De cantv et mvsica sacra a prima ecclesiae aetate vsqve ad praesens tempus

81쪽

X Ad faeculunes decimum circiter referimus specimen notarum eXSaecilli . vetustiori sacramentario un- lolano. Quas m . ME NARDUs n. 282. Tab. X V. in librum sacramentorum S. GREGOR 11 ex eo AglLLONI Us Xhibet num, . notas e codice RAΤoLD abbatis Corbeiensis eodem saeculo iecimo, ad G V

caudatas nostri aevi notas proXime accedunt, plane autem disserunt a spe-334, 3ς. ciminibus, quae ex Germanicis codicibus profertinus deprehendimusque hiri Purbiis in variis codicibus discrepantiam quandam a nostratibus, sed ira

tantam, quanta et istius codicis CurθPIPnyis Notabui autem et locuSp. 6s chronographi eius monasterii ad tempora eiusdem abbatis, annum nempe

986. quo obiit Sub iis temporibus incoeptus o novus modus canendi in monuiserio uir per exurus se notas, per gulus V Dacia distinctus,

meliusculum linumerando, quam antea Bebatur nam nulla gula extabant in libris antiphonariorum se graduum ecclesiae notrae, XI. Videtur hic lineas innuere&spatia, quae modum seu mensuram fur Une , sum deor iunipiaecise designant; sed nihil horum in specimine codicis Ra spatia sua-TOLDI comparet demonstravimusque supra. de Guinoso retino a 'gentes, esse eiusdem hoc inventum, qui floruit saeculo undecimo ado tum e. XLlescente. Singularia sunt duo apud IRCHERUM schemata antiquarum h notarum, alterum Gracum ex sic bibliothecae S. Salvatoris 4sanen V. . sis, in quo multi hymni musicis notis expressi sunt, ductaeque lineae octo, *k3 in quibus principio totidem litterae, in lineis autem ascensu. descensus-qUe Vocum nigris punctis vel potius circellis notabatur Quodsi codex iste medio saeculo praeterito, quo suam usurgiam edidit KIRCHERUS iam numerassiet septingentos circiter annos, superaret aetatem GUIDONIS, Vel uti etiam rantiquissima antiphonaria monasterii Vastis umbrosa, de quibus paullo post KiRCAE Rus ex relatione abbatis D. Didaci de FRANCIlis, ubi simi pag. ras. ha puncta cum lineis duabus tantum in specimine quoque Xhibet. Quod, quidquid est egtraordinarium est nescio an praelusio quaedam ac prum inventi illius stamina quod mirum est nulli ante Ui DONEM in mentem Venisse, aut postea non ab omnibus statim ubique gentium ad Optatum sui Teci ut in tanta incertitudine notarum sine lineis tamdiu fluctuarent, ac improbo licet labore, temporis diuturnitate, iacturaque in addiscendo cantu, desudarent, numquam tamen ad certant scientiam venirent discipuli, magistri autem in docendo nihil firmum ac definitum possent afferre absque Guino Nps norma quae mirum initio praebuit spectaculum Cum me naturalis condit1 , sunt verba GUIDONI in prolo-- O Micrologi bonorum imitatio communis utilitatis diligentem fa- ,, ceret, Cepi inter alia studia musicam tradere pueris Tandem affuit

82쪽

si divina gratia, quidem eorum imitatione chordae nostrarum notarum se usu Xercitati ante unius mensis pactum invisos, inauditos cantus si ita primo intuitu indubitanter cantabant, ut a Ximum specticulum plu- si rimis praeberentur quod tamen qui non potest facere, nescio, qua fronis te se musicum vel cantorem audeat dicere. Maxime itaque dolui de se nostris cantoribus , qui etsi centum annis in canendi studio perseverent, senumquam tamen Vel minimam antiphonam per se valent efferre, seret persi discentes, ut ait Apostolus, nunquam ad perfectam huius artis sciensi tiam pervenientes. Id ergo pro comperto haberi potest , codices ad cantum pertinentes, in quibus lineae cernuntur, lataVes, seu litterze, GUIDONE esse posteriores etsi non e converso regula Valeat.. h. - . . Damus omni generis specimina Modulatior est cantus primi in uiti si uti uduali ut vocant librum, qui cantum missae complectitur Introitus Ad XI S seqq. te vavi animam meam, quo Olim magna solemnitate annus ecclesiasticus prima Adventus Dominica inceptus est Schema nostrum e codice, ni fal-Tab X V jor, instilens monasterii est aetatem GUIDONI superat alterum eidem Π- suppar esse videtur Xemplum Lamentationis IEREM P. L. Vah. V. relatum, quod initium est lectionis, quae hactenus modulatior esse solet. Sequuntur duae Tab. v. Drmulae iuXta praescriptum GUIDONIS, litteris praesignatae, ductisque lineis,n. i. a. qua ille croco .minio colorandas vult qui usus per aliquot saecula perseveravit, ut unus saltem color lineae atra immisceretur Lineas intermedias stilo tantum ferreo 1ne omni colore solebant in pergamen ducere saeculo adhuc duodecimo , cuius aetatis sunt nostra specimina eius-Τab. Vt dem vero vel sequentis saeculi aliud codicis San-flusani sine lineis Benedictus es Domine Uc ex hymno trium puerorum Sabbatis quatuor tem porum cantari ad missam solito. Sequuntur duo e saec. XIV. circiter Τab. xvii. Introitus missae pro defunctis seu de Requiem, itidem ex codd. San-Blusu

n. I. a. si sine maei cum lineis.1 sit , si III. Libri missales, e quibus desumsimus, in ecclesiis ruralibus Alas, missa lim erant, quod haud raro reperi passim vero, ut in ipsis libris, quiit*m fμρ' ' bus sacerdos missam celebrans in altari utebatur, etiam notae inscriberentur ad cantum, quem Verissimile est, eum quandoque solum in altari edidisse etiam in missa privata Facit huc statutum concilii provincialiso. I: Moguntini an I 3IO. de celebratione missae, cum hoc summario bub missa animarum solemni alia pro defunctis non celebrentur, nisi submissa voce sne nota Canon, qui idem loquitur, ex concilio Priaturiens de- sumtus est Ussitatum vero fuit hoc sequiore aevo, quidquid canendum

erat,

83쪽

erat, hac formula sub nota, in nota, designare Sic e. c. in concilio pretens an I 8 I. praescribitur festum . Micu AELis feriandum, Meius Did. p. as. incium nocturniιm atque diurnum cum historia sub nota in cancellaria n0sra recipiatur cum essectu Memoratu dignum aliis etiam ex nominibus est capitulum XII. de celebratione is in concilii Ravennatensis IV anno e 2 a

I 3I si Cum igitur Missa in aliqua ecclesia nostrae provinciae in n0ta Lubb. Rucelebratur, debent omnes, maxime sacerdotes .clerici in ecclesia ipsa, 64si quantum os uni, assistere celebranti, ac omnis clamor, strepitus, Qu- multus in eadem ecclesia conquiescere uidam vero non debito modo

considerantes praedictam missam, quae in nota cantatur, irreverenter praetereunt , se sacris induere, Missas uno concursu cum sacerdote celebr re olentes, re quo Opulorum Concursus, ac pedum strepitus per ecclesiam fit cum quodam sonoroso clamore ' sic missa, quae celebratur tu nota, per indirectum quodammodo impeditur seu minus devote a tenditur Volentes igitur huic indiscreto actui necessariam adhibere in

delam , acro approbante concilio, monemu Omnes sacerdotes tam 3 Culares, quam regulare nostrae proVinciae, atque statuimuS, quatenus,

cum missa ' celebratur in nota in aliqua ecclesia, nullus ratius iacerdos Missam celebret in eadem , donec Missa praefata fuerit plene completa. In Synodo Herbipotens an I*o . c. 19. De divinis officiis praescribitur si ut in omnibus singulis ecclesiis collegiatis, ac monasteriis regularia hus virorum mulierum nobis subiectorum, ad hoc fundatis, dumcienter dotatis ossicium divinum diurnum pariter nocturnum horis debitis solemniter cum nota, in spiritu humilitatis, devote , rite, Ordinate, dustincte, claudabiliter psallantur,o decantentur. XLV. Ante id tempus genus illud musicarum notarum formae quadratae, 0 η μη

quo hodie utimur, tunc quadriquartum Vocari suetum , frequentari coepit, iis, χenatum ex notis musicae figuratae , quae Olim etiam quadrata vocari sole cantus planibat perperam autem ea notarum discrimina Ioanni de Mullis, qui cir m hyςNca medium faeculi XIV. floruit, ut postea videbimus, auctori tribuuntur. 1, xiv x Eorum nos systema integrum ex sic scheda damus, nec non Xemplum XV.

aliquod ex membrana itidem quae compacturae serviebat libri choralis ab

monasterii monialium Ursprin ensitum, nunc vero servatur in monasterio VIII. S. Georg ii, quod est Vidin a , continetque contra punctum cantionis Gul Tab. XIX. licae. Ex sic autem libro Grai ali an-Blasiano schema stimus nota qTum quadratarum cantus plani Ultimum demum ae rarissimo salterio

84쪽

d. incumberet, reperit quodam in loco, ubi minime sperarat, exemplum psalterii huius, inter primos foetus exorientis typographiae maxime suspiciendum ; unde etiam bibliothecae regia Parisiensi inserendum duxit, ipsi Regi dono praesentatum. Cum vero me resciret historiam musicae sacrae meditari , haec mei causa ectypa notarum musicarum adumbrari curavit. Rem non satis Xaminasse oportet virum aliis studiis detentum, ut animadverteret, meque moneret, notas ipsas non simul cum psalterio

typis impressias, sed postea manu ad pictas fuisse. Id , ut di xi, diu me

perpleXum habuit Cernebam quippe in tanto numero librorum ad cantum ecclesiasticum in sacrificio missae, aliis divini ossicii partibus pertinentium, per integrum fere ab exorta typographia saeculum semper spatium relietum, ut suppleri possent manu Xaratae notae musicae. Accidit demum , ut aliud Xemplum eiusdem psalterii an I S 7. impressi offenderem , lustraremque in monasterio Rothemi, ramonstraten in m in Sue- Tia, atque animadverterem aliam omnino notarum formam in illo exemplo, me vero falsum fuisse, ac alios etiam edito hoc opere in errorem inducturum, Obtruso illo notarum musicarum schemate pro primigenio exorientis typographiae partu , ut accidit in itinere meo Alemannico , errore e prima in recentioribus etiam editionibus vernacula, latina relicto. Tabulaturae XV. Mentio etiam aliqua iniicienda est abutaturae quo mominei. b.. 2.h. um uniVersu signorum, notarumque musicarum apparatus, ac structura veniebant; nunc vero singulare notandi genus est per litteras ac lineas, quo utimur in instrumentis enchordis , quae digitis tractantur Huc re- L. VIT α s. ferenda existimo, quae KIRCHER Us in usurgies de Hier. GΑΡsER GERO,' δ' Germano, refert , introduxisse eum veram tim sonandi , tum intabulam di , ut barbare loquar , rationem. Ioan ALΤE in Lexio musico distinguit Italicam a Germanica, cuius etiam signa aeri incisa ab. XL n. a. A 3. Xhibet, ductus nempe lineolarum quartandum , quibus valor notarum, pausarum c. designatur, ad usum clavichordi, seu etiam Ggani cui proximis saeculis aptabant egregie concinnata meletemata sine, δ' ' bassio, quem vocamus , continuo prostant eam in rem libri impressi, XII quibus totum explicatur, atque etiam exemplis Xhibetur artificium. Eius

guneris unum saltem specimen damus ORLANDI de Lis e manu scripto .