장음표시 사용
861쪽
8ὶ DIATRIBE DE VERBO CERNI.. ελ) Et quoniam verbum κρίνειν apud Graecos InoStrum cerno originem suam debere supra diximus in
praecipue significat judicare ς hinc Festus , Nonius, et
omneS , quod sciam , recentiores , cerno eandem Sipnificationem simpliciter tribuunt. Sed ut accuratIore examine deprehendi) notio verbi Iudicare recte ac- Commodari nequit nostro cerno : quod proinde hac in Parte ex usu verbi Graeci κρίνειν minime judicandum ESt. Sic ex. gr. tritum est loquendi genus , quid Iuricas de hac re 7 i. e. quaenam est tua hac de re opinio, Vel sententia : pro quo barbare dixeris , quid cernis ne hac re t Pariter pro illo , quod est apud Terent.
in Euri. I. 2. Iudicare aliquem ex aliorum ingenior dicere non liceat, cernere aliquem eae aliorum ingenio. Prieterea notandum est, interdum quidem pro cernere salvo sensu adhiberi posse judicare : attamen alterum
ab altero non parum differre , si singula ex propria notione et significationis vi spectes. Sic e. g. in loco
illo Terentii supra citato num. s.) Tum illa , ut
conSuetum amorem facile cerneres , rejecit se in eum
sens quam familiariter: Si quis pro cerneres dixerit Iudicares; ad sensum parum ad propriam autem
Vocum notionem multum interest. Nam cum dico cerneres translatio Sumpta est a visu Oculorum ut num. s. exposuimus ) hoc sensu : Ut consuetum amorem facile cognosceres et perspiceres; vel, ut Consuetus amor non minus evidenter tibi appareret, quam si oculis eum cerneres : quae vis et notio verbo
judicare minime inest. Unde falleretur utique, qui in ejusmodi generibus loquendi cernere proprie idem CSSe censeret, ac judicare. Pariter in loco illo Terentii , supra num. 3.) adducto : Si recte cerno , Hedio est: a sensu quidem non aberrabit, qui pro recte cerno , dixerit, recte judico, nam et oculis judicari res dicuntur j attamen magnopere errBret, qui , ubi propria vis et notio vocis cerno explicanda CSSet, eam non ad visum oculorum , sed ad judicium animi ibi referre vellet. Quare ut rem in Pauca conteram) sic censeo ; notionem judicandi verbo cc nere non convenire , nisi quatenus judicare etiam
862쪽
Ponitur pro, rem controversam , vel litem dijudicare: ut in Epistola Casii ad Ciceronem lib. 8. ad Famil. I . Har riscordias ferrum o vis judicabit: i. e. dijudicabit , vel dirimet. Et quamvis τε cerno videatur
etiam exponi posse per Iudico, quatenus refertur ad notionem illam, de qua num. 8. egimus i minus recte tamen quis notionem illam specialem per verbum multo generalius exponat: praesertim cum in promptu Sint verba constituere , et decernere, quae prOyius rem tangunt. Quod autem ad verbum Graecum νειν adtinet unde Latinum cerno ortum est) fateor quidem illud notione judicandi maxime frequentari
sed hac in parte verbum cerno matrem non referre,
vel inde apparet, quod Latini id , quod Graecis est
κρινειν, appellare soleant judicare et qui Graecis est κριτής I atinis non dicatur cretor , sed judex et κρι tς, non cretio , sed judicium. Quare uti hic. usus penes quem est jus et norma loquendi) notionem .
quae τω κρίνων vel praecipue inest verbo cernere adiudicavit ; ita vicissim eidem tribuit notionem νιdendi,
Haec de verbo Cerno paulo fusius exponere voluit Eam praecipue ob causam, ut specimen aliquod exhibetem , Secundum quod novus, et ni fallor accuratus linguae Latinae Thesaurus squo nomine hodie vulgo Lerica insigniri solent) confici posset. Fateor quidem rem difficillimam esse, cum principem et Propriam vocis cujusque notionem semper eruere tum reliquas significationes inde, velut a capite Suo, deductas , rite distinguere, ordinare, et inter se Connectere : sed et hoc affirmare non dubito , nulla alia via ad intimam linguae alicujus cognitionem Pervenire posse. Multae enim sunt locutiones et phraSes , quarum vim recte intelligere nequeas , nisi universum vocis alicujus systema , rite constructum et dispositum , ob oculos habeas. Sic φρασεως illius , supra a nobis Expositae , cernere hal editatem , vis et indoles ex totius verbi cerno conspectu, omniumque ejus notionum Connexa Serie vere demum elucescit. Quin quod interdum contingat, ut propter anceps aurium judi-
863쪽
cium statuere nequeas , an phrasis aliqua , per se . et separatim a reliquo quasi verbi sui corpore considerata , Latina sit, nec ne. Si enim ex. gr. in disquisitionem veniat, an Latine dici queat, Magnitudo leonis ex ungue cerni potest; non dubito quin plerique id negaturi sint; ideo scilicet, quia putabunt , eerni ibi nihil aliud significare posse quam judieari;
quo Sensu mirum non est, aures Latinas phrasin illam pro barbara rejicere et aspernari. At vero si quis omnium notionum verbi hujus contextum quendam habuerit, et inde didicerit, per metaphoram a viSuductam , cerni etiam dici res, quae menti evidentellapparent , Seu animo clare intelliguntur ; licet oculis non conspiciantur : aures ejus cum memorata phrasi, qua prius offendebantur , facile in gratiam redibunt. Sunt sexcenta alia hujus generis, quae hic memorare possem , si id nunc agerem. Sed illis suus erit lacus
in observationibus Miscellaneis in Ling. I t. qua&aliquando , si Deo O. M. ita visum fuerit, in luce
864쪽
In Inclyta Salmanticensi Academia Rhetorices, Grie que linguae Primarii Doctoris,
OUEΜADΜODUM in omni nomine adiectivo In neutrali terminatione subintelligitur NEGOTIUM,
Ut, Mors non est malum : triste lupus stabulis r sic in participiis passivis deest verbum infinitum pro nomine sumptum : ut lectum est, itum est: orandum est: tempus est orandi, in orando , inter orandum. Hoc ignorantes antiqui Grammatici reIiquos omnes in Gerunda , et Gerundiva, et Supina , infames scopulos , detruserunt. Addentes insuper Se reperisse, quod apud Graecos non reperiretur. Et ut fortius de mentiam constabilirent, jusserunt participia passiva accusativis consociari : ut amandi literas, amando I iteras, ad amandum literas. Hydra Lernea majus hoc monstrum est, nam vix potast dici quot foeda Capita ex tam spurco capite pullularim. Hujus tam pudendi erroris aliquas possunt Causas PraeteXere , quarum praecipuas enumerabo. . Primum omnium decepit illos accusativus expressus
in illis antiquis locutionibM et Varro in Rust. Canes
865쪽
Paucos et acres. habenaum est Idem lib. 6. Lin QMOcirca marces ejus in Hetruma , non in Latro quaerendum est. Ibidem libro 8. Sic enim Omnes re-Putandum est artes. Lucret. Motu praνanflum est
co Pora fumque. In his , et similibus impudenter addiderunt verbum EST. Nullus enim antiquorum diceret,
Arandum est arva : aut Frena suspendendum eSt: Sed arandum arva . et frena suspendendum . ita ut Frena , et Arva sint accusativi ante verbum infinitum. Id est frena suspendi , et arva arari. AntiquisSimien Im addebant tempus futurum sine numeris, et Personis infinito activo , et passivo , ut amare , amavi DSe , am Aturum , amari , amatum iri , amandum. Ut, Credo sceminas amaturum virtutes : credo virlines
P mandum , vel amatum iri , vel amari. Deinde Graecae phrasis ignorantia transversos illos egit. Nam quotiescumque in paSSivo verbo reperitur Becu Sativus , deest praepositio Graeca KATA. Ut in-Videor vestem , purgor bilem , doceor artes. POScor Pacem. Participia quoque hanc rectionem admittunt: Fractus membra , purgatus bilem , purgandus bilem ,
Purgandi bilem , inter purgandum bilem, in purgando
hilem. Itaque ut recte apud poetas invenias : tempus est purgandi bilem aut aptum tempus purgando hilem: sic harbare dices: Tempus est purgandi vineas, et aptum pUrgando vinea. : Horat. lib. I. Od. . . Cui dabit partes scelus expiandi Iu iter P Id est eXpiationis circa sceleIa. Idem lib. 2. od. 2. LaIius regnes avidum domuncio spiritum. Ut si diceret domandus Spiritum , et fortasse scripsit Horat. Domando spiritu cxldo , et lib: 2. Od. IO. Rectius Pix'es , Licini , neque altum Sem 'er urgendo , neque dum prο- cellas cautus horrescis ) nimium Premendo limis iniquum. Hic quater deest Acta : nisi mavis, ut scripsit Horatius , legere : Alto urssendo : et nimium Premendo littore iniquo , ut dixit lib. 3. Od. I. Canendo magistro. Errarunt etiam male intelligendis testimoni ix a se citatis, aut perperam dispungendis. Sallustius in Iugurtha : Pauca supra repetiam , quo ad cognoscen aum omnia illa tria, magis maysque tu vereo sint.
866쪽
dispunge sic , pauca supra repetam , qVO , ad cognoscera diam , Omniu illa tria ιint coet. Et illud tritum.
factasti e tu ordina , labefactasti totam ciditatem, hos labefactasti accusando , illos labefactasti occidendo.
Horat. Venit enim magnum donandi Parcu juMentus. Nullo sensu: Horat. scripsit, νenit emm magnum et Mnandi Parca .juventus. id est Penelope venibat magno pretio : et juventus erat parca donandi. Audacissime etiam addiderunt accusativos ubi ne cesse non fuit. Suetonius Iulio. 8O. Qu.E cnusa co juratis maturandi fuit aestinata negotia. Dele destinata negotia. Idem August. 2I. Tantumque abfuitia cupidiate quoquo modo imoerium , vel hollicam glorιiam augendi, ut quorumdam barbarorum principes , etc. Expunge imperium, vel bellicam gloriam , ineptum glossema. et paullo inferius : quoties vellent, obsides recipiendi , dele obsides. Ibid. 2S. Ius hia huissent, tribuendi ea , quibus Vellent. dele ea. Innumera sunt hujusmodi in Suetonio , Sallustio , C sare , et Cornelio Tacito , caeteris. Nam duos Plinios, Macrobium , Gellium nil moror , qui illam doctrinam imbiberunt, aut docuerunt: nam Plinii ars Grammatica citatur a Sosipatro Charisio. Sed Di certius credas me tibi folium Sibyllae recitare , Ciceronis unum, e multis locum accipe ab istis scede dilaceratum. lib. I. de finib. fol. s. Omne animal se ipsυm iligit, et simul ac ortum est , idiastit, ut se conservet, caet. Et p*t longam disputationem fol. IO. sic concludit: Niam quum ita neste ,
Dctique simus , De et agendi aliquid , et diligendi
aliquos , et liberalitatis , et referetrdiae grotiae Principia in nobis contineremus cael. Vides hic contra Ciceronis mentem ariditas duas voces ahqurd et aliquos. Nam Cicero scripsit: agendι, et diligendi, et liberalitatis ς i nunc, et jube me inspicere veteres codices, ut, quae tandiu depravata sint, corrigantur. Martialis queritur suo jam tempore Sua epigrammata
vitiose describi, quod idem in meis scriptis ex aliena
867쪽
Tanta vero filii istorum rabies m inculcandis suis Gerundiis , ut etiam in Poetis ausi sint exturbare veterem scripturam. Scripsit Virgilius sui saepe solet loqui per infinitum verbum) Romam vadere : mutarunt et Et quae tanta fuit Romam tibi eousa videndi tet lib. 2. AEneid. Spes ulla νidere : illi vero : Nec mihi iam patriam antiquam spes ulla Midendi. Terent. Hecy. scripsit et quam cupida eram huc redeundι :νosque hic νidere. Illi substitueruhi, x idendi. Sed hoc apertius videas in illo Terent. Phorm. act. s.
Sc. 7. Summa eludendi occasio est mihi nunc senes , Et Phaedriae curiam adimere argentariam. Hic grassatores, quia properabant ad alia, non
adverterunt mutare Verbum adimere, Sicut mutarunt
Peccarent itidem saepe non percipiendis literarum compendiis, Ρhil. s. Po. RO. servitute opprimenda :Iegunt: Populum Romanum quum legendum sit
Populi Romani. et 2. Agrar. Omnium rerum , Men-den. et emen. Potratatem Permitteretis. lego. Omnium rerum et Vendendι , et emendi potestatem Permire.
Nam , et hoc loquendi genus tritum est apud Ciceronem , et aliOS : ut spectandi comoediarum, et nomia nandi istorum. Virgil. lib. 8. equeunt expleti corda tuen. Terribiles oculos. Illi legerunt Tuendo : tu lege tuentes , ut alibi: Gaudentque tuentes Dardam . Innumera sunt haec ,
praecipue apud Cornelium Tacitum , et Valer. Max. . Elegantissimum dicendi genus non intelligentes isti sic blaterant: Quoties gerundium in D Ι potest habere accusativum pluralem , vertit illum in genitivum plu- talem : ut ΝOminandi tibi istorum magis erit , quam edundi copia. Hinc illud Terentii non solum Grammaticos , sed doctiSSimum etiam Budaeum conturbavit: Date copiam crescendi no arum. Nam verbum CreSco ,
non potest inquit in regere accusativum. At ego pro Terentio Grammaticorum incuriam detestans respon-
868쪽
deo, legendum diversa dispunctione , Date crescend eopiam , novarum qui spectandi faciunt copiam. I ttegulam sic statuo : Huic genitiνο βαρe , et eleganter alias genitiνus possessionis adhibetur e Et ut . dicimus : lectio librorum Ciceronis , sic dicemus : Occasio . videndi sororis , et videndi socorum. Id est visionis : Et ut Cicero , dixit: datur facultas caedis faciendiae honorum et sic in calce Seneci. dixit: Equidem e ror studio Patrum vestrum quos coluι , et dilexi in νidendi. Sic enim legendum , non Pa res Me nos. Terent. Ilec. v. Ego Vias, Midendi cupidus recta . consequor. Εjus, subintellige Philumenae: Idem Ρhorm. Ut neque mihi ejus sit amittendi , neque retinendi copia , loquitur de amica. Ovid. . in Acontio : Sumodo placiandi copia Parva tui. De genitivo plurali innumera sunt exempla, quae, alibi latius sumus per
EO lectum, provocas me cantatum, admitte me spectatum , Supina perfricta fronte Vocarunt, Atque adeo quartum casum regere docuerunt, idque active : ut Menis It Peratum Pecunias totum falsum est: Nam tempora infiniti verbi passivi sunt et accusativus, si fuerit, ante verbum , non Post verbum debet collocari. Active dicimus : Penio petere pecunias. ΡassiUevenis Pecunias Peti : Dei Petitum , Vel petitum iri , id est, ut pecunioe petantUr. Sic dicimus cupio factum , nollem dictum: Ρlaut. Coctum ego , non vastulatum conducitis sum r id est, condustus Sum coqVere , non ναρυlare , id est, ut accipiam fustuarium. Quamquam si verum aperiendum audacter est cum verbis motus dicerem potius gustatum , lavatum , dormitum, esse vera nomina quartae infleXioniS, ut gustorus, . Venutus . lavatus , cubitus , itaque , mittor Venatum , id est, AI venatum. Tritum autem est cum his verbis suppleri A D. Ut venio Romam: tendit Itasiam. Virgil. DeMenere locos larios , et amoenia Mirata , idem : 2 ea .dimus Elysios : Idam ulmus: Afroe , Veniemus Scy
rniam , et Ilayium Oaxem. arro in Rust. Primus
869쪽
CORRECT. MINERVAE LIB. III. CAP. IX.
cubitu surgat , postremus cubitum eat: id est, Primus aurgat a cubitu , Postremus eat ad cubitum : id est, ad cubctionem. Quod si roges, quo pacto haec nomina Tegant quartum casum : dicam. nomina verbalia poni saepe apud poetas, praecipue Plautum , et antiquos, Cum accusativo more Graeco , suppresso KATA, ut quid tibi hanc rem curatis est y Quid tibi hanc mulierem tactio est y Sic etiam petitum pecunias , do itim literas. De Monstroso illo supino in V late et vere disserit Minerva, neque enim potest duci a verbis; Nam mirabile Misu , et Menatu redeo , Sunt caSus quartae inflexionis , neque potest dici latine , dignum amatu , et uignum lectu , ut dicitur ignum memoratu, Indignum auditu. Quia illic non potest eSSe nomen , hic potest: et semper omnis ablativus a praepositione pendet expressa, vel subintellecta , nusquam aliter.
870쪽
Verborum et Rerum Memorabilium , ut et Auctorum , qui CXplicantur, cum in ipsa Minerva Sanctii, tum in Notis ad eam.
In quo Primus et Major Numerus Lιhrum, Secundus Caput , Tertius Notam denotat. A
4. I. Extr. et n. 4. Activis et Passivis eodem sensu. III. 4. I. ex tr. et n. 6. A Mangone veneunt servi. III.
3. I 8. A pro Post. IV. 6. A vel Ab causam essicientem
notantia, ut traiectus ab ense. III. 4. IV. 6. 9. et 'O.
A vel Ab cum verbis copiae vel inopiae , aliisque , pro
a parte talium rerum. IV. 6. I . Ab aliquo vapulare , exsulare,
I. 2. I. III. 3. I 36. III. q. A vel Ah non pendent Semper a Verbo , sed saepe R NΟ-mine , ut amare feminam a Mangone. III. 3. I 36. III. q. 8. et Ablativus Casus unde dictus. I. 6. 3. recte ita dicitur , licet a Praepositionibus semper regatur. II. 7. init. Ablativus cum Comparativis explicatur. II. 7. 2.
Ablativus absolutus rejicitur a Sanctio. IV. 6.
abs. ejusdem Personae , cujus est Verbum. II. T. 3. absolutus Participiorum, cum Infinito aut tota Gratione pro Substanti UO, V luti Comperto , ficta in eum erimina. III. 9. 2. Ablativus ah solutus unicus , intellecto Participio Exsistente. IV. 4. 28. 83. et 36.
cum Nomine , aut Uerbo substantivo , ut HO, HOmagno natu . IV. q. s.
in denotando Tempore regitur a Praepos. IN per Ellipsin, IU. 6. I 8. Ahlativum Graeci non habant. l. 6. 4. Ablativus , Latinorum proprius , ex Dativo formatus, et olim prorsus idem civ i Dativo in omnibus declina tionibus. I. 6. 4. -- tertiae declinationis,etiam
Adjectivorum , saepe in Evel l. promiscue . I. 6. q. II. 7. Ablativi Propriorum Nominum e Xeunt potissimum in E. H. 7 Ablativi sunt Rur: , Cartha-