장음표시 사용
31쪽
a priori requiratur, sive obserritione demolὶ sttabilis fiat. Verum ad incorruptibilem sanguinis integritatem provocant, qua per omnem Vitam i D temeratus perennet, quamque prCpriae eius vitalitati tribuendam , hancque ipsam exinde demonstrandam Cen9ent . Candide prosit eor. .me vim huius in demonstrando circuli , ad sanguinis vim vitalem Probandam, omnium minime percepisse ; cum
mihi quidem ipsa ea sanet uinis in corpore vivo integritatis multo lacilius te simplicius ex perpetuis vicissitudinibus explicanda videatur , quas Partes eius constitutivae patiuntur. Ab una parte recens chylus aliaque absorpta ad sanguinem accedentia ; ab altera nutritius Succus aliique humores secretione ab eo subintracti . Omnium maxime vero continua elemmentorum eius princi psitim permutatio, Opephlogistici ut quondam audiebat, processus :quae , quanti momenti sit , vel unica respira tionis functio lacile docet ut consentientia organa integumenta scit . communia dc tubum intestinatem taceam quae quavis inspiratione novum oxygenii haut irin in sulmonibus adinruiscet sanguineae massae, qua vis hora ad minimum vice sies vivos is os folles perfluenti . Denique Sc hoc pro vitalitate sanguinis argumentum in medium proserunt, quod pia
32쪽
stica vi gaudeat, dum lymphatica eius pars in
Quae ad hoc respondendum habeam , ii , quorum interest & qui rem serio agunt, tu in in priore illa commentatione de vi vitali sanguinis, tum in libello de uisu formativo, maximam par.em iam exposita reperient , ia cileque intelligent , ipsi illinam eam ob caus sana nisus formativi vocibus me usum et se , quod vim denotet . ab ea probi ni me dii inguendam , quam Veteres vago Vis plasticae Domine appellarunt a . Ρl alticana equidem vim , s nudam vo-gem saltim spe etes , utique in coagulo crustae Pleuriticae , ut Vulgo Vocatur , agnosco ; nou
Inaiori autem ratione illud coagulum vi vitali sanguinis tribuendum esse censeo , quam si quis silicis Aegyptiaci formam , itidem Coagulatione Ortam , nescio cui vitalitati liquoris ir) Nisus formatiυus B LUMEN BACHII nil aliud
est, quam vis inhaerens & connata corporibus organicis vivis peeuliariter, & quamdiu hi vivunt, perpetuo activa & emcax, ita tutam ipsis & delimatam formin generationis negotio primo induendi, nutritionis poli haefunctione perpetuo conservandi, & si forte aliqua pars mutiletur, quantum fieri poteli , ope re productionis iterum restituendi Vide Auctoris tractatum germani eo sermone conscriptum de Nisu formatiυo, aut eiusdem Inititutiones Physiologi eas elapso anno IZ95. Iterum typis Goattingensibua editas. BLER A.
33쪽
s licet tr; huere velit . Nisi forte cum MAZINO , strenuo sub initium huius seculi latro. mathematico, ipsam foetus formationem ad crystallisationem , ut vocant, referre ipsi pla
Misus ergo appellatione eo fine usus sum, ut ipso eo verbo statim vitalem energiam denotem , cuius emcaciam in triplici ordinis phaenomenis formativis oeconomiae organicae, generationis scilicet , tum nutritionis , denique vero reproduci ionis , ulterius indagavi . Gaudeo tum summos physiologos , tum
acutissimos philosophos, e TANTIA NA prae
sertim schola , mentem meam non solum exactissime cepisse , verum Sc doctrinae de nisu forinativo calculum suum adiecisse ca .
a) Unicuique eorpori animali materiae alienigenae additio, una eum ipsius materiae adiunctae conformatione idonea, peculiarem eiusdem materiae animalis
Sest. XXXVII. , corporum organicorum incrementum, ac conservationem, non per assinitatis leges eontingere, verum per animales avetitus evenire . Unaquaeque peculiaris pars, inquit, propriam, peeuliarem possidet aρρetitus vim, cuius Ope a sanguine partes ips-met homogeneas separare valet. Haec vis, inquam, non ne
eum B LUMEN RACHu nostri nisu formativo convenit Caeterum KANTIANAE oportet ineumbere phi losophiae , ut magis magisque nune expositi veritas eluceat ; sed alio loco hoc de argumento differam. BRERA .
34쪽
Qui contra vim plasticam pro synonym nisus formativi venditant , ii aut huic a meo alienissimum sensum tacite subiiciunt; aut vice versa auctoribus doctrinae de vi plastica ea tribuunt, immo obtrudunt quasi , de quibus, quantum ego quidem novi , nullus eorum coingitavit . Siquidem repetitis vicibus, at hacte nus incasIum . petii , ut mihi nominetur . si quis eorum eadem ratione in illustranda natura organica principium physico-mechanicum demonstrationi mere theologicae iunxerit, utpote in quo connubio cardo totius de nisu formativo doctrinae versatur . Si quis autem unice verbis adhaerescens nisum formativum ob vocum assinitatem cum vi plastica confundit , caveat is , ne eadem ratione eodemque iure calidum innatum veterum , pro eodem cum recentiorum de calore
Vocum ad alterum disquisitionis argumentum redeamus, unde ipsa primum ortacst , vitam , inquam , propriam nonnullarum
H Et caveant hie quoque BRUNONIANI sy-
ssematis centores nonnulli , qui veterum strictum &taxiam eum sthenia & askenia eonfundere conantur . BRER A.
35쪽
II. De vita propria Solidis quibusdam corporis humani partibus adSerenda Per innumera scripta perque magnae con tentionis disputationes a physiologis toties agi tatam novimus quae ilionem , num diversa vi talitatis in solidi vivi partibus similaribus phaenomena , ad Varias tantum modificationes ut vocant, unius eiusdemque Vis Vitalis, an ve ro potius ad distinctas eius species referre conveniat . Similis disceptatio 3t inter physicos invaluit , quorum alii physicas materiae vires unice ad attractionem referre studuerunt, alii eas plures ac diversas esse 1tatuere. Quid
quod nec defuerunt egregii physiologi , qui
& ipsam vitalitatem attramonis speciem fa-Cerent a . Alias iam non unam rationem reddidi , quare consultius mihi Videatur, plures ab invicem distinctos virium vitalium ordines statuere : quae quidem commode ita mihi constituendae videntur , ut praeter nisum forma
36쪽
: .riseum omni solido Vivo communem , reliquas tu universales Sc proprias dispescam . Illorum quidem nomine coettractilitatem telae mucosae, quam vulgo cellulosam vocant; tum irritabilitatem s. vim muscularem ; denique seni litatem S. vim nerveam designa ; hos vero
νitae propriae appellatione comprehendo a .
Ρlures vero ex his virium vitalium modis etiamsi eos pro diversis ordinibus habeas , nihilominus tamen intimo nexu conspirare , Vix monitu opus est , cum v. g. in tot partibus Contextus mucosus , basin earum simul vero contractilitatis sedem constituens, etiam muscularibus fibris , quibus irritabilitas inhaeret , id uer vis sensibilitatis organis, intertextus sit. Immo vero & hoc lubenter concedimus,
dari subinde phaenomena , in quibus dissicilest di nu , ad quam nam istarum virium vitam
lium ea potissimum referas Hoc vero nihilominus rationi aequae aciexperientiae consentaneum videtur, ut alia iterum phaenomena, quae in organis conspiciuntur, respectu fabricae 8c texturae ab omnibus aliis disserentibus, de quae actionibus sese manifestant itidem plane singulatibus & ia suo BLUMEN BACH Opuse. I. B
irritabilitatis notione , natura o morbis.
37쪽
18 BLUMEN ACAgenere unicis , ut haec inquam vitae potius Propriae tribuamus, usque donec demo nil ratum fuerit , tum organorum horum fabricam , tum vitalem eorum agendi rationem ad commuis nium ordines referendam esse . Minus certe tunc errabimus , quam si eas praepopere uni alterive communium vitalium ordini in truderemus . Facile exinde patet , quomodo ea , de qua hic agitur , vita propria eo quem modo explicavimus sensu differat ab aliis vis vitalis phaenomenis , tum simili nomine insignitis , tum prava interpretatione cum ipsa ista minus recte confusis .
Longissime itaque dissert is sensus alpeo , quo cl. WILLDENOW vitae propriae
denominatione utitur , cui quippe ea synony inon est omnis vis vitalis in universum a . Porro ab eo principio vitali dissert, quod ex Io. HUNTERI sententia diversis corporis animalis partibus ita inest , ut Sc, postquam a reliquo corpυre divulsae fuerint, aliquamdiu
adhuc ipsis inhaerens remaneat , cuiusque Ope eaedem adhuc recentes denuo sive eidem sive
alieno corpori vivo inseri possint b .
38쪽
minus vero eam relationem huc pertinere , quae solidum vivum Sc stimulo in id agentes intercedit , rationem inquam . qua illud . sive pro varietate organorum , si Vepro diversitate subiectiva aetatis, sexus, tem peramenti , idiosyncrasiae , consuetudinis, vi tae generis icc. aliter atque aliter ab his a Nficitur , hoc quidem per se adeo luculenter patet, ut vix illius irritabilitatis specificae, ut Angli nuperi primo appellarunt , mentio nem hic loci iniicerem , nisi , quod equidem miror, ab egregio ceteroquin auctore. expressis verbis illam de qua ago vitam propriam cum hac irritabilitate specifica confusam vi
Propius sane ab ea vita propria abesse videtur quantum nempe ex mythicol. 8c Ob-8curo auctoris stylo coniectura assequi licet B E a Est is es. GAUTIER, qui in disi. de irrita-hilitatis notione, natura o morbis, Halae i703. edita snon maiori iure vitam propriam eum irritabilitate spe ei flea confundit, quam hance ipsam sibi vindieare annititur , siquidem vel toto fere lustro ante dissertationis istius editionem ei. BLANE medieus Londinensis cete herrimus eandem relatio em quae solida uiua & stimulos in ea specifice agentes intercedit , eodem nomine the specim irritabilitν - dii in xit eiusque ia oe eo nomia animali dignitatem uberius exposuit. U. ELLeclare en muscalar motion 1788.
39쪽
vita participans HELMONTII patris a :
Omnium proxime autem actio viventium par
ticularis gravis physiologis Io. de GORTER b ; qui tamen in eo modum longe excessisse
videtur , quod tantum non omnibus corporis humani partibus actionem particularem tribuerit , tantum non omnes lanctiones a totidem particularibus actionibus derivaverit . . Quamquam enim ab una parte sapientissima sit summorum virorum praemonitio, ne nimio simplicitatis & pars moniae studio in viribus aeque ac materiis elementaribus rerum naturae constituendis ot fallam ut & fallamus e ; cavendum tamen etiam ab altera parte de in hoc studio ut alias, ne entia quod dicunt, citra necessitatem multiplicentur d . Ideoque
Ego vero dudum experior , rarissime eas rertim naturalium interpretationes s phaenomenorum physiologico rum firmas esse, quae elegantι simplicitate speciem veri imitant tiν. HqLLE R. ωὶ Carisae rerum naturanum nan 'lures adm ita debent, quam quae oe verae sint ρο earum ρhaeno neηis e litandis sine tint. Ideoque effetum naturalium eiusdem generis eaedem sygnandae sunt coussae, quatenus fieri
40쪽
non nisi paucis istis organis vita propria iii buenda , quae, ut fabrica sngulari , ita motu& functione tam peculiari & quasi a nomala
a ceteris abhorret . ut hactenus vix ac ne vix quidem ex universalium vitalitatis ordinum
Ideoque aut eharacteres horum ordinum reformare , novosque constituere , limitesque eorum proferre oportet, aut , donec id iactum fuerit, eas peculiares plane functiones , quibus ista organa singularia sunt conspicua, e universalium Virium vitalium ordinibus removere & vitae propriae de nominatione distinguere liceat . Exempla eiusmodi partium, quae eo nomine vita propria gaudere dicendae videntur, alias excitavi; eamque pastim ab acutissimis physiologis ultro illuitiatam dc ornatam vidimus ut nuperrime adhuc a cl. BRUGMANS exemplo vitalitatis vasorum absorbentium ca) . Unicum ergo coronidis loco in medium Protuli me , s. potius in lectorum memoriam tantum revocasse sufficiat ; uteri inquam , tam fabrica singulari, quam functionibus suis, Prae sertim si eas per diversas animalium classes Mordines Prosequaris, adeo memorabilis, ut inm a) V. Conr. Ger. ONTID dig. de caussa absorptionis per vasa ιγ barica 279 I.