장음표시 사용
91쪽
lindicationem alterandi per contrariam; quae iidem quatenus desumitur ab intemperie, vetula continente actionis laesae,curativa indicatioici debet;quatenus veris ab eadem tanquam aruitidis causa sumitur,indicatio praeseruatiua est ancupanda, quemadmodum enim Galenus .ieth.3. .necnon meth .ca. i. indicatione demptam ab intemperie ulcus fouente praeseru i nuncupat,ita nos quoque indicationem ictam ab intemperi alicuius partis, vel totius ,rporis arthritidem fovente, praeseruatius esse utamus.Quod dictum est tae intemperie totius. ut partis, qua fit fluxio idem est pronunciandue intemperie partis,in quam recipitur. ex aequo nim haec,quatenus fouet arthritidem, auxilium literans praeseruatiuum; quatenus vero est causam mediata actionis laesae,curatiuum auxilium in. icat.quinimo quotquot alismorbi arthritidi adiectuntur,causae nomine possunt insigniri,hacq; o auxilium indicare pre ruatiuum,dummodondicandi facultatem habeant. Nam si Galenus .aeth.6.tumorem intemperatum, liosque mor
os causia vleeri iunctas appellat,quare nos denatatem,siceitatem,luxationem,atque alios arti- talorum morbos causas arthritidis non appella- musὶ&ii causei debetur indicatio preseruatiua, luid vetat assirmare,morbis causa ronem habe- bus indicationem conuenire praeseruatiuam auapropter dicimus siccam in arthritide intem- eriem,qtiatenus causa continens deprauatae re-:ntionis existit, auxilium humidum curatiuum
92쪽
exigere;quatenus ver, uel arthritidem,pre uatiuum expostulate Pari modo dum artii
calida iungitur intemperies, haec ,ut causa despuatae attractionis rigidum auxilium curatiu , uens othritidem, praeseruatiuu indicit.
de his morbis d.ximus, idem de alijs intellecti volumus,nepe eotraria indicare, qua diuersas praeseruativa. curativa dici positi t.ADhrit proinde annexa intemperies humida, qua articulorum ad suscipiendum idonea reddant remedium siccum indieat frigida intempeii qua locis articulorum densatis tollitur expulsremedium calidum.Animaduertedum modo quamuis in loco dolente semper magnitudo icta,&compressio reperiatur, nonnunqua etiaobstructio,&morbus in cauitate; ab his in cbis nulla desumitur indicatio, quandoquidem tablationem suarum causarum auferuntur, critamen quod remedium indicat,ad ablatione terius non tollatur, iuxta Gai ia meth. I. Verulmorb in raritate aut desitate, aliquadoarthitidi adhaeret,indicat proculdubio,alter auxiliuid ensans,alter rarefaciens.Quoniam ver,indicitio a virtute desumpta in arthritide locum no habet,quδd virtus indicet sibi limite, aut ea prchibeat, quae a morbo,morbique causa indicatu sed solum quatenus eadem indicata eoindicat, vel permittit; idcireo de indicatis virtute desumptis ne verbum quidem hoc loco faciendum duximus.
93쪽
Ntequam ad materias auxiliorum,earumque rectum usum accedamus,duo sunt e mediolenda dubia Primum anodynum calidum ini. u,aut temperatum tenuisq; substantiae non lotur esse anodynum, sed lanans quiddam ido-am. a.no sedat relicto at Tectu, sed affectu sub una tollit dolorem. Na humores redundan
euacuat,acres obtundit,erassos attenuat, va
tes discutit, poros nimium densos rarefacit, iue eiusmodi iei stat,quibus primum morboseausas tollere,deinde dolorem sedare videtur. de Argenterius libro suo de consultandi roe praeter stupefaciens se nunqua aliud anody. ognoviise fatetur;in quo sane plurimu abis lauit,tum quia extanralia tria anodynor gna, quia stupefaciens ipsum Eprie nocstanodinia potius ex dolorem leviente, molestiamq; in-mte auxiliu quodda mixtum,stupore inducto p in sedans. Quare quavis nodynu calido, visq; substantiae humores redundantes euari,acres obtund H,crassios attenuet, ea teraque
imaet teste Gai s de simpl. medicamelorum m ' tibua c.is. ea in praestat quatenus auxilium: na,non nodynum, qui dolorem sedat mox .&causa sublatis,nsi relictis. Proprie aut nun-aaturanQdynum,qui spiritum, qui plus aequo locum dolentem conduxit, scultate nimia auisito sensu praeditam seuer,d scutit, aequale, e facultatem saeuitati secundum naturam se
94쪽
scilicet in arthritide locum habeant suppurantὲ Ex loco quidem Galeni citato de simp.medicata facultatibus is . ubi scribit reperiri nonnulla lanodyna,quae similiter in corpus nostrum aes e mouentia agant,videtur collisi posse, nonnunt: ad arthritidis curationem pus mouentia esse. hibenda.Contra Aetius lib. 3 sermone . c. in . ptime statuit.nunquam in arthriti de pus mouertibus esse utendum,' in hoc affectu ne mater iuppurationi idonea, nec causa ipsus effectrix periatur. Siquidem materi ei, qud in pns vertaturequiritu rapta quaedam dispositio, qua nusquar inuenias;quippe quaesit ut plurimu pituitosa, alpterea frigidavi humida, quae dissici lime in pu
vertitur.Adde', temporis progressu eam visciditatem,duritieque contrahit,ut in tophos cocreleat.Causa effectrix ipsius in pus conuersionis no solum est temperamentum calidu humidum sed etiam redundans corpus calidum de humiduquod ab Hippocratri&alijs calidum innatum et
nuneupatum.Vtraque aute conuersionis in pulet Tectrix causa in arthritide deest, velut inaffecti partium,quae inter calidas 'umidas, calidoqui
innato redundantes reponi non consueuerunt sed potius inter frigidas P siceas, quaeque calido innato carere videntur.Cum itaq; in morbis articulorum materia in pus conuerti nequeat, id, circo suppurantia non conueniunt; ut quae licet
quatenus temperata,&viscida,temperamentum
95쪽
tum c5Ieruent,nihilominus ad conuersioneus essiciendam nihil adium et afferre possunt. te Aetius non solum pus non esse mouendu ethcitide optime constituit,sed etiam ijs, quae aleno dicta sunt, aduersatur. Nam etsi statuatienus nonnulla eorum, quae proprie anodynauratur,perinde in corpus nostium ac pus moisilia agere,nolt optet ea voluit haec duo remerum genera eiusdem esse facultatis, sed solon peramento sibi inuicem similia, alioquin dici ilia; cum anodyna nihil prorsus adsti ictionis aere debeant, ne si pars quidem, aut assectus id i hoscat;pus verbmouentia vim habeant poros struendi necesse est, ut calidum innatum asse- arum partium conseruent. Iure igitur optimo 4rthriti de pus mouentia sunt interdicta.
Emediorum materiae omnes in triplici sunt differentia;aliae ad chirurgiam spectant, aliae pharmaciam,alia ad duetam; le quibus omni- ordine proposito dicemus inter chii urgicasiaterias primum sibi locum Vedicat vena sectio, uae quidem est semper materia auxilii euacuato- idque vehementis, consequenter indicati a ultitudine sanguinis valde nocetis. Cum enim topus cuiusque euacuationis si humoris multi-lido,indicans proculdubio sanguinis euacuandi eiusdem sanguinis multitudo; quod vero ineat amatrum vehemens sanguinis euacuat ortu, aestitudo tangarnis actu, vel potentia valde no-
96쪽
eentis fuerit.Quapropter non solum Gale re. compos secundum loca ea. i. sed Paulus, Aetlulatque ut uno verbo dic ,omnes in arthritide sani suinea, ut in qua adest sanguinis redundatia, san uinem esse euacuandum existimarunt. Vbi ver bilis, non .a sanguis redundat, Avicennas sanguinis evacuatione interdicit,qm sanguine euacuato bilis tenuior, adeoq; fluxioni aptior es scitur
Tempus oportunum secanda venae Aetius . tetrabilium iermone .c. 2a.de Gai.6.apho. 7. z.&autumnum esse voluer unt,non ignari hisce anni temporibus non tam redundare sanguinem, cplus aequo ad articulos ferri consueuiue.Ideoqui arthritici obnoxios ab eadem,venae sectione prepset uandos esse.In euacuatione ver arthritidi monet Aetius, quotiescuq; dolor articularis suerit vehemens,niae ante cibum,sive a cibo, venarrsecari oportere;hac incautione adhibita,vtvrgete dolore ante cabi in ventriculo coalone: priuisnavemitus excitetur deinde vena secetur. Est.n .mmteria alimentalia invetriculo existens, si cum sane suinis multitudine arthritidem essiciente eonse iratur indicans prius electum 'm illius tanquam ea a sine qua non,prius per vomitum, qua hut per vene sectionem euacuatio elisitur.Verum cuvenae sectio non tam umiit materia auxili totius corporis uacuatorij, sed etiam partis flectae, in pterea Aetiustic. .sermonis s. libri,dolorem c redi eum a multitudine sanguinis obortum venae sectione curandum censet:venae quidem cubiti. ad euacuationem totius; venae vero in malleolii int
97쪽
Lla . st poplite sitae,ad euacuationem partis affectae, empe coxae adem ante Aetium faciendum iudiuit Galenus x.de compos medicamen. secunduca c. a.cuius sciatetne ea meri id ratio reddi por. comode sanguis e parte affecta nequeat educi, is prius ilia toto corporiredundat,evacuetur. nc colligi pol semet,atque iterum inalthritiderundi venam oportere;idet satetur Aetius exi, ria sententia loco citato,atque ex sententia Pnirgis .serm .lib. s.c. 33.neque sane mirum v viris in arthriticis tantam sanguinis euacuationemica vice non sustineat, quantam totius corporis pleihora exigat;ideoq; quantum sanguinis, tundantis vires serant,extrahendum Q superest eperita venae sectione euacuandum, postquam doneis alimentis virtus nonnihil recreata fuerit. aec vero euacuandi ratio dicitur per epicratin acta, qua non semel,&uniuerse quod redundat uacuatur,sed paulatim, atque ex interuallis aut orarum, aut dierum, prout virium instauratio ibis boni rucei procuranda postulat. Hinc etiam lolligitur,'dum sanguis valde redundat, multantiusdem vacuatio necessaria est, tum modo virtus non facile exoluatur. Vnde Philargius refert hi: istoriam. rthritici cuiusdam sanguine valde repleti,qui ob multi sanguinis euacuationem liber abrthritide euasit viribus etiam integris Hoc aute utamus Philargium ab Hippocrate mutuatum se l. phor.3.ubi colligitur idque ex sentetia Ga-eni in commento, quantitatem euacuationis 5
.lum ex redundante sanguine desumi, sed etiam
98쪽
THRITI Daidi. Vbi ei muli abis i ex virtute eorporis euaenaundat sanguis,uirtutq; euacuatione tolerat, miliatus est evacuandus: ubi vero sanguis parum redu-dat,aut virtus sarguine valde redundate argam effusionem non seri, modice euacuandium. In a thritide virtus plerunq; satis est valida ad medioerem sanguinis prolationem oleiadam;liquando tame arthritici constitutio debilior est, quam ut re leuem euacuatione sustineat, profect sanguinis euacuatio ne tentanda quidem.
DErcepta mittendi sanguinis quantitate, locus modo inquirendus, in quo secari vena oporteat Galenus lib.decuradi roe per sanguinis minsionem ci3.ubi renes aut partes infra renes suntasseetie,iubet venas poplitis,aut malleolo u sec re vena ei d cubiti, sit partes renibus superiores laborent. Hinc constat ischiadem, gonagram, podagram sectis venis inferioribus curari debere. Galenus se plures schiadas incisa vena in talo,aut poplite, uno, eodemi; die curasse, parum abest in glorietur.Chiragra verbium caeteris superiorum partium articularibus morbis vena cubiti secta curanda est. Cum his,quae iam diximus, pugnare fortassie videbuntur locus quidam Galeni, de alter Aetii Galetius.n.x de compos medicam. secundum loca caa.ischiadas curandas esse existimauit a cubito, imum facta sanguinis detractio
sti una in dolore coxendico sed ingonag a,cla podagra venas cubiti;in chiragra vero, alijsq; l artiu
99쪽
LI 31 R. sternarum arthritidis differentijs venas inferio- secandas esse.Verum qui loca citata paulo alus introspexerit,caputque secundum secudi adlauconem diligenter perlegerit, haesitare desit. Naiectione venae vel uniuersum corpus e- acuari,vel pars affecta debet: si totius corporis cienda euacuatio, vena parti affectae proxima onesuecanda;se loco affecto euacuatio moli-nda,cotra vena parti assectie proxima secari pol. uare dum afficiuntur partes in seriores, pro eu uatione totius vena cubiti dum assiciuntur su- aeriores,vena iuxta talos,aut poplitem est secania. Qia ver,extrahedus est sanguis e loco affecto, partibus supra renes laborantidus, vena brachij, a partibus infra renes,aut renibus ipsis, vena eirca talos, aut poplitem est incidenda. Neque igitur
Galenus a se ipso,neque ab Aetio ullo pacto dis
sentit.Quoniam vero sectione venae totius co poris euacuatoria,reuulso quoque cois fit, ideo in controuersa vocaturaecanda ne sit vena elucdem lateris cum loco asseclo,an potius oppositi. Aetius e. 23. seruandam esse rectitudinem tradit, ita ut in onagra cruris dextri, aut pedis dextii podagra brachi dextri vena pertundatur, non autesinistri. Galenus a. ad Glauc.c. i.in omni reuulsone seruari vult rectitudinem.Avicennas c. 7. cita tos se libit: oportebit,ut administres phlebotomiam ex parte contraria quibus quidem verbis Aetio,aut Galeno minime aduersatur,licet iis cere videatur.Mutuatus est hanc sententiam Aui-
aenas a Galeno libro artis medicinalis capite re-
100쪽
ad maxime oppostas partes fiat retractio Idridseruata rectitudine sine dubio verissimum est.Exempli gratia,affecto genu dextio vena cubiti dextri secanda non sinistri:affecto genu sinistro,venasnistri cubiti non dextri.In arthritide totius, qua laborant oes articuli,praecipit Avicennas,ut viriusque simul elabiti vena secetur,qud non magis e dextra,quam sinistra parte.sed ex omnibus corporis partibus eique fiat sua, ius euacuatio. Pret-terea ut vena unius cubiti secLuper eam tanquam per locum arsecto proximum sanguis eliciatur; secta vena alterius cubiti diuertatur. Quod siniuersi corporis articuilis affectis,alii ii magis, alij
minus tot quentur;nos cum Celso in eubito lateris minus ars icti venam aperiedam esse existimamus. Quanquam non ab re omnibus articulia laboratibus,haemorrhoidibus hirudines possunt applicari quemadmodum qua se ruuntur id monstrabunt. AEtius rixam eueurbitulam magnam coxae dolenti ad curationem doloris coxendie ci- mendat. Ea siquidem materiam morbificam,quae in hoc assectu valde interna est, ac proinde dissi- eulter euacuatur, ad circunferentiam pertrahit, quo ubi materia peruenerit,e corpore illico educitur.Confert multum etia cucurbitula sine scat scatione,igne tamen coxae applieata,qm insensibiliter,licet non euidenter locum dolente eua, suat .Probantur quoque hirudines dolenti loco