Vita, et antiqua monimenta Sancti Pardi episcopi, et confessoris in cathedrali templo Larinensi quiescentis, commentario et animadversionibus criticis illustrata a' Ioanne Baptista Pollidoro in iis agitur etiam de SS. Primiano, Firmiano, et Casto ...

61쪽

perpessi: it aut nulli spes Vita remaneret. Nam es vasa , ct eimelia Sanctarum Dei Ecclesiarum Imperiali jussu ,

Graecorum azaritia sublatasunt. Anastasiius Bibliothecarius in Vitaliano nunt. 77. Talem as Dionem posuit in P

suis , seu habitatoribus, vel poin oribus Provinciaruin Calabriae , Sicilia, Africae , Sardiniae per diagrasba , seu

capita , atque nauticationes per annos plurimos, quales

d secula numquam fuerunt. Sed, ct alta multa naudita perpessi sunt, ut aliqua spei Hic non remaneret. Sed reaacra vas, vel cimelia, fu utensilia Sanctarum Dei E eis aram auferens , nihil dimisit . Utrumque Scriptorem Calabriae nomine , non eam tantum extremae Italiae partem, quae Mari Insero, verum etiam illam, quae Mari supero abluitur, & ad Orientem vergit una cum universis aliis Regionibus, & Urbibus , quae tune Constantinopolitano Imperatori parebant, intellexi sis , exploratum est. De qua nominis Calabriae significatione latissima pro illustrandis illorum temporum rebus historicis, egregie disserit Eruditissimus Peregrinus in historia Principum Longobardorum lib. s. par. i. dissert. 6. De finibus Dueatus Beneveniani ad orientem , pag. 63. Rem ipsam siuo testimonio praeclare illustrat Paullus Diaconus. Historiarum, de quibus agimus , Scriptor gravissimus lib. a. cap. a I. Quintadecima Provincia es Apulis cum se riata φι Calabria intra quam ess regio talentina. Haec ab Oeeidente , vel Africo habet Samnium, ct Lucaniam olis vero ortu Adriatico Pelago itur . Hae habet Umbes satis opulentas Lueeriam, spontum, Canusium , Agerentiam, Brinisum , ct Tarentum, es in sini ro Italiae

62쪽

Luceriin obsidio, expugnatio, atque vasatio in rita S. Pardi narrata , aliorum selerum Hsoricorum Isimonio comprobatur,.illustratur. I. E capta a Constante Luceria Ioquens Ra-

I doynus, eam diruisse , incendio faedasse ,

illosque, qui per maturam sugam suae saluti non consuluere , captivos duxisse tradit . De re ipsa Auctor Vitae S. Barbati cap. r. n. 6. Opalentissimam Luceriam eum gravissimis praeliis exsit: Hurique omnibus praedonum direptis manibus,eam ad tum usque profrasit: Et Paullus Diaconus lib. I. cap. 7. Igitur eum Constans Augustus Tarentum venisset, egressus in Beneventanorum es invasit, omnesque penὸ, per quas venerat Longobardorum civitates eripit - Luceriam quoque opulentam Apuliae Civitatem exsugnatam fortius invadens diruit, ct solum inque profr vii. Incendii, quo in Luceriam Constantius saeviit, me meminit praecipua Lucerinorum Historia , itemque Scipio Ma Zetella in descriptione Regni Napolitani agens de Luceria in Capita nata, Provincia xiI. pag. ι79. Enunciatis rebus lucem , & pondus addit Lucerina Inscriptio olim affixa muro veteris Portae a Friderico II. Imperatorire construeta .

SAMNITUM . URBS . FUERAM. CONDAM . LUCERIA . ICLARA ET . BENEVENTANI . CONSORS . DITISSIMA . REGNI . DIRUIT . IRATUS . CONSTANTIUS . AT . FRIDERICUS . SURGERE . ME. IUSSIT. PULCRAM. FECITQUE . POTENTEM.

63쪽

Beneventum ab eodem Imperatore obsessum, ae frustristentatum . Urbs erat tune duis a . Cluaenam fuerunt ab dia d Principe illi tradita , ἐπ in Vita S. PARDI obscurὰ memorata Anno Chrisi DCLxii. hae auidisse ostenditur. Freceia aliter sentiens nota tur . Consantii ab Italia discessus parum exam dRadono Indicatas. I. v N enarranda Beneventana obsidione, parcon. sensius eorumdem veterum, ac finitimorum

Historicorum est cum Auctore Vitae S. Pardi. Eam siquidem ab Imperatore peractam esse quum Urbi praesideret Romualdus , Grimoaldi Longobardorum Regis filius , ipsemque tueretur cum paucis, ac validissimis Longobardis , Episcopo autem S. Barbato. Ejus Vitae Scriptor gravis , & diligens citato nuper capite prodit. Paullus Diaconus lib. S. cap. 7. Roinualdum adhuc juvenculum fuisse narrat. Unde magis magisque emicat in tanto discrimine impetratum a Deo optimo maximo adversius hostes per Sanctissimum Pastorem divinum auxilium. Quale ver5 obsidium fuerit , quod Radoyno teste , ab Romualdo Caesiar accepit, postquam se frustra laborare novisset in obsidione Beneventi, tum ex Paullo Diacono lib.S. cap. 8.tum etiam ex Auctore Vitae S. Barbati cap. a. n. Io. di- stimus fiuisse ipsus Romualdi Sororem, cui nomen Gis ;quae in Siciliam ab Imperatore deportata , ibidem diem clausit extremum, eodem Teste Paullo Diacono cit. lib. cap. 63. Utrique Historiae cohaeret Ioannes Monachus antiquus Author in lib. 3. Chronici Monasterii S. Vincen

64쪽

DE S. PARDO Ems C., ET CONPES. 67 Episcopis S. Neapolitanae Ecclesiae: quos clarissimus Muratorius in collectione Scriptorum rerum Italicarum edidit. II. Postremo quod AustorVit g S.Pardi,Urbem Beneventum olim ditissimam appellet, testimonio nititur ejuΩdem Petri Diaconi ; a quo in lib. a. c. ao. post memoratum

Samnium, Campaniam, & Apuliam: Et ipsa inquit

harum Provinetarum casus disisima Beneventus. Ex his comperimus, Anonymum, ac Radoynum cum S. Paria Vitam seriberent, Auctores ipsios prae oculis habuisse, ne quid temere, minusque exploratum sua narratione posteritati traderent. Quod sane & pretium illi, & fidem conciliat. Constantii Imperatoris in italiam accessus, Luceriae ruina , atque obsidio Beneventi in annum Christi Dc xii. incidunt , ut scite post alios viros criticos animadvertit Horatius Blancus in Eruditis Notis ad Paul- Ium Diaconum lib. I. cap. S. num. 28. p. 478. His enim peractis, Constantinum Neapolim adivisse, ac demum

Romam anno sequenti die quinta Mensis Iulii seria 4. Indiet. 6. Ex Anastasio Bibliothecario recte arguit Ioannes

Bollandus in Commentario praevio ad Vitam S. Barbati , f. II. n. 9. p. I 37. Proinde turpi errore laborat Freccia in lib. t. de Sub seudis, titulo de Provinciis, & Civitatibus Regni Neapolis n. 48.pag. 88. Luceriar casum in annum i l. I ius secuti xC viri. coniiciens,graviorique mendo Paullum

Diaconum, & Blondum Flavium absurdi asserti Testes

advocat.

III. Constantii ab Italia discessum post Beneventanam obsidionem parum diligenter narrat Radoynus. Benevento enim Neapolim Imperatorem concessisse scribit, tum maritimo itinere ad stos revertisse. Et tamen, nec

continenter, neque mari id egisse, sed Neapoli Romam prosectum , Roma Neapolim rediisse: inde vero terrem

65쪽

48 Dκ S. PARDO ENS C., ET CONPES. stri itinere in Siciliam navigasse, ubi mortem obiit, Paulinii Diaeoni , Anastasii Bibliothecarii . aliorumque veterum Historicorum testimonio discimus. Haec peccata facile Radoynus vitasset, si locum antiquioris Scriptoris Vitae S. Pardi aecurate lectum, fideliter expressisset. Habet enim scite. Neapolim Caesiar ingressu in os patiupos sines rediit. Quod ea etiam de causa notatum voluimus, ut clarius noscatur, utriusque Scriptoris narratio nem diversam esse, nec breviorem ex Radoyno sumptam compendio.

De Oppidi Lesinen orkIne Seriptores varii. Hera de rei a sententia veritur , es graviorum Auctorum tesimonio, ut in Zita S. Pardi narratur ; asseritur . I. Ppidi Lesinensis originem varia Scriptorum

sententia suboscuram reddit . Nonnulli pervetustum censent aedificium , constructum ex ruinis Hyrii: cujus apud Ptolomaeum, aliosque Geographos est mentio. Hoc tamen affertum minus probatur Alberto in descriptione Apuliae Dauniae, qnod Hyrtium alibi, remotiori in loco situm suerit . Petrus Raranus Lucerinus Episcopus , qui Ferdinando I. Aragoneo Neapolitanorum Rege floruit, in libro de Laudibus Luceriae prodit, initium sumsisse ab Incolis Lesinae Dalmaticae eo appulsis, Mpiscaturae operam dantibus: aqua, & nomen suscepisse . Raetano multi subinde adhaeserunt prς sertim vero I. C. Marinus Freccia in lib. I. De Sub udis Baronum in Regno Neapolis tit. de Provinciis , & Civitatibus Regni n. 48. Leander Albertus cit loc. pag. a FG. Paullus Merula in Cosmographiae lib. q. par. a. cap.2O. 2I. dc So. Ioannes

66쪽

DE S. PARDO EPISC., ET CONPER. Acines Bollandus in Commentario Historico de SN Episcopis Sabino , & Eunomio tom. a. ad diem s. Februarii nu. s. pag. 336. Et Ferdinandus Ughellus tom. 8. Italiae sacrae agens de Lesinensibus Episcopis . Iacobus Rugatus in distursu de origine Lesinae, Razani probat assertum. Narrat tamen secundum antiqua ut ipsie ait) Lyrnensium, di Lucerinorum monimenta et Piscatorum populationem in ea sis degentem septimo Christi seculo post dirutam Luceriam incrementum caepisse, confluentibus eodem Luceriensibus cum suo Episcopo , qui patriae urbis easum suga praevenerant 2 ac tunc primum sis ibis Deum manibus cinctum in modum fori alitii. Sed reverso cum suis Lu-eeriam Epistopo, S Saracenis Apuliam depopulantibus dispersis incolis, ac destructo fortalitio decrevisse: donee Norimannis florentibus, meliorem sortunam locus indeptus habitatoribus, & opibus rursus creverit, praecipuo etiam a Summo Pontifice impetrato Episcopo. II. Haec enerratis in Vita s. Pardi probe con ruere facile quisque intelligit. Omidum enim, ut notat Iaco bus Facciolatus in Lexico, Loeus es maenibus eonetarius in quem homines multi habitandi ea a concurrunt, do- sesis dissert magnitudine, d zico maenibus. Et Nicolaus Perottus Sipontinorum Archiepiseopus longe doctissimus lib. I. Commentariorum linguae latinae pag. Ii 3. editio innis Aldinae. Oppida sunt vocaIo , ves ab ope, quod stireaus maenibuι clogantur; vel ab opere, quod visus sint ad Vuam gerendam , vel ab ononendos hosibus sel ab otitasHujus enim rei gratia mcnis consitul arant, ut homine opes suas eo conferrent ubi nullum esset hostium perieusim. Bollandus aliorum assertum cum Radoyno in Notis lit LAlia interpretatione conciliat, quae tandem in idem reci dit. Lesina sinquit urbi etiam postea viscopalis ante ra-iles Mon;ιs Gargani Aquilonarii: ab aliis dicitur eondita

67쪽

so DE S. PARDO E Ise. , 2T CONPEGO Chrisianis Piscatoribus Lesinae Infula Dalmattea forte adjuvante Episcopo Lucerino, d efas urbe dissat ciνιλ ter xx. mim F. in eadem Cassianata. III. Non diu Lesinam Lucerienses incoluisse, sed p

eatiora nactos tempora antiquos lares mature repetisse, inde licet arguere , quod nono ineunte seculo , Luceria frequens erat populo, murisque etiam cum primis valliada. Adeout anno post virginis partum DCCCII. Caroli Magni obsidionem pertulerit, nec sine labore ad deditionem sit compulia, ut constat ex Annalibus Bertinianis regum Francorum apud Muratorium Tom. I. Collectionis Scriptorum rerum Italicarum pag. S I. ubi narratur . Luceria quoque frequenti ob dione fatigata Reguin deditionem senis : praesidiumque nos,um in ea es ρω-

CAPUT XIV.

Larinam anno Domini DCCCxor. ab Agarenis diripitur , es vastatur . Hia S- Pardi ex veterum Hsori γνummonfessiene elayior reddita, ct comprobata . Agarenἐium etiam Saraceni : Pagana gens habitar euand ἀFrentanos aliarique finitimas Regiones infesaserint ZL T Llata Latinatibus ab Agarenis Vastatio, & a Iix I mala , quae Auctor Vitae S. Pardi memorat

Cap. 9. anno Domini octingentesimo quadragesimo secundo acciderunt, quo tempore primam in Frentanos ea Gens barbara impressionem fecit, terra, marique discurrens , caedibusque , incendiis , ac latrociniis Populos infestans. De his Chronicon Monasterii S. Stephani ad rivum maris prope Histonium. Anno Domini DCCCxiai. In dictione quinta Agareni in multitoine magna primo ven runx

68쪽

ses in omnibuι locis, tam in serra, quam in mari, is timco ιιιιora . Anonymus balernitanus. qui x. ineunte Clivisti seculo vixit in Chronico cap. 66. apud MuratorIum tom. a. par. a. collectionis scriptorum rerum Italicarum,. agens de Radechisi,& bicon ulphi Beneventi, ac Salerni Principum discordia sub eundem annum . Audiso hoc ab Agarenorum geme generalem faciunt motionem. Calabriae fines adeunt ἔ cireumque loca serpρdunt. Tarentum Seniunt, eamque Ane mora caeperunt. Inde ipsi in Apuliae fines perveniunt penὸ omnes Civitates Apulia depopulantur omnes homines , qui ad insor Regesiam excreverant , oc-riduαι .II. Ab ipss Agarenis captam tunc fuisse Civitatem Canusiae, quae sita est in Apuliae finibus, paulo post, idem

scribit. Alteram Agarenorum in Frentanos irruptionem in memorato Chronico Monasterii S. Stephani contigisse proditur anno ejusdem seculi primo, &quinquagesiimo . De hac Erchem pertus in Historia Longobardorum Beneventi cap. a . post narratam RadeIgarii ad Principatum

evectionem , qui Radelgisio Patri siletessit . Per idem se ut sinquit Agarent Barim denter exserunt deva- sanies sirpitus deflrsore sotain Apuliam, Calabriam, ἐπὶ pedetentjm Salernam , ae Beneventum depopulari initia

bilem virum Baseium B. Benedicti Hearitim, ct per Ia-ιobum S. Vincentii Abbatem, ut properare quanIocius dignor ur , ct suo adventu eriperes, quos ante Iam miser

corduer redemerat.

III. Eadem habet Leo Ostiensis in Cronte. Casinen. cap. 3o. Eoque spectat Adelchis Princeps Beneventi, qui anno Domini DccCLi v. Radelgario Fratri successit, in ,

69쪽

ss m S. PARDO Episc. ψ ET CON Es. Capitulari n. . Oppida, b sillae plurima d Paganis eram tae sunt, ct nobis exigentibus meritis sepiiss eremantur . ἐν disperduntur: ad quem locum pag. 3 I6. notat Peregrinus : Paganos hie Saracenas, dieit , omnem tunc eis Tiberinam Italiam dirὰ vastantes. Quo etiam nomine eos osseuax Erebempertus in Usoria n. 16. U Ioannet Papo v .

Miserrimὸ asim , atque ob Id saeuae habitatoribus Urbes factu direptioni Corporum Sanctorum d Chrisianis facta patuerunt . Lesinenses Corpora Sanctorum Marorum Primiani , ct Firmiani Larinatibus farripiunt . Monimenta as eosdem pertinentia opus Larinaui , ct Lesinenses recensentur, b illuserantur. I. π Nterea laci ex Urbe Larino destituta Incolis A sublata suisse a Lesinensibus Corpora SanctOrum Primiani, ta Firmiani 2 re autem subinde comperta, Larinates ex fuga collectos sacrum dispendium Compenseturos, Corpus Pardi Episcopi, & Consessi ' ris e Suburbano Luceriae m Urbem suam in tu lige, narra. tioni historicae, ac rationi consentaneum est. Decem ullspatium, quo Agarent eas regiones infestarunt, utriqu Populo meditata exsequendi opportunitatem tribuit Quo autem ab Larinatibus id peractum est, ritus, veteri Catholicae Ecclesiae mori omni prorsus ex parte congruit. Locus vero, atque Initituti ratio postulat, ut Larinatum, ac Lesinensium antiqua monimenta, quae ad memoratos Sanctos Martyres Primianum , & Firmianum pertinent senarremus, ut hac etiam in parte S. Rurdi Vita illustretur, quam non ita exacte ab aliis ad hanc usque diem. s. Pestiactatam comperimus . II. In-

70쪽

DE S. PARDO EPISC. , ET CONPES. 33; II. Inter sortissimos Iesu Christi Martyres, qui Freti. tanorum Regionem, & Urbem Larinum Diocletiano imperante, Evangelica priedicatione , ac gloriosio Martyrio illustrarunt , cum primis habentur Sancti Primianus , Firmianus, ἐπ Cossus, Fratres germani. In Archivo Ecclesiae Larinatis prostat Codex xi I. circiter Christi seculo exaratus, exhibens illorum Vitam , & Acta, quorum, initium est: Temporibus Diocletiani, ἐπ Antonini I Gratorum . Sed ea spuria omnino sunt, multisque gravibus erroribus , & putidis fabulis insecta. Qui veritatem in Sanctorum factis illustrandis unice quaerimus, has labes arcemus, & contemnimus. In ipso Codice ipsorum Natalis e signatur Idibus Maii: S. Cassi vero die sequenti. Idem habent vetera Ecclesiae Larinatum, & Lesinensium

Calendaria: Sequens praeterea recitatur pervetustum

Epitaphium, quod primario insculptum fuit Sanctorum

Martyrum tumulo, nec uno nomine Ecclesiasticam antiis quitatem .simplicitatem redolet.

III. Quod ad Martyrium, & mortis genus attinet,

constans est utriusque Ecclesiae traditio , eos coram Pra fide Christianam Fidem consessos, equuleo fuisse tortos, ac demum obtruncato capite ad Christum migrasse. Historiam hanc ostendit & antiqua Pictura Templi Sanctorum Firmiani, ἐπ Primiani Lesinensis: quae anno Domini millesimo quingentesimo sexagesimo octavo, jussu Flora

iii Graeci Lesinensium Episcopi pietate , doctrina, & er ditione