De ablativi absoluti apud antiquissimos Romanorum scriptores usu

31쪽

3Ι parS eSSe Videntur, ut meliuS Sit de instrumentali ablativi

. rum exemplum participii futuri pa88ivi usus abs0luti n0n extat. P0Steri0re autem temp0re num huiusm0di ablativi reperiantur de hac re iudicare neque0. Sunt denique etiam enuntiata quibu8 Subieetum dee8t, qu0niam n0nnull0rum Verb0rum pr0pria e8t imper80nalis natura cf. Plauti Bacch. 379 et Asin. 110) ac pariter etiam perfecti pa88isi tertia per80na neutro genere 000urrit sine subiecti signifieati0ne. Τalia enuntiata Si ablativ0ab80lut0 exprimuntur, Subiecti ablativus simittitur, 0mnin0 enim deest Subiectum, praedicatum autem S0lum Ρ0nitur in ablativ0 participii. Eiusm0di Ver0 exemplum apud Plautum n0n invenitur id qu0d facile ex ablativi abs0luti apud Plautum usu n0ndum nimis eXQult0 0Xplissatur. Apud Terentium autem du0 iam eXempla extant: Hucyr. 94: Nam illi haud licebat nisi praefinit0 l0qui; ibid. 737: Nam ea aetate iam Sum ut n0n Siet peccat0 mi ign080i Re JU0m. Qu0d dixi hune ablativum iam apud Plautum verea 80lutum esse, ita ut enuntiati Vice fungeretur, id valde e0ussi mari videtur c0ll0cati0ne ablativi ab80luti in prisca latinitate. Structura enim ablativi abs0luti dirimi nequitv0gulae alicuius quae ab ea aliena Sit inSerti0ne atque ea tantum v0cabula interp0ni p08Sunt quae aut pendent ex, participi0 aut ad 00nstruuti0nem illam 3000mm0data Sunt. His adnumerandae Sunt encliticae particulae velut qui mPlauti Amphitr. 749: Me quidem .praeSente nunquam fass- tum est qu0st Sciam. Eadem de causa libr0rum Scriptura

32쪽

32 Plauti Stich. 455: Lubente liercle me facies

n0n 0ssendit, Sed metri causa Scribendum est Lubente me liercle facieS. Regulae illi c0nstitutae Sidui plurimi S DXempliS quae i. anten attuli 00nfirmatur, perpauca tantum exempla 0ppug- 'nant, quae facili c0ll0cati0nis mutati0ne emendari P0SSunt, qua in re pr0 magna illa exempl0rum regulam U0nfirm3ntium multitudine c0ntra artem criticam peccare mihi Π0n Vide0r, praeSertim cum in Plautinis c0dicibus Saepi88ime verb0rum 00ll0cati0 metri causa mutanda Sit. Ac Primum quidam c0ntra regulam peccat libr0rum

Miser aut qui te sic respectantibus tracta Vere n0biSqu0 l000 inspectαntibus Scribendum e880 Supra dem0nStravi. C0ll0cati0 autem Verb0rum quam libri praebent neque artimetricae nec regulae 110Strae resp0ndet neque dubit0 quin VerSuS h00 m0d0 emendanduS Sit: MiSer aut qui te Sic tractavere n0bis in SpectantibuS. Tum regula c0nstituta laeditur Plauti Trucul. II. 4, 32 ubi Ambr08ianus praebet scripturam: tu me his sibyentequam fal8am esse d0eent Plauti Epid. 60 Τerentii Heaut. 230, Ph0rm. 258, 449, Afran: 6, sed ne Palatini libri quidem qui praebent: tu hic αbsent0 me veram Suppeditant Scripturam, mutandum p0tius eSt Sic:

AL. Quid iam, amab03 AM. Ne me appella. SO. Quid

tibist 3 A M. Perii miser, '

33쪽

33 Quia pudicitiae huius vitium me hic absente est

. additum, ubi Fleel eisenus Lino Scripsit, qu0d Verum n0n Videtur quia ad participia absens et prαesens in ablativi abs0luti 00nstructi0ne nuSquam adduntur adverbia l00alia. Namqu0d aliqu0t l0cis extat adverbium hic, spectat ad t0tum enuntiatum ide0que inter ablativi ab80luti membra p0ni nequit. Qua de cauSa iS qu0que VerSUS de qu0 agitur simplici verb0rum e0ll0eati0nis facta mutati0ne Seriben

Quia pudicitiae huius vitium hic med absente est additum.

Idem Statuendum est de alter0 l000 Amphitr. 825 quem Vulgata Sic praebet: Nesci0 quid istuc neg0ti dicam nisi quispiam est Amphitru0 alius qui Di te te hic absente tamen Tuam rem curet teque abSente hi0 munuS fungatur tuum. FleckeiSenuS Summ0 iure h00 l000 diti0graphiam m0leStam quam metri qu0que c0nfusi0 pr0dit recidit et du0bus versibus in unum c0ntradiis ScripSit: Amphitru0 alius te qui absente hic munus fungatur tuum; qui versus facillime ad regulam 110stram ita redigi p0test ut scribamuS: Amphitru0 alius qui te absente hic munuS fungatur tuum. P0rr0 legitur Astii 455: Sic p0tius ut Demaenet0 tibi er0 praeSente reddam. LI. Erus istunc n0vit atque erum hie. ME. Ei 0 huicyraeSente reddam.

34쪽

paucitatem eiusm0di exempl0rum quidquam certi c0nstitui Ρ0test, attamen alter VerSUS regulae n0Strae repugnans ita emendanduS HSt: Erus istunc n0Vit atque erum hic. ME. Ei 0 praesente 'huic reddum.

Deinde legitur P0en. 369 Mene eg0 prae8ente illaec patiar diei 3 discruci0r miser Nisi eg0 illum iube0 quadrigis cursim ad carnificem rapi.Ρri0r Versus iam a 00dicibus varie traditus δ' atque

ita ut l0cum ad80ripsimus a Guyet0 demum reStitutuS BSt. Sed Sic etiam n0n resste Se habet VerSus, qu0niam regulnec0nStitutae repugnat ad praeterea partieipia praesente et absente in syllaba paenultima ictum habere 80lent ide0que Scrib0:' Men praeSente eg0 illaec patiar diei 3 Denique legitur Stich 602;N0n me quidem Faciet auet0re h0die ut illum decipiat; qu0 l000 c0gitari p0test de emendati0ne: Auet0re h0die faciet ut illum decipiat;

Sed cum antea Viderimus apud Plautum h00 ablativ0rum 80lut0rum genus qu0d Substantiv0 verbali efficitur n0nexp0litum e8se, ablativi abs0luti membra per du08 ver8us diSperSa 0880 p088unt, id qu0d in aliis ablativi abs0luti exemplis apud Plautum nuSquam inVenitur. Τ0ta haec 0bservati0 de e0ll0cati0ne ablativi abs0luti

in fabulis Plautinis n0n parvi m0menti esse mihi videtur 'ad I 0rengii sententiam de Pseuduli fabulae versibus 260 Squ. qui aliis qu0que de causis Suspecti sunt Stabiliendam, quia

praesente patiar illaeo A; illaec patiar praesente BD.

35쪽

verba illa: Mortua verbα re nunc facis regulae n0Strae repugnantia Vel pr0pter metrum difficile mutari p0ssunt. δ')In Terentii fabulis unum exemplum repugnat legie0nstitutae, id qu0d 0bServati0nem meam valde c0nfirmare Videtur qu0niam Terentii fabulae mult0 melius traditae sunt Plautinis. Legitur autem is l00uS Hecyr. 267 Minime. Nam p08tquam attendi Magis et vi c0epi 00gere ut rediret, Sancte adiurat N0n p0SSe aput V0S Pamphil0 Se abSente perdurare ubi V0cabulum se n0n apt0 l000 p0Situm e8t; facile autem VerSuS emendari p0teSt, m0d0 hiatum in diaeresi admittas: N0n p08Se Se aput V08 Pamphil0 abSente perdurare.

At primus hanc legem qua ablativi abs0luti partes V0cula quae ab e0 est aliena dirimi vetantur laesisse videtur Lucilius in versu 950 Lachmann):Η0c missum facies, ill0 me utere libent ei. Cetera ablativi abs0luti exempla quae in Lucilii fragmentis extant ad regulam acc0mm0data Sunt

70: quae h0ris sublata duabus Omnia sunt 80le 000a80 duct0que . 340: Scipiadae magn0 impr0bus 0biiciebat Asellus Lustrum ill0 eens0re malum infelixque fui88e. 506: Tempestate sua atque e0dem un0 temp0re et h0rai Dimidi0 et tribu e0ufectis dumtaxat eandem At quartam.

I. I74: Praeterea cur vere r08am, frumenta datore, Vites autumn0 fundi suadente videmus 3I. bl 2: qu0 pact0 Verba qu0que ipsa Inter se paul0 mutatis sunt elementis Cum ligna atque ignes distineta V0ce Π0temus.

36쪽

I. 975: Qu0rum utrum que tibi effugium praecludit et omne Cogit ut exempta concedas fine patere.

III. 1071: Quom bene si videat, iam rebus quisque relictis

Naturam primum Studeat cognoSeere rerum.

IV. 1266: quia sic l0ca Sumere p08Sunt, Pect0ribus p0sitis, sublatis semina lumbis. V. 883: Prineipio circum tribus actis impiger annis Floret ecUS. VI. 49: Quae fuerint, sine, placato conVer8a fur0re. VI. 264: nisi inaedificata superne Multa larent multis exempto nubila 80le.

Item apud Lucretium ablativi abs0luti membra in du0sversus dirempta inveniuntur:

I1. 263: N0nne vides etiam patefactis temp0re puncto Carceribus Π0n p08se tamen pr0rumpere equ0rum Vim cupidam tam de subito quam mens avet ipsa. II. 714: multaque caecis Corp0ribus fugiunt e c0r90re. III. 576: Quare etiam atque etiam resoluto corporis omni Tegmine et eiectis extra Vitalibus auris. Dissolvi sensus animi fateare neeeSSeSt.

At in C0rnificii rhet0ricis ad C. Herennium regula illa c0ll0eati0nis in ablativi abs0luti c0nstructi0ne religi0Se0bservata est, id qu0d etiam de Cicer0ne Statuendum videtur quamquam aesturatius in hanc rem n0n inquiSivi. Pi 0rsus aliter autem res se habet in Caesaris c0mmentariis, in quibu8 Saepi8Sime invenitur Subiectum Sententiae primariae inter ablativ08 ab80lut08 interp0Situm,e0 1 0rtasse c0nsili0 ut indicetur etiam acti0nem quae ablativ0 80lut0 c0ntinetur pertinere ad Subiectum enuntiati primarii. Cuius generis dicendi aliqu0t exempla e c0mmentariis de bell0 Gallie0 adseribam:

I. 44: Debere se Ari0vistum) suspieari simulata Caesarem amistitia, qu0d exercitum in Gallia habeat, sui 0pprimendi cau8a

habere.

37쪽

II. 11: Hac re statim Caesar per Spestulat0res e0gnita insidias 4 Veritus exercitum equitatumque ca8tri. 00ntinuit. V. 49: Quibus litteris circiter mediae u0ete Caesar allatis su0S fecit gerti0res. n. 9: C0gnita Caesar causa reperit ab Suebis auxilia miSSa eSSe. VI. I7: Neque saepe aecidit ut neglecta quisquam religi0ue aut capta apud Se 0ccultare aut p0sita t0llere auderet. VII. I: Indietis inter se principes Galliae e0nciliis Silvestribus ac rem0tis l0eis queruntur de A cc0Πi8 m0rte.

Breviter attingere v0l0 apud p0eta S AuguSteae aetatis ablativi abs0luti membra interdum dirimi V0cabulis plane ab e0 abh0rrentibus velut apud ΙΙ0ratium in Satir. I 1, 20

ita ut pater ille Τerenti Fabula quem miserum gnat0 vixisse fugat0 Inducit. Satin I I, 18: V0s hine mutatis discedite partibus. Ovid. ex P0nto I 3. 73: Caede puer facta Patr00lus Opunta reliquit.

Id igitur ex t0ta disputati0ne Π0Stra apparere arbitr0Γ, legem illam ne inter ablativ08 abs0lut0S interp0nantur V0gulae ab ea c0nStructi0ne alienae, quam antiquiSSimi Script0res accurati8Sime Secuti Sunt, prim0 negleXiSSe 90etas metr0 nimirum e0act0S atque praecipue in hexametris dactylicis, unde p08tea demum haec neglegentia transiit ad Script0res 0rati0nis pedeStriS. Aliud grammatic0rum praedeptum Π0tiSSimum eSt, qu0m0nent ne ablativus ab80lutus adhibeatur, Si Secundarii enuntiati subiectum in primari0 iam c0mmem0ratum atque caSu aliqu0 expreSSum Sit. Qui ita regulam c0nstituunt falluntur, si arbitrantur Subiect0rum diverSitatem onuSanu esse Strueturae ablativi ab80luti; recte tantum m0d0 0b-

Servatum eSt ablativum abs0lutum tum demum p0ni Si Subiecta diversa Sint, per Se autem qu0dvis enuntiatum ν Secundarium tranSire p0tuit in ablativum ab80lutum. Sed etiamsi enuntiata e0dem subiect0 00mp0sita hanc Drmam induere P08Sunt, Velut pr0 enuntiat0: Cicero cum Athenus

38쪽

Proficisceretur, Me ren- πPulsus HSt diei sane p0tuit: Cicerone Atheristy Profecto, lingua tamen brevitatis Simplicitatisque studi0 in his enuntiatis n0minativum adhibuit: Cicero Profectus. Enuntiata igitur Secundaria in ea Su ab80-lui 0 90Sita pr0pterea pr0prium Subiectum habent, quia ali0qui n011 0pus erat e0nStructi0nem illam adhibere.

Plauti Asin. 583, Nimis aegre risu me c0ntinui ubi h0spitem inelamavit Qu0d Sese absente mihi fidem haberen0luisset enuntiati primarii quod habere noluisset Subiectum est hospes, in ablativi Ver0 ab80luti subiecto sese inest Senis Demaeneti significati0. Praeterea extant hi l0ei: Plauti Aulul. 98 : Ρr0fect0 in aedeS meas me abSenteneminem

Eam fieri apud me tam insignite iniuriam 3 si P00B. 369: Men praeSente eg0 illaee patiar diei 3 si Stich. 3I2: V08ne eg0 patiar cum mendicis

39쪽

39 Terentii Heaut. 912: Quemquamne anim0 tam c0mi. e88e aut leni putasQui se vidente amissam patiatur Suam 3 δ')Plauti Η0steli. 221: Quam te me viv0 unquam Sinam

egere aut mendicare. ἡ Bacch. 4I9: Ν0n Sin0 neque equidem me Viv0 illum c0rrumpi Sinam. Quae si qui8 attent0 anim0 examina Verit, n0n dubitabit legitim0s ablativ08 ab80lut08 adgn08cere qui Subiecti sint infinitivis, qui et ipsi enuntiati Vice fungantur.

Enuntiatum enim: Men Irssesquiq esto it geo pretirer diei'n0n multum dissert ab enuntiat0 eiusm0di: Mone rei it-trem ut me prssesente litet o dicuntur' ubi unu Squi8que ablativum ab80lutum legitime p0Situm e880 00Πdedet. Unum autem exemplum a grammatici8 pr0fertur inqu0 Si recte Se haberet re vera ablativuS RhS0lutus cum subiect0 enuntiati primarii e0mp0situs eSSet. Atque h00 quidem extat Plauti Trucul. II. 4, 85 in antiqui0ribus editi inibus Sic Scriptum: Ostendit sese iam mihi medullitus Se mihi infidelem nunquam Se Vivis flare. Sed c0diges Palatini praebent: ne vivat, cum apud N0nium p. I 39 h08 Versu8 laudantem legaturi dum vii sit. Itaque si c0nferemuSCurcul. 664: ut Semper, dum Vivat, me a lat. Per8. 494: Unde tu pergrande lucrum facias Me memineris, dum Vitam viva Ssine dubi0 Τruculenti l000 de qu0 agimuS Scribendum eSt: e mihi infidelem nunquam dum Vivat 1 0re.

yὶ Η00 l000 supplendum est verbum subigitreri aut simile.

40쪽

') Sic hic versus sine dubio scribendus est; nam si Vera esset tradita seriptura: praesente te his, N0nius eum versum 110n asserre Ly0tuisset: itaque delendum est vocabulum te 0rtum ex duplici scriptura extremae syllabae V0cabuli prae8ente.