De ratione dicendi libri duo iterum editi, et a mendis veteris impressionis repurgati. Autore Alfonso Garsia Matamoros Hispalensi, ..

91쪽

Liber primus depingit coloribus,multum habet oluptatis, Veluti si describas imaginem Luxuriosi, Pro

dulatoris, Heredipetae , Temulenti , Gloriosi, Ambitiosi,Zelotipi Iracundi, Inuidi, Supersis iusiostentareris,qui elit haberi diues,cusit paver,DOCius, cum sit imperitus, Vnum Marci Tul. eramus exemplum e mustis,quE in orationibus exposita sunt. Id autem contra Pisonem erit, Nam illud Antonj ex diuina Philippica,qualis ex amicae essibim egrederetur,omnibus d/uloratum erit.Sιc enim habet, Ia

ne idei belluatiam ne sentis, quae sit homin

quaeretifrontis tuae emo quaeritur, orum nescio quem de grege nouitiorum farii am ese consulem. Non enim nos color in seruilis, non pilosae genae, non dentes putridi deceperunt,oculi, super ciba,frons Pultus denique rotus,qui sermo quidam tacitus mentis est,In micis etiam, oe Poetis per muli

reperiuntur huius Rara

92쪽

'si'

ub j

mi iju Schemaru m motas erit adhibendus. Nam Ptκ ij. il est, Asormosim , et Iccvndius sparce, suis quaeque locu ordinatae po

nantur ita etiam tota pra tia, oe orationi grauitas pereuricum sine mo

do in q,erutu ., Schemata qui de olumus in oratione, d modum quoque postulamus , Et ornatum talem quaerimim,quabs honeyla de

ceat matronam,non meretricem impudicam.

Ita demum paranda sunt in oratione Schemata, t procul absint scurrilitas , esseminatio, mollitia. Nam obrruit orationis pulchritudianem Schematum troporumque immodica copia Geni gemmae distinctae locis, pta et gantiae, ornarus, oe decoris simentis addunt, quam si densae, confertaeque pendeant, ita pro fe A qua rariora sunt schemata , plus aci cunt

93쪽

α η . Liber primi is

i maiorum sandi imis insituris praeclare fun

datum,in qua omnes ciues concordi ime Ῥι--sunt dem seman publica sutpriuata odia quae ciuitatum omnium enenum ent natu-τae 'Drtute corroborat disciplina deinde nobilitati nesciunt.Tentatis imum est hoc nationibus, non dico nomine sapientiae claris, O moris ciuilitate omatis imis , sed immanitate etiam Barbaris, nudo Reipsudio , Piraescultu horridu, ad quas Burgenses mercatura industri' homines,diligentes s et infero veΥoque mari frequentes commeant, et Oceano a to lateq; supino procurrentes, ni quam non exoptati,populares gratiosi conuolant. Sed illud mirari nequeo satis, hominibus u gotiatoribus tam perpetuo potu se constare idem, i nulla quam mendari, nota inuriti,nn afraude notati,nulla immoderatae cupiditatis labe colaminati, re integra, labefactis, formatisq; vibus: post Hem illa ο-ri e conditasuisse dicantur. Ο Remp. Ilatonicam im Pera christiana: ὀ iros ad iustitit, aequitatemq; natos obi ius summa rebrioue colitur, bisumma o es cocordia iuunt. π

94쪽

de ratione dicendi.

i uunt. Quod nos m no Reip. ostendimus loco, O in reliquis tantundem, qui ad eloquentiae . i lumen contetan ex praeceptis , sita trium M autorum imitatione escere 6 L

DE EPILOGO

Osrema orationis demon-srativae parn erit epilogus, qui artificio με totius orationis terminus est Hinquidem cum in alijsgeneribuo late pateat, in demon- strativo aute tum maxime laudatur, um per enumerationem con tituitur. Hic se ae repe-

i titionis taedium erit in primu itandum, quod l duobus fiet modis: Primum si diuerso modo aret gumenta repetaturiquam in cΡirmatione fue I risfinum,adhibita tame ampli catione deis si argumeta ipsa magis ponderentur, quam et repetita ingeratur et ingesta leuiter me- morentur.Nec repetendi omnia nimia simus

cura

95쪽

iber primus

stant finia,quaeq; plus liabuerint roboris , momenti praebenti consilio, altaque pruden

ciceronem Ῥοluit Antonius perpen-

coniueniat generi δε- monstrativo.

Vncq dem re densimos, quae dicendi forma demon

ibratiuis orationibu4-agis Conneniat. Siquidem non est o on inire acuta a reps

Handa, cum sint misit for mes scedi caracteres: quos; ZOmni causae quis adcommodauerit de mihi perinde sacere, iadebitur,ac sii Jma pedis forma omnes homines calciare com abitur. Huius igitur Neris, quod O laudativum, graece ocu

ndit u

96쪽

de ratione dicendi. imo. atus , plendor amplitudo peculiaria sunt. Iccirco siumma ope niti decet, t multum habeat iucundulatis, amoenitaris quam plurimum , circunfuso per totam oratisnem sententiarum 1 lendore , erborumque appar ti magnificentia am lique circunsi ante. Quatu furi ilia oratio saepe a me, multumquὲ

repetita pro Marce ob quam tot te oportere meminisse me puto,quod paucae in eo genere extent apud Ciceronem .Hanc autem dice

di formam obtinebimus, si iocundas sententias cit amaenubetia st edidis imus ei bis co-'nxerimus a unda Iententiae soni fabulo- . sae omnes. Deinde historiae, quae fatalis pro- , priores siunt. Cuius sane rei proposita nobis

sunt exepti a Marco Tudio omni eloquentia consumata, tu elegantiter inde atq; iocunda, amaenaque narratione Cerrina tertia refert partum. Latonae quia Delum, ei' Verrin sexta raptum Proserpinae,uua nihil na,ma

siue in tepore potuit a Diro perseel eloquetiae iocundius ratius adhiberi , It obiee Iationefabulosae h/storiae recreari auditores ferre equo animo,quod reliqui; erat affoms,Co F r ciliant

97쪽

Liber primus. eiliant praeterea hanc gratiam orationi, quae sensiui iocunda hunt γt risu odoratui, gustui, quae quidem sit particulatim explicantu ua uitate etiam fabulas excedunt. Verum quoniaeorum quae sensu percipiuntur nonnulla honeyla,multa turpia sunt,prouidendum est, ne Gperte nudeque dicantur. Nam turpia, isi aper te dicantur, ossendunt magis , nisii quM apud scurriles homines,quibus huiusmodi res nodicere modo aperte, fedfacere quidem non est pudori,orationem haberet. Quare quae turpia sunt i turpitudinem tegunt, non solum non amittunt iocunditatem , modo intelligantur, Jed aliquid etiam tilitiarum, quoniam hon filius dicuutur,sibi ad citur, Porro autem res turpis quatuor moris honestius esserri potent, utpermutatione, quae est oratio aliud Pe bubaliud sententia demonstrans t Ver summo Plutarunt Pertice nimbaeadem iis Geo gicu:Sed rapiat; triens γenerem intusq; recodat. ut sit pro eius rei, quam exponere ol mus,nomine proprio,aliud quod elsimilitudine et affinitate trafferri po fit, accipimus. Hinc ebrium,bberi patris plenum dicimus.

a raris

98쪽

de ratione dicendi. Fo. 3Venerem pro L uxuria . Aut ambiguo, t illud est esce. Quae nauis in publico mine ta u gata,quam intius aetasfuit' Quartus modus oh cum nec astegorice,nec traflatione ierbi, nec ambiguo res exprimitur, sed ab antecc dentibus,aut consequentibus, aut ab his quae gere, aut pati natura soleant, et quae aliaqμo paciis adgestionem negoti, pertineant. Qualia sunt dare operam liberis,celebrare nuptias, elancam Dido dux Troianus ean- .em deueniunt.Et Cicero Clodium mulierem

saepim inter Piros fuisse dicit,Et an ex suoru cubiculo egressus udorem, udicitiamque defendar. Igitur qua sensibus iocunda sunt, ea

relatu quoq; siuauia putantur, Sed rerum tum itudo, i monuimus oratione semper tegenda est. Quae autem obscenitate carent, aperti silmis,m quam maxime proprise Pocabulis ex licentur: t fere omnes sunt,quae Psu, audiam,odoratuque percipim s. Ut siquis rosari, pulchritudinem, hortorum proceras arbores,

ordinibus per quincuncem distositas, sese in

orbem formositu fundentes, Piso gurgite semrer manantes fontes, sonorum harmoniam,

99쪽

Liber primus. concentum, auium garritum Osuam illa cantilenam describit. His etiam illa addimus quibus amores continentur, quaesii It Poetae faciunt confingimim iocunditas gemina comparabitur. Commemoratio rursum tenerae aetatis nobis iocunda era laborum quoque recor datio i magno pertulimus amnuo, plurimum alberi iocunditatiu. Ad haec amoena sunt Omnia quae aut ex Comicis, aut Poetis decerpta surpamus. Vt cedo,dic soces. Lubet, quae sunt huiusmodi,quare no ineptum erit ersm ex aliquo Poeta inteiponere, i iocunde to qui olumus. Quanquam in nulla oratione, quantum ego recordari po1sum,Pideam a Cι- inceronefactum,in libris Philosophicissaepe. Insuper epitheta plurima, o pulchre accommo- data non minimab Poluptates accumulant,hu tiatus signum,quia Poet, aequi deleritare maxime cupiunt,his ab udat s hemans .Po tremo se raras, quae lumina sunt orationis, praesertim fl' quae per se pulchra sunt, Iucuda, Cu multo gratiore,tsi digniore quos oratione reddunt. Quocirca mihi pauca dicenda sunt hoc loco de juris generi laudativo conuenientibim.

100쪽

de ratione dicendi. Fo.

DE F lGVRIS GENERI

genim freque tim cadunt, hae propemodum iliorum exemplo, multa :δε luentique obseruatione meabunt annotatae, Tradustiones, Agnominationes Sιmiliter cadentia, Similiter desinentia , Ra

tiocinationes, Contraria Gradationes Comu-

'n his summa es

natus . Traducitio est,quaefacit , rcum idem erbumsaepius ponatur,non modo non ossendat animu,sed oratione etiahyliuiore reddat. Moc modo,qui nihil habet in ita locutis Ῥita,hic cum Pirtute itam non potent colere. Ea lis aχjs modμ. Primus est,cum eaede Oxcum gratia repetita,non Pariat sensium. Vt minus amat deu,qui aliquid amat praeter Lu, quod propter deis no amat. Secu LV modus