장음표시 사용
11쪽
nibus agebant, de spiritibus coelestibus, de D mium, de principio bono et malo. Graeci
contra acutis delectabantur et philosophis di putarionibus . maricis quidem pariter ser bantur sensibus et opinionibus; nam . imbui penitus coeperini Alexandriae Orientalibus . diis. Sed quotquot Graecae fuerunt originis Christiamin haereses disceptandi subtilitate , distinguendi diligentia, ratiocinandi peritia, Graecomm protiis antiquorim reserunt ingenium. Quodsi jam oculos convertimus ad Occis dentales Europae regiones, in quibus Romani olim longe hiaeque fimn dominati, nutra profecto in hisce quaerimus acumen illud ingenii et philosophandi midium: contra, quae ad Ecclesiae, tamquam imperii alicudus, administrationem pertinerent, haec illic et madenter instituta et constatue servata reperiemus. Quod
sane gentium discrimen ansem inprimis dedit schisnini, quo Latina Ecclesia a Graeca in perpetuum distracta est. Multi quidem enim terunt, qui animos Christianorum conciliare niterentur; sed rustra tentarunt hon-s, quod gentium indoli repugna
12쪽
insideremus, quae Romanorum occupato Imperio, scillam nactae sunt per universam ferme Europam. Ut partim illae meridionales , par. um Nireales continentis nostrae partes tenent, ita Perquam sunt a se invicem diveriae Meri' dionales populi rebus capimani maxime, quae sensus nil cent et oblectant: matu, Pompa,
magnificentia tenentur. Septemrionales vero sin tibus magis ducuntur moralibus splendori ex temo et in m speciei praesentire quod bonum
est ei. Verum et justum Libertati vero postponunt tantum non muri. Naturale miserihocce iatriae Europa et Germanicae discrHmen ii historia item patuit Ecclesiae Christianaeo: Eoismime et bat aca mim seculo decimo sexto eniendatio formatis, iugo vocata, jugo excusso Hierarchiae Romanae, justa vindica, retur agendi, cogitandi, loquendi libertat ea .rimoniae omnes, variae illae et splendidae, ad summetu reducerentur simplicitatem ab omni siperstitione et inanibus commentis ipsa delande 3πtur eritas. His vero studiis nec hali duc
13쪽
bantur, nec Hispani sed septentrionalis marime naropae gentes memoraivlum profecto praebet argumentum acris illa, quae seculo illo
et batur populorum contentis Europaeorum.
In illa singuli stas, quibus u leni, intendunt
vires sua, quae intus fovent, exserunt studia 'Universς sere Europa et Latim et Germanicam sis studiis agitatur et commov*tur Opposita est plane miluin indoli rincipum astutia. Exsurgunt tamen populi, sua vi exs
tantes, et betarii ineuntes. Quae autem sese exserit, moralis religionis ratio, maturioris prodens conditioni, indicia, in infringere haud possunt nec Pontificum Hierarchia, nec Principum arma et , mercimti In Germania tandem pro libertate exardescit bellarsi, et quaecunque fuerint praesidia, quaecunque vis militaris, quaecunque fraudes irritas has res dii trans Rhenum et Danubium gentium indo las Gemonicarium Sc quid alias adeamus regiones inmorare
inprimis juvat Patriam nostram, dulcissimam
Belgi regionem. Figuit in isto noscio natali omniaevo, at Germanicis populis cistproprius
14쪽
libertatis ardor. Exseruenim illum in sylvis Baduhennae Frisii; in pugnis una Romanis, . Claudio Civili auctore, Batari in bellis cum Francis, inque dissidiis, quae seculo, deci , vio quarto Patriam uictarunt, dirissimis, ni jores universe nostri; sed nunquam se majoriciun dignitate prodimunt praeclara Raec studia, quam aevo. Italarinationis. Fruitra haec restin-- guere conata est Caroli V. prudentia, Philippi II. severitas, Albae tyrannis, Granvelli astutia. Gens ipsa in religione et politica libertatem p riit Libertatiora, quae exstiterunt, religionis studii genti,nostrae erant imis infixa medullivNam surrexerunt, suos dere coniuncti, Nobiles. Nummi illa in claricis virisque doctis, cum Philippus Burgundiensis, pse Trajectinus Epi copus, tum, qui omnium maxime celebratur, summus Erasmus imo vero mirabile dictui in plebe ea promoverunt Rhetorici, sive istius a i poetae Atque ita , excitatis in ditionibus Belgi septentrionalis libertatis et politicae et . religiosae ardore, inauditum illud inierunt proavi bellum, quo obstupente Europa, Per octoginin annorum sorium pro aris pugnarunt
15쪽
et socis. Et prius sane, dirutis Ugeribus paseludibus reddere patria arva, quam Hispaniae et Hierarchiae jugo iterum colla submittere in stituissent. Sed tandem et Gentis et Religionis causa ariumphavit. Ex ardentissimo praelio, occimini myriadibus notato, Pace Monasteriensi triumphum egit Patria, et victrix evasitriotestantium in Belgio nostro causa. Per omnem fere historiam percurrit oratio nostrii, ut hominiui gentiumque discrimen in Ecclesiae fatis observaremus. Mentes autem y sae reriim politicanam conditione, et regiminis. forma perquam ulu diversae et jucundum est observare, quantopere hoc etiam discrimen in politis Ecclesiae conditione obtineat.
Ipse quidem divinus Religionis auctor, e sus. Ecclesiam quae politico sensu dicitur)
, non condidisse videtur. Scilicet Dei Filius disina in hisce terris peregit. Religionem docuit divinam; homines ad tunicam revocavit
16쪽
felicitatem Apostolos autem instituit, qui eam
cum gentibus communicarent; quaeque super
mi, humana, in propaganda religione et constituenda societatis forma hominibus peragenda dedit. Uti autem gentes varia itebantur regi minis ration , ita, qui in his oriebantur Christiani , ad suam quique societatis conditionem compositi sunt. Quod age in duobus maxime populis attendamus, in Graecis et Romanis. Poer universum orbem antiquum ubivis habe, bantur Respublicae i. e. civium coetus, qui patriae amore secum invicem coniiungerenturi Ad hanc civitatum conditionem societas item informata est Christiana imo vero ab im H
sive comitiis, quae in Reb publicis Llis erant instituta, Aeetesiae nomen accepit. Porro, ut in civitatibus antiquis, teste Herodoto, e Democratia sese Aristocratia, ex haeoluarchia, tandem Tyrannis oriri solebat; sim, las subiit conversiones societas Christiana Haec item primum popularis prorsus, deinceps auctis mulieribus Ecclesiasticis, constitutis Dioecesibu et Urbibus metropolitauis, congreotis
17쪽
denique Synodis et Conciliis, ad Aristocrat, cam transiit regiminis formam. Enata dein Unitatis Ecclesiae notione, et distincto a Labcis Clero, exstiterunt Patriarchae, qui pauci Mimero, ligarchiam constitueriinti In his vero Patriarcha habebatti Romanus, qui primum ad Monarchiam, dein ad Despistismum perduxit Eccletiae formam. Sed neque in civili gentium conditione constans esse solet despotismus, neque in Ecclassia perdurare potuit. Non ea enim est humanae naturae ratio inique adeo ad liberaliorem formam, in variis gentibus variam, rediit in Europa Germanica , recentior aevo, Christiana Societas. Formam ita habuit Ecclesia h*manam prorsus, gentibus accommodatam, in quibus stabiliretur; sed quod misime animadvertere juvat, retulit etiam peculiaria politica studia, quae, cum in Graecis civitatibus olim, tum Romae viguerant. Qui in Graeciae regionibus exstite-
runt Christianorum coetus, ad mutuam sere conjunctionem erant proni, ut in communibus
constituendis Synodis antiqua illa re, irari viderentur cum Amphictyonum concilia, tuin
18쪽
Boeotiorum et Achaeorum foedera. - Latinae
vero Ecclesiae longe alia fuerunt studia, eadem fere illa, ac veterum Romanorum. Quadrabat in hosce , quod apud Virgilium pronunciatur:
n retere imperio populus Rom- --entor Dominandi hocce ardore, cum politica prude tia coniuncto imbutiis erat Senatus Romanus, et populus universus, ut quovis inducere comestionem suam et regiminis formam studeret. Quo proposito nullas fere non regiones armis adorti sunt , fortissimosque populos, ut Batavos similesque, sibi socios adjunxerunt, sperantes fore, quod . obtinuerunt tandem, ut dicerentur non tantum., . sed essent terrarum domini Quae ita in Imperio Romano habebantur olim, eadem prorsus in Ecclesiae Hierarchia forma obtinuerunt. Explicuit jam pridem gentis suae indolem Episcopus Romanus. Nam, ut nomine, ita moribus etiam, erat Romanus. Extulit ita se sensim prae ceteris in Occidente episcopis. Provocarunt ad illum in litibus di-riimendis minorum dioec*sium episcopi , et v luerunt quam maxime concilia ad Praeparandam
19쪽
eleri Romani auctoritatem. Quod vero peruia jam secula mente moliti erant patriarchae Romani, idem illud aevo octavo Opportunita 'tum , quae tac valuerunt, ope , effecit Romam indoles. movis jam in Germania conditis episcoporum sedibus adjuvantibus sibi invicem Pe-pino Caroloque et Pontificibus ortus est X- templo Nicolaus L. qui suae auctoritatis jura, non armis aut vi, sed aliis praesidiis, in lucem emissis Pseudo- Isidori Decretalibus, striduit vindicare. Suinmum igitur sese constituit orbis Episcopum. Decreta Papalia per universum orbem Christianum honore haberi jussit et ob dientia, habuitque tandem supremus ille in te iis et Legislator; et Iudex, et Princeps suos in
Archiepiscopis legatos, quos pallio donabat. Eo tandem processit Iohannes VIII, ut ipse
erearet Germaniae Imperatorem, per quem ceteros omnes simul gubemaret rincipes rum dominandi hic ardor non Pontifices s lum, sed universum occupabat clerum Romanum. Negligebantur concilia et synodi, inv hierim vero Pontifices, eorumque 'ori. Quibus ita praeparatis, surrexit tandem' il-
20쪽
debrandus, in quo Mimanae indolis vis penit sese videbatur exserere. Namque a Gregorio VII. inde ad stigrini iram et M. . linera
. chia pervenit Christiana Summo ferebametur clerici et e piscopi domin indi missio, udi pari conjuncto virtute militari. Habent suas copio et exercitus Pontifices Sunt illis μre Imperatores et Reges conciliorum mini ui fidemque exercituum dueex si et annis tuenda fuit societas nullus non Christianus militis gerebat partes. Unius istut regni subditi omnes sere processerunt in belliso cris Europae populi ino ista V Religione, ducibus Regibus et Imperatoribus. Extra L ropae ne propaganda videbito incla ligio, seu potius ierarchi Romgna imo vero militari virtute ad coelestes sedes aditum sibi
Increvit ita insim Monarchia universa, quae per omnem Occidentem et orientis item regi ne incepit dominari ; quae votetis Iniperii visemani vestigia premi ; quae, uti antea cives R. mani per singulas habitaverant gentes, ita Chri