장음표시 사용
431쪽
g. . IU. De actionibus eae Ips A REI 'A T v R A descendentibus .
Concordat liber Io. Digestorum. . Actionum de re privata sens, seu tertium Controversarum genus descendit ex ipsa rei , qua de', ves cuius occasione agitur , natura , citra dominii vindiceti ionem, citra damni dati a nobis, citra obligationis ullius contractae causam. Huius vero generis sunt sex sequentes a tiones , quae nobis vel in nos dantur, &quatuor quidem priores ob communionem rei competentes. a. Quinta, ob id solum uod res nostra est. 3. Sexta, ob nudum interelle In re, quam alius detinet . r. Prima ob communionem rei competentem actio est ', Familiae reci undae a tio , qua inter cohaeredes res haereditariae dividuntur . tit. 36. familia erciseunda . cunda Commum dividundo, qua paritet res inter aliquos communis dividitur r ommunis , inquam , ferme ex communione seu societate contingente , vel ne cessaria, non Voluntaria . tit. . de com-tvni dividundo . Quibus duabus superaO
432쪽
4r Co D t e I s L I R. III. iribus actionibus quaedam communia pro Ponuntur . t t. communia utriusque iu-ἀieii tam familiae erciscunda quam com muni dividundo . Tertia actio est , actio Finium regundorum amonem parit vicinia , non dominium damnum ve datum , aut obligatio ulla contracta οῦ ad fine S videlicet , i. e. terminos agrorum vueinorum, vetustate oblimatos , regundos, i. e. dirigendos , designandos. tit. 39. M
Quarta, non iam into , verum exce ptio ex rei ipsius natura fluens , fuit ali-.quando Confortium litis , i. e. litis cum altero communio . Nam ut rei ita &litis siocietas quaedam est : Id vero est consortium listis , quod ex Constantini M. constitutione exceptionem producebat, quae a Iuliano adrogata fuit e sic ut unus exeonsortibus pro parte sua hodie agere, &pro parte sua reus conveniri possit . tit. . confortibus eiusdem litis .i Quinta amo ex rei ipsius natura seu qualitate sola descendens', & in alium competens , est noxalis actio : quae &ipsa dici potest ex peculiari quadam rei
ipsius natura seu qualitate profluere et exeonditione, inquam, rei ob quam agitur, nempe ideo tantum in. me servi, domi
num haec actio ob noxam seu delictum
433쪽
m Acrinina. Ex NATURA REI. 4 Isa servo meo admissum sine ullo facto meo vel obligatione, datur, quia res mea est, servus inquam . tit. I. actioni-hus . Atque ita quidem hic titulus hoc loco recte positus est, ratione seu respectu personae , cum alio contemplatu , neqque minus bene , ut in Mim ita & ia gestis relatus fuerit, in censu videlicet actionum , quae ex damno dato enascurse
Sexta actio est, ad exιhendi , seu edihibitoria et quam actionem parit ipsa rei Pariter conditio , ut quia mea interest , Tem aliquam , quam alius detinet , mihi exhiberi, veluti instrumenta aut servum. quem vindicaturus sism : quo nomine ea actio datur . tit. a. ad exhibendum. q. v. De Actionibus, ob FACTvis quoddam nudum competentibus .
Tituli 2. spondet Liber Ir. Digestorum . Quartus Actionum ex facto privato descendentium sons est , Factum nudum aliquod, ut citra damnum datum , dominiumve , vel ob gationem contractam , ita neque ex rei natura descendens, c
434쪽
t6 , CODICIS LIB. III. .us tamen nomine actio datur . . Huius vero facti nudi duae species hie proponuntur: prior lusus alearum e in eo scit. deperditi repetitio lusori eiusque hae redibus competit, imo & his cessantibus, publicis personis. titul. 43. otiatoribus alearum lusu, Altera est sumptuum in alienum Funus erogatio et hi quippe lpeculiari actione repetuntur . tu. ule. de
imius Actionum titulus sensque, seu
quintum Controversarum genus de-. scendit ex Rebus ereditis Negotioque gesto , seu ex Obligatione. Quoties vi flet. aliqua nominatim contracta interv
niente fidem alienam sequimur , Rebus que creditis dc Rerum ereditartiis nomen ,
435쪽
Dg Rgaus CREDITI s. 4I nomen, quod & huius libri arguinentum est quoties videlicet res aliqua nece .H-rio ad obligationem, ac proinde & acrionem constituendam , intervenit. Cui &proxima , atque adeo hie pariter ut in
Edicto , subicitur . Iurisiurandi delatio et
quoties videlicet iureiurando alteri delaro vel relato, fidem eius sequimur. tit. I. . de rebus creditis iureiurando. Porro rebus creditis vel certum aliquid sormula seu aEtione petitur, vel incertum . I. Certum petitur , & certae quidem aestimationis, ex Mutuo vel stipulatione ιit. a. si certam petatur. 2. Item ex suffragio . tit. de fusagio ; puta si quis alteri quid promisit pro suffragios i. e. faventia, intercessiones pro re aliqua Principe impetranda Nam ut ipsa intercessio . ita & res pariter pro suffragio promissa suffragium dic mir. Hinc& titulus in Codice Theodosiano plenisset quam in hoc conceptus : Si cerram pete-xur, de suffagiis. Porro in Certae pecuniae petitione illud
observari oporte ν, quoties ea petitur, et licerta sit , eam t2men lite pendente non sequestrari, quia quantit glis nullum subest corpus quod interverti Deile possit. tι r. q. de prohibita seques ratione pecuniae : Cer. tum quoque eadem astione , seu conditim.
436쪽
4i8 CODICIs LIB. IV. ne certi , qua & mutuum , petitur ex Promutuo , i. e. quod instar mutui: I. 3, 3. 3. E. obligat. act. Quo per ti nent quinque tituli seu condictiones sequentes, quas in feris Dgestorum plenius
expensas reperies : i. Vel enim datum quid promissumve suit, quasi ex praesenti seu quassi existente causa ; tit. 3. de com dictione indebiti. a. Vel ob suturam ea
que honestam . tit. 6. de condiction. ob causam datorum o vel turpem . tit. V. de condictione ob, turpem causam . HaEignus de certi petitione certae aestimationis . . Incertae vero aestimationis certi petitiosequitur: de qua sunt duo tituli & condictiones sequentes. rit. 8. de condictione fur rida , m tit. 9. de condictione ex lege, σ
-Post explicatas certi petition s utriusqiloten cris , antequam. ad alteram obligatio vivira seu contractuum speciem, ex quibus videt. Incertum petitur , pergatur , inter' iiciuntur hic , haud absurdo prorsus ordi' ne , tredecim tituli, qui ad duo capita re' feruntur. Generalis primum tractatus de obligat omibus . de adminiculis rerum creditarum sei .obligationum e Medio sci'
licet loco , inter duas species, inter certi inquὸm petitiones , de quibus hactenus , . M incerti, de quibus postea e quibus u3ris'
437쪽
DE. REDUs CREDIT Is . 42 Iscit. modo certum, modo incertum ex ea causa petitur . .Haaenus de obligationibus& actionibus Sequuntur nunc Adminicula. Obligatio num seu rerum ereditarum: puta probatio es legitimae, de quibus in genere agiturrit. I9. de probationibus. Mox , in specie de Testibus , tit. 2o. de testib.; & instru- mentis: lit. ai. de fide instrumentorum reamisone eorum de anta chis faciendis, de :his quae .sine scriptura fieri possunt. Cuius tituli appendix teil quoque tit. 22. Plus valere quod Migur, quam quod smu
Iate concipitur . Hoc quippe titulo ostenditur , veritatem rei gestae magis obtinere seu praevalere, quam instrumenta conlicta di simulata. Nunc e diverticulo in viam. II. Incertum petitur ex sequentibus sex obligationum , negotiorum ti contractuum generibus . I. Ex iis, ubi unius e. contra hentibus principaliter negotium geritur, ve luti duobus sequentibus, in Commodato . . tit. 23. de cώmm dato a. & Pignore . tit. a d de pignoratilia actione . . . a. Ex iis contractibus & actibus nonnullis, ubi reapse seu iuris potestate, intra certum tamen modum Alterius contrahentis negotium geritur . Ad quem traflatum pertinent tres tituli sequentes. t. 23. De ins toria cr exercitoria aesion .
438쪽
CODIcts LIB. IV. tit. 26. 'od eum eo qui in aliena potesta te est negotium gestum esse dicetur, vet depeculio , sive quod fuissu , aut de in rem verso . tit. 2 7. Per quas personas nohis adquiratur . A quibus speciebus separandi
sunt omnino sequentes casus duo: r. Nam neque Filiusfamilias mutuam sumens pecu niam patrem unquam obligat. 28. SC. Macedonianum. 2. Neque Multis intercedendo alterius negotium utiliter gerit. 'tat. 20. ad SC. Velleianum . Contra , non extra iudiciali modo contraetu alterius quantoque quam cun trahentis negotium
geritur , sed de quasi contrastiι iudiciali nam & iudicio quasi contrahitur Jvi potestateque iuris; I. veluti, si tu pe
cuniam non numeratam a me petas, chim graphi repetitionem mihi adquires . tk.3O. de non numerata pecunia . iva. Item si 'petas quod compensatione elidi potest . t t. 3I. de compensationibus. 3. Incertum petitur , ubi de inuris Sc. interest e agitur. m. 32. de usuris: tit. 33.' de nautico faenore I hac enim ratione hic titulus hoc loco postus est e cum in Digestis in eorum titulorum censu loca tus sit , qui ad pedissequas contractuum
q. Incertum petitur ex contractu, in . quo inius tantum e contrahentibus ne gintium
439쪽
qtie haec communia sunt . Ergo generalis primum titulus' praemittitur . titulus inquam Io. De obligationibus o actionibus Seventes vero tituli octo subiiciuntur , speliantes ad trium axiomatum ti capitum generalium circa obligationes explicationem . Primum caput leu axioma respecit
Ortum et Initium obligationum, & actionum ubi quaeritur , a quo tempore actio incipere possit, & num ab haerede primum oveluti si stipulatio aliusve contractus con-eepta sint post mortem e quod affirmatur. tis. II. Ut af iones σ ab haeredibus σcontra haeredes incipiant . Secundum axiois: ma respicit Exereitium obligationis & actio. nis ; ubi per varias species demonstratur , ex alterius obligatione qui scit . alterius negotium vel reapse , vel iuris potestate , vel expressa conventione non gessit ) neminem alterum obligari et eo solo obtenta quod arctissime alteri cohaereat , nexusve
ut, vel beneficio alteri teneatur. Seil. non tenetur I. Coniux pro conjuge . tit. II. Ne uxor pνo marito , vel maritus pro uxore , vel mater pro filio conυeniatur . 2.
Non liberi pro parente . 3. Non libertus pro patrono. q. Non servus pro domino. it. II. Ne filius pro patre mi pater pro filo emancipato , vel libertus pro patrono. eonveniatur Imo neque servus olim ,
440쪽
41o CODICIs LIB. IV. hodie liber , 3c se iam alius novush quodammodo homo , pro suo tacto , leuautegesto Obligationeque contraha inise Vltate . tit. I . an serius pra suo facto ps manum sonem teneatur. Excipiuntar tamen a seperiore Regulactes casus sequentes Nam & r. Debi ordebitoris recte conueviri potest . pit Quando cus via priυotus debitoris siιν aebitores convenire possis vel debeaν. Ee eres ex obligatione' de niti recte conquisitur : sive ex contracta ejus. rit. t 6. Ahaereditariis a tionibus : sive ex delino et sub hac. tamen distinctione & temperamen to : In Hlidum scita haeres tenetur, si lis contra defunctum conteitata fuerit ira dica-tλVe , alia, quatenus ex eae re tamium lorcupletior ad eum haereditas pervenit, nomul ira . tit. ipo ex delifctis defunctorum im
3- Constitutae quoque pecuniae pro alis nudo padio reus , pro eo recte convenitura zir. IS. de restituto pecuoia , Nam ita bio Uiuius superioribus optime cohaeres: non Vero ideo, ut stiretur hano quoque actis sem haerea,tari im esse quod Cs iacius pu'tabat cum . alioquin m Dinstis titulus hic alio ordine , positus si r nempe: non habita ration F O iginis actionis s.ut bios verum finis ejus & sormulae i. scit. .