Gulielmi Sossi de vita Henrici magni libri 4

61쪽

DE v ITA HEN R. M. etiam secto,si quando accidit, ignominiosum. Exit vero ad vicinas A quas loco commodo pugnaturus. Munitus vallo Princeps, breuibunque se castris arcens nil adeo timere debuit, quam si vinceretur, ab Ar quis in aquas non remoti Diespici littoris prouolui. Nec ulla spes in , Oceani perfidia. Heri & ante mensem, sub Valesio quadraginta militum millia planitiem occupabant: hodie extincto Valesio, non militiae decimas Henricus numerare potest.

Sed quod insigniore nota dignum,

non accrescunt aduersis factionibus

qui dilabuntur :, imo dissimulant, evanescunt, dum pauci apud Henricum su dant in officiis. Sic Pollux occultus est in obscuro Therapnes sinu , dum Castor Ioui famulatur: nec ut Pollux alternant isti apud Iouem nostrum excubias.Francis eade

62쪽

LIBER I. 22

est causa,idem ius belli, salus familiae

regiae. Mutata quide persona Principis, remanet tamen Princeps. Cur desunt milites, causae, iuri,R egi Spectate Principes aleam fortunae vestrae in Henrico, quem fori nae desertrices abiecerant dum tepescunt,& silent inter dissidia subditi, dum ignorant Principem, quem nec throno deuoluunt, nec subli- l

mant i nimirum pauentes in tem- si s

Iestate Franci dissidebant viribus

uius Neptuni: dubitare de eius authoritate cessarunt, quando furore elementi conspicue subacto patuit vere maris Princeps, fluctuumque arbiter. Ergo ipsi paulo ante certamina , in militum solitudine quid agendum deliberanti, Bironius senior censebat. P er de nos Princeps,uiles & pauci sumus, nec patere virtutem tuam

63쪽

DE VITA HENR. M. numeris obrui. Admouet tibi Ma-yennaeus fatum: cur accedenti calamitati occurris,venisque in proelium abrumpens vitam, & imperij fori nam, quam tenere abstinendo potes si certas , restat tibi aut ferrevin cula, vel mortem occuparer to

deri summus fauor, novusque Hugonoto. Moesti & Monpenserius,& Aruernus, & Castillonius & Bbronij nos squalentes despiciemur in opprobriis audaciae tuae. Nam Suessio, Longo uilius, Aumontius, qui ad auxilia nostra eelerant, sexaginta passitum millibus a te distant, comploraturi modo funus tuum, & post cladem sero venerint. Cum tot, in regia anima, populorum vita salustque, benigne Princeps , saeuitia est voluisse mori. Transi lembo ad Britannant1: dabit amica Princeps arma,

militem, stipendia. Nos protecti

64쪽

L1BER I. 23 ieppae vicinae moenibus pendenem in littore rerum & regni spemuebimur. Si resistimus, reperies uos: si morimur, nil rediens perdi-leris: littus enim forti cedit & arm

o cuiuis.

At Princeps : nequeo sciscitari pse auxilia : regem per ministros, 3ironi, auxilia inuocare decet. Si so-o hostibus cedo , nequiter solium ieinceps spero.

Pro seipso praeliari statuit Copias

Henrici si numeras, vix Romani inistituti haec legio , militum triginta nillibus obsessa superauit angustias,

xitumque comperit una praeliati te, sed per dies plures cotinua. Opusice miraculi, audienti non fortui-o tolerandum: ab ipsis tamen dimiantibus confectum: dicendum totiebus, quot perachium est. Susilent pauca annotanti. In praeliantis

65쪽

Dg v ITA HEN R. M. conspirati nube caligat,trepidatque pars peditis nostri. Confirmandis vacillantium animis,praefectus Helvetio praetoriano Galatisius in hoste conuersus, infert se et Et quo perfide

conspirate praecipitas 3 venis in necem : exscindam perfidiam hac machaera: ecce macto scelus. Cum dicto paucos feriens , conspiratos arcet ea parte: dcexemplo vigoris restituit marcentes apud quosdam peditum nostrorum animos. Non vi, nodicto , sed aemulationis per corda vibrato igne, componit fluitantes nonnullas turmas, quae turpem fugam respectabant: nec ut Scipio Canusij, directo in suos gladio meditationem fugae coercuit. Curia vi

ro patria sub Alpinis iugis. Miraculum certaminis qui volet examinare,

sciat quod nullus hostes vicisse labor, sed assiisisse insidiatores. Pedia

66쪽

L 1 AER I. a. aes enim Helvetij hostiles: Germanique, seu viderint bellante nostro nutantem Mayennaeum, seu astu ita fecerint,conspiratarum partium de sertores iurant in verba Principis. At inter dubia certaminis, in eundem periuri torquent hastas, scelunque mutant scelere. Princeps verti iubet os machinae colubricae in rebelles, manuque propria intendens perticam, colubricae dorso ministrat stammas, necem, irasque transuΟ-mit in flagitium. Non ut Vulcanus Ioui cudit fulgura, nec ipse vibrat:

idem ecce Deus hoc proelio, ignes facit & igne ferit. Ambusti quidam x fracti: semineces alij pallentesque fugati: & quem non terreat missile regis Z immissi per fugaces quingenti Franci pedites exultant strage. Factus casu perfidiae monstrorum do omitor Princeps, vi viam aperit: Op-

67쪽

mis victoriae spoliis graeca voce de

more oraculi, Dene,locutus,sequentem interpretatur fortunam spondetque t Lutetiae suburbia incursat. Conia spiratus illa excubiis & milite cinxerat, tormentis in idoneo dispositis, vi suburbanae aedificationis elegantia eximeretur incendiis. Princeps vim affert audaciae, & milites octim gentos tantum obtruncat quia sollresistebant : consternatae caterua caeterae pernici fuga solum replaudentes dant se in urbis viam. Premit Victor, promiscuo fugientis & Ω-quentis impetu trudit se noster,portasque praeteruolans spectatur gladiator intra moenia. Minatur rapinam speratque: promptus ad praedam quanto magis strictos ensis, de

68쪽

irma militem hortantur, seruntque id lasciuiam. Sed refraenat suos Hemicus, canensque receptui , in sua quemque signa refert. Et nisi pa zos illos praecipites qui iam se intro-Juxerant, reuocasset: quia ingruen- ibus legionibus patebat aditus, ea ite direpta urbs gentium decus com idisset. Vbi retrogressus est noster,n urbe trepidatio fugacium, pauorm bellium, lugent matronae, plan- unt virgines. Fundere se in publitum viduiras, orbitas, nexus amici-iarum dissolutus cuncta desolare. ortissimo cuique suprema virtus ulcire portas, & obdere pessulo. Exire ut irruptione , sipua nocensque laga crudescit in opinione futurinali. Tormenta capta tredecimuere Henrico luerum & probatio ictoria: terror ciui ex armis suis,sa e trucidatio. Gesta haec per dies

69쪽

DE vi TA HEN R. M. omnium Sanctorum festos: &cer te cum tantis periculis Lutetiani co-flictarentur, erat non solum pro tempore, sed pro aerumna inuocandus omnis Sanctorum chorus. Non quiescit ciuium fremitus, vacillat etiam in aduentu nocturno Mayen.

naei: nec enim plebeia ingenia putant auxilio celerasse , sed timuisse, qui noctu venisset. Dabat per sequentes dies conspiratis Princeps Iraesentem occasionem proelij, mi-kari quovis irritamento bellum inflammans : prodiit nemo in congressum. Inde per Celtarum longos tractus diuagans , Stampas, Vindocinamque deditione recipit. Turones postliminio visens,ouansque urbem ingressus, osculatur adlabentem genibus Legatum Senatus Veneri: cuius certus amor in re incerta, & iam

70쪽

nde a principiis inopiae regiae ardere oepit. Henricum salutauit quarto 3rincipatus mese, despectum a suis, iost caedem Valesij nouum homitem , & in re exigua vi maximum olens. Insignis constantia Senatus gnoscentis periclitantem . nam ct

les suas sustinere & alienas comple- i , aequa magnanimitas. At cum oleant bellatores,non solum hostes

icisci , sed hostium fautores: regi

danditus Senatus, regiorum ho-tium vindictam prouocat, & speriit.Relata Senatui commodum grainia, tacere expedit: exprobrat gra iam qui recitat, etiam delet. Hilaratus Princeps hac constanum virum gratulatione,pergit alatior ad gesta: Coenomana, Lava-um, & plura, sed taedet numerus, adunt se in peregrinantis & excur-:ntis sinus. Castello Mayennae im-