Panegyrici veteres. Interpretatione et notis illustravit Jacobus de La Baune Soc. Jesu. Jussu christianissimi regis. Ad usum serenissimi delphini

발행: 1676년

분량: 541페이지

출처: archive.org

분류: 로마

11쪽

praeclare gestus completatur j ct hac aeta

te tua tibi convenientissimum, cui venae laudis viam in Prienti mi Ena in omni genere Tirrutum exempla su Asciet. --

lis in Traiano virum paterea in populos bonitate , liberatitate in homines Brennos , in pisticis monumentis magnificentia , fortitudine in proferendis imperii sinibus insignem e tu Constantino Magno Chrisianae religio nis defensorem ac prepagatorem numquam satis laudatum Z in Theodosio item Magno Imperatorem fustitia , no

di arte praefantissimum: Denique quas

in uno Parente tuo admirabiliter ωEm

ctis virtutes oles intueri , has in litis sparsas dissipata ue non sine μί--

ditate recogno cra.

Pares Ri-sERENISSIME DELPHINE, sub augusto nomme tuo apparere istad

UM , quod ct in tuos asius Regis μὴ

12쪽

exit in lucem, is eo nomine tuum est , quod tibi in Geterum Principum iamdibas adumbratam Maximi Parentis abnem exhibebit.

Hujus quidem virtutes ad formam

dos consequentium aetatum Heram totiorbi proponentur j verumtamen ad te

proprio quodam jure pertinent , quia

domesticae j in his , ubicunque occurri

Tint , perpetuo contemplandis defixum te esse oportet j harum te ad militud2nem singi ac formari.

Ac profecto jam es , cur invictet inom

Parenti tuo , cur nobis , totique Galliae gratulemur. Nam oris illa suavitas, te

nera adhuc frontis mare in , pistri in Deum , candorque animi , indefessum fuerarum sudium , in literatos S,

ros humaritus , acres ad rei milita

ns gloriam impetus,spem faciunt nobis certissimam , suturum olim ut pater a

rum aemulatione Sintutum , non modo

Dis tiroci

13쪽

Φeteres illas Imperatores Ied, quod ad felicitatem Galgiae multo es optatius ,

nobis LUDO VICUM MAGNUM Huam

tus quantus es, perfectis e reprin

Id unum mihi restat optandum ut haec mea qua sescunque opera iis ad mento

esse sint, quibus ipse aliquando longe

uberiora θpraestantiora pan Tricorum

suppeditabis argumenta.

LUTETIAE PARISIORUM.

14쪽

PANEGYRicos duodecim, a Plinio , Ma

mertino , Eumenio, Nazario, & Pacato conseri

plos, liber iste complectitur: qui quidem, si unam aut

alteram Ciceronis orationem excipias , unica in eo genere eloquentiae apud Latinos restant exempla. Etsi

autem inest in singulis & genus dicendi floridum quod delectet, & altum quiddam, Vividum, exaggeratum quod rapiat animos ; in primis tamen Plinianus , quem divinum Iosephus Scaliger appellat ,

supra ceteros longe multumque eminet. Variae porro panegyricorum editiones extiterunt..

Prima, quam quidem ego viderim, Beati Rhenani, quara Frobenio, cujus typis anno Christi Ino. Basileae excusa est, Frobeniana dicitur. Haec omnium judicio parum sincera est:ac Rhenanus ipse operis initio profitetur se manu scriptis codicibus caruisse, quorum collatione editionem emendaret. Secuta est editio Ioannis Livineii,. quam is anno Christi lues . Anmerpiae Upis Plantinianis cum notis publicavit. Haec etsi priore mendatior, adhuc tamen multis in locis corrupta est. Huic post imannos successit ea, quam Ianus Gruterus in lucem exta tulit Francoserti, cum Livineii, Rittershusii, Valentis Acidalii, & suis ipsius notis. Sed hae si Livincianas excipias & multo breviores erant, quam par esset , &in variis suppeditandis lectionibus potivimum versabantur. Quod cum sensisset Claudius Putemus senator Parisiensis vir doctissimus de nova editione cogitavit: quam cum variis manuscriptis diligenter collatam, S

Diuitia

15쪽

PRAEFATIO. Ioannis Mariae Catanari , Hermandi Rayani, Francisci

Balduini , Ioannis Livineii, Iusti Lipsit, & Iani Gruteri

notis,ac Valentis Acidalii conjecturis auctam , item Petri Fabri Sanjoriani,Francisci Iureti,Theodori Pulman ni-Antonii Schonovit, suisque imprimis notis &emendationibus antea non editis locupletatam, cum esse set proxime editurus, praematura morte absumptus est. Exemplum illud Cl. Puteani manu exaratum anno I6 3. editum est. quo circa eam editionem appelloPuteanam.

Non ausus essem post tantos viros opus illud attingere , nisi & accessisset auctoritas Regis , & novam quandam commentandi rationem praescripsisset vir tam doctrinarum cognitione, quam bellica laude praestans Carolus Sanctamaurarus, illusicissimus Montauserii Dux t cui quantum universa Gallia propter felicem serenissimi Delphini institutionem , tantum restiteraria debet propter singulare ejus in excolendis

disciplinis studium.

Id igitur ptaestare conatus sum. Primum, ut textus quam fieri posset emendatissimus ederetur , in quo Puteanam editionem omnium meo judicio accuratiss-mam secutus sum, quandiu manifesta labes non apparuit : ac ne tum quidem ab ea discessi , nisi edistionis alicujus adduebis auctoritate. Deinde ut locutionis dissicultas , quae ex verborum aut duritate , aut impeditiore situ oriri poterat, Lissectis mollioribus aliis vocibus, iisque in naturalem ordinem revocatis tolleretur. Notae vero adjectae breves , sed tamen ejusmodi, ut complecterentur quidquid ad lucem rebus asserendam alicujus momenti videretur.

Singulis

16쪽

P R AE F AT IO. singulis panegyricis Imperatorum, quibus inscripti

sint, vitam accurate a nobis per annos diScstam, nec non deprompta ex Huberto Golletio numismata praefiximus t simulamegyrici synopsin ad artem totam& seriem rerum sub uno aspectu ponendam. Nec omis . sum quo quisque loco ac tempore pronunciatus esset, α quidquid ad auctoris notitiam colligi undecunque potuit. Ordo vero panegyricorum alius in aliis edi tionibus est : hic eo collocantur ordine, quo dicti. Dc-nique index vocabulorum omnium duplex adjectiis est : alter quidem Plinii seorsum , cujus longe proba tior est, quam ceterorum latinitas: alter aliorum simul omnium, qui Plinio multo inferiores, inter se vero aet, te pro pe suppares sunt. Em autem Serenissimi Delphini causa totum hoc

opus a me susceptum est: tamen vereor ne tam curiosa

explicatione , non tam ipsius, quam publicae utilitati consultum voluisse videar. Nam cum ipse pro singulari ingenii perspicacia, &praematura eruditione tot adju

mentis non egeat: tum studiorum moderatorem sata

bet Iacobum Benignum Bossuetium, Episcopum Con- domiensem , qui ut est excultissimus omni genere doctrinae, idemque in pe scrutandis scriptoribus sagacissimus, quod alii commentariorum ope vix assequuntur,

praestare per se facile possit.

Ceterum iniquus sim, nisi meritam clarissimo editis doctrinae monumentis viro, Petro Danieli Huetio gramtiam, quantum in me est, rependam: qui cum ob p stantem eruditionis & ingenii famamDelphini quoque institutioni fuerit praepossitus, in his etiam promovendis elucubrationibus operam non mediocrem positit.

17쪽

PANEGYRICORUM. 'I. C. Plinii Panegyricus Trajano dictus. pag. f

II. Claudii Mamertini Panegyricus Maximiano Augusto. p. HO III. Ejusdem Claudii Mamertini Genethliacus Maximiani Augusti. 2I. IV. Eumenii oratio pro restaurandis Scholis. p. I I. V Ejusdem Panegyricus Constantio Cesari. p.I61. VI. Incerti Panegyricus Maximiano & Constanti,

VII. Eumenii Panegyricus Constantio Augusto.p. ΣΟΙ. VIII. Ejusdem gratiarum actio Constantino Augusto Flaviensium nomine. p. 2I9. IX. Incerti Panegyricus Constantino Augusto. p.23I. X. Nazarii Panegyricus Constantino Augusto. p.2sI.

XI. Mamertini pro consulatu gratiarum actio Iuliano Augusto. p. 183 XII. Latini Pacati Drepanti Panegyricus Theodosio Augusto. p. ΟΙ.

18쪽

M. ULPII TRAIANI.

. pius ab avo, Traianus a Tr Opaterni generis auctore, vel potius a Trajano patre appellatus, nascitur . Kal Julii, Italicae , quae civitas est Τuditanae, vel , ut abi legunt , Turditanae Provinciae in Hispania. Quo factum ut ali. qui assinitate nominis decepti existimarint eum Tuderti, quae urbs est italiae .natum. Adhuc privatus cum esset, ut ex pane. yII cI n. 83. manifestum et t. Pompeiam Plotinam duxit, foeminam prudentem dc gravem ι quain Plinius in epistolis appellat sanctissimam , sororem , ut Tristanus in Commentariis historicis suspicatur . aut certe amnem Pompeii Plantae, illius M. gypti Praefecti, quem Trajanus in epistolis ad Plinium amicum appellat suum. Fuit illa fortunae non nimium fidens e quae, ut refert Dio , palatium ingressa primum, di adhuc in gradibus consiliens, ad multitu

dinem conversa : Talu . inquit, huc iure. dur, rualem vis exire cupist. Panegyrici vero

legerit Z ... aeuam medica cultu i Leuam pam a ramis tu i αuam civi vi recesu i Extat de ea numus, jus in altera parte puella stanti dextra coronam lauream , sinistra pilum sine ferro praesert Titulu, ara laniisi quo

nimirum sincera bonae coniugis de marito a Nerva adoptato laetitia significaretur. EX tat item numus alter Plotim arae incumbentis. Titulus Ara Diacutae: quo eius pu dicitia commendaretur. His & aliis virtutibus incriaibile dictu est, inquit Victor in Juliani vita, quanto auxerat gloriam T I

quod laudis εὐει incuriosis ι talem rediarit, uepesea exactiones improbam, er detestam . sis eum lienem vocaret ι quod eo crescente an reliqui tab scant. Nullos quidem Traiano liberos peperit Plotina . sed succestarem ipsi providit. Hadrianum : a quo deinde consecrata est. Soror Traiani suit Marciana , si Tristano credimus , M. Julii Montani uxor . tum eum Traianus imperator factus est, iam vidua, eaque senior. Quare de novis nuptiis ab eo tempore non cogitavit. Fuit illius Matidiae mater , cuius filia Sabina Hadriano imperatori coniux a Plotina da. ta est. Obiit Marciana pnte sextum Trajani consulatum, ut ex fornice Anconitano

19쪽

eonstat: de euius nomine Traianus Marcianopolim Moesiae urbem appellavit. --mian. l. 27. yomand e. is Eidem pro consuetudine Marcianales staminicae institutae. ltriusque , Plot vix nimitum dc . Marcianae, candorem , concordiam , pruden tiam . & in deprecando Augustae nomine, quandiu Traianus patris patriae appellationem recusavit , modestiam laudat Plinius

Traiani vero patrem , etsi eae familia

pius, neque uilla in fastis eius mentio est, Plinius tamen multis in locis, aliique Tra iani vitae scriptores patricium appellant, consularem . de triumphalem , id est, qui

triumphalia ornamenta wnsecutus suetrat,p.m g. v. 89. Triumphum enim nemini post Agrippam concessiim esse , observavimus in notis ad eum locum , ubi plu ra diximus de distri impe triumphum interdi ornamenta triumphalia. Credo: is ei ho nos delatus. post bellum a duersius Parthospestum a Domitiano Corbulone; cui Nero duodecimo imperii anno insignia triumphi indulsit. Tae. Annal. i. 2o. Primarios autem exercitus duces, ut in triumphi, sie Ze in triumphalium honorum partem solitos venire notum est. Idem , eum Vespasianus an . V. C. Sueo ex Parthicis, Illyricis, Germanicisque copiis exercitum contra Judaeos contraheret, huic se ad unxit, in eo.

que bello decimae legionis praesectus ,

uam strenue praeferiimin expuanatione

bello una eum patre interfuisse minorem Traianum indicare videtur Plinius paneg. n. I . Nonne incunabula Me tibi, Caesaν, ἐγ

aementa, cum puer admotam parthica lauro gloriam patris augeres ' Et n. I s. Tribunu ve, p. LuuQtissimas terras, teneris adtac anms, miri firmitate lustrasti, n. io. I into maetis praei. an fa inieratis tua , ovustae innutrit be reis : & n. 13. ad Traianum patrem ecclo, ut aiebat ille , siuentem conversa oratione : mantam percipis voluptatem , eum illam tribunum, itam militem tuam , tan-xum imperatorem cernis 3

Quamobrem tecte observavit doctissimus Baronius Traianum hominem existernum , Nervae nullatenus astinem . ne. que, ut supra dictum est, claro admodum

venere, cum ab aula procul abesset, sin

gulari dei providentia , quod antea VeCpasiano , de Tito contigerat, ideo provectum esse ad culmen imperii. quod adhue puer, itidem ut illi, puniendas Judaeis operam Deo navasset. Hoe loco refellendus videtur Ioa. Sarisberiensis , Pr . Petrarchae , aliorumque opinio, qui ex Plutarchi ad Traianum epistola, qtiae pro supposititia ab eruditis habetur . existin rarunt Traiani praeceptorem fuisse Plutarchum. Primum enim vix quin inque annis Trajano aetate superior fuit Plutarchus, isque sub Vespasiano vix utilum habebat nomen, si Volso fides est. Deinde hoe ipso tempore iam Traianus sub patre militabat. Eius tamen consiliis semper usus est : hune, teste Suida, consularibus ornavit si scibus . Atque adeo Hadrianum succei rem suum ei tradidit instituendum : cuius opera tantopere de Latinis, de quod magis mirum videbatur, Graecis litetis excultus est, ut is postea Graculis imperator , si Spartiano credimus. appellaretur. Cumque Hadriano Traiani cognomen esset, hine sottasse factum est, ut Plutarchus Trajani praeceptor vulgari errore habitus sit. M. V.C. 839. CD. 86. Domitiani c.

Traianus vir praetorius Hadriani tum decennis . tutelam gerit, ut resert AElius Spartianus, qui, quo anno praeturam gesserit Trajanus, non adjecit. 3An. V. c. 243. Chr. 88. Demisiani g.

Traianum hoc anno consulem fuisse Domitiano XI V. collega tradit Cuspi niani anonymus. De quo consulatu nublibi praeterea mentio est. . V. C. 8 4. Cis. 9o. Domitiani imaerat. 37.

Traianus fit consul Acilio Glabrione collega. Is Acilius, quod notandum vi detur, quinto post anno Domitiani iussa Leonibus primum expositus in theatro , ab iisque minime laetius , pio Christo interfectus est. Euseb. Quρ anno utrique si

gna obtigisse tradit Dio, quibus Glabrioni Disit iro

20쪽

M. ULPII TRAIANI.

idem mora . Trajano vero portendebatur ireperium. M. V. C. t s. m . p2. Demit laxi i 2. aerat. 33. Concedit Trajanus in Hispaniam : nam Hadrianus eo sertur apud Spartianumhoe anno abiisse, opinor ego cum Traiano tu. tote suo. de velut altero parente, a quo musto pos Romam abdamis dicitur , cum scilicet mraianus ad Germanicum bellum a Domitiano inde eum legionibus evoca. tus est. Paneg. n. I 4. Nec dubita quin cli Domitianus j xi te mire Germaniae ian

Cum Traianus Germaniae adhue praeesset, Nerva imperator propter senium spretus, erat enim sexagenario maior . de impar regendo imperio, nisi preesari alicuius viri iuventute de robore eius senectus sulciretur ι ascendit Capitolium, quam modo Traianus ad se e Pannonia lauream miserat, in gremio Iovis Capitolini depositutus : & ibi ante Pulvinar Iovis, inter aras de altaria, populis nihil tale expectantibus : boad lix , exclamavit , faustumqua senatui, papuloque Rinano , mihiquest , M. inpium Trojanum adapto. Qnod incredibili omnium

alacritate de plausit exceptum est. Compressi illieo praetorianorum tumultus , quos Calpurnius Crassus, de .Elianus Caseretius Pratorianis praesectus excitaram :aucta Nervae auctoritas. Verumtamen violatae a Praetorianis maiestatis non immemor. Homericum illud, Dione teste, ad Traianum scripsit Τισει- Δαναἰιοῦ ἰ δάκρυα σοῖσi ρελεσσιν, quo eum ad hanc ulciscendam iniuriam hortaretur. Atque ut magis excitaret, visum est omnes simul honores etiam absenti conserre pan. n. 9.tatim eum Germaniae praefideret. Germanici nomen hinc miss- .... Iam Caesar , Iam tm perater , iam Germanicus, absem ct ignarus,n. s. Simul nu, smul Caesar, mox imperato , ct consors Tribum: iis petisatis, ct εm

nia pariter ct statim factus est.

Hac adoptio contigit xiv. Kal. Octob. quem diem Plinius pan. n. pr. triplici gradio laetum appellat : iam p/Imum principem abstula, Domitianum : Haeis utimum . Nervam : meliorem eptimo gentilis, mraianum ad inoptione illa quasi genitum, de ad imperium evectum.

Hadrianus illico missus in Germaniam superiorem ad gratulandum exercitui Geomanico de adoptione Trajani Ducis . de Praesidis sui. ita Salmasius explicat haec

Spartiani de Hadriano verba e Treana a Nerva adoptato, ad gratulatiνnem exercitur mi 23 , m Germaniam suptriorem transsat os. Casaubonus vero sic interpretarur.

ut Hadrianus accepto in Moesia adoptionis Traiani nuncio, statim ab ipso Pti fide, vel ab ipso exercitu missus sit Ro.mam , qui seni Imperatori consensum devratulationcm exercitus deserret. Ubi potestate a Nerva ipsi facta in Germaniam superiorem,quo propius a Traiano abesseti

sese transserendir vix eo pervenerat, cum

de morte Nervae audit. Igitur itinere statim in inferiorem Germaniam ad Traianum eonverso . gratiam aucupatus laeti adeo nuncii. Traianum invenit apud Α-grippinam Coloniam , ubi suscepisse imis perium apud victorem , aliosque auctore dicitur. M. V. C. 8st. rar. ys. Nervae 3. I jam 44.

Traianus fit eonsul secundum . Nervaeollega. Nerva autem mortuo 6. Kal. Feb. solus imperat Traianus. Atque inde eius imperii anni numerantur . eum Tribuni-tiae potestatis tempus a xiv. Kal. Octo. bris anni superioris numerentur. Atquς

imperium quidem auspicatus est illustri exemplo de pietatis in Nervam , quem statim consecrari per senatum voluit. M singularis humanitatis in senatum , ad quem scripsit , se nullum virum bonum

nece aut ignominia assecturum . uti reipsa praestitit pan. n. s7. Secundum consulatum imperater quidem , sub imperatore tam inini'. aan. V. C. SI2. Chr. 99. D aηι χοῦ aetat. 4s. Tertium consulatum recusat pan. n ys. Secundum consulatum receρσι, quia princeps

ct patre deserebat. in postruam ad te impre

SEARCH

MENU NAVIGATION