Gulielmi Sossi de vita Henrici magni libri 4

21쪽

DE v ITA HEN R. M. equo, regieque pexo laeti insiliit. Carolus in venatu locum Henrico dissiniens, cursumque describens:

,, Experiar ingenium tuum comes, &,, cruda te indole ad virtutem exeseri cebo e li1c sta, iam curre, vel sicis transfige praedam. Platonis soluit controuersiam disputantis an sit virtutis doctrina: disciplinam enim tanti esse boni compertum e puero, qui cum disceret ostendebat,parum esse dis criminis imperantem regem inter & futurum. Sed haec Caroli doctrina castigauit seuerius, & exacuit Henricum, quod coaetaneus docentis fuit ipse qui docebatur, solo quadriennio minor. Non solum tradita Henrico eXC-

pli regij irritamentis, sed puero in-

generata sunt sublimis naturae bona , dc antiquo sanguini diffusa in ipsum per auos transiere. Borbonia

22쪽

L1BERI. 2ttenim gens quit e fonte regi j santuinis, ille in coelo scaturit, & coelo Pij Ludovici recepta mens. gens 'on solum orta regibus , sed ipsis

aptata affinitatis nexu : Ioannes 3 orboniae Dux uxorem habuitoannam Francam : Petrus claruit ianae Francae coniugio. non solum

Jalatinis , sed militaribus officiis

pectata, socium abundantiae to 3orem expulit Iacobus, Ioannes,

P. Carolus, fulsere Comites stabuli irincipalis. gens illustris victoriis, ut inter praelia nobili nece fugit gnominiam salutis quaestae fugat,ilbertus Italici expeditione in Ba .mis castris contagione languens , Ionetur petere loca salubria: Du- Mem,inquit, oportet mori in castris. M arolus Romani muri ruinis pro ''aesare victor insternitur: malignὸ Rum sed militariter. Ioannem cam

23쪽

DE v ITA H a N R. M. lamitosus Sacti Laureiij dies rapuit, praelio ad Fanum Quintini. Franciscus Hispanos anxit Ceri solensi clade. Antonius Borbonius Vindocinensis Nauarrus Henrici pater, sub obsella Rotomago sciopeti plumbo perforatur. Ludovicus in campis Iarnaciis pugnans capitur, i captiuus mactatur, ferente Marte non bellicae & insolitae caedis contumeliam, sanguine etenim illo erubuit. Henrici origo tota bellatrix,

properansque mori. . Haec per ardua exempla virtutis verae facies, insons & ignara vanit iis r nam per tot egregias laudes, Boi boniorum Vindocinae Comitum Dux nominatus ante Carolum

Antoni j patrem auumque Henrici nullus k in sanguinis maiestate tu .lere viri congenitos non adscriptos insania titulos. inde virtutesHenrico

24쪽

L1BER I. 3rioria disciplina solum,sed a genere.

nensi solo, locis asperis, in auito castello praedii Corasj, sugens lac

bellicum & Martium. gens enim Beri earnia cita pede, & ensibus habilis, & laboribus assueta,colit agros non steriles, sed in limite Franciae, montano situ: inde exulant deliciae illae quas noscimus vagari per interiorem Galliam. Eadem Henrici pueritia bellicam peritiam comparauit in bellis : traducta per exercitus vidit arma antequam tractare posset, disciplinam magis quam Martis aleam secuta tenerum enim principem regebat; nec inconsulto damnis exposuere nobilis famae duces, Vaspares, &Franciscus Colinij, Mongomerius; Lanoes. demum adolescens ensibus& funeri se immiscuit. celebre rudi -

a . . .

25쪽

DE v ITA HEN R. M. menti dedit experimentum, quan do asper primum digladiatus est in campis sequanorum Ronatodu eaeis: ubi tyronem perduxerunt in aciem, Vaspares, Ludovicus & hic Belga, Mongomerius, &Bricmal

des. missus est in praelia pari sorte laudis & periculi: quippe non ignari rudesque belli duces Catholici re

pugnabant, Cossas, Strossa, Lavaletes, Castraeus, aemulatione offensis, pietate accensis animis. e Santonibus per Vascones,Cad urcoSIO -losates et properat Hugonotus stricto gladio: conuersa fronte re-

meat per medias Franciae prouincias. inde labitur in Sequanos, iactatque si eundo peruenit, velle urbis Regiae moenibus &tecto Luparinae domus taedas superijcere: est inter socios iuuenis Henricus non

tam visa quam laudis prouidui,

26쪽

, LIBER I

Coridere meditans vitae superstes imperium. obstat Cossas cum fidisso Cils: mucrone via obstruitur, &quaeritur. post acria discrimina, cessat praeliari Cossas cedens Henrico viam, non dissipatus aut fusus, sed insigni iactura nobilium tingens tyronis gladium. & Henricus tyro ad Tricassinum usque agrum penetrat, etiam ultra Castilonium, quod est praedium & origo Coliniorum. Hac expeditione , dux tametsi Hugonotae factionis dicitur, maiestatis hic titulus fuit non curae r regimen bellorum penes Vasparis Colinij peritiam manebat.post prς

cipitatum Vas rem Colinium coepit ducere,vim manus ostendens in raris manipulis, virtutisque numerum in mediocribus castris. totis

27쪽

DE vi TA HEN R. M. numerum semel apud Arebianos: duodecim aut quindecim mille creber & alacer illi exercitus' quatuor semel rexit myriades, sed aliena castra, ouae ut Legatus Valesii cir-

cum Lutetiam administrauit. duces in A quitanis olim reprimentem secutae Hugontitum subitariae tut ς, quadringenti saepe equiteS cataphracti , sci6pigeri item ex equis velitantes non bis mille, rarus pedes, nec integra illi myrias apud Cultras as. certauit indulfria perita animos potius conglobare quam ordi

nes. ausus eo acrius Henricus cum

paucis , quod mortis impavidus probe sciret, nil plus quam mortem

a virtute dari.

At memorare quicquid in Vanconibus & Aquitanis aduersus Ma-yennaeum, Bironium patrem , si ptemque alios duces quadriennio

28쪽

L1BER I. Τbelligerauit, leue asserit ipse scriptor annalium est quς singula examinat. regentis ergo ducentisque prima claritudo fuit per annui a Cultras

sinuma

Quando Fontanum-Comitis in Pictonia oppidum nundinatione frequens, duodecim oppugnauit tormentis, deditione cepit AlbanL. que nominis militem qui loci praesidio destinatus prementi Henrico

cessiri rumor erat inter plures ea

aetate , specie infestandi Hugonotos , belligerari aduersus familiam Borbonicam: & praetextu religio'nis regios hqredes offendi, quia proximus regis haeres Nauarrus Hugo noti dux erat agminis. rumor 'ille seu verus seu falsus, non est huius loci lucubrare. ver)m indignantur Contides & Suessio Borbonij prim

cipes Catholici, Condatem fratrem

29쪽

DE v ITA HEN R. M.

etsi Hugo notum mille bellorum

obsideri periculis. tunc enim trium robustillimorum ferociuque exercituum pondera, voluebantur Hugo notorum obtritura caput: queis

Hugonoti resistebant duobus muniti exercitibus, Alamannico , &Aquitanico. igitur in Hugonotica ambo se ferunt castra illi principes. solus restat Monpenserius Valesi

regis comes: etsi comes, Borboniorum tamen suorum no oblitus,

sed amans. Monpenserium solum adfuisse Valeso dixi: nam Carolus Borbonius, ut sacerdos . inermiserat. nulla Vnquam hora apud Fra cos visum est quicquam simile, desertos regio sanguine Catholicos: militare in hugo noticis castris Au gustae sacraeque domus viros quatuor,nec quatuor hugon' s. istud accidit quando aut priuata insilen

30쪽

LIBER I. stium odia publico iure praetexuture aut quando priuatae defendentium iniuriae, publica etiam iniuria vin.

dicantur. Contides horribilibus se miscet Alamannis: Suessio diuersa

in Austrum parte tendit ad Nauar-rum , Con datem ove. ita accitis e proximo Lutetiani soli nobilibus quibusdam alis,pergebat clandestino in Aquitanos itinere. tumebat altus Ligeris iratus tam alieno C, tholici& Hugonoti foedere, negans traieetiam, & undae clamosus plus solito. peribit Suessio, si liugonotam societatem audere diuulgatur: protinus ab omni Celta opprimetur r nec militis odia vitabit, aut

creto monitus, fatigat Pictavos, Andegavos,Turonesque. ex itinere

diquot equitum signa & Ioyosici