Iustini Ex Trogi Pompeii historiis externis libri 44. His accessit ex Sexto Aurelio Victore De vita & moribus Romanorum imperatorum epitome. Omnia quàm diligentissimè ex variarum exemplarium collatione castigata

231쪽

LIBER πππVIII., bos superbos, atque, ut i ferunt, conditores suos, lupae uberibus alitos c omnem illum populum luporum antis Romani ex mos babere, inexplebiles funguinis atque imperii, diuiti

ramque auidos ac ieiunos. Se autem seu nobilitate illis conm moth, paretur, clariorem illa colluxie convcrrarum esse, quipa; hauserunt. ternos maiores suos a caro Darioque conditoribus Persici regni, maternos a magno Alexandro , ac Nicanore Soleuco conditoribus imperij Macedonici referat: seu popualis eorum constras suos, earum se gentium ese, quae non modo Romano imperio sint pares ,sed Macedonico quoque obstiterint. Nullam ubiecturum sibi gentium experatam peregrina imperia, nullis unquam nisi domesticis rogibus paruisse, cappadociam uelint, an Paphlagonium reo

censere , rursus Pontam an BitDniam, itemque Armeniam maiorem minaremque quarum gentium nullum neque Ales

xander ille, qui totam pacavit Asiam, nec quiflue successo;ram eius, aut posterorum attigisset. Sostium duos ' unu 'Omnino quam ante sic reges non pacare ,sed tantum latrame ausos

Darium cr Philippum: aegrὸ inde fugam sibi expedisse,

de ipsi magnum partem aduersus Romanos uirium Hisberet, multoque se timidius ac riguentius bella Ponticu ingressum, cum ipse rudis ac bro es et. Sostiae praeter urina, uirtutemque anim, locorum quoque solitudinibus, uel frigoribus instruste, per quae denuntiaretur ingens militiae labor ac periculum. Inter quas dis lintes nestes quidem praeni foret, ex hoste uago, nec tantum pecuniae,fd etiam fediue inopi. Nunc se diuersim belli conditionem ingredi. Num neque coelo Asiae esse temperantius aliud, nec solo Iertilius, nec urbium multitudine amoenius, maαgnamque temporis partem non ut militiam, sed ut fistum

diem acturos, bello dubium acili magis dii uberi, si modo

232쪽

aut proximas regni Attaeici opes, dat veteres sedis I riae que audierint , quas non expugnatum erat,sed pos sum, tralumque se expectet auida Asia, ut etiam uocibus noscet: adeo illis odium Romanorum incusiit rapacitas Pros risiuium,exactio publicanorum,cul niae litium. Sequa ratumst modo frtiter, Cr colligant quid se duce positi incerentatus exercitu riquem ne cuiussuum militum auxilio, fu met unius opera uictrint cappadociam cae' rege cepisse, qui Dius mortalium Pontum omnem Sotbi que pacauit, quum nemo ante transire tuto,utque adire potuerit. Nunque iustitiae atque libera litatis , ne ipses lites, qui exporiuntur,testes effugererer illa indicia habere,quod mus rogum omnium non paternu*lum, uerumetiam externa rei

gna haereditatibus propter munificentiam acquisita posita

deusicola Amphlagoniam,Bsbor uim sic excitatis mi litibus, post annos uigintitus sumpti regni in Romana se,ia defendit. Tunc in Aeg pio mortuo rege Ptolemaeo, ei qui renis regnabat Ptolemaeo per legatos regnum, Cruxor cicopatra regina foror ipsius dortur. Laetus igi mr hoc Dio Ptolemaeus, quod siue certamine si alernum reo gnum recepisset, in quod stulamuri a matre Cleopatra, Crmore principum, raris filium cognouerat. Caeteram rimmus omnibus,si alim ubi Alexandriam inpressus est,m rores pueri trucidari iussi. Ipsum quoque die nuptiarum, quibus matrem eius in matrimonium recipiebat, inter apis. paratus epularum, σβknnia religionum, ira complexa matris interficit: atque ita torum froris, caede fili j eius cruentus ascendit. Post quod non mitior in populares, qui eum in regnum uocauerant fuit. Siquidem peregrinis mitratibus licentia caedis data, omniafanguine quotidie marias

knt,ipsum que Dorem, filia cius uirgi ne per vim stuprata

233쪽

π in matrimonis adscitu, repudies. Quibus rebus terra ritus populus, in diem labitur, patriamque metu mortis, exul relinquit. Solus igitur in tanta urbe cum suis relictus Ptolemaeus, cum regem' non hominum , Ad uacuum aerium uideret, edicto peregrinos solicis. inibus conafuentibus, obuiws legulis Romanorum Scipioni Africano, Cr Spurio Mureis, Cr L. Metella,qui ud ius icienda foriciorum regna veniebarit, procedit. Sed quam cruentus ciauibus omnibus, tam ridiculus Romanis fuit. Erat enim Cruultu deformis, cr statura breuis, er fagina uentris non

homini, fed belli similis: Quam foeditatem nimia subtiliotus, Cr perlucida uestiis augebat, prosus qua iusti inspicienda praeberentum, quae omni studio occultanda pudiotando uiro erunt. Pol disicesum deinde legatorum, quo ram Africanus dum a picit urbem, spectaculo Alexandrianis fiat. Ptolemaevi iam etiam populo peregrino inuisus, cum filio, quem ex foro refusi erat, er clim uxore ma tris pellice, metu insidiaram tacitus in exilium proficisci

tur, contructoque mercenario exercitu bellum orori parseter ac patriae in tri. Accersitum maximum deinde a Θαreneis lilium , ne eum Alexandrimi contra se regem crea reii interficit. Tunc populus statuas Cr imagines eius deo

trahit Ohod Actum stulo fororis existimans, 'liam quem Crudelitas

casti sic crat, interficit, corpusique in membra diuisitio, ζψὶς M,' Cr in cista impositum, matri die natali eius, inter epulas

afferri cura. Q ne res non regulae tantlim , uera ctiam

miser se ciuitari acerba, cr Iuctuosafuit: tatarumque nro rorem fidiuisiimo conuiuio intulis, ut regia omnis repetino luctu inccnderetur. Verso igitur studio principum ab epulis in exequias, membra lacerata populo ostendunt, Cr quid

sperae de rege suo debeant, si iij me daemonstrant. Fra

234쪽

x o IVIT IN I HIs TORI cInito luctu orbitatis, cleopatra cum urgeri se fraterno be,

io uideret, auxilium a Dcmetrio petit Sariae rege, per te gatos eius, cuius ipsius uari Cr memorabiles casus fuere. Nunque Demetrius,ut supra dictum est,cum bellum Partis intuliget, er multis congregionibus uictor luisset, repen te circumue itus infidus, amisso exercitu cupitur. cui A scides Parthorum rex, magno er regio animo misso iu Imrcaniam 'Bithnium, non cultum tantum regium praestitit,scd crflium is matrimonium dedit, regnumque Driae, quod per absentiam eius Topho occupauerat, restituturum pro mittit. Post huius mortem desperato reditu, non fretis cis pituitatem Demetrius,priuatam,etsi opulentam, vitam per laesus, tacitus in regnum fugam meditatur. Hortator illi ac comes cutimando amicus erat, qui post captiuit emem a Dria per Arabiae deseria, ducibus pecunia comparatis, Paribim habitu Bahlouium peruenerat. Sed fugientem rabartes, qui Arsacidae successerat, equitum celerit te,

pcr compendioses tramites occupatum retrahit.Vt est deductus ad regem, cutimandro quidem non tantum venia, Mura etiam praemium fidei darum Demetrium autem Cr grauniter castigatum ad coniugem in Imrcuniam remittit, Cr

custodiis arctioribus ' custodibus obstruari iubet. Interiecto deinde tempore, cum dem issi etiam fusi fi liberi acerent, e dem amico comite repetita fuga est sita pari in eliciore proope fines regni fui deprehcnditur, ac denuo perductus ad req

ri liberis donatusii Imrcaniam, poenalem ciuitat sibi

donaram remittitur,tal que aureis ad exprobrationem pue ritis leuitatis donatur. Sed hunc tam Parthorum milem ira Demetrium clementiam non nissericordiu getis, nec respectu

cognationis Aciebat, Ad quod briae regnum a ictabant,

235쪽

LIBER πππVIII. et tu pri Demetrio aduersus Antiochum fratrem, prout res, uel tempusuel urtuna belli erigisset. His auditis, A ntiochus occupandum bellum ratus t exercitum, quem multis initi αmorum bellis indurauerat, aduersus Parthos ducit. Sed tuis rix non mitior apparatus, quam militiae filii. Quippe uni. millia armatorum sequuta sunt trecenta lixarum: pol pex quibus coquorum, istorum, Acnicorumque maior nura ctingeta milmerus uit. A rgenti certe aurique tantum, ut etiam gregar li/ armato. milites caligas auro figereat, proculcarentque materiam,

cuius amore populi erro dimicant. culinurum quoque arae μ φ' gentea instri cata luere, prosus quasi ad epulas, non ad

belli pergerent. Aduenienti Antiocho multi Orientales re ges occurrare, tradentes se, regnaque sua cura execratione

superbiae Parthicae. Nec mora congregioni suit. Antiochus tribus praeliis uictor Bub laniam cum occupasci, magnus haberi coepit. Inque omniblis ad elim deficientibus popuα Iis, nihil diribis relictum praeter patrios fuci fuit. Tunc

rabaries Demetrium in Driam ad occupandam regnum cum Parthico praesidio mittit, ut co pacto Antiochus ad sua tuenda a Parthia areuocaretur. Interim quoniam uirtubus non poterat, insidia Antiochum ubique terim t. Proopter multitudinem hominum omnem exercitum suum Anistiochus per ciuitates in Θberna diuiserat: quae res exitii causa 'it.Nam cum grauari se copiarum praebilioue cr ii iuriis militum, ciuitates uiderenti Parthos deficiunt, erdiestatuta omncs apud te diuisium exercitum per insidias,

ne inuicem irre auxilia possent, aggrediuntur. Quae cum nuntiata Antiocho esent, auxilium proximis laturus, cum ea manu,quae siccum Demabat, progreditur. In itinere obonium regem Parthorum habuit, aduersus quem fortius, quam exercitus elim dimicauit. Ad postremum tamen cinn

236쪽

-x IVsTINI HIs TORI cIuirtute hostes uincerent, metu si rara defertzs, occidi, tur cui Phrahartes exequiis regio more fecit, filii: te Demetrii,quam fecum Antiochia adduxerat, captus umore virginis, uxorem duxit. Poenitere deinde dimisit Demetrii coepit: ad quem retrahendum cion turmas equi ni sistis tumier misit et, Demetrium hoc ipsum metuentem iam ira regno misit inuenerunt , rustraquc omnia conati, ad regem BER XXXIX. ANTIO cito in Parrbia cura exercitu deleto, frater eius Demetrius obsidione Parthorum libraratus, ac restitutus in regulim, cum omnis bria in luctu propter u ismi exercitum esset, quasi Parrbica ipsius dosi aeris bella, quibus aster captus, alicr occisim erat , pro

stere gesisset: ita Arupto bellum in erre statuit, regnara Dpti cicopuli a socru pretium auxilij aduersius fratrem suum pollicente. Sed dura aliena ut lycta ut asolet feri,noopria per defictionem Dric amisit. Siquidem Antiochensis

primi, duce Tophone, execrantes superbiam regis, q conuersione Parthicae crudelituis intolerabilis sieta crae, mox Apamen , caeteraeque ciuitates, exemplum sirimis, per absintium regis a Dei retris deficere: Ptolemaem uero rex Aeg pit,bella ab eod in petitus,cara cognouist cle

patram fororem fluum opibus AcDpti nauibus impositis, ad filium crDcmetrium generum in Driam pro Pgiscimini ιit iuuenem quendam Aeraptim, Proincti negotiatoris silium, qui regnum Driae armis peteret. Et composita βαμαm reuersi sunt.

IUSTINI

237쪽

tibus, ne Demetri puterentur superbiam, nonicia iuueni Alexander imponitur,auxiliati e ab Aerapto ingentia in mutur. Interea corpus Antiochi interficili a rege Parthois rara in loculo argoeteo in sipulturum in Driam rem rasum peruenit: quod cim iis ensi studio ciuitatum regis Alexandri, ad firmandam in aestis m, excipitur quae res

illi magnam seuorem popularium conciliauit, omnibuε non fictas in eo, scd ueras lacomas existimantibus. Demetrius autem uictus ab Alexandro, cum undique circunst tibus

malis premeretur, ad postremum etiam ab uxore filiisquedsi itur. Relictus igitur cum paucis seruulis, cum Drarium religione teinplife dcfin juras petiit, tini egredictu, praesim risi interficitur. Alter exsiliis Ses cres, quoniam siue matris moritate diadema si mi lyt, ab eadem iii

terscitur: Alter cui propter nasi mregnitudincm, cognosmea Gopho fuit, rex a mutre hactenus conssiluitur, ut nomen regis penes filium, ius autem omni simperii penes matrem est. Sed Alexander occupato Uriae regna, tura metu exsuccessu rerum , cruere iam etiam ipsi in Ptolomaeum, a quo uerat in regno ornarim, superba insiolantia coepit.Itaque Ptolcmaevi reconciliata fororis gratia, destim re Alexandri regnum, quod odio Demetris uiribussit is a

quisicrat, summis operibus instituit. Mittit ergo in Gn clam Gopta auxilia, cr filium Goninam Gopho nulpturam, ut populos in auxilium impotis , non societate tantum belli, ueraemetiam afuitate sua solicitaret. Nec res frustra fiat. Nam cum omnes Gophum instructi Aiantiis viribus uiderent, paulatim ab Alexandro deoscere coepere. Fit deinde inter eos praelium, quo uictus Alexander , Antiochiam proludit : ibi inops pecuniae,q α cam

238쪽

α44. IUSTINI HISTORI cI cum stipendia militibus deessent, in templo Iouis solidum ex auro uictoria signum tolli iubet, Acciis ioca sacrilegium circunscribeus: Num uictoriam commoditam sibi a Ioue esse dicebat. Interiectis deinde dictus, cum ipsius Iouis uum reum simulacrum infiti pondoris tacite cucri iustis et, deprehensusque in scrilegio, concit u multitudinis in βιατ esset ucisus, magna ui tempestatis oppressus ac deseratus afluisci latronibus capitur, perductusque ad Gophum, interficitur. Goptas porro recuperato patrio regno, externisque periculis liberatus , insidiis matris appetitur. Quae cum cupiditate dominationis prodito marito Dem trio, cr altero filio interjcto, huius quoque uictoria in imriorem dignitatem suam Actam doloret, uenienti ab exeracitatione ueneni pochium obtulit. Sed Gopbus praedictis ante iam iusi sis, ueluti pictale cum matre certaret, bibere ipsam iubet: abneunti instat. Postremum prolato indice

eum argusi, solum defusionem sceleris superesse affirmans, si bibat, quod filio obtulis, Sic uicta regina scelere in seuerso,veneno,quod alij parauerat, extinguitur. Parta igiatur regni fecuritate, Goptas octo annis quietcm π ipse 'prae vis. habuit, regnosivo ' praestitit. Natus deinde illi est a uulus regni, frater ipsius caricanus, eadem matre Πnitus, sed ex Antiocho patruo susceptus: quem clim ueneno tollerare uoluisse ut maturius cum eodem armis de regno conten dere excitauit. Inter bas regni Uriae parricidiales disicora dias, moritur rex Aegγpti Ptolentaeus, regno An i uxorari r alteri filio, quem illa legisset, relicto, uidelicet quasi

' quietior Aegypti status, quam Driae regnum est , quum mater ultero ex filiis electo, alterum hostem esset bubiti ru. Igitur cum pronior in minorem silium elyct, a populo compellitur inuiorem eligere: cui prius quam regna daret,

uxorc m

239쪽

inorem ademit, compulsumque repudiare cari imam sibi sororem Cleopatrum, minorum fororem Aleucen ducere iubet, non materno intorsibus iudicio , cum ulteri maritum eriperet , alteri daret. Cleopatra uero non tam a uiro redipudiata, quum a matre diuortio uiri dimissa laricoeno moria nubi cis ne nudam nomen uxoris alloret, exercitu prifoltcirum , uclut dotalen ad maritum deducit. Parigitur uiribus iam Actus oricanas, praelium committis, ac uictus in Agam cotiuertitur, Antiochi qlic uenit Tunc Antiochiam Gophus, in quaerat caricani uxor cleo

patra, obsidere capit: qua capta Gophim uxor Gopbi nihil antiquius quam fororem cleopatrum requiri tufit,nout captiuae opem fra et ,sed ne lugere captiuitatis mala post, quae sui aemulatione in hoc possimum regnum iam ua Erit , hostique foro is nubendo hostem se eius corcerit.

Tum peregrinos exercitus in certaminus utram adductos, tura repudiatam a fratre Cr contra matris uolantatem e tru Acraptum nuptam accusat. Contra Gr phus orare, ne

eam foedum Acinus Acere cogatur , a nullo unquam mai τι suorum inter tot domistica,tot externa bella pol ui, ' uictum boactoriam in foeminasseuitum , quas flexus ipse er pericula flem bellorum, uitia uictorum eximat: in hac uero praeter commiane bellantiam ' nos, accedere liccsitudinem sim 'ses, guinis: Quippe ipsius quae tam cruentes iat , sororem

equidem germanum esse, Minucro consiobrinum: liber rtim deinde com tinium materterum. His tot nec italibus

sanguinis adiicit supcrstitionem templi, quo abdita n ogerit , niξs religiosiu4 colendos deos sibi, quo magis his propos ac mentibus uicisset:tum nes occis illa e uiritum

quicquam Oricoeno dempturam, nec feruaturum reddita. Sed quanto Gophus abnuit, tanto soror muliebri permq a tinuci

240쪽

α G IUSTINI HISTORI cIii:ucia accenditur, rata non mi cricordiae haec uerba , sed amoris cse. Itaque uocatis ima militibus, mittit qui fororem cois rent. Qui ut ri templum intrauerunt, cum euelles re eam non posscat, malvu amplexantes deae simulacrum praeciderunt. Tunc Cleopara execratione parriciliram mandata uiolaris numinibu3, in ultionem sui decidit. Nec nullio post repetita praeli; congrcsione, victor oricornus uxorcin Giophi Gophinam, qu e paulo ante fororem inmier cerat, capit, eiusque lupplicio uxoris manibus paren' inuit. At in Acrapto Cicopatra cum grauaretur socior gui, filio Plolcmaeo, populum in eum incitat, abductuque ci Seleuce uxore, eo indignius, quod ex Seleuce iam duos Alios habebat, exultare cogit. Acccsto minori suo Alem uero, Cr rege in locimi si aeris constituo: nec filiam re gno expulisse coalenta, bello capri exulantem persequi α de puso, inlciscit ducem exercitus ut, quod uiuum est m emisi v ἡ manibuι dis Net: quanquam Ptolemaem verecumba materni belli, non uiribuε minor ab insula reces p:. I 'iur Alexander torritus hac matris crudelitale, Cr ipsi eam

reliquit, P ERICULOSO REGNO SECURAM AC Tu TAM VITAM A N T E Ρ Ο N E N s. cla

patra uero timens ne maior filius Ptolemaeus ab ori eirio ad recuperandam Acuptum auxiliis iuuaretur, kngcnotia Gopbo auxilia, er Selaucem uxorem nuptitrum hosti prioris mariti, mittit, Alexandrumque filium per legaratos in regnum reuocat: cui cavi occultis insidiis exitia naurachmaretur, occupata ab eodem interficitur, stiritumque

non luto,sed parricidio dedit: Digna prorsus huc nortari an is, quae etiam matrem thoro expulit, cr DSflias, uiduas diremo star in matrimonio βcit: σsilio alicri in exiliam acto, bellum intulit: alteri cretio regno exitium per