Aphorismorum sectiones septem / Ex Franc. Rabelaesi recognitione. Quibus ex Ant. Musae commentariis adjecimus et octavam. Et quaedam alia ...

211쪽

MEDICINALI s.

SVnt axitem dc ex in lalubri quid in

quaecunque praesentem indicant salii-tatem, futuram praenimitant, praeteritam memoriae subiiciunt insalubria uero quati praesentem indicant aegritudinem, situram praenuntiantu atque praeteritam memoriae subiiciunt. Eadem ratione neutra dicuntur, quae neutram dispositionem ostendunt, praenuntiant,

memoriae subiiciunt, quae nihil omni no de dispositionibus indicant, uel nihilo magis salii brem, quam insalubrem dispositionem ostendinat, partim quidem salubrem partim uero insalubrem indicant dispositionem , de quae aliquandoquidem salubrem , aliquando uero insalubrem, Si haec quoq secundum tria tempora, ueluti salubria, insalubria appellantur . Vocantur autem nonnunquan

a uetustioribus medicis haec omnia signa praenuntiatiua , quamuis praesentium , ac praeteritorum indicativa sim t. Vsus uero non paruus ex praenuntiativis, atque in-dacatiuis: minos aut ex his quq memoriae subiicitit. Cum uero sint salubria corpora,

hic quidem simpliciter,haec uero ut nunc, i qum

212쪽

Eoa GA LENI AR

quae clene ualentia dici intur, salubri iura simpliciter corporum duplicem dixi invisesse differentiam: quoniani nonnulla lyidem semper,nonulla uero ut ni illucsient talia, semper qui leni quq optimam constitutionem sortita sunt, ut multum uero, quae non magnopere ab illa recedunt.

TTOrum autem ignotiones iumendae t 1 sunt ab his, quae secundum essentiae rationem ipsis insunt, hab his qui ex necessitate consequuntur,operationibus,ca

sabusq; qui proprie accidentia uocantur. Ab essentia quide ipsa eorum quioptima

habent constitutionem,commoderatione eosimilium quidem,in caliditate, frigidi tate, humiditate iccitate. Instrumentalium uero, in qualitate,ac numero eoru ex quibus componuntur, ac praeterea fodimatione situ partium singularit,ac totius instrumenti. Ex his uero quae ex necessiatate consequuntur consimilia , quantum quidem attinet ad tactum a naediocritate, quae in mollitie ac di triti consistit. Quantum uero ad aspectu, colore optimo, iquitatis,atq; hispiditatis mediocritate. Iu operationibus, a persectione, qua

213쪽

&ipsorum uirtutem appellamus. Ab his

uero qiiq instrumetarias partes conse lium tur, commoderatione xpulchritudine omnium totius corporis instrumentorum, ac praeterea earum que ipsas insunt uirtute operationum. Optimae igitur constitutionis corporum agna indicativa sunt haec. Eorum autem quae ab ipsa defici ut,& ad, huc tame salubria existunt, nonnulla quidem in consimilium temperatura uitium aliquod paruum habent,nonnulla uero in

instrumentariorum commoderatione, choc quoq; perexiguu Accidit autem hoc uel in omnibus, uel in aliquibus aut inittrisq;. Vitiorum uero genera eadem sunt his ouae uirtutem perficiunt.Temperatura quide in consimilibus.Numerus autem,&1ormatio,&magnitudo,&situs, in instri i-rmentariis.Vtrasq; uero communis unitas,

quam Ipsorum continuitatem appellamus. In his autem ipsis generibus sunt corporum insalubrium uitia secudum utrumque insallibritatis modum. Terminus autem qui utrunque distinguit, est operationis laesio sensibilis. Quae uero ab optima corporum constitutione breue aliquia deficiunt , re uera quidem, ipsa in alia quo sim offensa,non tame id sensu comprehen

214쪽

prehenditiar Distinguiuma uero ex eo quod magis, minusue in operationibus Insalii- existit, ac quia causis quae aegritudinembrib*c pariunt non aeque resistunt satiae autein simpliciter insalubria sunt corpora, distin-

iuniis si xii xii quod facile a causis' quae

biibur morbos committendi uim habent, superantur m quoniam in uigore operationum plurimum deficiunt. In medio autem amborum collocantur ea quae neutra simpliciter appellatur, is cum latitudineritiadam. Quo fit ut tota sanitatis latitudo in tres partes, quarum singulae latitudinem habent non paruam diuidatur. Erit autem prino quidem salubrium corporum , secunda neutrorunt, tertia insalubrium. Post qua deinceps sequuntur quae iam aegrotant corpora, quae sensibilibus operationu cisionibus distinguiatur Que igitur dolore infestantur, 3 quorum motus sunt uitiosi aut omnino interierunt, manifestas habent determinationes. Quae uero imbecilles edunt operationes , in magnis quidem distantiis facile discernutitur , in paruis uero ambigua sunt: atque idcirco in eo genere noxicollocatur, qu neutrius contrariorum participat dispositio, quam de ipsam neutram diximus

appel

215쪽

appellari ita tame ut horum omni tum sensus sit iudex, non ipsa natura rerum inspiciatur, ne periculum sit in dogma perpetuet passibilitatis incidere, quidem agnai

norum corporia Sed quae insalubria 'lubria iri neutra existat qualitate distatiae differet duobus inuice contrariis terminis a nobis statutis, optima uidelicet constitutione corporiri nuper facta aegritudine, ac deinceps considera tibia utricorum uiciniora sunt ea quae ad examen corpora ueniunt. Quq enim proximiora sunt optimae constitutioni salubria: quae uero ab hac longius distant, atque ad ea quae iam aegrotant magis accedunt, insalubria: quae auten intermedia, atq; aequaliter ab utri seque distare uidentur, neutra Optimae igitur constitutionis corporis indicia explicauimus Eorum uero quae ab ipsa deficiunt, totidem sunt numero genera , qua

in magis,&minus secari possimi. Cum autem in tres' latitudines diuisa sint, corpo 'μ' , ris insalubris simpliciter indicia trademus P '' ex his enim ueliqua duae latitudines innotescent. Generaliter igitur prius a nobis in eo quem de optima constitutione sermonem habuimus, specialiter autem nunc dicetur, si prius partes diuiserimus.

216쪽

tiae partium. P. I x. Vnt uero earum quatuor uniuersit dira serentiae quoniam nonnullae earum

principia existunt, aliquae uero ab ipsis

originem habent, aliqua nec aliarum gum bernationi praesunt, neque aliunde gube nantur, quum insitas habeant a natura potentias, a quibus reguntura quaedam uero sunt quae insitas simul in aliunde emanantes habent Pruscipia igitur sunt, cerebria, cor, hepar, testiculi. Ab illis uero ortum habent, atque eisdem subministrant, nerui quidem, spinalis medulla cerebro: cordi uero arteriae, hepati,uenae: ipsa uero seminaria uasa testiculis. Qitae autem a seipsis gubernantur, sunt, cartilago, os copula seu ligamentum, membrana idenes, adeps, caro simplex Reliquae uero partes, ei. ,--una cum istis habeant ex seipsis re

gimen arteriis, neruis, taenis insuper eguerunt. Capillorum autem , atque unguium neque regimen ullum est, sed generatio tantummodo. Hae igitur sunt palatium disserentiae.

217쪽

I Ndicia, item singillarum temperatiare

sumpto a cerebro initio, deinceps dicenaus. Sunt uero quinq; insita genera quarapsius naturam ostendunt. Prinio qui dein tot uis capitis dispositio Secundum uero sensa balium operationum uirtus, de uitlia. Et tertium activarum. Qtiartum earum quae tenent principatum. Et quintum naturalium Aliud uero genus praeter haec omnia, ea quae extrinsecus aduenit alteratio. Et quidem totius capitis disposito ex magnitudine, de figura sumitur, atque capillis

Aruum igitur caput uitiosae constitutioin cerebri proprium est indicium. Magnum uero non necessario indicat borram cerebri composituram. Sed si qua demo insitae uirtutis robur, quae multam latque optimam materiam afformauerit, eueniat, optinatam est sigini m. at si ob male ria tantum milititudinem haudquaquam holium. Distinguenda uero sunt haec de

ex figura ipsa hex his quae ab eo habent ortum A figura quidem ipsa, si concinna: semper enim hoc bonum est signum. Ex his autem quae ab eo ortum habent, si ua

lida

218쪽

lida est ceruix si aliis ossibus optimὴ

constet , atqtie omnis praeterea nertiosae

substantia boni sat habitus, ac robur laabeat intentiun Propria autem capitis figi ira est ueluti si excogitares sphaeram exquisite rotundam, ex cera constructam , paulatim utrinq depressam. In hac enim ne cessi est ut posteriores, prioresue partes plus gibbae fant, quam sphaerae coueniat. Quae uero utrinq; osistunt, magis rectae. us d si ea quae secundia occipiat eminentia minuatur, simul intueri oportet ner- IOS, atq; ceruicem , una cum ossibus aliis.

Nam si secundum naturam costiterint, materiae defecti , non uirtutis imbecillitate cotingit. Illis uero non recte se habetibus, principium est debile, sed magna ex parte defectus qui occipit eueniunt, consequitur corum quae ante diximus imbecillitarum, rarissimeque aliter euenire consueuit. Caput etiam quod secundum occipiat in acutiem elidit animaduertere oportet, ii sedem adhibitis distinguendi rationibus,

quibus antea in capite gradiori facto utebamur . Ut phnimum uero, Si hic optimum est signum fgura cocinna eius partis, quae cere ro adhaeret, quam nonnulli medici posterius cerebrum appellare consueuerunt

219쪽

rinat, quemadmodium, posterius existit ea suturantiae Graecae literae A forma habet praefinitam Est uero huiusni odi pars spinalis medull*principium, eius ratione neruoru omnium qui actionibu obserui ut Ipsa aute par posterior per se ipsam paucos admodum sensitivos obtinet neruos,plurimos uero ac tuos sicuti interior, sensitivos quidem plurimos, paucos admodum activos. Quare ubi bene fiterit affecta utraq; pars robustas habebunt eas quae ab ipsis derivationes Eaedem quoq; distinetiones adhibedae sunt ad partes capitis anteriores ad frontem attinentes, que etiam ad posteriores,earundenaq; S paruitatem ae magnitudinem inspicere opor tet, atque itidem figuram sensus ibi collocatos, uisum, gustum atq; odoratum. Haec enim se inuicem indicant, atq; attestantur, quae a principiis oriuntur, principii uirtutem, uel uitium, d principauineorum quae ab ipso nascuntur.

nentibus principatum.

CAP. XII.

EArum autem operationi in quae obtinent principatum, uirtus, acuuia sunt

ipsius principii seorsunt tantummodo ino dicia

220쪽

dicta Voco autem operationes prancapatum obtinentes, quae a solo principio protieniunt. Ingenium quidem igitur, subtilem cerebri substantiam indicat tarditasti ero iis tellectus crassam:discendi uero facilitas, formarum facile susceptiuam tam moria antem stabilem, ac firmam sicuti ediscendi disti cultas formarum non facile susceptiuam: hobliuio, fluidam . Mobilitas quoque in opinionibus, calidam ess a bilitas autem frigidam Adhuc autem duo an liciorum genera mihi uideor praetermisi se, de quibus sum ab initio me dicturum pollicitus, quorum alterum ad operationes attinet naturales, alterum uero ad ea quae extrinsecus occursant Erit autem in utrisque sermo communiS.

SIGNA BONAE TEMPERA-turae cerebri. C A P. re In I.

SI quidem cerebrum sortiatur bonam

quatuor primariun qualitatum temporaturam, Omnia quae diximus habebit moderata, Vcxcrementa quae uel per palatum, uel an res, uel nares, uel octilos expia

gantur haec quoque modices habebunt, atque ab his quae extrinsectis occursant minime laedetur, quae scilicet uel alafaciunt, uel frigefaciunt,uel hunicetant, ues