Vita, et antiqua monimenta Sancti Pardi episcopi, et confessoris in cathedrali templo Larinensi quiescentis, commentario et animadversionibus criticis illustrata a' Ioanne Baptista Pollidoro in iis agitur etiam de SS. Primiano, Firmiano, et Casto ...

41쪽

a DE S. PARDO EPISc. , ET CONPES.hus fidem habemus) S. Cornelio Romano Pontifice illum Romam accessisse prodit: qui unicus ejus nominis, in serie Summorum Pontificum , secundum recentium Criticorum supputationem anno Domini CCLII. Christianae praesidebat Ecclesiae. Pompeius Sarnelius, vigiliensis Episcopus in Chronologia Episcoporum, & Archiepiscoporum Siponti in S. Leone , quem quartum Sipontinorum Episcopum appellat: traditque mortem obiisse Septimo, ac vigesimo Episcopatus anno, Christi vero CCHui. Cajo Romano Pontifice, pag. 27. iis temporibus S. Pardum florui me memorat. Godefridus Hen schenius Tom. 6. .Sanctorum Maii in notis ad citatum Rad n. pag. 37 t. liti. F. Insertum inquit) bis erat nomen Cornelij, qui unicus fuit Pontifex Max.

anno CCL i. sed multo ferius iidetur Pardus fixi si e saeculo v. aut vi. Philippus Ferrarius in notis ad suum Martyrologium die xxvi Maii . Sancti Barbati Episcopi Beneveniani tempestate S. Pardum, vixisse feribit . Eum

autem anno Domini DCLxiii. electum Antistitem, anno demum ejusdem seculi Lxxxii. vivere desisse, undee mo Kal. MariiI d nativitatesua octogesimo : Antiquus vitae Scriptor Cap. m. num. IO. apud Bollandum, & Beneventanae Ecclesiae antiqua monimenta commemorant. II. Ferrarii sententiam veram arbitror. Enim ve ro , si S. Pardus exeunte seculo vi. Natus dicatur ,

Romamque Episcopus accessisse , Honorio I. Romano Pontifice, qui ab anno Christi 6a6. ad 6 o. Ecclesiam rexit, in primam partem aetatis S. Barbati revera in-eidet . Non enim tunc florenti S. Episcopus erat aetate, sed Senio, & valeIudine fatigatus, ut prodit in ejus vita Rad Dynus num. 6. Quum autem postea in Ecclesiis a se Luceriae construetis Deo servisse tempora plura, Rin cellula inibi constructa per plures annos degisse: σ-

flictum

42쪽

DE S. PARDO EPIs C. , ET CONPES. 2Isictam denique multis pigiliis, o inediis, simulque or

tionibus animam Deo reddidisse, in eadem vita legamus, narratis probe respondebit assertum, si Pardum in extrema senectute constitutum , sub annum Domini 6So. ad Christum migrasse asseratur . Haec illius aetas caepta ab sexto exeunte seculo , colla ret etiam conjecturae Hensichenii. Neque solum memorata in Vita S. Par di ante mortem acta, verum etiam, quae post felicem ejus obitum accidisse narrantur, exactae historiae , ac designatis temporibus recte congruunt . Quod tamenta minime accidet, si Pardum medio exeunte tertio Ecclesiae seculo floruisse prodatur. Quando saeviens in Christianos Romanorum Imperatorum insectatio, nec passa esset, duas in Loceriae Suburbano aedificari mirae magnitudinis Ecclesias haerentes muro Civitatis: nec tamdiu S. Episcopum cum sociis tuto, pacateque Religiosam , ac solitariam vitam agere. Res enim sunt hujus modi , quae gaudentem publica pace Christianum Populum aperte indicant : nec florentem modo in Apulia Christianam Religionem , sed , & externum , publicumque Christianarum Urbium splendorem in dies auctum patefaciunt. Anno autem Christi 663. Quo Constans Imperaror, multiplici, malorum genere , Apu liam, & Luceriam amixit, S. Pardum jam pridem vita cessisse , ipsitus vitae narratio perspicule ostendit. Ru ampaulo post , ut res ipsa sat clarior, potissime expendemus , aliisque veterum Scriptorum testimoisiis confirmabimus.

III. Assertam a nobis Conjecturam de S. Paria aetate magis , magisque comprobat testimonium Petri Ra Zani Episcopi Luceriensis , a Sixto iv. Pontifice Maximo ad eam dignitatem evecti, pietate, doctrina, &eruditione clarissimi . Is enim in sermone de S. Par.

43쪽

u6 DE S. PARDO EPIs C., ET CONPE s. do Episeopo, quem Luceriae ad Populum habuit, eum circa tempora F. Gregorii Muni Papae vixisse narrat. S. Gregorius cognomento Magnus , anno Christi quingentesimo nonagessimo Catholicae Praeseruis Ecclesiae, duodecim post annos, & menses sex Summo Pontificatu, & vita decessit. S. Pardum vero sub annum quingentesimum septuagesimum natum conijcimus , mortuum autem circa annum sequentis seculi quinquagesi

mum ,

IV. Quod autem hujus loci caput est, nunquam Cornelium , neque aliud nomen Romani Pontificis in Vita S. Purdi Radoynum memorasse , inde licet argu egre , quod alia illius Vita brevior , & antiquior, quam

fere ad verbum in suum verbosium Commentarius transtulit, nullum Summi Pontificis nomen exprimit.

Quod potissime videre licet ex Codice Ms. Bibliothecae Vaticanae signato numero S 8sq. Quem olim descriptum suisis ex pervetusto Volumine Canusinae Ecclesiae S. Sabini in Apulia , cura Guillelmi Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalis Sirleti Bibliothecari j, ejusdem Bibliothecae Memorialis index nunciat. Ipsemet Cod ex Bovi-nensis , qui instar est Authographi , non obscura additamenti recentiori manu si isti in intermedio relicto spatio praesert indicia. Praeterea varium, &inconstans Scriptorum assertum de aetate S. Pardi id ipsum comprobat is Si enim expressam temporis notam , quo ille vixit, in actis ejus reperissent eadem sulti , conjecturis , di argumentis ducti non essent, ut rem obscurari assequerentur. Ipsemet Radoynus aperte indicat nomen Cornelii narrationi suae inepte , ac importune fu i me a Rfixum . Habet enim Cap. v. Hen=t Romam cum magno maerore ad Apostolicum , qui illis Lebus praeerati lar Cathedrae : quem imo Renerabilis Papa Corneliur

44쪽

Ds S. PARDO Epis C. ET CONPEs. 27 eum Clericii fuit honorifice suscipiens se. & Cap. v I. Cum Iusta magno retulit in auribus Summi Pontificis , ut eonsuleret et Beatus Papa Cornelius quid indefaeeret de suo Episcopatu . Extraneum additamentum facile agnovit Hen schenius in Notis ad Radoynum: proinde de suo loquens Codice, prudenter lectorem monuit Insertum bis erat nomen Cornetii.

CAPUT III.

Plures sedes Episcopales in Pu cnnes. Ignota est illa, cui S. PARDUs praefuit. Locus Radorni de Patri

S. PARDI in examen Pocatur.

I. Uboscura etiam Episcopalis est Sedes, quam S. Par- dus vivens obtinuit, Vita brevior, & antiquior: Bea tus Pardus Episcopus merito virtutum Deo acceptus, dum in Peloponneso Gregemsuum verbo, o exemplo fructificando pasceris: M S. Cod ex Bibliothecae Vaticanae signatus numero S 8Sq. sol. ira. in ipso titulo indicat: De Vita S. Pardi Episcopi, qui fuit Episcopus de Civitate Peloponnesi , ct in exordio, Beatus Pardus relicta Ecclesia Peloponnen eregrinando venit Romam: Radoynus vero Levita Larinensis in vita ejusdem num. I. Hic autem praedictus Pontifex venerandus Pardus fuit de CivitaIe Polison-nes : de ignota Urbe Peloponnes , cui S. Pardus Epis, copus praefuit, aperte loquitur primus Auctor . Urbem Patriam fgnificare videtur Radoynus, uterque de eodem loco recte intelligi potest , licet qualis ille fuerit , Omnino lateat nam per ea tempora, quibus Pardus vixit, a Ciero, & Populo sere e Civibus eligebantur Episcopi. Forta se non aliam, quam primi ScriptorisAnonymi suit mens Rodayni: sed eam infeliciter, & minus aptis verbis expressit. Da II. At

45쪽

28 DE S. PARDO EpisC., ET CONPEs. II. At vero licet certar Urbis, quam S. Episeopus rexit notitia careamus , quum tres in Peloponnesio Episcopatus fuisse , nimirum Damalorum, Arpi , ac Mo-nembasiae, silve Te marussae, ex antiquis monimentis liqueat, in illorum aliquo S. Purdum sedem habui sse necesse est. Quo hoc assertum fulcitur vetus monimentum, paulo post capite iv. indicabimus. In sua Dioecesi Episcopale obeundo ministerium S. Pardum pirtutum meritis Deo acceptum micui sse: tum verbo , ct exemplo creditas sibi oves pascendo Pastoralis vigilantiae fructus retulisse , primigeniae ipsius Vitae Auctor memorat. Haec tamen in suo subinde opusculo Radonus Levita Larinas

non expressit. Minus accurate antiquiorem Scriptorem compilans, ac susceptum argumentum tractans.

Caussa discessur e Diarces, es aeremur ad Romanum Pomtificem Veritur . Romano Pontifice cum Concilio υ-

probante , S. PARDus viscopatu se abdicat. Novum Episcopum deligendi facultas civibus is a. Peloponne a Romano Patriarcha tui subjectus. Hus Metropo- ilia Archiepiseopus Corinthi. Ad Archiepiscopum TheV-falonicensem , tamquam ricariam Roman Pontificis spectabat Episeopos, ct Metropol Ianos in Leloponne eonfirmare , ct ordinar , jubere. I. Aussa discessus S. Pardi a sua Dioecesi in Pelopon-

. I neso, eodem Radono te ste , post antiquiorem Scriptorem Vitae, suere pravi Populorum mores in malo obfirmati, omnem ejus curam respuentes, & medClam . Qui praeterea egrὰ ferentes suam prcdicationem , nequitiest, ct eum dedecore exsulerant eum a suo Episcopatu ,

46쪽

patu; Ob id S. Pardus et Cum aliquantIs Curicis venit Romam ad Apostolicum, qui illis diebus praeerat lassus GIhedrae. Quod quidem, ut ratione motus valida , ita etiam ex disciplina Ecclesiae Purdus praestitit . Episcopi enim e sua Dioecesi expulsio sacta ab iniquo Populo ,

quum it majoribus esset ea s, ad Pontificem maximum ex Sacrorum Canonum praescripto deserri debebat. Prae. terea Illyricum , cui suberat Peloponnesius, vel post divi iam a Constantino Magno Romanum Imperium, RO, mano Pontifici paruit: quia pars Patriarchatus Occidentalis erat, & ex majoribus Dioecesibus una , quas Con cilium Arelatense immediate Romano Pontifici subjectas agnovit. De re ipsa perspicuum testimonium habemus Nili Doxo patrii Scriptoris Graeci in Notitia Patriarcha-Iuum, edita, a Schel est ratio num. X ix. appendicis veterum monimentorum ad opus Geographicum antiquitatis Ecclesiasticae illustratae tom. a. pag. aa. ArchiepiscOpus Corynthi totius Peloponnesii erat Metropolita : cui septem Episcopatus suberant, nimirum Damalorum , Ar

thi , Laveret, Marnae, ut videre licet ex antiquo Scriptore Anonymo de ordine raronorum Metropolitanorumnum. XXV l. citati operis Schelestratii,&apud Goarium

ad calcem Godini Historiae Bygantinae pag. qO6. Ipsum Archiepiscopum memorata de causa., Metropoliticum Pallium a Romano Pontifice accipere consuevisse cum potestate praesidendi Peloponneso, liquet ex S. Gregorio Papa I. cognomine Magno in lib. iv. Epist. 36. Obsistente nullo Illyricum Romano Patriarcha tui subsuit ad Leonem Isauricum Imperatorem Iconoctastam : qui indigne serens invictam constantiam Gregorii l I.&Gregorii III. Summorum Pontificum pro de sensione cultus Sacrarum

Imaginum, Illyricum , Siciliam, & Calabriam a Patriarchatu

47쪽

DE S. PARDO EPIs C. , ET CONPES.chatu Romano avulsit, ut notat Thomasinus Disciplin. Ecclesiast. par. I. lib. I. Cap. XVm. num. 6.1 I. Honorifice a Pontifice Romano Pardus exceptus postquam casus, ct gesta suarum ovium cum luctu magno eidem retulisset, Pontifex, quid facto opus esset, respondere prudenter distulit Auditis subinde Osibtis suis Romam profecti: qui bellaina feritate deposita , pravique facti paenitenter, Dum reposcebant os uis , recusavit Pardus illis morem gerere: Qui enio ,qvaletudine fatigabatur . Tum Summi Font eis, ct Sancti Coneilii roboratus consilio , licentiam dedit eis alium intronizandi in sua Sede, ut se sesulis Summi Pontificis adiunctum in Urbe

linquerent commansurum.

III. In hoc facti genere non eximiam tantum prudentiam , verum etiam Christianam humilitatem , &charitatem S. Pardus ostendit; Quamvis enim mutatos se animo profiterentur, qui tam graviter ipsum offenderant , senilem tamen xtatem, affectumque morbis corpus ipse cogitans , eam se Grasi curam conferre non polle intelligebat, quam oves pravis rivus pertinaci miὸ inhaerentes tunc maxime exigebant. Quibus extirpandis , alterius validioris, ae improbis agon invisi Episcopi operam magis illi pro suturam sapientissime censuit. Didicerat squidem experimento , impensa cura , & vigilantia sua exacerbari potius , quam sanari morbos corrupti populi: id Iaso comprobans, quod jampridem S. Augustinus in lib. II. contra Cresconium Cap. κ i. docuit simul atque laudavit: Neque enim Disopi propter nos sinus , sed propter eos , quibus verbum, ἐπ Sacramentum Dominicum miniseramus ; ac per hoc, ut eorum sine sandalo gubernandorum sese necessitas tulerit, ita , vel esse , vel non esse debemus, quod non propter nos, sed propter alios famur. Denique nonnulli fani Ia humilitate prae iii Viri

48쪽

riri propter gurdam in se ossendicula , galbus piὸ , religiosὸque movebantur , Episcopatur ossicium non solum sine

eulsa , verum etiam cum laude posuerunt.

IV. Quod ait Uitat Scriptor : Summi Pontificis, Sancti Concilii judicio, Pardi propositum comprobatum

fuisse : meminisse primum lectorem volumus ex CanOne V. primae Nicaeniae Synodi bis quotannis Romae Provincialium Episeoporum Concilia, haberi consuevisse, in quibus emergentes Episcoporum, & Ecclesiarum cauissae cognoscebantur , ne quid in illis absurdum esset, aut error, ut constat ex Epistola xv. alias iv. S. Leonis Papae I. ad universos uiscopos Siciliae . Ac de eodem servando more praecipuae occurrunt Ieges in Codice Canonum, & Constitutorum Ecclesiasticorum Apostolicae Se dis , qui uti fuit S. Romanae Ecclesiue S S. Innocentio I., Zosimo , Leone Magno, & Successoribus Pontificibus

Maximis cap. I. tit. a. n. 9.&cap. 37. n. a Q.

U. Ad ipsium vero Concilium delata est a Pontifice Maximo caulia dimittendi Episcopatus cognitio, quia, ut animadvertit Thomas inus Part. D. lib. D. cap. LII. De Resignatione , ct e sone EpiscopaIuum ab anno Chri- si quingentesmo ad octingentesimum; num. UN. Nondum, vel .u , vel Canonicis insilutis pindicatum eras uni iummo Poni ei potesatem Episcosos ab Rendi a Mero Beelein rum nexu , ac conjugio ; Et num. XIV. ejusdem Capitis : Crimen sinquit ) aegritude desperata, Grsis intractabilis pertinacia , ejusmodi erant eaus , quibus Canonica cessio condonaretur. Sed immoderatior secessisi pii, S contemplationis amor viror quandoque Sancti mos incessebat , es praeter Canonum normam transversos agebat . Ad Papam aliquando , non semper , sae Imperatorem, ad Patriarebas confugiebant, ad Metropolita-nol , nulla certa, ct quae tibique servare ur forma. Ac si dieσι ,

49쪽

dicas , disciplinam Ecclesiae in si modi rebus , in Lersingulor magir magi ue elimatam fuisse , necdum ad um-guem perpoliIam VI. Electum porro a Civibus suisse alium Episcopum , qui in Peloponne Q loco Pardi gregem pasceret , in ejus Vita memoratur,de consecratione vero illius a Sum mo Pontifice Romae peracta , vel imperata , verbum nullum . Neque id mirum . Archiepiseopus si quidem Thesi, salonicensis Uicarius erat Papae in Illyrico, & ipse confirmabat electos Episcopos, ct Metropolitas: tum jubebat ordinare Consecrationem Episcoporum omnium ei reservarant Siricius ,& Damasius, ut notat Thomassinus par. I. lib. I. cap. I 8. n. q. Cui probe consonant, quae de re ipsia scribit S. Leo Magnus Pont Max. in EpistLv. ad Episto pos Metropolitanos Illyrici cap. I. & in Epist. xii. alias 8 . ad Anastasium Thessalonicensem Episcopum cap. 6.

Dimisso Episcopatu, S. Pardus permisse Romani Punt eis Apuliam petit, es apud Luceriam Vitam eremiticam eam fetis instruit. Hus ibidem acta expensa, ct illustrata . Disiliae Lucerinorum per illa tempora . Disciplina Ee-ele sica de ceria, s fixa Eremitarum Sede vigens in Patriarchatu Romano exacte servata a S. Pardo. I. D Ardui dimissi Episeopatus levatus onere : Ex-l petisti a Papa, ut narrat Rad OynUS nu. I. ut sibi locum annueret commanendi Apuliae . suo impetrato : quia Deum invenerat sum implendi desiderium , δε-dales etIam cum petitione attribuit. At ille compos rati essectus, stipatus magnis catervis, es Sanctissimis Turmis p nit Apuliam. Inveniemque ibi locum aptum fui desiderit , VsD-

50쪽

sueuit in Suburbano ostilentissimae Luceriae et auctor ipse aedificari porro S. Pardum eurasse memorat, mirae ma gnitudinis , pulchritudinis duas Beelsas Baerenter muro

Civitatii, in quibus, sinquit ) Deosersivit umpora plura : s ergo quoiparvissimam, es arctissimam cellula Πῖfleri praecepit et in qua per plures annos degens, o icturmultis vigiliis inediis,simulque orationibur Deo animam reddidit . Memorata piorum sociorum frequentia, quae cum Pardota Apuliam siuccessit, instituendae solitariae vitae caussa, multo clarius ostendit, id tertio excurrente Ecclesiae seculo . adhuc in Christinam Religionem saevientibus Romanorum Imperatoribus , fieri nequisse, sed designatis Uits S. Pardi temporibus probe congruere. NO ta subinde Apulis morum ejus Sanctitas: populorum in ipsum reverentia, Lucerinorum etiam pietas praecipua, & am uentia : florens denique tune maxime in insigni Urbe Christiana Religio, eorumdem Sacrorum aedificiorum constructionem facilem pauperi reddiderunt. II. Unam ex hisce Ecclesis a S. Rurdo exstructis eam fuisse , quae nunc Luceriae S. Maria de Spiea appellatur, eo in loco sita, ubi quondam Cereris assurgebat aedes , Cives memorant. Horum ductus testimonio idem prodit Seraphinus Montorius in Zodiaco Mariano, seu libro de Sacris Imaginibus B. Mariae Uirginis Dei Genitricis, in Neapolitano Regno Miraculorum Nomine claris, Signo xta. Stella VI. pag. Scribens tamen primis te oribus matri angustam ipsam Ecclesia in exstitisse, Vitae . . Par di adversatur antiquo Scriptori , qui aperte asserit, utramque a S. Episcopo aedificatam Ecclesiam mirae magnitudinis, ct pulctritudinis fuisse . 4

III. Quod ad divitias pertinet,quibus Luceria abundabat seculo Christi septimo , praeter Radoynum, alii antiqui Scriptores suppetunt, qui id testantur. Auctor E Anony