장음표시 사용
101쪽
nestrae omnes tapetis dii oloribus ornatae cemebantur ivnde ex nobilissimis Ferrariae familijs primariae seminae , aliaeq. tam indigenae quam exterae magno sane numero mulieres Sanctissimum D. N. in throno , seu solio mai statis suae super humeros hominum gestato sedentem i, & cum uniuerso Equitatu & Comitatu transeuntem Gxo aspiciebant obtutu . Praeterea dum Quaestor, seu Thesaurarius in bivijs aut triuijs, vel quadrivijs argenteos nummos ad turbam, ut diximus, dimouendam , atque ad Populorum laetitiam excitandam, vel potius iam ese citatam augendam, dispergeret, exitum rei cum voluntate maxime congruentem sortiebatur. Verbis enim sat explicari nunquam posset, quanta omnium gentiu commotio, laetitiae, risus, strepitus, acclamationisq. ple-: . na, in pecunijs dispergendis fiebat.
In quibusdam, & quidem praecipuis viarum Iocis pro
structurae arcubus, quos triumphales vocant, quaedam ex telis picturatis structurae, quae prospectivae vulgo appellantur,p μμ λ perpulchrum efficiebant prospectum , cerneb Π'tur. Hinc prope Montis Portam, quam vulgo Montag Portam vocitare solent, huius generis structura quaedam quattuor iustentata columnis viridantium soliorum v rietate vestitis extabat, ubi turrita Femina cernebatur picta, Ferrariam repraesentans, manumq. porrigens hirmsuto Homini, innixo vin aquam non effundenti, per quem Hominem Padus fluuius exsiccatus, roribus Phaethontis hinc inde astantibus, si nificatur : per quas fiet allusio ad fabulam illam Phaethontis , qui cum a Sole , patre impetrassici, ut uno die currus eiusdem habenas sibi permitteret, aurigandiq. imperitiins, caelum terram combureret. , a Iove fulmine, ut Ouidius saburi Lib. . Me latur, e curru cxcussus, in Padum suuium decidit. Su-
mς ph Imagines penicillo erictas haec legebantur
102쪽
CLEM. VIII. poNT. MAX. FERRARIA. REcvPERATA Insta vero hi versus r
Ad Glaream viam, a terra lapidosa, qualis in fluuio . rum ripis, vel maris littoribus esse solet , olim dicta ,
quam nunc Giaram vocant, structura alia, quattuor item viridantibus columnis sustentata, varijs ornata picturis
ad rem bellicam pertinentibus extabat, hi'. illustratata, verbis Victoriam pneseserentibus: CLEMENTIS . VIII. PONT. MAXGIORIOSISS. AC. PROPE. DIUINAE . DE. FERRARuN. BELLO VICTORIAE. EX. QVA .sINE. SANGUINE .sINE. DOLO. PAR-. ΤΑ. INTER. VICTOREM . ET . VICTOS. SPECIOSUM . REDINTEGRATUR . CERTAMEN . HINC. sINCERI. OBSEQVH INDE. PATERNAE . BENEFICENTIAE
In via, quae ducit ad Saracinum, ad eius dextram, qua itur ad lacram sancti Francisci Aedem, alia item str eiura quattuor viridantibus suffulta columnis cernebatur, ubi stemmata gentilitia Clementis VIII. picta fusrant, & quaedam Imago, idest Pax, ficem extinguens extabat hac inscriptione rFELIX. BELLUM. EX. CVIVs. SE. MIRE. DESTRUENTIS. ROGO PAX. AUREA. IN . FERRARIENSEM. POPVLvΜ. EVOLANS SUO . OCCURRIT . AUCTORI CLEMENTI . VIII . PONT . MAX.
Inde ad sancti Francisci, atque illinc ad illam, & lo gam di amplam viam, quam Iudeccham vocant, deuen
103쪽
tum est: ad cuius introitum , unde viae sancti Spiritus initium sumitur, ad Iudecchae scilicet latus, structura item alia tribus distincta portis, aliquot insignibus, necnon Aligeris, varijsq. figuris, & 4maginibus extabat hisce verbis illustrata r
CLEM. VIII. P.M CLEMENTIAE. NON. INTER . INNOCENTES , CESSANTI . SED . FIDE. ET . VIRTUTE . LACEsSlTAE, ITA . OMNIBUS. SVCCURRENTI. VT. ILLE. OMNIBUS. VENIT
. Ad Iudeccese viae frontem prope Castelli siue Arcis
g)m, in eiusdem Arcis munimentum constructam, magnae altitudinis columna erecta cernebatur, trabibus aedificata, teli'. picturatis marmora perbelle reserentibus contecta. In eius fastigio. feminea Imago coronata Gloriam repraesentans, dua'. coronas sinistra tenens m anu; dextra vero paruulam gestans Imaginem, picta extabat. Columna ipsa inter duas statuas super duabus &.altis quidem basibus erectas cernebatur: quarum una ad dextram , sanctum Petrum; altera ad sinistram,sanctum Paulum reserebat. Ad Columnae basim Inscriptio legebatur in hanc verborum sorinam r. CLEMENTIS . VIII. PONT. MAX.
, Hinc sinistrorsum extat via, qua itur ad Ecclesiam Cathedralem, ad cuius fores Religiosorum quattuor ac decem Sodalitates,duodecimq. Laicorum Conuentus ad pia opera exercenda instituti, quos Confratrias vel Coi fraternitates appellant, optatissimum Sanctissimi D. N. clementis VIII. aduentum praestolabantur ipsa in v , quam
104쪽
quam nuper commemorauimus, necnon in alia, quam I deccham appellant, hinc inde longo ordine cosistentes, ea videlicet serie, quae in Supplicationibus, ac Litan ijs, seu processionibus obseruari solet,altero alterum subsequente. id quod ad cofusionem Equitatus & Comitatus euitanda iure laetum videtur. Eande etiam ob causam Milites pedestres omnes iam inde a S. Georgii Porta longo item ordine
hinc inde per vias consistentes cernebantur.Hunc denique ordinem cadem ob rem,Sanctissimo D. N. Clemente VIII. ad Iudeccham aduentante, Equitum Turmae seruauerunt: Viainanque a S. Georgio ad Cathedralem usque Eςclesiam, et i longissima, unius videlicet milliarij & amplius
spatium complectens, tantam tamenis equentiam, tamq. longum ordinem capere haudquaqua poterat. A Columna itaque ipse ut eo, unde digressi stamus, reuertamur ad
Cathedralem Ecclesiam tendebarent in qua sane vi sinisi acclamationes,tubarum clangor, tympanorumqzsonitus, vianon scid brum ac tormentorinn siue bombardarum boatus audiebant ita vero, ut ob ingctem, immensumq.
strepitum, caelum tonare, terra tremere tecta'. nutare Ni lderentur: minora enim ac maiora tormenta bellica tam in 'Foro, quam inarce magno numero displosa fuerunt. . Postquam vera ad Emesiae seres. peruentum fuit, st iuncapsula Sanctissimi Sacramentiis Asturcone dimota, di quattuorptam ης eiusdesn Ecclesiς Canonicis ad Aramisque maximam delata fuit, ad . cuius dextram super par uum Altare decentissime ornatum, ad Capsulam solam statuendam constructum, reposita fui h. iDum haec ager inut.S R E. cardinales e mulis desi-
105쪽
mi , acerra seu nauicula thurifera ab eode Episcopo sibi subministrata,Sanctissimus D.N.stans, b Episcopo ingenirculato thurificatus,seu inure suffitus fuit. His peractis, eor. dem Episcopo Hymnum SS. Ambrosiici Augustini praeci nente,Cappestae Pontificiae Cantorest, alternantibus Chui
ris, eundem Hymnum iam praecentum miro variarum pliet marumq. vocum concentu decantarunt. Dum aute Hymnus caneretur,itum est ad Altare maius, Sanctissimo D.N. pedibus incedente, anteriores Pluuialis fimbrias Cardin libus Diaconis,qui Assistentium munere fungebamur, g stantibus, Protonotariis anteriores Albae fimbrias deferetibus, Oratorem Regis Galliarum posteriores ac extremas Pluuialis,& albae tunicae striceae inserioris,quae vulgo falda Vocitatur, partes gestante, Crucisero praeeunte, Cardin libus'. Duodetriginta subsequentibus t Candinalis enim de Verona eousque in Ecclesia expectauit, his l. omnibus
Postquam autem Sanctissimus i D. N. ad Altare maius Ad Atta- peruenit te sacratissimum Christi corpus,genibus fiexis, . In sic super puluinar holoserico rubeo contectum,fabiistorio μ' aptatum, procumbens s cubitis q. eidem faldistorio innixus, supplicibus palmis resigiosissime, diuqdorauit, donec stiliscet Cantores canendi ni sederuncis lato itaque Hypo, erudito scilicet ac suaui musicorum concentu explὼ6, Episcopus Foratae . Ecelesi isticis adhuc e in umentia amictus, ad sinistrum maioris Altaris cornu, sine Mitra sacros decantauii Versiculos, Cantoribus respondentibus rHisce tandem finitis precibus , sacram precat hin, sauectationem: pro . Papa cantataci recitatui. I. Ti i.
His omnibus rite peractis aestis uas D.Nisi istorici suti exit, ae sese ad Abare contuli sei uires Mone humi proiectus, venerabundus'. Samstissimu Sacramentum ad ' favit; deifide surgens, osculatus: est Altare , ic tandem ad Populum se conuertens,Crucistatua l. apte dehab Asiam ilan M nibus
106쪽
nibus illic adstantibus beneprecatus est, solemnem scilicet benedictionem, plenariamq. Indulgetiam elargitus: quam Benedῖ- dictus Episcopus promulgauit.Tanta autem erat utriusque sexu, Christifidelium: stequentia, quantani amplissima Ecclesia'undique capere poterat,magno item numero G tiae pro-tibus in taro ad valvas Ecclesiae, & in tota Arcis via praestolantibus, quae prae nimia Populorum stequentia ingredi non valuerunt: nam ex multis Italiς partibus ob Clementis VIII. aduentum, Ferrariam Populi conuenerant. Post benediistionem & Indulgentiam rapulis elargitam, Recessui Sanctissimus D.Nan Ecclesiae Chorii ab Altaris tergo situ secessit, ubi Pontificalibus indumentis exutus, e Templo Segreditur, mul0l insidens in Arcem sese recepit: ad cuius Imrta Claues ipuus Arcisa Clemente Sannesio Equite,cu Areis Clasodiaeq. Arcis duce aut capitaneo,necnon Illustrisis.ac Reri : uerendisse. D. Card. Aldobrandini Cubiculi Praefecto,eide obuii. Sanctissinio D.N. oblatae sierunt. Qua in re Sanctiss.D.N. Clemens VIII.prae quada paterna animi pietate subridens, Mum culacrymis csimiscere visus est,esaue' .manu tetigit.., Haec de splendidissimo apparatu & Comitatu,quo Samctissimus D. N. Clemens VIII. Ferrariam nuper ac diuinistus recuseratam feliciter ingressus est. Cuius rei causa seribenditiostrum de orijne dc antiquitate deserendi sanctissimum occ si Meramentum prIo Viatito ante Romanum Pontificem longum iter conficientem ; necnon de Romanis Pontificibus, qui hunc Ritum obseruarunt; ac demum de recenti Societatis sanctissimi Sacramenti Ferrariam usque prosectione ,
Commentarium conscripsimus. Haec de itinere Societatis
stactissimi Sacrimenti , necnon de splendidissima ac so lemnissima pompa tua Sanctistimus D.N. Clemens VIII. cum sacrosancto Viatico Ferrariam ingressus est . Nunc reliquum est, ut nonnulla ex praecipuis rebus ab eodem Clemente Ferrariae gestis explicemus, ex quibus, cur illuc accesstris, colligem quis stella socerit. . M a De
107쪽
De rebus praecipuis a SanctifiFmo D. N. '. clemente VIVI. Fer Vae gois . .
Vamuis. Ferrari i recuperata iam csset , perrariensi Ducatu in studii a Romanis; olim Pontificibus con cesso,nunc tande aliquando ad Romanam Ecclesiam ob luneam Alphonsi Il.finita deuoluto; ea tamen Romani Pbntificis praesentia multis de causis indigebat, ut verus videlis Romani cet Dominus ac Pastor ab omnibus tam Nobilibus & optu Pontificis matibus, quam Ciuibus ac Dpularibus agnosceretur, eos refii ii' Pontificia maiestate qua in terris nil profect5 p stan necessaria tius est,nil maius,nil deniq.admirabilius ta in ipsa obedit tia, quam in fidei obseruatione ac religione c5firimaret, c6. firmatos'. beneficijs ac fauoribus, necno privilegiis luat, pere posset,in eade obedictia & fidelitate ac religione auge ret, legibus ad optimum uniuersi Magistratus pro Ciuitate administrada regimen sancitis.Quae sane omnia sex mensia interuallo ingenue ac liberaliter praestita fuisseconstat' anes pra Hartim reru initiu ac fundamentu ab ipsa religione,quae .sἡI e est pietas in Dei cultu,diuinaruq. reru caeremon ijs c6sisteritiam ae fi. desumptu est, ac singulis diebus incremetum recepit, nulla Mm Popu teporis opportunitate sese offerente pistermissa, tam in diadis, uina re facienda, & in Dei verbo per Concionatorem explicoseruan- cando,quam etiam in paupertato largis eleemosynis suble, eeis, i, in rebus deniq. sacris exercedis & excoledis. Hinc aliquot Pontificior Cappellar,ad sacrosanctum Dei Cappellae cultum pertinentes,habitae sunt,quae in diuinis laudibus,sa Potificiae. cris'. mysterijs celebradis, Pontificiam maiestatEvna cum
S. R.E.Cardd. Collegijspledore perbelle deminine Alet. Prima Cappella nit in die sancto Pentecostes Vesperis Cappella in eiusde vigilia solemniter,praesente cum Collegio S R. E. pyim - Cardinalium Papa,celebratis in eaq. Illustriis ac Reuerendisse. D. Card. de Asculo Missam cantauit ipsa in Ecclesia
Cathedrali, sari tis Georgioin Mauqelio 4icata, in quM
108쪽
Presbyteratus ordinem olim suscepit. Orationem vero ad sanctissimu illum die , in quo Spiritus sanctus igneis linguis super Discipulos unum in locum congregatos descendit, pertinentem, sententijs ac verbis ornatam habuit Karolus Troitus Ferrariae Ciuis,nunc Episcopus Balneoregiensis. In die sanctissimae Trinitatis pridie illius diei Vesperis Cappelli more solito celebratis Missam cantauit Illustrissimus ac Reuerendissimus D. Cardinalis Bandinus. Ea in Missa orationem taculta ad ipsam solemnitatem spectantem habuit spar Leualotius Theologus & Presbyter Ferrariensis . - Alia Cappella fuit Ly. Maij pro gratiarii actione ob pa- Cappellacem inter Henricu IVapranciae ac Nauarrae,Philippumq. II. Hispaniarum,Reges,conciliata in ipsa Legatione,qua pru- detissime Anctus est Illustriss.ac ReucrEdisse. D. Alexander 'indices Card.& Archiepise.Florentiar.Ea in Cappella solemnissima supplicatione seu processione prius celebrata Nissam cantauit illustriss ac Reuerendiss. D. Card. S.Clementis; orationem luculentissimam ad rem tantopere desti ' riderata,& pene desperatam, pertinentem,habuit Iulius Cae esar Stella Romanus,Sanctissimi D. N. ab intimo Cubiculo, Vir sane perpolitis litteris, fertilissimo'. ingenio praestans. . Die 2 o. Mais, in festo scilicet sanistissimi Corporis Chri- Carpesiam die, selenissima pompa Romae fieri cosueta, supplicatio, seu procesilo pridie illius diei Vesperis soleniter decant, Procesito' tis) celebrata filit,in qua Sanistri. D.N.Clemens VIII. p dester; sacratissima Hostiam intra pretiosissimum locutu, Christi. quem Tabernaculum,uel Custodiam appellant, occlusam, magna cum lacrymaru efflisione, pioq. animaru solatio religiosissime gestabit, pluuia tantae solemnitati viuersante. -j In sesto Natiuitatis die Sancti Io. Baptistae Illustris s. ac Cappella Reuerendisi. D. Cardinalis Burghesius Missam cantauit. i ' In die SS. Apostolorum Petri & Pauli Vesperis in eo- Cappellarundem sanctorum vigilia solemniter celebratis Cappellati fuit in qua Missam, a Romano Pontifice decantari δε-
109쪽
Iitam, eantauit Illustriss ac Reuerendist. D. Augustiniis Valerius,Cardinalis de Verona pro Sanctissimo D. N. qui aduersa valetudine impeditus, cain celebrare non potuit.
In die Assumptionis Beatae Mariae sen per Virpinis Ve Carpella speris pridie illius diei solemnissime cejebratis Milaniafς -- Cardinali is decantari consuetam, solen nibi moritu cantauit S. D. N. ut hac etiam actiones Pontificia Fe rariam cohonestaret . Euangelium huius Missae, cantauit
Illustrisi. ac Reuerendiss. D. Peti us Aldobranditi mi ardi, natis Diaconus, Epistolana vero subdiacon Apustolicus. , In Exequi js Philippi l I.Hispariarum Regis,Dic scilicet
cappella I 3.Octobris, Missam cantauit Illustris . ac Reupredditis. D. octau -- Cardinalis de Auila: Or tionem vero Alexander Burgius,
Vir sane ductissiliuis, S Burgi S. Sepulchri Epis opuβ, habuit : eaq. oratione variis dicendi luminibus ornata,vniuersam Philippi Regis laudatissima vitam mire coplexus est. In solemnitate omnium Sanctorum Missam cantauit Il-Cappella Iustriss,ac Reuerediss.D.Cardinalis de Asculo : orationem - - vero, varia eruditione refertam & ad Qtemnitatem ipsiunpertinentem,habuit V. LDoctor,Thomas Martinessus Car- senas, R9tae Ferrariensis Iudex.
ι In die omnium Christifidellium. deiuncti Missam ςanta-Cαppella uit Illustriissi ac Reuerendis D. Caesar Card. Baronivg. My Exequi js pro: omnibus S. R. E. Cardinalibus desit Cappella ctis Missam cantauit dis usti issimus ac Reuerendis imus D. Πd α' Cardinalis Paravicinus, praesente S. R. E. Cardinaliuni Collegio, absente Papa, qui eis interesse non solet. l Rebus hisce sacris, atque id genus alijs, Sacramentorum scilla frequentation Sancti stimus D. N.una cum S.R. E. . t tui Card do Collem splendore, Pontificiam maiestate non minus admiradam quam veneranda apud omnes declarauis . His Alij deinde consilijs Sanctiss.D. N.Clemens Pontifici ah ri AE ' potestate non minus amandam,quam sermidanda demo dientia,S: si it ; ijdemq. tanquam suasoribus, ct .quid c
110쪽
promptam obedietiam perpetuam l. fidelitatem, in uaui- fidEIltatebus Ciuitatis offerendis iam sponte promissam, sibi conciliauit, conciliatamq. confirmauit, ac tanquam firmissimis columnis corroborauit,corroboratamq. stabilivit.in rebus nanq. tum publicis tum priuatis,Ferrariam gratijs & priui- 1egijs,necnon legibus ac dignitatibus amplissime cohonestauit, & dies in singulos cohonestat ac ditat, Ferraria L sationis titulo in primis cohonestata, Petro Card. Ald frandino a latere Legato, deinde Francisco ex Comitibus S.Georgij Card.S.Clementis Collegato: Ex Ferrariesilvis autem ad hanc usque diem Sanctiss. D. N. Clemens ab in imo Cubiculo sibi adscivit Octauium Taltanu,& Alpho sum Giliolum Comites: Rotae Auditoratu Franciscum , cratum Comite, V. S. Referendarium,& Fani Fortunae Gubernatorem decorauit: Ad Episcopatus dignitatem evexit iet arolum Troitum,& Fratrem Modestum Gauatium ex on dine Minoru Conue tualium, illum ad Episcopatu Balneo regie eni, hunc vero ad Alisensem assumpto, e Horatium ilia limitGiraldum,Episcopum Comaclensem, A ncong Gubernat rem instituit: Alexandrum interea Eliensem, Mutinae ac
Regij Ducis statiem,& Bonifacium Beuilaquam Comitem V. S. Reserendarium, & Camerihi Gubernatorem, dei de patriarcham Constantinopolitanum tarditialitia diagnitate insignivit. . si . Z l Privatis nunc rebus alijs silentio praetermissis; quae ad Vniuersitate su ad pubila rem pertinet, breuissime co-
inemotabimus, ab Arce notia iniri u sumentes . Hanc enim Aress no. Simoest:D.N. Clemens,non ut Doenu,more Tyrannoru,Fer
rinae inhesat,gladi pecunia aedificanda curat . sed ut Ciui- studui, setate si loca perpedas ac pro examines ab hostibus tue silium. tui ae defendat,defensamq. custodiat ; custoditam stativis λpriesidijs foueat &c6seruet,propriu Arcis nomen insequutus: etenim Arx ab arcendo videtur dicta,u scilicet arceat,