Viri illustris Nicolai Claudii fabricii de Peiresc, senatoris aquisextiensis vita (Pierre Gassendi)

411쪽

i et hic et aerem

letibu Iudae e eic, quasi excrementum mn

L initudine videlicet pareis. Quare itera-

nensis refert de pluuia sanguine Childederi temriore conspecta Parisiis in diuersu partibus,' inclomo quadam territori Sylvanectensis. Itemque 'od i moti, tempotibus Regis Roberti singui ne pluisse circiter finem Iuni P adeo ut sanguisquieee et super carnem , vestem, lapidemque non tota aqua elui, posset veto qui super lignunt. Qua'

eii fuit pa ilionum tempus , - has guttas elui non posse ulla aqua e lapidibus

Improbatum est. Haec,&suntliacum apudVatium

412쪽

LIAE SECUN Dus. Iis ni agna corona edisseruisset, placuit simul rem ex i6c8. plorare, contigitque, cum varie per agros incede. rent, guttas quoque multas deprehenderint in lapi dibus rupibusque sed ad cauas tamen subvexasve, non vero coelo obuersas parteis Accepit deinde ex Italia, transmisit statim ad Thuanum elogia o ctorum quorundam virorum , ut Hieronymi Coalumnae, Gabrielis Faerni, Cruceia, similium, quorum ille voluerat in sua Historia meminisse. Roga tu aliunde ipsum caliger , ut instauraret commer cium, quod per P. Ostagerium hospitem olim Massiliae suum instituerat in Orientes, coemendis Samaritanis, Egyptiacis, Arabicis libris dolens quod quindecim annis, quibus degeret in Hollandi , ni hil prorsus inaudit et de Pentateucho Samaritano, cuius sibi procurandis stagerius fuerat pollicitus studium Petreskius ergo, cum prius quidem ali quid ea in re tentasset, tum tamen incumbendo acrius , eiusmodi librum inter plureis alios in Agypto coemi, affertique ad se mandauit. Verum na uis, qua vehebatur, a piratis direpta est, recuperarique is liber non potuit. Ita priuatus Scaliger fuit ex optatissiimo Codice, ut etiam nunquam est assequutus expectatissimum responsum, quod Petreskio ab

eius morte venit folliciter in manus Scripserat nempe Scaliger ad Samaritanos Egypti, itemque ad ma gnum eorum Sacerdotem EleaEarum in ciuitate Sichem morantem, quaesieratque ex ipsit varia circa obseruationem Sabbathi, aliorumque festorum stirca Messiam , eiusque apud ipsos nomeus. ad extre

413쪽

inas fieri nuper curauit Curam quoque eo meo

ciendi ne diutius in Religre ne heterodoxa P . fise bitantiensi negotias de quia apii auri

Ensium cercedebant iiducimide rogauit illum am, ut, vel sui caussa, inuiseret Angliam, Bel inque et, os illei suo salutaret, quae don

ofitet, lata quaedam nancisceretur. Oratiam , U oui, stianum contend* xuisum, attentissimilinspectaret inscriptiones exscriberet, icone quasque in Eccleuasticis leu libris seu vittis, seu vestibus, seu lapidibus seu quibusta, si reb impietas exprimi curaret; locorum diplomatum apographa, oretiove obtineret Adiecit se sic poeniteres quoa In ollaudia cum versaretur , Aquis. granum non diuertisset ut nisi Iratri confideret, paratus esset deh t. iam si nomine eo suscipere Fecit potio Frate, abunde ec satis, mira sollicitud

414쪽

LIAE SECvNDv s. sne, sedulitate, fide; cum ipse interea post initum an num est digi essus Monspelium, ob illa eadem negomtiari scilicet archio Oresonius Bressiaco litem in tenderat, ob diuenditum Rianti ius plenum. Redierat medio circiter vere dolorem dentium infandum perpessus, cum non longe post incidente patre in periculosissimum morbum , contraxit ipse quo que febrim, quae diuturna admodum fuit, cessansque

si languidum fecit, ut vix denique per autumnum penitus conualuerit. Quo loco referendum est, quod tetulit ipse non semel. Cum ciborum non appetens, fastidiosusque tabesceret, rogasse Iacobum Fontanum clarum medicum eiusque assinem, anno ali quid demum esset, cuius essem appeteret. Annuente

ipso aliquid esse , sed quod se non impetraturum, haberet compertissimum institisse illum, id modo,

quodcumque foret, significaret. Cum dixisset autem, Pepones tum excepisse medicum, macte bonoque animo esto; neque enim permitto modo, sed adhortor etiam , ac praecipio, addoque, ut nonnihil meri praeassumas, postassumasque, absque pane, aliavere ad initium pastus, in stomachum mittas. Obsequutum igitur fuisse , adeoque bene inde habuisse,

ut deinceps , ac donec vixit innoxie semper ea mratione pepone es auerit. Conualescens variis Lficiis studiosos varios adiutaui , veluti Ioannem Taxilem Arelatensem Medicum, nescio quid de ea noua stella, quae per memoratam magnam coniunctionem apparuerat, meditantem masparem Bricium in eadem ciuitate parochum virum bonum,

415쪽

Baptistam Hansenium, quem nouerat Romae mem

dit, familia Cardinalis Baronis cuique procurarat, ut toto triennio fore Gymnasiarcha quenta. At que istos quidem aliosque dementus est valetudine adhuc dubia, temissioreque solum morbo cui co trahendo, producendoque non contulit parum iactura trium amicorum insignium, qui in Hollandiam fit. Notum primus it Scaliger qui manum admouerat commentationi de Hebreis livet

matibus, cum laborare hydrope coepit, ex intempeti iocinoris, vi quarto demum, aut quinto mensiosum, die Ianuari vigesima prima oppressit Auer elusius, qui non tam podagra recenti, quam debilitate naturae, die quarta Aprilis interuc Posthuma huius opera, siue Posteriores curas edidit curator testamento datus Franciscus Raphelangius mentione sepe facta petreskis, cuiusmodi illud, --titas Guinea in Giliam Spica non mila praecedenii, cuia dic fluctibus,mpam, cuius conem nobi-- , .mus is se Nicotiis Fabriciis dominis s h sh,iiij in Gallia Prouincia Senator ad Clusium miseli. Et post Sequens Tra nita conratio inicio Domino de Pere dira

Spremo Senatu quensi, cum uterui ctissimum Ct a uis Tettius it Abrahamus Gortauca quo nonootuit coeptum opus Paralipomenon abioliti

torto abfuit quin hisce amicis armi quartus

416쪽

a cesserit. Is per iustitium Septembri mense conces icc serat Antipolim , ut possessionem eius loci regio acquisiti patrimonii, Regis nomine adipisceretur. Cum inuisisset vero Fratrem, Petrum nempe Varium Vintiensem Episcopum, incidit in febrim periculo

sissimam, ac mense pene diuturniorem. Hanc ei res kius cum accepisset, teneri vix potuit, quin laborans licet laboranti accurreret. Cum non posset tamen, mira sollicitudine, vel potius anxietate fuit, ut quocumque modo operam praestaret. Caetera inter,

scripsit Massiliam ea exstimulauit Carolum Cassa neum clarum Medicum , appararique illi curauit rhedam, clembum, ut seu terra mallet, seu mari, eo expedite aduolaret Missitauit pene in singulos dies, qui exquisita quaedam seu remedia, seu edulia ferrent, quis foret status morbi renunciarent. Cumque primum facta est spes melioris valetudinis, sellam misit gestatoriam, quam domi habebat commodi sima, tametsi ille non potuit, nisi vectorio lecto reduci. Dum uterque deinceps residua autumno conualescerent, diesque totos in colloquiis familiaribus ducerent, putas ne illorum sermones nihil ha buisse cruditionis 3 Vnum praeterire non possum qui fuit postmodum aliquoties a Petreskio commemoratus, cuiusque occasione, etiam post eius obitum, superfuit quidpiam pelagendum Ansam fecere Conuentus varis , qui toto Regno Principis iussu habiti

recens fuerant, ut de condendis perpetuis circa Mo netarum valorem usumque Statutis deliberaretur.

Cum enim ante septem annos statuisset publico edi-

417쪽

us DE VITA PEIRRsΚIrrcno cito taureus Solatus antea oblocatus sexaginta lolidis valeret exinde sexaginta quinque eueneratiumst pro septuaginta dc pluribus commutaretur.

uelutio tentiam poscente, respondit Pet-

eskius vix esse sperandum , ut proserpens myum unquam possetNauuam enim esse com cum vicinis nationibus, apud quam apud nos redimeretur. Nam tum quidem au

et abs esse in ptoportione ad argentum non

omnino duodecupis ob , ,

caussa in plusquam tredecupla esse, idque edictore

et set quo Re His i auri valorem ma

parte ad auxerat, intacto valore argenti. Qua in re sane non fuerat Principem nostrum imitatus, MI maiore solidorum numero aurum aestimans, malo re quoque aestimauit argentum , ne proportio illaeuatiata censeretur. Subiunxit, tametu non modo Rex noster, sed etiam Rex Angliae, cipes nouis edictis eam proportionem euariarent, Promouerentque euenturum tamen , ut lingu's

ulatione quadam vel aurum pluris facientibus, vel ipsitus pondus, aut certe internum argenti valOrem , imminuentibus, res definiri nunquam posset Scilicet nunquam defuturas, ve bellorum occasiones, quibus exhaustis aerariis ad id remedium prouocaretur; ves nationes satis consultas, quae puriores auri argentaque species penes se seruare , almndeve allicere hoc artificio procurarent. Et exemplo quidem esse posse Romanos, apud quos As aereus Uenatius argenteus , dolidus aureus ita paullatim

418쪽

se pre imminuti ut postremo facti extra lam me igos rint; dolidus ipse nominatim , qui cum potuisserinitio duobus Solatis exaequariu commutari demum debuerit in speciem argenteam, quae ipsi quoque sic degenerauerit, ut existimari possit in Solidum nostrum usualem abiisse Verum ne tam procul quaerore exemplum, sussicere, si spectaretur vel unius Solati valor, qui intra centum postremo annos ita in creuisset, ut decrescente simul interna bonitate solidita duplo solidorum numero iam aestimaretur. Non esse vero probabile, ut deinceps consisteret, sed futurum haud dubie, ut intra paucos annos triplo quadruploque incrementum acciperet, Solidus

que interea non imminueretur modo pondere, sed evaderet etiam plane aereus , tunc pondere quoque suo decessurus. Nec vero vana fuit coniectura: quando iam Solatus a nuperis annis taxatus est solidiscentum quatuor; idque Edicto publico, cuius occasione ipse, cum foret adhuc superstes, adnotauit auri ad argentum proportionem proxime quindecuplam esse. Sed ad colloquium ut redeam, cum re tulissiet obiter Assem initio pependisse libram in te gram, seu duodecim uncias ac diminutum deinceps fuisse ad usque duas, ad unam , ad minus Denarium , cum tempore Regum pependiti et trientem

unciae jubantiqua tamen Republica pependi e so lom sextantem , sub recentiore partem septimam, sub primis Caesaribus octauam, seu drachmam vitaticae nempe drachma aequalem: Solidum denique principio fuisse partem librae trigessimam octauam,

419쪽

' mi sui in siit, deinceps tun requisiuicva 'Libra, seu Vnciae a nostratibus disside

hic pelle hius, sibi ea in nondum se tus factum satis. Nam n m mephine

antiqua librarum triginta , decem muni, si emtum ouae cum libra Parisiensi senum denum uncia

solum vncias Romanas duodecim, decerna circiter unc Pansiensibus exaequari Circiter,inquam; nam nunc excessum , nunc defectum excurrere ad treIs, quatuor, quinque drachmas.

Budam proportionem prascripsisset proxime

t et , quod putaret libram

i ei superaddita Marcae seu ct unu Pa

riliensibus aequam esse; attamen se varios DenarIOS

manum , ad eandem serrum re et

seque libram Romanam cum semuncia decem Paris Ibus unciis, ut minimum , PCet

audere tamen adhuc rem decernere, quod illi quodue denari passi fuissent intertrimentum, expecta

Tu dou e Roma impetrauisset modulum Cong s, qui a Vespasiani usque tempore Capitolio conse-Tu, ri, ad eruatetuique in Farnesian

latio, ac decem librarum vini, aut aquae pondus con

inens , prodere posset quotnam libris , uncusque pretis e bus tala pond exaequaretur probauit ille o rausique ecquam putaret Congis ad nostrare liquidotum merituras esse analogiam Petreskius

420쪽

veto dixit id quoque determinandum ex modulo; interea vero putare se continere Congium tres circio ter Porus sic enim in Prouincia Vocantur, quae Parisiis Pintae, cum hae illis minores sint licereque etiam id explorare si constiterit quae proportio inter Romanum Pedem antiquum, nostrum quem dici mussannum, seu mauis Palmum , intercedat. o mani nempe, ut Amphoram Congi octu plam desitan ierunt magnitudine pedis cubici ita Congi capaeitatem dimidio pedis cubico definitam esse voluerunt. Heinc non unum quidem duntaxat, sed duos quoque modulos Congi temporis progressit obtinuita vertim nunquam satis vacavit rem pro voto expendere, postquam posteriorem obtinuit,cito ni

mi interiit, rem certo certius exploraturus. Caeterum quia nos, quantum licuit, illius curam suppleuimus, nescio an, si dixerimus, nimia sit futura di gressio. Tenemur certe gratificari hominibus nostris, qui non modo pondera mensurasque illas inter se, sed cum nostratibus etiam a Petres hi comparatum iri sperarunt. Ut paucis ergo res dicatur , cautiones adhibuimus easdem, quas Lucas Paetus, Nil talpandus sedum vas ipsum ad summum collum putealiaqua opplevimus , expendimus , vasis pondus sub duximus Deprehendimus autem aquam, quae Romano pondere esse debuit decem librarum, seu uno clarum centum viginti esse pondere Parisiensi quale nempe Parisiis exploratum, tutamque est j librarum septem minus unciae quadrantes seu unciarum centum undecim, quadrantum uncia trium Deinde