Jacobi Gothofredi Manuale juris, seu Parva juris mysteria, ubi quatuor sequentia continentur. Juris civilis Romani 1. Historia, 2. Bibliotheca, 3. Florilegium sententiarum juris ... 4. Series librorum et titulorum in Digestis et in Codice

441쪽

Dg Rgnus CREDITIS. 427 .tium geritur , uk in Deposito. m.34. D positi vel contra .

S. Incertum petitur ex contractu Mixto, puta mandato. tit. 33 Mandati, vel contra, σ tit. 36.s servus extero se emi mandaverit. 6. Incertum petitur ex contractibus, tu quibus utriusque semper contrahentium uti litas vertitur : quandoque tamen inaequaliter , ut in Societate. tit. 37. pro Socio. aequaliter vero semper , ut in sequentibus quatuor contractibus; I. puta, in Emptione. venditione : Ad quem tractatum pertinent tituli 26. Qui ad sequentia capita referri debent. I. Primum caput est, de substantia emptionis venditionis. tit. 8.de contrahenda empl. venditione . 2.

Seeuadum caput est de Materia emptionis& venditionis . Scit. non corporalis seu rei corporalis tantum emptio eit , sed &iuris, veluti haereditatis aut actionis ;ha- reditas enim nomen iuris est, .etiam sine corpore iuris intelledium habens : ut &aftio pariter iuris nomen est o est enima tio ius persequendi ejus quod nobis debetur . tit. 39. de hareditate vel .ctione vendita. Uicissim quaedam res sunt , quae emi vendi non pol sunt : &. eae quidem

quatuor generum : sunt enim quaedam I. Reservata Principis usibus, puta purpura, vel exercitas usibus, ut frumentum et de uia M

442쪽

stinatum, qua ' utique emi i vendi non possunt . th. qo. quae res venire non possuraso aut vendere vel emere vetantur. 2. Res

quaedam seu species in Barbaricum ad

hostes) etiam induciarum tempore expor tari iisque vendi ncm possunt , veluti ar ma , ferrum , vinum , oleum , lIqua meri, atque id genus alia, quibus hostes armaria live possunt. tit. 4 i. res exportari nora debeant. Eunuchi facti emi vendique non possunt : Ennuehi inqnam Romani , barbaroinm quippe Eunuchorum commercium fuit. tit. . a. de Eunuchis . q. Filios Ims patres vendere non polsunt , nisi sorte nimia paupertate adigente ; & hactenim quidem , ut non nisis sanguinolentos vendant : & hae adhuc conditione tae ita, puta ut huissmodi liberi venditi servi naa' ideo maneant, verum qnandocunque libertatem reIegere psssint , quocunque adse-δente ; idque vel vicario i. alio pro se servo dato, vel sui pretio oblato . ris. go, de patribus qui filios suos dijiraxerunt . Tertium capnt est , de Rescindenda irritandaeque venditionis causis r quaenarn vide l. causae ad id probabiles sint vel non.. sint. Idque vel privata quadam ratione veΙ publica. Priυata scilicet ratione. I. Praeter vim metum , dolumve , probabilis haec

causa est, si iusi pretii ne dimidium qui-

443쪽

Dκ Rsaus CREDITIS. 42sdem quo res vendita valet . solutum fuerit , & sc dolus in re versetur ω ru. M. de rescindenda venditione . a. Est & pr babilis maxime legitimaque irritandae ven ditionis ratio , mutuus contrahentium con sensus: etenim quod consensu contractum est contrariae voluntatis adminiculo dissolvitur. tit. 43. Quando liceat ab emptione discedere . 3. Publica vero ratione irrita est venditio , si propter publica tributa bona debitoris , vel nulla Praesidis auctoritate , vel per ambitionem gratiamve , minus iusto pretio venierint: uti contra rata est, si selemniter ea sinceraque fide sub hasta fa-Pa fuerit , etsi per dominum postea pretium offeratur, vel creditor in te vendita ius hypothecae praetendat . rit. 46. s pro 'pter pAblicas pensitationes venditio fueνisi celebrata. Denique irrita est venditio comtram ea lege , sive conventione adjecta , uti ne landum qui censum vel reliqua quaedam fisco vel Reipub. debet, onus ce ius vel reliquorum emptorem sequatur. tit. sne reuo vel reliquis fundum compa- arari non posse . . q. Quartum caput in tractatu empti nis venditionis est , de efffctu persectae venis ditionis. I. Ac primum quidem , cuius st .periculum & commodum rei ven/itae , em Diorisne an venditoris. m. 8. de periculo

l il

444쪽

ιus tamen nomine actio datur . . Huius vero iam nudi duae species hie propc, nuntur: prior est, lusus alearum e in eo scit. deperditi repetitio lusori eiusque hae- sredibus competit, imo & his cessantibus, spublicis perlonis. titui. 43. dae aleator/bus lateaxum lusu, Altera est sumptuum Iin alienum Funus erogatio et hi quippe tpeculiari actione repetuntur . tis. uis. de l

De O LIGATIO MI Bus nominatis i icontractis , seu de R E B u S . , CREDITIS.

Respondent huic libro undeeta libri Disse si

inius Actionum titulus sensque, seu

quintum Controversarum genus de- ρ,. scendit ex Rebus creditis Negotioque tegesio , seu ex Obligatione. Quoties viὰel. li re aliqua nominatim contracta interum taniente fidem alienam sequimur , Rebus que creditis & Rerum ereditarum lunomen s

445쪽

nomen , quod & huius libri arguinentum est quoties videlicet res aliqua nece .sirio ad obligationem , ac proinde & acrionem constituendam , intervenit . Cui &proxima , atque adeo hie pariter ut in Edicto , subicitur . Iurisiurandi delatio iquoties videlicet iureiurando alteri delato vel relato, fidem ejus sequimur. Di. I. . de rebus creditis iureiurando. Porro rebus creditis vel certum aliquid formula seu aEtione petuur, vel incertum . I. Certum petitur , & certae quidem aestimationis, ex Mutuo vel stipulatione . . 3it. a. si certum petatur .et. Item ex suffragio . t t. de offra

gio ; puta s quis alteri quid promisit

pro suffragios i. e. faventia, intercessione pro re aliqua a Principe impetranda . Nam ut ipsa intercessio , ita & res pariter pro suffragio promissa suffragium dicitur. Hinc& titulus in Codice Theodosiano plenisset quam in hoc conceptus : Si cerrem petetur de suffastis. Porro in Certae pecuniae petitione illud

observari oporte ν, quoties ea petitur, et licerta sit , eam rκmen lite pendente non sequestrari, quia quanti triis nullum sube ilcorpus quod interverti Deile possit. de prohibita sequeliras tone pecuniae : Cer. tum quoque eadem astione , seu condiri

446쪽

scit. modo certum, modo incertum ex ea

causa petitur . Haaenus de obligationibus& actionibus Sequuntur nunc Adminicula. Obligati

num seu rerum creditarum: puta probatio

Res legitimae de quibus in genere agiturrit. I9. de probationibus. Mox , in specie de Testibus , tit. 2o. de testib.; & instru- mentis: lit. 2I. de fide instrumentarum oeamisone eorum o de antapochis faciendis,

de :his quae sine scriptura fieri possuηit.

Cuius tituli appendix teil quoque tit. 22. Plus valere quod Misar, quam quod simu Iate concipitur . Hoc quippe titulo ostenditur, veritatem rei gestae magis obtinere seu praevalere, quam instrumenta conlicta di simulata. Nunc e diverticulo in viam. II. Incertum petitur ex sequentibus sex obligationum , negotiorum Sc contractuum generibus. I. Ex iis, ubi linivs e, contra hentibus principaliter negotium geritur, ve luti duobus sequentibus, in Commodato . . tit. 23. de comm dato ς a. & Pignore . rit. 24.r, de pignoratilia a filone . . a. Ex ris contractibus & actibus nonnullis, ubi reapse seu juris potestate, intra certum tamen modum Asteriusquam contrahentis negotium geritur . Ad quem trafiatum pertinent tres tituli sequentes. t. 23. De insitoria exercitoria aesione.

447쪽

422 CODI cis Lin. IV. itιt. 26. 'od eum eo qui in aliena potesta te es negotium gestum esse dicetur, vel de peculis , sive quod iussu , aut de in rems

verso . tit. 27. Per quas personas nobis ad-qurratur . A quibus speciebus separandi

unt omnino sequentes casus duo o r. Nam neque Filiusfamilias mutuam sumens pecu niam patrem unquam obligat. tit. 28. SC. Macedonianum. 2. Neque Multis intercedendo alterius negotium utiliter gerit . 'tri. 20. ad SC. Velleianum . Contra', non extra iudiciali modo contractu alterius quantoque quam c trahentis negotium

geritur , sed & qu i contractu seu iudiciali nam & iudicio quasi contrahitur Jvi potestateque iuris; i. veluti, si tu pe'

cuniam non numeratam a me petas, chir 'graphi repetitionem mihi adquires . tit .3o. de non numerata pecunia . . . 2. Item si 'petas quod compensatione

elidi potest . tit. 3 i. de compensationibus. 3. Incertum petitur , ubi de inuris Sc. intereste agitur . tit. 32. de usuris: tit. 33 de nautico foenore e hac enim ratione bic titulus hoc loco positus est e cum in Digestis in eorum titulorum censu loca tus sit , qui ad pedissequas contractuum actiones pertinent. q. Incertum petitur ex 'contractu, in . quo tantus tantum e contrahentibus ne gintium

448쪽

qtie haec communia sunt . Ergo generalis primum titulus praemittitur e thulus inquam Io. De obligationibus Gr actionibus Sequentes vero tituli octo subiiciuntur , speliantes ad trium axiomatum & capitum generalium circa obligationes explicationem . Primum caput leu axioma respecit ortum et Initium obligationum, & actionum ubi quaeritur , a quo tempore actio incipere possit, & num ab haerede primum eveluti si stipulatio aliusve contractus con cepta sint post mortem et quod affirmatur. tit. II. Ut actiones σ ab haeredibus σcontra haeredes incipiant . Secundum axioma respicit Exereitium obligationis & actio nis ; ubi per varias species demonstratur , ex alterius obligatione qui scit . alterius negotium vel reapse , vel iuris potestate , Vel expressa conventione non gessit neminem alterum obligari : eo solo obtenta duod arctissime alteri cohaereat , nexusve ut, vel beneficio alteri teneatur. Mil. non

tenetur I. Coniux pro coniuge . tit. I 2. Ne urar pro marito , vel maritus pro uxore , vel mater pro filio conυeniatur . 2.

Non liberi pro parente . Non libertus pro patrono. 4. Non servus pro domino. it. et 3. Ne filius pro' patre vel pater pro filio emancipato , vel libertus pro patrouo. eonveniatur Imo neque servus olim ,

449쪽

Dg Rgaus CREDITIS . 427 tium geritur , in Deposito. tit.34. D psiti vel contra .

5. Incertum petitur ex contractu Mixto, puta mandato. tit.3 3 Mandati, υel contra, o tit. 36. si fersus extero se emi mandaverit. 6. Incertum petitur ex contractibus, in quibus utriusiae semper contrahentium uti. litas vertitur : quandoque tamen inaequaliter , ut in Societate. tit. 37. Wo Socio. AEqualiter vero semper , ut in sequentibus quatuor contractibus; I. puta, in Emptione. venditione : Ad quem tractatum pertinent tituli 26. Qui ad sequentia capita referri debent. I. Primum caput est, de obseantia emptionis venditionis. tit. 8.de contrahenda empl. venditione . 2.

Seeundum caput est de Materia emptionis& venditionis . Scit. non corporalis seu rei corporalis tantum emptio eit , sed &iuris, veluti haereditatis aut actionis ,'ha- reditas enim nomen juris est, .etiam sine corpore iuris intelleEtum habens r ut &aftio eariter iuris nomen est . est enim

actio ius persequendi eius quod nobse debetur . tit. 39. de hareditate vel actione vendita. Uicissim quaedam res sunt , quae emi vendi non pollant : &. eae, quidem

quatuor generum : sunt enim quaedam I. Reservata, Principis usibus, puta purpura, vel exercitas usibus, ut frumentum ei de-.

450쪽

gr4 Conrcrs LIB. IV.stinatum, quae utique emi I vendi non sol

sunt . tit. go. res venire nou po Iuraser qui vendere mi emere vetantur. Σ. Res

quaedam seu species in Barbaricum i. ad hostes etiam induciarum tempore eXpor tari iisque vendi non possunt , veluti ar ma , ferrum , vinum , oleum , liqua meri, atque id genus alia, qnibus h0stes armaris live possunt. m. i. res exportari non

debeant. Eunuchi facti emi vendique non possunt o Ennuehi inquam Romani, barbaroinrra quippe Eunuchorum commersitum fuit. tit. 41. de Ennachis . q. Filios IVos patres vendere non pollant , nisi sorte nimia paupertate adigente ; & hactenus quidem , ut non nisi sanguinolentos Vendant : & hae adhuc conditione tae ita, pu ta ut huissmodi liberi venditi servi nou' ideo maneant, verum quandocunque liber talem reIegere psssint , quocunque adis

aente ; idque vel vicario i. alio pro se servo dato , vel sui pretio oblato k iit. 3., de patribus qui flios suos disraxerunt . Tertium caput est , de Resindenda

irritandaeqtie venditionis causis e quaenam vide l. causae ad id probabiles sint vel non. snt. Idque vel privata quadam ratione vel publica. Priυata scilicet ratione. I. Praeter . Vim metum , dolumve , protabilis haec

causa est, si iusi pretii ne dimidinm qui