inventa sunt civium capita his centum nonaginta duo millia, trecenta et triginta tria, quanquam a condita urbe nunquam bella cessassent. Et contra Afros bellum susceptum est prumum, Appio Claudio, et Quinto Fulvio Consulibus. In Sicilia contra eos pugnatum est, et Appius Clamdiu de Asris et rege Siciliae Hierone triumphavit.
19. In sequente anno, Valerio arco, et Octaci- Iio, Consulibus, in Sicilia a Romanis res magnae gestae sunt. Taurominitani, Catanenses, et praeterea quinquaginta civitates in fidem acceptae sunt. Te tio anno in Sicilia contra Hieronem bellum paratum est. Is cum omni nobilitate Syracusanorum, pacem
a Romanis impetravit, deditque argenti talenta ducenta. Αει in Sicilia victi sunt, et de his secundo Romae triumphatum est.2O. Quinto anno belli Punici, quod contra Astos gerebatur, primum Romani, C. Duilio et Cn. Cornelio Asino, Consulibus, in mari dimicaverunt,4 ratis navibus rostratis, quas Liburnas vocant. Consul Cornelius fraude deceptus est. Duilius, commisso praelio, Carthaginiensium ducem Vicit, butriginta et unam naves cepit, quatuordecim mersit, octo millia hostium cepit, tria millia occidit: neque ulla victoria Romanis gratior suit, quod invic
27쪽
I EUTROPIIti terra jam etiam mari plurimum possent. C. , quilio loro L. Scipione Consulibus, Scipio Corsiacam et Sardiniam vastavit, multa millia inde captuvorum abduxit, triumphum egit. 2I. Lucio Μanlio Volsone Μ. Attilio Regulo, Consulibus, bellum in Africam translatum est contra Hamilcarem, Carthaginiensium ducem in mari Pugnatum, Victusque est. Nam perditis sexaginta quatuor navibus, retro se recepit Romani viginti duas amiserunt: sed cum in Africam transiissent. primam Clypeam Asricae civitatem in deditionem acceperunt. Consules usque ad Carthaginemur cesserunt; multisque vastatis oppidis, antius victor Romam rediit, et viginti septem millia captis 460rum reduxit Attilius Regulus in Africa r mansit. Is contra Afros aciem instruxit, contra tres Carthaginiensium duces dimicans, victor suit oci decim millia hostium cecidit, quinque millia cum octo elephantibus cepit septuaginta quatuor civit te in fidem accepit. Tum victi Carthaginienses Pacem a Romanis petierunt quam cum Regulus nollet, nisi durissimis conditionibus dare; Mi a xilium a Lacedaemoniis petierunt et duce Xantiinpo, qui a Lacedaemoniis missus fuerat, Romanorum dux Regulus victus est ultima pernicie: nam duo millia hominum tantum ex omni Romano exercitu remanserunt; quindecim millia cum imperatore R gulo capta sunt, triginta millia occisa Regulus ipse in catenas conjectus. 22. Μ. Aemilio Paulo, Serv. Fulvio Nobiliore, Consulibus, ambo Consules Romani Asricam prosecti sunt cum trecentarum navium classe Clypeam
28쪽
petunt, et contra Carilinginienses venerunt. Gmum isos navali certamine superant. Aemilius Consul centum et quatuor naves hostium demersit,
triginta cum pugnatoribus cepit, quindecim millia hostium aut occidit, aut cepit militem suum ingenti praeda ditavit et subacta Africa tum fuisset, nisi
tanta fames fuisset, ut diutius expectare exercitus non posset. Consules, cum victrici classe redeu tes, circa Siciliam naufragium passi sunt et tanta tempestas fuit, ut ex quadringentis sexaginta quatuor naribus, octoginta servari vix potuerint neque ullo tempore tanta maritima tempestas audita est. R
Inani tamen statim ducentas naves reparaVerunt,m
que in aliquo animus his infractus fisit. 28. naeus Servilius Caepio, et C. Sempronius Blaesus, Consules, cum ducentis sexaginta navibus ad Africam prosecti sunt, aliquot civitates cepserunt: praedam ingentem reducentes, naustagium passi sunt. Itaque cum continuae calamitates Romanis displic rent, decrevit Senatus ut maritimis praeliis discederetur, et tantum sexaginta naves ad praesidium
24. Lucio Caecilio etello, C. Furio Pacisso, Consulibus,metellus in Sicilia Astorum ducem, cum centum triginta elephantis et magnis copiis venientem, superavit viginti millia hostium cecidit, sex et viginti elephantos cepit, reliquos errantes per Numidus, quos in auxilium habebat, collegit, et Romam deduxit ingenti pompa, cum centum triginta
elephantorum numero omnia itinera compleret. Post haec mala Carthaginienses Regulum ducem, queme erant, petierunt, ut Romam proficisceratur, et
29쪽
Pacem a Romanis obtineret, ac permutationem captuvorum saceret.
25. Ille Romam cum venisset, inductus in Sen tum, nihil quasi Romanus egit dixitque, te ex illa die, qua in potestatem Afrorum venisset, Romanum esse desiisse.' Itaque et uxorem complexu removit, et Romanis suasit, ne pax cum Pomnis fieret Illos enim stactos tot casibus, spem nullam habere se tanti non esse, ut tot millia camtivorum propter unum se, et senem, et paucos, qui ex Romanis capti fuerant, redderenture' itaque obtinuit. Nam Afros pacem petentes nullus admisit ripse Carthaginem rediit; offerentibusque Romanis, ut eum Romae tenerent, negavit se in ea urbe ma surum, in qua postquam Astis servierat, dignitatem honesti civis habere non posset Regressus igitur ad Africam, omnibus suppliciis extinctus est. 26. . Claudio Pulchro, C. Iunio, Consulibus, Claudius contra auspicia pugnavit, et a Carthaginie sibus victus est. Nam ex ducentis et viginti navibus, cum triginta sugit nonaginta cum pugnatoriabus captae sunt, demersae caeterae, viginti millia, capta. Alius quoque Consul classem naufragio musit, exercitum tamen salvum habuit; quia vicina lit
27 Caio Luctatio Catulo Aulo Posthumio Alauno, Consulibus anno belli Punici vicesimo tertio C
tulo bellum contra Afros commissum est. Prose tus est cum trecentis navibus in Siciliam. Αει comtra ipsum quadringenta paraverunt Luctatius C tulus navem aeger ascendit vulneratus enim in pugna superiore suerat. Contra Lilybaeum, civitatem
30쪽
Siciliae, pugnatum est ingenti virtute Romanorum :nam septuaginta tres Carthaginiensium naves captae sunt, centum viginti quinque demersae triginta duo millia hostium capta, tredecim occisa infinitum a ri argentique pondus in potestatem Romanorum4
dactum. Ex classe Romana duodecim naves mersae pugnatum est VI Idvsmartias. Statim
Carthaginienses pacem petierunt, tributaque iis pax. Captivi Romanorum, qui tenebantur a Carthaginiensibus, redditi sunt. Etiam Carthaginienses Pe si itierunt, ut redimi eos captivos liceret, quos ex Afris Romani tenebant. Senatus jussit sine pretio dari eos, qui in publica custodia essent; qui autem privatis tenerentur, ut pretio dominis reddito, Carthaginem redirent atque id pretium ex fisco magis quam a Carthaginiensibus solveretur. 28. Quintus uetatius, Aut manlius, Consulesereati, bellum Faliscis intulerunt; quae civitas Italiae opulenta quondam fuit; quod ambo Consules intra sex dies, quam Venerant, transegerunt, quindecim missutius hostium caesis, caeteris pace concessu, agro men ex medietate sublato.