장음표시 사용
21쪽
IΦ. Detestandae quoque sint praeterea lites ob erebram iurisiurandi diistionem. quae in judiciis fieri lolet, cum ibi jurandumst de calumnia, malitia, veritate, credulitate dc aliis. Viri autem bo- ni tam dubiain periculi aleam, absq; religione magna, Vix la aiunt. Ui-oriae enim cupiditas hic multos saepe sesellit. Merito etiam suo jurisjurandi turpis existimatur esse conditio, l. non dubitamus - Τ. de eondit. s demonstr. modestiusque ac verecunde magis eum facere, quid id, si possit, evitat. l. illud autem 2 S. I. I . de Constit.peo. . Necenim alii, quam homines impii & leves facile ad jurandum ax religionis . contemptu ruunt, i. quaesus conditione g. r. de condit. e. es Christus a s. de iureiur. atque juxta Iuvenalem Satyr. I 3. intrepidi quaecunque altaria tangum, iuramentaq; non magis curant, quam.αntiquas m nos domus fumum, Henr. Goden. Cons IO. num. I 8. Hering de fideiusf. c. 7. n. 92. Gilhanc tr. δε iureiur. g. 9. u. 38. Pruckin. V . a. Cons. I 6. num. 36. Verum qui se juramentis abutuntur, revera in . Spiritum S. committunt, juxta D. Tl m. a. 2. q-st. I 4. art. a. Na- arr. in Manues. c. 23. n. I 26. JOh. Pet. Ala tr. de advocati Christ. 3.
1. q. 73. Venti de Valent, Parrbm. litig. b.. I. c. 8. n. 36.
. II. Quam dubius autem litis eventus sit. jam videamus. Optimam licet habeas causam, victoriam tamen inde tibi certo pro- , mittere haud potes. l. quod debetur I .st depecul. l. eriam i s. ut u-gat. s deicom. nom. cav. Dubio namque & incerto judicis placito se committunt litigantes, euius errore, vel imprudentia, vel etiam avaritia jus partis perire solet. l. Si per imprudentiam s de evicta. squis absentis s. s.fl iudex 4. δε oblig. sact. Quod bene intellexit Neibiades. qui cum e Sicilia ab Atheniensibus citaretur, ut criminibus responderet, abdidit sese, negans litigandum esse, si quo modo liceret
effugere. Subiicientibus aliis, non igitur confidis patriae de te uidie tutae: Imo, inquit, ne matri quidem crediderim. Metuerem enim mis fors imprudens albi calculi loco nigrum immitterat. Erata. in adami chil. 3. Cent. s. num. 98. Hac in re memorabile exemplum est, quod late refert ICtus non incelebris Daniel. Mollerus in commain. ad Con- sit. Aug. Euct. So. L . c. I9. a. num s. inque ad n. I. ubi declarat
22쪽
dum sitit firmis & perspicuis argumentis eoinprobat, ido in casu novationem factam non fuisse, quod etiam Scabilii Lipsienses & Witi hergenses approbarunt, nihilominus reum ex ista ratione illa in causa absolutum fuisse commemorat. Hinc tandem inter alia num. su lieit: Didici vero eum alias, tum ab hoc quoque exemplo, veri mum esse illud Imperatoris in L qui explicandi I α C. de accusat. exitum cau-
uestrum in potestare es more judicantis esse, Ur quod Baldus nosser scri- bit, dubium esse litis eventum, fle ut belli, eoquae fieri, ut multi etiam sub justo et eo pereant. Et tandem sub n. s 3. Hippolit. de Mars in Co=fsS. in priscribere, inquit, his verbis: Possunt Advocati jura suorum clientum dicere, s allegare in voceris scriptis, sed non pUsunt cogeo Daicos, adfaciendam justitiam, hed eis necesse est, potirtolerarerest tianiis iuum s superiorum, licet bene cognoscant, quae fiunt, qua facienda forent Haec ille. Quare non immerito litis exitum inter
casus fortuitos enumerant Bald. in L qua fortitis num. 2. de pignorata 1. Carpr. juri pr. for. p. I. C. I. def. 9. dc praeter hos I evr in I. compraetus num. 69. F. de R. I. Meneses in ritis. C. de transact. n. 3.Walsi allegati ab Em. Rom. Valer. de transact. in proem. n. Vent. de Va lent. in Part. litu. lib. I. ι 4. n. I 8. ubi allegat Ant. Mar. Speltam,
qui aequiparat lusorem & litigatorem, qui uterque spem vincendi hahet. Sic alter ille Diogenes Gallicus Rabataeus de litibus indendum esse tesseris suadet, quia ta optima causae peri possunt, flautisdex, aut advocatus, aut procurator, aut referens, aut partes iese necessarianegligantes omittant. 2uod autemper tesseras jus laederetur, id tamen multo tolerabilius esse, dicebat, quam tantos facere fumptu6 tolerare immicitiasgraves atque perpetuas, negotia se a magis necessaria negligere, adsoeatis s scribis se submittere, re dies noctesque anxietatibus toris
incommodis habent Lipsius lib. 2. politie. e. l O. Petr. Gregor. lib. 2. de rep. c. s. Nathen. de justitia in litibus vulnerata e. I. Mar. Cureli. inustriit. ad Iacobi leges nota et 3. Sola ad Constit. Sabauae in pras Re- i
bust in regula de sub roganan T. Lucas de penna in L litibus C. de
23쪽
eta. Meteot es censit. lib. I ra Paul. Montan. de jure mular. e. 33. n. 2ss. Hieron. Gonratra. ad reg. 8. Cancell. g. 7. a. u. I 9. Cevall. in praefat. ad tom. 4. conrm. contra commvn. D. Lara de Pita hominis c. a . n. 4s. Morquecto de divis bonor. lib. I. c. I L. num. 23. quos refert Valer. d. ιr. in proem. n. 6. His addantur Venti de Valent. lib. I. c 8. per tot.
CarpZ.8. IAC. I. D. s. ibique Gos in. ab Ebbach, Nevia. lib. 6.9D. pl. Mad. Hillig. ad Donet tiL I7. c. I. M. Q August. Barbosa in pasο-ral. allegat. 79. num. I 4. qui reserunt inscripticinem Palatii Medio lanensis, quae in compendio praecipuas litis nislestias di incommoda optime representat.
g. Ist. Haec ditium incommoda perpendcns Ecclesia earum vineulum dissolvi precatur: disset, litis vincula, adpringe pacissa aera, Item, ne litis re=wr insonet; itidem, extingue anmras tutum. Et Iidem merito id ex animo optandum est, cum nihil prosecho dete abilius sit litibus, quibus in foro homines Daemonum more rixam Turi & alter in exitium atque pernitiem alterius levi compendio ducitur juxta Senecam I 2. is ira.c. 7. Et Divus Ambrosius lib. s. de viris ginib. Ursus inPit, pax es, in foro lites, Ckrsus justitia est, in f νο iniquitasi christis es es, infor raus atqneperfidia. Sic Plin. l. L . 3. Novi ait, qui in foroa s veris litibus terimur, Muiram malitia, quantumvis nolimus, addis muc
s. I 3. Perversitanum itaquelaonrinum gemisest, qui adeo Liibus sentiassuenisti, ut malint se, vel adversari tun perdere, quam ad Amicabilem venire Compositionem, qnos observare video illud S necae lib. I. de irae arat tu mo perae, ain ego te. Verum hi merito suo νituperantur a Wartesio autore saepius a vobis citato in Ese Germ. Aabbrev. lit. p. 3. cap. 4. ι-. 93. his verbis: Plamns mae ein besstrae
bene esse licor, eum perverti litibu . Apposite quoque Gevarra p. a. Horat Prisc. c. I .p. m. 8. 8n lanceis herrarenaea und tin uani
24쪽
Lasque in ebnservare. Boni viri e contraris mallant re alIpa earere. quam molestia judiciaria vexari, praesertim quando vident Sacrosanctis justitiae ossicinas ubique constupratas. Oldendoνp. OG I. ad Ir. n.,Dn. Maimius adiit. β. AHiemur. D mut.. u. 2s. Di . Brunu. ad i. Item Fres 4. I. P. n. est. tu. Mn modo liberale esse, dixit Cicero. Id. a. c.juresuo cedere, fias fructussum propter judiciorum per cula. Et Causidicus ille Demosthenes, oportet inquit, non nihil cc dere ac reminer' ne videamur cupidi litium e e. Similia habet Petroniussat r. p. 7 plane, inquit, placcet emere, quamvis nostrum At, quod
agnissimus, s statuo aere recuperam potius thesaurum, am in ambiguam litem descendere.Valer. in cinero . de transact. u. IO. Magnus quoque Grotius in conse mari . anno A in lib. Evange Matth. c. s. m. . O .p. m. I I m ait :A incnxu , quaepiarumq; litibusflent accedere,ansimus exulceratus, vafriae a res, ne sine ampliareo, impendia, amocatio G negotiis melioribus, odis denique ; noudubium est, quin Vir bonus sprudens multo, A posset, libentius At iturus ad arbitrium ,. aut etiam quavis tolerabili paritione tot molestias redempturus. . quiu s cum is Ulpiano in l. 4. g..1 - leaven judic. mul. eausa vituperio minime δε-- 'gnos existimamus eos, quorum cogitatio Meo verecunda, ut lino ex erentur. Novimus er Papinianum in V Τ. famin ercisse. laudasse fratres, quod lite renunciat ultroncam tranractionem inierint. In pro overbiuin abiit: utiliorem esmacram concordiam, quam pinguem se tentiamNathen. dejistit. inlitta. vulnerata c. M. quod Germani im
ter quoque Galli': II igne asse quise metho δι processi. . Neque, facete minus quam prudenter Laurentius Zingress Eloimoris Mogunr
assumum tene, tene, quam cmaram cape; cape, siciper litigium, uti id reservvent. de Valem. inparIE. Iulii. I. c. Iun. I n
25쪽
24. testatur Saera scriptura senes e. 3. quod amicabiliter eontroversam. quae inter eos erat propter pecorum pascua, composuerint, dum vid licet alter alteri loco cessit. De duobus Senibus scribitur in vitis Patrum, st. I .p. a. quod, postquam multis annis essent inter se converis . sati, re nunquam litem habuissent, dixerit unus alteri, faciamus & nos unam litem, sicut homines faciunt: & ille respondit fratri, nescio. qualiter fiat lis 3 & dixit; Ecce pono in medio laterculum, dc dico hoc meum est, tu autem dic, non, sed meum: inde fit litis initium. Posuerunt ergo testam in medio, & dixit unus eorum, meum hoc est; αlter dixit, non, sed meum est: et ille respondit, etiam tuum est, tollere vade, discesseruntque, nec contendere inter se potuerunt. Mem rabile quoque pacifici cujusdam viri exemplum resert -tor dee
rum hic Vir, quod proverbio admonemur et nummum quaerupesia lentia i Δοι ilii da, s ducat secum, dum scilicet pestilentiae, idest pestilenti illo, dc pernitioso Λdvocato lucrum quaerenti, nummos dure maluit, quam cum eo litem contestari: perditurus alioqui tempus, deindo animi tranquillitatem & innocentiam juxta Augustinum. r ferente Joh. Vulpio in Fre, auet. n. 36. p. m. 3 I
Is. Ex dictis itaque dilucide satis eonstat, maximam beartitudinia partem esse in vita morali litibus carere. Id vero praestat. Λmieabilis Compositio, utpote cujus finis est, ut controversiae orta sive oriturae finiantur, vel sopiantur. L I. vi π Lact. l. 6. 7. 1 . 3. ISδs. 3O. c. cod.
26쪽
α ' i ,. L i m Malitia autem hominum hoc utilisnmum adverses lites remedium de primo suo incorruptoque statu deturbavit, flectundo nimirum illud ad alium eumque prohibitum sinem. Siquidem multi calumniosa proximis suis, hoc saltein fine. litigia movent, ut postea Amirabiles Compositiones offerant, ct id, quod jure non posiunt, ita callide dc insulte acquirant. illustris Dn. ab Andier in juris'. pubLs pris. l. a. t. q. de transact. rum. I l. '. 496. Castrensuap. Paciau. cons. 2 n. l3.s cous. 9, num. 27. Sic alii Amicabilee Coinpositiones ideo instituunt, ut perpetuam injustae suae causae prote- ationem obtineant, intere. que quiete dc pro lubitu bona vi, aut elam rapta versare queant. Die quilite Oand lungen, inquit Lehmamnus insoria Polit. voee Uirgieiten num. .p. m. 79 I. Drdea div
peccant, & peccatum non dimittitur. nisi ablatrem restituatur. c. pecocatum de Ra Lis 6to. Mantica de taae in s ambig. convent. lib. 26. tit.
LItes inter partes componere possunt omnes, qui nec ob desectum judicii, aut sensus necessarii impediuntur. nec lege, ob aliam eau'sam prohibentur arg. l. Iet. s. a. 1. de Iudic. Scam. de judic. lib. 2. G2. n. S 67. Primi generis sunt Furiosi, mente Capti. Pupilli, Muti Surdi, I s. g. l. Grecepi. arbit. Furiosum tamen, qui dilucida habet intervalla, hanc provinciam suscipere posse putamus L Iet. 6. I. Τάου judici ibi: sperpetuosuriosi1. Hunn. Enc clop. p. 2. tu. U. c. I. Iras I a. Sed non Ceeci,arg. l. 6. j. de judici l. I. s. s. A. deposui Neque Prodigi, cum horum vitium non impediat, quo minus alienas lites ex aequo & bono componere possint, viae l. his qui I 2. Luit. AmtorWcurat. non obstante I. go. de R. I. siilhaas in ari. Dd. αρ. c. L. p. 3. f. . n. 23. in AmD - 2. De
27쪽
g. 2 Deinde Iege prohibentur ob statum Servi, II. de recepi. arbit ob Sexum Foeminae Is C. h. t. quia mulieres pudia vitiae, & operum, quae illis natura permisit, memores esse consent neum est. Verumpnte hanc consitutionem mulieribus integrae A. - mae id licuisse putat Cujac. I 3. obf. 23. Nam dc Homeri 8. od 1. Mreta uxor Alcinoi dicitur etiam inter viros lites disceptasse. vid. c. 4. L. de arbitr. ubi excipiuntur foeminae iurisdictionem habentes conLLanse. de Arbitr. p. 2. n. a. Gilhaus d. s. q. n 9. Blanc. de Comprome 'MU. 2. Num. 34. sseqq. in. 4O. agit de Hermaphrodito. Rulanα
7. de re Dd. ex qua intel ligimus, Minorem lites componere posse, si major 18. annis sit, si Magistr tum gerat, si a Iudice ad id constitutus st, scientibus partibus, qui in eum consenserunt i cc. Praeterea lege quoque prohibentur Laici in causa spirituali, c. 8. x de recepti arbitrict ibi Canis vid. Gilhaus. d. g. 4. n. q. vid. Omnino Hunn scio
9.. 3. Caeteri om aes admittuntur, ct parum refert, integrae sa-mae sint, an ignominiosi, arg. l. 7. pr. f. de recepi. aQ. ibique Brunn. Laici ct clerioi, ωid. l. 32. 11 Sacerdoris q. d. I. Gilli. eis. m. c. T.'. 3.L . num. 3. Lank. d. m. in a. me N. q. Hunn. d. m. pl. 2. rit. 4O. c. I. n. 3. s. Sed & patresiam. & fitillam. l. e. d. t. ita, ut hi In rebus negotnsquc parentum Arbitratores esse possint l. 6. d. r. l. 7 .s 78. ff. Dae consentinue parte adversa Brunn. ad i. 77. Sis utriusque partis amiei litem componere possunt I. 3s. C de transact. e sentit Mat.
b. g. I a evis ter Dber, PerithtFιά rb. Imo ipsi litigantes absq; antor te judicis, nisi de publico crimine agatur l. I. g. indequaritur1o. de P. nov. Nunc ibique Zas n. s. re Gothose. ut sad L 6. mo. μα2 3s. C. de transact. Quid enim aliud agere tenetur judex, quam hoc. in eontroversas eorum dirimeret 3 a quibus si sponte recesserunt, At id ratum habere d g. Io. in S
28쪽
. f 4. 'ς ροῖ α' qusque Majestate indigna res est, Amici-
pe Pruicipis esse debet, lites minuere, finire & tollere arg. l. properan--- i 3. C. de iudic. ibi Dn. Rrunnem l n. OF . p. r. c. I Aef. n. ε. stem a subditis scandala removere, x pacem atque tranquillit rem inter eos conservare, cum ita quiete subditorum quiescat Prii, eeps, re in pace foveatur, c. r .is . . iu sto. Pedep. de Senis eo . 18 s. ivr.& ex eo Cardin. I sebus sit. P cones. 679. Aceedit,duoi praetentia Γrincipis ad Concordiam partium multum tribuere possit - Propter majestatem, quae nimbi instar divini eum undiquaque ambit M vcnerationem in animis hominum maximam producit Hine ina gnae seditiones Prine is, aut viri cujusdain insignis zonstamisque prae- lentia oc autoritate te datae sint, quod paucis thisce vorsibus exuateat Vargilius lib. a. Amiae . At veluti magno in populo cumsepe coorta, Seditio est,iavitque animis ignobile vulgus Iamquefaces saxa volant: furor arma misistrat. : mputate avem ac meriti Morte virum quem Conspexere, lent arrectisque auribus adstant:. regit dictis animos, ta Pectora mulcet. iExemplo est Λlexander M. militum seditionem sedans ap Curi I rs e. 2. Iustin. l. 28. 4. num II. Et Iulius Caesar milites tumultuam 's autoritate sua compescens ap. S t. in eius vita c. 69. N 'o reno
- Sutit aggere fulti ' cespitis, turrepidus vultu, nastuitque timeri
ouod si itaque Principis praesentia re autoritas tantum cima nassitum teditiones sedandas possit, quid non penes litigantes emere poterit. praelaruia si ad autoritatem Iuavitas orationis accedat, Θ aliat Pria
29쪽
estes eorum animos fumatur, quibuscum vivunt, ut ait Ant. decuendira l. 2. Horol. Princip. e. 4o. Neque etiam exempla desunt eorum. Principum, qui ipsi met judiciis interfuerunt, & litibus vel amicabili via inter partes finiendis, vel sententia decidendis operam dederunt. nti Suetonius id des fatur de Caesare in ejus vita c. 43. de Augusto c. 33. de Claudio e. I s. de Galb e. 7. 8. 9. de Domitiano c. 8. Sic Car lus M. introduci ad se litigatores, ct jura sua exponere jubebat: atque ubi ante eos audierat, litem si poterat, amico & placido arbitrio.con,
ponebat ; Sin irr imas, sententiam ex aequo& bono pronunciabat. M.ti-Macbiaveil. I. 3. Comm. Theor. 3 s. id refert ex annal. Franc. anno 8OO.W814. ubi plura tam antiqua quam nova exempla adducit. Vent. de Vatini. in Parth. litigios. I. a. e. I o. n. s. Verum ex Verbis Mode.
si ad Valentem apud Ammianum Marcellin. l. 3o. objici posset: --jus esse sincium RegisWPrincipis, quam quod litibus eonfumi debeat.
Imprimis cum res admodum taediosa sit, nec Principis studia patian. tur, illum minutias litium addiscere. Amisi. i. doct. polit. c. I 6. Et Cominaeus lib. 3. de HIL Gall. negat. ex usu Principum esse, ut ad colloquia coram coeant. Ergo multo minus ad litigia promiscue audienda ct componenda, quia ex tali conversatione contemptio dignitatis nascitur, L I s. deo f. Praefid. Ad haec omnia respondemus, quod Prineeps nee semel, nec etiam semper litibus privatorum audiendis di finiendis ipsemet operam dare debeat, sed statis tantum temporibus. Deinde, quando lites adeo graves sent, ut vel inde reipublicae uliquod periclium, vel familiis illustribus grave damnum & interitus metuatur, tunc
ossicio suo nihil majus, nihil dignius facere potest, quam inter partes
Sequitur ex, qui potissimum in id incumbere debet,
Et partes concordot. Nam ad ossicium Prothoris pertinet lites diminuere L et r. Τῶ R. C. e. em litibus de dolo s contum. I. a. de S.pul arc. p m, per amicabilem scilicet eonventionem, aut judicialem sententiam L s I. C. de Episc. s cieris. c. I. X demur. petit. Hinc mortaliter peccant Iudices, si id omittunt, Matthias Castit. ad Phact. Mais. fm. 3 6. n. I. ct Uent. de Ualent. in Path. Iul. lib. 2. e. 4. n. 9.tum, quod ossicii sui memores parum sint, tum . quod contemptores
fiant legum, quibus haec cura ipsa demandata est.
30쪽
ast.. g. s. Praeter Iudicem tractatus iste institui quoque potest per commissarios. Separari autem debent Commissarii, qui dantur ad concordiam ab iis, qui daretur ad judicium. Hi ab actore tantum p tuntur, ut eis causa eognoscenda delegetur. qui in specie Commissarii dicuntur. Illi autem a quacunque parte deposcuntur, ut sint, qui Λ- micabilem Compositionem inter litigantes tentent. Commissarii ad concordiam ab altera parte possunt repudiari, quia nemo invitus ad Amicabilem Compositionem regulariter compellitur: Commissarii autem ad judicium, seu delegati respui 'non possunt B. Dia. Brunnem. in Proce .c. 2. u. S.
g. 7. Petuntur hi Commissari d Concordiam a Principe, vela supremo loci Magistratu, qui eos etiam sicile concedere dc delegare solent sub hac formula, ut nimirum inter partes primo concordiam tentent, ea vero dissoluta per viam juris procedant, vel causam&acta ad judicem ordinarium remittant Gail. I. I. OU. 3 s. num. l. a. de P. P. e. I 8. num. 6. CarpZ. p. I. Const. I. des Ill. num.'p. I. Acis. 97. num. L Et sub eadem forma scilicet Concordiae & justitiae delegationes Caesareae plerumque expediuntur, uti videre est ap. Besold. in
g. In quibusdam tamen judiciis judex ex officio litiganti
bus tales Commissarios adjungit, praesertim quando faetiam obscurum ct causa intricata est. Hoc enim Magistratui ex officio licere tradit Pacian. - probat. lib. I. c. 6 . num. 4. Ita in Suprema Curia Mechimensi observatur, uti tradit Danhaud. in Prare Cisi si I98, v. 8.s G I99. num. a. Sic Summum quod Wgmariae est, Tribunal mundem morem tenet juxta ordinat. proees . p. 2. r. 7. g. a. Iure Lu-becensi quoque ex omnibus, quibus lites praepediuntur, remediis,optimum repertum est ; sub primordiis litium ex Senatu deputare, qui . Compositionem tentent & moliantur, aut ea non impetrata Senatui tamen reserant, an & ad quem processum non sopita remittere velit. J. L lib. I. an. 3. tit. I. ibique Mevius Atum. 42. O lib. art. a. tu. a. , Nihil vero reserti totus Senatus negotiis aliquos praeficiat, an vero eius nomine alii, quibus a Senatu potestas relicta est, veluti in aliquibus