Habes hic amice lector, P. Terentii Comoedias

발행: 1533년

분량: 444페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

phndere eo gr omnia a procacitas repetulam proloqui ita Quid metitiam lai Remittere eo.i a

Pedespcimas gr. oet plus satis do. 8a tia soo proximus ra. ias Quidni ad Remittere iud isspendetanisti bs CP.ante O.&R proci aa. isi proxima demtia ab QAdtsi postea iisa Remota didiphnidulus od inera lidi prodire o.ir . Iss prudens ar Quidam si ias Remorati Eet. 8petis, oti Poenitet va procliue prudes flemcidest' ar Quidem in1 Renumerate ios Penea ita penitere ig; prodeambulare ai) Prudens Aestiens so Quidem hercle id Renuntio oeci phesiuino e da poeniter se fictu i dis prodere 3;.ns. ios psaltria ara Quid pia iculeo se Renumerati ivit pestili ias polliceri Ag procedere ida CP.ante V. Quid muleris aequa Remedium is ruet annos i s pollicitus es. as prodere, deserere re publicam ga muliere habes a Gy Repetio radper ese isti Pollicitatio io. ab deficere,os. iris publicitus aca Quid tu ais i a Reprehendo iob per tempus a a popularis Ira,i produces dis. 1.8E pudetae piget fis. Quiescere r. sr Reputo adi.si. pereellere ci Pone adverbiu ror produelotes ar pudensii 1 cara Quin id Reperire uisa

Peteoctatio re inter porta I si profugus f E puer puellus is in relam iast Rem habere direpatio as portare Id, se proiuit ior puera puella is Quiritari iid Rei servire,ae res serpereurto ad. b8 portitores Iga proh fide,urpao. et puerpa se, puer' is Quis quomodo de uit issperditus si portus asa proh dolor so puerul' a pugil i a Quippe Ss Rescire t r. i a perdoluit di portorium Iga proh pudor io puena adg Qui pro utina, i Ea Restitio assii a perdueere t poseo sy proin i s. as pugnus is a Quas Rescribere eos Peremna .is is a Fostea af proinde dis Io I pulchre Ebrius os Quisquainta mini; Respitiete , pericula dia .a .iγa posteriorestare sat prolixe i et pulpa ioa,pecta ias no genere si Respicere Ira Perii ioa petisti ia poliremsi aduerta ia proloquium at purgo Ios. Isa Quoad ig1 Restare 1 s. to mihiberi iis postulare i .r .s s. proluuium ias pulpamentum cs Quoad sudiu iga Respirare g Pertaro a postulatio ioi. 3 a proluvies Se illu, pulpa pulpae sa Quod ia .aro Restituetere redde, per telaepficere dis postulare repetrare. uies sis pulsate ias Quod erit bonclatcrum re q1.od pergo Iso petere poscere iv promereti ae mereo purgate exossat ira comodum is, Respondere ii 'perea hoc iter ita postquam Io .a o ri tomias.is .is pus sa Quod fiussu Mixs Resseria rum spernocto ioa pote iis potis 1 pmissi5is modus igo puto 6.3s.l .isS.Iss sit igi Restis ab per parte nimia ia potira dea idia promoueo 16. i putarem opinari is Quod in te fuit larum Restim ductare tradipetraueost hominu potissimum ig.rro prolatum D putare ae reputare go Quoniam io8 Restitare othomo fr prae os . iis pronuntiatum II putatores Is8 si Quotupleti sitstolo Retegere hopervas nimio i a prae me an proin is putamina Isa gus i Relicto si Derquam iso. Ida prae manu i propulsare Is m antee Quotidiana Eladdi Retinere ido Perreptario ait praebere se prorsus Eo oua is; ouaq at Quod sciam ius Restituere mPerplexe da praecipitare iso propemoda dir,d Quheta. γ.68.ir ominus iιν Resstii Revisos gPettendere 1odi praedicare sa produca dis caed Q uaeritare a. ira CR. ante Aiae E. Reuocare aspernoscere iob praedicere a proprisi as probes a Quiritare de vere a. Rapere ios Reuolutus Iob perdete que sibi rio prefinito iso probrum s r Quaeso r. cso Radipeiore pleios Reuoluissesse ico Permataeas i id praemium dis protinam i d Quiso scobiecto sy Rapina, taptio, ra. Relatsi ad culpa is perpellere ass praeparare at propri53 mutuas a Qua re tibi idio Ratio Do. Rex is opellateare fronte Ias praesens absens s dio profiteri gy Quaestus s. d. o. Mium esse ira Remi.diues a PPerpetuum satias presens dii iso proh Iuppiteritastra Quam geminatu ibi Recipereatum iri Rhamnus si Percontumax iss praestolari dis promeres, cinis ouas quatum so Reeepto rod iro mante.I.8 U. Peruieax da praeter Idi. st prope et ouam uellem ias Recta ico Rictus iso Persancte 3 3 praeter tera a propediem gr. ouauis a r. iis Recte sq. s. idi Ridiculum igpersequi sa. i ad praeterea autem ii v prospectum fg oua deterrimum so Recte facitis didi Ringi iM Ris ot perspexi iugetur, a praeteriti ipse uis ot promissum id Quauis Be clauia si Recte e Ba Rivaleg so. GPersoicere is. iss pretermitto iaci prodiret messidae de Quando is Rectum bt Rceare .ia opersuaso iro praeuidere a medio tollere i1 Quandoqge caii a Reddere it.ι .so. Rogitare cpertinacia iss. Igs prauum Iad propter si . iso Quantum o Reddere an ii ii Rubirandus tot Peto os. Ioo pretium dis proritis ido Quantilpotes si.i11 Reddere iniuria idio merea muffae neu Petulantiare proca, precari fle prator ios prorsum isν antum queo go Reddita restitui ista trum iricitas ioo prehendere ia. Iso prorsus aegrium a Quantus quatus tro Redire iby Rurium is pessundare o prcsens diste es t proruunt se ss Quare as Redire hena dis Rursus, Rus assPessulum rums praeut da prosa oratio da Quatietur foras so Rediread se 1; igg CS.ante A. Pertentare Er praesagire grum prospicio os Qualior so Redintegratio dii Salsamenta ars Perdissimneres tot praesens cli prospicere G .is.. Quasi uero or Redire huc ar Saltem is. ad Phormio unde lai presen animus rod protelare igis Osa Quas plotana ios Reduces eo Salve H. as. CP Ante LN L prendere ibo proteli m i ad Quasi a s Retao ij.i a saluere IasPietas ici pridem Ndudd ais proterve sa Qui l .sam Quid iis Rese odenuo i a Salve me eastor adspire ores a s primo lum sas protervitas ioci Coid agitur a .iai Refillesimarsi.isi Saluus ast. Iga Pistrilla tua prime partes a di proteruus ios Quid fit ias Referre gratiam od Sasse S. III. Is 3.363 Pistrinum a primulum isto prouerbia ae adaeia Quid comemore pria Refutatio sys Sare uero clopitiuare so ptimus ao.ria. it s. prouidere s i s reum dit Re aere is Sanctum I a Macat ;η Placet log prima fabula io, prouisio ad. i. ra, Quid e,sn5 hoc e ao Religio 8d os Sanctua idio Placidin i o ptimcl idio prius as prouincia or. 3 o Qtii lacias ir; Relinquere adis Sandalium usPlaga s pro vi proba ias prouincia cape i , Quid hoisee set. os Relinire so Sapio igsa a si is: as procate a IVI prouolue e es Quid ita 'r cita Reliquum a Sat habeo iu

12쪽

INDEX VOCABULORUM

Sesi, redo i Sic mea eratio Do medemores dis rante AE c.I. Tum Ii. rudi videre Is.r ,rsa Satis habes s Signum Is s 1 Statim dicio cros Taberna ias Tundere arm o ET Satis tetulo aga Si icerinum is i Statura restatus is Taceo elicto, obti Tutha is. 21.3os vide s .iso Satietas pi Similia his Echo, Statur adi eeo os Tuibate ior Uidendum est i o Satrapes so rum 3.3iI Stat fibula ios Tace ij. Tuorde tuter tis Uiere, oh Scapulae a s Simulare i s Steilso Ga Tacere ic. 8a Turbe ic cidio victores erye erotu scelestus, Simultas iat stillare Eoa Tacita iis Turpati iis villa ba Tmetata sceleratus co similis sa Sto ii: Taciturnitas s Tuati, is, Uimina das eius a. si Sit stulae tibi ag. Stolidus ia..i Tasentium ga.si Tuum est Es V naietae HUScilicet O. a . odi simulatio iso cios Stomachari ab Tali genereat pani Tu mulier i s vir iis .los Seire remem a te Sino sui g. 3a Strat ematando mo Iro v.an te.AB Ee.E. vi coactus assnete ; Sine modo ius Struere si Tandiu ias valeas pabscedis virtus I γ hisae scies odi. Sine 6. Si qua asi Studere adi .i s Tadem 1a.si .lsa valeant as cis1 vasa is Scio idi. Si iiii cs Sis 318 Studia i io.a s.iss Tangere sa ii; Ualidus io a Uisere ED:I E. Seire ita scisseiena Ea Stupidus addi Tantidem Do wh indignantis ues visus 8 Seire fenosse a. . Sis pro suis a. a Stupore ab Tantillus aso incivatis aut atriae uisus sa.iuta. sdseia sciens dis Si procum igi s. ante fle. T. Tantisper i i dentis adi visit 5 uidereis . Scientia dii Situs ros. ira Suadere ra. idis Tantologia adi. oo Uali increpantis ac issSeiraua ad Sint i6s suaderre ornara a Tantopere is, valde set Usta roa. Iga Scire de plumes ios Si te in germani it Sua mater a sa Tam paruula ii, Varro i a Uita lemens nosilice liberar to Si ut Iso Suasorie loel ibi Techna fg vanum at vitam uiuere idoscito ada sobrini as.aol suauium .a Tecta as, ubi se a vitiare a Scitus M. a. Sobrini de conlata Suh- . hi Teu te se. Isi Ubi ubi Es vitio dare a Sestu idio Scie. Ea ni et s. acli Subditus ao6 Tegula sa Ue uehemens so vimperare i. a Solatari idi Sobrinus 18 Sobducere dii Tela go ventre ii vitiosior Uixio Scire st. g; Socordia s Subiicere ibi Temere gma sa vel is Velites os vixit 'isi

eus sim Soluere fidem dia Succus ab Testimetsi dictio verba comutaretio. voluptas set Sectatis tecta do. Solus Iro Suetus sonis lac eii Is= abG Ucisura solvis Eoo Secundare Ios Sola soli isa succutere fas Testgaeonia incare verba io. 1 od vorsiura lacere dicio Sed idia Solscitare as Succida ias manifissa si s a Voluptate cogi 33;Sed mare est Solicitas deicitas as Sussero , ab Tetulissem dio Uerba ad rem colat uspiam Hosedere tua Somniare as Stimo tos Timere is .iso re od v Dassidue adseditio Io Soror I cum meus Ios Timete demetura verba dare s.f8 v et io'. as ago Sedulo Es. a. o. 5ors Us Sumat ios te s. io verbo expedir igo Uis pro diu sis aio. tia. Sorbillo si Sum ibi iri Timor rod verbero is Usu uenire nidis Segnis segnities , Sordidus iG Sumere sibi abdi Timidus couili ve bum iurete Usura iss. Is ISegnitia loeordia o Sordidatus as Sumamus ido Tarabare sta vere dia dia.doc Usus gas, repare id, So tos habere to Sumptua Iab. sum Timidus naturali verecundus ros Usus uenit, os Segregari i 1 S.antCp .ec.T. Summua Es de ex eventu ho vereri is vere is Ut bene sit tibi ista semper oo Spargere res Sunium di T. ante.O.R.ec . velo a g. ss. o. Ut id. 8.IsqSempsternum so Spatium trumo superesse i s.381 Tolerare isi vetos certes g. aro Ulut a c. Ita Sempiternus ad Spectator mi Superstes sy.ios Tollere 38.ss Uerhera 8 Ut ne di senior tho Spectatus Superstitios se Torquere ii di verbβyseiadi a vinei, e Mi ias Sententia igi Spectare di supinus Eoa Totidem iis vertimus ais. iso Uter.3 parens co Serio ax Setus at Speto a'. ar Suppeditare div Torquere ae extor verus idi Ut ne non E. id sepulchrum g Speto me habere a Supponere quere lao vetus color so Ut pro quod so as Sepultus sum rora Spes sa. ad Sut sum deorsus o Tradere M vetum so Utinam as,ias Sequi ' M.tio Speata metus sutu. Sulla restium Is Tralatum idio vestrorum iis Utinam ne agrsera gc Seria no rorum ad Suscipi is Transcurro os veterator Ia.io Utor ad Iss. ior Seriori 1 Sermoto Spoliare lari Sia ectus ass.los Tratiere a o Veternosus da Uti ro , i sseruare ha Spondeo re dispoh Sustitiusti a a Transire s6 Uetus 2 Uti I. . . isi semide imopia lac deo s. 3 ad Susurronis 28 Trepidari ic vellem dem 38s Urum 36 .Pis' seruitus i Sponsalia i Sospiesci co Trepidatio I U.ante I.L.&.N. Uti de abuti Lserio vi ho Sponsus et i sucophanta si Tribus Irs vi,campcario as Ut homo est sisseeme a, Spotalia adsint as syllepsis taur3.11. Triclinium si via a et vultus GS ineas is, squalidus ac Sumbolum s si Tristis ;i. xj.ino vaemia.uicinitas a. vulgo lacium ioa Si di piae t dit sta illeo i a Sumbola ara Truculentus 3 o go. ago uxor i., si erat miseriti s State ivo S copa i8.r aura. Tute E .ss victus .ica uxor undicta rei

13쪽

ADACIA Q UAEDAM

Uirius est ut argumenti narratione actio scientia uidemtor Sem Lita peritiam commitae populus teneat, ut res agi magis qnarrari uideatur. See. Iride nomina seruorum sint ramicorum. Sententiae quae a pronominibus incipiunt fetia si et,atqi

uera promittunt. perieulum tomicum sit ex exemtione consiliorum. Iurgium repetit fle turbulentam orationem.

prudentia de lagacitate,ae quod supra diast, non p-ituit

idem tepetere.

nec res consulto consilio simul agete uidentur, tamen omnes rerum exitus inopinato ludificantur. Se in De improti se respicere. Corripit dictum unius personae per dicta alterius. Omnsa extentiat ut audiat confitere versipellis esse dehent et lare uultum. Asummo ad imum opponi.Fallitur per nimia minacitatem. Sce. XII. simile in eadem.

Casu putat spectator uenisse. quod consilio seriptorum se ctum sit restire priora dicta . Saepe interrostat de re,quam tamen astute intelle t. Productiones eo miti stili ad suram orationis positae. Perturbatio in qua omnes inter se redduntur osse si See. XUII. Meueratio est si a nomine incipias eum quo loquatis. Cui eomoedia si dieata. Crebro in tetroeat ut se lanatissimum ostendati Conuenit iudicem multa indagari. Nullus tristis debet resedere,aut improuisis uide ri. See. XXV. Gratulatione erepit omne compendium. A personis adgesta cum ueritate transitum hest. Exep iam poni no sua potestatia sit qui amat. See. I. In palliata poetis ramicis cruog dominis sapientiores sin, gere: quod idem in togata lacete non licti.

Nihil exquisitum quod non sit expressum,ut nihil addi pos

a tempore inducitur reprobratio. Ubi uestigia reperiuntur superest intermeat . Artisev sum murum quo vitati non potest,naturae attribuit. Molli de sensu ad consilium peruenitur. Comici semper ea ostendunt fieri ab altero, unde alterius psonae qui ascendisse ipse non poterat. Disciplina est eomaeis stultas sententias uerbas ustiola asinhere ridieulis insperiti s personis.

In beneficiis debet qui dedit obliuisci meminisse qui

Meepit. Ex longinquitate ponderit dignitas mensuratur. Munus ad pretium reuocauit,ut ad auaritiam conuer

teret.

Eclvpse e ira in qua plus uultiti sanificatura uerbi

Conradit ut situm loquentihus diu ta transcendere,quae tacita inteflvuntur. Sem vili. Ins ruatio oersonae per proloquium cni narraturus est. verba gestum si ultum p indicant exeuntis. See. ix.Parete repetit uera eiu dem interrogat onisi Interrogationibus deseribit uultum dicturi. 3eet a salutatione in emere luculente dictum. Ostendit quid Erat argumentis. Familiare est iratis aduertere se ad aliam personam ab ea inquam commoue tur.

Contra firmam argumentationem aliquam dis firmam ad

firmiorem opponimus. satis eredit mutatam esse, cum ipsi mutare, si plures sententiae congruunt q ad audaciam. Facetum cum rebus magnis res ridiculae detiuentur. vim habent ad delectandum in comoediis siuerat sententiae eum a ridieulis personis proseruntur. Loqui latent plus gestu,querbis conciti de eommoti lam vani impetus exitum semper acc piunt. Acriter fratrium est ea repetere, qu prorime dixerunt quibus irascuntur. plus insertur,q interrogaturi responsionis breuitas attulit compendium perquirentis ne plura interrogaret. Tragicos apparatus delitias memorat qui pericula cogni. tutus est. Suave est nescire perseaag quid agat poeta. Facilius flectitur cum quo non pugnamus ut e sentiati variae personae exprimuntur in comoedia,quibus ars comi.

ea nobilitatur.

Amantis solicitudo exprimitur,cui expectanti hora dies annus uidetur. Amor enim res ae suspitionis plena. Sem. Int. Ibi quo; bene amantis exprimit affectum,qui semper omisma deterius suspicatur. Amabant ueteres de proximo similia dicere. Mulieres consueuerunt esse imperitiores uitis,ta multis sis, perstitionibus detineri. Bene deliberantem de re aliqua exprimit dialogismus vacui inpenii in multa cognitione uersantis. See. IX. Aliquid incepturi multa proponere latent, re a simare de reuellere quod si ficiendum,uel relinquendum. Finait se eredere amira quem fidum cognouerat. Cum ad exitum properat Rhula sellaeia det est. Sem in Lactationis speties est fingere se non astutum, dum uidet alterum stult orem.

per lanam abiectam delegit,quae de ludibrio habetur. interuenit pellana cuius pratia par eontilietur ita, ut om nia tranquilla sint di composta prout comoedie finis postulat. Sem et XII. Alteriurum uerbis quid laciat alter ostendit. Adverte uigilantem poetam.* ubieunque uocem tragi eam extulerit statim personam in senam id dicere

elati

Ab aetate iuuatur sententia loco. proprium est mulierum eum loquuntur aliis blanditi. Seruum currentem exprimit nunciantem mala mulista. See. IX. Quaesturus de homine taculum aere Et prius. Maai, tidieula est assentatio,squis marime laudetur, Ous

maxime caret.

Effundit quaerimensarum dolens se esse sissem. see. XVI.

Clementiae genus est,aut omne ignescite aut crimen in leui

us eommutare.

Motis est exemplo linire,quod purgare non possis. Moris est iratis ab ultimo uerbo eontradicentis liniredi non inuenit quid d)ene loqueretur. ab interiectione in

emit.iuste irati omissa saeuitia rationet saepe fistinanti vide singulas syllabas imbutas amaritudinertistica, atque agresti. Naturam stetitu est qui artem ignorat. Multa oratione malu taeneraliter diecte, ere speciatiter quod inuenire non ponit.

14쪽

ADACIA Q v AEDAM

s c r et v DIGNIs SIMA.Desinant maledicere,malefacta ne noscat sua. min. id arbitror apprime in uita esse telut ne quid re

Cbsequium amleos ruetitas odium parit. IlII. Ingenium est omissum hominum ab labore proclive ad libissinem aecipere conditionem v. Magnum exemplum c5tineneat. nam qui eum ingenuis eonflictare eiusmodi necue comouere animus

in ea re. v.

Omnes qui amant gravitet sibi uxorem dati s

runt. NII.

Si quis magistrum coepit ad eam rem improbumapsum animum aegrotum ad deteriorem partem applieat. DLInceptio est amentium,haud amantium, Ix. Dum in dubio est animus,paulo momento huc illue impellitur. XI. Ut animus in spe,atui in timore usui antehae attenuetus sit,Ita postss adempta spes est,tassus eura cofectus stupet. XII.

Oniam non potest id fieri quodvis , ldu is quod

possit. XI. Sallus est te id date opera qui istum amorem evani mo amoueas tuo. Quam id loqui,quo magis lubido frustra incendatur tua. aerit. Facile omnes eum ualemus, recta consilla aegrotis damus, XIII.

Neuti q offcium liberi hominis esse puto cum is Nihil promereat postulare id gratiae sibi apes

Nulla ne in re esse homini euid fidem, uerti illud uerhum est uulgo quod sci solet.Omne a sibi esse melsus malle q alteri. XVII.

Amantium irae,amotta Mntegratio est. XXI. Pro peccato magno paululum supplicii satia est pa tri. xxxit. At mihi unus scrupulus etiam restat, qui me male habet. xxxmr. Dunus es,cum tua religione odium. Nodum in scirpo quaeris. xxxIm. vitam Deorum propterea sempitem esse arbitror, od uoluptates eorum propriae sunt,na mihi immortalitas parata est,fi nulla aegritudo huie gau. dici intereegerit. xxxIIn.

Nullum est iam dictum quod non sit dictum prious. xxxvim Labascit dictus uno uerbo et cito. XLm Adeon homines imularier Ex amore, ut non cohoseas eundem esse. XLII n.

Est genus hominum qui esse primos se omnium reuerum uolunt, Nec sunt. XLVI.

Qitequid dieunt laudo,id rursum si negant aure id

quo neget quis nego,alt,aio. postremo impera

ut egomet mihi Omnia assentari,is quaestus nunc est multo ubertimus. XLvi. viden otium,&cibus quid faciat alienus. ALMI. Omnium rerum heus ulcissitudo est. XLVII. Bene plaustrum petessisti XLVIIII. In me cudetur saba. LLHomost perpaucorum hominum. LILQuid assina homo impudensi Lepus tute es,&pui pamentum quaeris. LIII Par pari reserto. LBI. Fae perieulum in littetis, LIIII. Qui hule animum agentati induxetis.R Rama te pratere cibum posse artatiori L Haud conuenit unaue eum ami imperator inula. Lm

Extrema linea amate,haud nihil est, LX. Quod scis nescis. LXIIl. Sine Cerere Se Libeto stiget venus. LXUlli. Sed tu eavere poma stultum amittere est. LXV. Malo esto nos prospicere et hune ulcisci. LX Mane.Omnia pilus experiri ss armis sapientem de cet. LXVI. Nimia emiseria nimis pulchra ee homine LX Ulli. Ovem lupo commifisti. LXUlII.

Ad usum hominum omnia creantur homines aute minum causa generantur.utipfi inter se aliis Ddesse possint. LXXXI.

Solicitudinem istam sellam quae te exeruciat omites

Quem ferret,s patentem non ferret laures idem. Nostin animum mulietum dum molliuntur, dum muntur annua est. LXXAM.

O Iuppiter tibi nam est fides. LXXXV. Non sit fine pendo facinus magnum & memorabiale. LXXXVI. In tempore uent,quod telum omnium estpriemum, L X vet. Mores pudici gratiores esse solent in publico eo mre. LxxxvIss. Senes est aequum senibus obsequi. LXXXIX. Pares cum paribus faelliter gregantur. LXXVILQuatam fenestram ad nequitiam patefeceris tibi autem porro ut non sit suaue uiuere. X Omnes deditiores sumus licentia. CLIta comparatam esse hominum naturam omnium, Aliena ut melius uideant alid iudicet usua. an ea fit,qim in re nostra aut gaudio Sumus praepediti nimio,aut aegritudine. ULContumella est hominem amica recipere ad te, at

Hus amicam subastare. XCIILMulta fert libido. XCIVNostrum est Intelligere utran sat ubicun opus fit obsequi. XCIII. Optata loquere. NCIIII. Mevi stultitiae in lustitia tua fit aliquid prefidi. XC Maled et te mea facilitas multa. XCV. Non licti hominem esse saepe Ita ut uultistea non istat. 1 u

15쪽

Amtea he fi impudiea emdu modo amatori placeati

ab eo commendaturiamore cuimpellente. XCVI.

Deorum uita laetitiae est plena, seliestate nulla itistitia admixta. XCVII. Recta uia rem narret ordine omnem. XCVtI.

Mulieres nil aliud curant nil aliud aguntrq quomo do aliquid ab amantibus extorqueant. XCVIII. vix in primis explebile desiderium ill sua re est, qua diu optauimus: d elus postea idies paulatim nos satietas capiti xerx. Ius summum saepe summa malitia est. C. Nul, est tam faeilistes quin difficilis siet,quam inuitus facias. C Multa inlusta ae praua sunt motibus CL voltus quoua hominum fingit scelus. CILNon ne id Hastitium est te allis consilium date,Foris saperestibi no posse auxiliarieti ein. voluptates quae licet in ptagentia sunt suaves serr per tamen secum iunctam habent poeniten, tiam. CIII. Matres omnes filiis in precato adiutrices , auxillo in paterna iniuria is ent esse. CV. Hoc patrium est,potius consuefacere situm. Sua spote recte saeere,et alieno metu. CXI. Homine impetito nunqquleu inlustius est, CXL

Qui ijsfi quod ipse saeit nihil reinum putat CXI. id laudi dueis,quod tum fecisti inopia . Cx IPecuniam inligere in loco interdum maximum luctum est. CXULA Mquiui, homine beneficium eum opus est: accipere gaudeas. CXVIII. vereor coram in Og te laudare amplius. Ne id assen tandi magisquam habeam gratum sacere existi

Istuc est sapere non quod ante pedes modo est videte,sed etiam illa quae futura sunt Prospita

Denique inspirare, tanquam in spreulum , uitas hos minum Iubeo alsi ex aliis exemplum sumere sibi. Cxxv. ut quisue uult suum esse ita est. CXXIIII. Pil esse debemus in parentes nonquine nobis ium, ctos ad necessitatem,praecipue autem psi debemus esse in Deum. CXX TE verum nimia illare licentia . Profecto euadet in ali equod magnum maIum. cxxum. Lupua est in tabula. CXxin Elmolare eerte est hominis. Cx XVI. Ita uita est hominum, quas cum ludas reseris. Si II, Iud quod maxime opus est lactu non cadit, illud quod e cidit sorte, darte ut eorrigas. CX FUI vetus uerbum hoe est Communia esse amicorumnter se omnia. CXXXVIII. Multa in homine Demeasgna inmnt. Cinxne. unum his utiliam senectus affert hominibus Attentiolea sumus ad rem omnes. Viat est. CXXXIX. Nunu ita quisci bene subducta ratione ad uitam fuit, in res, aetas, usus semper aliquid ad portet noui. CXL. Facilitate nihil esse homini melius,neus clementia. CLX.

ut omnes mulieres eude aeque studeant, nolintque omnia, elue declinatam quidquam ab aliarure ingenio ullam repetias. CLIIl.

Atque studium est similis pertinalia est mulse

rum. CLIII. In o dem omnes mihi uidentur ludo doctae ad malletiam. CLIII.

Mater quod suasit sua Adolestans multet fecit, miradum ne id estg CLIIII. Multum ulis et ad suadedum laudatio eius apud que

laudamus. idem.

Quam inique comparatum est hi qui minus habent, Ut semper equid addant ditiori hu,s CL divis.

Praesertim ut nune sunt mores ,adeo res redit.Siquis quid reddit magna habenda est gratia. CLXXVIII. Inscitia est aduorsum stimulum calces. CLXXIX. Quod sors latet feremus aequo animo. CLXXXulta plerius ingenio sumus omnes,nostii nosmet pce nitet. CLX XIII. Fortis fortuna adiuuat. CLX XII . Similia omnia,Omnes congruunt. CLX aevi. Unum cognoris,omnes notis. CLXXXVI, Iudices saepe propter inuidiam adimunt dsolis, aut proptet misericordiam addunt paupe

Non rete accipitis tenditur & miluo Qui male saeitit

nobis illis qui nihil mali laesit itali CLXXXIXQuot homines,tot sententiae, CAC Iouod sit factum levibus Resesndi posse. , turpe inceptu est. CXCis

Taedet iam audire eadem milli es. CX u. Esto meorum solus sum meus. CACU. Muller molieti magis congruit. CXC vllI. Composito factum est, quo hanc amans habere polo

set Sine dote. CACI

Dil uostram fidem, qsaepe forte temere Eueniunt. qtion audeas optare, CXCIA. Nostrapte culpa facimus,ut malos expediat esse, Dum nimium dici nos bonos studemus s&heni gnos. et CACIX. Heus heus,q anta haec mea paupertas est, tamen adhue Cutaui unum hoc quidem,ut mihi esset

Mea. CCIII. Ludifieamini,snepti uestra puerili sententia i Nolo. uolo,uolo, nolo, colli.

16쪽

H. e rarminastittiitiata et

ruditi. H. e opirridi qua

tio es,

porum

Ac COMOEDIA NON PAUCA, EX AELIO DONATO.

lls mTl vlam Teletius Aser, Carthagine natus, seruialno is uit Rodit Tereiici Lueano Senatori. a quo ob

in inpediti re tardist, no institutus mo liberaliter, te metus sed ad matute manumissus est.Quida captu esse existimant,qE fieri nullo mo potuistae Fenestella docete .si in fine secundi belli punici,ae attinitae tertii natus sit, ae morore usinees a Numidis Aut tus, raptus sit, ad ducem Romanu peruenire potuisset.nullo commercio intet Italieosae Astos,nis post deleta Carthagine cepto.Hie tu multis no disibus sumiliariter uixit sed maxime cci Scipione Asticano re es Delio. Ous et eorporis psa eo liatus existima . qae fleipsum Fenestella arguit:e5 tendes utrog maiore natu fuisse. qua uisae Cornelius Nepos quales cies suisse tr idat, re portius suspitionem de eonsuetudine pet haec lac at. Dum lasciuiam nobilium Ac setosas laudes petit, D si Astieani uoee diuina inhiat auidis auribus: Dum ad Furium se Graitare, re Delsum,pulchrum putati Dum se amati ab hisee eredit crebro in Albanum rapi Oh solem aetatis suam plus sublatis tebus ad summam inopiam redactus est. Ita 3 e cospeeiu omnium abiit in Graeciam in terra ultima.

Mortuus est in Stimphato Areadi, oppido nidis Publius Scipio pto fuit,nihil ei Delius,nihil Fufius.

Tres per idem tempus qui saltabant nobiles facillime. Eorum ille opera ne domum quidem habuit edductitiam Saltem ut esset quo reserret Ohi tum d omini seruulus. Scripsit comoedias sex.ex Ous prima Andria en in libus datet. iussus ait Cerio tecitare ad coenante cd uenisset,dii sest,initissa e fabulae,m erat eoteptiore uestim,sia bsellio iuxta lectulsi res dens lanigetpost paucos uero uersus inuitatu gut accumberet, coenam una deinde caetera scurrisseno sne magna Cerii admiratione. hane adtae ung reliqa redditer Populo*bauit.Quauis Volcatius de enumeratio e cium ita seribat. sumetur Hecura sexta ex lius Ebula Eunuchus adehis acta eriret vitai ptis qtsi nulla alea euiuia comoedia . id ecclo misia numss. ypterea summa quoqstitiato ascrihi . NaAdelphothytaemiu Varro et pseri principio Menadri. Non obscura fama est adiutum Terentium in setiptis a talio re Scipione,obus eo semiliariter uixit. Eandem ipse auxit nunqua rei nisi leuiter se tutati conatur,uti plopo Adelphore, Nam quod isti dieunt malevoli, homines nobiles Hunc astutare, id umi una seliberet Quod illi male stum uehemens exissimant. Eam saudem hie ducit maximam tram illis plaeet, Cui uobis uniuersis re populo placentr

uotum 'pera in bello in otio in negotio,

Suo qui , tempore usus est ane superbia. Videtur adi si leuius desensisse nasciebat Chlio Re Sei, pioni n5 innata esse hae opinione: qin magis de ussad posteriora ma ualuit Q inius tofonerum se ait, P. Africanus N a Teretio psona mutuat 'iu domi luserat ipse. note illius istens detulit Nepos autore certo coperisse se ait, C. Delium quonda i Puteolano Cal.Martiis admonitst ab uxore,tem eius ut discumberet petiisti ab ea ne interpellares serius tabde inpresso tris misi dixisse,no peihi laedo magis suetaeis si si hi deinde rogatum ut scripta illa proserret,pronuntias,nuersus qui sunt in Heautonis morumeno, Sas sposproterve mes promissa hue induxerunt. Santra Terentici ex stimat,s m S in scribedo adiutoribus indiguerit no ea Scipione de Delio uti potu sse, et tune ago

Iesbentuli fuere: a Sulpitio Gallo hom Te docto, re a rasulamus ludi initisi taeerit labulatu danda tuu-l o .Fabio Laoheone M. Popilio,eonsulari utroqi,ac poeta Idipsum no

iuuenes desedisse,q se adiuvisse diterenti fid uiros, quotllops m, e I bello, Si potio, ae in nepotio populus si raptu .

Post editas comoedias nondsi quintumqttigesimum e tessia sano causa euitandae opinionis, va uidebatur a teda psit, ede te seu peipiendi Graecorum instituta moresqi,q sperinde exprimeret in scriptis,epressus urbem est, neq amplius redui de morte eius Volcatius tradit,

Sed ut Aser sex populo edidit comoedias. t et hine in Asiam fici tinavim eum semel

Conscendit,u sus nunquam est se uita uacatio. Cosii ius redeunte e Graecia piisse i iti ali dies ess eptate octo fabulis puer sis a Menadio. eri mortuu eei Arcadiae Stiphalos siue Leucadia tradsit, . Cor. Dolabella. M. Fulvio Nob liore. ssmorbo ijicitdaeri,dolore ac tedio amissarusatvrarsiri inaui pmistrat ae simul bularea nouas seeerat Fuisse et mediocri statura, racila corpore, e ore fuscoaelist filia,q ecti Romano nupsit sid hortulos dixi opei si,uia Appia ad Martis nil sat quo magis miror portisseribere. nihil publius Scipio piuit nihil ei Delius, ni, shilstitius, Tres pidet usq aestabant nobiles fucillime. . .e. Eota ille opa ne demsi ade habuit eo ductitiae salte ut eet, quo restiret oditu dni seruulus. Hune Afranius qde Oibus comicis pstit,scribens i copitalibus, Tereniano simile dices Tutium pia . Volcatius asit no sold Neulo,ae planto,de Cecilio ... E. sed Dcinio quos postponit. O. i Limone actenus laudat, PTu quo I et solus lecto sermoe Tereti Couersum, expres sums Laistia uoce Menadisi In medio populi sedatis nocibus egern Quidad come loquens,ac oia dulcia dicenti Ite Crisar Tu quos tu i summis, o dimidiate Menander,

Poneris, ta merito,puri sermonis amator. Lenibus at utira scriptis adiuracta seret uis Comica, ut aeqto uirtus polis teret honore Ca Graecis,neqii hae despectus pie iaceres,

we hoe maereor ae doleo tibi deeste Terenti. H e Suetonius Tranullus Na duos Teletios Poetas fuisse selibit Metius,quore alter Frepessanus laetit Tere. Dho, alter athertinus Teren.Aser pria, e quo ndeto uetur. Scipionis fibulas edid Re Terentium Valgius in Acteone ait. e a diit sitim q voeantur fabulae,cuius sunt AN5haa vita popu is ire resentibus dabat, Honore summo affectus ficit subula e Forte re u ius Dum ah Apollodoro trEsait eednt comico, Phormio.&Hecyta qtuor reliq a Menadto.exvbus moeno suecesso,Nptio stetit Eunu .fibulas Hetria saepe exensa, uix acta est.

dii Nilia Tta edit fle Costoreis a rebus diuinis si me ut

ichoatu ubus rum fluctibus uota soloetes epaba deturtur antiq. Nahesis ia altari , 5 admoto hi co, Coinuis lid penus carm nisqc sacer chorus reddebat Le ii aut

hoste uineaae,ae a catilena .eius ipsius rei apud vir plena fit Tragoemetio.uel q, hirco donabat eius earminis poeta: uel iter diaenus musti plenue solene pmisi ea totibi fuerat nes m ora se ahohus plinebat stent i an usos psonone ab Aeschylo repte. Feces n dnt grice et dist.Et his ude eaussTragoedie nomeest iugiss. At uero nodu eoactis i tithe Atheni fidius,cu Apollini Nomio i past uicinorum ps ideo astructis arili ho Trabeae note diuinc rei circu Attici uicorum,uillas, pagos,re opita fistu ais se

earme soleo iter cataret otia es comoedia ma Teo v threis Ru i ulse,Nile comesam ire catales.qd a poetis solent die, alia Te euel amatorie lasciuietibus choris comicis n5 absurdue.Itag tia inue ut rem,ita et mo* ipsos coepto ordie tragoedia peto flata tore, ee cognoscit.Na ut ab icti Itis,ae filis morib'paulati puetu e illa, Ego

ad maluetudine,urbesqi sunt odit A vita mitiora erum dit osior pressi trita res traeic loge an comitas iuete Qua uis aut Tirere

stat truciam,Odyssea ad imagine comes e sedisse et ostiat.

17쪽

Na post illius tale animi dore meae, ingeniosissimis imitatoribus Sc digesta sunt in ordine, ae diuisa ea. q et tu temere scribebant adhue imposita, ani in ipsis tu dimentis haudquaquam ut pota ea laeta sunt,decora atqcleuia. At nos ea, quae pytie ce magoedia dicenda sunt, titulo rumpositi os eotia instantes in alia ma differamus: aede his fibulis laso quamur, a Terentius imitatus est. Post demoriadae origi, nis caussa de utriusqrgitis initio diximus i qae necesse est iam me dicemus.Comoediam e uetus, ut apia quos olim apreis dia ue is dia, simplex carmen queagmodu iam diximus)iuiti cet chorus. rus circa aetas sumantes nuc spatiatus,nunc rouolues puros cum tibiciue cocinebat. Sed primo una perlana substituta ecantoribus quae responden g altein s choro ocupletauit uariauus rem musicam. tu alteragum tertia, re ad postremffcrescete numero,per autores diuellas,planae pallae,eothurni, socci, re citeri ornatus ais inspnia scenicobe repta: Se ad hoe unicuis iuus habitus ire ad id iis tu a primm partisi, qsecundaM,Sc tertias, qui quartas atq: quintarum actores es, sentinistributa de diuua quinquepartito tota est fibula.quc tamen sn ipsis ortus sui ue ut Ousdam incunabulis, re uixdum inopses avia, ita dicta es aereti ti,idcireo quia nobis reddu parum cognitis uitiis asitva inest in ea uelut hi suspicor storica fides uerae narratios ae denotatio Oium, deabus his initiis here des libebatur. Eteni per priscos poetas no ut nune,pe, nata est tutus ficta argumenta Iedies gest a ciuibus pala cum eose aut repe, qui generant, te decantabant. deo ipla suo id mobribus multum piut ciuitatis,cum unusqui dicatu renculpa ne spectaculo eae tetis esset,ae domesticorumbra. sed cum poeire abuti lichtius stylo, bassim I de re ex libidine coepissent plures bonos ne quis prestetu earmen in tam poneret

lege lata iis luere.Et hine deinde aliud genus fibulae id est saralyrae ivra lumpsit exordiu qa Et os, quos illotos seres ac petuongo. lates deos stimus esse,uocitata est. etsi aliunde nomen traxisse praue putat alii. Hee, qui Satura dicii eiusmod: fuit, it in ea quis duro deue uti agresti modo de uitiis ciuisi tame fine ullorumprii rois titulo carme esset. iod item tenus commodiae multis obfuit poetis, eum in suspitione potentibus ciuibus uenissent illos i lacta descripsisti in peius, ae de rmasse genu g stylo carminis. qae primo Lucilius nouo consitipsi modo ut poesim inde laceret. d est unius Orminis plures libros. Hoc igit, quo supra diximua modo,coacti omittere sam tyram,aliud genus carminis et . - ν&ussepta incit est noqm ' uam comoediam reperere poetae: quae argumentoc Emunio qn a magi 'peneraliter ad oes holes,qui mediocribu Ertunisvss agunt, pertineretidi minus amaritudinis spectatoribus, Meadem opera multu delectationis affertet:eocinna argum e to,consuetudine congrua,utilis sentetiis grata salibus, apta metro. Ut igit stiperiores ilia suis quaes e lebran authoria hos,ita haec aeui sui si cum mulione antea, tum peipue Maenandri, Terentiis est.de qua clam multa dieeda sint, sit erit in uelut admonedilectoris caussa, quod de arte eomica uetiae chartis colinei, exponere. Core cegia uetorum ut ab iniistio chorus filii paulatimq phn t numero in quin pactus Druisti ita paulatim uelut attrito atqi extenuato 'oro as nouam comoediam se puerit ut in ea nomo dono induca chorus, sed ne locus qdem ullus iam relinquat choro . Nam

posta otiose ire lastidiosior spectator effectus, ine eum ad

cantores ab actoribus subula transibat consurgere ae abire coepisseti admonuit poetas primo ode choros plermittere, Ioram eis relinquentes tui Maenander ficit,hae deca, di S ut et ii ex stimant, alia postremo ne locum udem reliqueret,qc Latini sederunt Comici unde apud illos dirimere actus unis quepartitos dia esse est um et Graeci si os non hiat more nostram quos latini habent. Deinde di rea memedia deos argumentis narrandis machinatox teri Latini inses Grito; habente retius non het. Adhoe meo vet uti dies

ira di xi personas extra argumenta aere ras no Helle em teri habent: Oug Terentius sepe utit, ut per harum inductiones facile pateat argumetum.Ueteres,etsi ipsi quos in meis tria negligent ut epetunt lambiti uetitis. dumtaxat in secundo re quarto locottamen a Teretio uincunt resiliatione huius metri,quantum potest, ciminuti ad imaginem sis ora, tion set um perlanas leues circa habitumiaetatem, ossici partes agendi,nemo diligentius Terentio custodiuit Q uinetiam solus aulas est cum in fictis argumentis fide ueritatis

assequeret,etiam cotta prisscripta comica meretrices snteris dum non malas introduceretqhus tamen cur bonae snt, deuoluptas per ipsum di caussa non dest. Haec re alti Reiosissima Terentius sederit,ium illud est admirandum,m re more retinuit ut eomoediam scriberetiae tempe auat affectus, ne in tragoediam trans iret.quod cum alus rebus minime obistentum dica plauto, Se ab Afranio, re Aecio,N multis sere magnis comicis inuenimus. Istud quos inter Terentianas uirtutes mirabilea eius fibula eo sunt temperamento,ut nes extumescant ad traeicam celsitudinem in a abiiciatur

ad histrionicam Ad e* nihil abstrusu in ab eo ponituri aut quod ab histolicis requitendum si,quod epius plautus latinae eo est obscurior in pluribus locis. Adde margumentiae strumsi ita attente memor est, ut nusqnam non cauerit, aut curauetit ea,quae obesse potuerunt in v media prim s amapostremis ita n xuit ut nihil additu alteri. sed aptiuis se io,

tum,3 uno corpe uideat esse c5positit. Illud quocrum mirabule in eo,primo, gnosta miscet planas quatuor , ut obscura

sit ea distinctio. Et ite nihil ad popul( sedit acto tenes ut ex Trucesia loq qae uitium Plauti frequentissamsi est Istud

et inter caetera eius laude dianu uides socupletiora arguis menta ex duplicibum negotiis delegerit ad serihedfi.na ex rapta Hecura in qua sci ibit paphili amore,chterae merum binos adoleseetulos lint. Illud ueto tentasse, post nora presio, sora Latinos mustia fibula3r generastulisse. ut Tmatas,ascem, Fabula, cis a Dareum et is Latinis piaetextata ab divisitate planais id generum, Sc Latina historiae Atellanas a Ouitate Care panim ubi raactitati sunt plorinaci Rhyntoniemabactoris notet Taher mea tanarias,ah humilitate argumeti re stulti mos,ab diutulna praeteximitatione ulli res,ta lenisi plana t. Inter Tragoedia aute latae 3 Comoedia ess multa si in primis hoe distatim in Commis Attella dia. mediocres Erinnae holum parui impetus. pericula* naetis sint editius aesiong. At in Tragoediaiola tetraria nee, Rhynistes plan magni timores, mitiarum sitnessi haberi Et lie ture toniambuleta prima,tranqlla ultima. in Tragoedia eo trario ordine Tiberis

res aptinLTd in Tragoedia fugita a uita, in Comoedia ea n maepessenda exprimit. Poss remo, ias Comoedia fictis e dirue Mimigum etia raecedia ispe ab historica fide petiti Latine labu Cemce lae primo a Liuio Andronico scripte sunt ad ens dis rerum, mi divi Net id rece tua id 8 Al poe a re actor fibulant novi finget. . Trade

dice lae ant,metoriae sunt,aut statari aut mi emotoriae. dic disieturbuletaeista taliae,quietioresemissae. edi utrog actu cos ste rentiates.Comoediaue quatuor ptes diuidi , prolopiam. Protasn, Fabulae

Epitas ri, rastrophe.prologus,e uelut platiosa se laedi a quo pin quo solo liceto ter areum etsi alias ad populfi,uel ex poe m si fetiatae,uel ex ipsus fibule,uel ex actora comodo .loqui. Prota piaesa, primox est actus rutrumqdramatis Epita sis nerem eno Core, tum,procissi h turba ae totiux,ut ita dixerim. motus er dit ples rorig. rastrophae, conuerso rerum est ad in fidos exitus, prolo is paleis saetincti rapnitione aestoriam Comedia est Ebuis pusta diuersi instituta continens, assectum senilium ae Prina, Prota istarum rerum qida discitur quid si in uita utile. quid meta Asenitandiam .Hae Graecise definiere. xvii ius Ui, i jam Epita sa

Comoediam esse Cicero ait amitationem nitre, speculum eo strophesuetudinis .imae nem ueritatis. Cometia autem amore an Commistiquo dictae quia in uicis huiustro di earmina inpio ageban dia ad tur apud Graeco-,ut in Italia compitalitiis iudierix admisto

pronuntiationis modulo,quo dum arana commutatur po pulux detinebatiam Aut aerea rata vestiis Whoc e abam uiri hominum,qui in uicis habitabant obtredi editatem aeriunariammon in aulis reptis,ut sunt per naetra ex Cooece

dia ueto,qusa poema iubimitatione uitae atis similitudine

18쪽

Ex alio rem postum exla gestu re pronuntiatione eosdit. Ceincetur sui cham apud Graecos dubium ea quis inuenerit primusrapud cogessa Latinos certum est. mcessam,S: Tragoediam Togatam primo Liuius Andronicus repentia: is Comoedia esse quotidianae uitae speculilmec iniuria nam ut intenti speculo utaritatis lineamenta facile p imasnes colligimus: ita lectione

comendant imitationem uitae,consuetudinis is non aestertiis Cometa me animaduertimus. Huius autem originis ratio ab extra diae otia ris ciuitatibus,moribusqa peruenit. Athenienses namis Attito eam custodientes elegantiam,rem uellent male uiuentes norare in uicos re compita ex omnibus locis laeti, alacresqrueniebant thiis eum nominibus stipulore uitam publieabantunde nomen compositum ut Comoedia uocaretur. hec adtealmina in pratis primum mollibus agebantur.nec deerant praemia,quibus adsedihendum doctorum pro earentur ingenia sed Se actoribus munera offerebantur, quo liheta, diua iurando uocis flexu ad dulcedinem t5mendationis uterentur. Caper naip pro dono his dabatur, quia uitibus noes diium animal habebaturia quo etia Tragoede nomen exor tum est. Nonnulli autem ex amurca olei iste,que est humor

ra aquatilis Tragoediam dimis cicariss malueriant. i ludi cupet artifidis in honore Liberi patris agerentur,etia ius Cois moediarum Trapediarumqi scriptores huius dei uelut pa

tris,numen colere uenera *cceperunt.cuius rei prohata, lis ratio extititista enim earmina inchoata proserebantur,ut

m. per ea laudes eius Se ficta gloriosa celebrari,pro remi renti . staret. tum paulatim fama huius artis increhuit Thespis auri hi . tem pra musis scripta in omnium notitiam prolusit. po ib. stea Aeschylus secutus exemplum publieauillae quibus itarum Horatius in arte poetica loquitur. Ignotum tragicae genus inoenisse ea dicenae Dicitur, se plaustris uisisse poemata Thespim Quae canerent,ogerent*peruncti ficibus ora. Post hunc personae, pallae.* repertor honestae Aeschylo .ae modicis instrauit puspita tignis Et domit magnums loqui,nitis cothurno. . Successit uetus his comoedia non sine multa Laude sed in uitium libertas excidit, aenim Dignam lege regi.lex est aeceptare hortis*Turpiter obticuit sublato iure noeendi. Ni intentatum nostri liquere poetaei Nec minimum meruere decus uestigia Gratra . Ausi deserere, ae eelebrare domestiea acta vel qui praetextat, uel qui docuere rogatas.

Fabia: F A B U L A tenerale nomen est.eius duae primae pari palles res sunt,tragoedia,ta coracedia.Si satina a iumentatio sti incae praetextata dicitur.Comoedia autem multas species habet. dic spe, aut enim palliata est,aut togata aut tabernatia, aut attesta, es na aut mimus,aut Rhuntoniea,aut planipedia . Planipedia Planipe autem dicta ob humilitatem arati menti eius, ac uisitatem dia actorum.qui non cothurno aut socco utuntur instena,aut pulpito,nd plano pede uel ideo q, non ea negotia continet,qnae per lanare in torribus aut in eoenam lis habitantisi sunt sed in plano re humili loeo. personati primi episse dicuntur Citiesua comoediam Cincius se Faliscugireaeordia Minutius re pro F deus thonius. um aEt eomoediarum seripta ex quatuor rebus

omnino sumuntur,nomine loco, secto euentu. Nomine, ut

Phormio, Hemra, rausio Epidie Loco,iat Andria,Leueadia .Rrunduana. Facto tit Eunuchus, Asinaria. Optiui. rem, Euentu Comorient , delphi Meautontimorumenos. disses, media in Ermae sunt tres, palliatae, mesi habire serentes.stq quas nonnulli tabernatias Dorant. Togatae iuxta serra I pis Palliata sonare habire toeariam desderantes. Attellanae, ibos Ad Taber, iocis composita in seno habent nisi laetustam e mantiam. tiaria Cometesia aute diuidit rin quatuor paries, olora, cis

Togata rasin, itann. rastrophen. Prologus est prima dictio, a Attella, Graecis dicta resam et id est anteeedens ueram Ebulae eona positione elocutio. E:us species quatuot sunt, Totas ct mendatitius quo fibula uel poetae mendaturis demi Som relati uias: quo aut aduersiatio maledicta .aut gratiae populo de ptea

reserunsvis setivit argumentativus,fibulae argumetsi ex Ptolo is ponens. a Tot misi ut omnia hcc in se retinens .inter prolo, Lus Segum .Ec Proto si qdam hoc interesse uoluerenti qa plagus eius spe est ubi Poeta excusetur,aut fabula redimendatur.prologifi eles te est,ciam tantum de araumento dicitur pietass esisti prolos. mus actus fibulae, o pars argumenti explicatur,pars reti pus tur ad populi expectatione tenenda. Epitas , inuolutio Prolo argumenti, ius elegantia coti nectitur. tastrophe,expli, pium ratio fibulae,pquam euentus eius approbatur In pleristrum se Protabulis ipsarum nomina priora ponebantur,qPoetarum rin sanonnus lis poetarum a fibularum. cuius motis diuerstate Epitata antiquitaa probat Na cci phimsi aliqui fabulas ederent, ipsa Cata, tum nomina pronuntiabant ante,q poetae pronuntiar tur, sit hene aliqua inuidia a seri endo deterreri possent. Ciam ad te peditionem multarum poetae iam esset autoritas amussia, rursus priora Poetare nomina psere hantore ut per ipsoae uocabula tabulis attentio acuretetur. Actas diu et fis ludis

mare fisici est inseribuNasudoid quatuor sunt species, quos Curules Aed ira munere publico eurant.Megalesig,moenis Megale disgeonsecrati, quos Graecia appellant. Fune, fis ludi Mes.ad retinedum populd instituti, dum popa funeri deere Fune, ta in honorem patricii uiri plene instruitur.plebei. o pro se breulis te plebis aeduntur Apollinares, Apollini eoncrati. In sera plebeina ducar pons solebant,dextra Liberi, istia eius deleui Apolli ludi fiebantiunde Terentius in Andria ait, nues

laniam simulauit quo me tectum se esse uoluit, ne agnitus pallia cogeretur in besa rum dire. seu ob fingularem sepientia qua te per senactus muniturii plurim6 sociis imit Huius eni uirtutis erat re comianimi fima decipientia ingenise. Nonnali sthaec incolas,seut cavi vixi Locros vastiatos fuisse comemorant. Achillis,N Neoptole, ctus rei pione diademata habentiquauig regalia seeptra nunquatenuerint: iug araumentigbatio rasis inducitur , una es resigna Graeciae iuuentute ad perenda re Troianis bella secramenta eEiurationis inierunt,nee unqua sub Agamenis nonis impio suerunt. micis finibus eandidus uestitua in ducitur,d is antiqssimus iuisse memoratur. Adole dentibus dis elor attribuitur. rei comici amictu exiguo conrepuntur,paupertatis antiquc gratia tu et quo expeditiores aganti parasiti cti intortis palliis ueniunt.Lmto uestitus candi si aerumnosci, soletus purpureue,diuitit paupi, phtridens datur imilitiae amus purpureamuellae habitus peregrinus inducitur.Leno pallio uarii coloris utitur. retrici Oh auaritiam luteum datur. Armata dicta sunt ab eo,* trethfitiaret Armis quae res absentea luxuria instituta es .Eade in luctuos p. tasonis in euriam sui p ne mentiam senifieant. Ansaea quo pin uena in terra sternuntur,m pictus ornatus erat ex Attali ea regia Roma usqr perlatu sy qbus si paria aetax posterior Spatii araepilaest autem minorum uesumi quo3 populo obsistit,dsi fibulaream geomutantianniuerbia histriones promin niuet tiabant Cantiea uero teperabantur modiar S a poeta, sed a Naperito artis muscae fictas.Nma enim omnia iisdem modis Cantua in unci eantico agebantur sed sepe mutati .ut se Sant qtres numeros in eo moediis ponunt,qui tres cotinent muta

tos modos cantici illius. Qui huiusmodi modos seriebdidit, nomen in principio fibulae resediptoris, caesoris superponebant.huiusmodi adeo earmina ad tibia fiebant ut his auditia multi ex populo arte disterent qua fibula acturis eniri essent,q omnino spectatoribus ipsa antecedena titulus Druntiaretur. Atebantur asit tibi a paritas aut imparibuq ae Tibuderitis,aut finis rig.Dextrae aute tibiae sua pranitate seriam dextricomoediae dictione*nuntiabant.Sinistri S serranae arasti, re sint,onis imitate laeum in edim,dia ostendebant. vhi assi dextra stre leo, gesnistra acta fibula inseribebatur,m stimiotiae grauita, ram ingtes denuntiabantur.

19쪽

GRAMMATICI IRAEFATIO IN ANDRIAM TERENTIL. Omoedia Andri cum palliata sit, de lora nomes lacteolt.3t a Menadro prius, Se nunc ab ipso Te

uereor nequid Andria apportet mali & hoe commune uocabulum est rei Graeca. 8c in La, tina lingua. e maiori ex parte motoria ticol et* actus amatorum adolescentium,&patrum piorum Sun ibi callidi serui astutae ancillae seueri sines, adolestentulae laberas . In hae primae partes senis Simonis sunt, sicundae Daui, tertiae Chremetis,fle deinceps reliquorsi. Prologus in hae acer inducitur, e in aduersarios non mediocriter exaspera tute sed tamen id subtilitet, ut omnia lacissitus latere uideatur, aedicere.Hie protatis subtilis,epita sis tumultuose, catastroxhe pene traeicaede tamen repente ex his turbis in tranquillum peruenit. Haec prima acta est ludis Megales bus M. Fuluio aedile,ec M. Glabrione.o . Minutio Valerio Cutula s. Egerunt L. Attilius Latinus praenestinus, de L. Ambivius Turpio. Modos sedit Fsaretis Claudii filius tibiis patibus. dextris fle sinistris de e tota Graeca,edita M Marcesso de Sulpitio Coss.pronuntiata 3 est Andria Terentii ob inmanitti adhuc nomen Poetae,ec minoris apud populum anthoritatis, ac meriti.oeuerbiis autheticis lepide distincta esti resue cessu spectata prospero hortamento poetae itiit ad alias e5 scribendas. Initium autem di ammia, med j&mos, id est aduentitiam personam recepit Sosiae propter euoluendam argumenti obiciaritatem. persona autem prolatica ea intelli, pitur,quae semel inducta in principio fibulae in nullis drino ceps fibulae parthus adhibetur. notandum sane puella hrum liberalium nullam orationem in prostenso induci in comoedia palliata, praeter inuocationem Iunonis Lucinae:

aere ipse quoi post scenam fieri soleti Auetu MEN TUN RIvs D Tubi NAANDAM' Hiemes Atticus pater p)Quheae philumen hi eum ex his duabus se pasibulam perdidisse El, i ta crederet relictam Athenis,nec uisem postea

multo temporeetanquam unicam sibi putabat philumenam quam Charinus adolescens Atheniensia adaiamabat unie , ae s bipetebat uxorem .sed pater eam Paphioto euidam simonis filio ultio desponderati qui pamphiluae'ntra serorem rufidis, ac peregrinam tum creditam, Pasibulam iupradictam alteram Chremetis filiam sub no mine Glucetii latenter se amauit,ut ex ea filium iusterus et inhio patre quare intellectaeommotus Simo pater pam phii dum per filias nuptias tentat animum Pamphili, mulisti, doli, a Dauci ipse deluditur seruo, periculam Charin , SEPamphili motus error in fibula, arii ad eum finem ductus est dum Athenas ueniens Andi ius quidam Critorem ape inisse nodum fibulae Eluat per quem a nita Pasbula recipitur a parentibus,re traditur pamphilo amantii philum

nauero Charin I despodetur.& traditur exoptanti. Perspecto argumeto scire oehemu hanc esse uirtutem poetic'm, ut a nouissimis argumenti rebus incipiens initium fibulae, Ee o minem nor tuae reddat spmeiat ribum author , prae sentem sibi exhibeat ubi finis est Ebule hunc enim ordine Norculum poeticae artis,uel uirtutis non modo seeuti sunt Trallici,comicim autere ised Homerus etiam re rellius tenuerunt. Diuisionem adtitiam in Latinis Ebulis interno, heredissere eq.caussam iamdudum demonstrauimus. Unde autem. aut quo modo,quam uirum mere, tamen intelligi distinguimponant.est permo retium diceret principio diresuest nullam pertonam egressam quinquies, ultra exire posse. Sed illa replerans decipimur, et personam eum tametit,

egressam lasso putamus: ae nihilominus in prosemio laiseres loquendi tempus edipectat. Est igitur attente animadis uertendum,ubsita quando scena uaeua stab omnibus planis ut an ea chorus,uel tibicen auditi possit. quod quum uiderimus,ihi actum esse finitum debemus agnostrae. finis dit tape lectorem id,*persona in super oti scena desinetis, ec in prodit ma incipiens loqui no intelligitur inpressat quod

ipsam edi perientes statim duudicant de rerum ac tepork qualitate pol eam fieri ut re sit inpressa ae egresta,qua praue credimus cie proi enio non recessisse posse autem quinto egredi personam,non se necesse esse dicimus e ut appareat ultra

exire non posse in Tragoedia Ee parcius exire de Elete pati tersae licere. Primus actus in Andita narratione Simonis apud Sosiam continet argumentii quod populus hae occaessione perdiscit mox querelam apud se Daui de domino, ae eiusdem cum domino uerba, fleturius eiusdem serui deliberationem quid rerum perat. Secundi actus haee sunt Chami uerba primo cum Bima fit uo,ec post chipso Pamphi, lode nuptiis Pamphili firmo cupatre dolo consentientis inruotias. Birrie Dethai Daui cassida oratio aduersum senem. Tertio ad ui haec attribuuntur. Mys discum obstetrice

eos loqui Dauo,ae Simone audietibus patius Glvereii suis spectu seni Be Dotii apud eum fraudulenta serta ocinatior Simonis uerba est Chremete de nuptiis i Daui perturbatio ae Pamphili. Z Quartum acte pertim intelligimus. prina Charini uerba sunt indignantis uelut fidem sibi non serua, tam a paphiloitus Mysdirum uerba apud par hilst, eiusdem*questus iDaui administatio doli aduersi,v Chremetem Tinquinto actu Simonis N Chreta etis plope iureiudisputatio iii detectio fit a vitti Dauistum indignata o patris aduersus Uigitum Critonis interuentus Re per est eopritis rebus in

tranquillo res acta,ducentibus uxores quas concupiuerant

pamphilo fle Charino. Illud non comouere nos debet, vin horsi aedium distinctione uidentur de prostenio non di, hae Apellanae quaedam sed tenere debemus, ideo Terentium uicinitatis mentione ficisse in principio, ut modire receptu 3c adesseri abesse per lanam intestigamus. nihil ergo steus fictum est ab antiquis, qui ad hunc modum Terenistianas fibulas diuiserunt.

Senatorio bonarum literasvastantissimo. Sp.D.

um inter uarias, multiplicesq interpretatioes

nostraad uir literarem honarum gloria conspis euei laecessivo, tumultuarios studio in sistitia dicta Teren . interpretatiunculae non nihil conficissem usiquae multis strent aliquantum adiumentosquisbus interpretum facilis copia non est aut quia pa operie primuntur us3 eoiut pure nassa, emporias bonariam literare adire non possint aut quia non setis stabilia ieeerunt unda stertaint facile uiros praues,ac literatos capere ualeati qui tantam indignitatem iubire no sustinenti ut ad struet tam ita semiliarem descendant ut etiam minutissima quaeqi ante iuuenum oculos ponantiquorum distendi repiditatem mustratus quantum mihi per ficultatem licuit minima quaeqr institem prodidithaud indignum ratusi s nee ipse, quidem partieulas quae plurimam plerun* ignoratae asserunt struis ea rae,ae intellectui difficultatem) intactas pretermitterem Quem quidem laborem lateori aequidem e remo iuuene aliquanto in clod rinis prouectiorem dianum ess sed tamenon adeo scinge pro pressis minime eontemnendum. Cum inquam eidem sueubrationi numero, ueluti si stigium retremamqi manum admouiste stamictat fieri selet aliquem iahi necessitudinem itinctu in ipse statim tui ita dira uestibu, io conuenire: Dehementer quidem motus Cati iure constilli uerbis i tuto de iuris cristine dicentis:euius; res potentissa

20쪽

mam partemptincipium esse.& eum in sero eausas ditentiabus nefas ut sit diram es e uideatur ulla prelatione facta iudici rem ediponere quanto magis interpretatione promittetibus inconueniens si futurum omissis initiis,at ilotis ut se dica manibus protinus materia interpretatiois tractare. Nam mi ipse inquit praelationes apse libentius ne s adiectionem propositae materiae perducunt de cum eo uenerimus: eius euidentiore prestat intellectum. Et eum in magno meoM amicoae numero diu quaerita emi quasna potissimuhoc tepore compellendus egeterande tui ipsius,uir releberis rime,mihi incessit recordatiorqua huiusmodi mete coepi uolutare. Quid radiu fluitana in uarias distraheris sententias ut eum tua epistola alloquerise quem conueniendum quae,ris nescis iuru illom senatotium literarsi bonam amatorem

praecipuum te sua sponte in suam beneuolentiam recepisset tibi honestissimum in sua gratia praehoisse loeum: idqi iaspadeolut si tibi,suas fi miliariter urida praestiterit et te ipsum tapenumero ad epulas uocans:non comessationis,copolaestionisve gratia ut et ei loquuntur sed melius ut nostrita Quatsi tini eauia conuictus,stu maius renuiuendi. antiantem suauitaue suauitatis,utilitatissasserant eiusmodi literata mulatas n5tis utilia facile dici potest Nam Ciceroni sententia id ad beate uiuentatisque dum pertinere putandum este cuius ad Paetum uerba stantiasserant Sed mehe e mi pete extra laetam recinyra re ara A pyrtin Iaterata re ad Deate uiuendum arbitror) rit ess Miris hinnia iucundis eo uiuia amaritis tot uiuas I Essenim aviturum ustaei nihil ad beate u muti araomodatius mec adia uoluptatem resero, sed ad comisare uitae. aloe uictu Tentissionemur animoroi maxime sermone efficiturium diat qui est in conuiuiis dulcissimustot sapientius nostri Aeram illi rei, memes, aut in re uiae vitaeSpotationesi aut coco nationes inos conuiuia tum maxime simul uiuetur. haec ille.Et prosecto ut interim a regita tione mea ad te ipsum sermone uerta uir pereelebris, tua

iveus eouiuia mihi eo tum simillima uidentu'quae Athenis Taub/ . rus philosophus sibi manetioribus sectatombus celebrare sorem sebah.Na esi domus sua eos uocaretesnee omnino ut dicitura immunes stori had uenireti hoe est qiuod uulgo dici siletane omnino uenirent manibus vacuis fac fine portioneaeonisiectabant singuli ad coenulam: non cupedias cibore i. cibi lautiores sed aetutias question3. Unusquiso enim comen, tus paratuspihat quod quaereret Eratqi initium loquendi

edundi finia.quaerebantur autem non erasia,ne reuerenadaised qualia MNarro ex saturis Menippaeis in renuiuiis qQui fer rensa putat. Censet enim sermones ad tempus esse habenis mones i dos insi super rebus anxiis aut tortuosae sed iucundos atqc5uiuiis inuitaNIesere cum quadam illecebra de uoluptate utilese re habendi quibus inaenium nostrd uenustius fiat,ae amoenius. Eius gesint reris tua,uir docta ime,sens esse eonuiuia in quibus nihil a nobis ultro.eliram dici soletinis quo reddatur penae uenustius,at,3 ornatius.vbi eri edundi finis sectus est: statim librum alique attipis rerenditissimus.' inuentu rarissim fi Siquid enim alieunde noui aduedaci est, necurate percunt Urbiubi naequaue in officina uenderetur: tunc enim raptim nulla pecunias hahita ratione quanticu leonstare debeat, afferti tibi iubesiae eiu eopiam fieri id re ipsa cedoctus Io, quomqui tua in me beneuolentia,tu i beneficio libros aliqudis abstra fissimo luerisiva. tumultuariatplectone p utri Homeri menim Iliadem tuo munere lectrandam sumeonia utus ut caetera omittam uolumina minias inuento rara quae tua prolixa,beneficam natura mihi familiaria editite Q idq runt. Nem haec sola in me es liberalitati usu c quae non parmiscet ui est laetendar sed etiam auariti tenacitatisve uinculis mi,

rima st ni me irretitus quq uirales hominum animos esserimnatiquauaratia latentium inda atrix lucrat 3 emmani sest ori dae auid igima uorno,nee habendi fructu filix sed quaerendi rapi itate miserrimasqua tonstrictus Crassus audi sitibundus aurii

labit in suam pernice ipse et nequaqilla districtus memnias mihi beniane obtusist adstonem ueri inici more i ne te abundante ullo modo me egere sistinerem: quod mihi

gratu accidetit ipse tum mihi testistoetipletissimus. Maato etenim opere gratulari mihi soleo:ae ipse tantillus uiro tanto sum iucundu alid ex animi sententia: qui tametsi etauitate idipnitatem polletitam e laudd meaφ si modo ullae me sint suopte ingenio motus nitidassimus praeco egerin dedi gnetur. Gloriosum enim est ut Hector ille Neviatus dice hat claudati S a laudato uiro. Hue accedit te non modo iuris uitiusqA pontificii Se caesarei studiis teneri: sed et philosophiaei mulinquit Cicero) tota fruet sera fle fructuo irre ulla pars eius inculta ac deserta est.lpse enim mathemati ei diseiplinis ut graeci ent an leti tui neruos intedisegnomonicam geometriam a tithmeticatastronomiamrcaeteraspid genua disciplinas relegens. a quihus,qui sunt penitus aliem ut Taurus super Puthaeora dicere selebat)repete nimis ac pedibus illatis ad alias artes pernoscendas nequicu diuertunt quod proculdubio tibi improperari non poterite qui adeo eum dicendi genere serens quietum si aequabile dicedi ae os coniungis ut mihi alter Demetrius Theophrasti Debet d: scipulus exprimi iudearis.ut enim philosophic fuit studio ea sese,sus: periter re dicendii se tu quos inter priuato parieterum se ii di dicundiam acri stodio alis e qua sis uturus in omni cautarum glie se generer modo serensi modo deliberativo ita, s quando tu quois opus est.demonstrativo. Quaecum omnia aduertitaret ad * 3c aeqhoe apud me certaminis aliquid resiquum eratim et ne ori tale connisi ut tanti uiri auribus ineptiosis meis obstrepete. Quod iungi re dubium mech reuoluereminenit in mente tuam sua inata mansuetudo squamaximopere fretos et animum ad se misbendum appuli futurum ratus ut scripta nostra nihil mole,stiae essent tuae dignitati allatura. Quae spes ne me fallaniae, hementer rogo: ut hac ipsa in re eum te mihi praebeas: s mihi semper ex quo me in tuam gratiam insnuasti eognitus egetanto in postremis a tua humanitate etiam, a tepetia flapitansi ut de instituta in me bene nolentia nihil remittas: sed potius quoad eius fieri poterit)construes Eueasi alas. hoe existimans quantum ad me attinebamus to me toto tuae honestati defuturum Naseae meam a ut coepisti.

Capella uiro multig laudibus efferendo .P. D. Aepe A stultfipstabilis uir sapientiae mecum eogitauictae quo de tua ipsus pristantia reserente fima cognou quaenam mihi ratio ineunda miram ii retini tua mihi gratia inuoad eius fieri possietbeonciliaremetanta enim seriendi reeti laederis, latietatis 3

eoeundae tenebar rapiditatet ut aliter pacatum quietum no possem animum meum efficeremisi me quibusvis ratio, rebus in tuam beneuolentiam insinuarem.propterea egispe deliberarem non nihil ad te litetarum darer cicentiebat tua ipsus mirabilis eruditio et quae me prorsus a scribendo euocabat.se enim mecum uolutabam ouid sui rem Minera sis uam eseis luxius quem conueniendum duri habere ratio. nem putas neutrum tam egregium ire stilaus tuis quos , literis soles obtundere unum esse errai Be quidem ueheme ter.is enim uir est admodum literatum bonatum studiosi a qui earum hauriendarum causa singula bonarci diseiplin Memporia transalpina frequenta uitiam excoluit dilicientigia me.In quibus aetatis tuae florentis decennium consti mpst. non quidem ut multi errabundus e sed dies, nocte i studio, rum excubias ebrans auisissime. Omnes initi per madii, ma fama interpretes italos tam in humanis artibuq qin iis, ria uir usq Scultate usis adeo coluit disti sq, aequissimis an ibus usus estut iuris utriti di repontificii Mevisurei preses, tardianissimul euastriti ne ea uelocitate qua eomplureseernere est, ea temporis ivturnitates ut eum inrit pruis dentia mirabilem potuerit eloquentiam eoniungere. os prosecto adeo abunde cumulates ficit: ut eius sermone a

SEARCH

MENU NAVIGATION