장음표시 사용
81쪽
L DB UR. 3I:cit esse morbum chronicum,&consequenter
aeteris doloribus aegrius curari.cuius rei ratione
idem reddit, quoniam videlicet materia eo dis- cilius eximitur, qud residet in locis frigidiorib', ensioribus, solidioribus;maioreq; corporis ne-ssitate constitutis. quam quide ob re cum dissi-llime materia podagra esticies tollatur, propte-
. omnium, qui in articulis consistunt, morb6um maxime violentus,ac diuturnus ducitur,
req; cedens ab Hippocrate vocatur Galenus c. de tuenda valetudine . podagram negat esse te thale, sed adeo diuturna elle assirmat,ut homines ad morte vi , comitetur.quo loco hominum no- mine no oes cuiusuis talis oplexus est,sed illos, ide quibus loquutus est Hippocrates .aph Or- o. hempe valde senes, malam i victus rationem ser- riuantes. qui enim non admodum conseiauerint,' siti ij podagrae curatio intra dies o .absoluetur, si
modo medico non aberranti aeger morem gesserit.quemadmodum non solum tradit Hippocr
A te. i.aphor. 9.sed luce clarius demonstrat Galerius in commento. Quod dictum est de podagra, idem in chiragra dicendum, nempe morbii valde , diuturnum esse,qui ut plurimunt senes ad mortelo usq; comitetur;in iunioribus vero dumodo nul-
t: ius committatur error, o dierum spatio terminari.Si cui morbi articulares sunt ingeniti,is ab iisdem, praecipue verbiodagra liberari omnino nequit, Hippocrate teste secundo praedictionum. Nonnulli insitam habent articulorum imbecillitatem,eam tamen dolor no necessario subsequi-
82쪽
autem generationem nomod articulorum imbecillitas,sed etiam fluxio desideratur; fluxio verbi unquam excitabitur, nisi quid in Victuis deliquerit, tui in arthritidem propendet.
Am de natura indicantium omnium ad arthi itidem attinentium quam potuimus accuratissime,ntractauimus arthritidis.n.definitionem,oea illius causas,atq; differentias,denique illius, sua .rumq; disserentiarii signa tu demonstrativa, tum Pgnostica in mediu protulimus mite quae auxilia, quas auxiliorum materias,quamque administrationem arthritidis indieantia postulent, exponemus.Quod ad primum attinet,inter alia, quae rationem indicantis rubeunt,ipse dolor articularis
sese olfert,qui quatenus symptoma,videlicet tristis sensatio tensilia, nihil indicat, seu nullo eget
Iemedio;docuit enim Galentis in. meth l.&7. symptoma, i tenus tale,non indicare; indicat tam Eldolor articularis,quatenus habet ratione cauis; qua causa fuit,ut arthritidem non solum sub roesymptomatis, sed etiam cause definiremus. Indieat autem articularis dolor vehemens, non euiisusculu,;vehementis porr&doloris, quemadmodum causa omnis indicatio ad providentiam spectat, auxiliumq; ab eo indicatum anodynum dicitur,id est, dolore emulcens. Ex anodynis alia leniunt dolorem distracta iacultate sensitiva ab obiecto dolorem excitante quoniam reuoeans facultatem sentientem ad sui cognitione,& eonseque
83쪽
LI3x R. squenter eam distrahunt a cognitione alterius. uius generis nodyna vel simpliciter sunt talia.
t mixtam habent naturam ex anodynis, &-Ostiam inferentibus.Simplex anodynu est faculatis adiudicantis obiectum valde iucudum; qu propter mediet ita bent aegros, qui vehementissimis doloribus torquentur, cum amicis de rebus iucudis sermones terere,atque ad alia, quae oblectent,totos se conuertere.Vnde Galenus I .de tu-
enda sanitate cap. 7. tria anodyna commemorat, puerorum demulcendis doloribus maxime acco .modata, Q facultatem eorum sensitivam a cognitione obiecti molesti distrahant, papillam nempe
nutricis ori puerorum inditam, motum medioerem,&vocis modulationem. Obiecta itaq; vati de incunda sunt simpliciteranodyna quae facultatem sensitivam a cognitione obiecti iniucundi avertunt,eamq; ad sui cognitione rapiunt. Mixta anodyna omnia facultati sensitiuae molesta inter haec dolor vehemens recentetur, de quo dictu est ab Hippocrate .aphor. s. vehementiore dolore languidiorem obtundi,ac obscurari.dolor maior minori superueniens, quatenus priorem obscurat,anodynum dici potest;quatenus vero molestiam infert,potius contrarium anodyno. Illud tamen est notandum dolorem vehementiorem in eandem partem. quam mitior occupat, insilientem, nullo modo anodynum dici possiciquippe qui dolorem adauget,non imminuit;sedis dolor
vehemens anodyni nomen meretur, qui nota
timinus dolenti super uenetii, sed alteri ab ea di-
84쪽
εo D ARTHRITI DE uersae,uti colligitur ex Hippocrate, caleno citato loco;ex quorum pariter sententia nos supra docuimus, dolorem colicum articulari superuenietem,articularem obscurare. Inter mixta an Odyna recensentur animi vehementes petaurbationes, cuiae quidem dolorem priorem occultat,&molestiam inferian qtiales sunt timor, Mira. Si quis enim dolore vehementi detentus videat domum comburi prae nimio ignis timore dolorem non animaduertit; qui vulneratur ab inimicis,nimia ira, roreque perciti,vulnus ill tum,ex eoque dolorem non persentiunt.
PRaeter nodyna distrahentia acultatem sentientem a cognitione obiecti molesti, de quibus diximus,sunt alia, de quibus nuces dicendum quae vel sensum desentis partis omni ex parte tollunt, vel minuunt, vel aequale reddunt. Primi generis remedia etsi anody na dicantur, uera tamen anodyna non sunt;sed eodem plane modo ingenore causae essicietis dicuntur anodyna,quo Galenus .simpl. ca.I9.hominem mortuum an Odynon vocari posse putat, , dolore vacet vacat autem dolore, quia sensu caret; sic illa doloremauserunt,quia sensum una adimunt, unde etiam stupefacientia appellantur. Haec remedia,cum ad differentiam distrahentium non agant immediate infacultatem cognoscitiuam,neq; eam distrahant a cognitione alicuius obiecti, sed tanquam vehementissime frigida auserant calorem naturalem
85쪽
ILIA E M. Item,quo facultas sensitiua utitur ad operatio ines suaSexercendas, propterea dicuntur quoque lauferre sensum .est enim neruosatum partium ca lor modicus, quo fit, inter frigidas partes corporis recenseantur earumq; calor no dissiculier frigidis admodum medicamelis tollatur dum a. ueruos arum partium tollitur temperamentum calidum, quod est instrumentum pretecipuum facultatis sentientis, haec proculdubio facultas ob-st apesse ij, ideoque ne sentire quidem, nedum dolorem Pari,potess.
Nodyna sensum obtundentia leniunt dolo-- rem, quoniam curint valde humida, siccitate ferunt,quoad operandum neruose partes velut instrumento minus praecipuo utuntur. est .n. neruosarum partium siccitas adeo remissa, ut citracotrouersiam remedijs valde humidis remoueri possit;cum etiam inter neruosas partes sentientes nerui non sicci, sed humidi dicatur. Quare haec nodyna humida cum siccum tollant temperamentum,quod simul cum calore facultate ni entientem uet,ac quodammodo exacuit, dicuntur quoque eandem facultatem obtundere, adeo ut dolorem non persentiat es ementem. Anodyna sensum aequalem reddentia proponu- tura Galenos .smpl.c. i9.ubi dicuntur esse calida in primo,vel temperata, tenuium partium dicuntur autem sensum aequalem reddere, in spiritum animalem,vel eius radrum,caloremq; qui
86쪽
Tit,discutiunt. Ad partem. n.valde dolentem non solum tota facultas ducitur influens,sed etiam e ius spii tus,vel radius,necnon calor influens;quo
factum est,ut saepe experientia docuerit in parte dolenti opposita fieri paralysin facta epe sacvltatis influentis, spiritusq; animalis, eius de radij
nimia ad partem valde dolentem fluxione exempli gratia, accepto vulnere in sinistra parte capitis,contingit paralysis,in dextra;qm vero spiritus animalis,eiuriae radius,qui nimium ad locum dolentem eonfluxit,est in causa,vt facultas senstiua obiectum doloris insigniter percipiat, propterea eget medicamento dilcutiente,seu uapoiatione sui efficiente,quod quidem est anodynum calidilin primo, vel temperatum tenuisq, substantiae. quodq; nuncupatur anodynum aequale reddens sensum;s quidem eundem nimis adauctu, nimicque aeutum imminuit,atque remittit, ac cons quenter aequalem naturali reddit.
Onstat ex ijs,quae dicta sunt, quatuor esse a nodynorum genera;alia distrahentia faculta item sentientem, alia stupefacientia, alia obtundentia,alia facultatem aequalem reddentia, haec omnia remedia doloris ab eodem quodammodo indicari dicunturiqui dolorem sedant,eius causa relicta. Quis proprie si loquamur, doloris indieata dici non debent,cum neque immediate tot hiant dolorem,neque ut plura ab uno indicari poc sin quod unicum uxo indicetur Galeno attestante
87쪽
lante'. meth. I 2. H, meth. g. libro de optima se- ta ad Thrasib. capitios. I. Praeterea quod num idemque dicet, auxilioque immediate Hubleuetur, ut docet idem Galenus .imet . a ret ad ablationem alterius aufertur, non indicat te media,eode Galeno teste i. meth. i. quare haec anodynorum genera non possunt indicari a dolore sed distrahentia a facultate sentientriquet di- trahitur;stupefacientia, quae sunt vehemeter Ligida, calore, seu temperam et calido partis sentientis quo perea,quae sunt valde frigida ablato, stupore quoq; afficitur facultas sensitiva,& dolor sedatur. Oo undentia indicantur a sicco temperamento partium sentientium, quo sublato per ea, quae valde sunt humida, obtunditur quoque sacultassensitiua,dolorq; mitior redditur. Atio- dyna aequalem sensum emta etia indicantur a spiritu animali, eius velad: o, qui immodice ad locudolentem confluxit, ad cuius ablationem sensus iam factiis acutior nonnihil hebescit,& naturali redditur aequalis. Nunc quae dicta sunt, ad arthritidis curationem accommodemus Articularis dolor vehementissimus nodynis stupefacientibus compescendus,nedum alijs nodynorum generibus:qui ver minus est vehemens, an Odynis quibuscunque, taeterquam stupefacientibus, sedandus est. Omnium ano dinorum materias insequentibus bij ciemus.
remedia praedicta accedunt satiantia, quo rum uouulla a causis,alia morbis ad arthri
88쪽
lidem attinentibus capiui rur Arthritidis et causa cum sit vapor, humor,aut corpus solidui quaecunque tandem illa fuerit causa, corpori a uersiatur,vel substantia,vel quantitate, vel qualitat vel loco; nam motus omnis coiter sumptus in quatuor praedicamentis reperitur,nempe ut stantia, luantitate,qualitate, ubi quare lim: teriasuerit a tota abstantia aduersiaria, qualis emateria tophaceae arthritidis, indicat remediuiomniino auserens; quod dici debet detrahens, quidem eius materia est solida, : psea solidorvi
autem propria est detractio, teste Galeno 3 in de morbis vulgaribus r. Sin autem materia conli deretur,quatenus redundans eisicit arthritidem tunc ea si fuerit humor, oritur indicatio euacua
di;sin flatus,discutiendi: quemadmodu enirn de tractio est solidorum propria,ita uacuatio liquiidorum,iuxta Galeni sententiam loco citato,nec
non .aphor. r& libro ad Thrasib.c. 11 quibus ii locis disertis verbis affirmat qualibet euacuatio nem a materiae redundantia indicari, utpote illi contrariam. luemadmodum verbremedio tensi biliter euacuante eget humor redundans, ita in sens biliter euacuans, seu discutiens auxilium a por sui ei filius postulat. H c triplex causa,humo, nempe,vapor,&substantia solida, scosideretur ut aduersatur corpori arthritico secundum qua litatem,indicat alterans,verbi gratia calida, vibi lii in dicat auxilium refrigeras frigida, ut pituita calefaciens;& dura, ut ophacea, emollies. Quo
diximus de hisce alterantibus,idem stan de illi
89쪽
tis remedij et alterantibus quae ad partem pro lylacticem pertinent,est dicendum, haec videli. t totidem esse,quot sunt causae nostro eorpori
eundum qualitatem contrariae.Si conlideretue lateria,ut aduersatur corpori secundum loeum,
lateria haec proculdubio non est materia, quae ibuerit,uel habeat ad loca eo uenientia integre Laelinationem,quialia e corpori non aduersatur cundum oeum, sed vel iudicata est, vel iudica-it,3 consequenter remedio nullo indiget iuxta lippoeratis sententiam inphor. 2o.Quae ludica-it,& iudieata sunt integre,neque mouere , neq; ouare caetera.Itaque si arthritidi superueniat
uxus alui, quo integrὲ moueat humor, aut mo- is sit, nihil ex arte tentandum,sed naturae totum
pus est relinquendum,utpote soli huius arthridis sanattici.Verum materia noeens corpori seundum loeum,habet inclinationem ad motumon conuenientem, qui quidem vel est diminu-Is,vel deprauatus; si habuerit inclinationem fidiotum diminutum, indieat remedium a/iustiti. uemadmodum docet una eum Hippoerate Gai. apho. I. Si arthritidi sanguine superueniat im- ii nutus suxus sanguini narium, vel si earn pa-atur mulier,eu diminute menses stuant, euiduisium,quin mensum,&sanguinis narium si uxus iminutus promouedus sit, quemadmodum do et Gale.9 meth .ea. 1. Verum si materia habuerit d motum deprauatum inclinatione, indiget di-ertentriquod quidem auertens,iransponens,& ansserens nuncupatura GaII.aphor.1i ubi has
90쪽
ε Da ARTHIOTID habet verba:li inclinatio ad notu inprana sue prohibere, transserre, atque diuertere Opori Hoc auxilium,cum communissimum sit, de o mauertente predicatur,siue id reuelletius, si ue riuas,sive etiam repercutiens fuerit diuersio ique ita late patet,vi ad reuullionem,derivatio: repercussionem se extendat,teste Gai. . meia.&3. meth. . Vtrum.a reuellens, derivans a repercutiens sint tria inter se auxilia diuerta, potius unum id inq; auxilium,quod de variis materii varioq; materiaru usu praedicetur,ex z. quae ponea dicemus,elucelcet.De remedijs adiuidentiam attinentibus unum illud adiicimvaria eme diuertentia pro materiet que diuelli cbet,diuersitate: verbi gratia diuertens vapore diuertens humorem,idque aliud atque aliud phii moris diuersitate; diuertens corpus soliduidque pariter vati pro corporis solidi varieta
RE media curativa totidem in arthritide locula abentiquot runt morbi, qui ad eam pertiliant.Morborum ad arthritidem pertinentium in locis repetiuntur,a quibusn t fluxio, alii in ad quae fluxio desertur exempli gratia , in capi frigido generata pituita, qu ei subinde ad articuldecurrit, cui dubiu, quin caput sit calefacienc eodem modo si ex intemperie calida iecoria tneretur bilis,quae arthritidem pioducat, quis videt iecur esse frigefaciendum Idem de quacuque alia intemperie partis, aut totius corporiunde manat fluxio.seutiendam, inde videlicet