D. Emmanuelis Thesauri ... Inscriptiones quotquot reperiri potuerunt operâ & diligentiâ d. Emmanuelis Philiberti Panealbi ... Cum eiusdem notis & illustrationibus

발행: 1670년

분량: 668페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

351쪽

PUBLICAE PRINCIPUM

vissi

-Jκ l

VINCVLA SOLVIT. Nam Persinis Regiam Puellam marino expositam Monstro, vinculis exfbluit , illique ab Hymenaeo deuinctus cst. Quintum, GUsis cum Penelope. MORA PROBATUR AMOR. Nam pudica Matrona, diuturnam Viri absentiam atq; nauisagij famam , constantissimo amore perferens, Procorum importunitatem elusit. Sextum , Cephali oc Procridis Erichthei Regis Filiae triVNI SERVOR, UNI SERVO. Nam rapto Coniuge , multorum Principum votis expetita, constanti hac semper voce respondit: Uni Seruor, vlictimque est: vni mea gaudia seruo. Ouid. Septimum, Cercis Thraciae Regis, cum Alcon NIL HAEC CONNUBIA TURBAT. Nam etiam post Fata in Auiculas mutati, connubialem fidem tanto Caeli fauore seruant, ut ipso brumali tempore, in earum nidulatione, Vcnti ponant, mare detumescat. Vnde dies Alcioiiij. Ultimum , Philemonis cum Baucide , POTIUS MORTE IUNGI QUAM VITA DIVIDI. Verba sunt Maximi Valerij de Coniugali Volo : ad Philcmonem dc Baucidem, ab Auctore nostro accommodata: qui ab Ioue Hospite quicquid rogastent impetraturi, hoc tantum rogauere, Vinc alter alteri supers cs ellet. In laquearijs , alijsque Templi spatijs , Regalia Coniugum Nomina Sabatido Nodo implicata ; Symbolicorum H nigm, tum quos G1 os Latini, barbari Coras vocant) mi am Varietatem pepererunt. Sasaudus autem Nodus , qui a Priscis Herculeus dicebatur , laqueis duobus aduersim sese amplexantibus figuratur ; quasi laqueus laqueum capiat, Vero Coniugij Symbolo: qualem Nodum a Iunone Pronuba ambabus manibus consitichum, in Mammeae Augustae Numismatis obseruarunt. Singulis autem Nodis, materia non figura diuersis, Inscriptionem subiecit ad Heroicarum Argutiarum cXcmplum. Primus Nodus erat ex duobus Anguibus compactus , comodo

352쪽

RECEPTIONES.

-lmodo complicatis, quo in Mercurij Caduceo, quem Mercuri, dum vocant, Concordia Symbolum . Itaque in Insula Titulum scripsit ex Propertio, CONCORDIA FELIX. Aliud ex implexa Vmonum linea, cum dicto; PRETIOSIOR OMNIBUS UNA. Nimirum , ut Coniugalem hanc Vmonem omnibus Indi, dc Erythran Vnionibus anteferret. Aliud ex Adamantino Momii: NEC FERRO, NEC IGNE. Vt instagilia Gigantum Vincula vocavit Statius, Solidoque ι

texta Adamante.

Aliud ex geminis congruentium Palmarum ramis : IN M TVA FOEDERA . Sentiunt cnim alternos amores congeneres Palmae; ex Claudiano: Vivunt in mutua Palma Foedera. Aliud ex geminis Lauri surculis e NEC FULMINA SOLVENT. Sola enim laurus fulgure ici non creditur. In alio, Anchora duae, complicatis rudentibus Sabaudum sommant Nodum : UTRIMQUE SECURITAS . Ad Pindaricum dictum respiciens: Bonum est duastis Anchoris niti. In alio, gemini Arcus iuxtim haerentes; utraque chorda S baudum in vinculum nexata, iaculantur: VINCI ET UICISSE DECORUM , ex Ouidio. In alio , ne Omnia persequar , Ius unius Vincula colligata qualem fuisse Gordianum Nodum tradunt in Sabaudum Αmoris Nodum imitabantur, SOLA MORS SOLVERE POSSIT,

cx eodem Poeta.

Omnia denique Aureis Liliorum Fur1lus erant di lcminata: qui Iunoni' dicuntiir Flores; ex eius nempe lacte, uti fabulantur, sati. Et quoniam Liliorum radicem ferunt humani cordis esse simillimam ; alicubi AEnigmaticum Symbolum visebatur , quo duae Liliorum Stirpes gemino ex Corde pullulantes, Sabaudum sese in Nodum inflectebant, constringebantque Regalia Spons rum Nomina; multiplici flore: foecunditatis omen. TER

353쪽

PVBLICAE PRINCIPUM 36

ολ -

LIBRA.

ota ε

Tertiae Molis hic erat Titulus ; quae Regij Senatus crecta sumptu , Nouaan Urbem ingrestis in corispectum se dabat: in raque amplitudine ac celsitate, aditum plane triumphalem ingredientibus Regiam rectamque viam, aperiebat. Tituli autem rationem praecipua declarabat Inlctiptio.

FRANCISCAM A FRANCIA,

QUOD SOLE LlBRAM IRRADIANTE, IN IPSO NOCTIS ATQUE LUCIS LIBRAMENTO NATA, NE ORBEM QUIDEM INGREDI UOLUIT, NISI IUSTUM: ET SIDEREAM AEQVI IUSTIQUE LIBRAM ANIMO DEFERENS;

CAROLI EMMANUELIS IUSTISSIMI PRINCIPIS

REGNO AFFULSIT, REGIUS SUBALPINORUM SENATUS, SANCTISSIMUM UELUTI IUSTITIAE NUMENE CAELO REDDITUM TERRIS, FELICISSIME RECIPIT, FIDELISSIME COLIT . Inscriptioni argumentum fecit natalis hora atque Sidus. Cum enim die decimatertia Octobris prope ortum Solis in lucem prodierit Regia Coniux, geniale illud Astrum sortita est, cuius vim Pontanus m Vrania ita celebrauit. Libra surgente per ortum, In lucem quicumque venit; non ide Deorum

Contemptor,NON RECN ANIMI SENTENTIAmentPDeseret.

354쪽

Quibus Astronomicorum Poetarum praesagiis, accedente diei atque Tempestatis aequalitate ab eo. Sidere ; argutum Actitia Symbolum , supremoque Scnatui maxime proprium exhibuit , ut Astraeam, quae ipsa Libra cst, Terris. restitutam Iudices gra

tularentur .

Inscriptioni consonabat pictura sit periore in Tabula: ubi Ta-runtius Astronomiis , Libra stellatam Imaginem in Caelo , S lemque in Libra exorientem , Romulo ostendebat: eam quippe Caeli constitutionem in Romuli ortu a Tariintio deprehcniam fuisse sici ibit Plutarchus : ex qua Manilius , ad Romulum respiciens, felicissimum Iustitiae praesagium duxit, Sed cum Autumnales carperum surgere Chela; Felix aquato gensus sub pondere Litra, Iudex exIrema simi vitaque , necisque, σαHinc atque inde geminum Iustitia Symbolum affixit. In albtero heroicum illud ipsum argumentum quod Emmanuel Plulibertus exponi voluit, cum Pedemovianum erexit Senatum : Solem videlicet in Libra Signo, aequinoctialem supra Eclipticam: cum dicto; NEC CITRA, NEC ULTRA: ut in Pedemontanarum Decisionum Frontispicio videre licet. In altero Cr Iolou Libra a Ciceroue celebrata: cuius altera in lance Virtus posita, in altera Tcrrarum globus; nec Virtuti Terra praeponderat: cum dicto , NEC TOTO FLECTITUR ORBE. Inferioribus Columnarum interuallis Tabulae continebantur duae assabre pictae. Quarum altera Emmanuelem Philibertum Sin. Ducem ostendebat, Pedemontani Senatus conditorem Iconstitutiones atque Iura purpuratis Patribus in Augustali tradentem , Anno MDLXIII. Annis plane ante hunc Astreae reducis aduentum centcnis: cum hoc inscripto, SACRI SENATVS

PEDE MONTANI CENTENARIA PEt IODUS IN NOVA GAVDIA REVOLVITUR.

Habent enim Seculares Periodi, ex Politicorum obseruatione, fatale quidpiam, sibique respondens. V u Altera

355쪽

338 PVBLIC AE PRINCIPUM

Altera Henricum Secundum Galliarum Regem, felicissimo in Coniugio Margaritae Sororis cum Emmanuele Philiberto Sabaudiae Duce ; Prouincias in pristina iura Duci resignantem et cum in.

lIVSTISSIMIS REGIBUS CONSANGUINEUM QUOQUE IUSTITI E NUMEN PLAUDAT CLEMENTIA, QUAE SOLA REGEM A REGULO, PRINCIPEM A TYRANNO, DISTINGUIT. EADEM GERIT UTERQUE ARMA tSED ILLE UT NOCEAT, HlC UT POSSIT NOCERE. ETHERIO REGI SIMILIS, QUI NON SEMPER FULGURAT CUM FULGET, ET LATIUS TERRET, QUAM FERIAT. NEQUE IUSTITIAE LIBRAM FLEXILITAS FLECTIT. POENARVM mlM GRAUISSIMA EST POENITENTIA: ET INNOCENTIAM DOCET NOLLE NOCERE .

Inscriptionis sententiam oculis describebat Pictura , in qua ingens Clementia Dea cum Dea Nemesi altercatio spectabatur. Ac Nemesis quidem quam Adrastiam alij vocant. Vindicis N daeque Iustitiae Numen, districto acinaci supplicibus deuinctisq;

Reis atroci vultu imminebat, senantes altera manu concutiens fienos. Clementia vero e Caelo deuolans , armatam Deae de teram retinebat. Amor quoque captorum vincula abrumpere

nitebatur. Summo in AEthere, Libra fulgebat Sidus, quod ex Manilio, ad Iustitiam simul, Clementiam inclinet. Duo quoque Dmbola , hinc inde , ad Regiam hanc Iustitiae Clementiaeque mixturam significandam praefixit , desumpta ex utriusque Sponsi gentiliiijs Insignibus, Symboli figura. Lilium nempe, qui Gallorum flos est, cum dicto, FLEXILIOR QUO CELSIOR. Nam ex Plinio, Nulli Horum excelsitas maior. Rursu

356쪽

Rursusque , Languido semper colu , γ' non sufficiente capitis HE oneri. In altero Rosa Sabaudorum Principum Torquibus. in- ii 'vi textus Flos ) cum dicto, ET FERIT ET RECREAT . Hane ε ' enim simul & Spinarum aculeus formidabilem, dc grata Graiijs suauitas amabilem facit. I :zi: Inter inferiores Columnas Tabulae quoque duae ad Clemem

QE ιiam referebantur . Alterius argumentum. erat Magni Caroti 'λε Sab. Ducis Hemens Victoria in Bemenses foedistagos, cum hac l l

Inscriptione, DENA BERNENSIUM MlLLlA , CONTRA IN:hil DATAM FIDEM, ADVERSA: CATHOLlCAE FIDEI SE

la altera, Regij Sponsi indulgentia erga Reos , vinctosque, in t fi Sponsae gratiam , depicta erat, cum hoc Titulo : PARI CLE- ἐσαοῦ A MENri AE INSTINCTU, CAROLI NEPOS, IUGALI VI mi CvLO AsTRICTUS, FERREO ASTRICTOS SOLVIT..cit In utraque Molis facie collocata Simulacra , Salaudorum Principum nominibus, qui Iustitia vel Clementia laude floruis.sent, distinguebantur. Nimirum quoad Iustitiam; Amedeus III. Vindex. Thomas L Ismum tenax. Perrus Semi ferreus . Ams deus IV. Barbarorum terror. Victor Amerius Iustus. Quoad Clcmentiam ; Humbenus III. Pius . Thomas II. Conciliator . Amedeus GLiPaciscus . Amedeus VIII. Vaeuus. Philippus II. iniuriarum immemor.

si V A R TA MOLES.

REGALIUM VIRTVTVM PANTHEON. Quarta haec Moles , Regia prorsus Magnificentia, miroque ἔς

opere architectonicae Artis , ac sublimitate, situque super alias eminebat, amphilum in Arca ante Regias AEdes; ubi transuersaria IN

357쪽

PVBLICAE PRINCIPUM

Porticus ingentem Castri Plateam ab interiore Palatis area seiungit. Et quidem duplo illustriora merebatur hic locus ornamen- έHεta . Nam cum ea die Regijs Coniugibus triumphalem Arcum I : :1 aperisci; ac postridie Sacrum Suggestum ad explicandam P se puto sepulcralem Christi Sindonem esset de more exhibiturus, .l eiusmodi ornatum atque significationem excogitauit Author; ut Elim eadem Moles ad utramque Caeremoniam, Aulicam dc Religiosam, maeque videretur extructa. Cum enim Cyprij Regni Titulum 5M it: baudi Duces merito sustineant: cumque ad Sabatidos Duces cx illa 2 3 Cypri Regno diuinit is peruenerit Sacra Sindon : ingenio con-- finxit, hoc csse illud Templum, quod in Monte Olympo Cyprii:--ε Regni vertice, propc Amathunta , Veneri dicatum olim fuerat: sul nunc vero pissilinae Cypri Reginae Franciscae a Francia, Virtutibus:l: t ac triumphis consecratum : ideoque Templum ipsium , REGIA .R3 RUM VIRTVTVM PANTHEON, censitit nominandum ; ut Marcus Agrippa eo Nomine Templum suum insignivit, quod

rinae rotunditate Caelo simillimum , omnia Numina complecti videretur . Hanc igitur sententiam in anteriore Molis facie obuia explicabat Inscriptio.

ADES CYPRI RECINAiPOST TRIVMPHALE, ARCUS, OLYMPUM, CYPRII REGNI CAPUT, PRO CAPITOLIO SCANDE. VBI CEDENTE OLYMPICI FANI PROFANA GLORIA, VIRTVTVM OMNIUM PANTHEON INVENIES, TE IPSAM. NAM VIRTUTES OMNES COLIT, QUI TE UNAM COLIT.

Vt vero triumphali huic Pompae, Sacram Sindonis Pompam intersereret; Inscriptionis farinam auersa in Molis seonte immutauit. AVD

358쪽

RECEPTIONES.

vilistar

in vilina

CAROLE, ET FRANCISCA

QUORUM FELICISSlMO ADUENTu CYPRIORUM REGUM SEPULTAE UMBRAE. SEPULCRA EXCUSSERE. IAM VEITRO EX CONIUGIO THRACIUM IUGUM ELUCTATURAM SE SAGIT CAPTIUA CYPRUs. Quis ENIM CYPRIUM DESPONDEAT TRIUMPHUM, QUIBUs IAM DEUS PRO VICTORIALl ARRHATRIVMPHALE SUAE SINDONIS VEXILLvME CYPRO OPPIGNERAUIT

Cum igitur triplici Ordine, infimo, medio, Sc supremo, magnifica totius Molis Machina concresceret , infimus quidem O do utroque latere cum Porticu iunctus 3 vmique fronte foras protuberans ; Olympici Momrs verticem imitabatur . Ibi sedentia octo Simulacra proximiorcs illos Cypri Reges Reginas que ad viuum cxprimebant , a quibus Sabaudi Duces Regni illius Iura sibi vendicant. Primo , Ianum Cypra Regem , cum Maria Conrue. Deinde , Ioannem Secundum Capri Regem, cum Helena Paleolus. Tum Ludovicum Sabaudia Ducem, cum Anna Iani Regιs Filia. Postrenab Ludovicum Sabaudum opes Regem, cum Cariotia Ioan/us Secundi Opi Regis Fitia, legitimo Regni Herede. Quatuor in spatijs eiusdem substructionis , Urbium Quatuor in illo Regno praecipuarum pictae Imagines , sub Turcico iugo gementium, supplices tendebant palmas. Salamis hodie Fa- magusta) Cupressu redimita, unde Cypro nomen. Paphus Rosis ornata, ob loci delicias. Θrine , a Cyro condita, Margaritarum baccis, quae in eo litore pulcherrimae leguntur, decorata. Amathus, mellis fauos manyi praetendens, ob singularem incl-lifici j gloriam.

359쪽

PVBLICAE PRINCIPUM

Terminabatur infimus hic ordo, columellato mentano sepra Coronidis crepidinem circumquaque proiecto, in octanguli podij ira speciem 3, unde Sacrum Linteum paludati Antistites quaquauersus lI: circumferendo, Populum pio spectaculo bearent. Supra mentani fra angulos , octo consiugebant Statua Principum sanctitate insi- it:

gnium, ex utroque Sponsorum Stemmate. EX Francis aderant,

1 vDOVICUS REX. LUDOVICUS EPISCOPUS. MA GARITA S. LUDOVICI REGIS VXOR. BLANC A PHI d LIPPI VALESII UXOR . Ex Sabaudis , HVMBERTUS III. A ME DEUS VIII. LUDOVIC Α, institutum Sanctae Clarae pro-' la:

fessa. MARGARITA, ex instituto Sancti Dominici. Medius ordo ex infimi summitate , strictiore tamen ambitu , nascebatur ; in pulcherrimi' Templi effigiem , quod undique aperuim Columnae sexdecim sustinebant. Huius ex summitate, consimili incniano circumuallata , Supremus ordo , fastigium operi imponebat, desinebatque cuspidatim excelsam in Pirami- Ι a.dcm. Quatuor in frontibus superioris ordinis, Tabulae totidem Iueleganter figuratae, insignem Historiam continebant. Primae ar- ῆ sgumentum declarabat Inscriptio.

LUDOVICO ET CARO LOTTAE CYPRI REGIBUS, CIPRII SACRAMENTUM DICUNT .

ri l

Secunda, Horum Regum priorem pugnam contra Iacobum Carolotta Fratrem Spurium, Regni occupatorem, exhibebat.

AEQVOREA PRIMUM FORTUNA IVSUS REGUM VOTIS ADSPIRAT.la Tertia, Caroloria, quae Ludovico Sabaudo Coniugi, Regni sui Iura solemni caeremonia tradiderat , post alteram pugnam infelicem profuga, Sc orbata Viro t, eadem Iura coram Pontifice ad Carolum Primum , Sabaudiae Ducem , successore que transinittit. Inscriptio,

360쪽

RE CEP ΤIONES. 43

- κε

- Σε

CYPRIUM REGNUM SABAUDIS SANCTE CONFIRMAT CAROLOTTA.

Postrema ui Tabula, Margarita Charnia Regis Sanguinis M trona, Sanctissimam Sindonem ex Cyptii direptione seruatam, s cum in Burgundiam deserre dum festinat; prodigiolis Iumentorum renisu admonita, Sacram illam Sarcinam Chiamberio absistere nolentem, Ludovico dc Annae Cypriae, Sabaudiae Ducibus astinitate sibi proximis, dono addixit. Historiam leuiter indicabat inscriptio.

CYPRII REGNI SPOLIUM, DIVINA SIN DON, MIRE SABAVDIS OBVENIT.

Templi denique Pinnaculo atque fastigio, sexdecim Simulacra Viniatum, ad Heminae nostrae Virtutes significandas iupetitabam: quarum Virtutum aliae dicuntur Regia, aliae Grassiana. Regia, Ccntibus etiam honorae: IUSTITIA, dc CLEMENTIA. PRV-

PRUDENTIA PACATA, M MILITARIS. STREN VITAS, M CONSTANTIA. MAGNIFICENTIA, & MAIESTAS.Christrianae vcro, RELIGIO. dc DEVOTIO. MODESTIA, dc HONESTAS . HUMILlTAS , dc POENITENTIA . OBEDIENTIA . M SIMPLICITAS . Singulae suis nominibus atque

Antequam Regias AEdes Regij Coniuges ingrederentur; -- tropolitanam Ba ilicam ad peribluenda vota pijssime adierunt: ubi Quintam Molem , generosi ccisique animi Archiantilles Michael Beyamus suopte impendio , ante ipsam Templi faciem praestruxit, cum hac Inscriptione . POPV-

SEARCH

MENU NAVIGATION