장음표시 사용
111쪽
Conuentum interea, siue aliquot S. R. E. Cardinalium 2'' 4bes adhibitis, ad Pa- hiuleis nauigabilem reddendum, di ad Valles exsiccanda
lem red- Sanctissimus D. N. instituit. Padus nanque praeter aqv ac torrcnt S, amnes varios circiter triginta, Solino toe,sieean- ste, cui Plinius, Mela, ct alij assentiuntur, in cum sese ex das habi' nerantes, colligit; hinc inusitatis interdum incrementis abundat & intumescit, ita vero, ut immensos agros sum ma finitimorum iactura inundet, ac vastet: nam supera, Meum egressus, agrum i errariensem adeo demergere non raro solet, ut plurimis in aruis non secus atque ipso in sumi Inundatio ne ducatur nauigiae, sicuti anno a Christo nato M.D.XXII P- -0RQ contigit, quo Padus pluuiarum magnitudine adeo excreuit& intumuit, agrumq. Ferrariensem ita demersit, ut in multis eiusdem Territorij partibus perinde atque ipso in Pado nauigia ducerentur,perq. Vrbem Ferrariam ad Fra colinum usque. perpetuo quasi stagno nauigaretur, ut F. Inundatio Leander ad Lombardiar Cispadanae calcem narrat, ubi vanu c/us x. harum inundationum causis opiniones videre licet. Quare sicut ex frequentibus Padi inundationibus Val-- les perpetuis fere paludosis aut stagnatibus aquis asiluunt, sta Ferrarienses & Padi Accolae, siue finitimi, perpetua in re damna pati solent . Si autem nauigabilis reddatur 'ardus, & Valles desiccentur sicuti hac in re Sanctissimus D N.Clemens omnes industriς ac potentiae neruos colendit quanta ijsdem utilitas oritura sit . baud facile dici put ii, i inod ad optimum Ferrariae regimen spcetat, nouam Noua per Ciuitatis gubernandae normam Sanctissimi D. histid. , esita iri aut Comitia, vel Conuentus, seu Consi noima. Ea Vulgo dicta, in quibus consuliari ac delibςrii i sol tacentum Viris., quos appellant Consiliari0sἀsopstarent . Ex his Consiliarijs septem ac viginti Primari; a RomanqPontifice cooptantur . Ex alijs Ciuibus quinquagintia quinque a veteribus Consiliarijs creantur odcu iniss
112쪽
ex Vniuersitatibus Artificii, qui vulgo Artistae nuncupantur, eligendisint runiuersi nanque Consiliarij, qui sunt
centum Viri,tertio quoque anno immutantur.Singulo in terea quoque anno ex his Consiliatijs omnibus Magistrotus, nomine Sapientum vocitatus, decem Sapientibus, vnoq. Sapientum Iudice constans,creari solet:Iudex enim ex septem ac viginti primarijs cooptatur: Sapientes octo - , ex quinquaginta quinque : duoq. reliqui Sapientes ex de-
cem & octo Artificibus , vel ut aiunt Artistis Consilia,
rijs eliguntur. Haec de Centumuiratu Ferrariensi ac Magistratu, cuius tota vis est, ut praesit, praescribatq. recta & - utilia. Sicut autem Populo praeest Magistratus; ita Magi- Cic. lib. 3.
stratui praesunt leges,ut Cicero in libro de Legibus docet.
Vijs hisce omnibus, idq. genus alijs, charitate, ac prudentia plenis, Sanctissimus D. N. Clemens perpetuam Ferrariensium obedientiam & fidelitatem cum amore coniunctam Sibi & S. R. E. comparauit. Quamuis autem haec a Sanctissimo D.N Terrariae gesta, Consist
totum hominem, magnamq. temporis partem iure post Iarent; Consistoria tamen tum publica,tum ea,quae secre ta .
ta dicuntur; Conuentusq. item varij ad Christianam Rempublicam gubernandam pertinentes, uti Romae fieri iselet, innumeris fere negotijs pertractatis, audientijs de- mnique tum publicis, tum priuatis pnxstitis, non defuerunt. Sanctissimus D. N. Clemens aliquot interea Italiae, aliarumq. Regionum Principes ad suos ipsius pedes exo- iiii aesculandos recepit, & quidem splendidissime . Postre- cetas. mo autem Serenissimam Margaritam Austriae Archiducissam, Κaroli Archi lucis fiatris Maximiliani Imper toris , filiam, proneptem Imperatoris Ferdinandi, consobrinamq. Rodulpbi Imperatoris , ac tandem Hispa- Ηissipanianiarum Reginam ; necnon Serenissimum Albertum eius h brinum . & Austriae stem Archiducem , Maximiliani chidux Imperatoris filium, Ferdinandi Imperatoris nepotem ,
113쪽
duodecima pro matrimoniis celebrandis . Matri πο-
Rodulphiq. Impἐratoris fratrem, Philippi II. ex sero, re nepotem , & Philippi III. patruum , Idibus No
uembris, die scilicet xiij. regio sanci apparatu excepit. Hinc Illustrissimis ac Reuerendissimi D D. Cardinales serum clementis, & Bandinus, Sanctissimi D. N. Legati a latere ad Insulam usque tribus milliarijs a Ferra, ria distantem; ceteri vero Cardinales ad Ponam Ango. lorum usque, Reginae obuiam prodiere : omnesq. dein de Reginam, & eius Matrem, Archiducemq. comitati sunt ad Palatium usque ubi Sanctissimus D. N. in pu blico Consistorio, Reginam, ciusq. Matrem &,Archidulcem, primum ad pedem, deinde ad manum exosculan . dam admisit; Archiducem vero sinu etiam & complexu recepit. Postridie, honoris causa visitationibus opera data est, verbis ultro citroq. habitis , omni humaniti te plenis: Cardinales interea etiam a Regina ipsa illu strissimi nominis titulo cohonestati/fuere, Archi ducis iserenissimi ac religiosissimi Principis dextram ubique
Decimostptimo Kalendas Decembris, hoc est xv. No vembris die, Sanctissimus D. N. Missam de Spiritu sancto praesentibus S. R.E. Cardinalibus,solemnissimo ritu camtauit, in qua tam Philippi III. Hispaniarum Regis,&Mar Hritae Reginae, quam Alberti Archiducis Austriae, & Ista pellae Hispaniarum Infantis Matrimonia Symbolo iam in Missa, in qua sacrosanctum Euangelium Illustrissimus ac Reuerendissimus D. Cardinalis Caesius decantauit, e pleto ; lectoq. Offertorio celebrauit. Margarita enim per procuratorem Aleietum Archiducem Austriae, Pli lippo III. Hispaniarum Regi absenti in matrimonium collocata fuit i Isabella vero Philippi II. Filia ,& Hispaniarum Infans, etiam absens , per Procuratorem D. Antonium de Cordo ua & Cardona, Sesta Ducem , Serenis
simo Archiduci Austriae praesenti nupta est.
114쪽
Postquam xero Sanctissimus D. N. deinde Cardinalis Diaconus , & Subdiaconus Apostolicus sanctissimanias Commu . Communionem sub utraque specie sumpsere; Regina etiam, eiusq. Mater, necnon Archidux Alberius,ac Sesiae Dux, sacratissimum Christi Corpus e manibus summi Pontificis susceperunt. Missa denique completa, Sanctissimus D. N . auream Rosiam, in quarta Dominica 3 Rosa au.
Quadragesimae benedici solitam, Reginae dono dedit,car-. S
remonijs praestitis in ea tradenda fieri consuetis. Splendidissimum, vereq. regium apparatum,quo Serenissimi Principes Ferrariam ingressi sunt,&a Sanctissimo D. N. Clem. VIII. excepti, in matrimoniumq. collocati, alijs describendum reliqui. Si enim apparatum ipsum& in Ciuitatem Ferrariam eorundem Principum ingressum, nobilissimumq. Comitatum,Tragoediamq. de Apparatus Iudith&Holoferne ex Scripturae sacrae Historia desumptam, & coram Serenissimis Principibus actam, necnon 'dona ipsi Reginae a Clemente VIII. data v llem enarrare,.sermonem nimis longum texerem, vel potius librum conficerem, a nostro sane instituto alienutii. His de causis banc scribendi prouinciam alijs relinquendam dijudic ui. Hoc tamen loco tres tantum apponam Inscriptiones,gd Reginae aduentum pertinentes , quarum prima ad Portam , Angelorum nuncupatam, ingredientibus sesita ψfferebat in hanc verborum formam : .
ANGELI. GAVDENT. MORTALES . ExVLTANT ' . . t MARGARITAM 'AUGUSTI . SANGUINIS. P ErATIS. VIRTVTVMin OMNIUM SPLENDORE. LvCIDISSIM AMSIMUL . LAETISSIME . EXCIPIUNT
115쪽
solutis N Precatio pro Ferraria ,
eis q. Ducatu . DEVs misericordia tum , qui nihil odisti
eorum, quae fecisti, sed omnium misereris, qui in toto corde suo ad te conuertuntur , re
spice propitius super Populum tuum , & su. per Ciuitatem istam nostram dileetam': & quod
paternae chalitatis affectu pro illius, & totius Fer- rariensis Ducatus salute a nostra humilitate geritur , Tu caelesti tua benedictione confirma . Nos enim auctoritate tua , 5 beatorum Apostolorum tuorum Petri & Pauli, & nostra , quam nobis immeritis tradidisti, absoluimus iterum atque iterum omnem Populum Ciuitatis, & Ducatus Ferrariae ab omni vinculo excommunicationis, anathematis , suspensionis, & interdicti, omnibu'. Ecclesiasticis censuris, & poenis olim a nobis, aut alijs Summis Pontificibus , praedecetaribus nostris, quouis modo illatis, & ab eis incursis; de tuam Uementiam deprecamur, ut ab eis pestilentiam, sterilitatem & famem, & noxios: spiritus procellarum ,&tempestatis, & aquarum, ac fluminum inundationes, & omnia iracundiae tuae sagella avertas ; dones . eis aeris salubritatem, α fertilitatem Θgum terrae, & abundantiam di-
116쪽
uinae gratiae tuae , Ut in omni pace, concordia, &plexate Tibi, R Ecclasiae tuae sanctae seruiastisntq. a te perpetuo benedicti, quemadmodum Nos eos benedicimus 4 in nomine Tuo , & in nomi
ne Unigeniti Fili j tui, dc Spiritus sancti Amen α
Hac re statim consecta, in viam cum uniuerso Comitatu Centum versus sese dedit , cum pridie illius distSocietas sanctissimi Sacramenti illuc aduenisset. Reli-l quum est itaque, ut reditum in Urbem Romam, seque' ti Commentari, nostri Parte, comprehendendum describamus .
117쪽
De Societatis sanctissimi Saecramenti Ge- i i
) menti VIII. Pont. Agax. praeeuntis ' ' in Urbem reditu.
N T E A quam Hispaniarum Regina Ferrariam aduentaret, Sametissimus D. N. de reditu in V bem cogitans, Anselmum Dandinum , Protonotarium Apostolicum,uiarum Curatorem seu Praefectum instituit, ut vias ob anni tempus supra quam cuique credibile sit, lutosas & abruptas; quin,
ut uno verbo dicam, deterrimas, & in Romanulae praesertim regione viatoribus pene in uias , complanandas ac purgandas, glareaq. siue terra lapidosa tegendas curaret. Hac re ab luta,Vij. Kalendas Decembris,hoc est, XXV. - . Nouembris die, S.Katarinae cosecrata,Societas sanctissimi Sacramenti, aliqua ex parte immutata, sed aucta Hier nymo Prouen Zale Neapolitano, Archiepiscopo Surrentino : Κarolo de Comitibus Romano, Episcopo Anconita no: Alphon Vicecomite Mediolanensi, Episcopo Ce utensi, nunc vero S. R. E. Cardinale: Fratre, Alexandro
Romano, Episcopo Foroliuiensi,& F. Ioanne Maria Brese- gellensi, sacri Palatij Magistro: necnon Cubicularijs Papae , Gondi saluo de Campo, Hispano ; Fuluio Vicedomino & Octauio Boiardo Regiensibus; Ludovico Comite Anguis la Placentino; & Luca Caualcante Florentino ;viae sese commisit e Ferraria decedens, in eam Equitatus Pag s. ω seriem & instructionem ac pompam, quam in Tertiae hi ivlcc
118쪽
iuste nostri Commentarii partis initio explicauimus . . Postridie vero Sanctissimus D. N. Societatem sanctissimi Sacramenti itinere unius diei praeeuntem sequens, γψμς b discessit iuxta institutum in egressu ab urbe Roma o Pag. i. seruatum,& loco nuper laudato conscriptum :Sanctissimudi s qu. vero Sacramentu Bononiam usque delatu non fuit, pronterea quod Sanctissimus D.N. aduersa valetudine impeditus,immaculatam Hostiam Deo pro uniuersis Christifidelibus offerre, sacratissimumq. Christi Corpus in Arculam reponere non valuit, sicut in discessu ab Urbe Roma faciues constat. Bononia tamen magnificentissimum edidit
apparatum, quem deinde conscriptum, typisq. aeneis r praesentatu Victorius Benaccius Bononiae in lucem emisit.. Die itaque sancta Κatarinae dicata, sine Sacramento Die is. Ferraria discessimus, Rhenum supra Pontem ex nauigio' No*ςmb connexione, tabularumq. desuper compagine con structum, transeuntes; deinde ad dextram fluminis ripam super aggerem progredientes venimus Centum , vel a centum piscatorum olim tugurijs, aut casis, Leandro teste; vel a Celtarum ut aiunt Colonia nuncupatum,Orpidum sane honestissimum ac stequentissimum, necnon peropulentum, agro foecundo, stumento scilicet, praesertim vero canabe , cuius mercatura valde illic exercetur.
. Sequenti nos die per oppidulum, muris tamen cin-Die 16. etum, satisq. honestum, quod Plebem vocant; deinde a WQVςm per Argiram, Castelliim paruum, transeuntes, venimus Bononiam, Ciuitatem antiquam, religiosissimam & n bilissimam, necnon Apostolicae Sedi obsequentissimam, eidemq. mirandum in modum addictam, Felsine primum Rege Thusco conditore Felsinam, dpinde a Bono successore Bononiam, vel a Gallis Boijs post Thuscos expulsos , Boloniam , postremoq. euphoniae caussit Bono-κ niam, ut aiunt, nuncupatam,Viris sanctitate ac doctrinis, . necnon honestissimis artibus,omniq. dignitate, ac latam: suprema
119쪽
septenia hisce in terris illa Pontificia insignitis ornati
simam, agro fertili amoenoq. septam, cui totius Euro-Pae perpaucas , ut multa uno verbo complectar, Ciuit tes comparari haudquaquam posse censeo. . t Postridie Sanctissimus D. N. solemni absque pompa Die 1ν. Bononiam ingressius est, tresq. dies in hac Ciuitate Societas sanctissimi Sacramenti permansit.Tertio Kalendas Decembris,hoc est xxix. Nouembris die, quae fuit Domi- Die 19. Iuca Aduentus prima, Ioannes Fontana, Episcopus Fc
rariensis ex Sanctissimi D. N. Assistentibus unus, in Ec-slesia S. Petronij celeberrima, in qua habita est Cappella, coram Summo Pontifice annuatim fieri solita, Missam cantauit. Orationem habuit ordinis S. Dominici Procurator generalis,P.Paulus Miradulanus doctrina excultus. - Vltima vero die, sancto Andreae Apostolo consecrata, Die 3 o. sanctissimus D. N. eadem in Ecclesia sancti Petronij, qui Nu-ςm:
Bononiae patronus est,rem diuinam, praesente S.R. E.Ca ininalium Collegio, magnaq. Populorum frequentia ad- .ctante, faciens, ex sacratissimis Hostijs duabus, unam de more asumpsit: alteram vero, completa Missa,sacerdota libus exutus indumentis, morretia deinde ac stola indi
sus, intra vasculum crystallinum, quod custodiam sanctissimi Sacramenti appellant, repositam, in Capsula siue
.Arcula suis manibus maxima cum veneratione collocaruit. Clauiculam denique, qua suis item manibus Capsu-dam obseravit, Apostolici Palatij Sacristae, cui sanctissi
mi Sacramenti cura ex ossicio Sacristatus demandari s let, assignauit. Hac rq ilatim peracta, ijsdem caeremoni js, quas in ipso a Basilica sincti Petri Romae, necnon 3 Par. 3. ab Irbe recessu obseruatas fuisse constat, Societas sanistisi simi Sacramenti, a Magistratu Bononiensi ceteris'. Ciuitatis Nobilibus, omnium item ordinum Religiosis &. Constatri)s, cerea funalia ardentia ad tria millia deferentibus, ad Portam usque Ciuitatis. comitata, viae sese
120쪽
commisit, admiranda hinc inde utriusque sexus Christi fidelium, necnon ex ipsis Aedium fetaestris irequentia religiose spectante. Qua vero ibatur, domorum parietes tapetis & aulaeis, varijs etiam picturis & imaginibus ornati non sine maxima religiosissimae Ciuitatis pompa
cernebantur. lNos itaque Porta , quae in Aemiliam ducit viam ,
exeuntes , transiuimus Idicem , torrentem in hieme
- interdum rapidissimum , & ad Castellum sancti Petri, frumenti ceterarum. frugum copia, lino item , pomisq. abundans , maximumq. glasti , herbae scilicet,
- - qua infectores cari uleum colorem pannis inducunt, pr
uentum habens; Imolam,/Forum Cornelij a Cornelio . . Miquo veteribus dirim , peruenimhs, Ciuitatem tam 'disciplinarum, quam armorum gloria viris illustribus ii signem . Eius Incolae sunt nobiles , lauti & opulenti . ingenio acri & ad virtutem gnatio, siue ad litteras, siue ad militiam vel ad mercaturam, seu ad aliaqinruis st dia sese applicent. Ciuitatis eiusdem situs est pessi
nus, ager optimus ac foecundus, magna frumenta copia , vino item, oleo, alijsq. frugibus aiauens; campestriat, periucunda , amoenos q. habens colles. Hac in ciuitate cinnatum, pernoctatumq. sitit. Sequenti autem die, quae fuit Decembris prisa, Samnis t. ternum fiumen transiuimus, deinde per Castellum B Dςcς b- noniense nuncupatum, fiumento,uino, glasto, alijsq. st gibus abundans, transeuntes, venimus Fatientiam, quam
amnis Lamon vel Anemo secat, urbem a suburbijs diui- . . den ponteq. lapideo colunctiis, quo Ciuitas suburbijs &l Aemilia sibi via cohaeret. Viris insignibus satis clara est, , Maximoq. Figulorum excellentium numero celeberrima, cuius ager opimus, & fiumenti ac vini sertilis est, & linis abundans. Hac in Ciuitate nihil immorati suimus, pr perantes ad Forum Liuij, a Liuij saliuatoris nomine ap- pellatum,