Sylloge opuscolorum selectorum ad praxim praecipue medicam spectantium ... civis Valerianus Aloysius Brera ... In Ticinensi Archigymnasio therapiae specialis, & clinices professor ... Vol. 1. 4.. Cum tabula aenea

발행: 1797년

분량: 401페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

311쪽

38 Hllav Rgulae partes ipsarumque conditio sana vesaegrota. Hae parieg itaque, ut stimuli suut considerandae, qui sua pressione Inu tua in con

tentos pulposos nervorum apices agunt , ani maeque in statu sano confuse corporis prae sentiam , in morbo eius conditionem praeternaturalem forma doloris repraesentant. Super

ficies corporis quidem , quae Vero proprie ad organa sensus pertinet , & aliis stimulis patet. Superficies etiam ope sensuum, & inprimis tactu Si visu , sed longe alio modo absque omni peeulii nostri sensu ab anima percipitur. Reliquae corporis partes tectae nervos introrsum fovent, excepto pulmone Zc tractu intestinorum, aeri ac ingestis patulis. Soluta corporis cohaesione res physicae omnes partes internas attingere possunt. Stimuli itaque sunt aer, inge ita , corpora physica in vulneribus; inprimis vero corporis partes ipsae, earumque mutua pressio , S: in aegrotatione morbus ipsiusque caussae prCximae Sc remotae.

XIII. Mexus caenesthesis O irritabilitatis a

A vi vitali partes corporis humani irritabilitatem dc sensibilitatem recipiunt , quae unius indolis esse videtur illisque ope nervo-

312쪽

DE CAENEI THESI. 3'nim conducitur α . Quare iam ratione ori ginis utraque Organorum facultas, irritabilita

& sensibilitas, cohaerent. Nervi organorum motoriorum latiori sensu sumptorum , eo inprimis inserviunt , ut actione , a superis derivata , contra militatem de irritabilitatem omnesque reliquas facultates organis motoriis impertiant , quibus ad iunctiones suas , multifario motu peris endas , indigent , itimulos musculis voluntariis adferant omnesque partes amico vinculo coniungant . Verum iidem hi nervi , organis motoriis implantati , praeterea secundario sine gaudent , ut nempe nonnunquam retrorsum agant , quatenus impressiones . in apice susceptas , ad animam propagent . Tunc a potiori saltim observamus , partibus irritabilioribus etiam maiorem caenei thesis sensibilitatem inhaerere, quamvis cor discedat, quod quidem valde irritabile , sed depressa caenesthesi. ad exaltationes parum prona , labo rat . Denique plurimum cum irritabilitas laeditur , item sensibilitas labefactatur Sc vice versa cum partium irritabilitas crescit , etiam sensibilitatem exaltari videmus .

313쪽

XIV.

Varia 4

Cae hesthesis ideae . primae , quas Orga non animae per scit , actiones esse videntur ἰeiam iam in foetu , ob stus molestiam ; animae repraesentatam , motus voluntarios subire

eoasto . eas deprehendimus . Praecedit itaque caene lute sis ipsis motibus voluntariis , qui in

foetu , absque illa , causa externa carerent , praecedit Cinnibus sensuum spontaneis OI-gani animae functionibus , cum conservati Cne corporis homo citius indigeat , ipso eo mo mento , quo existere incipit . Locum in corpore, ad quem caenesthesin reserimus , aeque Cousa se percipimus , nec raro circa illum fallimur . Sanitatis sensum in Valetudine secunda ad certam partem adi ringere nequimus , cum communis sit voluptas e X Sano omnium partium statu , animae ope tot tantorumque nervorum . ipsis his partibus inhaerentium, repraesentato. In valetudine ad Versa dolorem & lesionis sensum ad extremi rates nervorum parti laesae inhaerentium referimus , sensuum ope locum laesum cogno scimus , contrectatione partis suspectae de in cremento doloris inde exorto , illum explora

314쪽

ia: iis , vel ex specifica doloris indole vel denique ex dignis laesae functionis cognitis illum eruimus .

Praegressas caenesthesis mutationes in organo animae resuscitare possumus 8c ne sandos iubemur renovare dolores. Hae vero Cae nesthesis imaginationes obscurae . neC eo gra du clarae deprehenduntur ac imaginationes organorum sensuum , cum ad partem imagina

tionis vis a frequenti idearum repetitione pen deat , quae in caenesthesi deficit . Vivae doloris imaginationes non absque dolore revo cantur. Hoc modo & memoria caenesthes est, hominesque sunt , qui quosdam dolores e. g. prodromos febrium , calamentorum , dolores ad partum ita distincte noscunt . ut imminen tem ex illis morbum certo praesagiant. Capite damnatus , dum ad supplicium ducitur , dolores futuros praesentit, qui vero ad motus prae

rernaturales organi animae reserendi sunt.

Magnetismi animalis phaenomena physica ex effectu imaginationis , sensationum & Cae Besthesis in organon animae explicanda esse

identur .

Caenesthesis mitior fit & diuturna Con- uetudine lenitur , doloresque acerbiores, con stante obie isto eodem, ipsi demum blandiuntur. Caene ithesis gravior, quae familiarem regulam excurrit , veheinentissiniam organi ani

315쪽

mae commotionem, sicut omnes vehementes Illius intentiones, essicere potet . Dolor iusto maior pulsum supprimit & maiori gradu animi deliquia infert. immo ipsae caenesthesis reprae Tentationes , quae doloris robore destituuntur . e. g. enteritidis, hysteritidis id gangraenae re praesentationes Summam virium proli rationem, deliquia animi, convulsiones id ipsam mort enisubitam proferunt. Essicacia organi animae. hac a caenest laesi excitata , eo gradu omnelmatiam iptas emcaciam subvertit & deprimit functiones sibi proprias turbat, ut vitae rivuli, in ipso fonte polluti , totius machinae stagnationem essiciant. XV.Confusarum caenesthesis ideariana ratio. Ideae, a caenesthesi in antina Concitatae, quod pluries diximus, confusae sunt, obiectum parum dritincte repraesentant , illiusque vel nullam vel admodum confusam notionem prae bent, quamvis sensus ipse, seu organi animae actiones nonnumquam satis graves e. g. in dolore ; immo graviores ac sub idearum sen aualium ortu esse possint. Caussa confusionis id earum caenesthesi varia esse videtur.

316쪽

Princeps caussa nempe ei condit Ioni in-ηaerere Videtur, quia in nervis, caenesthesavacantibus, organa peculiaria desiderantur, quae sensibus data sunt, quorum ope obiecti stimuluS augetur, temperatur, peculiari modo dirigitur multi varie modiscatur. Immo ipsa

nerVorum 1 ructura nexusque cum organo ani

mae quid conferre potest. 'I'unc plurimae caene illi e sis ideae , seu doloris perceptiones, cum non nisi in statu morboso Occurrant . plurimis hominibus omnino ignotae relinquuntur, deficitque ea familiaritas & notitia communis, quae inter ideas Organorum sensuum versatur ideoque usu

frequentia nec excoli nec rectificari polIunt. Ρorro multas sensuum ideas nobismetipsis figimus. eas ab aliis separamus, Sc cum aliis hominibus ea ratione communicamus, .ut Sensationem exortam secundum obiecti, ubique per Vulgati , naturam , qua provocata eis, determinemus; e. g. has Se illas ideas verd de pomme, cotileur de rose , caca de Daraphin . Odorem aceti rubi Idaei, saporem vini Rhenani salutamus. In caenesthesi vero obiecta

recta & occulta sunt, nec hac via senSus se iungere . determinare , de cum aliis communi ea re possum us. Denique sentire quidem a nativitate possumus , sensationum significatum. vero Seu Ob I

317쪽

qi Hasu Riecti distinctam repraesentationem longo usu reexpetientia addiscimus. Observamus mutationes internas , in organo anim*e factas , eas sub iisdem conditionibus saepe recurrentes figimus, conditiones obiectaque , quibus suscitantur , ope reliquorum sensuum perscrutamur , cum perpesa organi animae mutatione Comparamus& hac via demum sensationem determinatae caussae externae tribuimus. Immo pro lubitu. admissione eiusdem obiecti, sensationem, quan tum placet, rei te rare possunius , donec sufficienter nexum inter Caussam externam & murationem internam edidiscerimus. Omnia haeca caeneiὲhesi absunt , cum ipsius obiecta vel tecta sunt, vel morbo conitituantur, neC ipso

rum effectus in nervos, pro lubitu admitti possint .

s. XVI.

Genesthess pura D mixIM . Caenesthesis, quae non amplius quid con tinet , quam quod immediate mutatione irri tati nervi , qua talis , in anima excitari pos sit , pura; I eliqua mixta dicitur. Eiusmodi pura caenesthesis, e . g. simplex dolor in neo-uato erit , quo anima nil praeter mutationem

nervi affecti , serma doloris , percipit .

318쪽

Verum frequentissiime caenesthesis pecu liarem sensuum de organi animae essicaciam . venSationes , imaginationes , iudicia &c. sibi adiungit ideasque gignit , quarum omnes no tae ex simplici perceptione mutationis , quam irritatus vervus exercet , derivari non POS Sunt . Eadem est sensationibus conditio , quae ViX uuquam omnino purae esse solent. Iudi-ςia de caussa caenesthesis , eius gradu de loca admiscentur plerumque , immo cum Organa Sensuum a caussa praeternaturali assiriantur incile caenesthesi sensationes acceduΩζ e. g. 4ensui inflammati oculi notae adiunguntur . quae ab oculi facultate visus pendent . Praesertim in caenesthesi aegrotante dc Vebaniam inferente , hanc mixtam ipsius indolem deprehendimus . . XVII. aenesthesis in hominum moralitatem inula xu4 . Cum ideae ipsarumque fontes animae hambitus , actiones omnemque suam conditionem

determinent : haud dubitari potest . quin &ideae , Ope Caenesthesis provocatae . ad Cha racterem hominum formandum haud parum coatribuant. Existentia de conditio omni S DO

319쪽

i ri corporis singularumque ipsius partium , suae vires 8c infirmitates, indigentia, habitus&C. continuo animae, ope Caenesthesis repraesentantur, exinde singularis quaedam his ideis accommodata animae dispositio gignitur, quam temperamentum hominum dicimus . Uerum eum omnes hae res sola sint obiecha , claritasque de robur idearum ab illis suscitatarum simul a speciali organi animae capacitate vel

1tupidiori vel sensibiliori pendeat ; illud item

confert ad icta peramenta formanda, nostrasque actiones determinandas . Haud verosimile videtur . solam sataguinis diversam mixtionem , cruoris, atrae bilis, aquae defeeium vel abundantiam , solidorum tonum Vel acomam , tox-porem vel irritabilitatem temperamenta constituere , immo ipsae hae corporeae conditiones non nisi nervis cum anima communicari vel illam immutare pollunt . Temperamenta Potius repraesentationis totiua corpCris singularumque ipsius partium ellectus esse viden tur . Hac via fieri licet , ut Vitae genus , clima , cibi Zc potus , perpessi morbi tempe-

Tamenta mutent , cum valetudinis conditionem eiusque repraesentationem in anima mutent . Hac via corporis conditio , valetudo 8c temperamenta liberis a parentibus traduntur . hac ia mutata aetate temperamenta saltim ad partem mutantur . Qualis est aetatis influxus in

320쪽

DE CAEMESTHESI. 4I

animam , qua genitalia evolvuntur . Temperamenta itaque aeque ac hominum conditiones eorporeae disserunt , nec accuratae ipsorum clames, sed eminentes tantum varietates dii in gui possunt. Character, animi pathemata, Cupiditates , itudia , consuetudiues temperamen lorum effectus erunt . Integer naturae filius . cui interdiu mugientes leones & una noete viginti puellae succumbunt , hac virium abundantia fretus, fortis eis atque animOSu S, aper

tus , fidus in periculis sibique ipsi ubi vis terrarum satis. Pallescens contra pupulus, qui tu omni artu a capite ad calcem luxus notas prae e fert , timidus eii, crudelis , fraudulentus, dissidens, aliena vi tectus tyrannidem e Xercet, sed sibi relictus irondis it repitu terretur . Transitorium singularum caeneis heiis idea rum influxum in moralem homi uum conditiodem tarn tribus verbis attingam . Homines Satis molles in morbo rixas obiurgiaque quae uvnse et malo mole omnes a se abii et rutile Vidi . Ebtius laetus , verus eis , bene VoluS , affab ilis omnisque circa se ridere credit. Stimulus veneris maior , qualis in satyriasi scpympho mania invenitur, homines omnes morum

lcges spernere cogit. Fames populum ad gra Vistima scelera committenda impellit. De ho mise, obiurgia quaerente, Lusitani dicunt. illum vile vinum bibisse. Alius , morum PIO

SEARCH

MENU NAVIGATION