장음표시 사용
391쪽
r. DosT tres Constitutionum Imperat 1 riarum Codices seu compilationes, Gregorianum , inquam , Hermogenianum& Theodosianum , quorum priores duo Principum Paganorum , seu Gentilium constitutiones , ab Hadriano Imperat . ad Diocletianum & Maximianum usque, noudivisis , s ut nonnulli is vj sum J Epochis, verum promiscue complectebantur, postremus Vero,Conlii tutiones imperatoium Cliristianorum, initio ducto a Conliantino M. qui primus veneranda Christianorum fide munivit Imperiem, seu primus Imperatorum Christianus extim ad Theodos una Juniorem usque, & quidem ad ann. Domini q38. continebat . 2. Post Nove Ias item quasdam , i. e. constitutiones post Colicem Theodonanum editum , tum ab ipsi met Theodosio Juniore , t im ab aliis deinceps insequutis Imperatoribus latas, at lue adeo extra Theogosianum Codicem Vagantes. 3. Deniq;post constitutiones complurimas a semet promulgatas , Jιι fiuia-
392쪽
3 6 CODICIs Lr B. I. num impetus cepit , Codicis de nomine suo Iustinianei conficiendi , i. e. supe
riorum omnium Principum constitutiones, suasq; ad aevi sui usum sorumque unum ita Codicem undique colligendi compingendique . Quod & duplici editione praestitit: Quarum posteriorem , obliterata priore, confectam, anno Domini 334. in manibus hodie habemus : Quae causa est , ut Csdex hic Repetitae praelemionis, i .e. n vae seu secundae editionis γε es ἰ'νδρσεοos inscribatur .
Ex L I B. I. Agitur hoc libro de his tribus .i i. De Jure SACRO.' et de SpECIEBUS Iuris.1 3. MAGISTRATIBUS .l HIs ita generaliter praemissiq , tenendum eli, Jus omne hoc Iustinianeo: Codice comprehensum, vel ad ius sacrum, j vel ad privatum , vel denique ad publii cum pertinere . Nam & ita nonnulli ius; olim divisere , quorum numero fuit quoqἰ susonius θ ; vel ita brevius ,ssus omne vel ad jus divinum, vel ad jus humanum spec
393쪽
3. I. De Jure S A C R O. ituli II. A SACRO , seu divino iure, initium hic ducit Iustinianus , aliter atq; Codicis Theodosiani conditores , qui in decimum
sextum seu novissimum librum constitationes ad ius sacrum pertinentes conjecerant: quCmodo & in poliremam seu decimam Tabulam e duodecim ius sacrum a
Ius SACRUM quod quidem ratione obiecti ita dicitur vel cultum divinum
respicit, vel extrinseca quaedam alia eodem pertinentia . I. Cultus rursum diianus est , vel Catholicus seu rectus, veraeq; Religionis, vel salsus & profanus . Circa cultum verae religionis quatuor sequentia capita spectanda veniunt . Primo quidem Mileria &cahita ipsa fidei Catholicae seu orthodoxae: cuIus utique praecipuum caput est , verus& intemeratus de Summa Trinitate sensus: regula vero seu obrussa fi4ei istius, Evangelica & Apostolica doctrina , exemplis insuper pro rerum usu summorum ex antiquitate Episcoporum, firmata . tis. I.
de summa Trinitate ρο fide Catholica . a. Secundo , Loca seu Ecclesiae , in quibus s
394쪽
3 8 CODICIs LIB. I. bus cultus divinus exhibetur, seu celebratur: quarum res seu bona , simul & privilegia , varia olim fuere : eaque vel iacommune omnium Ecclesiarum, vel singularia certe προνουμ, α praecipuarum quarundam & Patriarchalium in orbe Romano Ecclesiarum. tit. a. de n. Ecclesiis, σde rebus o priυilegiis earum . Tertio Persona, muniis locisque cultus
Christiani deservientes : puta Episcopi & 'Clerici , quibus accedant & alii pietatis lassicia publicitus peragentes: puta Orpha notrophi , brephotrophi , ptochotrophi, xenodochi, ascetriae item & Monachi. tit. 3. de Episcopis, O' Clericis , Orpha notrophis , σ brephotrophis , m plochis , xenodochis , ceteriis , σ Mnachis, o privilegiis eorum, castrensi pe- eulis p de redimendis eaptimis. de nuptiis Clericorum vetitis filis permissis . Quarto 3ctiones : veluti Iudicium de rebus & personis Ecclesiasticis , f qnae Episcopalis audientia proprie dicitur J cae
teraque ad jus curamq; Episcoporum e xumq; reverentiam pertinentia . tu. q. de
rulis, quae ad ius curamque m reverentiam pertinent Pontificalem . Hactenus de vero
a. Ad Falsam religionem , seu falsum
395쪽
. DEJu RE SACRO. 379ν editam & protinum , eosque qui a Ca-
tholicae Religionis veneratione alieni sunt, ii & extra Eccusiam posti, sequentes titus ii septem pertinent . Nempe , qui salsama religionem prae se serunt , aliterve ergas veram irreverentes sunt , in quadruplicit differentia sunt. I. Vel enim in ipsamet 'Ecclesia constituti pernitiosa dogmata prae fracte , contumaciter & obstinate fovent, i qui haeretici dicuntur : M inter hos qui-
. dem Manichaei & Samaritae infigniores. rit. 3. de haeretisis Manichaeis ρο δε- maritis ; ut & qui Baptisma iterabant veluti Donatistae, Novatiani, Eunomi , ni, qui a Catholicis baptietatos rebaptiet . bant tit. 6. Ne fanslum Baptisma iter rur. 2.Uel prodita Relisione Christi ab ea, deficiunt, sive ad Iudai um, sive ad Pa- i ganismum, qui utrique Apostatae dicuntur. rit. 7. de Amsat. 3. Vel quodammodo i Profani , atq; in religionem Christianam i contumeliosi sunt quales habentur ex , Theodosii Iun. constitutione qui signum
, salvatoris Nostri Iesu Christi , ia est
i crucem, in isto vel in silice, denique in pavimento sculpunt pinguntve , atque adeo pedibus conculcandum praebent . tit: 8. Nemini licere signum Saluatoris Chri u humi vel in stire seu marmore aut sculpere aut pingere . A. Vel denique sunt e
396쪽
38o CODICIS LIB. I. tra Ecclesiam Chrhiianam propalam eon'Drutio quales sunt I. Iudaei Sc his proxumi Ctesicolae . tit. 9. de Iudaeis o Calicolis. Quibus etiam Judaeis Christianam mancipium habere seu possidere, ac multo
magis circumcidere non licebat . tit. Io.
Ne Chrisianum mancipium haereticus vel Judaeus vel riganus habeat , υet possideat, vel circumcidat 1. Pasani seu Gentiles , sacrificiis Templisque dediti . tit. I i. de
paganis , o sacrificiis, O tamplis . Et hactenus quidem de iis quae ad cultuae
Religionis pertinent . Sequuntur enim nunc duo tituli , noa quidem ad cultum pertinentes, verum a Extrinseca quaedam eo pertinentiae de sngularibus inquam Actionib. quibusdam &negotiis quae in Ecclesia peraguntur , Asingulari eorundem privilegio . Quorum prius est, perfugium , seu refugium re rum , debitorum , confugarum ad Eccle sam. tit. I a. de iis qui ad Ecclesiam con fugiunt vel ibi exclamas . Altera vero, Manumissio in Ecclesia . tit. i q. de his aut in Ecelesiis manumittun*uν . Hactellas
de iure diviao seu sacro. f. II.
397쪽
DE IURIs SPECIEBUS. 38 IS. II. De JuRIs SPECIEBUS. Tituli I 2. Respondet liber r. Dissorum . HUMANUM ius sequitur , quod par tim privatum, partim publicum esse diximus. Qua parte initio statim de quinque Iuris Civilis , seu positivi , per orbem Rom. specrebus seu partibus, quae publice invocabantur , & quibus quisque tutinerat, agitur: Et quidem hae sunt. I. L ges & Constitutiones Principum . tis. Iq. de Legibus Constitutionibus Principum . a. Nundata Principum , quae personis ex
tra ordinem nam de his est hic titulus, non de illis quae Praesidibus aut Procuratoribus in provincias proficiscentibus de mure dabantur , etsi eo quoq; trahi pos si ad rei seu negotii alicuius , si e cognitionem , sive executionem missis a Principe, dabantur, mox & ab iis publice, propositis Edictis, vulgabantur, secretis enim mandatis non credebatur rit. II. Mandatis Principum. 3. Senatusco ulta . tit. I 6. de Senatusconsultis. q. Responsa prudentum , seu Jurisconsultorum veterum sententiae & opiniones in Djgesta relatae. tit. I7. de veteri iure enu-elean ,
398쪽
perioribus omnibus, at non & Rescriptis, de quibus mox , id commune est, ut ne ea ignorare vel negligere cuiquam .liceat, utpote , cum certa iam sint publicaque .rit. i 8. de laris facti ignorantia. Atque hoc quidem nexu titulus hic superio ribus recte connectitur , proximeque sequentibus praemittitur , qui alio alioquia in censu sua quoq; ratione stat in Digestis tith. ra. 3. Sunt deniq; Rescripta Priuripum , ob preces videt. & libellos privat torum Principi oblatos pro re nata imo& ad Relationes seu Consultationes Magistratuum emissi. Quo pertinent titoli sexiequentes, ubi primum apitur de Libellis seu de precibus ipsiis , ad quas Rescripta
emittuntur : 3c quidem, in genere tir. I9.
de precibus Imperat . Osserenuis, o de qui- ,hus rebus funiisMe liceat. Secundo in specie de vi & effectu validitateque libellorum , si jure oblati suerint et puta ut litis contestatae vim obtineant . tit. 2o. Otiando libellus Principidatus litis contestationem facit . Contra ostenditur . saepe non Iure eos offerri: veluti duobus casibus sequentibus. I. L te sc. lpendente, vel post appellationem , vel ante definitivam sententiam Principi suppli
399쪽
DE I u R IS S p Ε C I E B U S . 38'care non licet . tit. χI. Ut lite pendentes vel pos provocationem , aut ante definitι-vam sententiam nulli liceat Imperatori su plicare a Secundo , neque contra ius vel utilitatem publicam petere quid licet, impetratumVe valet. tit. 22.4 contra ius vel urilitatem publicam, vel per mendacium fuerit aliquid pollulatum vel impetraitim. Et
haec quidem de precibus , seu Libellis &supplicationibus. De Rescriptis deinceps ipsis speciatim agitur tit. 23. de diversis rescriptis pragmaticis sanctionibus. Utrasque vero , libellis , inquam , seu precibus supplicationibusque, & rescriptis , naud absimilia, imo adfinia maxime, sunt ad Statuas Prineipum, iuris sui obtinendi
causa, perfugia: ita enim traflatus hic superioribus optime cohaeret, non quas inter beneficia personalia quae rescriptis conceduntur , sint quoque statuae & imagines: est enim hic tracti tus proprie de Statuis Principum e ut neque ideo, quod de ipsorum Principum statuis vel imaginibus in Civitate statuendis in ornamenta Civitatis necesse erat a Principibus coneedi belle ficium. Nam & Principi aperte supplicat, iuraque publice invocat . qui ad statuam ejus confugit , & retro Principis nomine tutus est qui id facit , haut aliter atque qui
400쪽
. qui Rescriptum ab eo impetravit: imo, haud aliter atque qui ad loca sacra & Ecclesias confugit : Unde & Cod. Theod. cohaerent inter se rit. de his qui ad sa- tuas confugiunt , timi. de his qui ad Ecclesias conjugiunt . Hinc igitur 3am de ipsis statuis seu imaginibus Principum hic agitur rit. 24. de satuis o imaginibus: tum deinde de confugientibus ad eas, rit. 23. de iis qui ad saluas confugiunt. III. De MAOIsTRATIBUS
Tituli 32. I Uris species proxime excipiunt ii , qui
Jura tuentur , seu iura publice reddunt , esse Auique tradunt , id est Masks ratus; de quibus prima est quoq; semper in judiciis & actionibus inspectio seu vi- lsici ita enim sequens tractatus , pariter ut in Digestis, superioribus aptatur, non quasi Magistratuum Edicta nunc, ceu pars iuris civilis sequantur, atque adeo hac occasione de Magistratibus nunc a Piur , quod Cuiacius tradidit. Et certe hic quO-que' ordo servatur in Edicto , ubi primus tractatus habitus de Magistratibus & de eorum Iurisdictione r ut docent Pauli ScIIlpiani ad Edictum libri duo priores :