장음표시 사용
371쪽
r. De Ex CE TIONIBUS. a. deque OBLIGATIO Ni BUS in genere. I. T. XCEPTION Es nunc reorum ad- a versos actiones sequuntur , seu quibus actiones excluduntur .
Eodem ordine , quo & in Edicto per
Quas & ipsas Exeemiones Praetor olim Armulis addebat: de quibus agitur in genere tit. r. de Exceptionibus , praescripti nibus pra udiciis . Spectarim vero quinque exceptionum genera, praeter alias, quae ram iupra titulos peculiares sea ratione habuere , proponuntur . I. Rei Judicata Exceptio. ait. I. de exceptione Rei Iudicatae . a. Tereris exceptio. i. e. prae striptionis & possessionis. tιt. de dive
m rem'ralibus praeferissionibus , σ de a cismibus posse oonum . 3. Doli mali &metus Exceptio . ait. . de Doli mali σmetus excep tione. 4. Actionis non impetr tae exceptio . tit. I. si arum rerum actio
non detiar. Postremum exceptio litigis. tir. 6. de litigiosis.11. Post
372쪽
11. Post speciales & singulares civilium Iudiciorum actionumque βecies , earumque causas seu sontes reseratos , finesque Iropositos, quae scit . ex obligatione aliqua peciali quaeque illa sit, ex qua quis alteri obligatus est , oriuntur : atque adeo post actiones , quae a libro 3. pertractaricceperunt, i pis iam in commune obligatio. num contrahendarum firmandarumque , unde & actiones enascuntur & retro
solvendarum unde exceptiones oriuntur formae seu rationes deinceps proponuntur contrahendarum , inquam , ut actionem producere possint et unde tit. ult. de Oblieationibus oe Actiouibus , & quidem civilem , de qua Dpra : v et paenalem , de qua postea lib. 7. & 48. Inter quae duoauionum genera hic de obligationibus tractatus medio loco, ceu in confinio positus est, quandoquidem & quaedam obligatio . nes sunt ex delicto .
Haec inquam , ordinis istius ratio reddi possit, & Edicti tamen perpetui ordinem attendenti, quo scit. ultima eius parte desipulationibus conventionalibus , de fati dationibus , deq; stipulationibus Praetoriis I quae & ipsae instar actionum sunt. t. acistionis7. de obligat. σ action. , & edicta de edendo continentur J actum fuit , apparet
373쪽
in genere, tum & de modis solvendae obligationis , hac tantum satisdationum &mpulationum occasione hic actum: & sic hactenus quoque Edicti ordinem hic se vasse aerihonianum s nisi quod de obligationum tollendarum modis nulli ibi tituli extitere . Quare antem de eo hic amim fuerit, suspicari libet , quia materia haec universum ius perambulat : & vel ut omnium obligationum, actionum & negotiorum Pandectes est; sive ad ea statuminan.
374쪽
a libro 43. ad finem Panisctarum. Ex L i n. XLV.
D E STIPULATIONIBUS. π π Arum igitur .bligationum , quod II secundo loco tenendum est, Vincula & accessiones proponuntur: quae sunt Veriorum obligationes, seu stipulationes , id est conventiones solemnibus verbis ex interrogatione & responsione consectae , quae utique ab aliis odligationibus pendent, &
inventae sunt caeterarum obligationum firmandarum causa . titul. I. de verborum
obligationibus . Porro circa has stipulatim nes , & quidem personarum respectu , ad singularem effectum , nytanda sunt haec tria . Primo , Duos quandoque pluresve reos, tum stipulandi, tum & promittendi una eademque stipulatione promissioneque saepe constitui e sic ut duo tum creditores
sint, quibus singulis solidum debetur; duo
375쪽
DE STI vL ATIONI B Vs. 339 contra debitores obligati in solidum snguli : quod quomodo fiat declaratur tis. a. de Auchus reis constituendis . Secundo notandum , fervos quoque in- . terdum stipulari e & reAe quidem , per sena videlicet dominorum inspecta.
seu de stipulatione servorum. Ex L i s. XLVI.
3. Tandem de stipulationibus PRAETO
datores quandoque obl igationibus alienis accedere: fideiussores , inquam, i. e. qui pro debitore , suo nomine stipulanti, promittunt, citra novationem : Mandato. res , qui fideiussorem fidei ubere , vel creditorem ipsum alii credere rogant. tit. I. is Fide tigoribus m Mandatoribus. Et haec de obligationibus contrahendis stipandisque, seu firmandis . Extinguuntur vicissim obligationes variis modis. I. μυatione. a. & Delegatio-M . μυatione inquam , id est mutatione debi-
376쪽
debitoris, vel causa --: Delegatione, i. e. mutatione creditoris simul, & debito, Tis. tit. a. de Novationibus o delegation, alus . 3. Solutione qui modus tollendae obligationis maxime naturalis est . tit.
ηcceptilatione, quae imaginaria solutio est. tit. 4. de Aceeptilationsb. Et haec de stipulationibus conventionalibus. a. Praetoriae quoq; quaedam stipulationes sunt , quae Edicto Praetoris interponi iubentur , quae multa habent praecipua , de quibus in genere rit. 3. de sipulationibus Praetoriis . Istiusmodi stipulationes Praeto- rite tres hic speciatim proponuntur. I. Rem pupilli salvam fore , quam praestar tutor vel curator legitimus , vel datus sine inquisitione, & uno tantum casu testamentainis , & ex inquisitione datus , puta svnus ex pluribus solus administrare ivetis .itit. 6. Rem pupilli vei adolescentis saluam sora. a. Iudicatum solvi stipulatio. tit. 7.. iudicatum δε-i 3. Raram rem haberi ,
quam regulariter reus L. procuratore iat .
ris stipulatur, ante litem contestatam. tis. tili. Ratam rem haberi , Ο de raiihabi
Et hactenus quidem de civili iudicio . Ubi &-Praetoris desinebat, quod
377쪽
DE STIPut ATIO N. PRAETOR. 36I quod is de civilibus tantum causis cogno steret, exceptis privatis , furti , vi bono- .rum raptorum, incendii, iniuriarum actionibus, de quibus in Edicto alio loco situque atium fuit. Ex L r n. XLVII.
De DELICTIs I. Privatis , a. Extra ordinariis, 3. Popularibus .
Pinnalia nunc Iudicia sequuntur , seu
paenales amones, delictorum nomiser Quorum varia admoetum persecutio est, unde & delictis illis varia quoque nomina indita , & ideo in quatuor medies divisa : Alia quippe privata delicta vocantur , alia Extraordinaria crimina e aliae m- putares actiones, alia denique publica judicia a I. Privata delicta dicuntur , quae meram utilitatem causamque privatam attinent, & attentant; denique quae privat/m
Quorum nomine Praetor quoque Edicro suo ad privatam persecutionem seu Grenses actiones propolait , de quibus iaEdjcto Praetoris actum fuit aliis locis.
378쪽
7 2 DIG. PARS VII. - . XLVII. De his in genere agitur rit. i. de 'Dialis delistic. Huius generis tilicta tria sunt: Furtum, Rapina & Iniuria; e quibus duo priora ὀοna respiciunt , postremum famam , honorem , existimationem . De Furto agitur in genere tit. a. de furtis . Sed enim speciales quaedam sunt furti actiones, quae singolaria quaedam habent : sive ratione objecti, sive respectu personarum , quae furtum admittunt, sivexatione subiecti. I. Ratione obiecti peculiaris est de Tigno iniuncto , exl. Ia, Tabul. : qua adtione is qui alienam materiam quamcunque, quae omnis tigni appellatione comprehenditur sedibus suis vel vineae junctam habet , quia eam sol
vere non potest , tenetur , ne vel sedificia sub hoc praetextu diruantur , Vel vinearum cultura turbetur , in duplum ejus nomine tenetur etiam ignorans, rit, 3. de tigno inruncto ., 2. Ratione persona' rum quae surtum admiserunt, tres hic speciales furti actiones proponuntur. Prima,
quae prodjta est Edicto Praetoris in duplum , adversus eum, qui liber esse iussus est testamento , si ante hereditatem aditam , aliquid ex ea surripuit , vel depinpulatus est , seu dissipavit . tit. 4. Si is qui testamento liber e s. iustis erit ps mortem domini , ante aditam haereditateιοῦ
379쪽
adversus Nautas , Caupones , Stabularios, licet ipsi furtum non fecerint, sed eorum aliquis, quorum opera ipsi utuntur . tit. s. Furti adversus nautas , caupones , sabularios . Tertia, si familia , i. e. grex servorum unius domini , eo ignorante furtum fecerit: quamvis enim verum sit singulos servos surtum secisse , attamen dominus liberatur praestando quantum si unus tantum liber , nisi malit omnes servos nox
dedere , secisset. tit. 6. Si familia furtumi fecise dicetur. I. Tandem ratione subjecisii singularis furti actio arborum furtim.
caesarum nomine competit, ex l. I 2. tab. &ex l. Aquiliae caesarum inquam, licet ea: rum furtum factum non fuerit. tis. 7. Arborum furtim caesarum. 1 2. Secundum privatum delictnm est Ra-i pina , de qua Edicto Praetoris actio privas tam persecutionem continens prodita est. i tit. 8. Vi bonorum raptorum . Ad quam ea
quoque actio pertinet peculiaris , quae eXEdicto Praetoris competit adversus eum, qui ex incendio, ruina , naufragio , rate vel nave expugnata, quid rapvjt , dolove malo recepit, vel damni quid in his rebus secit . tit. 9. de incendio, ruina, nau-
380쪽
fragio, rate , Naze expugnata .
Tertium privatum delictum est Diu. xia, quae vel citra scripturam, vel scripto ladmittitur. tit. Io. de Iniuriis famosis libellis . Hactenus de privatis deliciis.
I. Extraordinaria crimina sequuntur.
Sunt ea vero, quibus principaliter quidem icausa & utilitas privata attentatur , sed nihilominus vel religio, vel publica sic tritas, vel honestas etiam publica quodammodo etiam attaminatur : quae & ideo non mulcta pecuniaria plectuntur , verum coercitione, eaque non ordinaria , verum extraordinaria , arbitriis Μagistratus , &pro modo admissi . tit. II. de Extraordiis nariis Criminib. Cuiusmodi crimina extraordinaria undecim hic memorantur , seu pertractantur, partim religionem spectantia , partim communem usum . I. Sepulchri violati actio . tit. ia. de sepulchro Cinlato . a. Concussio , i. e. erimen pecuniae extortae per terrorem iniectum sub sspecie publicae alicuius potestatis . tit. I 3. de Concussione . 3. Abigeatus . tit. I . de
Abigeis. 6. Praevaricatio. i. e. collusio accusatoris vel advocati cum reo. tit. II. de Praevaricatione. I. Receptatorum crimen, i .e. eoium , qui reos criminum recipiunt vel dimit Iurit, pecunia accepta. ttr. 6. de re et latcriliis . o. Fures la inebrii, vesiment