장음표시 사용
51쪽
Ingeniissis mouumentu vivet mavum . 7 .u, non imber edax aut innumerabilis ista Diruet annorumseries. cumcuniperoras Hoeit in ore virum Pateriante s rebus agendis dique conspicum,quem nulla oblivia condent Accipite exemplum magnum , florescite Musis,
ARTIBUS ath BONIS fastis andite honorem
Ingeniis altis hilares. Vos cundita isquetur
Telluri perpetui s ducent insicula Fasti
amoris E. apposuit Praeses. Nobili, Eximio ct Dori mo,'atrumpari,
PRiscis MOCKELIOS sitiam iuventam,
Et laeta ingenium vigens iuventa Addixisse iuvat probisque chartiS. Quos laudes veterum eruditionis . Exornant, pariterque piisca virtus, Par pristis decus hos reserre par est. Robertus Moeni mannuae.
52쪽
Iibro XXIV. usque ad finem Epitomarum.
Ptolomai Tragica elera tragico em
Emorat hoc libroJustinus nefan
ida Ptolemaei scelera, quibus serotis suae Arsinoes Lilios vita & ipsam Cassandreae urbis possessione pri-l vavit. Ad horum consiliorum exitum,ut perveniret, sanctissima prae se lidit nomina, amoris, reconcili tionis,concordi ,matrimonii cum serore contrahendi. Quinimd iurisiurandi religionem interpositit, ut serorem sibi concis- aret ,& conciliatam perderet. His adiectit suat varia blandi- , menta,nuptiarum celebritas, diadema regium Arsinoes capiti impositum. Donecoccupata Casi drea, rore meandemque coniugem duplici mascula prole, dc quidem in matris gremio interfida spoliavit. Tantus scelerum cumulus ex coepidi date dominandi natus est. Recte quidem Tacitus cupitium dominaiar Omnibis Q λ-binflagrantiorem dicit. Sed quanta sit vis huius vitii, tum demum 13 1 cernitur, quando in animum crudelem, serum , pravum incidit. Tum enim verissimum est, quod veteri verbo dicitur nullam esse crudeliorem homine bestiam. Sed nec Ptolemaeo inulta scelera δε- ιrunt inquit Historicus. Luippe diu immortalibus tot periuria ct c
53쪽
H, G tr. tam cruenta parricidia vindicantibus brevi post a Gallustollatin rc Ino,captusque,vitamferro,ut meruerat amisit. Grave de verum ab homine Ethnico itidi tu,quod arguere meritd debet, eos, qui periuria& parricidia inter artes dc sacra regni commendareat denti Mellotis politices studiosi firmiter scuint& credunt, nubli hominum periuria aut parricidia inulta unquam fuisse, aut sintura esse: - - Etsquu primo periuria celat, Sera tamen tacitu poena venit pedibus.
Gallorum in Graecos expeditio.
HVius expeditionis causa erat multitudo incolarum, quibus Gallia antin dabat,& ob id ipsum aliquot millia hominum ad sedes novas quaerendas emittebat quod justinus Ter sacrum arpellati Tales an sint recipiendi iuxta Groth sententiam obiter respondeo: illis iusto bonoque titulo Sem denegari non posse, dum ct imperium quod ιonstitutum e subeant. 7 quae alia ad vitaη-dM stitiones Ant nccessaria. Nam sic Aeneae causa aequa erat, cam sedium inopia compulpis id Latinos Aborigines venisset.
Earbarorum enim es hospitespellere, inquit Strabo ex Eratosthene. Ita tamen ne vi4armis sedem quaerant, ubi eos recipere nemon. ortalium tenetur. Sicut exemplo esse possunt hoc locoGalli,qui sedem armis quaesiverunt, omnesq; actiones Sc consilia ad rapta direxerunt: ut etiam ingens terror Gallici nominisseret. Sic Cabbob praedam opimam orientis in Macedoniam irruperunt, mniaque in modum latrocinii depraedata sunt. Vbi victis M cedonibus in superbiam prolapsi rιligioni aurum esse e Deorum immortalium praetulerunt. Macedones vero plus in Deo, quam in viribus reponentes in templum Delphici Apollinis consuperunt, scandentesque Gallos ό summo montis vertice, partim Iaxo, partim armis obi nerunt. Et sic ex tristi principio ictior venit eventus: contra ex parteGallorum latio ex principio triasus successu eventu
54쪽
DYRRHra natura pronus in bella erat: in quibus gerendis
valde assiduus & studiosus erat , qui neque ab ulla magni- tudine, neque ulla multitudine hostium deterreri potuit. Vbetoriae eius, quae ex multitudine hostium aesti mandae) vade in. signes fuere, ut etiam omnis Graecia admiratione nomine eius, simul& rerum Vstarum gloria attonita es leti Exitus quoque militaris ita celebris, ut patriam suam, angustam ignobilemque& claritudine nominis sui toto orbe illustrem redderit: quod &ipse Itistinus testaturii nullum nec eius nec superioris aetatis regem I L eas. comparandum Pyrrho fuisse. s. . DHoc sollim, quod in eo culpatur, nomen virtutis militatis non meretur,nimia istit. cupiditas bellandi, cui ita deditiis, ut ebiam, nec maiorem ex imperio, quam ex bello voluptatem ceporii: quod idem Plutarchus in vita eius testatur. Et ut ad devincenda regna invictus habitus ita devictis acquisitisve celeriter '
Post obitum Pyrrhi magni bellorum motus fuere; ubi, ut in turbido tufieri olerires in drannusem excrevit. Nam inter δομ- 'i' turbatariam provinciarum motum homo ambitiosus quod proprium tyrannorum) Aristotimus tempori inserviens imperium simul cum Tyrannide occupavit. Quod non selum crudeliter aggressiis est,sed etiam gessit. dum multos sibi suspectos ex primoribus occidit, plures in exilium egit: ita ut Taciti verba opere 1 aipso quasi confirmaret,qui dicit: s u temporibus nobilitatem, opes, . . H, .am os ge fasque honores pro crimine: ct ob virtutes certismum emitium. Deinde Tyrannidem quoque per avaritiam ostendit, dum matronas iussit eius exulaturas spoliavit, adeoque per illum dolum praedam captavit. El.ut denique omnibus suis cupiditatibus,quae ad implendos assectus faciebant, satisfaceret, virgines ad stuprum diripuit. Quae scelera veὰ nom en Tyrannidis
55쪽
merentur. Qiore etiam mox dignum Acinritibus exitum haiabuit. Nihil enim di sim, quam nem videre η rannum. Quippe Hellanicus cum coniurata manu tyrannum quinto, postquam occupaverat Tyrannidem,mense oppressit. Posset hac occassione quaeri, an Tyrannicidium Hellanici laudandum sit nec ne. Nam alias non statim omnia tyrannus, ut quidam putant, iuste interfici potest, sed tanquam invasor quod etiam Hellanicus hic fecit, & Aristotimum ut invaserem obtruncavit,quare factum eius minime improbamus. Vnde apud Graecos talis lex , quae non modo talem tyrannum. immterfici concederet sed etiam iuberet .
Antiochus Hiera que accipiter.
b. . . G. TAm de Antiocho aliquid dicendum occurrit. Mos fuit vere. 1ribus virtutes hominu& vitia, quae maxime in iis emicinerunt, quibusdam cognomentis nominare. Hinc Antiocho nomen. factum Hierax sive accipiter,quia etiam alias Accipitris titulo ha- bendi rapiendique libido, ab Erasmo quoque veluti proverbiali loquendi genere notatur. . Hic autem titulus in Antiocho significat, aviditatem regni; quod totum,ut accipiter cibum , fratri eripere conatus est , put vitque se esse ire, donec solus imperaret. ideoque omnia alienas latronis more,eripuit, sceleratamque audaciam sumst. Turpe prosecti, in rege elogium,de quod cum nomine propositoque regni plurimum pugnat. Si enim ulla virtus certe Iustitia alienis abstinens,suis contenta regem decet. Nam re nota iustitia, quido - - - regna,ns magna latrocinia.. Certοῦ nullas opes viro, ac pro 'D - V principi pulthriores lovisioresque ciueo, quam virilitem θ: inquit Xenophon. Cumque virtus bellandi neces de Co ι -- ciis Reip. temporibus casibusque iervanda sit,latrocinii titus lon ZM0- ι 7 gissim E debet ab animisabesse; bella enim sine iustitia sunt lata cinia. Praesertim autem non regi modo sed homini vitanda est illa inhumanitas,quae cupidinehabendi in proximos de neces. sati sierit. ἀ- Haec
56쪽
ticos,qui talia principibus coirsilia su geruiu, quasi ultrδ vellenteos ad conrinerendum accipitris titulum instigare ; dum de pr serendis regni terminis consulunt, c id aequius quod validimust, seqtum armulasferre,cto; nnia virorumfurtium esse putant. quae publica latrocinia tantum abest, ut ullo nitantur humano iure,ur s.. p. serina potius, vel si quid etiam seris immanius est, existimanda sint. Nam ita B. Augustinus dicit i inferre bella nitimo,st indem LM. 6.1 catera procedere,ac populas ibi non molesos,seu regni cupiditate conterere 2subdere,quid aliud quam grande latrocinioni non andum est. Sed tamen cupiditate latrocinii tales modo nominati, non
erubescunt, quin ius.violent,& principi parricidia, de suspectis
sntellige omniave quae obstant removenda suadeant. nos cum Demosthene dicimus: multι Iaepenumeia, maiora r AH - ρη pia erant,ea quoque, qua iam obtinebant , amiserunt. νν,
Spartanorum in clade, s Antigoni
in viararia magno Dasia Agnitudo animi per omnia quidem sere virtutum ossicia o- in o ..1 istendi potest: sed maxime eminet in serenda adversitate aut selicitate: quorii in illa per animi humani mollitiam: haec per Ἀ-
selentiam, erumquesecus, quam debebat, regitur. Hic concurrit exemplum in utroque genere: nam de Spartani cladem exitiabilem Artiter.& Antigonus plenissimam victoriam mode- . rate tulerunt. In utraque enim. re insignis cernitur animi magnitudo : in clade quidem Spartanorum,quod industriam,quam tum humana virtus eniti potuit, imminenti cladi opposuerunt. quod clade asisti non amiserunt consilium & animi praesenti- am: nullus apud eos stupor,nulli inanes questus, sed Reip. amor, atque de ea & pro ea solicitudo , dum malis omnes publicam, quam privatam fortunam lugebant. Qualia exempla paucissima leguntur. Quantum autem haec magnitudo animi in tot randis adversis p mi , apudi potiores politicos fere inculcatur Clapmarius in arcanis inquit: νιbin deperditu sape magnus animuη rfortunam comminiscitur, atque ab audacia mutuatur. Sed non Op.
57쪽
minus laudis acutilitatis habet,res secondas prudenter serte , dc Ostoria, qua nihil in rebus humanis inselentius est, regere: Non enim tam vincere pulchriim,quam victoria clementer uti: sc etiam vii adictae, cupiditatibus coercitis saepi' bona fama quam oppressione inimicorum & vi gens devicti,adiungitur, ideoque beia .c ra, lorum optimisines,quoties ignoscendo transigitur, nam de ab hostiabus ipsis magna benevolentia captatur. Sicut Antigonus hoc
loco. Cuius temperamentum non tantum communi clementiae titulo commentandum est, sta magnanima insuper prudentia.
. I, A. I b. Vm historicus memorasset, eodem serε tempore universi' i bis imperia nova regum seccessione mutata esle: addit m morabile illud de regibus pueris: His regibus pueris, inquit, si nulli senioris aetatis rectores erant, tamen in sitorum quisque in iorum vestigia intentus, magna indole virtutis enituit. qine verba monent nos de educatione&disciplina principum; quae potissimum certis praesidiis perficitum egregiis praeceptoribus &rectoribus, deinde exemplis laudabilibus. Et de rectoribus ciuidem alias saepe agitur: & nobis ed minus hic de iis agendum et , quia his reginus,de quibusIustinus loquitur,sortuna temporis aut negligentia sitorum rectorii in copiam &adiumenta negavit. Ex empla autem maioriim,quid effecerint in generosa regum indis te notabiliter consignavit. habet enim reputatio domesticorum exemplorum aliquid voluptatis & illecebrae, ex ipse cognatione sanguinis: deinde proprium quoque est generosie indolis nolle degenerem videri. maior quoque nducia & spes praeclari eventiis sibnascitur per vestigia maiorum incedentibus. De quo et gans locus in Plutarchi Arato extat: At, cui stonte, inquit' rosi ex maioribus indoles dedit,ut ait Pindarus , scuti tibi, ut ad praeclarissinam domesticorum exemplorum vitam componat: Huic felicitas sit meminisse praestant imorum avorum suorum,audienti sem-
r de iis aliquid 2 referanti. Neque peculiaris hic penuria de
58쪽
eotis ex alienis laudibus aucupatur gloriam, sed sua cum illorum copulans, tanquam stirpis ae vitae duces celebrat. Et hoc est quod etiam apud Tacitum a malis quidem hominibiis, , malo consilio, sed sententia non mala dicitur: Neronem iuvenemsitis amplis doctoribus instructum in viaioribus suu. Cuius loci ideo secimus mentionem,ut admoneret nos, male uti hac Philosephia, qui principes adolescentes ad licentiam exhortamur, & ne auscultent senioribus aut rectoribus, itemque viris amicis S prividentibus , sibinde exstimulant. Ex horum sensu & mente QC ligula apud Philonem de Macrone, quoties eum procul veniente s99. conspiciebat,loquebatiir: Adest praeceptor ramsuperracuus,paedago gus non amplius pueri prudenturuseipso monitor, qui subito impera rorem obedire postulat non rudem regiam artium, quarum magister videri ruit, sed a quo ipse doctus nesio. Mihi certe ab incunasulis contigerunt educatores plurimi,patres, 'atres,patrui, patrueles, i, proavidam inde a primu R. principibus per patranι maternique gen risberiem cognatione proximi: ne quid dicam de xiirtutum seminibus, qua innasti selent in principe. Quemadmodum enim corporis animiqucforma abita, gestu, confliu, actionibus, prognati maiores suos referunt,eodem modo probabile est in ipse semine delineari quandam habilitatem dignam principe.2 audebit aliquu indoc P me,qui in m terno utero ct natura ocina,imperator formatus fui nondum inlucem editus,docere artes imperatorias , quas dudum probe calleo aucredere fu es hi mentem venire posse, civi paulo ante privato θ --mili, regia consilia Θ attamen impudenter audent praeire nobis imper raria Usteria,quibus ipsi vix dum initiati sunt. Non enim excludendi sit ni si adiutores, sed illa tantiun pars doctrinae commenda. tur uae domesticis exemplis constant. Sicut adhuc hodie rosissime faciunt, qui principibus historiam maiorum suorumdseligenter commentinia
MEntionem ficit Iustinus noster terra motus inter insulas ustis. M. Theramenem &Therasiam,in quo ex prolando cum cal, 3λ p. 4 dis aquis insula emersit. In Asia quoque eadem die motum αγ
59쪽
terrae,Rhodum multam; alias ei vitate gravi ruinarum labe conmcussisse, quasdam solidas abibrpsisse memorat. Hisce atque -- libus portentis, mutationes imperioriam & sata urbium populo rumque praenunciari Lipsi iis confirmat; cum dicit haud spe nenda omninb videntur , coe 'o terraque Vodigia ofulminum in nitus,2 futurorum praesagiadaia,tristia, ambigua, manifesta. Et exemplis illustrat Ammianus Marcellinus, ubi terraemotus praesagientes Bithyniae & Nicomediae clades recenset: quae prolixa enarrare haud necessarium duco; cum de alii scriptores iis abundent. Talia autem prodigia plerumque ominosa elle , Sc mini-mE laeta, sequo que Ammianus testatur,qui dicit, cum terraepus
sin nunciaretur, periri borum inmusiarum es e pronunciabant. Inter alia etiam meminit coniecti irae veterum de terraemotu,& maxime de causis eius, quas hac occasione haud praetereundas censeo: cui' haec sunt verba , Accidunt,ut opiniones exii manianter quas Aristoteles aes t ct laborat, aut in cavernis minutis terrarum, quas Grace fringas appellamus,impulseu crebriore aqus unda adu aut certe,ut Anaxagoras a firmativentorum risubeuntinin ima te rarum: qui cum soliditat bruconcrustatu inciderint, eruptiones nurulas reperientes, eas partesseli convibrant, quassubrepserint humidi. de plerumque observatar,terra tremente, ventorum apud nos Dramina nuta sentiri,quod in uisimis eius fecessibus occupantur. Gadere etiam consilli potest Seneca ouaest. In talibus autem prodigiis gentiles valdξ suere se perstitios,&omina multiplicarunt & undique captarunt, nam hoc ex ipsius Iustini loco capi potest,dum prodigio territi, vates cecinere, Criens Romanorit m imperium, vetus Graecorum ac Macedonum voraturum. quibus exemplisto Livius abundat. ita ut hac in re
ossicium historici feta silergressus videatur. Sed haec gentilbum vatum,de quibus hic Iustimis noster loquitur, interpretata ex quadam rerum similitudine petitur. Ita enim solebant in mnibus futurarum rerum explicationibus,etiam in semniis. Quod ided monendum est, quia vulgo volebant pertadere, secerta scientia& arcana arte ista certis pCedictioninus explanare posse: ciim revera tota illa ars coniectorum,ausurum,aruspicum ceterorumque vatum, nihil nisi coniectiara esset quadam rerum simu
60쪽
similitudine adumbrata. Accedebat interdum audacia temet de citra similitudinem praedicendi asseverandique, ne dicam de adiumentis diabolicis, quae plerumque ultimum iubsidium vi
tilium praedictionum fuerunt. .. .
Romani,populus verὶ Martius,cum assidua gererent bella ho- Iustia. μilesque in omni penZ terrarum parte invenirent, neminem tamen tam gravem adversarium habuerunt sicut Annibalem. Itaque etiam pace comp'cta cumPoenis,omnes rumores de Annibale captarunt sibiquein maius interpretati sent: adeoque do creverunt astu & fraude cum eo bellare, cum iam arma essent posita. Igitur legatio Carthaginem missa, ad specillandos achiis Annibalis,ut si fieri posset,Annibalem per aemulos eius interficeret , metuq, invisi nominis tande populiun Romanum liberaret. . Et alia legatione ad Antiochii milsa dedi sibi Annibalem post larunt Iterum ciam victoata isiae de Eumene regeRomam nil tiata ellet, missi a senatu legati sint, qui utrumq; regem in pacem cogerent,& Annibalem deposcerent, adeoq; non acquieverunt donec Annibal vitam abrumperet. An haec . Romanis iure aut bono more facta sintinossit aliquis dubitare. Non enim R. voterest ingemuis prae se tulerunt, quod postea lapsis in peius morubii,Tiberius iactavit, nimirum nonfraude,nes occultu,sed palam is,i. ct armatum populum Romanum hastessuos ulrasii. Deinde quoque pax composita occasione & ius nocendi inimico abstulerat: atque quidquid Annibal adversiis Romanos inimies fecerat,pu- . blico civitatis nomine fecerat. Nam Iustimo ait, eum bella non ob. si Romanorum magis odio, qua patriae amore gessisse, cui ab optimo quoque etiam spiritus ipse debeatur. Denique non videtur Romanorum gravitate dignum esse, de tanto viro rumoribus credere,vel ex rumoribus aliquid adversus eum statuere. tasse diceret aliquis contra, non fuisse inania cluae de Annibale
Romam perlata sint: praesertim ab ipsis Carthaginensibus, ad purgandam publicam conscientiam, atque in Ataibalem poti-b us