장음표시 사용
81쪽
ut primo margines sordibus liberentur, et stria tantum lentore adhuc obducatur, quae sensim arctior fit, donec tandem lingua tota mundetur, et aeger convalescat. Hic modus solutionis inductus normalis morbi quoque solutionem et coctio-
guae purificatio aliis cum symptomatibus infaustis Conjuncta periculum intordum praesagit et morbi saevitiem; de his jam locutus sum, quum linguam subrubram tractassem. - Ιn febribus vero inductus plurimum eo modo disparet, ut laminae quasi sive strata a superficie se solvant, inducto semper tentatore evadente; tandem loca apparent munda aliis adhue tectis, denique Vero omnis linguae superficies pura et normalis conspicitur '). Interdum frustulae laminarum illarum ab inductu separatarum sub inductus SVPerficiem spersae Sunt, speciem maculosam efficientes, quae tunc signa sunt solutionis inductus; depictas illas frustulas exhibet Tab. VIII. fg. 2. Saepe ergo, uti jam dixi, solutio a lateribusiadmediam linguam procedit, quod bono signo habere licet; interdum etiam solutio a medio ad latera progreditur, id quod saepissime in febribus lentis nervosis o currit, tardam morbi resolutionem Praesagiens '). - In febre simplici, soluto inductu, omnis linguae superficies habitum normalem tenet; in Complicatis autem febribus non normam illico assequitur '), quanquam etiam in his inductus totus sic solvitur, ut lingua pura eVadat. Pertractato inductu mucoso de alio mihi adhuc est disserendum inductu, qui membranae spuriae, exsudationis inflammatoride Ope ortae, natura utens, infantum ne onatorum ti guam obtegit. Indiacliam membrana Eiam hunc Vocemus, qui albus, saVus, fuscus et niger interdum est. Solam hujus phaenomeni distinctam relationem praebet Lelut β), distinctionem ponens inter D mugiles EI IES hth . Aphthas assectionem pa
3) Bereniis. Sentio tis. Pag 92. - Solutionem a medio ad latera progredientem Tab. VII. sig. 2. depinxi, ex aegro febre gastrica lenta nervosa, cUm latente inflammatione in intestinorum tractu conjuncta, desumiam; in hoc quanquam lingua piara fiebat, tamen non normalem praebuit superficiem, magis glabra enim fuit et ex rubro susca, fere uti Tab. VII. fg. 4. docet; decursus tardissimus hanc linguam SecUtUS est. 4) Geoxge Fordyce. l. c. PH I 84. 5 Repertoire g6n6ral d'Anatomie et de Physiologie palliologiques et de Clinique chirurgicale. Paris. 1897. tom. III. Pars I. pag. 79. Alemoire Sur te mugilet par F. Leliat. et tom. IV. Pars ΙΙΙ. pag. I 0. Mem. etC. DeUXiemC PHTtie. -
82쪽
nominibus jam vocatum, illo annuente est Pseudo membrana cune salasse membrane) membranam mucosam digestivam a labiis usque ad Diaphragma induens ); quae sub inflammatione membranae mucos de Secernitur et indolem aliarum secretionum partium inflammatarum omnino exhibet. Qui accuratiorem hujus morbi volunt cognitionem, illam quaerant loco citato; meiam, quum nunquam hanc assectionem observare mihi adhuc contigit, non est, plura de illo muguet disserere, cujus nomen ore latino quoque ignoro; nam Stomalitis membranacea, a Guersent R) adhibita VOX, non designat morbum, qui etiam faucium et Oesophagi tractum occupat, quomodo Lelut illum depingit '). Hic loci non nisi, quia
inductus, de quibus nunc dissero, Singularis illo formatur, de mimuel verba facio. Morbus, qui non nisi neonatos assicit, est nosOcomiis infantum proprius secundum Lelut q); Pseudo membranae in lingua, in cavitate buccati, in pharynge, oe- Sophago, et Ventriculo, aut olba est, aut flava, aut fusca et nigra β). Ab initio illa alba est, speciem caseosam ferens. Colores alii non nisi ultimis diebus aut horis morbi exoriuntur, si infans in agone materiem saeculentam vomuerit. Lelut ipse illos depinxit et tractatui suo adjunxitq). Ex comparatione delineationum illius mugiael, cum aphtharum infantum, a me depicta, imagine, quam Tab. VI. fg. 4. exhibet, facile ad distinctionem morborrim illorum accuratiorem occasio praestat. De inductu membranoso disserens, incertus sum, Utrum hic loci alius adhuc symptomatis, quod Euchan affert, mentio sit facienda, an non. Dicit medicus ille anglicus ἐ), signum hydrothoracis esse tenuem, obscuro Colore insignem, memis branulam per mediam linguae Superficiem. Huic sententiae addit adhuc δ), se observasse hoc symptoma disparens, Si fluidum Secretum per breve temporis spatium remediis validis remotum esset; illud Vero denuo apparuisse, simulac seri secretio in cavo pectoris iterum inciperet. - Cujusmodi membranula illa sit ex Verbis, quae Euchan profert, haud elucet.
83쪽
TIAbsolutis, quae de linguae coloribus habueram disserenda, accedo ad exponendas mutationes integritatis superficiei linguae, ad mutationes iras omori ipsius. Inter has equidem pono Glabritiem et Hirsutiam superficiet, Aphthas, Ulcera et Vulnera lingUR. Glabrities linguae saepius occurrit semper Vero Conjuncta aut cum mollitio et humiditate, aut cum Rubore linguae; de hoc jam disserui, de illo adhuc sermo erit; hic illam ergo praetermittam superficiei indolem. Lingua hirsuta rarius tantummodo est observata. In Scarlatina quidem aliisque morbis exanthematicis adest ex lingua praerubra Coccinea transitus in hirsutam, quum papillae linguae maximo turgore gaudeant ), quae Vero speciem hirsutam et pilosam veram nondum prae se ferant. - Aliud adhuc, quanquam rarissimum, exstat hirtutiae linguae genus, quod degeΠeratione quadam papillarum, qua longiores evadunt, oritur. Depictum illud nobis praebuit J. E. Gabier*J, duas
linguas in Museo an atomico Herolinensi servatas proponens. - De Vi pathognomonica aut semiotica hujus degenerationis equidem nil possum referre certi. Hucusque observationes ejusmodi tres tantummodo mihi sunt notae δ).. hthcoe sunt Vesiculae vulgo albae sive margaritae se q); recentiore tempore nemo amplius vult, illas esse ulcuscula, uti antea β). Interdum morbiam DCiunt es- Sentialem, eruptionem Cutaneam membranas mucosas obsidentem, qui infantes vexat praecipue lactantesq); rarius aphthae idiopathicae in adultis obveniunt et
l) Hujus Diss. pag. 55. NO R I. 2) Gabier. Diff. de linguae papillis earumque involucro lam Sano qUam aegrotante; cum tabula aenea. Eerol. 1827. 3) Unum quod, ab Amato Lusitano desumtum, apposuerunt Schenhius a Grasenberg. Oh- Servation. medio. rararum Novarum, admirabilium et monstrOSBYUm. Frcf. I 600. lom. I. Lib. I. Obs. 386. et Marcelli Donati De hist. medica mirabili Libri VI. cura Horstit. Frcset. I 6I3. Lib. VI. Cap. II. pag. 6I5. - Altera duo a Gabier I. c. depicta et de
Donatus i. c. resert observationem Realdi Columbi De iis, quae in analome rare contingunt Lib. I 5) degenerationis similis Epithelii intestinorum tenuitam in nonnullis, quos
84쪽
hic non nisi de illis loquor, quae in lingua praestant. Plurimum symptomaticae sunt aut criticae. - Crisin veram faciunt praecipue in morbis mucosis δ), epi demicis '). Pauci sunt morborum acutorum, in quibus aphthae symptomaticae non interdum obveniant; Saepissime apparent in febribus continuis β), catarrhalibus β), mucosis y), gastricis') et verminosis ') ; in febribus intermittentibus fl*J, lentis nervosis fl) et hecticis *J ; saepissime etiam in febribus malignis, putridis .), in inflammatoriis sub schemate febris putridae obvenientibus ') et in periodo catarrhali typhi contagiosi, in quibus complicationem verminosam denuntiant δ β). Sicuti
85쪽
bro miliari R), petechiali '), morbillosa q) aliisque cum febribus exanthematicis
occurrunt. Praeter plurimorum viscerum inflamm ttolleS, pneumoniam, enteritidem et febrem puerperalemq), Dysenteriae q) praecipue propriae sunt a phthae. Huic sese afligunt Lienteria ') aliaeque digestonis perturbationes δ). In Scorbulo, Syphili te et praecipue Phthisi omnis generis saepissime observantur aphthae' , quae
non nisi ex symptomatibus comitantibus dignitatem semioticam et prognosticam, de quo nunc disSeram, accipiunt. - Primum adhue monendum est, aphthas hieme et sub frigido coelo multo facilius lubentiusque oriri, quam aestate et in climate calido R). Irritationes locales in oris cavo, quae medicaminibus aut dentitione fiunt, saepissime aphthas evocant, quae non pro infaustis ducenda sunt ominibus. - Saepissime haec eruptio est discreta; interdum etiam consuens et tunc pejoris notae ' ). - Si aphthae a labiis incipiunt meliorem inde deducas morbi indolem, quam si eX faucibus ascendunt R). - Interdum sive quia depositiones materiae morbosae sunt, sive morbus localis derivantii modo agit, ad salutem serunt aphlliae Crisin veram constituentes. - Diebus Criticissi apparent, optimam saepe saliatis Spem faciunt, praecipue si evacuationes universae praecedebant δ). Quae ante diem Septimum ortiantur, multo molestiores et lethaliores sunt iis, quae a septimo vel nono die erumpunt '), si tunc simul
86쪽
cum signis concoctionis, praecipue quae nobis Urinae exhibent et viribus constantibus sparsae et parcae apparent, optimae sunt ). - Aphthae per fauces in oesophagum et ventriculum descendentes, deficientibus Viribus, Semper paene sunt lethales. - Crusta a philiosa aliquando dura, crasSa, densa et tenaX est, totumque os obducit et aegri nihil deglutire possunt, hoc fere semper funestum est,
etiam refertur, eas non facile emolliri, humectari et longo tempore siccas, aridas, Compactas, planas et aequales manere et diutius durare β). Νihil in a phthis funestius est excretionibus illis, quae reVulsionis lege sudorem remorantur. ut si alvus, haemorrhoides aliaeve partes sponte vel temere irritantur. Malum hinc est, si mulieri menses intempestivi tunc profluxerint, derivando enim morbi aphtho des evolutionem Normalem interrumpunt. Eadem ex Causa catarrhus a phthis subveniens tam exitialis q). Aphthae enim, quae Cito disparent, antequam ad justam maturitatem perVenerint, malae sunt, metastasin facillime efficientes ). Aphthae, quae celeriter decurrunt, cito Separantur, Semper meliores sunt, etsi novae renascantur, hae enim mox iterum decident q). Quae tarde decidunt, vires minus firmas indicant. Quae saepius abeunt et redeunt, morbum longiorem significantes, intutae sunt '); sin autem longum inter aphthas deciduas et renascentes intervallum ponitur, Portendimus morbum longum et saepius, antequam aeger convalescat, recidiVantem δ). - Si Crusta APhthosa non cito decidua fit, fune nova priori acereScit, et Oritur Crusta CO mPaCta, crassa, lata, quae partes subjacentes vivas comprimit, et Partium Saepe superiorum linguae inflammatio nem, suppurationem ac gangraenam Creat, unde dira postmodum ulcera, quae, sin interioribus quoque nascerentur, Uti semper metuendum eSt, funestum portenderent exitum '). - Quanquam copiosus alvi fluxus in aegrotis debilibus post aphthas separatas saepissime lethalis est, tomen moderatus alvi fluxus, aphthas deciduas sequens, viribus adhuc constantibu S, Salutis spem facit ἔφ).
87쪽
Ex colore aphtharum plura quoque discantur, quod docet Boerhave in aphorismo δ): Est crusta haec primum opaca alba, quum autem diutius ad has- roscit, fulvum, tunc flavum dein lividum, tandem, moris instante, nigrum in dia Cere colorem solet. - Aphthae pellucidae Salutem Ominantur, nisi simul magna virium imbo cillitas adsit, id quod saepius in Senibus obvenit si naturae virium prostrationem adesse docex R); si vero aphthae statim ab initio cinericeo colore tinctao apparent, semper eXitialeS erunt δ). - Periculum praecipuo praedicitur colora flavo vel fusco et UVido, margino cineriCeo pallido circum vesiculas et harum collapsu q); si bonam notam accipero velis ex aphthis, hae albidae sunt margine praerubro circumdatae β) Transitum ab aphthis ad ulcera faciunt a phthae, quae sunt phthisicis. In his primum adest irritatio membratiae mucosao, qui multis parvulis iis quo
albidis maculis conspicua sit, quibus solutis membrana muCOS a omnino eXCoriata det gitur. Causam quaeras in dispositione generali aegrotantis q). Fustulae distinctiores Occurrunt in febribus malignis pete chialibus r) et ner-VOsis δ). - Goneraliter infausta o, tamen interdum Crisin bonam Comitantur ').- Pustulae nigrae soci lividas in peste perniciosa o sunt A q). Ejusdem nota E sunt illae in capitis Vultioribus, suppurationem et effusionem puris renuntiant s*δ).- In Variolis pustulae linguam quoque obtegunt μ' , aeque ac vosiculas in sobro miliari δ') et scarlatinosa 'n etiam in Lepra grana1) Boechave. Aphor. q. 785.
88쪽
miliaria in lingua inveniuntur - Anno 1732 pestis Glossanthrax ad radi com linguae anthracem Proferebat, quo tota Sensim lingua intra paucos
Ad Bullas transitum faciunt Aetechiae linguae in Purpura haemorrhagica , quae sanguinem continent ruptaeque effundunt . . Bulla sublivida in pleuriticorum lingua difficiliorem judicationem et sanguinis sputum ominatur '); Bulla nigra in peripneumonia ad linguaes aridissimao apicem pestifera et funesta orat . . Ulcera nisi ob irritationem localem sex denis carioso oriantur si , EX humoris morbosi ad linguam depositione originem ducunt, qua ratione e. g. EX BU Ore
albo cessante linguae exulcerationes cum Copiosa muci excretiove fiunt, quae autem seroso uteri fluxu restituto, mox iterum evanescunt 7 . Materia Sco hutica et podagrica regressa ulcera linguae producit, qua E Saepe Valde maligna, iri ulCera CancroSa transeunt ' . A SCOrbutica materia, inprimis vesicae humore Salso saepe repletae oriuntur, quae, postquam deciderunt, lin-
faustum signum est malignioris inflammationis atquo efficacioris δ φ . - Ulcera syphilitica, quae solummodo marginem linguae obsiderct videntur ἔδ), si dira illa cancrosa dignitatem suam ducunt EX morbo principali δὴ , tamen ulcera cancroidea linguas interdum etiam, Si dolorem Partis internae comi-1 Theophr. Bombasti ab Hohenheim Paracelsi Opp. Εd. BriscoiC. Strasb. 1616. tom. I. p. 186. C. 2) Fr. Boissier de Savvages. tom. II. P. 249. 3) Th. Bateman. A practical Synopsis of cutan. Dis. p. 105. the cuticle has been septi Taised into a sori os vesicles, containing blach blood. This more frequently happens
89쪽
tantur, cancrum hujus arguunt Vel occultum Vel jam apertum, signis caeteris annuentibus δ). Vulnera, linguas illata, interdum etiam dignitatem semioticam sibi assumunt, quum haud raro ex illis deducerct liCeat, antecessisse Spasmos violen-tOS, praecipue in Epilepsia Et Raphania φ).
De forma linguae nunc disserens primhm ejus volumen auctum et imminutum, tunc lingua a directionem obliquam, quae ConstariS est, tractabo, quanquam de motu linguae omnino verba non facio. Tumor linguae aut connata sest d formatio '), tunc certe non ad So-mioticen spectans, Aut EXOritur EX Congestione humorum , aut per morbos lingua o locales efficitur. - Congestio illa saepissime inflammatoria est, et in Glossitido tumores maximi lingua a obveniunt, qui medici auxilium Celerrimum postulant ne suffocatio Evoniat q). - Lingua Crassior et motu gra-Vior signum est plethorao ε). - ΜOnstrosus linguae tumor saepius Observatus Est aut x manens aut mOX evanes Cens, qui non inflammatoria naturactest, cujus hic Et illic invenias obs servationes relatas si . - In morbis acutis tumor linguas infaustus ' . - Saeps in Angina talis linguae tumor adest, Ut vix ore Contineri queat, qui interdum quid om restituitur δ), haud raro vero doglutitione Et respiratione impedita periculum magnum officit '). Tali
in casu haemorrhagiam eX Iingua spontaneam subito aegrum a suffocatio- 1) Glinther. q. XLVIII.
3) Bartholin. Hist. Cent. III. Obs. 43. - R. A. Voget. PraeleCt. 9. 181. p. 132. 4) Κlein. Interpres Clini s. p. 236. - Double. tom. I. P. 322. 5) Benedictus. l. C. Libr. V. Cap. X. - Glintheae. Diss. f. X. 6) Galenus. De Different. morb. III C. IX. d. - Vict. TrinCavellius. De Cur. par. affeci. Lib. V. Cap. 11. - Scaliger. Exercit. 199. Cap. I. - Marcel. Donati. Hist. mirab. lib. VI. cap. 3. - Thom. Bartholin. Cent. ΙΙ. Hist. enat. 22. - ValeSCus. lib. II. c. 66. -- ΑIeX. Benedici. Lib. V. cap. 2. - Iournal de medecine. 1762. tOm. XV. - Bussetiri des SC. med. d. l. Soc. d'Evreux. Nro. 23. p. 67. - PETCy. DiCt. d. SC. med. tom. XXVII. p. 237. - 248. - Dict. d. Sc. med. tom. XXVII. P. 243.
Biichner resp. Pauli. q. XX. P. 12. - Gunther. f. X XVI. - Sprengel. Semist. q. 39S. P. 174.
90쪽
nis poriculo si angina liberasse legimus δ). Anginosi in lingua tumores cl. tra signa disparentes, perniciosi, gangraenam denuntiantes δ). - Ιn in-nammatione pulmonum gravitatem morbi designat δ). - Etiam in morbis acutis phroni id tem praenuntiare dicitur ' , delirium in proximo osso docet β). - Lingua ita intumescens saepe simul inflammari solst otiam in pe-sto si), sobro pete chiali 7 , morbillis malignis et causone '); quas inflammatio, si cum scabritie et nigredine Conjuncta est, semper maxime periculosa Censenda ' . - Lingua tumens albi Cans salivam multam effundens ex Catar-rtio oritur δ'), in Syphilite δ), ex venenis assumtis δ') aut per hostiarum morsum inductis δ'), post mercurii ) et potuum spirituosorum ἔβ) abusum. - Tiamor linguae EX spasmo inflativo praecipue in hystoricis et spi-lepticis non est funesta et disparet ovanescente spasmi impetu δε). - Tu- mores linguae interdum cum cacochylia quadam conjuncti cancro si fiunt R); adsuerunt tumore S Ob causas admodum singulares s. g. ob vermiculos in lin-