Orationes studiis auspicandis habitae, commentarius epistolae, ellogia, inscriptiones Antonii Angelini

181쪽

- l80XI. GAS PAR DEL BUFΛLO. Virtutis magis et operum, quam annorum et Vitae consectis stipendiis Gaspar Delbus alo morbo ex laboribus hausto absumptus est Romae exeunte decembri anni MDCCCXXXVII, qua in urbe ante annos duoS Supra quinquaginta editus fuerat. Λ teneris mores induit sanctissimos, vitaeque integritu te s. Aloisii integritatem retulit: nihil in eo non ad christiani pudoris normam exactum, nihil quod ab honesti rectique legibus minimum excideret.

Cum nondum excederet ex ephebis, Virtute aetatem prae ertens, pueros iuxta ac natu grandiores aptis probeque conclusis oratiunculis ad pietatem provexit; uberioribus operis evangelici proventibus proludens. Studiorum orbe exacto, nobilique ad s. Marci auctus sacerdotio, cum Pii VII P. u. monitis et voluntati haereret, militum manipulo intercipitur, Roma Lucum Aemiliae

urbem, exin Bononiam abstrahitur, in vincula coniicitur. Exilii custodiaeque aerumnas erecto obfirmatoque animo serens, inque Virtutum compendia convertenS, Sacris mentem alit rescitque commentationibus, nihil nisi aeterna

Urbem anno euntis seculi quartodecimo regressus, quam inflammato studio ad animarum lucra raperetur,

182쪽

- 181 extemplo compertum est. Pio VII iniecta caelitus menssuit, ut sacrae ad urbes et oppida expeditiones inirentur,

quo pietas motu bellorum rerumque publicarum conversionibus collapsa et oblanguens reviresceret, hominumque mentes a vitiis, quae in tanta temporum acerbitate sese impune extulerant, ad Virtutem Verterentur. Nec mora: agmen instruitur: lectissima virorum manus, qui eloquentia, nec impari ad hoc obeundum munus sapientia pollerent, comparatur: huic ceu Velitum expeditae turmae praescitur dux et auctor Gaspar: cuius Velitationibus idem qui vitae, modus fuit. Itaque per urbes late et oppida agens suorum globum exspatiatur Gaspar: ea denis quindenis vicenis, ubi res surret, diebus excolit: bellum vitiis indicit, congreditur;

victor, excusso e populi cervicibus iugo criminum, opimoque auctus triumpho e congressione discedit. Civitates se alias demiratae sunt: iactata in Deum dicta obticuerunt: aedibus sacris nitor cultusque additus: Iabes quae moribus inhaeserant detersae, animi poenitentia rite expiati: mysteria divina frequentius obita: supplicationes per vias et compita significatione pietatis eximia deductae: qui in tutela versabantur erroris, ad Veritatis patrocinium traducti: e manibus impia volumina excusSa, alia quae pietatem alerent, Subiecta. Iniri eorum numerus nequit, qui cum mentem a religione alienam gererent, et publica notati voce a sacris perdiu abhorrerent, veritate alte in eorum pectus demissa, sese recepere longeque aliam vivendi rationem inivere. Hinc odia posita, iurgiorum semina praefocata, Sceleris coitiones dissutae, vitiorum radices stirpitus exturbatae,

183쪽

- 182 mentibus male obsidentes umbrae errorum dispulsae; religio in novam veluti lucem emerS3. Gasparis adeo secunda fama pervaserat, ut populos turmatim exciret; missaque rerum Suarum Cura cives, accolae, incolae, oppidani, ruricolae e viciniis consertim conssuerent; audientiumque exundante frequentia, e templi septis concio foret in apertum esserenda. Duae vis Gaspari oranti inesset; quae rationum momenta : quod sententiis pondus: quae ubertas et copia non verbis sed rebus asstuens; qui lucidus ordo; quae in agendo dignitas, quod in voce sonorum; ex eo coniectes, quod omnibus naturae, studiorum, virtutisque praesidiis instructus ad dicendum acceSSOrcti. Iu medio laborum cursu nunquam a se oculos dimOvit: si quid otii ab animarum opere vacaret, naViter ad caelestia conserebat: heic pietatis studio incalescebat; heicanimum resciebat: hinc recens et integer ad conserendam educendamque evangelii messem sese reserebat. Assidua cum Deo consuetudo: inter agendum crebris brevibusque sententiis e caritatis quasi pharetra depromptis sese erigebat, sibique ad virtutis spatia alacriter decurrenda stimulos subiiciebat. Honorum fugitans nihil avebat optatius, quam latere, despici, pessime ab omnibus haberi: quo apud omnes Ordines clarior opinione virtutis, eo maiori sibi erat despectui. Nihil Gaspare modestius, verecundius nihil. Candorem mentis, animique integritatem, quam nulla temeratam labe sepulcro intulit, oculis et fronte praeserebat.

184쪽

Oris species ingenua et liberalis: membrorum consormatio honestissima: corpus patiens inediae algoris vigiliae egentiae rerum omnium: magnus animus caelestia spectabat, humana contemnens; quaecumque acciderent tum e sententia, tum Secus, sibi aequus, sibi constans: solitudinis studio corripiebatur; semper apud Se erat. Ut fidei rudimentis minuta plebs imbueretur, ut tenerae puerorum menteS ad pietatem fingerentur, ut sacrorum administri ad animarum lucra naviter incumberent, Omnesque civium ordines virtutum, religionisque studio

recalescerent, id operam perpetuo dedit. Virginum collegia, datis legibus, constituit, quae curam omnem et ingenium ad puellas probe instituendas

conferrent, earumque ineuntem aetatem ad religionis rite obeunda munia, et ad eas artes, quae benemorBtas matresfamilias decent, veluti manu ductarent. Sodalium, qui coeptum a se opus insisterent, quosque suao virtutis veluti scripsit heredes, coetum condidit, optimis communivit institutis, eique a Christi Domini cruore nomen indidit: hunc, antequam e vivis abiret, pluribus in urbibus constitutum et bene de religione merentem conspexit.

Demortuo is habitus honos, qui viris eximiae Virtutis. Conditus est Albani ad s. Pauli, ubi duodeviginti ante annis evangelici cursum laboris instruxerat.

185쪽

legum novarum auctores pareret, in custodiam truditur: rerumque Omnium egenus in cymaeam insulam transvehitur, ubi aerumnosam vitam extremo in discrimine exegit quinquennio. In exilio nec aerumnis fractus, nec minis deterritus nec essera hostium iussa resormidans, multos qui iniquo in rem christianam animo erant, emollivit, ad meliora traduxit. Domum redux, inque patrum canonicorum aedis principis collegium adscitus virtutum omnium exemplar civibus praesulsit. Aegrotis animamque agentibus noctes atque dies adesse; miseros in custodiis et valetudinariis solari: aures confitenti hus adhibere, eosque noxarum sordibus eluere: pauperculos inopia levare, quibus ne deesset, pane CBSBO-que annos solidos victitavit. Oblatam ad divina peragenda mrsteria stipem perpetuo renuit: quidquid lucelli sacra obeuntibus munia attribuitur, reiecit: quo pecuniae abstinentior, eo ad animarum opem paratior.

186쪽

- 185 Animi demissione honorumque contemptu insignis. Dignitatibus a Leone XII et Pio VIII oblatis obscuram Vi- terbii vitam ante tulit. Adolescentes, qui sacris ecclesiae muneribus in collegio proludunt, pietatis magister instituit, ad morum sanctitatem hortatibus exemplis omnique virtutum praesidio provexit. Nihil illo candidius, apertius nihil: omnium ordinum animos sibi spectatae virtutis studio devinxerat. Caelo receptus est VI idus novembres anno a partu

Virginis MDCCCXLV aetatis LXXIII.

Quam civitati carus foret, dolore Omnium ordinum ut lacrymis exploratum eSt.

187쪽

MARI Λ CATHARINE DE ANDREA VIRGO. Virtus quo ab oculis hominum et conspectu remotior eo intaminata luce nitentior, Deoque testi gratior. Hanc, ne aetatum flexu consenescat aut intercidat, litteris prodimus.

Neapoli anno christiano MDCCCLVI ipsis kalendis malis, quem in diem incidere sollemnia Christi Domini ascendentis in caelum, addita beatorum concilio est Maria Catharine De Andrea virgo, Salesii patris disciplinam amplexa. Septimus illi supra quadragesimum necdum plenis exactis mensibus annus Vertebatur.

Pater illi Ioannes De Andrea, dignitate princeps inter suos, cuius viri egregie de religione de patria de republica meriti memoriam excipiet sera posteritas. Mater Lucretia Rivera e Marsorum comitibus, semina spectatae virtutis, pietatis antiquae. Quorum genus longo ab avis atavisque ordine ductum, toga et armis, domi larisque clarum novis in dies dignitatis accessionibus honestatur. Domesticos inter parietes suis Maria oculis hausit pietatem, quae insantulae animo altius immissa sese extulit explicuitque aetate confirmata. Parentum enim mores tacitus illi ad virtutem hortatuS erant.

188쪽

- 187 Virtutis in puellula insigne emicabat. Iudicium lima-lulum , morum elegantia, pudor ori ingenuo et liberali

suffusus, compta et concinna oratio, comitas in fratres, in parentes obsequium, urbanitas in omnes. Ingenium a natura argutum optimis perpolivit doctrinis. . Memoriae historias mandare, descriptas orbis regiones, varios hominum cultus moresque tenere, utriusque sermones linguae callere, mitiora litterarum humaniorum studia degustare, gallice ita eloqui scienter et commodo pronuntiare, ut eam Lutetiae altam et eductam dixisses. Ad haec manu magistra suavissimos e fidibus modos elicere, Vocemque ad musicos graduum vel tenuiorum flexus modulari.

Sed quod mirere magis, animus illi a noxiis voluptatibus immunis, non elatus, non cupidus, non desidi otio oblanguens, sed acer et experrectus. Inanem quam leviusculae puellae dignitate oris, Vestium elegantia, composito capillo gloriolam venantur, aspernari, nihil ad laborare ut ab hominibus, plurimum ut a Deo gratiam iniret.

Nihil illi in amoribus nisi caelestia, nihil mente libentius agitare nisi solitudinem, a seculo avolare, in eremum se condere, ubi nec hominum vultus conspiceret, nec nomen et sacta obaudiret, sed suavissimam cum Deo consuetudinem iniret, inque ea conquiesceret. Quod mente molitur consilium, quod animo lavet optatum, cum iis confert, quibus cordis arcana concredere, seque penitus, ut regeretur, aperire consuevit, qui nec divino obnitendum instinctui, nec omnes inflammato pietatis studio effundendas duxerunt habenas.

189쪽

- 188 - .

Itaque ne tantae nos virtutis vel leviore contagionis afflatu oblangueret, in sacri obseptique hortuli aream manus eum divina transevit, ubi abrupto a turbine nimbosisque a procellis immunis, caelestique rore innutritus suavissimos late perflaret odores. Ioannes autem, quae eius suit pietas, filiolam quam plus oculis suis amabat, aequissimo animo a se distrahi avellique sinit, eique in Salesii patris claustra aditum

communit.

Auspice et viae duce Iosepho magnae Dei parentis Viro, cuius praesidii festum diem eo anno MDCCCXXIXagebat ecclesia, in Salesii legiferi patris aedes Maria

De Andrea, quae sibi Catharines nomen adscivit, pedem intulit, summa virginum gratulatione. Heic vero non pedetentim et gradatim iter virtutis carpere, Sed contento cursu corripere, et veluti uno halituo carcere ad metam.

Sui rerumque oblita suarum in Christi sponsi sinum ruere, Christo amplexibus avidis haerere, eum totis M.

vere medullis, eiusque amore ceu SenenSem, quam nomine reserebat, Catharinem tabescere. Christum sponsum in ara delitescentem crebro intervisere, oculos in eum cupide intendere, adloqui adstantem. Illum veniente, illum decedente die adire, nec sera ab eo nocte discedere. 0uo arctioribus Deo amoribus iuncta, eo contubernales et socias tenaciore complexata est studio. Omnibus gratificari, Omnes obsequio et comitate demereri, nullum singulas iuvandi locum dimittere, omnibus ceu ad manum PSSP, utque eas onere levaret, ad humillima quae-

190쪽

- 189 quo sese abiicere, domum eVerrere, scyphos ac lagenas abstergero, frumenti corbes, vini cados, lignorum fasces hac illac vectare, maiore animi contentione, quam fractae

vires serrent.

Puellis quae virtutis stadium ineunt, primaque S3nctiori vitae ponunt rudimenta, regendis praeses et antistita exemplo praeivit, molliores, ut eas in ossicio contineret, aditus praestruxit, praesto illis singulas in horas fuit. Ut earum mores ad Salesii magistri disciplinam singeret, nullam ossicii partem deseruit.

Aedis sacrae, ut primum aeditumae munus inivit, decor reviviscere et recreari visus est. Aucta supellex,

arae floribus, textilibus, argentoque nituere, gentis De Λndrea opibus et munificentia. Silentii ac solitudinis, quibus mire capiebatur, Se vantissima, brevi conclusa conclavi delitescebat. Nulla illam hieme apricandi, nulla ad auras aestivo Sole spatiandi voluptas e cellae latebris extrusit. Heic in preces

effusa, et animo aeterna percurrens SuaViores quae aut

sensu degustari aut cogitatu attingi queunt, delicias mente aequabat.

Legum, quibus quaeque perstat et viget societas, nullam vel tenuiorem aut fregit aut resolvit. Mariae Catharines vita legum instar erat. Hinc brevi annorum lapsu ea Mariae Catharines vi tutibus adcrevit accessio, ut nullus qui aevi sempiterni corollae innecteretur, vel lectissimus flos deesset. Diuturnis tentari morbis coepit, hos modo ingrave- Scere, nunc remittere, capitis perpetua obtundi gravedine,