장음표시 사용
41쪽
suti iudicata , praestantes. Rex Carolus IX imstaurator & confirmator Iuris Suedici aeterna laude
cluet. quod nova latina versione accuratius explanari,
inter GusTAvi A DoLPHI Regis destinata eradi Brevis & facilis consequendi & disceptandi juris via: qualem beatis antiquitus faeculis Poetae tribuunt. Nuulum interim peritiae juridicae, alibi ad summa provectae, subsidium deficit. Nisi festinandum esset, ostenderemus, non fati4 bene informatum, nec sibi con-----ic sentaneum fuisse , ubi de Suecorum gibus loquitur.
XLlV. Quid abesse potest Regum Filiis in
omni Regia institutione ; sive praeceptores quaeruntur, sive in convictum & comitatum assumuntur; quorum prudentia Regiae artes tradantur instillenturve Non impensae , non egregii ministri desunt Regnis, unquam, nisi quae ruitura, fato suo urgentur. Susciae etiam domi nascuntur incitamenta Equcatoribus ad recta consilia , Educandis ad suminam omnis prinsectus laudem. Non ad exuendos sed deligendos ocfovendos magistros, Iutis amplis doctoribus sunt υ --cti Reges nostri, mavori in suu & parentibus. Ne ad longinqua eamus ia quantis honoribus, praemiis, dc- quod his est amplius , favoribus praeceptores suos &Educatores prosequebatur Rex GusTAVuS A DoL-plius & Regina Christina , Regiarum laudum duo. sidera 3 Nec minus illustre exemplum hujus virtutis Filio in spem regni genito, quodni plenus regiis mo- ribus & artibus diutissime gubernet, Deum venera
42쪽
mur, Divus Parens reliquit. Ille Martem Suedicum, quo duce, militiae labores condidicit, parentis loco habuit ; Ejusque Filiis, post fata patris, rinvicem se pro patre, non verbis modo sed factis exhibuit. Ille venerandum senem , Lenaeum Archiepiscopum , cujus librum institutionis christianae Re ligi ouis destriptum,non avide modo perdidicerat, sed individuum peregrinationis viaticum circumtulerat, itidem, ceu Patrem amavit, coluitque. Et quid non expectent a Filio per omnia decora patrissante , qui nunc patrio provisu adolescentiam Regis firmant, velut Administratores Regni Atlantes,& Senatores, Ietui Doctores, vel ut ad omnia Regi Regnoque utilia comites ac ministri assidui ac domestici. Nam pietas, quam Reginae OPTIMAE MATRl promittit Regia Fili j indoles, verbis exprimi non potest. Extat Numus Diuae Memoriae sacer,magni Regis LudovICI XIlI Christianissimi, anno 16ir editus, una facie Regem soliorinsidentem, & e regione loco honoratiore Matrem; ab altera parte iunctas Regias manus ostentans, pulcra inscriptione; vT SALOMo, sIC EGO MATREM. Probum & iure optimo nucum exemplum. XLV. Licet autens, ni dictum est, vix unquam summae fortunae desint, electissima Educationis Regiae instrumenta & adjumenta: Suecia tamen parum intelligere videri posset sua bona, nisi, sibi ex voto &supra votum quodammodo contigisse gauderet celsissimarum artium copiam, quibus ad fabricandum
43쪽
Clypeum , Septentrion- ncile, prandibus auspiciis indefessis laboribus, pulcro ordine, mirifico bene derep. merendi certamine , opera confertur. Non Martis, non Minervae, non virtutis aut Consilij no- mina in Clypeis Heroicis magis celebrare aut perpetua reddere , ingenium Homeri , sapientia Hesiodi, Eloquentia Virgilii potuit: quam vestra vos merita,6 nomina aeternitati nata, ad posteritatem praedicabunt. XLVI. Perficitur ergo divina arte Clypeus magnus, mus, REGIus : cuncta virtutis Heroicae auspicia pignoraque complexo , concluditur: Splem dorem emissurus, ut Luna, in omnes orbis partes. Sue-eiae Carolus, Achilles: Carolo Suecia, Thetis est:
haec, ceu sinu. -- -pro nato caeruti mieri bitiosa suo fuit , ni caelestia donas,
rtu opus tanta, praestanti pectore princeps Indueret: quique haec Clipei caelamina nisset, Oceanum o Terras, cumque alio S era Caro. Quem Divus Parens Clypeum gestaverat, hoc elogio ad omnem posteritatem auctus noscitabitur: Mo- - OBsTANTIA FATA RE Movi. Qui aptabitur Filio, merito indicabitur PATRIAE SIGNuM FATALE SALuTIs. XL . In mrcuta cita Hesiode necpenetrato,nec ρω t
44쪽
errabili aliis ornamentis accedit Conciueum Deorum, in eocli Pharsi Sonans Cithara,dc Musarum amabitu cantus.
Quod genus formae nobilioris omisit in eodem Herculis Clypeo describendo inim Calaber. Illustria dc Regia facta meritaque , illustres postulant script res. Igitur fovere ingenia & artes, Regi non modo consilii sed exempli est. Quamquam autem non de sint, qui historiam rerum ac temporum propiorum non statuunt scribi oportere : eo quod rationes actus publici interiores sine quibus historiae Utilitas non explicatur, in secreto reponendae sint. videtur tamen adhuc superesse via hujus expediendae dissicultatis, si scribantur quidem, sed non nisi opportuno tempore divulgentur historiae. Praeterea, nemo sane optaret , Julium Caesarem abstinuisse manum a commea moratione rerum suarum, eo quod multa, ex aliis supplenda, aut alio habitu cognoscenda sunt. Sunt& hodie exempla libertatis in scribendo non vulgaris : ejusque incitandae tuendaeque consilia & artes. Quae tamen omnia, non nisi publico consilio provi sique re administrari, nequaquam autem privatae quam si egregiorum virorum industriae relinquidebent. Interea me merides Politicae, fosis Legatorum, domi Palatinae ac senatoriae, perpetuis historiis argi
mentum & Materiem in Utilissima Archivi parte,
ceu Thesaurum, reponunt ac custodiunt
XLVIII. In AEneae Clipeo virgiliano, - Romi na, &fastigium potentiae, quale non est aliud in hist riis dc Augustus triumphissella, pacis artibus etiam
45쪽
copiosior, magna omnis prudentiae regnatricis exempla praebent. Futura in praeteriti consignantur. nam virtutem fortuna plerumque sequitur ι neque spes Iuculentae messiis fallit eos, qui virtutis semina Regio solo mandant. Insdriptum , & jam praevisum huic Clypeo carmen, Romanarum a tium summam referens, dixeris: g. s. m. Parceres se , o debesar perbos XLIX. Si irtes Virgilianas, absque omni superstitione, liceret captare , abesse vix potest, quin statim Lector , in Serenissimum Regem Carolum , ad paterna & avita decora emorescentem, accommodaret illud divinum:
Et illud, veluti auctarium adderet, quod Eurypili Clypeo , Herculis certaminibus adornato, pulcerrimum M. citis. inest, de Heroica Regum indole, apii Poetam
46쪽
s Virtus Regis Cippei: in negotiis belli, PAEN
REd jam Clypeum sibi aptaverit Rex, &Ηeroicorum
operum patrandorum fatale instrumentum circum. ferre coeperit. inania hic surgeret rerum scribendarum series 3 quanta, in admirationem & exemplum sne exemplo irent, Virtutis Regiae spectacula Sed servanda est lex coepti operis. igitur in paucis,sed insignibus, speciminibus, vim & robur Clypes Regii desisnabimus. II. Habebat Suecia Rufridem,hospitum mactutorem. Christiernus iste fuit,qui in illustres optimosque viros contrarius, immanitate iabara trucis erat. Quo disperso terrore,ceu fulmine amati, servitute oppressi iacebant Sueci ; appositis diris canibus praedae futuri: cum GusTAVs Primus, Magni Alcidae functurus munere,divini & fatalis oppositis molaem G ei ,rexisque iacentes. Ita submota tyranni rabies & in Iibertatem resurrexit Suecia. 4ot ille Liberator discrimina, quot E a tyran-
47쪽
a tyrannidis ministris tela immissa excepit clypeo impenetrabilit At quae emisit ipse, certam hostibus cladem portendebant. Servant memoriam tantae rei Nummi a Gu avo Liberatore cusi, caelaminibus Clypei Regii accensendi; qui ab una parte ARMATI VIRI
rit D Is Post Tio, & ex dispositioile, regni securitas veluti Clypei Regii opus emerserit, vel Comitiorum ML Arhosiensium decreta anno is . ostendere queant. ubi omne regni, ovinnarum, cisitatam,pagorum robur in indicem mittitur; ad omnes regni partes, veluti excubiae es a dia nunimenta, labores, consilia dissertiuntur ;ad exemplum singularis prudentiae. IV. Sicut autem, hostili nunquam potuit suc- cumbere dextrae tantus Heros ; ita occiatu quoque in diu fraudibus frustra tentatus est. Deus erat Cly- , peus Gustavi. cujus luculenta pro co cura, quando si si manu con uratio de Rege vel silphureo pulvere, vel sica, mel venenu mirabiliter detecta in exitium consceleratissimorum capitum recidit, potuit conspici. V. Quantus fueritin legi s feren ι, in mori Au. Cleri emendandia, in arconomiae pusticae institutu, longa esset enumeratio. Foedera longe lateque ad negoti tionum incrementa diffudit: & , quod inter rariores curas reserri debet, hic est, qui Europaei orbis, & praesertim
48쪽
sertim Germaniae,potentatibus Sueciam non unis vim inculis conciliavit & illigavit. VI Inprimis ad gloriam & perpetuitatem rei Suessicae eximium fuit Clypei Regii argumentum,
quod ii cimilis AH en No Suem regnum, quodnu es electione antea d erebatur , HAER EDITARIu MD m,cse ancipiti incertae ac eprauu aborum cupidis tribus ac turias opportunae elige , rationi tolgendae, or maximἰ irinibus ac ferme incomparasitibus Gustavi Primi
Aeg- erga regnum ac patriam meritu remunerandia i ,
iurasti ed i modo, ad familiam Reos Gustavi ac mares eius haeredes ac poseros, olenni legeo pacto, quod v N I o-HAEREDITARIAM vocant, alligatum es ad rictu est. Disti hoc verbisCI. Loccentiex his. M. με. VII. si unquam regni obtinendi modus summa prudentiae ratione, & eventu felici est mutatus sSuecia certe legem successionis constitutam,pro fatali &coelesti nore regni, ab eo tempore habuit. & iso σα hoc ipso faeculo non semel instauravit. Faxitque Deus, ut sueciae nunquam redeat illud tempus, quo regem magis quaerere quis sumere debeati Hic est
Clypeus,quo dissidia domi, improbae spes foris depel-Juntur , G peus Gusavianus, omni praesidiorum salutis publicae copia & ornatu dives. VIII. Antequam a Gustavidarum communi clypeo discedamus, non alienum fuerit mentionem smi Heroici sacere, quo praesaga futuri Natura Ea Gustavi
49쪽
D. M. vGustavi illius Primi peri in rubra cruce muniverat. Pri' si nia quasi genethliaca vox illa extitit: Hic Christiana
religionis udium, tutelam regni existimabit; poseri e
exemplum, nunquam e periculo ne luendum, transmittet. Stat in hunc diem, contra varia molimina & m- librum, aliaque pericula, rata, omini, & spei, &consilio,sides; Stabitque. quid enim non augurem ut boni, ex Indole illa Regia, omnium Regiorum consuliorum & operum auspicatissima imitatrice 'IX. Nepos Gustavi Primi ex Carolo IX. Gustavi Molphus Regium Clypeum suscepit librandum adolescens, in summis rerum dissicultatibus; imminent, bus undique bellis: quae paulatim, partim ut potuit, ' propulsavit partim frustra componere tentauit. Donec, Russis praesertim, sortitudine supra aetatem extimia pace extorsit. Quanta in illo Rege virtutis fiduciarct peo Regio feliciter & decore utitur;. eo se, patriamque & cives tutatur, indefessus operis dis boris: C ronam tamen Regiam nondum cap suo imponi secum vult ; donec, inquit , sines Regni mei as hos bin sindye vero . quasi plus in meritis R egiis, qua m in insignibus,.essct x. Inter initia regni,vri A trita,nervus reipublicae, constituta; res Academica, regni praesidium, ord nata &-; peregrinandi, anceps inter bona dc mala,consuetudo, iis limitibus dc legibus conclusa, ne Patriae noxia esse posset; neve hostiles apud gentes, hostiles, animi ex non aniniadversa formarentur. i Quat.
50쪽
Quae,si magis placet Heroicum carmen, ita signavit eximius Poeta:
Eo,diu nova tempti patent ι non praemia Musas
Destituunt edosia levant contemta Camaena, Ses inter Scopulos ais in saxa, iacurque . Et Duadum saltussere, Doctrina renasii. I. Vrbes isse taber alias ct moenia condi , .. HGomica uictimansῖris legibin arces. His Eos operi umpropugnacula signat, Et sutos aperi ortus, Druque colonos DLycitu lucidisque uiat commercia jus . XLi Duo sunt quae maxime mireris in hoc Heroe r quod fundamenta reipublicae, quae jecit, manserunt in vestigio suo, meliorque tam Pace, quam Belgo status,etiam tum duravit,imo incrementa cepit, cum in ipso aetatis & victoriarum robore, interceptus, Infantem Regno. Filiam reliquit. Tanto facilius amplitudo regnorum attollitur, quam incolumitas constituitur
XII. Non sesellit eum fiducia venturae sortis, crebris sermonibus testata. Cum enim amici saepe monerent, ne assiduis belli periculis caput Regium, in quo sors cunctorum sit, objectaret: respondere sole. 'bat: nunquam regno , etiamsialliquid i humanitus contingat, desere propitiam Dei tutelam, or Procerum virtu-