장음표시 사용
361쪽
olysmatibus alvi ossicium adiuvabatur Venae sectio ps quam proficia erat temperamenti CalidiS, nec promiscuo sonibus it imbecilli, intendenda, nisi forsan xiguum quid detrahoretur ad metastas in in erebrum praeca Vendam, ac manguinem Apediendum Hoc auxilium
goneratim conveniebat ante quartam Vel quintam acces sionem, maNguine nondum inSigniter attenuato, nec viaribus paulo gravius deiectis Vesicatoria variis partibus utiliter applicabantur, inprimis senibus pituitosis ac tem peramento frigido phlegmatico instructis Circa pri mum insultum praesorvandi aliquam sicaciam praesta bant. minus inuisem commoda Videbantur constitutioni bus admodum calidis, siccis, biliosis, ac cholericis sm peram sentis in phre magnopere ardente, Vigiliis aut phronitica diathosi Tompor ovacuationibus cinis1 jocto temperantia, digostiva ac diluentia, tu lapia, Spiritus vi
refrigerant emollientib. pulveres Cetosi malini, testa ce cum fructu capiobantur Victus simul tenuis, lan dii S, emolliens, serum lactis, erevisi tenuis Ingruonis PBrOXysmo et urgente ipso, alimenta nulla concedeban tur, nisi pro sit exstinguenda, ut apta sto. Paulo anto tempus inCCessioni exspectatae pharmaCUm eno, g. salinum exhibebatur, quod paroxysmum vel praecavendo arceret, Vel diaphoresin adjuvando, leviorem redderet. Interea tamen . quam diu insultus repet obant, aegri ita medico adiuvabantur, ut qualibet accession materia e brilis in sanguino congesta lenitus limaretur quare, ubi sudor aegre accedebat, medicamentis temperatis pauIo
excitari poterat ac rogimine diaphorolico Symplomata
Cerebro et nervos Systemate laeSO Profecta, largentia sedabantur vesicantibus, spiritu Cornu Cervi Sale C. Cerv. ,
si quidem torpshat ac oppressa jacebat facultas nervosa; quando nimis excitata et distracta eadem apparebat, ea
362쪽
dom modicamina minuta Osi Xhibebantur, sanguinis missio crebrior, mediCamina Sedantia demulcentia, sorum Iactis Optata hac in febre caute admodum usurparidobobant phrenitis enim ab ipsi Sedata, saepissim in
lethargum et stuporem commutata est.
Hases de lesti ris constitutionibus ILLIs IV memoratu digna notavit. At vero et aliter idem de cognitiones sobris nostra commoruit Primus inim distinxito adumbratam prodidit peculiarem aegritudinem, quam HuxΗAMO ut qui Copiosius describit, i auctore febr omne Vo Sum lectatam VOCarae nunc solemus atque ita
Huxi AMO viam quodammodo munivit. . Morbus pristinoismpore haud quaquam fuit incognitus, qualis alicui Oxistimari ossit. Complures enim loci, qui apud HrΡΡ cphi M in Coae Praenot. Prorrhet et Prognosticis stalios leguntur, uni Ceo Vel certe commodissime ad hanc s0bris speciem referuntur Etiam sebrium maligna
ri m npud ALE UM OS quΘ, qui hunc SeCtabantur, notae doscriptae et indolus, qua ut melius inter se conveni rotat certiusque ibi Constarent, optandum St. non ob scure id sentur affectus illius, muno forsan frequentioris, simulacrum reddere. MILLIA IUS autem repertu eSt, qui primu ADCtorum eam latus ervosi, in lentioribus
maximo febribus conspicui, genesin a rationem propo fuerit, quam hodiedum inter viros doctos haud infro quenti usu venire cernimus, AEtiamsi Ionitor inflexa as sim appareat. Elonim in febribus malignis D, se non in vulgaribus bonignis, mal judicatis uti deliri et se
Iiqua symptomata cerebri facultatis laesae a materia qua dam aliena oriuntur quam sangui congeStu in cere brum depositorii sic eadem in nervosam comPBgem Se
363쪽
Cedon musculorum in tendiImm contractiones et sub SultuS, se non artuum Subita succussione ac interdum totius corporis horrores adducit eosque ut plurimum
circa fastigium morbi. Sed iraetor hujusmodi spasmo
dicas asseclionos, debribus sup QPVenientes C Se undario excitatas, observare licet interdum in maligna aeris con stitutione. etiam a contagioso pestis affatu, telam Der Vorum sanguine peli priu infesto, Orsan etiam seorsim ab eius int0rventu causa morbi fiCae Atero, et faculta toni nervosam indes laedi, delirium a Convulsiones pro Vocari, sobrilem autem turbam prae Verti. Porro saepius mostes Observabat, debres quasdam
anomala. in crobruiss in quibus Vix aliqua Sanguinis ebullitio ut aestus, sed prima initia obris lonias ac Valde sericulosas in medulla ac facultate mervosa acta ess viderentur Incrementis illam sensim captis assu Ctus spasmodicos cum dolivio aut mania mitis tu facul talis animalis inlisnationibus inducubant. Aogri nimneque de calore, meque de siti conquosti, mito stillos
et quasi sti erves facti Vigilias protraCta ne non Γ tuum removes, tendinum Subsultus, pasmos et dolores
vagos statim patiebantur Addit . hujusinodi a gritudi nem a quibusdam medicis si quidem in solidis magis Partibus, i quam in AEanguinae sedem ac somitem ab res Vidoretur, febr sm malignam hesoticam appellari,
Cum reVera Propter nervosi liquoris daesionem, JuesnerVOS convulsi vi molius dicatur Denique ex constitutionibus, de quibus anto actum est. MILLISIO Observatis, altera ebris lentas, citia squalis, cephalicae hanc ideam salis certo exprimere Videtur.
364쪽
1SBRANDUS DE DIEM ERBR OEK. D.
Morbus, cuius ipse noster certissimus testis est, O viomagi grassabatur ab a. 16 35 - 1637. Ver anni 1635 topidum et sediocritor humidum duerat, aestas Secuta est admodum calida ac sicca, eaque tempestate frequentes morbi populares uiridi plurimis in locis excitaban tur, inde pestis gravissima Lugdunenses et febris aliqua pestilens Noviomagum notam ius Geldi iam cum fu neribus plurimis invasit. Circa auctum num adhuc QP- manente deoque uolo oris servore siccissimo, undi que majora putredinis indicia. morbique maligni appa ruerunt r. Variolam, morbilli, alvi fluxus fatales sed omnium maxime febris dicta posti istis, et echialis invaluit, magis magisque in psejus ruens done menSΘNovembri in ipsam pestem xacerbaretur Hiemis au tem non magna frigora, siccitas et humiditas mediocris. Mons Ianuario anni insequentis 1636 incrementa morbus sumsit, a long majora circa Martium, summo tandem acumine exarsit exeunte mons Aprili, furore ex ind0 ad Octobris snsm continuato, quo tempore dero nulla ter notam urbsm domus immunis a peste fuerit. Aestas etiam illa et auctumnus, ut superioris anni, de vidissimi cum maximis squaloribus, in vere ad hiemem fere semper austri vel Zephyri psrflantos Pluros tunc moriebantur quam evadebant, et singularis morbi a lignitasse omnium dero medicaminum is caciam cilluder vidobatur Postea clues paulatim remisit, ut tandem mense Decembri multo pauciores asgri si funera Pariora exist0ront Hiomc illa irastor consuetudinem clepida, pestem diutius alers Visa si Anno sequenti 163 circa med. Februar acerrim, frigoro praeter eXSpectationem TePBnt BAorto, is brevissimo, tamon vires morbi adeo
365쪽
infringebantur, ut insunt Martio seliquias apud Novio
magenSe penitu eruta essent, quamvis multis aliis in locis sunssta constitutio dominium continuaret. Postis haec intactis fors animalibus, hominum ne que SeXHi, neque temperamento ΘPercit; nec rasstitit immunitatem humorum inceritas, nec morbum intem peries citius advocabat, ac saepe caCochyma corpora in tacta relinquens optim temporata lues inficiebat. Sola senectus maxim immunis; alioquin infantes atquo adulti psrindes corropti sunt. Primum a obnt agi plurimi inficiebantur; postea Vero adeo immanis evasit morbus, et aeris eatenus grassat est perverSio, ut nul Ius sors in tota civitat locus non infectus inveniretur, Et a P tunc ut implicarentur, qui insecta loca fugis soni, atque alii, qui indiScriminatim aegro si sanos adirent. Praeiserea non raro, latent Consortii auSa, intograe familiae sodem tempor insciebantur, etsi longissim inter esse per urbem singuli dissiderent. Duobus tribusves diebus ante et post novilunium cpIonilunium semper exaCerbata lues est, ut ante ΟStrum Observaverant plurimo tunc Corripuit, OSque fere omnescitissimo e modio sustidit praecipue quibus mensibus in vigor illa fuit. Fobris quibusdam plane nulla, Pluri bus Ser per morbum acceSSOria plurimis ab initio par vus rigor, sed protinus febri modo ardens, modo mitis; ut plurimum mediocris Neogam a Veneri antea mi nus assueti jam impensius indulgonis brevi post Istha litor scumbebant, ac si quis alio morbo Corriperetur, intra Viginti quatuor horas pestis eidem adjungebatur; ita ut toto anno Vix ullus morbus a pestis societate
Qui in ipso morbi principio sudoriferum Pharma cum capiobant, multi Sanabantur principio praetermisso grave periculum ex tali medicatione imminobat. Plurimi anto optimum diem occubuers. Multi pri in die repentina morte exstincti; multi quo in intsr
366쪽
peraverant, ii Salutis spes aliqua erat aliqui tamen et Iong serius exstincti Febres enim lenta pestilentes Valde sallaces erant, apparente symptomatum mediOCritate, tandem Saepe ex improviso trucidabant. Ante pestem conspecta su0rant multa in aere meteora ignes Coelostes e carnium xitiores putredines, mulierum frequentes abortus, et alia ejusmodi quorum jam apud FORE saeua accuralissima montio fit δ) Pestis erat eruptura, in quibus aedibus aviculas caveis etc. de tentae morisbantur Morbi autem praecipua Signa Cora' Spiciebantur praestor sobrem do qua supras jactationes
dolore capitis, rarius Cros , saepius gravativi, Melma, tendinum Subsultus, it conVulsio nos loves, in aliis agiliae, in aliis sopore gravos, sensuum halluCinatIO, in terdum surditas, linguas siccitas, uarius nigredo, halitus et sudori foetor, syncope pulsus saepe alidus, anisimilis, intordum debilis dro lusiis, inaequalis, intermit tens, multi parvus, frequons, mutabilis Cruciabat, as gro dolor cardiae, nausea vomitus, singultus, at Vi de jectiones tetrae, 0rniciosas. Urina multis naturaliS, Ut tis ignea aliis tenuis, cruda, turbida, Variabilis. In Aliis repentina virium dojsolio. indo ab ipso li in OpIO; In aliis viros integra ad morio usquo Calor acer modo Et Vehemens, modo naturali non major Color faciei, aliis pallidus, aliis orysipolaceus, plurimis sani non mul tum absimilis Maculas purpuroau, nigrae, ViolδCea Ves ubi 'ae, RUCae Vel multase, ingustas Vol latae, utPlura anum rotundae inde a tortio ad soptimum usque diem erumPBntes, omnes sunestas in plurimis nigra B, Iol 'cea in omnibus. Bubonos, carbunculi. . Haec signa QuPleraque in singulis, s modo haec in uno, illa in 'l'
367쪽
ter comparuerunt; postremo loco dicta, neutiquam ne cessaria et pathognomonica. In signis prognosticis, quibus generatim quidem non multum fiducia noster tribuit, nonnulla tamen in de Scripta constitutione certiora comperit Par in Supprio Tibus passim inspersa est, s reliquis notatu digniora subjungimUS. Mutationes qualescunque criticae apparentes, Uis PB diebus decretoriis factas, nihil corti promittebant omneSenim fallaCe erant, nequo cum his, etiam optimi S, RU Ciore moriebantur, quam vadobant. At sexti diei cri sis omnibus certo Isthalis exstitit. ι', Pulsus Sanorum similis, salla ot sericulosus in termittens Vero semper lethalis. Opores a principiis morbi Supervenientes graves periculum indicabant.
Sternutationes crebras mortem praesagiebRDt. Unde exitum certo portondit doloP in gutture sine tu more ullo, Sine phthis, oris siccitato aliave manifesta CRuSa, Similiter raucodo Darium a morrhagia die non
decretorio Vald poriculosa dis critico incidens. Alvus suppressa in morbi principio ot augmento, imo usque ad vigoris declinationem perSi Sten S, Spem a Iutis dabat. Alvi fluxus sors omnibus lethalis, prae e teri dejectiones cruontas, pessimi miniS. Cum urinis sanorum similibus multi praeler XPΘ-ctationem Subito moriebantur, iique non Par Sine gra Vibus, Videbatur, sympto1natibiis. Urina pingues nigricantes, livos contes, Vel Sedimentum lividum nigrumus dojicisntos, fere Semper te
Uatδmeniorum taxus post sup orveniens , etiam die CT tICO Erumpens, valdo vitialis die non critico extiS-
Simam mortem secum trahΘnS.d fonticuli, quos ad praesorvationem multi gere' bRDt, in morbi principio arescerent, Certa OTS eqv.'
368쪽
Bubonos boni o citius apparentes, tanto meliores; ii dom, si sine febre et ante febrem prodirent, citae
sanationis magnam Spem faciebant Contra, si postris brom, imprimis maiorem, erumperent. Cito ac multum increscentes hiabones, ac molles, Semper Isthales boni
autom, in principio ac diutius duri, oblongi, paulatim
increscontes, cum dolore mediocri Circulus diversico lor bubonem durum ambiens, perniciei praenuntiuS. A cadaveribus contagium emanans officacius aesilit, praecipias a calidis adhuc dum, et tamdiu exstinctis, ut jam putrescant. Minus autem, quae jam resfrigerata sunt Corpora mortua, inquinant, quam aegrorum Ahalationes.
Ut sanus a peste se uersetur, Conducebat Praecelseris exquisita victus ratio et mediocris Sobrietas. a Inem noste iussit ac sitim ut majores insolitas inani tiones et repletiones evitari, multum tamen cedebat Onsuetudini. Exitus matutinus sejuno stomacho maximΘimprobandus. Laudat noster erevisi amoenia pin, rejicit crassiorem, prohibet etiam spiritum Vini, exiguum Con codit 0nibus solummodo stomacho infirmis, Pessime o cui usus immoderatus. Vini parcus haustus profuit ad hilaritatem restituendam, Si forte animus Contristatus esset. Venae Sectionem prophylacticam damnat ut valdo p viculosam cauteria Vero, Vel sonticulos in excita tos, magnopere commendat his praemunitos aliquos vidit, qui pestis invasionem sentientes, statim in Din cipio sudoriserum remedium assumserunt, atque ita citissim liberati sunt, natura expellent per fonticulos atrum quendam ac venenatum chorem. Abstinet ostpra cathBrticis , ut pestem potius advocantibus; sed is menter CaCOChymiam corrigero ludebat et paulatim sub ducere, admixtis aloxipharmacis mediocribus in corporctfirmo alvum liberam nec tamsi fluidam servabat Lau-
369쪽
dat etiam in prophylacticis ut praestantissimum, abaci fumum, qui ipsi nostro insigniter profuerit, ne non radi com holonii masticatam, Vel angelicae, Vel cortices
aurantiorum Conditos, ne non compoSita multa pharmaCa aromati Ca, acria, acidi temperata. Amul et spernit, venenata Cilicet ut periculoSa, non Venenata ero
ut sup0rstitiosa, Vel inessicacia fragrantia commendat,
In cura aegrotorum, munditiem servori iubebat, et orsm emendari fumigationibus acidis, reSinoSis, Sua-iveolentibus i Somnum ante promptos sudore in totum. prohibuit, , et postea tantum moderatiam Vel breviorem concessit Animi tranquillitatem tueri studlibat, alvi excretiones non promovit medicamentis: ante morbi de .clination om stsroquin mictus simpliciter inussiectans ut qui s0bribus generatim maxime conduCit, MOStro Ois adeo placuit, quum ima lignitatis . urgentis lolior stratio habonda ,ssst uapropter omnibus, cibis hac lolibus caissa cistis seu alexi pharmaci aliquid admiscuit, pro hi bitis piscibus omnibus, Ialsis, moribus, o multii Calidis; praescripsit mutem juscula avicularum it carnis Ionas cum herbis acidulis, subaromaticis et g. condimenta Cida, cibosque paulo copiosiores quam Vulgo in acutis; ex
csplis primis diebus, quibus a cibo assumto pejus habere aegri profitebantur, iam natura quas in principio ad sudores impollenda erat, cibis coquendi ab Opere Persicisndo avocabatur Ssquuntibus autem diebus, isti amnolstitibus parum cibi liquidi obtulit, ut vires promtius reficerentur, largiter nutristitis Sitim diu perffrre a vos vetabat, dedit cerevisiam tenuem, quasi decoctum hordei dermentatum, Vel solam vel . admixti si aliquot guttulis spiritus Vitrioli, aliis ulapia refrigprantia, me
dulo subaromatiCa. Venae sectioni noster constanter aversatur; tenim
moriebantur omnes, quibus instituta illa ossot; si aliis vero morbis idem auxilium intendebatur statim inde
370쪽
in posto abierunt; meque etiam scarificationes inoque hirudinos adhibuit Similito purgantium 11Sum et eme licorum, fugi aD oxpori nil doctus Antin soptimum
diem nullis, seque Caco Chymis au oathartica, aut letii liva aut Hysmata, . Aut: aliud quidquam . quod alvum citare Posset, Praescribebat neque etiamε totis Septem di0bus alvum non desponerent aegri quidquam RUSUS est movere; nam sere omnibus, etiam a Isenissimis me dicaminibus ut Syrti P. ros. Solui. manna Et , Pli mu-teria intus revocata di arrhosam concitabat insanabilem, si brovicio miseram uo l0jori autem corporum tem peries , eo citio fluxus .et majus erat periculum. Post Septimum dioin aut parca manu purgantia admiscuitat Vipharmacis, ather autem purgatione Vix usus S anto
diem vicosimum. Etenim olia in ' in visclinatione morbi non sine P riculo alvus modicam talis citabatur imo non paucis jam convalescentibus perquam noxia cilla evase Tunt, Virium e Cuperation om plurimum impodion do. Alvi autem Constipatio Domini nocuit Ab inasticis multumasgi i laedebantur, ciliusque exstincti sunt sed magno pesve adiutus noster in praxi os ad e, illaim a coim in USU ConVenientibus modo his, modo illis pro Vario gradu malignitatis morbi, o sobris adiunctae intension Θ,
negrorum temperamento, aetate esto Adhibuit rad. a Iorian. helenii, angeliin, lib. SCOPdii, rutae, Card bened. , fructus et baccas acidulas, Cid. Sulphuriin, BCΘt. Tomat. , CImpho 'am, raromata, myrrham, theriacam et alia per mulla ' et miscelas eorum admodum fusas , multi
plicos apis beZoardicus , etiam lectissimus, in P ti Ionii noris constitutions nihil profuit, in malignitate, quae
ex interna humorum corruptione nasceretur, non inuti lis Similiter Oschus segerrimo serobatui', lierlaC Rutem egregium adiumentum PapstabAt. Hisce ver auxiliis instructus hac fere ratione egi OS 4. Vid. L. III. D. 5.