장음표시 사용
281쪽
Scythas, aut Tartaros, siue apud alias nationes, ne excepta qui de immani Triumuiratus Romani laniena. Quapropter ne deinceps Barbarorum νh-οφάγων crudelitatem adeo abhorreamus , quandoquidem non minor, immo longe immanior apud nos passim locum habet illi enim feritatem in hostes suos
tantum exercent Nos vero, Ut constat ex iis quae relata sunt,cognatoriam,vicinorum, propinquorum sanguine manus nostras commaculamus. Itaque monstrosissima quίeque ut videamus in Americam usque non est ex currendum. Verum hic forsitan Catholia usquispiam Romanus obiiciat, quid tu inui diam omnem in nostros deriuas, de vobis autem Religiosum homen profitentibus , ne verbum qui dena .An scolerum immunes , cquasi Angeli in armis fuisti. Ego vero re Odeo, quantum obseruando assequi potui, primo quidem ciuili bello ex nostris notau Resigiosi
os tales extitisse, re etaim si cum vestrari A
artium hominibus conferantur : Secundo p ius rue-iutem non parum a pristina pietate degenea .es Wξ' asse, ac proinde humana aequo plura perpetrasse. Tertio vero in peius ruentes, pra ser im ex quo Vobis admixti fuerunt, non ne
Iarim complures deploratae spei homines iniurias degenerasse. Quibus aequiores ab eo tempore minime nos prcebuimus, actis, ad aersus quos sese bellum gerere profitebatur, quibus tamen meliores non essent : Quod ipparet vel ex ea, quam edidi, historia de fa-i . .
282쪽
me obsidione Sancerrana, cui ipse intersui, Anno I 37s. nec non ex iis quos in ipso exercitu conscripsi commentariis. Eorum itaque peccata minime dissimulaui , a quo rum partibus stabam in optima caussa, quantumuis pessime acta. Atque ut hoc etiam loco tester quanto cum dolore Galliam a suis alumnis sanguine foedatam conspexerim, facinus narrabo cuius recordatio animum meusine fremitu nunquam libit, adeo meti meae,
immanitatis ill1us imago adlissit. Nostri oppidulum quoddam cuius nomeconsulto non edo obsedere , oppidani rei militaris imperiti, sese ad defensionem parant, auxilium praesto sibi affuturum rati:itaque tormenta crebro displodunt,ac non mo- db milites quosdam interficiunt , sed etiam
ex ducibus nonnullos vulnerant, item equos praestantissimos. Quae res nostros non parum exacerbauit. Denique cohortes aliquot ex nostris sub vespertinum crepusculum Ducum industria deductae, ac sermone animatae muris succedunt scalas admouent, conscendunt,
oppido denique quamuis munitissimo, fortiterque ab ciuibus propugnato, adebit non
semel nostros moenia iam occupante propulsarint, vi potiuntur: obuios quosque serro transfigunt , immo ne num quidem virum
superstitem fuisse credo, nisi si qui abditissi
mis latibulis sese commiserant. Ego tum in urbe vicina ab nostris occupata cram. o
283쪽
stridie cum quibusdam aliis ad expugnatum illud oppidultim accedo,ut quid ibi contigisset viderem Tantam nimirum stragem na-
ssum ut totus cohorruerim quippe tu syza: 'gulatis plerisque , locdque decliui undiqua ium. qae sanguinis rivuli defluebat. Ego tam atrox
facinus conspicatus, quod tamen infectum fieri nequibat Praefectum rogo, liceat cadauera illa terr mandare, quod lubens conces sit .Rusticos duos latentes metu consternatos magno labore inuenio, eos mortis metu eximo:tres ingentes fossas ab iis excavari curo unam in Sacello, reliquas duas in hortis pro teporis opportu nitate commodis,illa enim die eo unde migraram redeundum mihi erat. Cadauera undiquaque scalis Maseribus imposita ad fossas illas comportari iubeo. demini 1nter mortuos septem mulieres reperis sunt puemli
trCsque pueruli. Euestigio Praefectum adeo, ἔ:::r
rei atrocitatem ostendo, iusta Dei iudiciata prudentiatam crudelitatem itura nobis imminere ex i- ς se
ponoalle diligenti facta inquisitione, refert ea non consulto sed per imprudentiam con tigisse, dum noctu milites oppidum ingressi
domos intrant, lucernisque minime accensis obuios quosque trucidant, vel in ips cubilibus ubi permulti latitabant veriti ne oppidani instauratis viribus noui quidpia molirentur. Ego ad institutum opus reuertor. Mortuorum, qui numero erant centum quinquaginta pliis minus, aceruo iusto. Foe
284쪽
quarum pleraeque lugentes , lachrymantes me quem sedulo de sepeliendis illis curam gerere videbant, rogat liceat sibi linteis suos inuoluere. Id velo per me omnibus quibus ea res erat cordi licuit Sed proli, facinus in dignum utque irati in te Dei certissimum in
Facinus tu dicitania, milerrima Gallia, apud quam iustis gςndum suppliciis minime profecit, tu enim magis ac magis induruisti. naulier Altiaedam suos inter cadauera requirit, virum primo conspicit,
numque ex natis tum alterum OX animaduertit: suos dcinde statres duos conspicatur. Haec iustissimo moerore ac dolores si queun- quam mulier perculsa,puerulum septem an
no natum quem manu tenebat his compellat verbis: Ah mi filiole, quam vere orphani ille laonnicidae isti effeceruiat Patrem tuum, duos Datres,duos letiam auliculos tibi hodie abstulerunt. Rugini tum dolore perci illas fuerim quίerendum Cnininae arbitror. Ac ne quid distarnule, inivno quas peperCrin mise rias bella nostra ciuilia commonstrem hic enim,est scopus meus ut agnito malo,nostro saltem catili fiamus periculo miles quidam e nostris legionibus Ora ostrum non dica myropertus est adeo humanitatis sensus expers, ut audita homicidaruna voce quam moestisilia macilla mulier emiserat, viris quinque illa cae de amissi quibuscum tam aret ana Crisvinculo erat coniuncta, eam msessurus pugioni manum admouerit. Illum ego compesco,quaero quemuit quid me agnoscat pro
285쪽
be, excipit. nos enim cuilibet satis eramus noti , Utpote qui ministerio nostro in ipso exercitu fungeremur. Tum doceo miserrimam illam mulierculam in lata animiίegri tudine feredam esse Se nisi ferreus sit, mecugemitus illius luctibus adiungere debere, ob tam immane facinus, quod omnium nostrum peccatis acceptum erat ferendum Simulque miseri illius populi reliquias consternatas
metu consolor, ac periculi,quo nondum ii beratas se esse credebant, metu Ximo. Miles, ibi hii vero ille seu ebrius , seu potius insano aut turae asse-
Diabolico furore percitus, gementi illi mu ' iilieri denuo minatur Ego vero qui amicis o furore
verbis erga immanissit num illum nihil pro Ckἡii ''
feceram, lenuntio, si eam attingat, restano giosos.strum alter sepeliedorum augeat numerum. Hoc ego narraui exemplum , Ut quanta confusio nostros quoque inuaserit palam faciam. Nostrum omnium Deus misereatur Enim uero si Gallos ob insignem suam corditatem& mansuetudinem olim per uniuersum terrarum orbem adeo celebratos inspiciamus: eos ab auitis moribus usque adeo degenerasse comperiemus , ut crudel itate vincant non modo cq teras Omnes gentes, ut satis de mos ratum est a nobis, sed 3c feras ipsas,Leo nes,Tigres, ursos, lupos,ipsumque adeo au-ou-are Americanum. Deum Opt. Max rursus oro ut Gallorum tot sceleribus condonatis, faxit tandem ut ad sanam mentem redeant.
286쪽
suid nomine religismis apud Barbaros i m
ricanos veniat: De erroribin in quos ab imposto' ribis quos Caraibes vocant inducuntur: Deque
crin 1sima Dei ignoratione quae apud eos obtinet. VAM VI Ciceronis illud dictu,
nullam esse getem neque tam immasuetam, neque tam seram quae non, etiamsi ignoret qualem Deuhabere deceat ,habendum sciat communi omnium calculo pro axiomate certissimo habeatur, tamen quomodo erga et ovoupinam-baultio nostros constet, non satis scio. Narnselsos De vexum Deum ignorat. Nullos quoque Deos - 's sue coeleste siue terrestres agnoscunt, reatione noc colunt ac proinde locum ullum publicuin quem religionis ergo conueniant non habent. Contra quam ab Ethnicis olim,ac etianum ab Idololatris nostri temporis usurpatur.Nominatim vero ab Indis Peruana pro- utriciam incolentibus,quae cum et ovoupinamqhaultioram regione est continens, abeάque
distat passibus 1oooooo, qui Soliri Lunae sacrificant. Mundi quoque creationem ignorerant, dies nonninibus non discriminat alium alii non praeserunt hebdom des, menses annos non obseruant , Tempora Lunis di-
287쪽
metiuntur Scripti irq, siue sacra illa sit , siue a. prophana, non modo penitus sunt ignari, sed scriptura etiam Claaracteribus quibus animi sensa nota 'ης tare possint penitus carentes, 'um primis in eas terras venissem, verba sententias aliquas ut sermoni eorum assuescerem scribebam, easque mox coram ipsis legebaim. Illi praestigias id esse rati, inuicem his verbis alii alios alloquebantur : Non mirum istum qui heri ne unum quidem verbum idiomatis nostri callebat,nunc viri ope huius chartae, qile illum nostra eloqui docet, ita perite ea sonare ut a nobis intelligatur Barbari Hispaniolam Insulam incolentes idem prorsus deHis panis qui primi ad eos accesserunt, iudicabant:hisc sunt historiographi verba Indi animaduertetes Hispanos etiam absentes, mutub inter se colloqui literarum beneficio,credebant vel eos prophetico agi Spiritu , velliteras ipsas loqui. Qus factum est ut Barbari, veriti ne peccata innotesceret sua, ita sese in
ossicio cotinuerint,vi ab eo tepore, nec Cliri, nec quicquaHispanis suffurari ausi fuerint.
Hic si quis hoc argumentum dilatare cupiat latissimus ei pateat campus tum ad scri se hipturaepturae artem laudibus prosequendam,tum ad ars excet
demonstrandum quanto nos Deus affecerit '' 'ulaenencio, nos, inquam,Europaeos, Asiaticos,
Afros, prae Barbaris istis quarta orbis partem incolentibus. Illi enim mentis conceptu nonnisi expressis vocibus exponere possunt: Nos ver,scripturae adminiculo, aliorum arcana cognoscimus, nostra vero conssia cum
288쪽
ei communicamus, qui vel in remotissimis degut terris. Ac sane praeter bonas artes qua ex libras addiscimus quaeque Barbaris sunt ignotas scripturce quoque ars inter excellentissima quibus nos Deus cumulauit dona est recensenda. Minime autem moror quod Socrates ut refert Plutarchusidicebat Literas quas ut gus putat repertas iuuads memoriae, Vehemeter illi ossicere Olim enim homines si quid audissent digni cognitu, no libris sed animo inscribebant: hac exercitatione confii niata memoria facile tenebant quicquid volebant: quod quisque sciebat habebat in promptu. Post, reperto literarum usu, dum libris sidui, non perinde studuer ut animo infigere quod didicerant. Ita factuna est, ut neglecto memoriae cultu, miniis vivida esset rerum cognitio, pauciora quisque sciret quandoquidem
tanturn scimus, 'stantum memoria tenem US.
Quam ego sentent sana, prce sertim in Philosopho, ac Gi tecta sapiente dignam iudico reprehensione. Nam QCicero, caeterlque docti, post eum historiam, quae sine librorum Vsu commode contexi non potest, matrerm esse temporum affirmarunt. Illud quidem e rum est , Patres qui ante Mosis scriptorum Omnium primi tempora vixerunt,permulta, quidem optima , qua non commentariiS, sed menti pae moriae mandabatur, posteris per manus tradebant. At longe tutius illud est a st una ex quo obtinuit scriptura. Ergo , v ad ovoupinambauitios nostros
289쪽
redeamus , quoties cuillis colloquebamur, ac mentio de Deo incidebat, dicebamuS nos
credere in unum Deum creatorem coeli, Deo vero
terrar, qui ut orbem 'uaecbiaque in eo sunt,' *condidit, ita omnia pro arbitrio gubernat bundido Ilii ubilis audierant, ali alios intuentes,&in hanc vocem quae admirationis nota ipsis familiaris est)eruna pentes, Tehi defixi stu riva topefacti laterebant. Praeterea, quoniana , Ut suo dicemus loco Tonitru fragore vehementer terrentur, id Toupan Vocant si Cortim con pisi ij. stilentes ruditati occasionem inde arriperemus, eos edocendi, diceremusque Deum illum esse de quo verba illis faciebamus, qui, ut suam indicaret potentiam,c iam terrana que eo modo concuteret illi excipiebant Deum illum a quo adeo terrerenturisse ne quam Haec est tominum illorum miserrima conditio. At, quaerat fortasse quispiam : feri nepotest, ut brutorum instar Americani sine religione vitiant ' Ego vero respondeo, quod iam ante attigi, perparum ab eo abesse, nec credere me gentem Vitam in toto terrarum orbe esse quae ab omni religione sit a gis aliena Attamen Vt etiam CX ponam quantulum lucis inter densissimas tenebras qui bus obctecantur perspeXerim, Affirmo eos metica
non modo immortalitatem animarum re ni anima
iere: sed pro certo quoque habere, post mor
em eorum animas qui Virtutem coluerint mortalita virtutem autem illi definiunt suo more, ne- ς
γ ultionem sumere de hostibus & quam phiimos mandere ypost altissimos montes euo-
290쪽
lames, patrum inuorum suorum animis aggregari,ibique in amoenissimis hortis perpe tuis deliciis ac tripudiis laetum aeuuta agere: Haec est longa illa Socratis peregrinatio, hi Poetarum Elysi campi Dignavorum contra manes,qui sine ulla propugnandae patriae cura inglori vixerunt,abripi ab se gnan, saccilli cacodsmonem vocant cum eo sempiternos inter cruciatus Vivere.
Constat etiam Essenios Graecorum sen-h abiis ' tentiae suffragantes, olim credidisse bonas a-dai.li. a. e. nimas carnalibus vinculis releuatas ultra
ceanum degere, cui furori si fides esset adhibenda,Brasilia denotaretur ibi eis sit reposita perfruitio:Illic quippe esse regione , quae
neque imbribus,neque nivibus, neque aestu aggravetur , sed quam Oceano oriens Zephyrus,&leniter alpirans amoenet: malis autem animabus affirmant seu potius somniant pr.cellosa loca JIberna destinari
plena gemitibus exercendarum sine fine poenarum Caeterum miserrimi nostri Barbara, in hac etiam vita misere ab Caco daemo ne torquentur. quem alio nomine Aa erro Vocant ipse enim eos nonnunquam vidi etiam nobiscum colloquentes protinus instar phreneticorum exclamantes Hei, hei, opem tutio ea ferte nobis,nos enim Verberat Annan, Im codaemon o assirmabat illi caco daemonem ab se con- spici modo beluae specie , 'do auis,modo etiam portentosa aliqua forma. Quia autem magnopere mirabantur nos.ab caco daemonen in infestari.