Gulielmi Sossi de vita Henrici magni libri 4

191쪽

DE v ITA HEN R. M.& ruinae supposist qm praestareri caput. belligerans Iphicrates, ve-a, reor ignorent hostes adesse Iphis, cratem: tantum turbauit Hispari nos Hem ici cognitio. si gentes ex ,, auditu cessere tibi Princeps specta

,, coelos.trecentis equitibus nec una,

sed diuisis inter trecentos dimicationibus & turmis Princeps agit has furias in aduersarios: ardeti, flammas ciet in conspiratos Heroem exhibet, pervadit certus incerta pericula. accessiere sero septingenti equites: laudem immortalem fecere Regi quod praesto &addictum non venissent: vicit solus. Experire ex hoc gesto verum Α- is ristotelis dictum: quaecumque nari turae humanae horribilia les se forti, is ut homini .sed non eidem homini terribilia, ut forti. verum quia fortis etiam timet,in audacia, & in timore

192쪽

LIBER . III. 87 agens temperanter: gestum hoc Principis audaciae tribuam vel tem ritati dubito: certauit enim,ubi multa ipsi forti timendi ratio postremo si istud & tale dimicare,est temeritatis. victoriam esse non ambiguae diuinitatis, haud temere cogor affr-

mare. 3

Quaerenti causam ferociae, quae supra fidem : nam ausi vix tale Di Troiana lite: non subit alia, quam inqe falsoque hostes opinatos atθ-re post regem in vico insidiatrices

copias. non credere tam praecipitem& caecam viri cum paucis audaciam,

ni auxilium proxime subsedisset. quantum est bellorum in opinionibus t euenit facto Mayennaei: is ad recreandos Sequanos suos per Bironium occupatos, ut opiferum facilius Vela uium excitaret:dissimulauit regis praesentiam, texit hostem.

193쪽

DE v ITA HEN R. M. fingens in diuerso regni margine Principem remotis pugnare locis: solum Bironium prouinciam inuadere : paratum a duobus opprimi itaque formidatum Hispanos non declinauit Ararim: suasus secreto &arte Mayennaei ad Sequanos properauit. deceptus uterque. Velas uius'. absentem putans bellorum magi-8: strum : futuram Mayennaeus pro multis victoriam. Hic ordo abeuntis odij. ex es conspiratus turmatim & disti cte porrectus, velut unu idemque cor. pus diduxit brachi ac si funderent nostri,minabatur amplexum, curuanSa medio vexillationes in cornua, SI que in ambitum laxans. medius nostros inter, Hispanumq; pedite, sed pediti Hispano & refugio propior, aequo passu sensim deuexus ad rece

sum . dabant nobis cuneorum inter-

194쪽

LIBER III. 88 ualla velut fenestris, prospesstum ad interiora,vi dispici a rege possent repedantes Hispanae legiones in tuta. ab equite pedites tegebantur,&eUndem sequentem firmarunt, qui defendebat. poterant emissi per inter- ualla velites se pugnis insinuare,iaculari metum, expedite redire ad suos. Per decliues campos vadente hoste,cuncta e conuexo. Princeps inui- lῆ

tus, non sine mentis aestu notabat:

is nam inter hostes non sine aliquo is dolore est innocentia: & hilareLis cunt inimicitiae si ferunt iniuriam. sed evadere passus, quem nequiuit perdere legionario robore, nudatus: manet ipse in spoliis; & admiratione faeti: exultat victor arena: lustrat expeditionem, laudatque.

Per sequentes dies nato recentiq, terrore Vsus Henricus, minoris Burgundiet cuncta disturbat, Iberos per-

195쪽

DE v ITA HEN R. M. populatus,nec ea prouincia excessit, niti ingenti aere ad sumptus bellicos

multata.

Effusam laetitiam temperauit, Pi tardos incursans Fontanus munimentorum subuersor, dum vagaba turHenricus in sequanis mortalium pro figator, remotas a Rege partes, totum limitem infestauit, terrorem

fundens per populos ense Principis

nudatos. Dorianum per murorum strata ruinasque inuaciens caeso praesidiari o, m ulto que nobili: Villarse Amiratio animosa sed in elicia ferente auxilia, mactato extra certavimen. odit Mars, saeuus etsi, sicarios: sed cum tuos moderari non potes mentibus rabiem iniicit, infamem poenam. Castelletum, &Cameraca inuaduntur, loca munitissima. nulla res plus admirationi fuit, quam post tot Henrici trophaea reperiri homi

196쪽

L1BER III. 89 nem,qui absente licet Henrico tanta alacritate belligeret. stupor intimos populos oppressit, & quia nil tale speratum, de futuro anxia iudicia. Post haec utrimque gesta, paulo fatigatus quieuit miles.etsi ex omnibus fere praeliis, & victoriis Principis, multo cruore tincta laurus reportata est: inter innumeras tamen obsidiones, raro conspersit manus ciuili tabo .paucas enim urbes vi cc pit,omnes prose recepit deditas: vicit mentes. obsessorum. ciuili bello, nulla obsidione adeo opere certa

tum est,quam apud Feram, ubi post aliquam quietem sopitus Mars coepit expergisci. at potens Albertus Austriacus circa Morinos diuersa parte', in ultimo Oceani littore, minaci cuncto limiti, inhiare urbium praedae absente Principe. Princeps in anxio est: si Alberto occursat, po-

197쪽

DE v ITA HENR. M.tiundae Ferae spetra dimittit: si obsidioni immoratur, Alberto permittendum Urere, rapere, Caletum opprimere: sic ab hoste Caletum occupatur. aegra etiam de Ferae obsidiotane militia nostra , Arduras raptim Albertus inuolat: damna compen

santur.

Feram protegebat Alvarus Ο - rius. bis consolari obsessos conatus est Hispanus: priora subsidia fraeta, posteriora oppido imiecta. arduum

munitionem tormentis semirutam

inuadere: natura ipsam armat Princeps aduersusHispanum,ingentique opere adlabentes moenibus aquas intro pellit, de oppido molitus stagnum. huius inundationis author Beringus Principis cubicularius. arma natant periura, madet acer O rius. recens Principis munitio vel a

quis liquescens, vel inundata supe-

198쪽

i LiBER III. 'aranti gurgite, effraenes undas mittit in agros & castra regia .sc impatiens habenarum elementum sevit in domitorem cui seruit. tabernacula immergit vel sternit, recedentisque talos militis premens , & per spatia sequens diluit. quia communis aeruminna fuit, gaudebat Osorius elemento

diu fatigari, post quintum mensem deditus. Adfuit huic obsidioni Maiayennaeus in vota Principis reuersus. itaque cum omnes Franciae populi, exceptis Nanetibus quos detinebat Mericorius , regi accessissent. cum

ipse factionis dux seditionem abiecisset: tunc deleto colligationis rei iniustae vocabulo, omnis iniuria furore tralatitio versa est inHispanos.&in hos Carolus Bironius repente impress1onem fecit: traducens pestes &mala in Atrebates Belgssque: vastat, incendit, caedit. omne latrocinium,

199쪽

DE v ITA HENR. M. quodvis militatis insolentiae lucrum est solius militis: destinatur vero non militi,sed ipsi Bironio praeda diues Varebonius, quadraginta millibus

numum aureum cuius est empta libertas.

Hispanico bello praeter suspicionem,& inexcogitata priori aeuo audacia,molitus est Teillius Portocar-rerus Ambianos intercipere.e Nauarra olim Vasconum sede,homo Pampelonensis:Portocarrerij alij per Ibm iam insigniter sparsi. quatuor milites rub portas glilcunt, tranuntque in vitiem e proximis cohortibus hac ruinam. sic leui surgente papula an perior vomica crescit, squalens putredo , serpens ex ea ulcuS enorme membra rodit. facinus hoc plusquabellicum: praeda inaestimabilis.vrnis timetur dominus, in exhaustae opulentiae possessor,regiae annonae gazς-

200쪽

LiBER III. sIque diues, heri paratae subiugandis Belgis, hodie reprimendis Francis.

sed limitis arbiter, per regiones Vniuersas quas Sequana & matrona laeti circumeunt , daturus incursum. fra num hoc Suessionibus, Medis, Bellovacis,ac inter ostia Somen Seq u a-naeque Vicinis cunctis.trames in Belgas Franco interclusus: Atrebatibus, Nerviis,Morinis securitas. V t Ambianis insidiose occupatis nil Franco tristius,nil celebrius vi r Ceptis.tota expeditio quinque me

sum fuit.Carolus Bironius obsidionis initia gubernavit pauco fretus milite: septem millia tunc responderunt ad nouem, & quatuor millia

moenibus claudebantur. totam deinde belli fortunam rexit,& venerui in castra Principes, Duces, corona

que Francte Magistri septemdecim. praesente Maiestate imperans, Leg