Tractatus de contractibus juxta jus novissimum sacerdotis Vincentii Apicella cum additione tractatus de monialibus

91쪽

ι - mercaturam Publicam , qui Λ - in retina ad Comnieicium pertinentibus a veluti major quocunque modo obligare potest , art. Cod. Ci'. et 7. Cod. COm. Dis Usura.

Q. Quid usura Τ

R. Est lucrum immediate proveniens ex mu

tuo ratione mutui.

B. Per ly lucrum intelligitur omnis acquisitio rei pretio aestimabilis , . et indebitae.. Hinc intelligitur munus a manu, munu a, lingua, munus ab obsequio. Per ly imme- bdiate intelligitur, quod lucrum supra sor tem proveniat ex mutuo, quia si proVenrateX: amicitia , vel benevolentia nop est ubura. u. Quotv plea est usura ΤB. Triplex, scilicet mentalis, realis , et pabr. Est, quando quis d.t mutuum, et intendit aliquid supra sortem consequi eT mutuo, sed exterius noti ni anileslat. a. Est, quando quis lucrum eX titulus eXpresse,. vel lacile in - paclum deducit. 5. Est illa. , quae sub pallio alicujus initi contractus. Committitur ; o. g. si quis vendat domum majori pretio , quo valet ob dilatatam so-

. tutionem. . . .

Q. An Usura sit prohibita Τ R. Asf. et r. juro naturae, quia iniustitia quod mutuator ealcat. Dcr ex re

92쪽

- asterius, cum mutuum mutuatam, non mutuatoris. a. Jure divino , ut ex Luc. 6. Mutuum date. nihil inde verantes, sciliacet supra sortem , ut Doctores explicant . 5. Jure Ecclesiastico, ut ex cap. Conm-tate , et ex toto titulo due usuris. Jure denique Civili, ut ex decreto Reali nuper Curiae Criminali dato , quo conceditur actio contra Usurarios. Quod si ex jure novissimo art. x777. generatim in muto stipα- Iari concedatur, tamen intelligendum est de lucro cessante , de damno emergenti , et de periculo amittendi sortem ex mutuo: neque aister lex a Catholico Principe latisy cathoΙico sensu intelligenda est. Ideoqne qui aliter interpretantur, aut laesunt, non lex ipsi, sed ipsi sinet sibi laqueum 'aeternao damnationia injiciunt. TIδurarius ment,lis teneatur restitueraluurum, quod supra sorieri accepit 7R' hs . quia sera per injuste accipit, licet nidia, si gratis acceperit , 'potest illud reti. nere mutando usurariam voluntatem. Q. An liceat intendera, vel sperare lucriim

B. AK., modo intendatur, vel speretur ex amicitia . aut liberalitate, quia sperare, quod est bonum , peccatum non est. Si vero im tendatur , vel speretur tamquam debitum ex justitia, usura est, ut ex dicto cap. 6.

. An liceat exigere aliquid

93쪽

. . lix instilla , 'sest tamquam debitum 'in gra- titudine Z H. Neg. quia videtur esse paclum implicitum usurarium; εχ adest prop. damnata a et Innoc. X l. Q An liceat 'mnfuare eum pacto remutuandi R. Neg. modo exigatur hoc ex justitia, quia imponitur onus, ad quod non tenetur. Ita

Q. An liceat inutuare cum paelo, ut multiatarius frequentet suam officiuam , et justo' pretio emat. R. Νeg. si hoc exigatur tamquam obligatio j si iliae, quia imponitur onus D. I h. Q. An liceat Exigere aliquid ex uintuo ob obligationem sibi impositam' non repetendii. 6IIud usque ad certum tempus ZR. Νeg., quia dilatio temporis est intrinseh . mutuo, ut ex Prop. 4 a. ab Alex. VIL da,

Q. An possit quis exigere liquid ultra sor- tem', quia ' pecunia praesens 'est praetiosior

B. Neg. quando non habetur damnum sine geris , Ut ex prop. i. ab Innoc. XI. damnata. Q. An sit lusura mutua, cum Pacto solvendi alteri dehilum γB. Vel tost' debitum certum, et liquidum, non 'eri 'usura, quia imponitur onus, ad quod tenetur. Vel est litigiosum, est usura ob Dpbilitari 'rationem. 'An ili usura: motuare eum pacto remit

tendi injuriam inimico Z

94쪽

ἶ Diii. si si h quoad larum conscientiae, non'

est usura, quia ad hoc tenetur mutuat xius. Si sit quoad forum externum, e4t usura ob. Oppositam rationem. t . Q. An mutuatarius teneatur restituere mutuum juxta tempus acceptionis , vel'. sol . ti'ni. Z i

R: Dist. Si sit pecuitia , usta dies solutionis,

quia in ea inspiciendus est valor , itaut si augeatur, Veli minuatur , mutuatario auge-c tur, vel minuitur, art. 1767. Si sit alia res. Iut vinum; juxta tempus aceeptionis, quia in ea.est inspicienda quantitaa, arti a 769. Q. An dentur casus , in quibus potest exigi aliquid ultra sortem absque usurae labe 3 4'Ast . et sunt tres , scilicet quando hab iux lucrum cessans , damnum emergens, et periculum amittendi sortem. Q Quot conditiones requiruntur ζ ut quis r tione lucri cessantis aliquid ultra sortem

accipere posSit 3 se Wi 'R. Plures, et r. , ut lucrum revera , vel proci habiliter cesset a. , ut cesset ratione mutui 5. , ut moneatur mutuatarius de lucro ce sante; et 4. ut tantum exigetur, quantum est lucrum ce sans, deductis expensis, et

Q, . Quot conditiones requiruntur, sit quis pos . . sit ratione damni emergentis aIiqua ultra

n ' Plures, et T. , ut damnum veI sit. Hel pro- . habiliter vimin*M ; a. ut ait ratione mutui

95쪽

5. ni moneatur mutnalarius damno, et 4. ut accipiatur, quantum est damnum. Q. Quaenam conditiones requiruntur , ut quis . possit accipere aliquid ultra sortem ratione periculi a miliendi soricin ΤB. Plures, et r. Ut periculum sit extrins

cum a. , ut mutuator non cogat mutua a-τium ad ineundum pactum assecurationis secum et 5. ut eXigatur , quantum daretur

pro alse curatione. -

Q. An qui bona lide contractum usurarium celebraverit an casu , quo poterat alium justum celebrare , possit retinere lucrum perΑceptum recognita R. Νeg., quia injuste accepit, et injuste rei ne i ; licet adsint Doctores contrarium te

nentes. '

Q. An qui potest alia pecunia otiosa Iucrari, possis exigere aliquid ultra sortem ratione lucri cessantis , dando tu mutuum pecuniain negotiationi expositam Bo Dist. vel illa pecunia otiosa est deputata ad usum propriae familiae , et potest, quia

Iucrum revera dessat, nam illa habestur ac si non esset. Vel est mortua, et non po- test, quia Iucrum non cessat ratione mu-,

tui, cum possit per aliam lucrari. Q. An liceat exigere aliquid ultra sortem ratione lustri cessantis, quando quis ob pe- cuniam negotiationi subtractam pro mutuoso applicat aliis industris , quibus tantun dem, et aeque iacile lucratur R. Neg. , quia si revera lucrum non cessat

96쪽

- rations mutui . sed per ζhsca datur oecitato lucrandi aliunde, quam non habuisset, si in negotiatione permansisset . Ita Lessius - 1Q. M liceat vendero mense Augusti, frumen. tum eo pretio , quo valet mense Ianuarii ZR. Diff. vel mense Ianuarii Pretium potest

ei pes . et minui, licet, quia est contractus sortis. Vel mense Ianuarii potest tantum au. geri pretium . non licet, quia non habetor titulus lucrandi, ut ex cap. uthim. na-' rixanti G usuri . Excipe, si clominus conservaturus sit frumentum, quia habφbur lu

Q. An compensatio lucri cessantis possit exbo statina dato mutuo 7 . IR. Nφg. . εea ea igiί debet tempore, quo lucrum suisset, nam qui mutuat Cemtum et statim recipit decem, pro luzrO ces aute, jam non mutuat centum , sed nonaginta , ac protode recipit quid ultra lucrum est aus. Q , An liceat exigere aliquid ultra sortem quia pauper est mutuata rius 7 R. Neg. quia Periculum liseo est intrinsecum. EQ. An liceat exigere aliquid ultra sortem a diviis, vel ab alio , qui ea pecunia maluata magnum lucrum est percepturus 7R Neg. , quia usura in scripturis generaliter. et sine distinctione pauperis , et divitis prohibetur, ut ex ep. Bened. XIV. piae perpente a 45. edita. Q. An possit appom paena conventionalis in . mutuo , ita ut si uon solvatur mutuum in-

97쪽

ra tale tempns, solvendum est aliqnid aliud

ultra sortem ZR. Praemittendum est, triplicem eSse paenam. I. est legalis, quam lex decernit propter Culpam . a. est judicialis, quam in particu- Iari causa Index infert 5. est conventionalis.

quae consensu contrahentium solvenda statuitur ab eo. qui a contractu recesserit veI

in mora culpabili restituendi debitum fuerit. Quo posito. Potest; sed habitis conditio nibus , quia debitor peccat contra justitiam non restituendo tempore praesi ο, tum quia jure naturali, et civili conceditur, ut homines se mutuo obligari possint paenis conventionalibus appositis, ut ex L. XIV. Si pacto cod. lib. ι. Iit. de Pactis. Conditiones sunt r. ut paena non Sit ap-Posita ad palliandam usuram. v. ut sit ju-εta. 5. ut mora sit notabilis, et 4. ut sit notabilis. Q. An mutualor possit exigere pignus vel hypotheca ob mutui securitatem R. Praemittendum I. pignus esse contracti m. quo quis tradit rem suam mobilem alteri pro mutui securitate. a. hypothecam ero esso eontractum, quo quis rem immobilem obligat ereditori ad securitatem crediti. ita ut jus habeat Jex ea solutionem Petendi.' Quo praemisso . Potest . quia unusqui quo habet jus servandi se indemnem. Q. An liceat . apponere pactum legis .commis-'soriae in Piguore Pro sucurit tψ - mutui at-cepto .

98쪽

ti. Cum paelum legis eorrini orin e in pigno re habeatur, quando quis accipit pignus pro

. securitate' crediti ea sonditione , ut si cre dilor mutuum non solvat intra Certum lem-vus , fiat suum pignna, dico: Regulariter lo-uuendo hoc pactum est illicitum , quia isti plurimum pignus valet plus quam mutuum, ut ex cap. 7. signis casti de Pignore. Dixi regulariter loquendo , quia est Iieitum, si pignus Valet, quantum est mutuum.

Vel si valeat plus, appositum est Paetum, ψ vendatur iusto pretio , retinendo debitum , et restituendo superfluum . . Q. An liceat upponere pactum antiereseos in pignore pro mutui securitate 3 R. Cum pactum anticreseos sit conventio Inter Creditorem , et debitorem . ut Creditor possit tainditi pignore , et .fructibus ejus ut , donec debitum ipsi sit restitutum, dico noulicere, cum sit usurarium, quando pro mutuo nihil ultra sortem exigi potest , quia nullus titulus lucrandi adest; vel quando fructus excedunt quod debetur ratione velucri oesrantis , vel damni emergentis , Vel periculi omittendi sortem ; quia fructus pi-

noris sunt sppignorantis , cum ipse Sit dinminus, non oppignoratarii. Si vero fructus pignoris aequivaleant ei, quod debetur supra sortem pro mutuo, quia adest tunc licet apponere hoe pactum uri. I9II. O An qui condit instrumentum v Surar iam, Pec cet , et ad restitntionem teneatur Z

B. Diat. vel condit illud ad iustantiam

99쪽

- natoris, peccat contra iustitiam, et contra Religionem ratione juramenti praestiti non condendi tale instrumentum ; vel condit ad

instantiam mutuatarii, non peccat , qua do mitiuatarius habet justam causam petendi mutuum, quia sicut mutuatarius non peccat, sic neu Νotarius . alias peccat contra caritatem ratione cooperationis. Q. An usurarius incidat in poenam R. Tantum usurarius notorius incidit r. in inissumiam , ut ex can. 2. Infames causa. 5.. quacia. 7. a. eSt arcendus a communione altaris. 5. privatur sepultura Ecclesiastica . ut ex ev. 5. in omnibus Us usuris . .. de-- nique non potest conficero testamentum. ita ut consectum nullum decernitur . nisi solverit usuras, vel sufficientem cautiQuem. Praestiterit; quae debet esse vel pignoratisua , vel sidejussoria, ut ex ov. quamquam . de cisuris in 6.

Q Aii Clericus usurarius incidat in alias poenas R Dummodo sit notorius, quia ipso facto est . infamis, incidit in inhabilitatem ad Ecclesiastica heia elicia , et officia , ac proinde in irregularitatem , ut ex can. eis. infames. In quo monet Glossa V. Suspendas, Episcopum Post poenitentiam , et satisfactionem posse dispensare. ut Clericus maneat in beneficio Iegitime obtento, et etiam ut aliud benefi- Cium ei conferatur, non vero conseratur heneficium ei collatum, dum erat usurae vitio irretitus, ut in eop.II. inter dilectos doexcessibus Praelatorum. i

st. Quinam dicuntur usurarii notorii

100쪽

ai exerceant usurarios contractus multis inis

graicientibus, ita ut nulla possit tergiversa. 'tione celari, vel notorioritate juris, ni damnati de hoc crimine per sententiam judicis. vel delictum per idoneos testes coram Judi.

Q. An usurariuε , qui jam praecepit in suo

Testamento, ut usurae restituantur, tum

in lari possit in Ecclesia 3B. Neg. , quousque do facto sit sacta satissa.ctio , vel susiiciens cautio fuerit data cre. diloribus , vel Episcopo, veΙ ejus Vicario . his absentihus , ut cx OOP. quomquam eis. Q. In quam poenam incidunt praesumptuoso sepelientes arsurarium notorium Zm In exeomunicationem, a qua debent absol- vi quo usque arbitrio Episcopi satisfecerint ut ex Cumen Ima I. ecir, qui de smul uris. Casus hujus Clementinae sunt, ligatus excomuniculione est l. qui in crisibus non' permissis deiunctos sepelit temerario austa in loco sacro tempore interdicti. a. qui sepelit nominatim interdictos b. qui scienter sepelit pubblice excommunicatos et 4. dat sepulturam usurario publico. Q. In quam poenam incidunt, qui Iocant &μmum usurario publico extero 3 B. Si sint Ecclesiastici incidunt in excommurib. Calionem nemini reservatam. Si Episcopi in auspensionem.Si communitas in interdictum, cap. d. Unipersorum de tistiris in esse. An judex qui compellit mutuatarium